د.خەلیل غازی دۆسكی: چ ئاریشەیێن مەزن ل سەر پشكا هەرێما كوردستانێ د بودجەی دا نینن
سالار محەمەد دۆسكی
ئەندامەكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ راگەهاند: پشتی دەمێ دو مەهان گەنگەشە ل سەر پێكهاتێن خشتەیێ بودجا 2024ێ یا ئیراقێ هاتینەكرن، ل رۆژا دوشەمبی 3/6/2024 خشتەیێ ناڤبری ژئالیێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ڤە هاتە پەسەندكرن، پشتی 21 مەها دەربازبووی ئەو خشتە بۆ لژنەیا دارایی ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ هاتینە هنارتن و ل دووماهیێ راپورتەك ل سەر هاتە نڤێسین و هاتە هەلسەنگاندن ب وێ مەرەمێ ئەڤ خشتە وەكو خوە دەربازبیت، و گوهۆڕین تێدا نەهێنەكرن، بتنێ تەخمین بۆ حوكمەتا ئیراقێ هەبیت كو (2) تریلۆن دیناران پەیدا بكەت بۆ بودجا گەشەپێدانا هەرێمان كو بۆ هەر (15) پارێزگەهێن ئیراقێ ئەوێن نە ب سەر چ هەرێمان ڤە ئانكو بۆ هەموو پارێزگەهێن ئیراقێ ژبلی هەرێما كوردستانێ.
د.خەلیل غازی دۆسكی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان و ئەندامێ لژنەیا دارایی ل جڤاتا ناڤبری ئەو ژی گۆت » جهێ دلخوەشیێیە چ ئاریشەیێن مەزن نەبوون و تایبەت ل سەر پشكا هەرێما كوردستانێ، پشكا هەرێما كوردستانێ دخشتاندا و ژئالیێ تیوری ڤە یا باشە و دبینم هێشنا نە ل دووف خواست و ڤیان و مافێ مەیێ دروستە، لێ ئەڤ بابەتە ل سەرانسەری ئیراقێ یێ هەی و نەبتنێ ل كوردستانێ و هیڤی دكەین ئەو گۆژمەیێ هاتییە دانان بهێتە بجهئینان وەكو خشتەیێ بۆ هاتییەدانان و حوكمەتا بەغدا بجهبینیت و شایستەیێن هەرێما كوردستانێ بهنێریت وەكو هەمی پارێزگەهێن ئیراقێ».
د.خەلیلی گۆت ژی» ب گشتی بودجا ئیراقێ نێزیكی (212) ترلیۆن دینارانە و داهاتێ پەترۆلێ و داهاتێ ناڤخوە هاتییە تەخمینكرن ب نێزیكی (147) ترلیۆن دیناران، هەروەسا نێزیكی (64) ترلیۆن دینار كورتئێنان یا د بودجەیدا و دبیت كورتئێنان دروست نەبیت و رەنگە كێمتربیت و د هەمان بودجە دا (166) ترلیۆن دینار بۆ بودجا (تەشغیلی) نە و (55) ترلیۆن دینار بۆ بودجا وەبەرئێنانێیە، پشكا هەرێما كوردستانێ ژ ئەڤێ بودجێ(20) ترلیۆن و (910) ملیار دینارن، ترلیۆنەك و (116) ملیار دینار دهێنە كمێكرن بۆ دانا قەران ئەوێن ل سەر هەرێما كوردستانێ و پێشتر ژ بانكان هاتینە قەركرن، دیسا (4) ترلیۆن و (100) ملیار دینار، كو ژڤی گۆژمەی (2) ترلیۆن و (700) ملیار بۆ بودجا وبەرئێنانێ هاتینە تەرخانكرن، ترلیۆنەك و (400) ملیار دینار بۆ ڤەگوهاستنا پەترۆلێ بۆ بازارێ ژ دەرڤە هاتینە تەرخانكرن و ئەڤ گۆژمەیێن من دیاركرین هاتینە ڤەبرین بۆ قەران و ڤەگوهاستنا پەترۆلێ».
