NO IORG
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

22

ئه‌ڤرۆ، به‌رپه‌رێ‌ ساخله‌میێ‌:

تووشبویێن خه‌موكیێ‌ چ گرنگیێ‌ ب خوه‌ ناده‌ن، له‌ورا ده‌مێ‌ نشته‌رگه‌ریه‌ك بۆ دهێته‌ كرن هێشتا ده‌روونێ‌ وان تێك دچیت و ئه‌ڤه‌ كارتێكرنێ ل سلامه‌تیا وان دكه‌ت، هنده‌ك ڤه‌كولینێن نوو ل سه‌ر وان نه‌خۆشان هاتنه‌ كرن ئه‌وێن ئاریشه‌یێن ده‌روونی هەین و نشته‌رگه‌ری بۆ هاتینه‌ ئه‌نجامدان.

 

ڤه‌كولینان دیاركر كو سێتكا نه‌خۆشان پشتی نشته‌رگه‌ریێ‌ تووشی حاله‌تێن ده‌روونی دبن، به‌لێ‌ دێ‌ چ قه‌ومیت هەكه‌ كه‌سه‌ك ژلایێ‌ ده‌روونی یێ‌ دروست نه‌بیت و نشته‌رگه‌ریه‌ك بۆ بهێت كرن؟ ئه‌رێ‌ ده‌لیڤا ساخله‌مبوونا وان گیرۆ دبیت یان حاله‌تێ‌ وان كارتێكرنا خۆ هه‌یه‌؟

 

 

ل سه‌نته‌رێ‌ باژێرێ‌ ئه‌یوا یێ‌ كاروبارێن پزیشكی، ڤه‌كوله‌ر رابوون ب شروڤه‌كرنا هنده‌ك داتایێن تایبه‌ت ب كومه‌كا نه‌خۆشان كو پێكهاتی بوون ژ ٣٥٥٣٩ نه‌خۆشان ل باژێرێن جودا جودا یێن ئه‌مریكا، پشتی كو نشته‌رگه‌ری بۆ هاتینه‌ كرن و هاتینه‌ ره‌وانه‌كرن بۆ پشكا چاڤدێریا چر، وەسان دیاربوو كو چارێكه‌ك ژوان به‌ری هێنگی ئاریشه‌یێن ده‌روونی هه‌بووینه‌.

 

و پشكنینێن ده‌ستنیشانكرنێ‌ دیاركر كو ١٦% ژوان تووشی خه‌موكیێ‌ بووینه‌، و ١٨% گازنده‌ ژ فشارا ده‌روونی هه‌بووینه‌ و ٧% تووشی ئالوزیێ‌ و ٢% گێولێ‌ وان تێك دچوو و ٢% هزرا وان تێكچبوو.

 

نه‌خۆش پشتی نشته‌رگه‌ریێ‌:

بۆ ڤه‌كوله‌ران دیاربوو كو هنده‌ك نه‌خۆشان پتر ژ ته‌نگه‌زاریه‌كێ‌ هه‌بوویه‌ و رێژا ٩٧% ژ زه‌لامێن كو ڤه‌كولینێ‌ ژێ‌ گرتی ژیێ‌ وان ٦٥ سالبوون، به‌لێ‌ ئه‌وێن پتر ژ ته‌نگه‌زاریه‌كێ‌ ددیت ئه‌و چار سالا ژوان بچووكتر بوون، سه‌ره‌رای كو ئه‌و ژنوو چبوونه‌ د قوناغا پیریێ‌ دا، به‌لێ‌ رێژا مرنا وان گه‌هشته‌ ١٥% دناڤ نه‌خۆشخانان دا و پتر ژ ٢١% دماوێ هه‌یڤا ئێكێ‌ پشتی نشته‌رگه‌ریێ‌ گیانێ خوه‌ ژده‌ست ددان.

 

ته‌نگه‌زاریێن ده‌روونی:

پتریا روودانێن مرنێ‌ دناڤ نه‌خۆشێن تووشبویێن خه‌موكیێ‌ دا په‌یدابوون، رێژا مرنا وان پشتی بوورینا هه‌یڤه‌كێ‌ ژ نشته‌رگه‌ریێ‌ گه‌هشته‌ ٢٣% و ل ده‌ف نه‌خۆشێن ئالوزیێ‌ گه‌هشته‌ ٢٥%، به‌لێ‌ ته‌نگه‌زاریێن دی یێن ده‌روونی، گه‌له‌ك مه‌ترسی ل سه‌ر ژیانا نه‌خۆشی نه‌بوو، سه‌باره‌ت مرنا نه‌خۆشیێن خه‌موكیێ‌ و ئالوزیێ‌ پتر ژ كه‌سێن دی ڤه‌كوله‌ران

 

هنده‌ك ئه‌گه‌ر هه‌لبژارتن ژ وانژی:

 

١- پتریا نه‌خۆشێن خه‌موكیێ‌ گرنگیێ‌ ب خۆ ناده‌ن، له‌ورا ئه‌نجامدانا نشته‌رگه‌ریه‌كێ‌ بۆ وان پتر ره‌وشا وان یا ده‌روونی تێك دچیت و ئه‌ڤه‌ ساخله‌مبوونا وان ب زه‌حمه‌ت دئێخیت.

