NO IORG
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

14

هه‌له‌بجه‌، عه‌زیز هه‌ورامی:

ره‌جا بهائه‌ددین، هونه‌رمه‌نده‌كا به‌رنیاسا ئیراقی یه‌، خه‌لكا پارێزگه‌ها به‌غدایه‌، پشتی پشكداری د پێشانگه‌هه‌كا هه‌ڤپشك دا كری ل پارێزگه‌ها هه‌له‌بجه‌، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیاركر كو ئه‌و گه‌له‌كا دلخۆشه‌ سه‌ره‌دانا هه‌له‌بجه‌ كری و ب باژێرێ‌ خوه‌ یێ‌ دویێ‌ ب ناڤكر.

ناڤهاتی كو ماموستایا ئه‌كادیمی یه‌ ل په‌یمانگه‌ها هونه‌رێن مللی ل به‌غدا گۆت: هونه‌رێ‌ من یێ‌ جوودایه‌ و كێم كه‌سان ئه‌ڤ تایبه‌تمه‌ندیه‌ هه‌یه‌، ژبه‌ركو هه‌موو به‌رهه‌مێن ئه‌ز چێدكه‌م ب ئاخێ‌ و ته‌قنێ‌ دهێته‌ چێكرن، دووڤدا ئه‌ز دكه‌مه‌ د فرنا كاره‌بێ‌ دا و پله‌یا گه‌رمێ‌ بلند دكه‌م هه‌تا چێدبن، دبێژنه‌ ڤی جۆرێ‌ هونه‌ری (سیرامیك) راسته‌ كاره‌كێ‌ ب سه‌رگێژیه‌ به‌لێ‌ دسه‌ر هندێ‌ را یێ‌ ب زه‌وقه‌ ژی، بۆ زانین كێم كه‌سان ل ئیراقی ئه‌ڤ هونه‌ره‌ وه‌ك بسۆری خواندیه‌، له‌ورا دبێژم كه‌سێن ئه‌كادیمی دڤی واری دا دكێمن، لێ‌ گه‌له‌ك كه‌سێن دی ژی هه‌نه‌ ڤی كاری دكه‌ن لێ‌ ئه‌ڤ هونه‌ره‌ نه‌خواندیه‌.

ئه‌ڤرۆ:

په‌یڤدارێ پارتی و ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسی، مه‌حموود محه‌مه‌د، د خرڤه‌بوونه‌كێ دا ل دۆر گرنگیا راگه‌هاندنێ بۆ هه‌لبژارتنان، گۆتاره‌ك پێشكێش كر و ل پشكه‌كا ئاخڤتنێن خوه‌ دا راگه‌هاند، ئه‌م دژی ده‌مارگێریا نه‌ته‌وی نه‌ و مه‌ باوه‌ری ب پێكڤه‌ژیانێ یا هه‌ی، دشێین ژی نوونه‌راتیا هه‌موو ئیراقێ بكه‌ین نه‌كو ب تنێ كوردستانێ، ئارمانجا مه‌ ژی چاكسازی و به‌ر ب پێشڤه‌برنا جڤاكی یه‌.

مه‌حموود محه‌مه‌د، په‌یڤدار و ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان، ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ كر، مه‌ وه‌كو پارتی به‌ربژار دناڤ پتریا پێكهاتێن نه‌ته‌وی یێن جودا وه‌كو ئه‌ره‌ب، توركمان، كلدوئاشووری و نه‌ته‌وێن دی یێن جودا یێن هه‌ین، هه‌روه‌سا دناڤ ئاین و مه‌زه‌بێن جودا ژی مه‌ به‌ربژار یێن هه‌ین موسلمان، مه‌سیحی، ئێزدی، كاكه‌یی، سوننه‌ و شیعه‌ ژی.

دیاركر ژی كو دناڤ سه‌ركردایه‌تیا پارتا مه‌ دا ژی پێكهاته‌ و نه‌ته‌وێن جودا و فره‌ئاینێن جودا یێن هه‌ین، ئه‌ڤ چه‌نده‌ ژی بۆ بنه‌مایێن پارتی و باوه‌ریا وێ ب پێكڤه‌ژیانێ زڤراند.

په‌یڤدارێ پارتی گۆت ژی” پارتی باوه‌ری ب هزر و بۆچوونێن جودا یا هه‌ی، ئارمانجا مه‌ چاكسازی و پێشكه‌فتن و خزمه‌تكرنا خه‌لكی یه‌، ل پیناڤی به‌ر ب پێشڤه‌برنا جڤاكێ مه‌، ئه‌م نه‌كو تنێ هه‌رێما كوردستانێ، به‌لكو دشێین هه‌موو ئیراقێ ژی ب رێڤه‌ببه‌ین، له‌وما مه‌ به‌ربژار ل پتریا پارێزگه‌هان یێن هه‌ین”.

مه‌حموود محه‌مه‌د رۆهنكر ژی” هیچ ده‌مه‌كی شه‌رێ مه‌ ل گه‌ل ئه‌ره‌با نه‌بوو وه‌كو نه‌ته‌وه‌، ئه‌م دژی ده‌مارگێریێ و ته‌عه‌سوبا نه‌ته‌وی نه‌، به‌لكو كێشا مه‌ ل گه‌ل حوكمرانیان بوو، له‌وما ئه‌م داخوازا حوكمه‌ته‌كێ دكه‌ین كو باوه‌ری ب بنه‌مایێن دیموكراسیه‌تێ هه‌بیت ل پیناڤی خوه‌شگوزه‌رانیا هه‌موو نه‌ته‌وه‌ و پێكهاتێن جودا، نه‌كو مافێن وه‌لاتیان ل هه‌موو ئیراقێ بهێنه‌ پێشێلكرن و داهات ژی ببیته‌ چه‌كه‌ك ل هه‌مبه‌ر سینگێ هه‌ڤدوو بهێته‌ بكارئینان”.

