NO IORG
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

17

ئه‌ڤرۆ، به‌رپه‌رێ‌ ساخله‌میێ‌:

رێڤه‌به‌رێ‌ نه‌خۆشخانا تایبه‌تمه‌ند یا چاره‌سه‌ركرنا نه‌خۆشیێن كۆرۆنایێ‌ دیاركركو نوكه‌ 32 ته‌ختێن چاڤدێریا چڕ ل دهۆكێ‌ هه‌نه‌ و ل نه‌خۆشحانا لالاڤ ژی دێ‌ ل نێزیك پشكا چاڤدێریا چڕ هێته‌ ڤه‌كرن، هه‌روه‌سا ل دهۆكێ‌ هه‌تا 47 ئامیرێن هه‌ناسه‌دانا ده‌ستكرد كه‌فتینه‌ دكاری دا و ل سه‌ر ئاستێ‌ هه‌موو عیراقێ‌ بتنێ‌ ل دهۆكێ‌ ئه‌ڤ هژمارا مه‌زن یا ئامیرێن ده‌ستكرد كه‌ڤتینه‌ دكاری دا بۆ خزمه‌تكرنا نه‌خۆشان.

د. هه‌كار مسته‌فا، رێڤه‌به‌رێ‌ نه‌خۆشخانا تایبه‌تمه‌ند یا چاره‌سه‌ركرنا نه‌خۆشیێن كۆرۆنایێ‌ دیاركركو ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دو نه‌خۆشخانه‌یێن كۆرۆنایێ‌ هه‌نه‌ و نه‌خۆش تێدا دهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن، ئێك ژوان نه‌خۆشخانا ل دهۆكێ‌ دایه‌ پشكا چاڤدێریا چڕ هه‌یه‌ و نه‌خۆش دناڤدا دهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن ل نه‌خۆشخانا لالاڤ ژی نه‌خۆش دناڤدا هێنه‌ نڤاندن و هه‌ر ده‌مێ‌ هژمارا نه‌خۆشان زۆر دبیت نه‌خۆش بۆ نه‌خۆشخانا لالاڤ دهێنه‌ ره‌وانه‌كرن نوكه‌ ل دهۆكێ‌ ئامارێن تووشبوویێن كۆرۆنایێ‌ گه‌له‌ك كێمبووینه‌.

ناڤهاتی ئه‌وژی خۆیا كركو نوكه‌ ڤایرۆسێ‌ ده‌لتا به‌ره‌ڤ كیمبوونێ‌ چوویه‌، له‌وراژی تووشبووی كێمبووینه‌ هه‌تا 25 نه‌خۆشان نوكه‌ چاره‌سه‌رێ‌ وه‌ردگرن ناڤ نه‌خۆشخانێ‌ دا به‌رێ‌ نوكه‌ هنده‌ك رۆژان جه نه‌بوو نه‌خۆش دناڤ نه‌خۆشخانێ‌ دا بهێنه‌ وه‌رگرتن و گه‌له‌ك نه‌خۆش ل مال دهاتنه‌ چاره‌سه‌ركرن، چونكو وی ده‌می هه‌ردو نه‌خۆشخانه‌یێن كۆرۆنایێ‌ ل دهۆكێ‌ پرببوون ژ تووشبوویان، به‌لێ‌ نوكه‌ ب رێژا 75% هژمارا نه‌خۆشان دناڤ نه‌خۆشخانێ‌ دا كێمبوویه‌”.

د. هه‌كار مسته‌فا، ئاشكه‌را كركو:” نوكه‌ نه‌خۆشێ‌ پێدڤی ب ئوكسجینێ‌ نه‌بیت ل نه‌خۆشخانێ‌ ناهێته‌ نڤاندن، هه‌كه‌ ره‌وشا نه‌خۆشی خراب ببیت و پێدڤی ب ئامیرَی هه‌ناسه‌دانا ده‌ستكرببیت و ئوكسجینێ‌ نه‌خۆشی كێم ببیت ئه‌و ل نه‌خۆشخانێ‌ دهێته‌ نڤاندن و گۆت: ئه‌و تووشبوویێن نوكه‌ ل ناڤ نه‌خۆشخانێ‌ دا ره‌وشا وان یا باش نینه‌، چونكو ئوكسجینێ‌ وان كێمبوویه‌ یانژی نه‌خۆشیێن دومدرێژ هه‌نه‌ یانژی تووشی بێهنته‌كیێ‌ دبیت له‌ورا ل  نه‌خۆشخانێ‌ دهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن.

خۆیا ژی كركو ئێك ژ ئه‌گه‌رێن گیان ژده‌ستدانا تووشبوویێن كۆرۆنایێ‌ ل دهۆكێ‌ ئه‌و بوویه‌ نه‌خۆش زوو قه‌ستا نه‌خۆشخانێ‌ ناكه‌ن و ره‌وشا وان گه‌له‌ك مه‌ترسیدار دبیت ژنوو ژمال دهێنه‌ نه‌خۆشخانێ‌، یا پێدڤیه‌ هه‌ر كه‌سه‌كێ‌ ئه‌نجامێ‌ پشكنینا وی ده‌ربكه‌ڤیت پوزه‌تیف، سه‌ره‌دانا نوشداری بكه‌ت كو شیره‌تكاریا نه‌خۆشحانێ‌ 24 ده‌مژمێران یا ڤه‌كریه‌ ب تنێ‌ ئه‌و نه‌خۆشێن نیشانێن دژوار هه‌بن یانژی هه‌لگرێن نه‌خۆشێن دومدرێژ دبن پێدڤی ب چاره‌سه‌ریێ‌ دبن ب تایبه‌تی ژی هه‌كه‌ ئوكسجینی َوان كێم ببیت”.

