حوكمێ ئاخوندەیێن (مـەلایێن) ئیرانـێ ل وێستگەهـا دوومـاهیێ!
محەمەد چەلكی
رژێما ئیرانێ ب رێك ڤەوژارتنا فرەنسا و ئەمریكا هاتە سەر تەختێ دەستهەلاتداریێ و ب فێل و فەندێن رۆژئاڤایییان شۆرشا گەلێن ئیرانێ هاتە دزین و ل سەر سینییەكا زێرێ پێشكێشی مەلایێن ئیرانێ كرن(١٩٧٩).
ژ دلشادییا نەمانا رژێما شاهی یا پۆلیسی خەلكێ ئیرانێ ل سەر جادا شاهی دگێران و دەرگەهەێن زیندانان هاتنە ڤەكرن، كەسەكی های ل نەخشێ ئەمریكا و رۆژئاڤایێ بۆ ئیران و رۆژهەلاتا ناڤین بگشتی كێشایك نەمابوو، كانێ چ كارەست دێ چاڤەرێی ئیران و رۆژهەلاتا ناڤین بیت!
بهاتنا رژێما ئاخوندان(مەلایان) دەرگەهێن دوزەخێ بۆ خەلكێ ئیرانێ و رۆژهەلاتا ناڤین هاتنە ڤەكرن. هەر زوو باسكێ نڤستیێ ئیسلاما سیاسی زوخاندن و ئاخوندان درویشمێ هاوردەكرنا شۆرشێ و خەباتا دژی هێزێن زلهێزێن جیهانی( استیكبار ئەلعالەمی) ب سەرۆكاتیا ئەمریكا بلند كرن! ئەڤە تەڤ ل گۆڕەی وی نەخشی بوو ئەوێ ل سالا (1979) ژ لایێ بریتانی-چین- ئەمریكا ڤە پاشی پاریس ژی پشكداری د بجهئینانا وی پرۆژەی دا كر. پرۆژێ پشێویا گشتی ل رۆژهەلاتا ناڤین بۆ هێلانا رۆژهەلاتا ناڤین وەك بازارێ كاڵایێن رۆژئاڤایی و چینی!
رۆلێ سەرەكی بۆ پەیادەكرنا وی پرۆژێ رۆژئاڤایی-چینی ئیران لێكرە بەرپرسیار و پاشی بزاڤا ئیخوانان ل مسرێ و پاشی رۆلێ ئیخوانێن توركیا ب سەرۆكاتیا نەجمەدین ئەربەكان-ئەردوغان دانە كاری. ژ ئەنجامێن وی پرۆژەی رۆژهەلاتا ناڤین كرە مەیدانا شەرێن تائیفی و ئتنی و رێڕەوا پێشكەفتنێ لێ راوەستاند.
ب رێكا باسكێ ئیسلاما سیاسی(سوننی-شیعی) رۆژەهلاتا ناڤین ژ وەرا تەكنیكی و شارستانی هاتە لادان و كرە دەڤەرا ناكۆكیێن بەردەوام و شەرێن بێ ڕامان. نێزیكی ٥٠ سالانە ئەڤ پرۆژەی ل رۆژهەلاتا ناڤین یێ بەردەوامە و ژبلی مالوێرانی و سنگەپێكرنا وەرارێ ب هەموو چەقێن وێڤە تشتەكێ دن نەئینایە شكەڤا رۆژهەلاتێ.
غورێلبوونا باسكێ ئیسلاما سیاسی ل ئیران و توركیا و لادانا وان ژ نەخش و رۆلێ بۆ هاتیە دیاركرن و زێدەگاڤیێن وان ل سەر بەرژەوەندێن رۆژئاڤای ب تایبەت ل پرسا كۆچبەرێن نەیاسایی و ئێمناهییا ئیسرائیلێ، رۆژئاڤا ئینا سەر وێ هزرێ كو بێژیتە ئیران-توركیا ستۆپ!