هه‌روه‌سا گۆت” ئه‌م یێن دناڤ جڤاكێ خوه‌ دا و دزانین چاوان چاره‌سه‌ریا كێشێن خوه‌ بكه‌ین، له‌وما هه‌رده‌م ده‌رگه‌هێ دانوستاندنێ یێ ڤه‌كری بوو هه‌تاكو ل ده‌مێ خه‌باتا چه‌كداری ژی دا ده‌رگه‌هێ دانوستاندنێ نه‌هاتبوو داخستن، به‌لێ مخابن حوكمرانیێن ئیراقێ د وه‌سا نینن و ل شوینا چاره‌سه‌ریا كێشان، زێده‌تر لێ دكه‌ن، له‌وما ژی د نوكه‌ دا كێشه‌ ژ هه‌موو روویه‌كی ڤه‌ یێن كوورتر بووین، چونكی یێن كه‌فتینه‌ سه‌ر كێشه‌ و ئه‌زموونێن بۆری ژی دا”.

په‌یڤدارێ پارتی ل دووماهیا ئاخڤتنێن خوه‌ دا گۆت” بریار ئه‌وه‌ ل 11 ئه‌یلوولێ ب فه‌رمی ده‌ست ب هه‌وا هه‌لبژارتنان بكه‌ین”.

ژلایێ خوه‌ڤه‌، هه‌وار محه‌مه‌د، به‌رپرسێ هۆبا قانوونی ل ده‌زگه‌هێ هه‌لبژارتن یێ پارتی دیموكراتی كوردستان گۆت” ده‌ستپێكا هه‌وا هه‌لبژارتنان دێ ل هه‌ولێرێ بیت ب رێكخستنا كه‌رنه‌ڤاله‌كێ جه‌ماوه‌ری و ل لقێن دی یێن پارتی دێ ب هه‌مان شێوه‌ ده‌ستپێكه‌ت”.

گۆت ژی” پارتی گرنگیه‌كا تایبه‌ت ب ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن ده‌رڤه‌ی ئیدارا هه‌رێما كوردستانێ دده‌ت و دو نڤیسینگه‌هێن هه‌وا هه‌لبژارتنان ل كه‌ركووكێ یێن ڤه‌كرین و بریاره‌ ل نه‌ینه‌وا نڤیسینگه‌هه‌ك بهێته‌ ڤه‌كرن ودێ نڤیسینگه‌هێن زێده‌تر ژی هێنه‌ ڤه‌كرن”.

بۆ هه‌لبژارتنێن داهاتی یێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ كو بریاره‌ ل 10/10/2021 بهێنه‌ ئه‌نجامدان، پارتی ل پارێزگه‌هێن هه‌ولێر، سلێمانیێ، دهۆك، هه‌له‌بجه‌، كه‌ركووك، نه‌ینه‌وا، سه‌لاحه‌دین، ئه‌نبار، نه‌جه‌ف كه‌ربه‌لا، واست و دیالا به‌ربژار یێن هه‌ین.

ئه‌ڤرۆ:

ئێك ژ سه‌ركرده‌كێ باسكێ سه‌دری د دیداره‌كا میدیایی دا راگه‌هاند، سه‌رۆك كۆمارێ داهاتی یێ ئیراقێ دێ بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان بیت، دیاركر ژی كو نوری مالكی ده‌لیڤا وه‌رگرتنا پۆستێ سه‌رۆك وه‌زیران نینه‌.

عیسام حسێن، سه‌ركردێ باسكێ سه‌دری ب سه‌رۆكایه‌تیا موقته‌دا سه‌در، گۆت” سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی یێ ناڤداره‌ ب هه‌بوونا بریار و په‌یڤێن ب هێز ل ده‌ف و یێ راستگۆیه‌ ژی ل گه‌ل هه‌ڤپه‌یمانێن خوه‌”.

ئاماژه‌ كر ژی” دروستكرنا هه‌ڤپه‌یمانیێ ل گه‌ل مه‌سعود بارزانی كاره‌كێ گه‌له‌ك باش بوو و نێزیكبوونه‌ك د بۆچوونان دا د ناڤبه‌را سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی و سه‌رۆكێ باسكێ سه‌دری موقته‌دا سه‌در دا یا هه‌ی و لێكتێگه‌هشتن ژی یا گه‌هشتیه‌ ئاستێن بلند”.

وی سه‌ركردێ باسكێ سه‌دری رۆهنكر ژی” ل ده‌مێ سه‌ره‌دانا ڤێ دووماهیێ یا نوری مالكی بۆ هه‌ولێرێ، سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی ب وێ راگه‌هاندبوو كو ئه‌و یێ ل هیڤیا زڤرینا موقته‌دا سه‌دری یه‌ بۆ پشكداریێ د پرۆسا هه‌لبژارتنان دا و ئه‌و هه‌ڤپه‌یمانه‌كێ ستراتیژی یه‌ بۆ باسكێ سه‌دری”.

گۆت ژی” فشارێن ده‌رڤه‌یی كارتێكرنێ ل سه‌رۆك بارزانی ناكه‌ن، به‌رۆڤاژی ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان كو باسكێ سه‌دری به‌ری نوكه‌ ئه‌زموونه‌كا نه‌ د ئاستێ پێدڤی دا ل گه‌ل هه‌بوو ل سالا 2012 ل ده‌مێ پێشنیازكرنا پرسا ڤه‌كێشانا باوه‌ریێ ژ سه‌رۆك وه‌زیرێن پێشتر نوری مالكی”.

هه‌روه‌سا گۆت” سه‌ره‌دانا ڤێ دووماهیێ یا مالكی بۆ هه‌ولێرێ پتر یا پرۆتوكۆلی بوو و مالكی هه‌ڤپه‌یمانیه‌كا پێشتر ل گه‌ل بارزانی هه‌بوو، به‌لێ مالكی پێگیری ب سۆزێن خوه‌ نه‌كر و د ئه‌نجامدا گه‌له‌ك كێشه‌ د ناڤبه‌را هه‌ردو لایه‌نان دروست بوون و ئێدی بارزانی باوه‌ری ب نوری مالكی نابیت ژ ئه‌نجامێ ئه‌زموونێن پێشتر”.

