ئه‌ڤرۆ:

به‌رپرسێ پشكا قانوونی ل ده‌زگه‌هێ هه‌لبژارتنێن پارتی راگه‌هاند، ژبلی وان 33 كورسیێن د هه‌لبژارتنێن 10 هه‌یڤا بۆری ب ده‌ستڤه‌ئیناین، پارتی پێنج به‌ربژارێن یه‌ده‌ك یێن یێن ئێكێ ژی یێن هه‌ین، كو ئه‌گه‌ر هه‌یه‌ ژبه‌ر وێ چه‌ندێ هژمار كورسیێن وێ زێده‌ ببن.

هاوار محه‌مه‌د، به‌رپرسێ پشكا قانوونی ل ده‌زگه‌هێ هه‌لبژارتنێن پارتی گۆت” پێنج به‌ربژارێن پارتی د هه‌لبژارتنێن 10/10/2021 دا به‌ربژارێن یه‌ده‌ك یێن ئێكێ نه‌ و هه‌ر ده‌مێ ل وان بازنان و ب هه‌ر هۆكاره‌كی بیت به‌ربژاره‌كێ سه‌ركه‌فتی نه‌شێت كارێن خوه‌ وه‌كو ئه‌ندامێ جڤاتا نوونه‌ران بكه‌ت ژ ئه‌گه‌رێ مرنێ بیت ین ژ ئه‌گه‌رێ وه‌رگرتنا پۆسته‌كی یان ئه‌و هۆكارێن دی كو قانوونێ به‌حس لێكرین، ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ هه‌یه‌ ئه‌و به‌ربژارێن یه‌ده‌ك بچنه‌ جهێن وان، ب وێ هۆكارێ ژی ئه‌گه‌ر هه‌یه‌ هژمارا كورسیێن پارتی زێده‌تر ببن ژوان 33 كورسیێن مه‌ بده‌ستڤه‌ئیناین”.

ئه‌و به‌ربژارێن پارتی كو یه‌ده‌كن و ده‌نگێ ئێكێ دناڤ یه‌ده‌كان بده‌ستڤه‌ئینای هه‌ر ئێك ژ (شنۆ نوری) ژ بازنێ دوو ل سلێمانیێ و (ناسكه‌ عه‌بدوللا) ژ بازنێ چار ل سلێمانیێ و(خسرۆ گۆران) ژ بازنێ سێ ل دهۆكێ و (فه‌همی سه‌لمان) ژ بازنێ ئێك ل دهۆكێ و (عه‌بدولواحد سلێڤانی) ژ بازنێ دو ل دهۆكێ.

ل دووڤ مادا 46 ژ قانوونا هه‌لبژارتنان یا هژمار 9 یا سالا 2020، به‌ربژارێ سه‌ركه‌فتی دێ پێگیر بیت ب سویند خوارنا قانوونی ل خۆلا نوو د ده‌مه‌كێ كو زێده‌تر نه‌بیت ژ هه‌یڤه‌كێ ژ روونشتنا ئێكێ، هه‌كه‌ ئه‌و چه‌نده‌ نه‌كر دێ ئه‌و كه‌سێ ل پشتی وی دهێت ژ به‌ربژارێن ده‌رنه‌چووین، كو زوورترین ده‌نگ ئیناینه‌ دێ جهێ وی گریت د لیستا خوه‌ دا و ل هه‌مان بازنه‌، د حاله‌ته‌كی دا هه‌كه‌ ئه‌و چه‌نده‌ نه‌بیت دێ ئه‌و كه‌س جهێ وی گریت كو زوورترین ده‌نگ ژ بازنێ خوه‌ بده‌ستڤه‌ئیناین.

