NO IORG
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

هه‌ولێر، قائید میرۆ

پرسا ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ هاته‌ ئێكلاكرن و شیره‌تكاره‌كێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ژی رادگه‌هینیت، هنده‌ك ئالیێن سیاسی دگه‌ل ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان د ئه‌ڤساله‌دا نینن و دبێژیت، هه‌كه‌ ئیراده‌یه‌كا جدی هه‌بیت پێدڤیه‌ هه‌لبژارتن دده‌مێ خوه‌دا بهێنه‌ ئه‌نجامدان و فه‌رمانا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ب ئه‌نجامدانا وان یا ده‌رچووی.

د. وه‌عدی مزیری، شیره‌تكارێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” رۆژ بۆ رۆژێ ده‌م یێ به‌ر ب كێمبوونێ دچیت بۆ پرسا ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ و ژئالیێ قانوونی ڤه‌ دڤێت شه‌ش هه‌یڤان به‌ری ئه‌نجامدانا پڕۆسا هه‌لبژارتنان سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ژڤانێ هه‌لبژارتنان دیار بكه‌ت، ل حه‌فتیا بۆری سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ فه‌رمانا هه‌رێمی بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان ده‌ركریه‌ و بڕیاره‌ ل ئێكێ هه‌یڤا ئۆكتۆبه‌را ئه‌ڤساله‌ هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ بهێنه‌ ئه‌نجامدان”.

گۆت ژی”مخابن پاشخستنا هه‌لبژارتنان ل هه‌رێما كوردستانێ بوویه‌ نه‌ریته‌ك و عورفه‌ك هه‌رده‌م ب به‌هانه‌یێن جودا هه‌لبژارتن دهێنه‌ پاشخستن و دده‌مێ قانوونی دا ناهێنه‌ ئه‌نجامدان، به‌لێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ دخوازیت هه‌ر چاوابیت هه‌لبژارتن د ئه‌ڤساله‌دا بهێنه‌ ئه‌نجامدان ، راسته‌ ئاسته‌نگ ل هه‌مبه‌ر ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن هه‌رێما كوردستانێ یێن هه‌ین، چونكه‌ راسته‌ ئالیێن سیاسی ب ئاشكرا دبێژن ئه‌م دگه‌ل ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتناینه‌ دده‌مێ قانوونی دا، به‌لێ ب شێوه‌یه‌كێ نهێنی بزاڤان دكه‌ن هه‌لبژارتن نه‌هێنه‌كرن، ژبه‌ر كو ره‌وشا وان یا باش نینه‌، ب تایبه‌تی پشتی هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ جه‌ماوه‌رێ هنده‌ك ئالیێن سیاسی به‌ر ب كێمبوونێ چوویه‌ و مه‌ترسی لسه‌ر وان هه‌یه‌ وه‌ك پێدڤی نه‌شێن ده‌نگان بده‌ستڤه‌ بینن، له‌وڕاژی هنده‌ك ئالیێن سیاسی دگه‌ل ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان نینن، بێگومان ئه‌گه‌رێن دی ژی یێن هه‌ین بۆ نموونه‌ ئاریشا د ناڤبه‌را ئالیێن سیاسی لدۆر پۆستێ سه‌رۆك كۆمارا ئیراقێ و پێك نه‌ ئینانا حوكمه‌تا ئیراقێ كاریگه‌ری لسه‌ر هه‌لبژارتنێن هه‌رێما كوردستانێ هه‌یه‌، هه‌روه‌سا پرسا گۆهۆڕینا قانوونا هه‌لبژارتنان ل هه‌رێما كوردستانێ”.

شیره‌تكارێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ئاماژه‌كر” بڕیار بوو ل دوماهیا هه‌یڤا بۆری ئالیێن سیاسی خوه‌ ئێكلا بكه‌ن به‌لێ نه‌گه‌هشتن چو ئه‌نجامان، لێ دیاره‌ خوه‌ ئێكلاكریه‌ و ئالیێن سیاسی بڕیاردایه‌ هه‌لبژارتن بهێنه‌ ئه‌نجامدان، هه‌كه‌ ئیراده‌یه‌كا بهێز هه‌بیت، بێگومان دێ هه‌لبژارتن ل ژڤانێ خوه‌ یێ دیاركری دا هێنه‌ ب رێڤه‌برن و دێ ب ئاسانی ئالیێن سیاسی گه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ لدۆر ئاریشه‌یێن هه‌ین، تنێ دێ ژلایێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ڤه‌ كۆمسیۆنا سه‌ربخوه‌یا هه‌لبژارتن و راپرسیان هێته‌ كاراكرن، ئه‌وژی تنێ پێدڤی ب دو هه‌تا سێ كۆمبوونێن په‌رله‌مانی هه‌یه‌ و كۆمسیۆن دێ هێته‌ كاراكرن، سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ازیبوونا خوه‌ بۆ مه‌زاختنا بودجێ هه‌لبژارتنان دیاركریه‌ و ئاریشه‌ لسه‌ر بودجێ هه‌لبژارتنان نه‌ماینه‌، به‌لێ وه‌كی هنده‌ك ئالیێن سیاسی دخوازن قانوونا هه‌لبژارتنان بهێته‌ راستڤه‌كرن ئه‌ڤه‌ كاره‌كێ ب زه‌حمه‌ته‌ و ده‌م نه‌مایه‌ بۆ راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان، ئه‌ز باوه‌رم پێدڤی ب راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان ناكه‌ت، چونكه‌ دێ گیرۆبیت و ڤێڕا ناگه‌هن راستڤه‌كرنێ بكه‌ن”.

ئه‌ندامێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی، شێروان دوبه‌ردانی راگه‌هاند، ئه‌وا سه‌رۆكێ كۆمارا ئیراقێ ئه‌نجامدای د پرسا لێبۆرینێ ژ كه‌سه‌كێ حوكمكری ب تۆمه‌تا بازرگانیكرنێ ب مادێن هۆشبه‌ر، به‌رۆڤاژی دستووری و هه‌موو قانوونایه‌، هه‌روه‌سا تاوانه‌كا گشتی یه‌ ژی نه‌كو تاوانه‌كا تایبه‌ته‌، د قانوونا ئیراقێ دا مادا هۆشبه‌ر تاوانه‌كا گشتی یه‌ و یا تایبه‌ت نینه‌، ئه‌و تۆمه‌تبارێ كارێ بازرگانیا مادێن هۆشبه‌ر كری زیان گه‌هاندیه‌ جڤاكی، له‌وما پێدڤیه‌ باوه‌ری ژ سه‌رۆكێ كۆمارێ بهێته‌ وه‌رگرتن و بهێته‌ دادگه‌هكرن.

گۆت ژی” سه‌رۆك كۆماری د مادا 73 ژ دستووری خوه‌ ب خوه‌ تۆمه‌تباركریه‌ و پێدڤیه‌ ب زووترین ده‌م ده‌ست ژكاری به‌رده‌ت. هه‌روه‌سا ئه‌و كاره‌ پێشێلكرنا دستووری یه‌ و پێدڤیه‌ جڤاتا نوونه‌ران ئیمزایێن په‌رله‌مانتاران كۆم بكه‌ت بۆ ستاندنا باوه‌ریێ ژ سه‌رۆك كۆماری”.

23

جێگرا سه‌رۆكێ لژنا سامانێن سروشتی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ، گولیزار سندی، راگه‌هاند، بریارا دادگه‌ها فیدرالی ل دۆر دۆَسێیا په‌ترۆلا كوردستانێ یا بریاره‌كا سیاسی یه‌ و دیاركر چه‌ندین كۆمبوون دێ هێنه‌ ئه‌نجامدان و هه‌كه‌ پێدڤی بكه‌ت شانده‌كێ بلند یێ هه‌رێما كوردستانێ دێ سه‌ره‌دانا به‌غدا كه‌ت.

ئاماژه‌كر، ئه‌م وه‌كو په‌رله‌مان و حوكمه‌تا هه‌رێمێ دووپات دكه‌ین كو قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ ل هه‌رێما كوردستانێ به‌رۆڤاژی دستوورێ ئیراقێ نینه‌ و بریارا دادگه‌ها فیدرالی یا دستووری نینه‌ و مادێن 110 و 111 و 112 ژ دستوورێ ئیراقێ ئه‌و مافه‌ ب هه‌رێما كوردستانێ دایه‌ و حوكمه‌تا هه‌رێمێ ژی بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشێن كه‌رتێ په‌ترۆلێ و غازێ دێ به‌رده‌وام بیت ددانوستاندنان دا ل گه‌ل به‌غدا و یا ل ده‌ف مه‌ گرنك ئه‌وه‌ كو قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ ل ئیراقێ بهێته‌ ده‌ركرن و هه‌ولێر و به‌غدا بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ.

18

د ئێكه‌م روونشتنا خۆلا بهارێ یا په‌رله‌مانێ كوردستانێ دێ خواندنا دوویێ بۆ پرۆژه‌ قانوونا ب رێڤه‌برن و پاراستنا ئاڤێ ل هه‌رێما كوردستانێ دا هێته‌ كرن.

ده‌سته‌یا سه‌رۆكایه‌تیا په‌رله‌مانێ كوردستانێ د به‌یاننامه‌كێ دا به‌لاڤكر، ل رۆژا سێشه‌مبی 1/3/2022 دێ روونشتنا هه‌ژمار (1) یا ئاسایی ژ خۆلا بهارێ ده‌ستپێكه‌ت.

