دیمۆكراتی و گێلما گاڤانی پێك ناكه‌ن

دیمۆكراتی و گێلما گاڤانی پێك ناكه‌ن

97

ل رۆژا 23. 06. 2015 په‌رله‌مانێ كوردستانێ پێنگه‌ڤه‌كا دووری یاریێن سیاسی هاڤێت و خوه‌ مینا كۆمه‌كا شه‌رانگێز ل سه‌ر شاشێن تیڤیان نمایشكرن و بێ مننه‌تیا خوه‌ به‌رامبه‌ری وه‌ڵاتیێن ئه‌و هلبژارتین و هنارتینه‌ وی جهێ پیرۆز دا ببن پارێزڤانێن پارستنا به‌رژه‌وندیێن وان دیاركرن و چ پیرۆزی بۆ ده‌نگێن وان نه‌هێلان و زه‌ڤڵه‌كێن خوه‌ وه‌كو پاڵه‌وانێن سێركێ نیشانی مه‌ كرن و بێ هێرڤه‌ و وێڤه‌ گوتن: دێ ئه‌و بت ئه‌وا مه‌ دڤێت. ئه‌ڤ ره‌نگێ سه‌ره‌ده‌ریا په‌رله‌مانی د گه‌ل مژارێن ره‌هه‌ندێن نیشتمانی و نه‌ته‌ویی هه‌ین دا گومانێ ل ده‌ف وه‌ڵاتیان په‌یدا دكه‌ت. ب تایبه‌ت ل ڤی ده‌مێ كو كوردستان د كۆمه‌كا قه‌یران و گرفتان دا دژیت كو پتریا وان قه‌یرانان ئێكسه‌ر په‌یوه‌ندی ب ئاسایشا نه‌ته‌وی و ژیارا وه‌ڵاتیان ڤه‌ هه‌نه‌ وه‌كو شه‌رێ داعش و دوورپێچا حكومه‌تا عیراقێ و فشارێن وێ ل سه‌ر حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ژبلی گڤاشتنێن ده‌وله‌تێن ده‌ور و به‌ر بۆ خه‌ندقاندنا پرۆژێ ده‌وله‌ت بوونێ كو ژ لایێ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ رێزدار مه‌سعود بارزانی ڤه‌ هاتیه‌ راگه‌هاندن و هه‌موو هێز و شیانێن خوه‌ بۆ گه‌هشتنا ڤێ ئارمانجا دلێ هه‌ر كورپه‌روه‌ره‌كی ب ڤه‌كری راگه‌هاندیه‌.
ب حزبی كرنا په‌رله‌مانی پرۆسه‌سا سیاسی ل كوردستانێ به‌ره‌ڤ ئاقاره‌كێ مه‌ترسیدا دبه‌ت و ئه‌م ته‌ڤ دزانین كو په‌رله‌مان جهێ گه‌نگه‌شه‌كرنا پرۆژان و یاسایانه‌ و نه‌ك جهێ ركابه‌ری و بێ مننه‌تیا زۆرینه‌ و كێمانیێ یه‌؛ چنكو ئه‌گه‌ر وه‌سان بت هه‌ر پرۆژه‌كێ كێمانی پێشكێش بكه‌ت دێ ل به‌ربه‌ستا زۆرینێ كه‌ڤت و دێ په‌رله‌مان بته‌ بێده‌را خوه‌ ژێك سافیكرنێ. په‌رله‌مان دڤێت ل گۆره‌ی به‌رژه‌وه‌ندیا گشتی و نه‌ته‌ویی سه‌ره‌ده‌ریێ بكه‌ت و هه‌ر دید و بۆچوونه‌كێ جهێ خوه‌ ل هۆڵا په‌رله‌مانی ببینت و هه‌ر پرۆژێ باشتر و پتر د به‌رژه‌وه‌ندیا وه‌ڵاتیان دا بهێته‌ ئه‌رێكرن و بلا خوه‌ ئه‌و پرۆژه‌ ژ ده‌رڤی هۆڵا په‌رله‌مانی هاتبت و هه‌ر ژبه‌رهندێ یه‌ داكو په‌رله‌مان كارێ خوه‌ پرۆفیشناڵ بكه‌ت، به‌رده‌وام راپرسی