 

٢- نه‌بوونا خزمه‌تێن ساخله‌میێ‌ ل هنده‌ك نه‌خوشخانه‌یان و كێمیا پێزانینێن كارمه‌ندێن وان نه‌خۆشی پال دده‌ن كو تووشی ئاریشه‌یێن ده‌روونی ببیت و زووكا ساخله‌م نه‌بیت.

 

٣- پتریا جاران نه‌خۆشێن خه‌موكیێ و ئالوزیێ حه‌ز ناكه‌ن بچنه‌ لایێ‌ نوشداری ژبه‌ر تێكچوونا گێولێ‌ وان و هه‌تا ره‌وشا وان یا ساخله‌میێ‌ گه‌له‌ك تێك نه‌چیت ئه‌و ناچنه‌ نه‌خوشخانێ‌ ژی، له‌ورا له‌شێ‌ وان و ساخله‌میا وان پتر پێتی دبیت و شیانێن له‌شێ‌ وان بۆ نشته‌رگه‌ریان بێهێز دبن.

 

26

دهۆك، هه‌رهین محه‌مه‌د:

شێوه‌كارا گه‌نج شێلان سه‌لاح، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: پتریا كه‌ڤالێن من ده‌ربڕینێ‌ ژ كورده‌واریێ‌ و ئاخ نه‌ته‌وا مه‌ دكه‌ن و هه‌ر كه‌ڤاله‌كێ‌ ئه‌ز چێدكه‌م ل دووف قه‌باره‌ و شێوێ‌ كه‌ڤالی دمینت كادێ‌ چه‌ند ده‌مژمێران ل سه‌ر كاركه‌م و ل ده‌ستپێكی َمن هونه‌ر هه‌لبژارتیه‌ و خوه‌ هه‌كه‌ ناڤێ‌ من بۆ په‌یمانگه‌ها هونه‌رێن جوان نه‌هاتبا هه‌ردا كارێ‌ هونه‌ری كه‌م، چونكو حه‌زا منه‌ و دبیت وی ده‌می من كاره‌كی َدی ژی كربا و هه‌تا نوكه‌ ژی ب چێكرنا كه‌ڤالان زه‌نگین نه‌بوویمه‌ بتنی َزه‌نگین بوویمه‌  دبیرو بوچوونان دا كادێ‌ چاوا شێم ئه‌و هزرا دسه‌ری َمن دا كه‌مه‌ كه‌ڤال، له‌ورا من چو جاران هزرنه‌كریه‌ ب چێكرنا كه‌ڤالان خوه‌ زه‌نگین بكه‌م.

شێلانێ‌ گۆت: تێگه‌هشتنا كه‌ڤالی ل دووف هزر و بیرێن بینه‌ری دمینت كا دێ‌ چه‌ند دكه‌ڤالی گه‌هیتو كا ئه‌و كه‌ڤاله‌ ده‌ربڕینێ‌ ژ چ دكه‌ت و بتنێ‌ ئه‌و كه‌سه‌ ب دروستی دكه‌ڤالی دگه‌هن یێن دناڤ هونه‌ری دا كاربكه‌ت، به‌لی َكه‌سێن نۆرمال پێدڤیه‌ چێكه‌رێ‌ كه‌ڤالی بۆ شرۆڤه‌بكه‌ت.

24

دهۆك، شاكر ئه‌تروشی:

نزار شنگاری، ده‌رهێنه‌رێ‌ به‌رنیاسێ‌ رادیۆیا دهۆك، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ ئاشكراكر كو به‌ری ئه‌و بهێته‌ دناڤ وارێ‌ راگه‌هاندنێ‌ دا ساز ده‌ژنی و ب گۆتنا وی نوكه‌ ئه‌و تاكه‌ مۆزیكژه‌نه‌ ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان وه‌ك ئه‌ندام ل كومه‌لا مۆزیكژه‌نێن عیراقی كو باره‌گایێ‌ وێ‌ ل به‌غدایه‌ هاتیه‌ وه‌رگرتن.

نزاری گۆت: ل ده‌ستپێكا سالێن هه‌شتێیان وی حه‌ز ژ ژه‌نینا سازێ‌ دكر و پشتی ده‌لیڤه‌ بۆ هاتی چوو خوله‌كا فێركرنێ‌ كو راهێنه‌رێ‌ وێ‌ هونه‌رمه‌ندێ‌ نه‌مر (محه‌مه‌د عارفێ‌ جزیری) بوو گه‌له‌ك كه‌سێن دی ژی ل گه‌ل وی بوون، ژوانا هونه‌رمه‌ند حه‌سه‌ن شه‌ریف.