ب گۆره‌ی به‌یانناما سه‌رۆكایه‌تیا په‌رله‌مانی، به‌رنامێ كارێ روونشتنێ دێ ده‌نگدان بیت ل سه‌ر چه‌ند پرۆژه‌ قانوونان ئه‌وژی پرۆژێ قانوونا (پاراستنا ئه‌رشیفی) و پرۆژێ قانوونا چه‌كی و پرۆژێ قانوونا راستڤه‌كرنا ئێكێ یا قانوونا وه‌زاره‌تا كاره‌بێ ل هه‌رێما كوردستانێ، زێده‌باری ئه‌نجامدانا خواندنا دوویێ بۆ پرۆژه‌ قانوونا ب رێڤه‌برن و پاراستنا ئاڤێ ل هه‌رێما كوردستانێ.

ئه‌ڤرۆ، زنار تۆڤی:

مامۆستایه‌كێ زانكۆیێ و ڤه‌كۆله‌رێ په‌یوه‌ندیێن نێڤده‌وله‌تی دیار دكه‌ت كو ئه‌مریكا نه‌ڤێت ب ره‌نگه‌كێ راسته‌وخوه‌ شه‌رێ رۆسیا بكه‌ت، ئابوورێ ئه‌مریكا گه‌له‌ك بهێزه‌ و ئابوورێ رۆسیا ژی لاوازه‌، ژ به‌ر هندێ ئه‌مریكا دڤێت ب چه‌كێ ئابووری شه‌رێ رۆسیا بكه‌ت و وی وه‌لاتی لاواز بكه‌ت، ئه‌ڤه‌ ژی ئه‌گه‌رێ‌ بێده‌نگیا ئه‌مریكا بوویه‌ ژ ئێرشا رۆسیا بۆ سه‌ر وه‌لاتێ‌ ئۆكرانیا.

د. سه‌نگه‌ر سه‌ید قادر مامۆستایێ‌ زانكۆیا ئه‌مریكی ل قاهیره‌ و ڤه‌كۆله‌رێ‌ په‌یوه‌ندیێن ناڤده‌وله‌تی بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر پشتی ئه‌مریكا، رۆسیا وه‌لاتێ‌ دویێ‌ یێ‌ جیهانی بوویه‌، ژ روویێ‌ ئالوگۆرا دارایی ڤه‌ ب سیسته‌مێ‌ سویفت دا، ده‌ركرنا رۆسیا ژ وی سیسته‌می ب واته‌یا ژ كارخستنا ئابوورێ‌ رۆسیایه‌، دێ‌ یا ب زه‌حمه‌ت بیت رۆسیا بشێت ئالوگۆرا بازرگانی ل گه‌ل وه‌لاتێن جیهانی بكه‌ت، د هه‌مان ده‌مدا دابڕینا ئورۆپایه‌ ژ رۆسیا ژ ئالیێ‌ بازرگانی و ئابووری ڤه‌، هه‌روه‌سا نها ب ره‌نگه‌كێ‌ فه‌رمی رۆسیا ژ سیسته‌مێ‌ بانكی و ئالوگۆرا دارایی یا سویفت هاته‌ ده‌ركرن، كو ئه‌ڤ سیسته‌مه‌ 200 ده‌وله‌تان و پتر ژ 11 هزار سازیێن جیهان پێكڤه‌ گرێدده‌ت و كۆنترۆل ل سه‌ر بزاڤا دارایی و بازرگانی یا جیهانی كریه‌، كو ئه‌ڤه‌ گرانترین و ب هێزترین گۆرز و سزایه‌ پشتی رۆخانا ئێكه‌تیا سۆڤیه‌تێ‌ ب رۆسیا دكه‌ڤیت، ئه‌ڤ چه‌نده‌ هات پشتی كو رۆسیا هێرش كریه‌ سه‌ر وه‌لاتێ‌ ئۆكرانیا.

ناڤهاتی دیار ژی كر كو د ڤان پێنج سالێن بوری دا ئه‌مریكا ستراتیژیه‌تا خوه‌ گۆهارتیه‌ ژ بكارئینانا هێز و چه‌كێ‌ سه‌ربازی بۆ ب كارئینانا چه‌كێ‌ ئابووری، چونكی ئه‌مریكا دزانیت د ململانا هێز و چه‌كی دا هند كاریگه‌ری ل سه‌ر رۆسیا و چینێ‌ نابیت، كاریگه‌رترین چه‌ك ل هه‌مبه‌ری وان هه‌ر دو وه‌لاتان چه‌كێ‌ ئابووریه‌، له‌وما ئه‌مریكا رۆسیا راكێشا ناڤ وێ‌ یاریێ‌ یا كو رۆسیا تێدا لاواز، ئه‌و ژی یاریا ململانێ‌ و شه‌رێ‌ ئابووریه‌، هه‌روه‌سا د بیاڤێ‌ سه‌ربازی دا، یا ب زه‌حمه‌ته‌ ئه‌مریكا بكه‌ڤیته‌ شه‌ری ل گه‌ل رۆسیا، به‌لێ‌ ب ئه‌گه‌رێ‌ لاوازیا ئابوورێ‌ رۆسیا و ب هێزیا ئابوورێ‌ ئه‌مریكا واشنتۆن دشێت ب ساناهی شه‌رێ‌ ئابووری ژ رۆسیا ببه‌ت، ئه‌ڤه‌ ژی ئه‌گه‌رێ‌ بێده‌نگیا ئه‌مریكا بوویه‌ ژ ئێرشا رۆسیا بۆ سه‌ر وه‌لاتێ‌ ئۆكرانیا.