هه‌روه‌سا ب گۆره‌ی قانوونا گوهۆرینا ئه‌ندامێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ هژمار 6 یا سالا 2006 ئه‌ندامه‌تیا ئه‌ندامێ جڤاتا نوونه‌ران د ئێك ژ ڤان ره‌وشا دا نامینیت: ئه‌ندامه‌كێ جڤاتێ پۆسته‌كێ حكومی وه‌ربگریت، نه‌بوونا ئێك ژ مه‌رجێن ئه‌ندامه‌تیێ وه‌كو د دستووری و قانوونا هه‌لبژارتنان دا هاتی، ده‌ست ژكاركێشان، وه‌غه‌ركرن، ده‌رچوون حوكمه‌كێ قانوونی ب تاوانه‌كێ ب گۆره‌ی دستووری، تووشبوونا وی ب نه‌خوه‌شیه‌كی یان په‌ككه‌وتنه‌كێ كو ببیته‌ ئه‌گه‌ر نه‌شێت ئه‌ركێن خوه‌ ل جڤاتا نوونه‌رێن بجه بینیت.

پشتی سالا 2005 چه‌ندین په‌رله‌مانتار ب هۆكارێن جودا پشتی سه‌ركه‌فتنا وان و بده‌ستڤه‌ئینانا ئه‌ندامه‌تیا جڤاتا نوونه‌راننه‌شیاینه‌ به‌رده‌وام بن ل سه‌ر كارێن خوه‌.

ئه‌ڤرۆ، سالار محه‌مه‌د دۆسكی:

چاڤدێره‌كێ سیاسی دیاركر كو هێرشێن روژێن بۆری بۆ سه‌ر مالا سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ نامێن زه‌لالن بۆ موقته‌دا سه‌در و ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان و گرنگه‌ ئه‌ڤ لایه‌نه‌ پشكداری حوكمه‌تێ‌ بن.

عه‌لی ابراهیم باغ، مامۆستایێ‌ زانكۆیێ‌ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” هه‌ر روودانه‌ك و گوهۆرینه‌كا ل به‌غدا دروست بیت گومان ل سه‌ر نینه‌ كارتێكرنا هه‌لبژارتنێن ئیراقێ یه‌، چونكه‌ ئه‌و گرۆپێن چه‌ك د ده‌ستی دا پشتی ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان كاودانێن وا هاتنه‌ گوهۆرین، زێده‌باری دوژمنێ‌ سه‌ختێ‌ هه‌ره‌ دژوارێ‌ ڤان گرۆپێن چه‌كدار كو (موقته‌دا سه‌دره‌) دژی هه‌بوونا چه‌كی یه‌ دده‌ستێ‌ گرۆپان دا و ترسا وان ژ سه‌ركه‌فتنا (سه‌دری) یه‌ و هاتنا وی بۆ ده‌ستهه‌لاتێ‌ و دترسن كو ئه‌ڤ خوشی و پاره‌یێ‌ د ده‌ستێ‌ وان دا نه‌مینیت “.

گۆت ژی”  ترس ئه‌وه‌ كو ده‌وله‌تا ناڤه‌ندی دروست بیت و ئه‌ڤه‌ ئه‌گه‌رێن راسته‌ راستن كو ئه‌ڤ روودانه‌ ل به‌غدا دروست بن وه‌ك هێرشێن رۆژێن بۆری بۆ سه‌ر مالا سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ ( مسته‌فا كازمی) و وان نه‌ڤێت ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان ببنه‌ پیڤه‌ره‌كێ‌ سه‌ره‌كی د دروستكرنا حوكمه‌تا داهاتی یا ئیراقێ دا، به‌لكو دڤێت هێزا ل سه‌ر جادێ‌ ببیته‌ پیڤه‌ره‌كێ‌ سه‌ره‌كی یێ‌ دروستكرنا حوكمه‌تێ چونكه‌ هه‌لبژارتن ژ ده‌ستی ده‌ركه‌فتن ودخوان بێژنه‌ سه‌دری وحوكمه‌تێ‌ كاودانێن مه‌ ناهێنه‌ گوهۆرین چونكه‌ مه‌ چه‌ك یێ هه‌ی و دڤێت هه‌ر وه‌ك خوه‌ بین”.

