سیاسه‌تا په‌كه‌كێ د به‌رژه‌وه‌ندا كێ دایه‌؟

سیاسه‌تا په‌كه‌كێ د به‌رژه‌وه‌ندا كێ دایه‌؟

58

بزاڤا ئازادیخازا كوردی ل هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ د گه‌له‌ك ئه‌ڤرازی و نشیڤیان دا ده‌رباز بوویه‌ و هه‌تا گه‌هشتیه‌ ڤێ قۆناغێ و د ڤێ رێ دا بوویه‌ خودان هنده‌ك ساخله‌تێن تایبه‌ت، دبت ژ لایه‌نه‌كی بۆ یێ دن هنده‌ك جوداهی هه‌بن ئه‌ڤه‌ ژی ڤه‌دگه‌رت بۆ ئایدولۆجیا هه‌ر لایه‌نه‌كی، لێ ساخله‌تا هه‌موویان ل هه‌ڤ كۆم دكه‌ت و ته‌ڤ سه‌ر دكۆك ئازادیا كوردستانێ یه‌ و رزگاربوونه‌ ژ نیڕكێ داگیركاریێ. ئانكو شۆڕه‌ش و به‌رخوه‌دانێن گه‌لێ كورد بۆ رزگاربوون و پاراستنا به‌رژه‌وه‌ند و روومه‌تا كورده‌. ئه‌ڤه‌ مینا قانوونه‌كا نه‌ڤیسكیا بزاڤا ئازادیخازا كورده‌ و پرانیا لایه‌نێن كوردی ژ پارت و رێكخستنێن كوردستانی پێگیری ب ڤێ چه‌ندێ كریه‌؛ بۆ نموونه‌ ل ده‌ما شه‌رێ چه‌كداری دا پێشمه‌رگێن كوردستانێ هه‌رده‌م خوه‌ ژ وان خالان دوورگرتیه‌ یێن زیان گه‌هشتبا خه‌لكێ كوردستانێ و داگیركه‌رێن كوردستانێ ئه‌ڤ ساخله‌تا مرۆڤانه‌یا شۆره‌شێن كوردی ب ده‌لیڤه‌ دیتیه‌ و مۆلگه‌ه و سه‌نگه‌ر ل ناڤ گوندان و ل ناڤ باژاران بجه كرینه‌ چنكو دزانین پێشمه‌رگه‌ داكو زیان نه‌گه‌هته‌ خه‌لكێ كوردستانێ هێرشی وان مۆلگه‌ و سه‌نگه‌ران نه‌كرینه‌ ژ ڤان نموونا دێ دوان ژێ گرم ئێك ل سه‌رده‌مێ كۆمارا كوردستانێ ل مهابادێ؛ ده‌مێ كۆمار هاتیه‌ چه‌مبه‌ركرن و هه‌موو رێكێن به‌رخوه‌دان و خوه‌پاراستنێ لێ هاتینه‌ قووتكرن، بۆ پاراستنا خه‌لكێ كوردستانێ و ب تایبه‌ت یێ مهابادێ سه‌رۆككۆمارێ كوردستانێ رێكا خوه‌ راده‌ستكرنێ هه‌لبژارت و خوه‌ كره‌ قۆربانی خه‌لكێ كوردستانێ كو ئه‌ڤه‌ بلندترین ئاستێ خوه‌ قۆربانی كرنه‌ د پێخه‌مه‌تی خه‌لكێ كوردستانێ. یا دن ژی ل سه‌رده‌مێ شۆڕه‌شا گولانا نیشتمانی و پێشكه‌فتنخاز باره‌گایێن شۆڕه‌شێ ل سه‌ر هێلا سنوورێ باكوورێ كوردستانێ بوون و ل وان خالان یێن دووری گوندێن باكوور و باشوورێ كوردستانێ هه‌رچه‌نده‌ ل سالا 1976ێ حوكمه‌تا فاشیا به‌غدا ب درێژیا 15-30 كیلۆمه‌تران ژهێلا سنووری گوند ڤه‌گوهازتبوون و ده‌ست ب سیاسه‌تا ڤه‌گۆهازتن وب عه‌ره‌بكرنا كوردستانێ كربوو، لێ دیسا ژی شۆڕه‌شێ باره‌گایێن خوه‌ ل دووری گوندان دانا بوون. پشتی شۆڕه‌شێ جهێ باش كری و بۆ گه‌فه‌كا مجد ل سه‌ر رژێما به‌غدا، حوكمه‌تا به‌غدا هه‌وارا بره‌ به‌ر عه‌رشێ ده‌وله‌تا تورك و رێككه‌فتنه‌كل گه‌ل واژوو كر و تێدا مافدا هه‌ردوو ده‌وله‌تا ب درێژیا 30 كیلۆمه‌تران ب سه‌ر سنوورێن هه‌ڤ بچن و ل شۆڕه‌شگێرین كورد بده‌ن. بۆ ڤێ مه‌ره‌مێ ژی ده‌وله‌تا تورك ل ده‌ستپێكا هاڤینا 1983ێ هێرش كره‌ سه‌ر باره‌گایێن شۆڕه‌شێ. هه‌لبه‌ت شۆڕه‌شێ شیانێن به‌رخوه‌دانێ هه‌بوون و دكاری زیانێن مه‌زن ب گه‌هینته‌ فاشستێن تورك لێ دبه‌رامبه‌ردا دا زیانه‌كا مه‌زن گه‌هیته‌ خه‌لكێ سڤیلێ كورد ژ هه‌ردوو پارچان، هه‌ژیه‌ بێژین ب درێژیا هێلا سنووری مالباتێن پێشمه‌رگان لێ بوون و ئه‌و ده‌ڤه‌رێن داگیركه‌رێن به‌غدا ڤه‌گوهازتین و وێران كرین، مالباتبَن پێشمه‌رگه‌ی ئاڤه‌دان كربوون، ژبه‌رهندێ شۆرشه‌شێ بریارا ڤه‌كێشانێ دا و روو ب روویا دگه‌ل دوژمنی نه‌كر. ل ڤێره‌ دیار دبت كو مه‌ره‌م ژ شۆڕه‌شێ تنێ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندا نه‌ته‌وه‌ییه‌ و هه‌رده‌ما زیان پتر بت، نابت به‌رده‌وامی ب وێ شۆڕه‌شێ بهێته‌دان. د ڤی واری دا په‌كه‌كه‌ وه‌ك تاكه‌ پارتیا كوردان پێگیری ب ڤێ ساخله‌تێ نه‌كریه‌ به‌لكو بزاڤ كریه‌ ژ ده‌رڤه‌ی ره‌فا پارتیێن كوردان سیاسه‌تێ بكه‌ت و دكه‌ت. هه‌رچه‌نده‌ بانگه‌شا كوردستانیێ دكه‌ت و لێ د پراكتیكدا دووره‌ ژ كوردستانیێ و ژ هه‌موو پره‌نسیبێن خوه‌ یێن ده‌ستپێكی پاشگه‌ز بوویه‌ و سیمایێ كورداتیێ پێڕه‌ نه‌مایه‌ وپتر وه‌ك پارته‌كا چه‌پڕه‌وا توركیا بزاڤێ دكه‌ت و پتریا شیانێن خوه‌ بۆ لێدانا بزاڤا ئازدیخازا كوردی مه‌زاختنه‌ و چ پارتیێن كوردستانی ژ شه‌ره‌نگێیا وان قۆرتال نه‌بووینه‌ و ڤێ دووماهیێ ژی سۆر و سۆر دژاتیا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ت. یا ژهه‌موویێ گرنگتر په‌كه‌كه‌ ئه‌ڤرۆ بوویه‌ بارگرانیه‌كا مه‌زن د رێكا ئازادیا كوردستانێ دا و سیقل دیق دژی ده‌وله‌تا كوردینه‌ و ب پاشڤه‌ڕۆتی ناڤ دكه‌ن و هه‌ر ژبه‌ر هندێ یه‌ ئه‌ڤرۆ پرانیا هێزێن خوه‌ ئانینه‌ باشوورێ كوردستانێ نه‌ك بۆ بهێندانا پێشمه‌رگێن خوه‌ به‌لكو بۆ دوو مه‌ره‌مایه‌، ئێك دا توركیا بكه‌ت به‌هانه‌ و هێزێن خوه‌ بینته‌ ناڤ ئاخا كوردستانێ و ببته‌ مه‌یدانا شه‌ری و یا دن ژی بۆ پشته‌ڤانیكرنا قۆلپا ئیرانێ كو ئه‌ڤ هه‌ردوو قۆلپه‌ ل دژی ده‌وله‌تا كوردستانێ بزاڤێ دكه‌ن. پرسیاره‌كا دجهێ خوه‌دایه‌ هه‌تا كه‌نگی په‌كه‌كه‌ دێ ل ده‌رڤه‌ی به‌رژه‌وه‌ندا بزاڤا ئازادیخازا كوردی سیاسه‌تێ كه‌ت؟

کۆمێنتا تە