وی مامۆستایێ‌ زانكۆیێ‌ ئه‌و ژی ئاشكرا كر زیانێن ئابووری یێن رۆسیا د هه‌ر دو رۆژێن ده‌ستپێكێ‌ یێن ئێرشا وان بۆ سه‌ر ئۆكرانیا ب تنێ‌ د بۆرسه‌یان دا 200 ملیار دۆلار بووینه‌، پشكا گاز پرۆم ب رێژا 35% ێ‌ داكه‌فت، ژ بلی داكه‌فتنا بهایێ‌ پشكێن بانكێن رۆسی، ب رێژا 42%، ژ بلی وان ره‌هه‌ندێن ستراتیژی یێن ئابووری، یێن كو دبنه‌ ئه‌گه‌رێ‌ كاره‌ساتان بۆ وه‌لاتێ‌ رۆسیا، هه‌ر چه‌نده‌ چاڤێ‌ پۆتینی ل سامان و داهاتێ‌ ئۆكرانیا یه‌ دا كو زیانێن خوه‌ پێ‌ قه‌ره‌بۆ بكه‌ت، به‌لێ‌ ڤێ‌ پرۆسێ‌ پێدڤی ب ده‌هان سالان هه‌یه‌ بۆ قه‌ره‌بۆكرنێ‌، هندی شه‌رێ‌ رۆسیا و ئۆكرانیا درێژتر لێ‌ بهێت، دێ‌ گۆرزێن گرانتر به‌ر ب رۆسیا كه‌ڤن، له‌وما پۆتین یێ‌ بزاڤان دكه‌ت ب زووترین ده‌م بگه‌هیته‌ ئارمانجا خوه‌ و حكومه‌تا ئۆكرانیا ژناڤ ببه‌ت، هه‌روه‌سا د ئه‌گه‌رێ‌ كه‌فتنا ئۆكرانیا دا پۆتین وه‌كو وی شێرێ‌ برینداره‌ یێ‌ كو د شه‌ری دا سه‌ركه‌فتی، به‌لێ‌ بڕینه‌كا كوور و كۆژه‌ك ل سه‌ر له‌شێ‌ وی هه‌یه‌.

34

ئه‌ڤرۆ:

به‌رپرسه‌كێ وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌ یا ئه‌مریكا راگه‌هاند كو وان بریار داینه‌ ب كۆژمێ ٤٥٠ ملیۆن دۆلاران چه‌كێن پێشكه‌فتی بده‌نه‌ ئۆكرانیا و هه‌روه‌سا سه‌رۆكێ ئه‌مریكا پرۆژه‌یه‌ك ئاماده‌ كریه‌ كو تێدا به‌حسێ هندێ هاتیه‌ كرن پتر ژ چار ملیارد دۆلاران هاریكاریا ئۆكرانیا بهێته‌ كرن، چونكو بابه‌تێ ئۆكرانیا بوویه‌ مه‌ترسیه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن بۆ ئورۆپا و ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌مریكا بریار دایه‌ ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ هاریكاریا وی وه‌لاتی بكه‌ت دا ئۆكرانیا بشێت ل هه‌مبه‌ر ئێرشێن رۆسیا خوه‌ بپارێزیت.

ل ئالیێ دی هه‌ر یه‌ك ژ وه‌لاتێن هۆله‌ندا، ئه‌لمانیا، سوید فنله‌ندا، ئوسترالیا و گه‌له‌ك وه‌لاتێن دی یێن ئورۆپی ژی دیار كرن كو وان ده‌ست ب هنارتنا چه‌كان بۆ ئۆكرانیا كرینه‌ و دێ به‌رده‌وام هاریكاریا وی وه‌لاتی كه‌ن.

وه‌زاره‌تا به‌رگریێ یا بریتانیا ژی دوهی راگه‌هاند هه‌كه‌ رۆسیا به‌حسێ بكارئینانا چه‌كێن ئه‌تۆمی بكه‌ت ئه‌و ژی وه‌كو بریتانیا دێ به‌رسڤا رۆسیا ده‌ن، چونكو بابه‌تێ چه‌كێن ئه‌تۆمی دێ جیهانێ تووشی كاره‌ساتێن مه‌زن كه‌ت، لێ هه‌كه‌ پۆتینی بڤێت وه‌سا گه‌فان ل ئورۆپا و وه‌لاتێن دی بكه‌ت دڤێت ب هه‌مان ره‌نگی به‌رسڤا پۆتینی بهێته‌ دان.

چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن كو پشتی ئۆكرانیا شیا ل هه‌مبه‌ر ئێرشێن رۆسیا به‌رخوه‌دانه‌كا باش بكه‌ت ئه‌و یه‌ك كارتێكرنا خوه‌ ل هه‌لوه‌ستێ ئه‌مریكا و هه‌موو وه‌لاتێن ئێكه‌تیا ئورۆپا كریه‌، هه‌كه‌ چه‌كێن پێشكه‌فتی بكه‌ڤنه‌ ده‌ستێ له‌شكرێ ئۆكرانیا ئه‌و دێ شێن دربێن كوژه‌ك ل له‌شكرێ رۆسیا بده‌ن، ژ به‌ر هندێ ژی پۆتین نها ژ هنارتنا چه‌كان بۆ ئۆكرانیا گه‌له‌ك دلگرانه‌ و به‌ری دو رۆژان گه‌فا بكارئینانا چه‌كێن ئه‌تۆمی كربوو.

ل ئالیێ دی دوهی شاندێن هه‌ر دو وه‌لاتێن رۆسیا و ئۆكرانیا كۆمبوون و به‌ری كۆمبوونێ ژی سه‌رۆكێ ئۆكرانیا داخواز ژ وه‌لاتێن ئێكه‌تیا ئورۆپا كر كو هه‌ر زوو كار بۆ هندێ بكه‌ن دا ئۆكرانیا ببیته‌ ئه‌نداما ئێكه‌تیا ئورۆپا و پرانیا به‌رپرسێن ئورۆپا ژی پشته‌ڤانیێ ل هندێ دكه‌ن كو ئۆكرانیا ببیته‌ ئه‌نداما ئێكه‌تیا ئورۆپا.

26

ب، سه‌رجان مه‌حمود:

كه‌مال كلچدار ئوغلۆ سه‌رۆكێ گشتی یێ پارتیا گه‌ل یا كۆماری (جه‌هه‌په‌) ل باژێرێ ئسته‌نبۆلێ د كۆمبوونه‌كا جه‌ماوه‌ری یا بۆ  ئاشتیێ دا راگه‌هاند كو ئه‌و خوه‌ ئاماده‌ دكه‌ن ل گه‌ل هه‌موو ئالیێن سیاسی و جڤاكی یێن توركیا پێكڤه‌ ده‌ست ب قۆناغه‌كا نوو بكه‌ن و گۆت: (ئه‌ز وه‌ك سه‌رۆكێ ئۆپۆزسیۆنێ و ده‌ستهه‌لاتا بهێت یا توركیا دبێژم كو پێدڤیا وه‌لاتێ مه‌ ب ئاشتیه‌كا سه‌رتاسه‌ری هه‌یه‌ و ئه‌ركێ من یێ سه‌ره‌كیه‌ ئه‌وه‌ كو ئاشتیێ ل توركیا بجه بكه‌م، مه‌ دڤێت هه‌موو پێكهاتێن ل توركیا نێزیكی هه‌ڤدو ببن و پێكڤه‌ ده‌ست ب قۆناغه‌كا نوو یا ئاشتیێ و پێكڤه‌ژیانێ بكه‌ن، ئه‌م نها ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ بۆ هندێ كار دكه‌ین).

ناڤهاتی د پشكه‌كا دی یا ئاخڤتنا خوه‌ دا ژی راگه‌هاند كو ده‌ستهه‌لاتا ئاكپارتیێ ل سه‌ر بنه‌مایێ ناكۆكیێن د ناڤبه‌را پێكهاتێن توركیا دا شیا ژیێ ده‌ستهه‌لاتا خوه‌ درێژ بكه‌ت، به‌رپرسێن ئاكپارتیێ د ژیانه‌كا گه‌له‌ك خوه‌ش دا دژین و ره‌وشا خه‌لكی ژی گه‌له‌ك خرابه‌ و گۆت: (ب به‌لگه‌ هاتیه‌ سه‌لماندن كو د ناڤ ده‌ه سالێن بۆری دا 700 هزار وه‌لاتیێن مه‌ ژ توركیا كۆچبه‌ر بووینه‌ و به‌رێ خوه‌ داینه‌ ئورۆپا و وه‌لاتێن دی و ل ده‌رڤه‌ ل پاشه‌رۆژا خوه‌ دگه‌رن، بۆ ڤێ چه‌ندێ ئه‌ز دبێژم كو پێدڤیا من ب كۆچك و ژیانه‌كا ده‌وله‌مه‌ند نینه‌ و پێدڤیا من و هه‌موو وه‌لاتیان ب ئاشتیێ هه‌یه‌ و ئه‌ز دخوازم ئاشتیێ ل هه‌موو توركیا بجه بكه‌م و من دڤێت ئێدی شه‌ر ل توركیا نه‌مینیت).