زێده‌تر گۆت: ل سالا 1984 ئه‌ز چوومه‌ ل گه‌ل تیپا شێخۆ یا هونه‌ری لێ‌ من ل ڤێره‌ عۆد ژه‌نی و ئه‌م چووینه‌ ستۆدیۆیا ته‌له‌فزیوونا مووسل مه‌ سێ‌ ستران بۆ هونه‌رمه‌ند ئیسماعیل جومعه‌ی تۆماركرن و ئه‌و ستران ل كه‌نالێ‌ كه‌ركووك دهاتنه‌ نیشادان، ئه‌ڤه‌ پشكداریا من یا ئێكێ‌ بوو، دووڤدا من ل گه‌ل چه‌ندین سترانبێژێن دی عۆد دژه‌نی، هه‌تا سالا 1988 ئه‌م دبه‌رده‌وام بووین لێ‌ دوێ‌ سالێ‌ دا ئه‌نفال ب سه‌ر مه‌ دا هاتن و هه‌ر ئه‌ندامه‌كێ‌ تیپێ‌ بۆ خوه‌ چوو، پشتی سه‌رهلدانی جاره‌كا دی ئه‌ز زڤریمه‌ ڤه‌ و مه‌ ل گه‌ل سترانبێژ سه‌میر سه‌دیق و حاجی عه‌لی كاركر، هه‌روه‌سا ل گه‌ل چه‌ندین هه‌لبه‌ستڤان من عۆد بۆ ژه‌نیه‌، ژوانا(برهان زێباری و لائیق كۆرێمه‌ی و شه‌عبان سلێمان و هه‌یفا دۆسكی) و گه‌له‌كێن دی و نوكه‌ ژی ئه‌ز هنده‌ك جاران خۆلێن فێركرنا عودێ‌ ڤه‌دكه‌م.

14

هه‌له‌بجه‌، عه‌زیز هه‌ورامی:

شێوه‌كارێ‌ به‌رنیاس (عه‌لی تازه‌دی) د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: ل سالا 1991 ل سالڤه‌گه‌ڕا كیمیا بارانا هه‌له‌بجه‌ و ئه‌نفالان من پێشانگه‌هه‌كا تایبه‌ت ل سه‌ر ئه‌ركێ‌ خوه‌ ڤه‌كر، هه‌روه‌سا ل گه‌ل كۆمه‌كا شێوه‌كارێن ئیراقی ب دو كه‌ڤالان من پشكداری د پێشانگه‌هه‌كا هه‌ڤپشكدا كر، كه‌ڤاله‌ك یێ‌ شه‌هید عومه‌ر خاوه‌ر بوو كو ب هێمایێ‌ شه‌هیدێن هه‌له‌بجه‌ دهێته‌ نیاسین، كه‌ڤالێ‌ دویێ‌ ل دۆر ئالایێ‌ ئیراقێ‌ بوو.

ناڤهاتی گۆت: هه‌تا نوكه‌ من (105) پێشانگه‌هێن تایبه‌ت ڤه‌كرینه‌ و پشكداری د (50) پێشانگه‌هێن هه‌ڤپشكدا كریه‌، هه‌روه‌سا هنده‌ك كه‌ڤالێن من ل پێشانگه‌هێن ده‌رڤه‌ی وه‌لاتی هاتینه‌ نیشادان، بۆ زانین ئه‌ز گه‌له‌ك حه‌ز ژ كه‌ڤالێن خوه‌ دكه‌م و من نه‌ڤێت بفرۆشم، جاره‌كێ‌ بۆ كه‌ڤاله‌كی دو ملیۆن دینار دانه‌ من و ئه‌ز رازی نه‌بووم بفرۆشم، هه‌روه‌سا گه‌له‌ك جاران زیده‌تر ژی داینه‌ من هه‌ر من نه‌ فرۆتینه‌ و ناڤه‌رۆكا پتریا كه‌ڤالێن من ل دۆر ئه‌نفال و كاره‌سات و جینۆسایدێن كوردانه‌.

ل دووماهیێ‌ گۆت: گازندا مه‌ یا به‌رێ‌ و نوكه‌ هه‌ر ئه‌وه‌ كو حكومه‌ت هاریكاریا هونه‌رمه‌ندان ب تایبه‌ت ژی شێوه‌كاران ناكه‌ت و هه‌كه‌ هه‌بیت ژی نه‌ ل دووف ئاستێ‌ پێدڤی بوویه‌ و گه‌له‌كا كێمه‌، و ده‌مێ‌ پێشانگه‌هه‌كا من دهێته‌ ڤه‌كرن هه‌كه‌ ئه‌ز ل وێرێ‌ ژی نه‌بم چنكو ناڤه‌رۆكا كه‌ڤالێن من یا دیاره‌ و ئه‌و ب خوه‌ دئاخڤن و گه‌له‌ك كه‌ڤالێن ل پێشانگه‌هێن ده‌رڤه‌ی وه‌لاتی هاتینه‌ نیشادان و ئه‌ز ل وێرێ‌ یێ‌ به‌رهه‌ڤ نه‌بووم، لێ‌ نه‌بوو ئاریشه‌ چنكو ئه‌و كه‌سێن سه‌ره‌دانا پێشانگه‌هێن دكرن ب دروستی د بابه‌تێ‌ كه‌ڤالی دگه‌هشتن.

13

دهۆك، نه‌وزاد هلۆری:

مه‌روا محه‌مه‌د، كچه‌كا دهۆكێ‌ یه‌ رۆژانه‌ پتری هه‌شت ده‌مژمێران ل سه‌نگه‌رێ‌ پێشیێ‌ یێ‌ كۆرۆنایێ‌ ب شێوێ‌ خوه‌به‌خش كار دكه‌ت، ئه‌و كچ بۆ ئه‌ڤرۆ دبێژیت:هه‌كه‌ وه‌لاتی خوه‌ بپارێزن دێ‌ بارێ‌ مه‌ سڤك بیت و ژیانا وان ژی هێته‌ پاراستن.