زێده‌ترگۆت: تووشبوویێ‌ كۆرۆنایێ‌ هه‌بوویه‌ هه‌تا سێ‌ هه‌یڤان مایه‌ دچاڤدێریا چر دا ل نه‌خۆشخانێ‌ و تووشبووی ژی هه‌بوویه‌ دو حه‌فتیان مایه‌ ل ژێر چاره‌سه‌ریێ‌، ل سه‌ر ره‌وشا نه‌خۆشی دمینیت چه‌ند مه‌ترسی ل سه‌ر هه‌بیت ئه‌و نه‌خۆش پتر دناڤ نه‌خۆشخانێ‌ دا دمینت، هه‌تا ره‌وشا وی باش دبیت و گۆت: هه‌تا نوكه‌ ل دهۆكێ‌ مه‌ نه‌دیتیه‌ چو نه‌خۆش هاتینه‌ ده‌ڤ مه‌ هنده‌ك نیشانێن دی ژبلی یێن كۆرۆنایێ‌ ل ده‌ڤ هه‌بن ب تایبه‌تی ژی وه‌كو ئومیكرونێ‌ ئه‌ڤ هێشتا په‌یدانه‌بوویه‌.

د.هه‌كار مسته‌فا دیاركر، ل دهۆكێ‌ ئاماده‌كاریێن باش هاتینه‌كرن بۆ به‌رهنگاریا ئومیكرونی، هه‌كه‌ هات په‌یدابیت، به‌لێ‌ هه‌تا نوكه‌ په‌یدانه‌بوویه‌ ل سه‌ر ئاستێ‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ هه‌ر چه‌نده‌ ل ده‌وله‌تان به‌لاڤبوویه‌ و مه‌ترسییا وێ‌ هه‌یه‌، له‌ورا ژی ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ هه‌موو ئاماده‌كاری كرینه‌.

د. هه‌كار مسته‌فا، ته‌كه‌ز كركو ئه‌و كه‌سێن تووشی كۆرۆنایێ‌  دبن هه‌تا شه‌ش هه‌یڤان هنده‌ك ژێ‌ دمینن هه‌تا وه‌كو جاران ڤه‌دگه‌ریت، چونكو سه‌رباركێن كۆرۆنایێ‌ دباش نینن و هنده‌ك ژبه‌ر وان سه‌رباركان تووشی نه‌خۆشیا شه‌كرێ‌ و نه‌خۆشێن دلی و روماتیزمێ‌ و جه‌لتا مێشكی و نه‌خۆشێن كۆما ده‌مارا و ره‌هێن خوینێ‌ بووینه‌، له‌ورا ژی ئه‌م ئاموژگاریان ل خه‌لكێ‌ خوه‌ دكیه‌ن پشتی ژ كۆرۆنایێ‌ ژی چاره‌سه‌ردبن قه‌ستا نوشدارێن خوه‌ بكه‌ن.

8

ئه‌ڤرۆ، به‌رپه‌رێ‌ ساخله‌میێ‌:

تایبه‌تمه‌نده‌كێ‌ نه‌خۆشێن ده‌روونی ل دهۆكێ‌ دیاركر ئێك ژ نه‌خۆشێن دودلی دناڤ خه‌لكی دا به‌لاڤ بیت ئه‌وژی نه‌خۆشیا ئه‌گورافۆبیایه‌ ئه‌ڤ نه‌خۆشی یه‌ جۆره‌كه‌ ژ جۆرێن نه‌خۆشیا دودلیێ‌ ئێك ژ جۆرێن فوبیا یه‌ و گه‌له‌ك جۆرێن فوبیایێ‌ هه‌نه‌، به‌لێ‌ یێ‌ زێده‌ به‌ربه‌لاڤ ئه‌ڤ نه‌خۆشیه‌یه‌.

د. په‌رجان هاشم ئاكره‌یی، تایبه‌تمه‌ندێ‌ نه‌خۆشیێن ده‌روونی ل دهۆكێ‌ ئاشكرا كركو ئه‌گورافوبیا ئه‌وه‌ ئه‌و مروڤ بترسیت بچیته‌ جهێن گرتی ڤه‌ ده‌ما مرۆڤ دژووره‌كێ‌ دا بیت یان جهه‌كێ‌ گرتی دا ترس بۆ مرۆڤی دروست دبیت ئه‌ڤه‌ ل گه‌له‌ك جهان په‌یدادبیت، ده‌مێ‌ مرۆڤ دناڤ ترۆمبێلێ‌ دا یان دناڤ فرۆكه‌كێ‌ دا یان پاسه‌كێ‌ دا هه‌تا ژی دناڤ تونێلی دا یان هه‌ر جهه‌كێ‌ گرتی بیت، مرۆڤ تووشی ترسێ‌ ببیت ئه‌ڤ دودلی یه‌ په‌یدادبیت.

