ئه‌ڤرۆ:

ئه‌ندامه‌كێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان، دیاردكه‌ت كو د هه‌موو ده‌وله‌تێن فیدرالی دا، ده‌ستهه‌لاتا قانوون دانانێ تنێ ژ په‌رله‌مانی پێك ناهێت، چونكه‌ په‌رله‌مان ل سه‌ر بنه‌مایێ زۆرینه‌ و كه‌مینه‌ ب رێڤه‌دچیت، ئه‌وژی وه‌دكه‌ت هه‌رێمه‌ك یان ئه‌و هه‌رێمێن كو به‌رژه‌وه‌ندیێن وان ل گه‌ل به‌رژه‌وه‌ندیێن زۆرینه‌یا دناڤ ده‌وله‌تا فیدرالی دا ئیچك نه‌گریت، نه‌شێن داكۆكیێ ژ مافێن خوه‌ بكه‌ن، له‌وما ژبلی په‌رله‌مانی، جڤاته‌كا دی ژی بۆ گه‌ره‌نتیكرنا مافێن هه‌رێمان هه‌بیت.

مه‌ریوان قه‌ره‌نی، ئه‌ندامێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی، ل سه‌ر پێگه‌هێ خوه‌ د تۆرا جڤاكی یا فه‌یسبووكی به‌لاڤكر” ل ده‌مێ نڤیسینا دستووری، ب پێداگیریا سه‌رۆك بارزانی و سه‌ركردایه‌تیا وی ده‌می یا كوردستانێ، سێ مادێن تایبه‌ت و برگه‌كا دناڤ ماده‌كێ دی ژی دا، دۆر جڤاتا فیدرالی یێن هه‌ین، وه‌كو جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، د مادا 48 ژ دستوورێ به‌رده‌وام یێ ئیراقێ هاتیه‌ (ده‌ستهه‌لاتا قانوون دانانێ ل ئیراقێ، ژ جڤاتا نوونه‌ران و جڤاتا فیدرالی پێك دهێت)”.

پتر رۆهن دكه‌ت ژی” ل مادا 56 ژی دا ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ هاتیه‌ كرن كو جڤاته‌ك ب ناڤێ (جڤاتا فیدرالی) بهێته‌ پێكئینان كو نوونه‌رێن هه‌رێمان و پارێزگه‌هێن نه‌ گرێدای ب هه‌رێمان ڤه‌ بخوه‌ڤه‌ بگریت، پێكهات و مه‌رجێن ئه‌ندامه‌تیێ و تایبه‌تمه‌ندیان و هه‌موو ئه‌و تشتێن په‌یوه‌ندی ب وێ جڤاتێ ڤه‌ هه‌ی، ب قانوونه‌كێ بهێته‌ رێكخستن، كو ب ده‌نگێن دو ل سه‌ر سێ ئه‌ندامێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ده‌ركه‌ڤیت، هه‌روه‌سا ل برگا سێ ژ مادا 135 و مادا 137  ژی به‌حسێ جڤاتا فیدرالی ل ئیراقێ هاتیه‌ كرن”.

دبێژیت ژی” دستوورێ ئیراقێ ئه‌ركێن خوه‌ بۆ گه‌ره‌نتیكرنا مافێن هه‌رێما كوردستانێ ل ئیراقێ بحهئیناینه‌، وه‌كو تاكه‌ هه‌رێم دناڤ ده‌وله‌تا فیدرالی یا ئیراقێ دا، به‌لێ ئه‌و چه‌ندا رێ نه‌دای ئه‌ڤ ئارمانجه‌ بده‌ستڤه‌بهێت، هزرا شۆڤینی و ناڤه‌ندگێری یا هنده‌ك ئه‌ره‌بێن دناڤ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ یه‌، كو هه‌تا نوكه‌ د به‌رهه‌ڤ نینن دستوورێ به‌رده‌وامێ ئیراقێ بجهبینن و جڤاتا فیدرالی دروست بكه‌ن”.

وی په‌رله‌مانتاری سه‌باره‌ت رۆلێ وێ جڤاتا فیدرالی ل دۆر پاراستن مافێن هه‌رێمان، دبێژیت” هه‌كه‌ ئه‌و جڤاتا فیدرالی بهێته‌ دروستكرن، بلا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژی قانوونان دژی هه‌رێما كوردستانێ ده‌ربكه‌ت، ده‌مێ ئه‌و جڤاتا فیدرالی هه‌بیت، دێ هه‌رێما كوردستانێ شێت مافێ خوه‌ وه‌كو (ڤیتۆ) ل دژی هه‌ر قانوونه‌كێ بكارئینیت، كو زیانێ ب به‌رژه‌وه‌ندیێن وێ بگه‌هینیت، ب ڤی جۆری ژی زۆرینه‌یا دناڤ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ هه‌كه‌ بخوازیت دژی هه‌رێما كوردستانێ كار بكه‌ت، ناگه‌هیته‌ ئارمانجا خوه‌ و مافێن خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ دێ دپاراستی بن”.