دیاركر ژی” نابینم ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان نه‌خشێ‌ سیاسی ب گوهۆرن چونكه‌ هه‌كه‌ نه‌خشێ‌ سیاسی ل ئیراقێ هاته‌ گوهۆرین، دێ‌ شه‌ره‌كێ‌ ناڤخوه‌یی ل ئیراقێ دورست بیت و هه‌كه‌ (سه‌در) ژیریانه‌ هزر بكه‌ت، دێ‌ ڤێ‌ قوناغێ‌ ژی هنده‌ك داگیرانان كه‌ت چونكه‌ (سه‌در) نه‌ كه‌سه‌كێ‌ شاره‌زا و ژیره‌ به‌لكو كه‌سه‌كێ‌ كێم ئه‌زموونه‌ د دروستكرنا حوكمه‌تان دا و سه‌رده‌ریكرنێ‌ دا ل گه‌ل هێزێن سیاسی ل ئیراقێ و نابینم نه‌خشێ‌ سیاسی ل ئیراقێ بهێته‌ گوهۆرین و گرنگه‌ (سه‌در) لێ‌ زڤرینه‌كێ‌ د خوه‌ و سه‌رده‌ریكرنا خوه‌ دا ل گه‌ل هێزێن ئیراقی دا بكه‌ت و تایبه‌ت وێ‌ سه‌ره‌ده‌ریكرنا هه‌موو هێز ل سه‌ر دانانا (عادل عه‌بدولمه‌هدی) پێك هاتین كو ببیته‌ سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ و ل سه‌ر هه‌مان شێواز پێك بهێن و لایه‌نێن سه‌رنه‌كه‌فتین د هه‌لبژارتنان دا پشكداری حوكمه‌تێ‌ ببن و بلا سه‌نگا وان یا كێمتر بیت به‌لێ‌ نه‌ ده‌ركه‌ڤن”.

باغی ئه‌و ژی دیاركر كو ئیراقه‌كا لاواز نه‌دبه‌رژوه‌ندا ملله‌تێ‌ كورد و كوردستانێ‌ دا یه‌ چونكه‌ ئابوورێ‌ مه‌ یێ‌ لاوازه‌ و هێشتا مه‌ پشست به‌ستن ل سه‌ر به‌غدا یا هه‌ی و دانا مووچێن فه‌رمانبه‌رێن كوردستانێ‌ كو پشكه‌كا داهاتی ژ به‌غدا دهێت، ئیراقه‌كا سه‌قامگیر و پێشكه‌فتی بۆ كوردستانێ‌ گه‌له‌ك باشتره‌ ژ ئیراقه‌كا هه‌رفتی و نه‌ ئارام و باشتره‌ ئه‌م ببینه‌ كارێكته‌ر كو ئیراقه‌كا پێشكه‌فتی هه‌بیت.

ئه‌ڤرۆ، قائید میرۆ

بڕیاره‌ هه‌موو لایه‌نێن سیاسی و پێكهاتێن هه‌رێما كوردستانێ دوماهی بۆچوونا خوه‌ ل دۆر پڕۆژێ دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ ئاشكرابكه‌ن و ب گۆره‌ی پێزانینێن  رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) ناكۆكی لسه‌ر چه‌ندین خالێن پڕۆژێ دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ یێن هه‌ین و پێدڤی ب رێككه‌فتنا لایه‌نێن سیاسی هه‌یه‌ بۆ به‌رهه‌ڤكرنا دستووری، ژێده‌ره‌كی ل پارتی دیموكراتی كوردستان دبێژیت، پارتی بزاڤان دكه‌ت د ڤێ خۆلا په‌رله‌مانی دا دستوور بهێته‌ ئێكلاكرن.