ئاماژه‌ كر ژی” پۆستێ سه‌رۆك كۆمارا ئیراقێ یێ داهاتی دێ بۆ كوردان بیت و ب دیاركری دێ بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان  بیت وسه‌رۆكایه‌تیا جڤاتا نوونه‌ران ژی دێ بۆ سوننه‌یان بیت، و ئه‌ڤه‌ پتر دێ ل سه‌ر هه‌ڤپه‌یمانیان مینیت”.

دیاركر ژی” رێژا پشكداریێ د پرۆسا هه‌لبژارتنان دێ یا باش بیت تا راده‌كێ پشتی هاتنا باسكێ سه‌دری بۆ ناڤ مه‌یدانا هه‌ڤركیێ و بریاردای پشكداریێ د هه‌لبژارتنان دا بكه‌ت”.

پتر گۆت” مالكی یێ بوویه‌ پشكه‌ك ژ بۆری و وی هیچ ده‌لیڤه‌ نینن بۆ دووباره‌ وه‌رگرتنا پۆستێ سه‌رۆك وه‌زیران، یاریكه‌رێ سه‌ره‌كی د ڤێ قۆناغێ دا باسكێ سه‌دری یه‌ و مه‌ گه‌له‌ك تێبینی یێن ل سه‌ر مالكی هه‌ین و هه‌شت سالێن ئه‌و د پۆستێ سه‌رۆك وه‌زیران دا تێرا وێ چه‌ندێ دكه‌ن كو وی ژ هه‌موو روویه‌كی ڤه‌ ب هه‌لسه‌نگینین”.

سه‌باره‌ت حزبا ده‌عوه‌ كو بۆ ده‌مێ چه‌ندین سالان پشتی ژناڤچوونا رژێما به‌عس، پۆستێ سه‌رۆك وه‌زیران د ده‌ست دابوو، گۆت” ئه‌و حزبه‌ یا بوویه‌ پشكه‌ك ژ بۆری و نوكه‌ یا بۆ چه‌ندین كوتلێن سیاسی به‌لاڤبووی وه‌كو ده‌وله‌تا قانوونێ و نه‌سر و چه‌ندین كوتلێن دی”.

ئه‌ڤرۆ، ره‌مه‌زان هه‌رنی:

ب مه‌به‌ستا ئه‌نجامدانا هه‌وا هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، به‌ربژارێن پارتی قه‌ستا پارێزگه‌ها كه‌ركووكێ دكه‌ن بۆ ب رێڤه‌چوونا هه‌وا هه‌لبژارتنان، به‌لێ ژلایێ بازگه‌هێن كه‌ركووكێ ڤه‌ رێگری ل وان دهێته‌ كرن و ئاسته‌نگ بۆ دهێنه‌ دروستكرن.

هه‌وار محه‌مه‌د ، به‌رپرسێ هۆبا قانوونی ل ده‌زگه‌هێ هه‌لبژارتنێن پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) راگه‌هاند” پارتی دیموكراتی كوردستان ل پارێزگه‌ها كه‌ركووكێ نڤیسنگه‌هه‌ك بۆ سه‌رپه‌رشتیكرنا هه‌وا هه‌لبژارتنان ڤه‌كریه‌، به‌لێ هێزێن ئه‌منی ل كه‌ركووكێ رێ ناده‌ن به‌ربژارێن پارتی ل بازگه‌هێن (كه‌ركووك – هه‌ولێر) هاتنوچوونێ بكه‌ن وبچنه‌ دناڤ جه‌ماوه‌ری دا بۆ ب رێڤه‌چوونا هه‌وێن خوه‌ یێن هه‌لبژارتنان، ئه‌ڤه‌ژی بوویه‌ ئاریشه‌ بۆ به‌ربژارێن پارتی ل وێ پارێزگه‌هێ”.

گوت ژی” پشتی بزاڤێن زۆر ئه‌م شیاینه‌ وێ ئاریشێ چاره‌ بكه‌ین كو رێ ب به‌ربژاران بهێته‌ دان بچنه‌ دناڤ كه‌ركووكێ دا، له‌ورا زڤرینه‌ڤه‌ كه‌ركووكێ، به‌لێ هه‌تا باره‌گه‌هێن پارتی نه‌ ڤه‌گه‌رن بۆ كه‌ركووكێ، ئه‌ڤ ئاریشه‌ دێ به‌رده‌وام دووباره‌ بن و ئه‌و ناخوازن پارتی ڤه‌گه‌ریته‌ڤه‌ بۆ كه‌ركووكێ، له‌ورا ئاریشان دروست دكه‌ن و هێزین ئه‌منی چه‌ندین جاران رێگری كریه‌ تایبه‌ت ل (شاخه‌وان عه‌بدولا) كو به‌ربژارێ پارتی یه‌ ل كه‌ركووكێ، ژ به‌ر كو ناڤبری خودان جه‌ماوه‌ره‌كێ مه‌زنه‌ ل كه‌ركووكێ”.