سه‌رۆكێ گشتی یێ جه‌هه‌پێ د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ژی راگه‌هاند كو د ڤان رۆژێن ده‌ربازبوویی دا ل گه‌ل گه‌له‌ك ئالیان كۆمبوویه‌ و بۆ وان دیار كریه‌ كو ئێدی پێدڤیا توركیا ب ئاشتێی و ده‌ستپێكرنا قۆناغه‌كا نوو هه‌یه‌ و دڤێت هه‌موو هێزێن سیاسی ب تایبه‌تی ژی ئالیێن ئۆپۆزسیۆنێ و سازیێن جڤاكێ سڤیل بۆ ئاشتیێ و پێكڤه‌ژیانێ كار بكه‌ن و گۆت: (ئێدی ده‌م یێ هاتی كو ئه‌م ب جهێ شه‌ری بۆ ئاشتیێ كار بكه‌ین، پێدڤیا گه‌لێ توركیا ب ئاشتیێ هه‌یه‌، مخابن ده‌ستهه‌لاتا نها ب جهێ كو بۆ ئاشتیێ و خزمه‌تا وه‌لاتیان كار بكه‌ت ناكۆكیان دروست دكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی مه‌ دڤێت ب دوورخستنا ئاكپارتیێ ژ ده‌ستهه‌لاتێ ده‌ست ب قۆناغه‌كا نوو بكه‌ین، قۆناغا نوو ژی دێ قۆناغا ئاشتیێ و چاره‌سه‌ركرنا هه‌موو پرسێن نها یێن توركیا بیت).

38

دهۆك، هه‌یفا دۆسكی:

هنده‌ك هه‌ڤژین دبێژن كو ئێدی مه‌ حه‌ز ل سه‌ر ئێك نه‌مایه‌ به‌لكو مه‌ دڤێت ژ ئێك دوور بكه‌ڤین و ئێدی مه‌ زه‌وق و ڤیان و خوشی مه‌ یا ژ ده‌ستدایی. ، شاره‌زایێ جڤاكی ئه‌گه‌ر بو نه‌ گرنگی دان و پشتگۆه هاڤێتنا ئێك و دیسا بنیاتێ‌ پێكئینانا هه‌ڤژینیێ‌ ده‌مێ‌ ل سه‌ر بنه‌مایێ‌ باوه‌ری و حه‌زژێكرن و ڤیان و رێزگرتنێ‌ نه‌بیت ئه‌و هه‌ڤژین و خێزان زوو پرت و به‌لاڤه‌ دبن.

نه‌ورۆز، دوو ساله‌ هه‌ڤژینی پێك ئینایی وه‌سا ئاماژه‌ دكه‌ت كو ئه‌و دگه‌ل هه‌ڤژینا خوه‌ وه‌كو كه‌سه‌كێ‌ بێزار ره‌فتارێ‌ دكه‌ت و گازنده‌ ژ هندێ‌ ژی هه‌بوو ده‌ستپێكێ‌ ئه‌م ژ تێكه‌لی و ڤیانا ئێك تێر نه‌بووین به‌لێ‌ ئه‌م گه‌له‌ك ب شێوه‌كێ‌ سار هه‌ڤژینیێ‌ دبه‌ینه‌ سه‌ر، ژبه‌ر بتنێ‌ وه‌كو رۆتین هه‌ڤژینین و ئه‌ڤه‌ ژی ئه‌م چ خوشیێ‌ ژ ئێك ناوه‌رگرین چونكی حه‌زژێكرنا مه‌ ژی وه‌كو دوو كه‌سێن بیانی لێ‌ هاتیه‌.

س،ع/ ژنه‌ و حه‌فت هه‌یڤه‌ هه‌ڤژینی پێك ئینایی به‌حسا هندێ‌ كر كو ئه‌و گه‌له‌ك یاب دوو گیانیا خوه‌ڤه‌ گرێدایه‌ و ئاگه‌ه ژ هه‌ڤژینێ‌ خوه‌ نینه‌:  گۆت ژی كو ئه‌گه‌ر نه‌ مه‌هبیرانێن ئه‌ڤێن ژنێن ب دوو گیان دبه‌ن، به‌لكو ده‌ستپێكێ‌ مه‌ عه‌شقه‌كا مه‌زن بو ئێك هه‌بو لێ‌ پشتی گه‌هشتینه‌ ئێك ئه‌م یێن توشی دل ره‌شیێ‌ بووین و هه‌ڤژینێ‌ من ژی گه‌له‌ك یێ‌ ژ من رازی نینه‌ و دبێژیت هه‌ر ئه‌و زارو یێ‌ منه‌، به‌لێ‌ ئه‌گه‌رێ‌ ڤێ‌ دزڤرینم چونكی بتنێ‌ مه‌ دڤیا سكسی بكه‌ین، ئانكو پشتی بوینه‌ خێزاندار ژیان ئه‌و بتنێ‌ نینه‌ و پیروزیێن خێزانێ‌ و په‌رنسیپێن ئاڤاكرنا خێزانێ‌ تشته‌كێ‌ دی یه‌، له‌ورا ئێدی ئه‌م دچارچوڤه‌كێ‌ گشتی دا ره‌فتارێ‌ دكه‌ین، ئه‌ڤه‌ زیانه‌كا مه‌زن ئێخستیه‌ مه‌ و دبێژم هه‌ڤژینی پێدڤی خوشكرنێ‌ دهه‌ر قوناغ و بیاڤه‌كی دا ئه‌م ژی دشاره‌زا نینین،له‌ورا خێزانا من یا به‌ره‌ڤ هه‌رفتنێ‌ ڤه‌ دچیت و ره‌وشا په‌یوه‌ندیا مه‌ یا خێزانی گه‌له‌ك یا لاواز دبیت.