تایبه‌تمه‌ندێ‌ نه‌خۆشێن ده‌روونی، گۆت: گه‌له‌ك جاران قوتابی قه‌ستا مه‌ دكه‌ن و داخوازا چاره‌سه‌ریێ‌ دكه‌ن دبێژن ئه‌م دناڤ هولا خواندنێ‌ دا دترسین كو هولا خواندنێ‌ یا گرتیه‌  وقوتابی نه‌شێت بۆ ده‌مێ‌ ده‌مژمێره‌كێ‌ یان 40 ده‌قیقا ده‌ربكه‌ڤیت، ژبه‌ر ڤێ‌ چه‌ندێ‌ ئه‌ڤ ترسه‌ بۆ قوتابی دروست دبیت و هنده‌ك كه‌سێن دی هه‌نه‌ تووشی ڤی جۆرێ‌ ترسێ‌ دبن ل جهێن ڤه‌كری، به‌لێ‌ قه‌ره‌بالغ تێدا هه‌بیت، دبێژن ئه‌ز نه‌شێم بچمه‌ بازاری، چونكو قه‌ره‌بالغه‌ و بازار یێ‌ ڤه‌كریه‌ دێ‌ بینی ئه‌ڤ مرۆڤه‌ ده‌مێ‌ دچنه‌ ڤان جهان تووشی ترسه‌كا مه‌زن بن.

ناڤهاتی ئه‌وژی خۆیا كركو ئه‌گه‌رێن ڤێ‌ نه‌خۆشیێ‌  ڤه‌دگه‌رن بۆ دو تشتێن سه‌ره‌كی، ئه‌وژی هه‌كه‌ دناڤ خێزانێ‌ دا دایبابان هه‌بیت یان داپیر و باپیری، له‌ورا دبیت مرۆڤ ژی تووشی ڤێ‌ نه‌خۆشی بیت هه‌روه‌سا ژی ئه‌گه‌ری دویێ‌ ژی ده‌مێ‌ زارۆكینی مرۆڤێ‌ تووشی هنده‌ك تشتێن ترس بیت ئه‌ڤ كه‌سێن ئه‌ڤ نه‌خۆشیا هه‌ی ژیانا وان نه‌خۆش بیت چونكو نه‌شین زوو ب زوو ده‌ركه‌ڤن هه‌تا ژی نه‌شێن بتنی ده‌ركه‌ڤن هه‌لبه‌ت ده‌مێ‌ ترس بۆ دروست بیت مه‌رچ نینه‌ بتنی ترس بیت دبیت هنده‌ك نیشانیێن جه‌ستی ل ده‌ڤ په‌ێدابن وه‌كو دلقوتانی وبیهنته‌كیی و ده‌ڤ هشكبوون وسه‌رئیشانێ‌ یان ژی وه‌كو گه‌رمه‌كێ‌ لاشی دا وته‌زته‌زینك لێ‌ دروست بن ئانكو ره‌وشا وێ‌ گه‌له‌ك نه‌باش بیت لێ‌ یا پتر خه‌لك ژی به‌حس دكه‌ن ئه‌وه‌ ده‌مێ‌ بهنا مرۆڤی ته‌نگ بیت ئه‌و كه‌س خۆ ژ ڤان جها دوور دكه‌ت بۆ نموونه‌ ئه‌و كه‌سێ‌ نه‌خۆش هه‌كه‌ ترۆمبێلی بیچت دبیت هه‌تا نیڤه‌كا رێكی بچت وبیژت بهنا من ته‌نگ بوو ژ ترۆمبێلی ده‌ربكه‌ڤیت.

د. په‌رجان هاشم، ئاشكه‌را كركو ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ نه‌خۆشیا نه‌هێته‌ چاره‌سه‌ركرن دێ‌ هنده‌ك نێشان ده‌ڤ دروست بن وه‌كو خه‌موكیی وهنده‌ك جاران كارتیكرنی ل كه‌سایه‌تیا وێ‌ دكه‌ت كو چاره‌سه‌ریا ڤێ‌ نه‌خۆشی ب دوو ریێا دهێته‌ كرن ئه‌وژی چاره‌سه‌ری ب ده‌رمان دهێته‌ كرن ئه‌وژی ده‌رمانیێن قلقی بۆ شه‌ش هه‌یڤان یان پتر هه‌روه‌سا ژی چاره‌سه‌ریا ده‌روونێ‌ دهێته‌ كرن ب ریێا روونشتنان.

12

زاخۆ، عه‌لی حاجی:

رۆشه‌ن، سترانبێژه‌كا خه‌لكا باكۆرێ‌ كوردستانێ‌ یه‌، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دبێژیت: د ژیه‌كێ‌ بچووك دا ب رێیا شه‌ڤبێریان ژ دوتمام و پسمامێن خوه‌ ئه‌ز فێری سترانگۆتنێ‌ بووم، لێ‌ مخابن پشته‌ڤانی بۆ كچ و ژنێن سترانبێژ د ئاسته‌كێ‌ كێم دایه‌ و دخوازم ژی سترانان ل گه‌ل هنده‌ك سترانبێژێن باشورێ‌ كوردستانێ‌ بێژم.