15

ب، سه‌رجان مه‌حمود:

ئیسماعیل په‌كین به‌رپرسێ ژوورا هه‌والگیریا به‌رێ یا سوپایێ توركیا د داخۆیانیه‌كێ دا راگه‌هاند كو پشتی كۆمبوونا ل مۆسكۆ یا د ناڤبه‌را ده‌زگه‌هێن هه‌والگیریێ یێن توركیا و  سووریێ دا، دێ كۆمبوونا دویێ ژی د ناڤبه‌را هه‌ر دو ئالیان دا هێته‌ سازكرن و گۆت: (ژ سالا ۲۰۱۱ ڤه‌ په‌یوه‌ندیێن مه‌ ل گه‌ل سووریێ نه‌ماینه‌ و ئه‌و یه‌ك هه‌م د وارێ ئێمناهیێ و هه‌م ژی د وارێ ئابووری و سیاسی دا زیانه‌كا مه‌زن گه‌هاندیه‌ هه‌ر دو ده‌وله‌تان و چه‌ند جاران ب ناڤبژیڤانیا رۆسیا و ئیرانێ هه‌ڤدیتن هاتنه‌ كرن لێ بێی ئه‌نجام بوون و ژ به‌ر ڤێ یه‌كێ كۆمبوونا كو د ناڤبه‌را هاكان فیدان سه‌رۆكێ ده‌زگه‌هێ هه‌والگیریا توركیا و عه‌لی مه‌ملوك سه‌رۆكێ ده‌زگه‌هێ ئاسایشا نه‌ته‌وی یا سووریێ دا ل به‌غدا گه‌له‌ك گرنگ بوو و ئه‌ڤ كۆمبوون نه‌ دووره‌ هه‌ر دو ئالیان نێزیكی هه‌ڤدو بكه‌ت).

ناڤهاتی بۆ ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا توركیا دیار كر بابه‌تێن سه‌ره‌كی یێن كو د كۆمبوونا د ناڤبه‌را ده‌زگه‌هێن هه‌والگیریێ‌ یێن هه‌ر دو ئالیان دا بهێنه‌ ئاخڤتن، بابه‌تێن ل سه‌ر په‌نابه‌رێن سووریێ، حوكمه‌تا خوه‌سه‌ر یا كوردان ل باكورێ سووریێ، په‌كه‌كێ‌ و یه‌په‌گێ‌ نه‌ و گۆت: (د ڤان رۆژێن دووماهیێ‌ دا په‌یوه‌ندیێن توركیا ل گه‌ل سعوودیێ، مسرێ‌ و ئیماراتێ به‌ر ب باشبوونێ ڤه‌ دچیت و كۆمبوونا د ناڤبه‌را هاكان فیدان و عه‌لی مه‌ملوك به‌رهه‌مێ ڤان په‌یوه‌ندیێن ئه‌رێنی نه‌ و ئه‌ز وه‌سا دبینم پشتی كۆمبوونا به‌غدا بهێته‌ ئه‌نجامدان دێ ره‌نگێ په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را توركیا و سووریێ دا كه‌ڤیته‌ چارچۆڤه‌كا ئه‌رێنی و بۆ ڤێ چه‌ندێ كۆمبوونا توركیا و سووریێ پێنگاڤه‌كا دیرۆكیه‌).

سه‌رۆكێ به‌رێ یێ ژوورا هه‌والگیریا سوپایێ توركیا د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ژی راگه‌هاند كو نها د رۆژه‌ڤا ئه‌مریكا دا بابه‌تێ ڤه‌كێشانا هێزێن سه‌ربازی ل باكورێ سووریێ هه‌یه‌ و ئه‌ڤ بابه‌ته‌ دێ ره‌نگێ سیاسه‌تێ ژی ل هه‌رێمێ گوهۆریت و ده‌لیڤه‌كا باش بۆ په‌یوه‌ندیێن نوو د ناڤبه‌را توركیا و سووریێ دا دروست كه‌ت.

هه‌ر د ڤێ مژارێ دا په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا به‌رگیریێ یا ئه‌مریكا ژی راگه‌هاند كو د قۆناغا نها دا چو پلانا وان یا ڤه‌كێشان یان ژی كێمكرنا هێزێن سه‌ربازی ل رۆژئاڤا و باكورێ سووریێ دا نینه‌ و كار و چالاكیێن وان ب ره‌نگه‌كێ ئه‌رێنی برێڤه‌ دچن.

18

دیدار، هۆشه‌نگ تاجر:

بسپۆره‌كێ كاروبارێن سیاسی ل وه‌لاتێ فنله‌ندا دیار دكه‌ت كو تالیبانێ د ماوه‌یێ چه‌ندین سالێن بۆری دا ئه‌فغانستان تووشی گه‌له‌ك كاره‌ساتێن مه‌زن كریه‌ و نها ژی هه‌ر سیسته‌مه‌ك ل ئه‌فغانستانێ ئاڤا بیت دڤێت ب دلێ پاكستانێ بیت و تالیبان نه‌شێت پتر ژ ١٥ سالان ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ بمینیت، چونكو دێ ئه‌فغانستانێ تووشی شه‌ره‌كێ مه‌زن یێ ناڤخوه‌یی بیت و ئه‌و یه‌ك دێ‌ بیته‌ ئه‌گه‌ر كو ژیێ‌ ده‌ستهه‌لاتا تالیبانێ‌ ژی یا كورت بیت.

د. مه‌جید حه‌قی بسپۆرێ كاروبارێن سیاسی ل وه‌لاتێ فنله‌ندا د دیداره‌كا تایبه‌ت دا ل گه‌ل رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر كو هاتنا تالیبانێ بۆ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ دێ ئه‌فغانستانێ ژی تووشی گه‌له‌ك كاره‌ساتان كه‌ت، چونكو جڤاكێ ئه‌فغانستانێ ئێك ژ جڤاكێن هه‌ری پاشكه‌فتی د ناڤ جیهانا ئیسلامی دا و سالا ٢٠٠١ رێژا كه‌سێن خواندی ل ئه‌فغانستانێ ب تنێ ٢% بوو، ئه‌و یه‌ك ژی نیشا دده‌ت كو ره‌وشا جڤاكی یا ئه‌فغانستانێ تا چ راده‌یه‌كێ خرابه‌ و گۆت: (تالیبانێ دڤێت سیسته‌مه‌كێ سیاسی یێ نێزیكی ئیرانێ ل ئه‌فغانستانێ ئاڤا بكه‌ت، بێگومان هه‌ر سیسته‌مه‌ك ل ئه‌فغانستانێ بهێته‌ ئاڤاكرن دڤێت ب رازیبوونا پاكستانێ بیت، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌ز باوه‌ر ناكه‌م كو تالیبان بشێت ئاریشێن هه‌ی ل ئه‌فغانستانێ چاره‌سه‌ر بكه‌ت. چونكو تالیبان بخوه‌ د ماوه‌یێ پتر ژ بیست سالێن بۆری دا هه‌رده‌م ئاریشه‌ دروست كرینه‌ و تالیبان نه‌شێت د سیسته‌مێ برێڤه‌برنا ئه‌فغانستانێ دا یا سه‌ركه‌فتی بیت).