ناڤبری دووپاتیێ ل سه‌ر كاركرنێ بۆ دامه‌زراندنا وێ جڤاتا فیدرالی دكه‌ت و دبێژیت” د وێ باوه‌ریێ دامه‌ كو هه‌ڤسه‌نگیێ رابگرین و ل به‌غدا رۆژه‌كێ ب ناڤێ دادگه‌ها فیدرالی و رۆژه‌كێ ب ناڤێ زۆرینه‌یا جڤاتا نوونه‌ران و رۆژه‌كا دی ژی ب ناڤه‌كێ دی بزاڤا زیان گه‌هاندنێ ب هه‌رێما كوردستانێ نه‌كه‌ن، دڤێت فشارێ بكه‌ین تاكو دستوورێ ئیراقێ بهێته‌ بجهئینان و جڤاتا فیدرالی بهێته‌ دامه‌زراندن”.

هه‌روه‌سا گۆت” د حاله‌ته‌كێ دا هه‌كه‌ هه‌ر دخوازن رێ ل بجهئینانا دستووری بگرن، ئه‌و ب خوه‌ مه‌رگێ دستووری و ئیراقێ ژی رادگه‌هینن، چونكه‌ د دیباجا دستوورێ ئیراقێ دا هاتیه‌ ( پێگیری ب ڤی دستووری، ئێكگرتنا ئاره‌زومه‌ندانه‌ یا ئیراقێ دپارێزیت، ب گه‌ل و ئاخ و سه‌روه‌ریا خوه‌ڤه‌) ئانكو هه‌كه‌ ئه‌ره‌بێن ئیراقێ ب سوننه‌ و شیعه‌ڤه‌، د راستگۆنه‌ و دخوازن ده‌وله‌تا وان ب پاراستی بمینیت، پێدڤیه‌ دستووری بجهبینن، گرنگترین برگێن نه‌هاتینه‌ بجهئینان دناڤ دستووری ژی دا، پێك دهێن ژ مادێن تایبه‌ت ب دروستكرنا جڤاتا فیدرالی و مادا 140 “.

هه‌ولێر، قائید میرۆ

بڕیارا دادگه‌ها فیدڕال دژی باده‌كا نه‌فت و گازا هه‌رێما كوردستانێ سیاسیه‌ و شیره‌تكارێ ئابوریێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ژی ئاشكراكر، شانده‌كێ هه‌رێما كوردستانێ بمه‌ره‌ما ئێكلاكرنا باده‌كا په‌ترۆلێ و غازێ دێ سه‌ره‌دانا به‌غدا كه‌ت و دبێژیت، هه‌ردو حوكمه‌ت دێ گه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ و قانوونه‌كا ئێكگرتی بۆ پرسا په‌ترۆلێ و غازێ دێ هێته‌ ده‌ركرن.

د. ئه‌رشه‌د ته‌ها، شیره‌تكارێ ئابوریێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” د سه‌د سالێن بۆری دا حوكمه‌تێن ئیراقێ هه‌موو بڕیارێن وێ دژی كوردان بووینه‌ و هه‌ر خواستینه‌ كورد لاوازبن، ل ده‌مێ نڤیسینا دستوورێ ئیراقێ ژی سالا ٢٠٠٧ێ چه‌ندین سۆز ب كوردان هاتبوونه‌ دان ئه‌و سۆز نه‌هاتینه‌ بجهئینان، بتایبه‌تی ده‌ركرنا قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ، به‌لێ ب بۆرینا چه‌ندین سالان حوكمه‌تا ئیراقێ یا به‌رهه‌ڤبوو قانوونه‌كا ئێكگرتی بۆ پرسا په‌ترۆلێ و غازێ ده‌ربكه‌ت، له‌وڕاژی هه‌رێما كوردستانێ پشتی بێ ئومێدبووی ژ به‌غدا، ده‌ست ب پڕۆسا ده‌رئینان و فرۆتنا په‌ترۆلێ كری، سالا ٢٠١٢ێ سكالایه‌ك لسه‌ر هه‌رێما كوردستانێ ل دادگه‌ها فیدڕالی هاته‌ تۆماركرن، به‌لێ هه‌ر ژ وی ده‌می هه‌تا نوكه‌ دادگه‌ها فیدڕالی بێده‌نگی هه‌لبژارت و ئه‌و ئێك به‌رچاف كر، كو پێدڤیه‌ هه‌ردو حوكمه‌ت بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنه‌كێ و ئاریشا په‌ترۆلێ و غازێ چاره‌سه‌ر بكه‌ن، مخابن ڤێ دوماهیێ پشتی پڕۆسا دیاركرنا سه‌رۆك كۆماری و حوكمه‌تا نوو گه‌رم بووی، دادگه‌ها فیدڕالی ئه‌و سكالا دوباره‌ نووكر و بڕیاره‌ك دژی هه‌رێما كوردستانێ ده‌ركر، ئه‌ڤه‌ژی بۆ ئه‌گه‌رێ ئالۆزكرنا ره‌وشێ و دیاره‌ دادگه‌ها فیدڕالی كه‌فتیه‌ بن كاریگه‌ریێن سیاسی”.