هه‌روه‌سا گۆت: ئه‌م بیست و چار ده‌مژمێران ل تاقیگه‌ها ناڤه‌ندی یا دهۆكێ‌ ئه‌و تێستێن ل دهۆك و ده‌وروبه‌ر  دهێنه‌ وه‌رگرتن ئه‌نجامێن وان ده‌ردئێخین، ئه‌ز ب خوه‌ ل شێفتێ‌ سپێده‌یان كار دكه‌م، زێده‌باری كو مه‌ترسی ل سه‌ر گیانێ‌ مه‌ هه‌یه‌ و ل سه‌نگه‌رێ‌ پێشیێ‌ كار دكه‌ین، به‌لێ‌ ئه‌ڤ یه‌ك كاره‌كێ‌ پیرۆزه‌ و ب شانازیڤه‌ خزمه‌تا پاراستنا ساخله‌میا وه‌لاتیان دكه‌ین، و هیڤیا من ئه‌زه‌ كو كۆرۆنا ل كوردستانێ‌ و هه‌موو جیهانێ‌  نه‌مینت و مرۆڤایه‌تی ڤه‌گه‌ریته‌ ره‌وشا به‌ری كۆرۆنایێ‌ و ژیان ئاسایی ببیت ڤه‌، چه‌ند وه‌لاتی ل سه‌ر بجهكرنا رێنمایێن وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ‌ پێگیر بن، دێ‌ پتر ساخله‌میا وان هێته‌ پاراستن، هه‌روه‌سا دێ‌ باری َمه‌ ژی سڤك بیت و گه‌له‌ك ماندی نابین.

ئه‌ڤرۆ:

پشتی ب دووماهی ئینانا سه‌ره‌دانا خوه‌ بۆ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ و گه‌هشتنا وی بۆ پاریس، سه‌رۆكێ فره‌نسی (ئێمانوێل ماكرۆن) د تویته‌كا تایبه‌ت دا به‌حسێ سه‌ره‌دانا خوه‌ بۆ هه‌ولێرا پایته‌ختێ هه‌رێما كوردستانێ و رۆلێ پێشمه‌رگه‌ی ل شه‌رێ دژی داعشێ دكه‌ت.

سه‌رۆكێ فره‌نسی (ئێمانوێل ماكرۆن) د پێگه‌هێ خوه‌ یێ تایبه‌ت دا ل سه‌ر تۆرا جڤاكی یا تویته‌ری، ل دۆر سه‌ره‌دانا خوه‌ بۆ هه‌رێما كوردستانێ به‌لاڤكر” فره‌نسا هیچ ده‌مه‌كی پێگیریا شه‌ركه‌رێن كورد ل شه‌رێ دژی داعشێ ژبیر ناكه‌ت، من خواست سه‌ره‌دانا خوه‌ بۆ ئیراقێ ل هه‌ولێرێ ب دووماهی بینم، نێچیرڤانێ ئه‌زیز، سوپاس بۆ وێ پێشوازیێ”.

ئێمانوێل ماكرۆن پشتی پشكداری د كۆپیتكا هاریكاریێ ل به‌غدا كری، گه‌هشته‌ هه‌ولێرا پایته‌ختێ هه‌رێما كوردستانێ و ل گه‌ل هه‌رسێ سه‌رۆكایه‌تیێن هه‌رێما كوردستانێ (سه‌رۆكێ هه‌رێمێ، سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ، سه‌رۆكا په‌رله‌مانی) كۆمبوو، هه‌روه‌سا دیداره‌كا تایبه‌ت ژی ل گه‌ل سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی هه‌بوو.

ئه‌ڤرۆ:

شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند، هاتنا ئێمانوێل ماكرۆن سه‌رۆكێ فره‌نسا بۆ هه‌رێمێ گرنگیه‌كا مه‌زن یا هه‌ی و سه‌ره‌دانه‌كا دیرۆكی بوو و نیشانا ب هێزبوونا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ یه‌، چونكه‌ فره‌نسا پێگه‌هه‌كێ ب هێ زیێ هه‌ی ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ و كاریگه‌ریا مه‌زن ژی یا هه‌ی و په‌یوه‌ندیه‌كا باش ژی ل گه‌ل سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ و سه‌ركردایه‌تیا كوردی یا هه‌ی.

زیره‌ك كه‌مال، شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، گۆت” هاتنا سه‌رۆكێ فره‌نسا بۆ هه‌رێما كوردستانێ گرنگیه‌كا مه‌زن یا هه‌ی، چونكه‌ فره‌نسا ژبلی وێ چه‌ندێ كو وه‌لاته‌كێ گرنگه‌ و پێگه‌هه‌كا گرنگ یا هه‌ی، كاریگه‌ری یا ل سه‌ر هه‌موو جیهانێ هه‌ی و ماكرۆن ب خوه‌ ژی د چارچۆڤێ سیاسه‌تا وه‌لاتێ خوه‌ په‌یوه‌ندی ل گه‌ل سه‌رۆكێ هه‌رێمێ و سه‌ركردایه‌تیا كوردی یێن هه‌ین، ئه‌ڤه‌ ژی بۆمه‌ یا گرنگه‌ و ل به‌غدا ژی ماكرۆنی به‌حس ل وێ چه‌ندێ كر كو دێ سه‌ره‌دانا براده‌رێن خوه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ كه‌م”.