بسپۆرێ كاروبارێن سیاسی د پشكه‌كا دی یا ئاخڤتنا خوه‌ دا ژی ئه‌و یه‌ك دیار كر كو چونكو دێ بریارا تالیبانێ پتر د ده‌ستێ پاكستانێ دا بیت ژ به‌ر هندێ ژی دێ گه‌له‌ك ئاریشه‌ دروست بن، یا ئێكێ تالیبان ژی د ناڤا خوه‌ دا دو ره‌وتێن جودا هه‌نه‌، ئانكۆ تالیبانێ ئه‌و شیان ژی نینن كو بشێت خزمه‌تا خه‌لكی بكه‌ت، یا ئێكێ ره‌وشا ئابووری یا ئه‌فغانستانێ گه‌له‌ك خرابه‌، خالا دی د ماوه‌یێ بیست سالێن بۆری دا هه‌ر چه‌نده‌ كێم ژی بیت لێ تا راده‌یه‌كێ هنده‌ك گوهۆرین د ناڤ جڤاكێ ئه‌فغانستانێ دا روو داینه‌ و نها تالیبانێ دڤێت جاره‌كا دی جڤاكێ ئه‌فغانستانێ بۆ چه‌ندین سالێن دی پاشڤه‌ ڤه‌گه‌رینیت كو ئه‌و یه‌ك ژی دێ ئه‌فغانستانێ تووشی كاره‌ساته‌كا مه‌زن كه‌ت و گۆت: (ئه‌ز وه‌سا دبینم كو دێ هه‌تا دو یان سێ سالێن دی ئه‌فغانستانێ تووشی شه‌ره‌كێ مه‌زن بیت، قاعیده‌ و داعش دێ پێگه‌هێ خوه‌ بهێز كه‌ن و دوور نینه‌ كو شه‌ره‌كی مه‌زن د ناڤبه‌را وان دا دروست ببیت، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌ز دبێژم ژ رۆژا تالیبان ده‌ستهه‌لاتێ وه‌ربگریت دێ ئه‌و یه‌ك بیته‌ پێنگاڤا ئێكێ بۆ ژناڤچوونا تالیبانێ و ل گۆر نێرینا من تالیبان نه‌شێت پتر ژ ١٥ سالان ژی ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ بمینیت و دێ ژیێ ده‌ستهه‌لاتا وێ گه‌له‌ك كێمتر ژی بیت).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو پێگه‌هێ ئابووری یێ ئه‌فغانستانێ گه‌له‌ك خرابه‌، خه‌لكی خزمه‌تگوزاری و ژیانه‌كا باش دڤێت و ئه‌و یه‌ك د به‌رنامێ تالیبانێ دا نینه‌، به‌لكو وان دڤێت سیسته‌مه‌كێ ل گۆر هزر و باوه‌ریا خوه‌ دروست بكه‌ن، بێگومان هه‌ر ژ نها ڤه‌ ژن ل ئه‌فغانستانێ ل دژی تالیبانێ ده‌ست ب خوه‌نیشادانان دكه‌ن و داخوازا مافێن خوه‌ دكه‌ن، ژ به‌ر هندێ ژی دێ‌ گه‌له‌ك ئالۆزی د ماوه‌یێ چه‌ند سالێن بۆری دا ل ئه‌فغانستانێ روو ده‌ن كو ئێك ژ وان ژی شه‌رێ ناڤخوه‌یی یه‌ و گۆت: (تالیبانێ دڤێت ژن، ره‌وشه‌نبیر و كه‌سێن زانا چو رۆل د سیاسه‌تێ و برێڤه‌برنا وه‌لاتی دا نه‌بن، بێگومان ئه‌و یه‌ك دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ ده‌نگێن نه‌رازیبوونێ ل دژی تالیبانێ، دیاره‌ تالیبان ژی دێ بزاڤا ژناڤبرنا ده‌نگێن نه‌رازیبوونێ كه‌ت د ئه‌نجام دا وه‌كو من گۆتی دێ ئه‌فغانستانێ تووشی شه‌ره‌كێ مه‌زن یێ ناڤخوه‌یی هێت كو دێ ئه‌و یه‌ك بیته‌ ئه‌گه‌ر ره‌وشا ژیانا وه‌لاتیان گه‌له‌ك خراب ببیت، دێ رێژا بێكاریێ ژی گه‌له‌ك زێده‌تر لێ هێت، چونكو هه‌ر ژ نها ڤه‌ خه‌لكی دڤێت ژ ئه‌فغانستانێ بره‌ڤن).

د. مه‌جید حه‌قی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو هه‌تا نها چو سیسته‌م یان ده‌ستهه‌لاته‌ك ل ئه‌فغانستانێ نه‌شیایه‌ پتر ژ بیست سالان ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ بیت، ده‌ستهه‌لات ژی ل ئه‌فغانستانێ پرانیا ب رێیا شه‌ری هاتینه‌ گوهۆرین، ئانكۆ گوهۆرینا ده‌ستهه‌لاتێ ل سه‌ر بنه‌مایێ داخوازیێن خه‌لكی نه‌بوویه‌ و هاتنا تالیبانێ ژی هه‌ر ب رێیا زۆرێ و شه‌ری بوویه‌، ئه‌و یه‌ك ژی دێ ئه‌نجامێن خوه‌ یێن گه‌له‌ك خراب هه‌بن و گۆت: (وه‌لاتێن جیرانێن ئه‌فغانستانێ ژی ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ دێ به‌رده‌وام ده‌ستێوه‌ردانێ د كاروبارێن ناڤخوه‌یی یێ ئه‌فغانستانێ دا كه‌ن، چونكو وان دڤێت سیسته‌مه‌ك ل ئه‌فغانستانێ هه‌بیت كو د به‌رژه‌وه‌ندیا وان دا بیت، ئه‌و یه‌ك ژی دێ ره‌وشا هه‌ی پتر ئالۆز كه‌ت).

