سمۆیێ دین
كاژین یوسف دۆسكی
باران وەسا یا دباریت دێ بێژی گۆسكێ سەر نشیڤ كری، جلك هەمی یێن ل بەر بووینە ئاڤ ولیسك، شەپ شەپا پێلاڤا وی یا ب سەر گوندیڤە دچیت، چپكێن تەقنێ یێن چووین هەتا ناڤ ملێن وی، گەهشتە بەر دەرێ مالا موختاری ودڤیا بچیتە د ژۆرڤە، دەمێ ژنكا موختاری د پەنجەركێ را ئەو ب ڤی شێوەی دیتی ئێكسەر ب دەنگەكێ هێدی گوتە كوڕێ خۆ:
– هشیاربی دەرگەهی ڤەنەكەی كوڕێ من.
-بۆچی دادێ ؟
-ڤەنەكە كوڕێ من، ئەو سمۆیێ دینە، ڤێ نیڤا شەڤێ ل چ دگەڕیت وێ تەقن وهەڕیێ هەمیێ دێ ئینیتە سەر نڤینێت مە.
-بەس دادێ بابۆ بزانیت دێ توورە بیت، پاشی من شۆلەپێ نینە.
-باشە كوڕێ من، كا تو بهێلە، بابێ تە خەما من.
چەند ڕۆژ چوون و سمۆ ل كۆچكا موختاری دیارنەبوو، هەر كەسێ دهاتە دیوانێ، موختاری پسیارا وی ژێ دكر، كەسێ چو ژێ نەدزانی، دەمێ ژنكا وی دیتی كو یێ دیار نینە، ترسەك كەفتە دلێ وێ و نەشیا بێژیتێ كا وێ شەڤێ چ چێببوو، ب تنێ خو بێ دەنگ كر و هەر جارو بارا دا كوڕێ خۆ فرێ كەتە دناڤ دیوانێدا، كا چ تشتێ نوی هەیە، پشتی موختار ب گۆمان كەتی ل سەر بەرزەبوونا سمۆی، گوندی هەمی ئاگەهداركرن كۆ سپێدێ هەمی بچن لێ بگەڕن ونەزڤرن هەتا دبینن، بۆ ڕۆژا پاشتر ودگەل دەنگێ دیكلان هەمی گوندی ڤێك كەفتن وچوون دا ل سمۆی بگەڕن، خەمەكا مەزن كەفتە دلێ موختاری، هەر یێ دگەل خۆ دئاخڤیت ودبێژیت:(باشە ئەڤە ئەردی ئەڤ كوڕە داعویرا هۆسا ژ نیشكەكێڤە بەرزە بوو وكەس چو ژێ نزانیت).
هێدی هێدی ڕۆژ یا خۆ بەرەڤ ژۆردا بەردەت و تاریاتی یا ب سەر گوندیدا دهێت، هەمی گوندی رێك كەفت بوون ل بەری رۆژئاڤابوونێ ل بن دارا سەرێ گوندی كۆم ببن، دەمەكی دەنگێ شڤانێ گوندی هات وهەرێ گازی دكەت:( وەرن … وەرن ئەڤە من دیت).
هەڤالێن نێزیكی وی ب لەز بەرەڤ وی جهی ڤە چوون و دیت سمۆ یێ ل بن دارەكێ وپالا خۆ یادایە قورمێ دارێ وصەیێ وی ژی ب رەخڤە یێ درێژكریە، بەرێ خۆ ددەنێ كتەكا پێلاڤا وی دپیا نینە وپیێ وی خوین یا ڤێدا دهێت، ئێك ژوان كرە پشتا خۆ وژۆردا برە خوارێ، هەڤال هەمی بەرەڤ وی ڤە چوون، وان هزر كر یێ مری دەمێ دیتی یێ ساخە كەیفا هەمیا گەلەك هات، سمۆ ل پشتا دەوارەكی كر و بەرەڤ گوندیڤە چوون، دەمێ گەهشتینە پشتا گوندی، بچویكێن گوندی هەمیا كرە گازی وهەوار و فانۆسكێن خۆ هەلگرتن و ب كۆلانێن گوندیدا چوونە خوار ودگۆتن:(سمۆ هات…سمۆ هات )
دەمێ موختاری گوه ل ڤی دەنگوباسی بووی گەلەك كەیف خۆش بوو، ئێكسەر رابوو وقەستا ژدەرڤە كر وچوو بەریكا وان، دەمێ سمۆ دڤێ رەوشێدا دیتی چاڤێن وی پەنگیان ژ ڕۆندكان، وداخواز ژگوندیان كر ب لەز بەرەڤ مالا وی ڤە ببەن، دەمێ گەهشتین ب دەنگەكێ بلند گازی هەڤژینا خۆ كر:(كچێ لەعلێ ب لەز دەستەكێ جلكێن عومەری بینە وشۆربەكا گەرم ژی چێكە) دەمێ وێ سمۆ د ڤی سەروبەریدا دیتی نەزانی كا كەیف خۆش ببیت یانژی ب خەم بكەڤیت، چنكی دزانیت ئەگەر بەس سمۆ باخڤیت ویا چێبووی بۆ موختاری بێژیت دێ وێ كوژیت، ڕەوشا سمۆی باش بوو وهاتە سەرخۆ، ودلێ وێ هەر یێ ب ترسە، ڕۆژەكێ موختار چوو ناڤ ڕەزێ خۆ، وگۆتێ:
-لەعلێ چاڤێ هەوە ل ڤی كوڕی بیت هشیاربن ژمال دەرنەكەڤیت.
-باشە جامێر دێ چاڤێ من لێ بیت خەما نەخۆ.
دەمەكی هندەك كادە وچا دانانە بەرسینگی، سمۆی سەرێ خۆ بلندكر وژێهەل ب دێمەكێ مەلویل بەرێ خۆ دایێ و ب زمانێ خۆ گۆتێ:( تو وەكی دایكا من بووی من قەستا تە كر تە بۆ چ دەرگەه ل من ڤەنەكر؟!) دەمێ وێ هوسا گوه لێ بووی پتر ب خەم كەفت وگۆتێ :
-بۆچی ئەڤ تشتێ چێ بووی تە بۆ مامێ خۆ نەگۆت؟
-چونكی من زانی دا بۆتە و عومەری نەخۆش كەت وئەز وێ شەڤێ چووم و چووم من نەڤیا بمینمە ل ڤی گوندی، من گۆت خلاس من كەس نینە ئەز مامە بێ خودان.
ئێكسەر لەعلێ ئەو دا بەر سینگێ خۆ وگۆتێ:(ژ ئەڤرۆ وێڤە من دو كوڕ یێن هەین ئێك عومەر وئێك سمۆ)
ژ كەیفادا سمۆ ڕابوو حەلە بوتكانێ ل ناڤا ژوورێ وهەر ب دەنگەكێ بلند یێ دبێژیت:(دەیكا لەعلێ دەیكا منە و عومەر ژی برایێ منە)، د وی دەمێ دا موختار زڤری وئەڤ دیمەنە دیت گەلەك كەیف خۆش بوو و ب ئەنییا هەڤژینا خۆڤە ماچی كر و سمۆ دا بەر سینگێ خۆ چونكی ئەو ئێمانەتێ برایێ وی بوو بۆ وی هێلای.