زیره‌ك كه‌مال دیاركر ژی” راسته‌ هه‌رێما كوردستانێ ب گۆره‌ی دستووری یا د چارچۆڤێ ئیراقێ دا، به‌لێ سه‌ره‌دانا ماكرۆنی بۆ هه‌رێمێ، گرنگیا خوه‌ یا هه‌ی ژ هه‌موو روویه‌كی ڤه‌، له‌وما سه‌ره‌دانه‌كا دیرۆكی بوو نه‌كو سه‌ره‌دانه‌كا ئاسایی بوو، ئه‌و سه‌ره‌دانا ژی دچیته‌ د چارچۆڤێ سه‌ره‌دانێن دیرۆكی و نیشانا ب هێزبوونا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ یه‌ و به‌رسڤدانه‌ بۆ وان كه‌سێن ل ده‌مێ تالیبان چوویه‌ دناڤ كابۆل دا، هه‌وه‌ك دژی هه‌رێما كوردستانێ ده‌ستپێكری، كو ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمان دێ خوه‌ ژ ئیراقێ ژی ڤه‌كێشن و هه‌رێم و ئیراق دێ كه‌ڤنه‌ د بن مه‌ترسیێ دا، كو وێ چه‌ندێ چو راستی بۆ نه‌بوو”.

شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ رۆهنكر ژی” ئه‌و سه‌ره‌دانه‌ گه‌له‌ك یا گرنگ بوو بۆ هه‌رێما كوردستانێ و دێ ئه‌نجامێن باش ژی بۆ هه‌رێما كوردستانێ هه‌بن ل سه‌ر ئاستێ نێڤده‌وله‌تی، چونكه‌ هاتنا سه‌رۆكێ فره‌نسا بۆ هه‌رێما كوردستانێ، گرنگیه‌كا تایبه‌تی یا هه‌ی كو ل گه‌ل سه‌ره‌دانا ئیراقێ، سه‌ره‌دنا هه‌رێما كوردستانێ ژی كر”.

ئه‌ڤرۆ:

كۆنسۆلێ گشتیێ ئه‌مریكا ل هه‌رێما كوردستانێ د كۆنگره‌كێ رۆژنامه‌ڤانی دا سه‌باره‌ت ره‌وشا ده‌ڤه‌رێ و ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ و هه‌لبژارتنێن داهاتی یێن ئیراقێ راگه‌هاند، سه‌رۆك جۆن بایدن ل گرنگیا هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ دگه‌هیت، گۆت ژی، بایدنی په‌یوه‌ندیه‌كا ب هێز ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ یا هه‌ی.

رۆبه‌رت پاله‌دینۆ، كۆنسۆلێ گشتیێ ئه‌مریكا ل هه‌رێما كوردستانێ ئاماژه‌ كر ژی” د پێگیرین ب په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ، په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را خه‌لكێ كوردستانێ و ئه‌مریكا ژ هه‌موو ده‌مه‌كی ب هێزترن و دێ د به‌رده‌وام بن ژی”.

كۆنسۆلێ ئه‌مریكی ل كوردستانێ گۆت ژی” ره‌وشا ئه‌منی یا شنگالێ ژ ئه‌گه‌رێ pkk و حه‌شدا شه‌عبی یا خرابه‌ و پێدڤیه‌ ئه‌و هێزێن نه‌ قانوونی ژ وێ ده‌ڤه‌رێ ده‌ركه‌ڤن”.

دیاركر ژی” سه‌رۆك جۆن بایدن د وێ چه‌ندێ دگه‌هیت كو سه‌قامگیریا رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست بێی سه‌قامگیریا ئیراقێ نابیت، ئیدارا ئه‌مریكی ده‌ست ب گورانكاریان ل ئیراقێ كریه‌ و هه‌تا دووماهیا ئه‌ڤ ساله‌ تنێ هێزێن ئه‌مریكی یێن شه‌ركه‌ر دێ ژ ئیراقێ ده‌ركه‌ڤن، به‌لێ هنده‌ك ژ هێزێن ئه‌مریكی بۆر اهێنانا هێزێن ئیراقی و پێشمه‌رگه‌ی دێ مینن”.

خویاكر” په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را ئه‌مریكا و هه‌رێما كوردستانێ دێ د به‌رده‌وام بن، هه‌تاكو هیچ گوهۆرین ژی د سیاسه‌تا ئه‌مریكا به‌رامبه‌ر هه‌رێما كوردستانێ نینه‌ و سه‌رۆك بایدن تێگه‌هشتنه‌كا باش ل دۆر هه‌رێما كوردستانێ یا هه‌ی، نوكه‌ ژ هه‌موو ده‌مه‌كی زێده‌تر په‌یوه‌ندیا هه‌ڤپشك د ناڤبه‌را خه‌لكێ ئه‌مریكا و خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ یا هه‌ی”.