بسپۆرێ كاروبارێن سیاسی د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو هه‌ر سیسته‌مه‌ك ب شه‌ری و زۆرێ بهێته‌ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ دێ هه‌رده‌م بزاڤا هندێ كه‌ت كو دژبه‌رێن خوه‌ ژناڤ ببه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌ز پاشه‌رۆژا گه‌ش نه‌ بۆ ئه‌فغانستانێ دبینم و نه‌ ژی بۆ تالیبانێ، چونكو تشتێ هه‌ر ژ نها ڤه‌ تالیبانێ دڤێت بكه‌ت ل گه‌ل راستیا جڤاكێ ئه‌فغانستانێ ژی ناگونجیت و ژ به‌ر هندێ ماوه‌یێ ده‌ستهه‌لاتا تالیبانێ دێ كێم بیت و د وی ماوه‌یێ كێم دا ژی دێ گه‌له‌ك روودانێن نه‌خوه‌ش و كاره‌ساتێن مه‌زن ل ئه‌فغانستانێ روو ده‌ن و گۆت: (ئه‌مریكا ژی د ماوه‌یێ بیست سالێن بۆری دا ب هه‌موو هێزا خوه‌ نه‌شیا سیسته‌مه‌كێ وه‌سا ل ئه‌فغانستانێ ئاڤا بكه‌ت كو ب دلێ خه‌لكی بیت، گه‌نده‌لیا ل ئه‌فغانستانێ وه‌سا كر كو تالیبان بشێت ب ساناهی بهێته‌ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ، لێ هه‌لوه‌ستێ توند یێ تالیبانێ و تشتێ وان دڤێت دێ ئه‌نجامێن خوه‌ یێن گه‌له‌ك خراب بۆ خه‌لكێ ئه‌فغانستانێ هه‌بیت، ژ به‌ر هندێ ژی دێ شه‌ر و ناكۆكیێن گه‌له‌ك مه‌زن ل ئه‌فغانستانێ روو ده‌ن).

23

هه‌ولێر، قائید میرۆ:

هژماره‌كا پڕۆژه‌یێن ستراتیژی یێن كه‌رتێ وه‌به‌رهێنانێ دێ كه‌ڤنه‌ د بیاڤێ بجهئینانێ دا و سه‌رۆكێ ده‌سته‌یا وه‌به‌رهێنانێ ژی ئاشكرا كر، ئێك ژ وان پڕۆژان دكه‌ڤیته‌ سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ و مفایه‌كێ زۆر دێ بۆخه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ هه‌بیت.

دكتۆر محه‌مه‌د شوكری، سه‌رۆكێ ده‌سته‌یا وه‌به‌رهێنانێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، بڕیاره‌ هژماره‌كا پڕۆژه‌یێن وه‌به‌رهێنانێ ل هه‌رێما كوردستانێ بهێنه‌ بجهئینان و گۆت: “ب ئه‌نجامدانا وان پڕۆژێن ستراتیژی دێ كاریگه‌ری ل سه‌ر په‌یداكرنا ده‌لیڤێن كاری و زێده‌بوونا داهاتێ هه‌رێما كوردستانێ هه‌بیت، ل گوره‌ی پلانا ده‌سته‌یا وه‌به‌رهێنانێ گرنگیه‌كا تایبه‌ت ب پڕۆژێن ستراتیژی هاتیه‌دان، چونكو سیاسه‌تا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌ڤه‌یه‌ گرنگیێ بده‌ته‌ پڕۆژه‌یێن ستراتیژی یێن كه‌رتێ وه‌به‌رهێنانێ”.

دكتۆر محه‌مه‌د شوكری گۆتژی: “ئێك ژ وان پڕۆژه‌یێن ستراتیژی دكه‌ڤیته‌ سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ ئه‌و ژی پڕۆژێ ئاژه‌لداری و به‌رهه‌مێن سپیاتیه‌، كو ئێكه‌ ژ وان پڕۆژێن ستراتیژی و بڕیاره‌ بكه‌ڤیته‌ د بیاڤێ بجهئینانێ دا، ل سه‌ر ئاستێ عیراقێ تایبه‌تمه‌ندیا خوه‌ هه‌یه‌، پڕۆژێ ستراتیژی یێ ئاژه‌لان و به‌رهه‌مئینانا سپیاتیان ل دهۆكێ مفایه‌كێ زۆر بۆ كه‌رتێ ئاژه‌لداری دێ هه‌بیت ئه‌ڤه‌ سه‌ره‌ڕای ڤێ چه‌ندێ ده‌لیڤێن كاری بۆ وه‌لاتیان دێ په‌یدا كه‌ت”.

22

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌نستیتوویا كوردی یا پاریسێ‌ د نڤێسینه‌كێ‌ دا، سێ‌ زمانزانێن دهۆكێ‌ ئاگه‌هدار دكه‌ت كو پشتی خزمه‌تێن مه‌زن و به‌رچاڤ پێشكێشی زمانێ‌ كوردی كرین، لایق هاتینه‌ دیتن كو ببنه‌ ئه‌ندامێن ئه‌نستیتوویا كوردی یا پاریسێ‌، كو ئه‌و ژی دختۆر فازل عومه‌ر سالح، سه‌رنڤیسكارێ‌ رۆژناما ئه‌ڤرۆ، پ. د. عه‌بدولوه‌هاب خالد موسا و دختۆر له‌زگین چالی نه‌.