سارا دلشاد، ئه‌نداما لیژنا قانوونی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیاركر” كۆمبوونا حه‌فتیا بۆری د ناڤبه‌را ده‌سته‌یا سه‌رۆكایه‌تیا په‌رله‌مانی و سه‌رۆك فڕاكسیۆنێن په‌رله‌مانی كۆمبوونه‌كا گرنگ بوو، چونكه‌ چه‌ندین پرسێن گرنگ ب هه‌لاویستی ماینه‌ و تنێ ئێك سال ژ ژیێ ڤێ خۆلا په‌رله‌مانی مایه‌ بۆ ئێكلاكرنا وان پرسێن هه‌لاویستی، ئێك ژوان پرسێن گرنگ بۆ هه‌رێما كوردستانێ بابه‌تێ پڕۆژێ دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ یه‌، كو به‌ری نوكه‌ لژنه‌ك بۆ هاتیه‌ پێكئینان و چه‌ندین ماده‌ و بڕگه‌ژی هاتینه‌ نڤیسین، به‌لێ ژبه‌ر راگرتنا ڤی پڕۆژه‌ی لژنه‌ نه‌شیا د ده‌مێ دیاركری دا كارێ خوه‌ ب ته‌مامی بكه‌ت، ئه‌م باوه‌رین د ڤێ خۆلا په‌رله‌مانی دا هه‌م پڕۆژێ دستووری دێ هێته‌ نڤیسین و هه‌م ژی دێ په‌رله‌مان ده‌نگی لسه‌ر ده‌ت و پاشی كه‌ڤیته‌ د راپرسیێ دا، چونكه‌ دڤێت ملله‌ت ده‌نگی لسه‌ر دستووری بده‌ت وبێی راپرسی سه‌رناگریت.

سارا دلشاد گۆت ژی” ئه‌ز باوه‌رم ناكۆكیێن مه‌زن لسه‌ر پڕۆژێ دستووری نینن و نابن ژی، چونكه‌ پتریا لایه‌نێن سیاسی دخوازن هه‌رێما كوردستانێ ببیته‌ خودان دستوور و ب هه‌بوونا دستووری چه‌ندین پرسێن گرنگ دێ هێنه‌ ئێكلاكرن، ئانكو دستوور فاكته‌رێ سه‌قامگیریێ یه‌ دهه‌ر وه‌لاته‌كی دا، هه‌كه‌ لایه‌ن هه‌بن دژی دستووری بن ئه‌ڤه‌ بێگومان مه‌ره‌مێن سیاسی و ئه‌جندایێن دی ل پشت هه‌نه‌، یا گرنگه‌ له‌ز بهێته‌كرن لژنه‌ بهێته‌ پێكئینان و هه‌موو لایه‌ن بۆچوونا خوه‌ ل دۆر دستوورێ داهاتیێ هه‌رێما كوردستانێ ئاشكرا بكه‌ن و كار لسه‌ر بهێته‌كرن، چونكه‌ هندی رۆژه‌كێ زووتر هه‌رێما كوردستانێ ببیته‌ خودان دستوور، دێ زێده‌تر مفا هه‌بیت و هه‌رێما كوردستانێ ژی وه‌ك كیانه‌كێ دستووری و قانوونی و سیاسی دێ سه‌نگا خوه‌ هه‌بیت”.

ژلایێ خوه‌ڤه‌، ژێده‌ره‌كی ژ پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) ئاشكراكر” پارتی زێده‌تری هه‌ر لایه‌نه‌كی دخوازیت پڕۆژێ دستووری بهێته‌ به‌رهه‌ڤكرن و بزاڤان ژی بۆ هه‌بوونا دستووره‌كێ خۆمالی دكه‌ت، هه‌تا ئێك ژ درووشمێن پارتی بوویه‌ د هه‌لبژارتنێن بۆری یێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ، پارتی یا رژده‌ لسه‌ر بجهئینانا سۆزا خوه‌، هه‌كه‌ بهێت و ناكۆكی و بۆچوونێن جودا ژی هه‌بن دێ شێن ب رێیا ده‌نگدانێ یان راپرسیێ ئێكلاكه‌ن”.

ئه‌ڤرۆ:

پێنج پارت و ئالیێن سیاسی یێن باكورێ كوردستانێ د داخۆیانیه‌كێ هه‌ڤپشك دا دیار كرن كو دڤێت بایرام بۆزیه‌ل جێگرێ سه‌رۆكێ گشتی یێ پارتا سوسیالیست یا كوردستانێ بهێته‌ ئازادكرن.

د داخۆیانیێ دا هاتیه‌ دیار كرن كو گرتنا سیاسه‌تمه‌دارێن كورد دێ ره‌وشا نها ل توركیا پتر ئالۆز كه‌ت و ب گرتنا سیاسه‌تمه‌داران چو پرسه‌ك ناهێته‌ چاره‌سه‌ركرن، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت به‌رێز بایرام بۆزیه‌ل و هه‌موو گرتیێن دی بهێنه‌ ئازاد كرن.