ژێیاتییا مرۆڤێ كورد و راوستیانهك
یا بێ گومانه ئاخ پشكهكا گرنگه ژ ناسناما ههر مللهتهكی ژ بهركو مللهتێن بێ وهلات ههبوون و رهسهناتییا وان دكهڤیته د گومانێ دا لهوما ژی پارستن و خو گوری كرن بۆ ئاخێ و وێ پارچا جوگرافییا یا ناڤ لێ دهێته دانان وهلات ژ بلی كو جهێ شانازییكرن و سهر بلندییێ یه بهلكو ب بهرێ خو دانهكا نهتهوهی و ئاینی و جڤاكی ژی ئهركێ ههر تاكهكهسهكی یه یێ كو وهلاتیێ ڤی وهلاتی بێی خۆ بزانیت. وهلاتێ خۆ بڤێت ڤیانا وی دگهل ههبوونا خو تێكهل بكهت و ههر گهفهكا ل سهر وی ب گهف لسهر كهرامهت و پیرۆزیێن خۆ بزانیت.
تاكێ كورد دڤی چارچوڤهیی دا راسته پشكا پترا وی تاكهكێ وهلات پهروهره و یێ بهرههڤه ب ههمی رهنگێن قوربانییێ وهلاتێ خۆ ب پارێزێت لێ راسیهك ههیه جاران د هندهك دهرفهتان دا ژێیاتییا تاكێ كورد بهرهڤ نزمییێ دچیت و ئهڤ خاله ژ لایێ نهیارێن وی ڤه ب دهرفهت دهێته دیتن كو وهلاتێ كوردان ب دهستێن كوردان ب دهنه وێران كرن دبن پهردهیێن جۆرا و جۆر ڤه تاكێ كورد بۆ خو رابكێشیت بكهته ئامرازهكێ دا گیركرنێ بۆ وارێ وی.
دیرۆك ب بهر پهرو روودانێن خۆڤه پرانییا جاران بۆ مللهتێن جیهانێ دبیته ژێدهرهك بۆ پشت بهستنێ بۆ ئێكلاكرنا گهلهك كێشهیان یان ژی وان بابهتێن پتر ژ بۆچونهكێ لسهر ههی دبیته بهلگهیهكێ ئێكلاكهر بۆ ههر دوو لایهنێن بۆچوونێن جۆدا ههین، مللهتێ كورد ئهگهر بۆ بابهتێ ژێیاتییێ ل دیرۆكێ ژی بزڤرین گهلهك جاران عهشیرهتێ یان ژی دینی یان هتد. .. بار ۆ پشكێن خۆ ههبووینه د ژێیاتییا تاكێ كور دا ئانكو گرێدانا وی، ڤیانا وی، بهرههڤییا وی نهبتنێ بۆ ئاخێ بوویه و ئهو راستییا تهحلا ههی ئهوه كو د هندهك دهلیڤهیێن دیرۆكێ دا ڤیانا ژێیاتییا ئاخێ ل دهڤ مرۆڤێ كورد ل پلهیێن دوو و سییێ ژی هاتییه بهلكی ژی د هندهك دهمان دا ههبوونا ژێییاتییێ بۆ ئاخێ تا وی ئاستی یا لاواز بیت كو ههست ب ههبوونا وێ نههاتیبیته كرن، لێ هندهك جاران دهێته گۆتن كو فهره مفا ژ سهربۆرێن دیرۆكێ بهێته كرن و شاشیێن وێ بهێنه راستڤهكرن و رێ ل دووباره بونا وان بهێته گرتن، پرسیارا كو لڤێرێ دهێته پێش گهلۆ ئهڤرۆ ب ههموو رامانان ڤه مرۆڤێ كورد یێ گرێدایه ب ئاخا خۆڤه؟