دیسا د وێ‌ نڤێسینا ئه‌نستیتوویێ‌ دا هاتیه‌: ئه‌م دخوازن وه‌ ب دله‌كێ‌ گه‌رم و سه‌رفراز ئاگه‌هدار بكه‌ین كو هوون لایق هاتینه‌ دیتن كو ببنه‌ ئه‌ندامێن ئه‌نستیتوویا كوردی یا پاریسێ‌، ئه‌ڤه‌ ده‌مه‌كێ‌ درێژه‌ كو ئه‌م هه‌ڤ ناس دكه‌ین، مه‌ ب هه‌ڤره‌ كار كریه‌. وه‌ ب كه‌دا خوه‌ یا پڕ گرانبها خزمه‌تێن مه‌زن و به‌رچاڤ پێشكێشی زمانێ‌ كوردی كرینه‌. ژ به‌ر ڤێ‌ ژی هوون گه‌له‌كی ب خێر بهێنه‌ ناڤ مالا ئه‌نستیتوویێ‌.

خویا ژی كریه‌ كو د 18ێ‌ ئیلۆنێ‌ دا جڤینا كۆنسه‌یا چاند و زانستی یا ئه‌نستیتوویێ‌ دێ‌ هێته‌ كرن. كۆنسه‌ د جڤینێن خوه‌ دا پێشنیارێن چالاكیان ژ بۆ سێ‌ سالێن داهاتی ئاماده‌ دكه‌ت و تیدا هاتیه‌: سه‌د مخابن كو ئه‌ڤ نێزیكاهیا دو سالانه‌ كۆرۆنایێ‌ ره‌وشا دنیایێ‌ ته‌مامی گوهارتیه‌، ڤێ‌ گاڤێ‌ ژی ئه‌م نزانین كا ئه‌ڤ ره‌وش دێ‌ چه‌ندی به‌رده‌وام به‌. ژ به‌ر هندێ‌ ئه‌م دزانین هاتنا وه‌ یا ژ بۆ ڤێ‌ جڤینێ‌ نه‌ ممكونه‌. لێ‌ ئه‌م گه‌له‌كی ب هێڤی نه‌ كو وه‌ د جڤینێن پێش مه‌ ده‌ ل پاریسێ‌ ببینن. ب هیڤیا كو ئه‌م ب هه‌ڤڕا بكاربن كاری َخوه‌ خورتر و كاراتر بكه‌ین.

22

دهۆك، نه‌وزاد هلۆری:

رێڤه‌به‌ریا گشتی یا پۆلیسێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ د كۆنگره‌كێ‌ رۆژنامه‌ڤانی دا هه‌موو هووركاریێن پێدڤی ل سه‌ر تاوانا دزیا به‌ری سێ‌ رۆژان ل باژێرێ‌ دهۆكێ‌ راگه‌هاندن و به‌رپرسێ‌ راگه‌هاندنا پۆلیسێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ ژی دبێژیت: هه‌تا نوكه‌ تاوانبار نه‌دیارن و ئه‌م دووڤچوونێ‌ ل سه‌ر روودانێ‌ دكه‌ین.

هێمن سلێمان، به‌رپرسێ‌ راگه‌هاندنا پۆلیسێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ گۆت: “سێ‌ رۆژان به‌ری نوكه‌ ل گه‌ره‌كا مالتایێ‌ ل باژێرێ‌ دهۆكێ‌ دزی ژ ماله‌كێ‌ هاته‌كرن و ب گوره‌ی ئاخڤتنێن خودانێ‌ مالێ‌ 260 ده‌فته‌رێن دۆلاری و چار كیلۆیێن زێڕی ژ مالا وی هاتینه‌ دزین، پشتی شه‌ش ده‌مژمێران خودانێ‌ مالێ‌ پۆلیس ل سه‌ر دزیێ‌ ئاگه‌هداركرن، له‌وا هه‌ر ئێكسه‌ر پۆلیسان ده‌ست ب دووڤچوون و ڤه‌كۆلینێ‌ ل سه‌ر روودانێ‌ كر و هه‌تا نوكه‌ دووڤچوون و ڤه‌كۆلین د به‌رده‌وامن”.

زێده‌تر گۆت: “ب گوره‌ی ماددا 443ێ‌ ژ قانوونا سزایی یا عیراقی بڕیارا گرتنێ‌ بۆ تومه‌تباران ده‌ركه‌فتیه‌ و هه‌ژماره‌كا زۆر یا ئه‌فسه‌ر و ڤه‌كۆله‌ر و كه‌سانێن تایبه‌تمه‌ند د وارێ‌ تاوانێن مه‌زن دا دووڤچوون و ڤه‌كۆلینێ‌ ل سه‌ر روودانێ‌ دكه‌ن، هه‌رده‌مێ‌ تومه‌تبار هاتنه‌ گرتن دێ‌ هووركاریێن دووماهیێ‌ بۆ رایا گشتی راگه‌هینین، د نوكه‌ دا چو كه‌س نه‌هاتینه‌ ده‌ستنیشانكرن و گرتن و هه‌موو هووركاریێن روودانێ‌ و نهێنیێن وێ‌ ژلایێ‌ پۆلیسان ڤه‌ د پاراستینه‌، داكو كارتێكرن ل سه‌ر به‌رزه‌بوونا روودانێ‌ نه‌هێته‌كرن و ئه‌م د نوكه‌ دا به‌لاڤ ناكه‌ین”.

هێمنی دیار ژی كر، ئه‌ڤه‌ جارا ئێكی نینه‌ تاوانه‌كا بڤی ره‌نگی مه‌زن ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دهێته‌كرن و گۆت: “به‌ری چار سالان ژی دزیه‌كا ژ دزیا نوكه‌ مه‌زنتر ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ هاتبوو كرن، به‌لێ‌ پۆلیس شیان وان كه‌سان بگرن و پاره‌ی ژی بۆ خودانی بزڤڕیننه‌ ڤه‌، دیسا به‌ری چه‌نده‌كێ‌ دو كه‌سێن دی سه‌را پارێ‌ سه‌خته‌ ل دهۆكێ‌ هاتنه‌ گرتن كو پتری چار ده‌فته‌رێن دۆلارێ‌ سه‌خته‌ ئێخستبوونه‌ د ناڤ بازاڕی دا”.