زێده‌تر گۆت: ژبه‌ركو گه‌له‌ك جاران د شه‌ڤبێریان دا ل گه‌ل دوتمام و پسمامێن خوه‌ مه‌ ستران دگۆتن و هه‌تا نوكه‌ ژی یا به‌رده‌وامم، هه‌ر چه‌نده‌ ل ده‌ستپێكێ‌ دایك و بابێ‌ من رێگر بوون كو سترانان بێژم به‌لێ‌ نوكه‌ دا پشته‌ڤانیێ‌ ل من دكه‌ن ژبه‌ركو ئه‌ز نه‌شێم بێ‌ ستران بژیم، و هه‌تا نوكه‌ من شیایه‌ سێ‌ سترانان تۆماربكه‌م و دوماهی سترانا من ژی ل حه‌فتیا بۆری به‌لاڤ ببوو، ئه‌و ژی ب ناڤێ‌ (وه‌ره‌ كه‌چكێ‌) بوو، بۆ زانین ئه‌ز حه‌ز ناكه‌م هنده‌ك سنوران ب دانم د ستایلێن سترانگۆتنێ‌ دا به‌لكو ب گه‌له‌ك ستایلان وه‌ك (پۆپ و كلاسیك) دبێژم،  زێده‌باری سترانێن داوه‌تان.

ل دووماهیێ‌ گۆت: ل وه‌لاتێ‌ توركیا پشته‌ڤانی ل هونه‌رمه‌ندێن كورد دئاستێ‌ پێدڤی دا نینه‌ به‌لێ‌ سنرانبێژ ل دووف شیانێن خوه‌ سترانان تۆماردكه‌ن و كلیپان چێدكه‌ن و من تێكه‌لی  ل گه‌ل سترانبێژێن باشورێ‌ كوردستانێ‌ هه‌یه‌ و گوهداریا سترانێن وان دكه‌م و دخوازم ژی سه‌ره‌دانا كوردستانێ‌ بكه‌م و سترانێن دوقۆلی ل گه‌ل هنده‌ك سترانبێژان تۆماربكه‌م.

23

دهۆك، نه‌وزادهلۆری:

محه‌مه‌دحسێن گه‌نجه‌كێ‌ باژێرێ‌ دهۆكێ‌ یه‌، ب رێیا كه‌رسته‌یێن ساده‌ كارێن شێوه‌كاری یێن جودا دروست دكه‌ت و پرانیا وانژی  دفرۆشیت.

ئه‌و بۆ رۆژنا مائه‌ڤرۆ دبێژیت: (هه‌ر چه‌نده‌ ده‌مه‌كێ‌ زۆر كێمه‌ من ده‌ست ب چێكرنا ئێكسسواراتان وه‌كو كاره‌كێ‌ شێوه‌كاری كریه‌، به‌لێ‌ شیایمه‌ كومه‌كا زۆر ژكه‌لوپه‌لێن جودا یێن دروست بكه‌م و پرانیا كارێن خوه‌ ئه‌ز دفرۆشم، پلانێن مندا هه‌یه‌ كو ئه‌گه‌ر ده‌م هه‌بیت كارێن جودا وجوانترژی دروستبكه‌.م

ناڤبری ده‌رچویی َپه‌یمانگه‌هێ‌ یه‌ ول سالا 1991 ژدایكبوویه‌ ل دهۆكێ‌ دژیت.

19

دهۆك، هه‌رهین محه‌مه‌د:

كارزان حه‌سه‌ن، راهێنه‌رێ‌ گیانه‌وه‌رێن مه‌ترسیدار ل باخچێ‌ گیانه‌وه‌ران ل دهۆكێ‌، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیاركر كو ئه‌ڤه‌ بۆ ده‌مێ‌ چارده‌ سالایه‌ ئه‌و ل وی جهی كار دكه‌ت، تێكه‌لیا وی پتر ل گه‌ل گیانه‌وه‌رێن مه‌ترسیداره‌ وه‌كو (شێر و پلنگ و مار) وی ئه‌ڤ گیانه‌ وه‌ره‌ هه‌لبژارتینه‌ چونكو گه‌له‌ك حه‌ز ل سه‌ر وان جۆره‌ گیانه‌وه‌ران هه‌یه‌ و ده‌مێ‌ دبچووك وان ب خودان دكه‌ت و ده‌مێ‌ ژیی َوان دبیته‌ هه‌یڤ و نیڤ ژده‌ڤ دایكێن وان رادكه‌ن و ب شیری و سینگێ‌ مریشكێ‌ مه‌زن دكه‌ن و هێدی هێدی كه‌هی دبن و كه‌هیكرنا   گیانه‌وه‌رێن مه‌ترسی دار نه‌تشته‌كێ‌ ب ساناهی یه‌ و پێدڤیه‌ مرۆڤی سه‌ربۆر هه‌بن و بزانیت دێ‌ چاوا كه‌هی كه‌ت و یا پێدڤیه‌ ل سه‌ر وی یێ‌ گیانه‌وه‌ران كه‌هی بكه‌ت هه‌موو ده‌مێ‌ خوه‌ بده‌تی َهه‌تا كو ئه‌و گیانه‌وه‌ر كه‌هی بیت دا كو وی بنیاسیت و ل مرۆڤی خاین نه‌بیت ب تایبه‌تی شێرۆ پلنگ نابیت مرۆڤ پشتا خوه‌ بده‌تێ‌ ده‌مێ‌ كه‌هی دبیت.

هه‌روه‌سا گۆت: ئوز رۆژانێن خوه‌ هه‌موویان ل گه‌ل گیانه‌وه‌ران دبۆرینم و گه‌له‌ك ل گه‌ل شێرۆ پلنگی و ماری یێ‌ ئارامم، چونكو ژبچووكاتی فێری من بووینه‌ و حه‌زا من بۆ گیانه‌وه‌ران نه‌ تشته‌كێ‌ ژنیشكه‌كێ‌ ڤه‌ بوو ژبه‌ركو حه‌زا من یا زارۆكینیێ‌ گیانه‌وه‌ر بووینه‌ و ئه‌ڤ جۆره‌ گیانه‌وه‌ره‌ ب تنێ‌ ب راهێنه‌ری َخوه‌ ڤه‌ هاتینه‌ گرێدان و دبیت بۆ هه‌موو مرۆڤان د وه‌سا نه‌بن.

