قائید میرۆ

بڕیاره‌ دو لیوایێن هه‌ڤپشك  بۆ پێشمه‌رگه‌ و له‌شكرێ ئیراقی بهێنه‌ پێكئینان و سه‌رۆكێ لیژنا پێشمه‌رگه‌ ژی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ دبێژیت، هه‌ردو لیوا دێ بۆ پاراستنا ده‌ڤه‌رێن كوردستانی بن و ئه‌گه‌ر پێدڤی كر دێ هێزێن دی ژی هێنه‌ دامه‌زراندن

رێڤینگ هروری، سه‌رۆكێ لژنا پێشمه‌رگه‌ ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” بڕیاره‌ دو لیوایێن هه‌ڤپشك  یێن پێشمه‌رگه‌ی د ناڤبه‌را وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ و به‌رگریا ئیراقی بهێنه‌ دامه‌زراندن و كارێ وان ژی دێ ل ده‌ڤه‌رێن كوردستانی بیت بۆ پاراستنا ره‌وشا ئه‌منی ل وان ده‌ڤه‌ران، گاڤا ئێكێ پێكئینانا چار ژۆرێن ئۆپه‌ڕاسیۆنێن هه‌ڤپشكه‌ و كه‌فتیه‌ د بیاڤێ بجهئینانێ دا، قۆناغا دویێ دێ دامه‌زراندنا دو لیوایێن هه‌ڤپشك بیت ژلایێ هه‌رێمێ و به‌غدا ڤه‌، هه‌ردو لیوا دێ  ژ پێشمه‌رگه‌ و سه‌ربازێن ئیراقی پێك هێت و گاڤه‌كا باشه‌ پێكڤه‌ به‌رهنگاری تیرۆرستان ببن.

رێڤینگ هروری ئاماژه‌كر” ره‌وشا ئه‌منی یا ده‌ڤه‌رێن كوردستانێ دێ راده‌ستی وان لیوایێن هه‌ڤپشك  هێته‌كرن و هه‌كه‌ بهێت و ره‌وش زێده‌تر ژی ئالۆز ببیت، وی ده‌می بێگومان دێ هێزێن هه‌ڤپشك یێن زێده‌تر هێنه‌ هنارتن بۆ هاریكاریا وان، ئه‌م باوه‌رین بڕیارا پێكئینانا لیوایێن هه‌ڤپشك  دێ باوه‌ریێ د ناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و به‌غدا ڤه‌گه‌رینیت ژلایێ له‌شكری ڤه‌، چونكه‌ ئه‌م ناڤه‌شێرین پێشمه‌رگه‌ و له‌شكرێ ئیراقی هه‌تا نوكه‌ وه‌ك نه‌یار ره‌فتارێ دگه‌ل هه‌ڤدو دكه‌ن”.

ژلایێ خۆڤه‌، د. محه‌مه‌د خورشید، به‌رپرسێ لقێ پارتی ل كه‌ركووكێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیاركر” پێكئینانا ژۆرێن هه‌ڤپشك  یێن ئۆپه‌ڕاسیۆنان چ كاریگه‌ری ل سه‌ر ته‌ناكرنا ره‌وشا ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن ل ده‌رڤه‌ی ئیدارا هه‌رێما كوردستانێ نابیت، ب تایبه‌تی ژی ل كه‌ركووكێ، چونكه‌ هێزێن حه‌شدا شه‌عبی ب چ شێوه‌یه‌كی پێگیریێ ب فه‌رمانێن سه‌ربازی ناكه‌ن و هه‌كه‌ هێزه‌ك پێگیریێ ب فه‌رمانێن فه‌رماندێ گشتیێ هێزێن چه‌كدارێن ئیراقی نه‌كه‌ت كو (مسته‌فا كازمی) یه‌، دێ چاوا پێگیریێ ب فه‌رمان و بڕیارێن چه‌ند ئه‌فسه‌رێن ژۆرا هه‌ماهه‌نگیێ كه‌ت، ئه‌م باوه‌رین چاره‌سه‌را ئێكانه‌ و دوماهیێ تنێ ڤه‌گه‌ڕیانا هێزێن پێشمه‌رگه‌ یه‌ بۆ ده‌ڤه‌رێن كوردستانێ، چونكه‌ هه‌كه‌ پێشمه‌رگه‌ ڤه‌گه‌ڕیت ره‌وش ب خوه‌ دێ به‌ره‌ ب چاره‌سه‌ركرنێ و ته‌ناهیێ چیت، به‌رۆڤاژی هه‌ر گاڤه‌كا دی بهێته‌ هاڤێتن وه‌كه‌ پێدڤی جهێ خوه‌ ناگریت، داعش لڤینێن خوه‌ یێن زێده‌كری و هه‌كه‌ سنوره‌ك بۆ لڤینێن داعشێ نه‌هێته‌ دانان، دێ ره‌وشا وان ده‌ڤه‌ران به‌ر ب ئالۆزیێن زێده‌تر چیت، چونكه‌ ره‌وشا ئیراقێ ژلایێ سیاسی ڤه‌ چه‌ند نه‌ سه‌قامگیر ببیت دێ كاریگه‌ریێ كه‌ته‌ سه‌ر ره‌وشا ئه‌منی و داعش دێ بهێز كه‌ڤیت”.