تێنه‌ ئه‌نجامدان و گوهداریا ده‌نگێ جادێ دهێته‌ كرن. لێ په‌رله‌مانێ مه‌ ئه‌ڤه‌ ده‌مه‌كێ درێژه‌ یێ بوویه‌ بێده‌را خوه‌ ژێك سافیكرنێ و ب تایبه‌ت ل سه‌ر پرسا راستڤه‌كرنا هنده‌ك برگه‌یێن ده‌ستووری كو پتر ره‌هه‌ندێ نیشتمانی و نه‌توه‌یی هه‌نه‌ وه‌ك پرسا سه‌رۆكاتیا هه‌رێمێ و. . دڤێت ل به‌رچاڤ بهێته‌ گرتن كو كوردستان یا دقۆناغه‌كا ئاورته‌ دا دبوورت و دڤێت ته‌ڤ شیانێن حكومه‌ت و په‌رله‌مان و لایه‌نێن سیاسی بهێنه‌ مه‌زاختن بۆ ده‌رباز بوون ژ ڤێ قۆناغێ. هه‌تا به‌ری 23. 06 پرۆسه‌سا سیاسی ل كوردستانێ ل سه‌ر بنگه‌هێ سازانێ دهاته‌ مه‌شاندن و ره‌نگه‌ هه‌مئاهه‌نگی د ناڤبه‌را په‌رله‌مان و حكومه‌تێ دا هه‌بوو و به‌رهه‌مێ ڤێ چه‌ندێ ژی حكومه‌ته‌كا سه‌قامگیر و ره‌وشه‌كا ئارام و بازاره‌كێ گه‌رم په‌یدابوو و كوردستان كره‌ مێرگا پێكڤه‌ژیان و راكێشانا سه‌رمایه‌ و كۆمپانیێن ل وه‌ڵاتێن خوه‌ خوَدان بریارێن سیاسی و ل رۆژا راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردی دێ پشته‌ڤانێن نه‌گۆڕ بن بۆ دانپێنانا ده‌وله‌تا كوردی. ب ڤێ زهنیه‌تا ئه‌ندام په‌رله‌مانێن مه‌ په‌یاده‌كری و ره‌ئیا زۆرینه‌یا خوه‌ سه‌پاندی دووره‌ ژ هێوركرنا ره‌وشا سیاسیا كوردستانێ به‌لكو ب ڤێ پێنگاڤا خوه‌ پرۆسه‌سا سیاسی ل كوردستانێ بره‌ چارگۆشا سالێن 1994ێ و هێرڤه‌ و ئه‌ڤه‌ ژی ب خوه‌ خوه‌كوژیا سیاسیه‌ و ره‌ڤینه‌ ژبه‌رسیارییا نه‌تویی یا ڤێ قۆناغێ. ئه‌ڤ پێنگاڤا په‌رله‌مانی ل بن په‌ردا دیمۆكراسیێ ل گه‌ل پره‌نسیبێن دیمۆكراسیێ ناگونجن چونكو دیمۆكراسی و سیسته‌مێن دیمۆكراتی نه‌ گێلما گاڤانیه‌ و هه‌ر كار و بریاره‌كا زۆرینێ ل سه‌ر وه‌ڵاتیان دا بهێته‌ سه‌پاندن بتایبه‌ت ئه‌و پرسێن ئێكسه‌ر په‌یوه‌ندی ب ئاسایشا نه‌ته‌ویی و سازانا هێزێن سیاسی و جڤاكی ڤه‌ هه‌بت، نابت ببنه‌ جهێ دیاركرنا زه‌ڤڵه‌كان و خوه‌ ژێك سافیكرنا سیاسی. ئه‌ڤا ل په‌رله‌مانی هاتیه‌ ئه‌نجامدان ل گۆر پیڤانێن یاریا سیاسی ئاورته‌كرنا كه‌توارێ كوردستانێ یه‌ ئه‌و كه‌توارێ ژ كێش و گرفتان ئێڤتی و چاڤه‌رێی چاره‌كرنێ نه‌ نه‌ك ب هه‌روه‌دانا شیانێن حكومه‌تا هه‌رێمێ و چه‌پدانه‌ ژ پرسا بنگهینا نه‌ته‌وا كورد ئه‌و ژی پرۆژێ ده‌وله‌تبوونێ یه‌.

کۆمێنتا تە