د. ئه‌رشه‌د ته‌های گۆت ژی” ئه‌ز باوه‌رم هه‌رێم و به‌غدا دێ گه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ ل دۆر قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ و من پێزانین یێن هه‌ین كو هه‌رێما كوردستانێ دێ شانده‌كێ پێك ئینیت و پشتی پڕۆسا پێكئینانا حوكمه‌تێ دێ سه‌ره‌دانا به‌غدا كه‌ت، هه‌تا باده‌كا په‌ترۆلێ و غازێ بهێته‌ ئێكلاكرن، له‌وڕاژی دێ رێككه‌فتن هێته‌كرن، هه‌تا ئێك ژ خالێن بڕیارا دادگه‌هێ ژی ئه‌وه‌ هه‌ردو حوكمه‌تێن هه‌رێمێ و به‌غدا دانوستاندنان بكه‌ن بۆ چاره‌سه‌ركرنا بابه‌تێ په‌ترۆلێ و غازێ، ئه‌ز باوه‌رم بڕیارا رۆژێن بۆری یا دادگه‌ها فیدڕال چو كاریگه‌ری لسه‌ر پڕۆسا په‌ترۆلێ هه‌رێما كوردستانێ نابن و كۆمپانیێن په‌ترۆلێ و غازێ یێن ل هه‌رێما كوردستانێ كار دكه‌ن كۆمپانیێن مه‌زن و بیانی نه‌ كو وان شیره‌تكارێن خوه‌ یێن هه‌ین بێی شیره‌ت و به‌رچاڤ روهنی چو گرێبه‌ستان ئیمزا ناكه‌ن، مخابن ژ هه‌یڤا بۆری وه‌ره‌ دادگه‌ها فیدڕالی حه‌فت بڕیار ده‌ركرینه‌ كو چار ژوان دژی هه‌رێما كوردستانێ بووینه‌، ئه‌ڤه‌ژی نیشانا وێ چه‌ندێ یه‌ دادگه‌ها فیدڕال كه‌فتیه‌ بن كاریگه‌ریێن سیاسی”.

ئه‌ڤرۆ:

ئایهان بیلگه‌ن هه‌ڤسه‌رۆكێ به‌رێ یێ باژێرڤانیا قه‌رسێ یا سه‌ر ب هه‌ده‌پێ كو به‌ری نها ئه‌ندامێ په‌رله‌مانێ توركیا ژی بوو پشتی كو ده‌ست ژ هه‌ده‌پێ به‌ردای نها كار بۆ ئاڤاكرنا پارته‌كا نوو یا سیاسی ل توركیا دكه‌ت.

ئایهان بیلگه‌ن بۆ ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا توركیا دیار كر كو هه‌ده‌په‌ د ناڤا خوه‌ دا تووشی گه‌له‌ك ئاریشان بوویه‌ و نه‌شێت ب ئه‌ركێ خوه‌ رابیت و وی دڤێت ل گه‌ل هه‌ڤالێن خوه‌ پارته‌كا نوو یا سیاسی ئاڤا بكه‌ت و گۆت: (من نه‌ڤێت پارته‌كا وه‌كو هه‌ده‌پێ ئاڤا بكه‌م، مه‌ ئارمانجێن جودا هه‌نه‌ و دێ ب ئاڤاكرنا پارته‌كا نوو ده‌ست ب كارێ خوه‌ كه‌ین).