ئه‌ڤرۆ:

ئالیێن سیاسی ل هه‌رێما كوردستانێ بۆ ئێكلاكرنا پرسا كۆمسیۆنا هه‌لبژارتن و راپرسی ل هه‌رێما كوردستانێ و ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ د ژڤانێ خوه‌ دا.

د. وه‌عدی مزوری، شیره‌تكارێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ، راگه‌هاند” ده‌مێ دو سالایه‌ قانوونا هه‌ژمار 4 یا كۆمسیۆنا هه‌لبژارتن و راپرسی ل هه‌رێمێ یا ب سه‌رڤه‌چووی و پێدڤی بوو پێشتر كێشا قانوونا كۆمسیۆنێ هاتبا چاره‌سه‌ركرن، نوكه‌ په‌رله‌مانێ كوردستانێ دخوازیت پێداچوونێ بكه‌ت و پرسا كۆمسیۆنێ ئێكلا بكه‌ت ئه‌وژی ب رێیا گوهۆرینا قانوونا هه‌لبژارتنان، یان ژی پركرنا وان پۆستێن نوكه‌ د به‌تال ل كۆمسیۆنێ”.

شیره‌تكارێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ گۆت ژی” ده‌مه‌كێ زۆر نه‌مایه‌ بۆ هه‌لبژارتنێن خۆلا شه‌شێ یا په‌رله‌مانێ كوردستانێ، ژبه‌ر وێ چه‌ندێ ژی فراكسیۆنێن د ناڤ په‌رله‌مانێ كوردستانێ دا د به‌رده‌وامن بۆ چاره‌سه‌ركرنا بابه‌تێ كۆمسیۆنێ و دیاركرنا ژڤانێ هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ، چونكه‌ پێدڤیه‌ شه‌ش هه‌یڤان پێشتر كۆمسیۆن به‌رهه‌ڤیان بۆ ب رێڤه‌چوونا پرۆسا هه‌لبژارتنان بكه‌ت”.

ئاماژه‌ كر ژی” بزاڤ د به‌رده‌وامن و چه‌ند بژارده‌یه‌ك بۆ ئالیێن سیاسی یێن هاتینه‌ به‌رچاڤكرن كو ل سه‌ر وان بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ، ب دیتنا من د ڤێ هه‌یڤێ دا پرسا كۆمسیۆنا هه‌لبژارتنان بهێته‌ ئێكلاكرن، هه‌كه‌ كێشه‌ هاته‌ چاره‌سه‌ركرن، دێ ژڤانێ هه‌لبژارتنێن داهاتی هێته‌ دیاركرن كو پێدڤیه‌ هه‌تا 30 ئیلۆنا ئه‌ڤ ساله‌ هه‌لبژارتن بهێنه‌ ئه‌نجامدان”.

19

 

هه‌ولێر، قائید میرۆ

بڕیاره‌ ل دوماهیا ئه‌ڤساله‌ پڕۆسا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ بهێنه‌ ئه‌نجامدان و به‌رپرسه‌كێ حزبا زه‌حمه‌تكێشان ژی ب دوور دزانیت لایه‌نێن سیاسی بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ لسه‌ر ژڤانێ هه‌لبژارتنان و دبێژیت، نابیت راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان بكه‌نه‌ به‌هانه‌یه‌ك بۆ پاشخستنا هه‌لبژارتنان.

بێكه‌س قادر، ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسی یا حزبا زه‌حمه‌تكێشێن كوردستانێ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” ده‌مێ قانوونیێ كۆمسیۆنا هه‌لبژارتنێن هه‌رێما كوردستانێ ب سه‌رڤه‌چوویه‌ و پێدڤیه‌ دوباره‌ كۆمسیۆن بهێته‌ كاراكرن، یا فه‌ره‌ ب گۆره‌ی ناڤێ خوه‌ كۆمسیۆنا هه‌لبژارتنان یا سه‌ربخوه‌ بیت، ئانكو كۆمسیۆن ده‌زگه‌هێ سه‌ربه‌خوه‌ د بیت و ئه‌گه‌ر لسه‌ر بنه‌مایێ حزبی ژی بهێته‌ دانان هه‌موو لایه‌نێن ناڤا په‌رله‌مانی و ده‌رڤه‌ی په‌رله‌مانی ژی تێدا پشكدار ببن، دگه‌ل ڤێ چه‌ندێ ژی نابیت كۆمسیۆن سه‌ر ب لایه‌نێن سیاسی ڤه‌ بیت و سه‌ربخوه‌یا خۆ دڤێت بپارێزیت و ب پیشه‌یی كار بكه‌ت بۆ رێڤه‌برنا پڕۆسا هه‌لبژارتنێن هه‌رێما كوردستانێ، نابیت بابه‌تێ كۆمسیۆنێ ژی ببیته‌ به‌هانه‌ بۆ پاشخستنا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ، كو بڕیاره‌ ل دوماهیا هه‌یڤا ئه‌یلوولا ئه‌ڤساله‌ بهێنه‌ ئه‌نجامدان، ئه‌م باوه‌رین چو به‌هانه‌یه‌ك ل هه‌رێما كوردستانێ نینه‌ بۆ پاشخستنا هه‌لبژارتنان و دڤێت د ده‌مێ خۆ یێ قانوونی دا پڕۆسا هه‌لبژارتنان بهێته‌ ئه‌نجامدان”.