كۆنسۆلێ ئه‌مریكی ل دۆر ره‌وشا شنگالێ راگه‌هاند” مه‌ باوه‌ری یا هه‌ی كو رێككه‌فتنا شنگالێ ئێك ژ باشترین رێیێن چاره‌سه‌ركرنا ره‌وشا شنگالێ یه‌ د ناڤبه‌را هه‌ردو حوكمه‌تێن هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ، رێككه‌فتنه‌كا هه‌ڤپشك د ناڤبه‌را هه‌ولێرێ و به‌غدا ل گه‌ل ل به‌رچاڤ وه‌رگرتنا بۆچوونا خه‌لكێ شنگالێ، باشترین چاره‌سه‌ریێن كێشا شنگالێ یه‌” .

هه‌روه‌سا گۆت” ئیدارا ئه‌مریكی یا دلته‌نگه‌ ژ وێ چه‌ندێ كو قۆناغێن زۆر یێن ئیداری و بابه‌تی یێن دی یێن ماین كو دڤێت كار ل سه‌ر بهێته‌ كرن، ئوا جهێ مخابنیێ ئه‌وه‌ كو ئه‌و میلیشیێن ل شنگالێ و لایه‌نگری بۆ ئیرانێ هه‌ی، ره‌ت كریه‌ پێگیریێ ب رێككه‌فتنا شنگالێ بكه‌ن و ئه‌و هێزه‌ د به‌رده‌وامن ل دروستكرنا كێشان بۆ ده‌ستهه‌لاتا ئیراقێ. هه‌روه‌سا pkk  كو ل ده‌ڤه‌رێ یا هه‌ی و هه‌ماهه‌نگی ل گه‌ل حه‌شدا شه‌عبی هه‌یه‌، ره‌وش یا خراپتر كری و كێشه‌ په‌یدا كرینه‌، ئه‌م داخواز ژ pkk  و حه‌شدا شه‌عبی دكه‌ین ب تمامی خوه‌ ژ شنگالێ ڤه‌كێشن تاكو رێ بۆ بجهئینانا رێككه‌فتنا شنگالێ خوه‌ش ببیت، هیڤیدارین ژی هێزێن ئه‌منی یێن خوه‌جهی ل وێ ده‌ڤه‌رێ بهێنه‌ جهگیركرن، هه‌روه‌سا لیوایێن هه‌ڤپشك یێن هێزێن ئیراقێ و پێشمه‌رگه‌ی ل وێرێ بهێنه‌ جهگیركرن و هه‌بوونا وان هێزان یا گرنگه‌ تاكو سه‌قایه‌كێ گونجای بهێته‌ دروستكرن بۆ ڤه‌گه‌راندنا ئاواران بۆ شنگالێ”.

كۆنسۆلێ ئه‌مریكی ل هه‌رێمێ ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ كر كو ئه‌مریكا شانازیێ ب هێزا پێشمه‌رگێ كوردستانێ دكه‌ تكو هێزه‌كا ژێهاتی و كاریگه‌ربوو د روو ب رووبوونا تیرۆرێ دا و هاریكاریێن مه‌ بۆ پێشمه‌رگه‌ی دێ د به‌رده‌وام بن و هه‌تا نوكه‌ ئه‌مریكا ب بهایێ 250 ملیۆن دۆلاران هاریكاریێن جۆراوجۆر پێشكێشی هێزا پێشمه‌رگه‌ی كریه‌ و د وان هاریكاریان دا دێ د به‌رده‌وام بین.

دیدار، هۆشه‌نگ تاجر:

نڤیسه‌ر و چاڤدێره‌كێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ دیار دكه‌ت كو سه‌ره‌دانا ماكرۆنی نیشا دده‌ت كو فره‌نسا گرنگیه‌كا مه‌زن دده‌ته‌ هه‌رێما كوردستانێ، هه‌روه‌سا هه‌لوه‌ستێ ئه‌مریكا ژی نیشا دده‌ت كو ئه‌و وه‌سا ب ساناهی ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ چۆل ناكه‌ن و هێزێن وان دێ ل ئیراقێ مینن.

