( 9 ) ێ نیسانێ پهندهك بۆ دكتاتۆریهت و دكتاتۆریهتێن داهاتی
رۆژا نههێ ڤێ مههێ بیرهوهریا سێزده سالیا ههرفاندنا دكتاتۆریترین و شوَفینیترین رژێما رۆژههلاتا ناڤین و بگره ل جیهانێ ژی دهرباز دبن، ئهو ژی رژێما فاشستا بهعسی یا سهددامی یه ل عێراقێ ، ئهو رژێما زێدهتر سیه سالان بزۆری دهسههلاتا خوه ب سهر عێراقێ سهپاندی و د وان سالان دا ههموو رهنگ و شێوازێن ڕهگهز پهرستیێ و كوشتن و وێرانكرنێ و شوفینیهتێ. .. . هتد دژی گهلێ عێراقێ و بتایبهت گهلێ كورد بكار ئینای، داكو حزبا بهعس و بتایبهت سهددامێ دكتاۆر ل سهر دهسههلاتێ بمینیت تاكو گههشتیه بكارئینانا ههموو رهنگێن توند و تیژیێ و نووترین و بهێزتر چهكێن سهردهم و كیمیاییی یێن قهدهغهكری دژی گهلێ كورد و بزاڤا رزگاریخوازیا كوردی كو بوینه ئهگهرێ شههیدبوون ب سهدان هزار وهلاتیێن كوردستانێ و ههمووێ و وێرانكرنا ب هزاران گوندان. ل دووماهیێ ئهڤ رهفتار و سهرهدهریێن نهمرۆڤانه بوونه ئهگهرێ بدهنگڤههاتنا جڤاكێن نیڤ دهولهتی تا بهێزا لهشكری ب سهرپهرشتا وهلاتێن ئیكگرتیێن ئهمریكا ل چهند رۆژهكان ل (9) ێ نیسانا (2003) ل ناڤهندا بهغدایا پایتهخت ب پالپشتیا خهلكێ جهگهر سۆتی پهیكهرێ دكتاتۆری هاته ههرفاندن و دووماهی ب دهسههلاتا وێ رژێمێ ئینا. ههرچهنده پشكهكا ههرێما كوردستانێ لسالا 1991 ێ ل وێ رژێمێ رزگار ببوو لێ ئهڤ روودانه بوویه ئهگهرێ گۆڕینا شێوازێ دهسههلاتداریا ههمووێ بهرهڤ دیموكراسیهت و فیدرالیهتێ و رۆلێ كوردان ژی بهێزتر كهفت و دهسههلاتداریا ههرێما كوردستانیً چویه د چارچۆڤهكێ یاسایی و نیڤ دهولهتی دا. مخابن پشتی بوورینا سێزه سالان بسهر ئاڤاكرنا ههمووا نوو كوشتن و وێرانكرن دناڤ ههمووێ دا زێدهتر بوویه، ئهڤهژی ژ ئهنجامێ هزرێن تۆلڤهكرنێ بووینه ژلایێ پشكهكا زۆرا دهسههلاتداریا نهو كو زۆرینهیا شیعه مهزههبه بهرامبهر سوننه مهزههبان بێ كو بۆ دستووری و رێكهفتنێن سیاسی بزڤرن و گاڤهكه بهرهڤ خوه سهپاندنێ ل سهر دهسههلاتا ههمووێ ژلایێ زۆرینهیا شیعی و بتایبهت حزبا دهعوه. ژ لایهكێ دیتر گاڤ هاڤێتنه بهرهڤ سهرههلدانهڤهیا دكتاتۆریهتهكا دیتر ل ههمووێ و ب شیعهكرنا لهشكرێ ههمووێ بناڤێ (حهشدا شهعبی ) و مهزنتر كرن و پیرۆزتر كرنا بریار و راسپاردێن مهرجهعێن خوه یێن ئایینی ل یاسا و دستوورێ دهولهتێ و بریارێن پهرلهمانی و. .. هتد. دڤێرهدا دیار دبیت هێشتا ڤان دهسههلادارا پهند و وانه ل دهسههلاتدار و رژێما دكتاتۆریا بهرێ یا ههمووێ وهرنهگرتینه، كا چهوا هاتنه ژناڤبرن و شهمهزاركرن و روورهشكرن ژلایێ خهلكێ ههمووێ و كۆمهلگههێ نیڤ دهولهتی و دیرۆكێ. ئهگهر دهسههلاتدارێن نهوَ بخوهدا نهچیتهڤه و بهردهوامیێ بڤێ سیاسهتا خوه بدهت دێ ههمان پاشهرۆژ ههبیت و ل دهمهكێ زۆر نێزیك دا دابهشبوونا ههمووێ دێ كهڤیته د چارچوَڤێ نیڤ دهولهتی دا چنكو نهو ههمووا دابهشبوویه ب سهر سێ دهسههلاتا ژبلی ههرێما كوردستانێ دهستههلاتا ب ناڤ دهولهتا ئیسلامی ( داعش ) و دهسههتا شیعی. ژ بوَ ئارامی و پێكڤه ژیانا ههموویان د ههمووهكا ئێكگرتی دا پێدڤی یه بزۆترین دهم ههموو ئالیێن سیاسی یێن ههمووێ ب تایبهت لایهنێ شیعی بۆ شهراكهتا سیاسی و دستوورێ ههردهمیێ و دیموكراسیهتهكا راست و دروست و پێكڤه ژیانێ بزڤڕن و داكو بهرهڤ ئارامی و ئاڤهدانیێ بچن و بهرژهوهندێن تائیفی ل بهرژهوهندێن نشتیمانی و نهتهوی مهزنتر نهكهن ن بدیتنا من ئهڤهژی مهحاله ل ههمووا خودان ئهڤ سهركردێن بهرژهوهند پهرست و خوه بلندتر دیتن ل دستووری و یاسایان بجه بهێت و كوردی ب تهمامی خوه بۆ ڤان گۆرانكاریان بهرههڤ بكهن و پالپشتیا پرۆژی سهرۆك بارزانی بكهن بۆ راپرسیێ و سهرخۆهبوونێ ل جهێ دژایهتیێ.