ئاماژه‌كر” نوكه‌ ده‌م نه‌مایه‌ بۆ راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان، چونكه‌ ئه‌م یێ نێزیكی ده‌مێ هه‌لبژارتنان دبین و ده‌مێ پێدڤی لبه‌رده‌ست نینه‌ قانوون بهێته‌ راستڤه‌كرن و ل دۆر چاوانیا رێڤه‌چوونا پڕۆسا هه‌لبژارتنان، ب دیتنا من هه‌كه‌ به‌رنامه‌یه‌كێ رژد ل دۆر راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان هه‌با، پێدڤی بو به‌ری دو سالان قانوون هاتبا راستڤه‌كرن، نابیت راستڤه‌كرنا قانوونێ تنێ مه‌ره‌م بۆ راستڤه‌كرنێ بیت، به‌رۆڤاژی ل ئیراقێ ژی قانوونا هه‌لبژارتنان هاته‌ راستڤه‌كرن و هه‌تا نوكه‌ كێماسیێن راستڤه‌كرنێ دیارن، ناكۆكی لسه‌ر راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان نینه‌ دێ چاوا هه‌لبژارتن هێنه‌ ب رێڤه‌برن، به‌لكو یا فه‌ر ئه‌ڤه‌ پڕۆسه‌كا زه‌لال و شه‌فاف بهێته‌ ب رێڤه‌برن،چونكه‌ هه‌لبژارتنه‌كا زه‌لال دێ زێده‌تر باوه‌ریێ بۆ خه‌لكێ كوردستانێ و ده‌نگده‌ران په‌یداكه‌ت، لیستا ده‌نگده‌ران بهێته‌ پاقژكرن ئه‌ڤه‌ ئاریشا سه‌ره‌كی یه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ نه‌كو راستڤه‌كرنا قانوونێ”.

بێكه‌س قادر گۆت ژی” ناكۆكیێن زۆر  د ناڤبه‌را لایه‌نێن سیاسی هدا یێن هه‌ین لدۆر ب رێڤه‌چوونا هه‌لبژارتنان، ئانكو سازانه‌كا گشتی نینه‌ ل دۆر چاوانیا ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان، ئه‌ز بینم جوداهی هه‌یه‌ دناڤبه‌را بۆچوونێن ئالیێن سیاسی هندی خالێن ناكۆكیێن هه‌ین، خالێن نێزیك نینن، له‌وڕا ئه‌ز یێ گه‌شبین نینم ئالیێن سیاسی بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ، ئه‌ڤه‌ژی دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ پاشخستنا هه‌لبژارتنان، كو هیڤیدارین ئه‌ڤه‌ روونه‌ده‌ت و هه‌لبژارتن بهێنه‌ ئه‌نجامدان”.

 

ئه‌ڤرۆ:

بۆ پركرنا ڤالاهیێن ئه‌منی، بریارا جهگیركرنا دو لیوایێن هه‌ڤپشك یێن هێزێن پێشمه‌رگه‌ی و هێزێن ئیراقی هاتیه‌ دان، ئه‌میندارێ گشتیێ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ دبێژیت، پێدڤیه‌ به‌ری نوكه‌ ئه‌ركێ وان ده‌ست پێ كربا.

جه‌بار یاوه‌ر، ئه‌میندارێ گشتیێ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ گۆت” بریار بوو ئه‌و دو لیوایێن هه‌ڤپشك یێن بریار ل سه‌ر هاتیه‌ دان ل هه‌یڤا ته‌مووزا 2021 بكه‌ڤنه‌ د ئه‌ركی دا، به‌لێ گه‌له‌ك جاران بریار د ده‌مێ خوه‌ دا ناچنه‌ وارێ بجهئینانێ دا”.

یاوه‌ری گۆت ژی” ب گۆره‌ی دانوستاندنان، بریاره‌ ل ڤێ هه‌یڤێ هه‌ردو لیوا بچنه‌ مه‌شقا هه‌ڤپشك یا له‌شكرێ ئیراقێ، به‌لێ گه‌له‌ك جاران بریار د ده‌مێ خوه‌ دا ناچنه‌ وارێ بجهئینانێ”.

ل دووڤ ئاماره‌كا وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌، د ناڤبه‌را هێزێن پێشمه‌رگه‌ و هێزێن ئیراقی دا 560 كیلۆمه‌تر ڤالاهیا ئه‌منی یا هه‌ی و ئه‌و هه‌ردو لیوایێن هه‌ڤپشك دێ پشكه‌كی ژ وان جهێن بریار ل سه‌ر هاتیه‌ دان و هه‌ر لیوایه‌ك پێك دهێت ژ سێ هزار و 500 كه‌سان”.