د.خەلیل غازی دۆسكی ئەو ژی گۆت » بابەتێ مووچەیان ل دووڤ بڕیارا دادگەها فیدرالی یێ مسوگەرە ئەڤە و پشتی بابەتێ (تەوتینێ) ب دووماهی دهێت، و ئاریشەیا داهاتێ ناڤخوەیی چارەسەر ببیت، مووچە دێ مەهانە د دەمێ خودا هێنە دان. خالا گرنگ تێدا (11) ترلیۆن و (600) ملیار كو مەهانە دبیتە نێزیكی (950) ملیار دیناران بۆ مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ هاتینە تەرخانكرن، ب ڤی رەنگی، مووچەیێن، خانەنشین و چاڤدێرییا جڤاكی یێن هاتینە جوداكرن كو نێزیكی (2) ترلیۆن و (400) ملیار دینارانە، ل گەل (950) ترلیۆن دینارێن مووچەخور و فەرمانبەرێن كوردستانێ كو دبنە (11) ترلیۆن و (600) ملیۆن دینار، هەكە مووچەیێن خانەنشینان هاتنە راستڤەكرن، سەرۆك وەزیران دەستهەلات یێن هەین ڤەگوهاستنێ د پارەی دا بكەت، (16) ترلیۆن وەكو بودجا (فعلی) ل بەر دەستێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ یە و هیڤی دكەین حوكمەتا فیدرال یا رژد بیت دجهئینانا ڤێ بودجەیدا».
د.خەلیل غازی دۆسكی، مزگینی دا مامۆستایێن وانەبێژ ل سەر وەزارەتا پەروەردێ یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و گۆت» مووچەیێن مامۆستایێن گرێبەست د بودجەیدا هاتنە بنەجهكرن و ب وێ باوەرێ نە سەرۆك وەزیران ئەڤان پاران بوومە ڤەگوهێزیت».
رۆهنكر ژی» مە گوژمەك بۆ (نەفەقاتێن جاری) یە و (2) ترلیۆن و (126) ملیار دینار هاتینە تەرخانكرن، ژ ئەڤی گوژمەی ترلیۆنەك و (400) دێ بۆ پەترۆلێ هێنە مەزاختن و نێزیكی (700) ملیار دیناران دێ بۆ پێدڤیێن خزمەتگوزاری بن بۆ هەرێما كوردستان و دابینكرنا پتر ژ (500) ملیار دیناران بۆ كرینا كەلوپەلان».
دیاركر ژی كو بابەتێ وەبەرئێنانێ نێزیكی (4) ترلیۆن و (950) ملیار دینارانە، (2) ترلیۆن و(700) ملیار بۆ بەرهەمئێنان د پەترۆلێدا هاتینە تەرخانكرن و (2) ترلیۆن و (250) دێ ژ ئەڤی گوژمەی بۆ وەبەرئێنانێ د مینن».
د. خەلیلی هیڤی خواستن كو شیابن ئەركێ خوە بجهئینابیت وگۆت » بابەت یێ ب ساناهی نەبوو بەلكو ئەم شیاینە ب گەلەك شێوازان خەباتێ بكەین كو پشكا هەرێما كوردستانێ گەنگەشە ل سەر نەهێتەكرن و گەلەك بزاڤ هاتنەكرن پشكا هەرێمێ بهێتە كێمكرن وبۆ پارێزگەهێن ئیراقێ بهێتە ڤەگوهاستن، بەلێ مە ئەو بابەت رەدكر و ئەڤ پیلانە ب هەڤكارییا (د. شاخەوان عەبدوللا) جێگرێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ هاتنە راگرتن و پشكا هەرێمێ هاتە پاراستن و مە هیڤی یێن هەین هەردو حوكمەتێن هەرێمێ و فیدرال بەردەوام هەڤكاری ل گەل ئێك هەبیت ب وێ چەندێ بابەتێن شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ گیرونەبن و بگەهنە ئەو خالێن دەست نیشانكرین چ مووچە، یان خزمەتگوزاری».