بێ گۆمان ههموو تشت یێ رێژهیی یه و نهیا رهوایه تهرو هشك د بهرسڤا ڤێ پرسیارێ دا ب ههڤرا بهێنه سوتن، لێ جاران ههست دهێته كرن كو تاكێ كورد ل ڤی سهردهمی ژی هندی كهفتییه بن باندۆرا دروشمێن پارتێن سیاسی چارچوڤهیێن جڤاكی یێن بهرتهنگ و پاراستنا بهرژوهندیێن كهسوكی هند نهكهفتیه بن سیبهرا پارستنا ئاخێ، ئهگهر بیرا مه ل ههوێن ههلبژارتنان بهێت ل سالێن بوری هندی كاندیدا گرێدانا خۆ ب عشیرهتێ و پابهندبوونا خۆ ب سیستهمێ وێ دهردبری هند داكوكی ل پاراستنا پیرۆزیێن ڤی نهتهوهی نهدكر یان ژی ههر دهما ئالۆزیهك د هێته ههبوونێ و رهوشهكا نه ئارام پهیدا دبیت ئێكهمین رێیا قورتال بوونێ یا هژمارهكا خهلكی هزر تێدا دكهت رهڤه و بهرخودان دفهرههنگا وان دا نامینیت ژبلی ڤێ چهندێ ئهڤرۆ ژمارهكا گهنجان ههنه ئهگهر دهرگهههكێ بچویك ژی ل بهر ڤه ببیت بۆ هندێ كو بهرهڤ پشت سنورێن ڤی وهلاتی ب دهته رێ ئهو بۆ ڤێ چهندێ یێ دوو دل نابیت، یا ژ من ڤه ئهڤ نمونهیێن دناڤ ڤی جڤاكی دا تێرا هندێ ههنه مرۆڤ بگههیته وێ باوهریێ كو دناڤ بهرا تاكێ كورد ئاخێ و ڤیانا وێ و پیرۆز راگرتنا وێ گهلهك ناڤبر ههنه ئهڤجا هندهك د دێرینن و هندهك ژی د سهر دهمانه نه، لهوما ژی لێزڤرینهكا ب رژدی درههـ و ریشالێن ڤێ كێشێ دا بهلكی ژ نان و ئاڤان گرنگ تربیت ژ بۆ ئێك رێزییا ڤی مللهتی و گرێدانا مرۆڤێ كورد ب وهلاتێ وی ڤه ئهڤه ژی دێ هنگی هێته ههبوونێ كو بزاڤ دهێته كرن تاكێ كورد ب تایبهتی ژی گهنجان ڤیانا وهلاتی ب كریار ل دهڤ پهیدا ببیت ژ درۆشمی بهرهڤ كریارێ بچیت ئهڤه ژی ب مهرجهكی ئهو ههمی سهنتهرێن ل بن دریشمێن ڤینا وهلاتی و ههست و هزرێن نهتهوهیی كارێ خۆ دكهن د بازنهیێ ئاڤاكرنا كهسایهتییا گهنجی دا دزڤرن یان ئه و ههمی رێكخراوێن بناڤێ جڤاكێ سڤیل بزاڤێن خو دكهن و دیسان ههموو كهرتێن دی یێن كو دهنگ و پهیاما وان ب رهنگهكێ ئێكسهر باندۆر لسهر مرۆڤێ جڤاكی ههی ب رۆلێ خۆ رابوون و ئهڤ ئهركه نهداپال چ سازیێن دی و د بجهـئینانا وی دا رێكێن سهردهمیانه گرتنه بهر هینگێ دێ رێژهیا وهلات پارێزیێ د مێشك و ناخێن مرۆڤێ كوردا بهرهڤ بلندیێ چیت و ئهگهر گهنجی خونهدیت یێ جودا ژ وهلاتێ خۆ و ئهڤ ئاخه ب پشكهكا ژیانا خۆ زانی دێ پلانێن دۆژمنان یێن داگیركاری ههمی بهرهڤ پیچ بوونێ چن و ئێدی دهنگ و باسێن چوونا گهنجێن كورد بۆ ناڤ گرۆپێن تیرۆستی یێن ل دژی وهلاتێ وی شهری دكهن ناهێته بهیستن و وهلات دێ رۆژ بۆ رۆژێ قوناغان بهرهڤ سهرڤهرازیێ و سهركهفتنێ بریت ههتا دگههیته ههموو خهونێن خۆ یێن دوور و نێزیك.