جه‌بار یاوه‌ر ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ دكه‌ت كو لیوایه‌ك ژ پێشمه‌رگه‌یه‌ یا به‌رهه‌ڤه‌ و لیوایا دی ژی ژ له‌شكرێ ئیراقێ یه‌، د ڤی ده‌می دا لیوایا پێشمه‌رگه‌ی ل بنگه‌هێن مه‌شقێ یێن وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ هاتیه‌ مه‌شقدان، لیوایا له‌شكرێ ئیراقێ ژی ل بنگه‌هێن ئیراقی هایته‌ مه‌شقدان، ئه‌و دو لیوایه‌ دێ هێنه‌ تێكهه‌لكرن و دێ چنه‌ بنگه‌هێن حوكمه‌تا ئیراقێ و پاشی دێ رێككه‌فتن هێته‌ كرن ل سه‌ر وان جهێن تێدا هێنه‌ جهگیركرن”.

ژبلی وان هه‌ردو لیوایێن بریاره‌ ل ڤالاهیێن ئه‌منی بهێنه‌ جهگیركرن، ل دووڤ داخۆیانیه‌كا ته‌حسین خه‌فاجی په‌یڤدارێ فه‌رمانده‌یا ئۆپه‌راسیۆنێن هه‌ڤپشك ل ئیراقێ، شه‌ش ناڤه‌ندێن هه‌ڤپشك دناڤبه‌را ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ یێن هه‌ین ژوان ژی ناڤه‌ندێن نه‌ینه‌وا، مه‌خموور، كه‌ركووك و خانه‌قین.

هێرشێن تیرۆرستێن داعشێ بۆ سه‌ر هێزێن پێشمه‌رگه‌ی و له‌شكرێ ئیراقێ دزڤریت بۆ هه‌بوونا ڤالاهیا ئه‌منی، ب گۆره‌ی ئاماره‌كا وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌، ل ده‌ستپێكا سالا 2021 وهه‌تا 31/11/2021 چه‌كدارێن داعشێ 229 هێرش ل ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن ده‌رڤه‌ی ئیدارا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌نجامداینه‌ و د ئه‌نجامدا 356 كه‌سان گیانێ خوه‌ ژده‌ستدایه‌ و 480 كه‌س ی بریندار بووینه‌ و 33 كه‌س ژی هاتینه‌ ره‌ڤاندن.

ئه‌ڤرۆ:

چاره‌نڤیسێ گرۆپێن حه‌شدا شه‌عبی و پرسا پشكداریا بالێ سیاسی یا حه‌شدێ د حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ دا ئێك ژ بابه‌تێن سه‌ره‌كی یێن نوكه‌ یه‌ ل مه‌یدانا سیاسی ل ئیراقێ، هه‌ڤپه‌یمانیا فه‌تح كو بالێ سیاسی یێ حه‌شدێ یه‌ د هه‌لبژارتنان دا 17 كورسی بده‌ستڤه‌ئیناینه‌، د ده‌مه‌كی دا د هه‌لبژارتنێن 2018 دا 47 كورسی هه‌بوون.

د. محه‌مه‌د حه‌یانی، شرۆڤه‌كارێ سیاسی دبێژیت” پرۆسا پشكداریا گرۆپێن حه‌شدێ ب هه‌ر شێوه‌كی بیت د حوكمه‌تێ دا، ناگونجیت ل گه‌ل دستووری و قانوونا هه‌لبژارتنان، چاوان مامه‌له‌ ل گه‌ل حزبه‌كا سیاسی دێ هێته‌ كرن كو بالێ له‌شكری هه‌بیت؟ مه‌ دیت كو هنده‌ك حزبێن سیاسی ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان ره‌تكرن، گرۆپێن حه‌شدێ ترس ژ به‌رژه‌وه‌ندیێن سیاسی و حزبی یێن خوه‌ هه‌بوون، هنده‌ك جاران مه‌ گوه ل گه‌فێن سه‌ركردێن وان گرۆپان دبیت كو گه‌فێن بكارئینانا چه‌كی دكه‌ن، هه‌كه‌ بهێت و پشكپشكانی یا تایفگه‌ری ب دووماهی بهێت كو ب درێژاهیا ده‌مێن بۆری ل سه‌ر وێ چه‌ندێ ژیاینه‌”.

ره‌وتێ سه‌دری سه‌ركه‌فتیێ ئێكێ یێ هه‌لبژارتنایه‌ و رێبه‌رێ وی ره‌وتی به‌رده‌وام دووپاتیێ ل پێكئینانا حوكمه‌تا زۆرینه‌یا نیشتمانی و نه‌هێلانا كه‌سێن نه‌ رێكخستی دناڤ حه‌شدێ دا دكه‌ت.

موقته‌دا سه‌در ئاماژێ ب وێ چه‌ندێ دكه‌ت كو پێدڤیه‌ گرۆپێن چه‌كدار یێن نه‌ رێكخستی بهێنه‌ هه‌لوه‌شاندن و چه‌كێن وان ب ئاگه‌هداریا فه‌رمانده‌یا گشتی یا هێزێن چه‌كدار راده‌ستی حه‌شدا شه‌عبی بهێنه‌ كرن.

هادی عامری، سه‌رۆكێ هه‌ڤپه‌یمانیا فه‌تح ژی دبێژیت” حه‌شد دێ هه‌ر به‌رگریكار مینیت و هه‌رچه‌ند پێلانگیریان دژی وێ بكه‌ن، دێ هه‌ر ب هێز مینیت و ب هیچ شێوه‌كی ژی داگیرانێ ل سه‌ر ناكه‌ین، ئه‌ڤجا قوربانیا وێ چه‌ندێ چ بیت ژی”.