دوماهیك سینارۆیێ رۆژئاڤا ل رۆژهەلاتا ناڤین شەرێ غەززە بوو، ب ڤی شەری هەموو چەنگ و باسكێن ئیرانێ قۆتكرن و سەرێ چویڤی ل ئەردوغانی ژی هەژاندن و نەچاركرە كو ئیخوانێن مسری دەربكەت و بزاڤا وان قەدەغە بكەت و ل سەر كێشا سوریێ ژی ڤەچغاند.
ل ١٦ی كانووینا دووێ ١٩٧٩ێ رۆژئاڤایان نەهێلا شاهێ ئیرانێ ل بالەفرخانا تەهرانێ چ كۆنگرێن رۆژنامەڤانی بدەت و ب زۆرێ ل بالەفرێ سوار كر و د هەمان دەم دا ل نوفلی لو شاتو نێزیكی پاریسێ خومەینی جاڕدانا سەركەفتنێ ب سەر رژێما شاهی دا ڕاگەهاند و وەكە فریادرەس بۆ گەلێن ئیرانێ دانە ناسكرن، شۆرشا گەلێن ئیرانێ ژێ دزین. چونكو نەخشە ئەو بوو باسكێ ئیسلاما سیاسی بهێتە سەر دەستهەلاتێ دا پرۆژێ رۆژهەلاتا ناڤین بهێتە جێبەجێ كرن، ئیرانێ و باسكێ ئیسلاما سیاسی ب باشی ئەو رۆلێ پێ هاتیە سپارتن، بجهئینان.
چەوان ل پاریسێ جاڕدانا سەركەفتنا شۆرشا ئیسلامێ ل ١٦-٢-١٩٧٩ێ ل پاریسێ هاتە ڕاگەهاندن، دیسان هەر ل پاریسێ رۆژا ١١-٠٢-٢٠٢٥ێ كۆنگرەك هاتیە گرتن بۆ پشتەڤانیكرنا كۆنگرێ نیشتمانی(موجاهادین خەلق) و تەڤایا بەرهەلستاكارێن ئیرانی ب سەرۆكاتیا مریەم رەجەوی و روخاندنا رژێما ئاخوندێن تەهرانێ. بریارا هلوەشاندنا رژێما ئیرانێ هاتیە دان و ل نێزیك دێ ب دەردێ نازدارێ خوە بەشار ئەسەدی چیت. رژێما ئیرانێ گەهەشتییە داوی وێستەگەها خوە، لێ ب ساناهی ژی دەستبەردای نابیت و پێنگاڤێن سەركەراتێ دێ هەر هاڤێت، دێ ئەو پێنگاڤێن سەركەراتێ دچەوا بن، ئەو دێ رۆژێن ل پێشیا مە و گەلێ ئیرانێ بۆ مە دیار كەن.
ل پشت پرۆژێ نەهێلانا باسكێ ئیسلاما سیاسی چ هەیە و سیمایێ رۆژهەلاتا ناڤین یا بهێت دێ چەوا بیت؟ هێژ ئەو سیمای دیار نەبوویە، لێ رۆژهەلاتەكا ناڤینا جودا ژ یێ بەری نوكە هێدی هێدی ئەو سیما دیار دبیت. ڤێجارێ رۆلێ برێڤەبرنا سیناۆریێ رۆژئاڤایی ب سعودیێ و ئیسرائیلێ سپارتییە و تێدا هندەك مافێن نەتەوی و ئتنی بۆ خەلكێ رۆژهەلاتا ناڤین ب كوردانڤە تێدا هەیە، هەلبەت ئەڤە هەموو ژ بۆ وێ یەكێیە ئێمناهییا دا ئیسرائیل و رژێما سعودی دپارازتی بن.
ب هەر ئاوایی د نەخشێ نوی یێ رۆژهەلاتا ناڤین دا رۆلێ توركیا و ئیرانێ نامینیت و جهێ پیەكی بۆ كوردان ژی تێدا هەیە.