هه‌ر ل دوور بابه‌تی دئاوایه‌كێ‌ دی دا  به‌هیجا ره‌شید ب سالێن درێژ كار دناڤ خێزانان دا كریه‌ و شاره‌زایا جڤاكی یه‌ دبێژیت: جارێ‌ پێكئینانا خێزانێ‌ نه‌ كاره‌كێ‌ بسانه‌هی یه‌ وه‌كو هزر دكه‌ن بتنێ‌ خوشیا سكسی و ده‌م بوراندنه‌، به‌لێ‌ به‌رپرساتیا خێزانێ‌ و ئینانا زارویا و رێك و پێكیا په‌یوه‌ندیێن خێزانێ‌ دگه‌ل ده‌وروبه‌را بابه‌ته‌كێ‌ دیه‌، ژبه‌ر هندێ‌ ده‌مێ‌ ئه‌و هه‌ڤژینێن ل سه‌ر بنیاتێ‌ بتنێ‌ غه‌ریزه‌یی بن زوو ژ هه‌ڤ سار دبن و ژ ئێك تێر دبن هه‌تا جاران ئه‌و ژ نڤینا ئێك تێر دبن و ئه‌ڤ چه‌نده‌ كاریگه‌ری دكه‌ته‌ سه‌ر حه‌زژێكرن و گرێدانا وان پێكڤه‌، ئانكو پتر دڤێن سرۆشتی ره‌فتارێ‌ بكه‌ن و گه‌له‌ك ب ئێك ڤه‌ دگرێدایی نینن و ئه‌ڤه‌ هوسا هه‌تا چ تامی ژانا خوه‌ یا هه‌ڤژینی نابینن و هه‌تا ژی ره‌فتار كرنا وان یا زڤره‌ و زوو ژ ئێك توره‌ دبن و كاریگه‌ری دبیته‌ سه‌ر ژیانا وان ب گشتی، ئه‌ڤه‌ ژلایه‌كێ‌ دیڤه‌ ژی كارتێكرنێن ده‌روونی ژی په‌یدا دبن و نمونه‌ دڤێن ژ ئێك جودا ببن و هه‌تا دنڤینا ئێك دا بو وان مه‌ره‌ق نینه‌ پێكڤه‌ بنڤن، لێ‌ جاران هه‌ڤژین پێدڤی سیاسه‌تكرنێ‌ كو ده‌ربرینا حه‌زژێكرنێ‌ و ڤیانێ‌ و گۆتنا په‌یڤێن رۆمانسی و عه‌شقی بو هه‌ڤژینیێ‌ گرنگه‌ داكو بیته‌ كه‌لتوره‌كێ‌ ئاڤا كه‌ر ل ده‌ڤ وان.

یا گرنگه‌ ژی ل داویێ‌ بێژین ئه‌م پێدڤی خێزانه‌كا ئێكگرتی نه‌ و ئه‌ڤه‌ دێ‌ په‌یدا بیت ده‌مێ‌ هه‌ڤژین پێكڤه‌ دلخوش و به‌خته‌وه‌ر بن.

40

ئه‌ڤرۆ:

رێڤه‌به‌رێ گشتی یێ كار و ده‌سته‌به‌را جڤاكی ل وه‌زاره‌تا كار و كاروبارێن جڤاكی یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ دبێژیت: پێدڤیه‌ ل سه‌ر خودان كار و پرۆژان كرێكارێن ناڤخوه‌ بده‌نه‌ كاری.

دكتۆر عارف حیتۆ، رێڤه‌به‌رێ گشتی یێ كار و ده‌سته‌به‌را جڤاكی بۆ ئاژانسا خانی گۆت: “كرێكارێن بیانی یێن فه‌رمی ب رێیا وه‌زاره‌تا كار و كاروبارێن جڤاكی دهێنه‌ هه‌ریمێ، لێ‌ ئه‌وێن ب ڤێ رێكێ نه‌هێن و مۆله‌تا كاری ژ وه‌زاره‌تا كار وه‌رنه‌گرتین كارێ قاچاخ دكه‌ن”.

گۆتژی: “ئه‌وێن ب رێیا كۆمپانیه‌كێ یان پرۆژه‌یه‌كی هاتین ل ده‌مێ ب دووماهی هاتنا گرێبه‌ستا وی دشێت بزڤڕیته‌ وه‌لاتێ خوه‌ و پێدڤیه‌ خودانێن كۆمپانیان به‌رپرسیاریا وی هه‌لبگرن”.