ئه‌ڤرۆ:

به‌رپرسه‌كێ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا رۆژئاڤایێ كوردستانێ راگه‌هاند كو رۆسیا ل دژی هندێ یه‌ كو توركیا پێگه‌هێ خوه‌ ل باكورێ سووریێ بهێز بكه‌ت و ل ئالیێ دی ئه‌مریكا ژی هۆشداری دا توركیا و ژ به‌ر هندێ ژی توركیا هه‌تا نها نه‌شیایه‌ ئێرشی رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ت.

به‌دران چیا ئێك ژ به‌رپرسێن رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا رۆژئاڤایێ كوردستانێ بۆ ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ دیار كر كو به‌ری سه‌رێ سالێ شانده‌ك ژ وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌ یا رۆسیا ل باژێرێ قامشلۆ ل گه‌ل شانده‌كێ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر كۆمبوون و د كۆمبوونێ دا شاندێ رۆسیا دیار كر كو ئه‌و ل دژی هندێ نه‌ توركیا ئێرشی باكورێ سووریێ بكه‌ت، چونكو توركیا دڤێت ئاریشان بۆ رۆسیا و شامێ دروست بكه‌ت و ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌و رێ ناده‌ن توركیا ده‌ست ب چو ئۆپه‌راسیۆنێن نوو ل باكورێ سووریێ بكه‌ت و گۆت: (ل ئالیێ دی فه‌رماندارێن ئه‌مریكا یێن ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژی هه‌رده‌م دیار دكه‌ن كو ئه‌و ب چو ره‌نگه‌كێ رێ ناده‌ن توركیا ده‌ست ب ئۆپه‌راسیۆنه‌كا نوو ل دژی كوردان بكه‌ت، چونكو توركیا پشته‌ڤانیێ ل گرۆپێن هشكباوه‌ر ل سووریێ دكه‌ت و ژ به‌ر سیاسه‌تا شاش یا توركیا ل سووریێ ره‌وشا وی وه‌لاتی هه‌تا نها ئارام نه‌بوویه‌).

هه‌مان به‌رپرسێ كورد ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ئه‌مریكا هێزێن سووریا دیموكرات وه‌كو هه‌ڤپه‌یمانێ خوه‌ یێ سه‌ره‌كی ل سووریێ دبینیت و هه‌تا نها ژی ئه‌مریكا به‌رده‌وام هاریكاریا هێزێن سووریا دیموكرات دكه‌ت، ئه‌و یه‌ك ژی بۆ كوردان ل سووریێ گه‌له‌ك گرنگه‌ و گۆت: (به‌ری چه‌ند رۆژان وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ رژێما به‌شاری دیار كربوو كو ئه‌مریكا ناهێلیت شام و كوردێن سووریێ ئاریشێن خوه‌ چاره‌سه‌ر بكه‌ن، چو راستی بۆ هندێ نینه‌، چونكو هه‌تا نها ژی رژێما به‌شاری هه‌بوونا كوردان ل سووریێ قه‌بوول نه‌كریه‌ و شامێ دڤێت وه‌كو به‌ری سالا ٢٠١١ حوكمێ ل هه‌موو سووریێ بكه‌ت، شامێ دڤێت كورد هه‌موو ئاخا كو ب خوونێ ژ ده‌ستێ داعشێ رزگار كری راده‌ستی وان بكه‌ن، ئه‌و یه‌ك ب چو ره‌نگه‌كێ ناهێته‌ قه‌بوولكرن، چونكو كوردان ب هزاران قوربانی ل سووریێ داینه‌ و ئێدی دڤێت كورد بگه‌هنه‌ مافێن خوه‌ یێن ره‌وا، لێ مخابن هه‌تا نها ئه‌و یه‌ك ژ ئالیێ شامێ ڤه‌ نه‌هاتیه‌ قه‌بوولكرن).

ئه‌و یه‌ك د ده‌مه‌كێ دایه‌ كو به‌ری نها مسته‌فا جومعه‌ ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان/ سووریێ ژی د دیداره‌كێ دا ل گه‌ل رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كربوو كو ئه‌مریكا و رۆسیا ژ بهێزبوونا توركیا ل سووریێ دلگرانن و ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌و ب چو ره‌نگه‌كێ رێ ناده‌ن توركیا ده‌ست ب ئۆپه‌راسیۆنه‌كا نوو ل باكورێ سووریێ ئانكۆ رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ت، به‌ری نها ره‌وشه‌ك جودا هه‌بوو و توركیا ژی شیا مفای ژ هنده‌ك هه‌لوه‌ستێ لاواز یێ رۆسیا و ئه‌مریكا وه‌ربگریت و هنده‌ك ده‌ڤه‌رێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ داگیر بكه‌ت، لێ نها ره‌وش ب ته‌مامی هاتیه‌ گوهۆرین.

چاڤدێرێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژی دیار دكه‌ن كو دڤێت هه‌ر دو جڤاتێن كوردی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ ئاریشێن د ناڤبه‌را خوه‌ دا چاره‌سه‌ر بكه‌ن و هه‌روه‌سا په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ل گه‌ل ئه‌مریكا و رۆسیا ژی باشتر لێ بكه‌ن، چونكو قه‌یرانا سووریێ ئێدی بوویه‌ قه‌یرانه‌كا نێڤده‌وله‌تی و بێی رۆسیا و ئه‌مریكا قه‌یرانا نها ل سووریێ و ب تایبه‌تی ژی پرسا كوردی ل وی وه‌لاتی ناهێته‌ چاره‌سه‌ركرن.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com