بۆچی هندەك كەس ژبەر خەو د ئاخڤن و مەترسییا وێ چیە ؟
گەلەك كەس هەنە دەمێ كو د نڤستی ژبەر خەو د ئاخڤن و پتریا جاران ئەو ئاخفتنە د كۆرت و بێ ڕامانن و هندەك جاران ژی بتنێ دەنگەكێ كێمە. ئاخفتنا ژبەر خەو ڕەفتارەكا بەربەلاڤە و بێ زیانە، لێ هندەك جاران دبیت نیشانەك بیت بۆ هەبوونا ئاریشێن ساخلەمییێ.
ئەرێ ئاخفتنا ل دەمێ نڤستنێ زیانێ دگەهینتە لەشی؟
لدویڤ زانیارییێن دەزگەهێ نشتیمانی یێ نڤستنێ، ئاساییە مرۆڤ تووشی حالەتێ ئاخفتنا ژبەر خەو ببیت ب كێمی جارەكێ د ژیانا خۆ دا، ئەڤ حالەتە جۆرەكێ پاراسۆمینیایێ یە، كو نیشانە بۆ هەبوونا حالەتێن نە سرۆشتی ل دەمێ نڤستنێ. هەرچەندە پتریا وەختی یا بێ زیانە، لێ ئەگەر ڕاددێ وێ زێدە بوو و نەهێتە چارەسەركرن، دێ بەردەوام بیت و كارتێكرنێ كەتە سەر سیستەمێ هەرسكرنێ و نڤستنێ و ساخلەمییا گشتی یا لەشی.
نوژدار بلاجی بی ئێس، ڕاوێژكارێ نەخۆشییێن دەماران و سەرئێشێ ل نەخۆشخانا ئێستر وایتفێلد ڕاگەهاند، ژبەر خەو ئاخفتن ئێك ژ نەڕێكوپێكییێن نڤستنێ یە و یا بەربەلاڤە دناڤا پتر ژ 66% یا خەلكێ جیهانێ دا. ل وی دەمی ئەڤ حالەتە یێ ب مەترسی یە دەمێ سیستەمێ نڤستنا مرۆڤی ب شێوەیەكێ مەزن ژ كاردكەڤیت یان كارتێكرنێ دكەتە سەر نڤستنا كەسێن دەوروبەر، هەروەسا ئەگەر ئاریشێن دی یێن وەكو باوشكێن زۆر ل دەمێ ڕۆژێ، ب زەحمەتكەفتنا تەركیزكرنێ و تێكچوونا موودێ مرۆڤی ل گەل هەبیت، پێدڤییە سەرەدانا نوژدارێ تایبەتمەند بهێتەكرن.
ئەگەرێن سەرەكی یێن ژبەر خەو ئاخفتنێ:
-1 ڕاوەستیانا هەناسەدانێ ل دەمێ نڤستنێ
-2 نەخۆشییا پاركنسۆن
-3 تەب
-4 نەخۆشییا لڤینا چاڤی یا بلەز (REM)
-5 نەخۆشییەكا دەمكی، وەكو تایێ
-6 ترس و نەئارامی
-7 ڤەخوارنێن كحولی
-8 ئەگەرێن بۆماوەیی