19

دهۆك، له‌زگین جوقی:

ب مه‌ره‌ما دووڤچوون و دانانا  به‌رێ‌ بنیاتی بۆ هه‌ژماره‌كا پرۆژان ل سنوورێ‌ ده‌ڤه‌رداریا به‌رده‌ڕه‌ش دوهی 5/9/2021 د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ‌ دهۆكێ‌ ب هه‌ڤالینیا هه‌ژماره‌كا رێڤه‌به‌رێن فه‌رمانگه‌هێن په‌یوه‌ندیدار سه‌را ده‌ڤه‌رداریا به‌رده‌ڕه‌ش دا و ژلایێ‌ ئیسماعیل مسته‌فا، ده‌ڤه‌ردارێ‌ نوو یێ‌ به‌رده‌ڕه‌ش و به‌رپرسێن حزبی و ئیداری پێشوازێ‌ لێ‌ هاته‌ كرن.

پاشی پارێزگارێ‌ دهۆكێ‌ ب ئاماده‌بوونا یێن د گه‌ل دا به‌رێ‌ بنیاتی بۆ ڤان پرۆژان دانا:-

1-            دانانا به‌رێ‌ بنیاتی بۆ ئاڤاكرنا نه‌خۆشخانا ته‌نگاڤیان ل سه‌نته‌رێ‌ ده‌ڤه‌رداریا به‌رده‌ڕه‌ش ب گوژمێ‌ 960 هزار دۆلاران.

2-            دانانا به‌رێ‌ بنیاتی بۆ چێكرنا رێكێن ناڤخوه‌یی ل سنوورێ‌ ناوچه‌داریا رۆڤیا ب گوژمێ‌ 394 ملیۆن دیناران.

3-            سه‌ره‌دانا سایلۆیا ستیلی ل ناوچه‌داریا رۆڤیا كو ل سه‌ر بودجا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ ب گوژمێ‌ نێزیكی 18 ملیار دیناران هاتیه‌ بجهئینان و پرۆژه‌ ژ سایلۆیه‌كێ‌ پێك دهێت كو شیان هه‌نه‌ 40 هزار ته‌نێن گه‌نمێ‌ جۆتیاران عمبار بكه‌ت و گوره‌پانێن وێ‌ ژی شیان هه‌نه‌ پتر ژ 60 هزار ته‌نێن گه‌نمێ‌ جۆتیارێن ده‌ڤه‌رێن ئاكرێ‌ و به‌رده‌ڕه‌ش عمبار بكه‌ت و پرۆژه‌ 100% ب دووماهی هاتیه‌.

4-            دانانا به‌رێ‌ بنیاتی بۆ چێكرنا رێكێن ناڤخوه‌یی و چێكرنا سولینان ل ناڤ سه‌نته‌رێ‌ به‌رده‌ڕه‌ش و تاخێ‌ په‌ككه‌وتویان ب گوژمێ‌ 963 ملیۆن دیناران.

5-            دانانا به‌رێ‌ بنیاتی بۆ چێكرنا رێكا گوندێن (به‌هره‌وان گه‌وره‌ و به‌هره‌وانا نووی و به‌رده‌سور) ل ناوچه‌داریا داره‌تۆ ب درێژاهیا چار كیلۆمه‌تر و 600 مه‌تران ب گوژمێ‌ پتر ژ 500 ملیۆن دیناران.

6-            به‌رێ‌ بنیاتی بۆ پرۆژێ‌ رێكا گرنگ یا چه‌ند گوند و كۆمه‌لگه‌هێن (قه‌ره‌ناز، به‌نێنان، داره‌تۆ و كه‌وره‌ سور) هاته‌ دانان.

پارێزگارێ‌ دهۆكێ‌ ب نوونه‌راتیا مسرور بارزانی، سه‌رۆكێ‌ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ په‌یڤه‌ك پێشكێش كر و گۆت: “ب گوژمێ‌ پتر ژ 400 ملیار دیناران پرۆژه‌ ل سه‌رانسه‌ری پارێزگه‌هێ‌ دهێنه‌ ئه‌نجامدان و هنده‌ك ب دووماهی هاتینه‌ و هنده‌ك ژی ل ژێر قووناغێن بجهئینانێ‌ نه‌ و هنده‌ك ژی لڤان نێزیكان دێ‌ كه‌ڤنه‌ د وارێ‌ بجهئینانێ‌ دا و به‌رنامێ‌ ئاڤه‌دانكرنێ‌ یێ‌ به‌رده‌وامه‌، دیسا نوكه‌ ب گوژمێ‌ 48 ملیار دیناران پرۆژه‌ ل سنوورێ‌ ده‌ڤه‌رداریا به‌رده‌ڕه‌ش دهێنه‌ ئه‌نجامدان و ب هزاران ده‌لیڤێن كاری دێ‌ هێنه‌ دابینكرن و وه‌لاتی  دێ‌ مفای ژێ‌ وه‌رگرن.

د. ئه‌فراسیاب موسا، رێڤه‌به‌رێ‌ گشتی یێ‌ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ بۆ ئه‌ڤرۆ گۆت: “نه‌خۆشخانا ته‌نگاڤیان ل به‌رده‌ڕه‌ش ل سه‌ر رووبه‌رێ‌ هزار و 400 مه‌ترێن دو جار یێن ئه‌ردی دێ‌ هێته‌ ئاڤاكرن، ژ 12 ته‌ختان دگه‌ل ژوورا نشته‌رگه‌ریا و هه‌موو پێدڤیێن نه‌خۆشخانا ته‌نگاڤیان وه‌كو تیشك و پشكنین و سونه‌ر و تاقیگه‌هێ‌ پێك دهێت ئه‌ڤ پرۆژه‌ ژلایێ‌ خێرخوازه‌كی ڤه‌ دهێته‌ بجهئینان و بڕیاره‌ د ده‌مێ‌ 300 رۆژان دا ب دووماهی بهێت”.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com