جه‌لیل ئازادیخواه نڤیسه‌ر و چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ل ئه‌مریكا د دیداره‌كا تایبه‌ت دا ل گه‌ل رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر كو فره‌نسا به‌ری سالا ١٩٩٠ ژی گه‌له‌ك گرنگ دایه‌ پرسا كوردی و روودانێن ل ئیراقێ و ب تایبه‌تی ژی ل باشورێ كوردستانێ بۆ فره‌نسا گه‌له‌ك گرنگ بووینه‌، لێ ب تایبه‌تی پشتی سالا ١٩٩١ په‌یوه‌ندیێن كوردستانێ و فره‌نسا گه‌له‌ك باشتر بووینه‌ و فره‌نسا ژ بلی هه‌رێما كوردستانێ گرنگی دایه‌ پرسا كوردی ل پارچێن دی یێن كوردستانێ ژی و گۆت: (ماكرۆن وه‌كو سه‌رۆك كۆمارێ فره‌نسا گرنگیه‌كا تایبه‌ت دده‌ته‌ هه‌رێما كوردستانێ، ئاشكرایه‌ كو پشتی ریفراندۆما هه‌رێما كوردستانێ وه‌لاتێن داگیركه‌رێن كوردستانێ رێككه‌فتن كو قه‌وارێ سیاسی یێ هه‌رێما كوردستانێ ژناڤ ببه‌ن، لێ ماكرۆن و فره‌نسا هاریكاریا كوردان كرن و نه‌هێلان كو پیلانا دوژمنێن كورد و كوردستانێ سه‌ركه‌ڤیت، نها ژی ره‌وشه‌كا جودا و تایبه‌ت ل رۆژهه‌لاتا ناڤین هه‌یه‌ و باسێ گه‌له‌ك گوهۆرینان دهێته‌ كرن، سه‌ره‌دانا ماكرۆنی وه‌كو سه‌رۆكێ فره‌نسا د ره‌وشه‌كا وه‌سا دا بۆ كوردستانێ نیشا دده‌ت كو فره‌نسا هه‌ڤپه‌یمانا كوردانه‌ و گرنگیه‌كا مه‌زن ژی دده‌ته‌ هه‌رێما كوردستانێ).

ناڤهاتی د پشكه‌كا دی یا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو فره‌نسا ئێكه‌م وه‌لاتێ بهێز و مه‌زن یێ جیهانێ بوویه‌ كو هه‌رده‌م پرسا كوردی د رۆژه‌ڤا وێ دا بوویه‌، دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین كو هه‌لوه‌ستێ فره‌نسا ل دۆر هه‌رێما كوردستانێ و دۆزا كوردی كاریگه‌ریا خوه‌ ل سه‌ر هه‌لوه‌ستێ رایا گشتی ل دۆر مافێن كوردان كریه‌ و ئه‌و یه‌ك ژی گه‌له‌ك گرنگه‌، چونكو فره‌نسا د بیاڤێن سیاسی، ئابووری و سه‌ربازی دا ئێكه‌ ژ وه‌لاتێن هه‌ری بهێز و كاریگه‌ر ل جیهانێ دا، بێگومان پشته‌ڤانیا فره‌نسا بۆ هه‌رێما كوردستانێ دێ وه‌سا كه‌ت كو پێگه‌هێ سیاسی یێ هه‌رێما كوردستانێ ژی بهێز كه‌ڤیت و گۆت: (ماكرۆنی د سه‌ره‌دانا خوه‌ یا ڤێ دووماهیێ دا ئه‌ڤ په‌یامه‌ دا كوردان كو ئه‌و ب چو ره‌نگه‌كێ ده‌ستان ژ كوردان به‌رناده‌ن و دێ پشته‌ڤانیێ ل كوردان كه‌ن).

جه‌لیل ئازادیخواه ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو نها گه‌له‌ك باسێ هندێ دهێته‌ كرن كو دێ ئه‌مریكا هێزێن خوه‌ ژ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كێشیت، لێ ئه‌ز باوه‌رم ناكه‌م كو تشته‌ك وه‌سا روو بده‌ت، چونكو ئیراق و هه‌رێما كوردستانێ بۆ ئه‌مریكا گه‌له‌ك گرنگن، ئیراق وه‌كو ئه‌فغانستانێ نینه‌، بابه‌تێ ئیراقێ ب ره‌نگه‌كێ راسته‌وخوه‌ كاریگه‌ریێ ل ئاسایشا ئه‌مریكا و به‌رژه‌وه‌ندیێن وێ دكه‌ت ب تایبه‌تی ژی ئسرائیلێ و گۆت: (هه‌كه‌ ئه‌مریكا هێزێن خوه‌ ژ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كێشیت دێ وه‌لاتێن عه‌ره‌بی یێن هه‌ڤپه‌یمانێن ئه‌مریكا و وه‌لاتێن رۆژهه‌لاتا ناڤین ب گشتی دێ تووشی قه‌یرانه‌كا مه‌زن هێن، ژ به‌ر هندێ ژی بابه‌تێ ڤه‌كێشانا ئه‌مریكا ژ ئیراقێ بابه‌ته‌كا وه‌سا ساناهی نینه‌ و ئه‌ز باوه‌ر ناكه‌م ئه‌مریكا هێزێن خوه‌ ژ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كێشیت).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو د ره‌وشا نها یا ئالۆز ل رۆژهه‌لاتا ناڤین دا گه‌له‌ك ب ساناهی نابیت كو فره‌نسا بشێت د بیاڤێ سیاسی و سه‌ربازی دا جهێ ئه‌مریكا بگریت و هه‌ر ڤالاهیه‌كا كو دروست ببیت ژی قه‌ره‌بۆ بكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ئه‌ز دبێژم سه‌ره‌رای كو فره‌نسا وه‌لاته‌ك گه‌له‌ك بهێزه‌ ل جیهانێ دا لێ زه‌حمه‌ته‌ بشێت وه‌سا زوو جهێ ئه‌مریكا بگریت لێ دڤێت ژبیر ژی نه‌كه‌ین كو فره‌نسا نها ل رۆژهه‌لاتا ناڤین خوه‌دان كاریگه‌ریه‌كا مه‌زنه‌ و ماكرۆن ل سه‌ر هندێ ژی كار دكه‌ت كو پێگه‌هێ فره‌نسا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و ب تایبه‌تی ژی ل ئیراقێ بهێزتر لێ بكه‌ت و گۆت: (ئه‌مریكی ژی به‌حسێ مافێن مرۆڤی و ئازادیێ دكه‌ن لێ ئه‌و یه‌ك بۆ فره‌نسا گه‌له‌ك جودایه‌، فره‌نسا گرنگیه‌كا مه‌زن دده‌ته‌ ئازادیێ، دیموكراسیێ و پێكڤه‌ژیانێ، ژ به‌ر هندێ ژی پێكڤه‌ژیانا نها ل هه‌رێما كوردستانێ بۆ فره‌نسا گه‌له‌ك گرنگه‌).