دیار ژی كر، ئه‌و كرێكارێن رێكخراوێن جڤاكێ‌ مه‌ده‌نی دئینن، پڕانیا وان ب قاچاخ دهێن و په‌یوه‌ندی ب وه‌زاره‌تا كار ڤه‌ نینه‌، هه‌ژمارا وان ژی ناهێته‌ زانین، ل ده‌مێ هه‌بوونا لێپێچینه‌كا یاسایی ب سه‌رپێچكار دێ هێنه‌ هه‌ژمارتن و وه‌زاره‌تا كار چ بودجه‌ بۆ ڤه‌گه‌ڕاندنا وان بۆ وه‌لاتێن وان نینه‌، چنكی سه‌رپێچیا یاسایێ كرییه‌.

ده‌رباره‌ی هه‌ژمارا كرێكارێن بیانی ناڤهاتی گۆت: “پار نێزیكی هه‌شت هزار كرێكاران هاتبوونه‌ هه‌ریمێ و پڕانیا وان، نێزیكی 98 % خزمه‌تكارێن ناڤ مالان بوون، دیسا ئینانا كرێكارێن پرۆژان ده‌لیڤێن كاری بۆ كرێكارێن ناڤخوه‌ كێمكرینه‌ ، لێ خزمه‌تكارێن ناڤ مالان كارئاسانی بۆ دهێنه‌ كرن چونكی ل كوردستانێ كه‌س وی كاری ناكه‌ت”.

دكتۆر عارف حیتۆ زێده‌تر گۆت: “د ده‌مێ به‌لاڤكرنا ده‌لیڤێن كاری دا ئه‌م ده‌رفه‌تێ د ده‌ینه‌ وان كه‌سان یێن خوه‌ ل وه‌زاره‌تێ تۆماركرین”.

31

ئه‌ڤرۆ:

وه‌زیرێ‌ پلاندانانێ‌ ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ دیار كر، ئه‌و كار بۆ كێمكرنا رێژه‌یا بێكاریێ‌ د ناڤ گه‌نجان دا و په‌یداكرنا ده‌لیڤێن كاری بۆ وان دكه‌ن و دبێژیت: ئارمانجا مه‌ كێمكرنا رێژه‌یا بێكاریێ‌ یه‌ د ناڤ گه‌نجان دا.

د. دارا ره‌شید، وه‌زیرێ‌ پلاندانانێ‌ ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ و زینه‌ عه‌لی، نوونه‌را به‌رنامێ‌ نه‌ته‌وێن هه‌ڤگرتی بۆ گه‌شه‌پێدانێ‌ ل ئیراقێ‌ ب به‌رهه‌ڤبوونا رۆبه‌رت جه‌ی په‌له‌دینۆ، قونسلێ‌ ئه‌مریكا ل هه‌رێما كوردستانێ‌ یاداشته‌كا لێكتێگه‌هشتنێ‌ ئیمزا كر.

وه‌زیرێ‌ پلاندانانێ‌ د داخویانیه‌كا رۆژنامه‌ڤانی دا سوپاسیا پشته‌ڤانی و هاریكاریێن (USAID) و (UNDP) كر بۆ وه‌زاره‌تا پلاندانانێ‌ ب مه‌ره‌ما ئه‌نجامدانا رووپێڤیا دامه‌زراوان ل سه‌ر ئاستێ‌ بزنسێن (گه‌له‌ك بچووك، بچووك و ناڤنجی) ل هه‌رێما كوردستانێ‌.

د. دارا ره‌شید، وه‌زیرێ‌ پلاندانانێ‌ ل حوكمه‌تا هه‌رێمێ‌ گۆت: “مه‌ره‌ما مه‌ ژ ئه‌نجامدانا وێ‌ رووپیڤیێ‌، كێمكرنا رێژه‌یا بێكاریێ‌ و په‌یداكرنا ده‌لیڤێن كاری یه‌ بۆ گه‌نجان و هاریكاریكرنا كه‌رتێ‌ تایبه‌ته‌ بۆ پشته‌ڤانیكرنا وان ل بزنسێن بچووك و ناڤنجی د بیاڤێن جودا دا، دیسا ئارمانجا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ ژی یه‌، ب رێیا ئه‌نجامێن وێ‌ رووپیڤیێ‌ كێماسی و ئاسته‌نگێن هه‌مبه‌ر وان جۆره‌ بزنسان دیار بكه‌ت و چاره‌سه‌ری و پشته‌ڤانیێن پێدڤی پێشكێشی وان بكه‌ت”.

ژ لایه‌كێ‌ دیڤه‌ قونسلێ‌ ئه‌مریكا ل هه‌رێما كوردستانێ‌ و نوونه‌را به‌رنامێ‌ نه‌ته‌وێن هه‌ڤگرتی بۆ گه‌شه‌پێدانێ‌ ل ئیراقێ‌ دیار كرن كو ئه‌و دێ‌ به‌رده‌وام هاریكاریا هه‌رێما كوردستانێ‌ كه‌ن.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com