چاڤدێرێ سیاسی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو هه‌رێما كوردستانێ د ماوه‌یێ ٣٠ سالێن بۆری دا سه‌ره‌رای كێماسیێن خوه‌ لێ شیایه‌ مودێله‌كا جودا ژ ده‌ستهه‌لاتداریێ ل رۆژهه‌لاتا ناڤین پێشكێش بكه‌ت و ئه‌و یه‌ك ژی بۆ فره‌نسا گه‌له‌ك گرنگه‌، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت هه‌رێما كوردستانێ پتر كار بۆ ئازادیێ و مافێن مرۆڤی بكه‌ت، چونكو ئه‌و یه‌ك دێ وه‌سا كه‌ت كو هه‌م فره‌نسا و هه‌م ژی وه‌لاتێن دی یێن ئورۆپا پتر ژ جاران گرنگیێ بده‌نه‌ هه‌رێما كوردستانێ، هه‌بوونا په‌یوه‌ندیێن باش یێن هه‌رێما كوردستانێ ل گه‌ل فره‌نسا و هه‌موو وه‌لاتێن ئورۆپا بێگومان دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ بهێزبوونا پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ و گۆت: (راسته‌ هه‌رێما كوردستانێ نها خوه‌دان پێگه‌هه‌كا بهێزه‌ ل رۆژهه‌لاتا ناڤین لێ دڤێت هه‌رێما كوردستانێ پتر كار بۆ بهێزكرنا پێگه‌هێ خوه‌ یێ ئابووری و سیاسی بكه‌ت، چونكو دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین كو گه‌له‌ك مه‌ترسی ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هه‌نه‌).

ناڤهاتی د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو وه‌لاتێن جیهانێ گرنگیه‌كا مه‌زن دده‌نه‌ هه‌رێما كوردستانێ ب تایبه‌تی ژی وه‌لاتێن وه‌كو ئه‌مریكا و فره‌نسا، ڤێجا گرنگه‌ كورد ژی ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌م د ئاستێ ناڤخوه‌یی و هه‌م ژی د ئاستێ ده‌رڤه‌ دا پتر كار بكه‌ن دا پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ بهێزتر لێ بهێت، چونكو هه‌ر گوهۆرینه‌ك ل رۆژهه‌لاتا ناڤین دروست ببیت دێ كارتێكرنا خوه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ كه‌ت و هه‌كه‌ هه‌رێما كوردستانێ بهێز بیت دشێت هه‌ر گوهۆرینه‌كێ د به‌رژه‌وه‌ندیا خوه‌ دا بكار بینیت و پێگه‌هێ خوه‌ بهێز بكه‌ت و مه‌ترسیان ژ خوه‌ دوور بكه‌ت.

16

ئه‌ڤرۆ:

ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغانێ سه‌رۆك كۆمارێ توركیا راگه‌هاند كو ژ بۆ هه‌لبژارتنێن داهاتی ل توركیا دێ قانوونا هه‌لبژارتنان هێته‌ گوهۆرین و به‌ندێ‌ ١٠% یێ‌ هه‌لبژارتنان دێ بۆ ٧% هێته‌ كێمكرن دا چو ئاسته‌نگی ل هه‌مبه‌ر پشكداریا هێزێن سیاسی ل توركیا نه‌مینیت.

سه‌رۆكێ كۆمارێ توركیا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو وان دڤێت گه‌له‌ك گوهۆرینێن دی د دستووری دا بكه‌ن لێ مخابن هێزێن ئۆپۆزسیۆنێ تنێ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ كار دكه‌ن و هه‌تا نها ژی نێرینێن خوه‌ ل دۆر دستووری دیار نه‌كرینه‌.

ل ئالیێ دی كه‌مال كچلدار ئوغلۆ سه‌رۆكێ گشتی یێ پارتا كۆماریا گه‌ل ژی راگه‌هاند كو ئه‌ردۆغانی توركیا تووشی قه‌یرانه‌كا مه‌زن كریه‌ و دخوازیت ب رێیا هنده‌ك گوهۆرینان ژیێ ده‌ستهه‌لاتا خوه‌ درێژ بكه‌ت، لێ گه‌لێ توركیا د هه‌لبژارتنێن داهاتی دا دێ ب توندی به‌رسڤا ئه‌ردۆغانی و ده‌ستهه‌لاتا وی ده‌ن.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com