به‌رپرسێ لقێ پارتی ل كه‌ركووكێ پتر رۆهنكر” ل ده‌ڤه‌رێن ده‌وروبه‌رێ كه‌ركووكێ ره‌وش زێده‌ یا ئالۆزه‌ و هه‌ر پشتی روودانێن ١٦ی ئۆكتۆبه‌رێ ره‌وش ب ئێكجاری ل ڤان ده‌ڤه‌ران تێكچوویه‌ و رۆژ بۆ رۆژێ ب پیلان هێزێن ئه‌منی و له‌شكری بۆ كه‌ركووكێ دهێنه‌ هنارتن، ئه‌ڤه‌ ژی پیلانه‌كا دا هژمارا هێزێن خوه‌ ل كه‌ركووكێ زێده‌ بكه‌ن، به‌لێ یا خویایه‌ داعش زێده‌تر ل ده‌وروبه‌رێ كه‌ركووكێ لڤینان دكه‌ت و كریارێن تیرۆرستی ئه‌نجام دده‌ت، باشه‌ بۆچی هێزێن ئیراقی ل ده‌وروبه‌رێن كه‌ركووكێ به‌رهنگاری چه‌كدارێن داعشێ نابن ، هه‌كه‌ نیه‌ته‌كا دروست نه‌بیت بۆ ته‌ناكرنا ره‌وشێ چه‌ند بڕیار بهێنه‌دان چ چاره‌سه‌ری نابن”.

بریكارێ پێشتر یێ وه‌زاره‌تا دارایی یا ئیراقێ راگه‌هاند، حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هیچ بیانوویه‌ك بۆ بجهئینانا قانوونا بودجا گشتی یا ئیراقێ بۆ سالا 2021 و هنارتنا پشكا هه‌رێما كوردستانێ بۆ به‌غدا نه‌هێلایه‌، له‌وما هه‌كه‌ حوكمه‌تا ئیراقێ پێگیر نه‌بیت، حوكمه‌تا هه‌رێمێ دشێت ل دادگه‌ها فیدرالی سكالایێ تۆمار بكه‌ت.

د. فازل نه‌بی، بریكارێ پێشتر یێ وه‌زاره‌تا دارایی یا ئیراقێ گۆت” ئه‌وا ل سه‌ر حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ پێدڤی و ئه‌ركێ وێ، به‌رهه‌ڤیا خوه‌ یا نیشاندای بجه بینیت ل دۆر پشكا هه‌رێما كوردستانێ د قانوونا بودجا گشتی یا ئیراقێ بۆ سالا 2021، له‌وما حوكمه‌تا هه‌رێمێ شاند هنارتیه‌ به‌غدا و هیچ بیانوویه‌ك بۆ حوكمه‌تا ئیراقێ نه‌هێلایه‌ و به‌غدا یا نه‌چاره‌ پێگیریێ ب قانوونا بودجه‌ی بكه‌ت، چونكه‌ ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ده‌نگ ل سه‌ر هاتیه‌ دان و بوویه‌ قانوون”.

بریكارێ پێشتر یێ وه‌زاره‌تا دارایی یا ئیراقێ به‌حس ل وێ چه‌ندێ ژی كر، هه‌كه‌ هات و حوكمه‌تا ئیراقێ پێگیری ب قانوونا بودجێ نه‌كر و پشكا هه‌رێما كوردستانێ نه‌ هنارت، كو ب گۆره‌ی قانوونێ پێدڤیه‌ بهێته‌ هنارتن، وی ده‌می حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دشێت ل دادگه‌ها فیدرالی سكالایێ تۆمار بكه‌ت و ئه‌و سكالایه‌ ژی دێ د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌رێما كوردستانێ دا ئێكلا بیت، چونكه‌ حوكمه‌تا هه‌رێمێ ب باشی ره‌فتار كریه‌ كو هیچ بیانوویه‌ك بۆ حوكمه‌تا ئیراقێ نه‌هێلاینه‌”.

دیاركر ژی” نوكه‌ لژنه‌كا هه‌ڤپشك یا چاڤدێریا دارایی ژ هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ هووربینیێ د داهاتان دا دكه‌ن و د به‌رده‌وامن ل سه‌ر كارێن خوه‌، هه‌كه‌ نیازێن به‌غدا ژی د باش بن، د ده‌مه‌كێ كێم دا ئه‌و كاره‌ ژی دێ ب دووماهی هێت”.

شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ بۆ كاروبارێن له‌شكری راگه‌هاند، حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل گه‌ل حوكمه‌تا ئیراقێ ل دۆر ده‌ڤه‌رێن سنووری ل سه‌ر هێلێ یه‌ و حوكمه‌تا ئیراقێ بریار دایه‌ هێزێن پاسه‌وانێن سنووری زێده‌ بكه‌ت و چه‌ك و پێدڤیێن زێده‌تر بۆ دابین بكه‌ت، بۆ وێ چه‌ندێ بشێن ده‌ڤه‌رێن سنووری كونترۆل بكه‌ن.

بابه‌كر زێباری، شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ بۆ كاروبارێن له‌شكری، گۆت” چاره‌كرنا كێشان ل گه‌ل pkk گه‌له‌ك یا ب زه‌حمه‌ته‌، چونكه‌ خوه‌ د سه‌پینیت و دكه‌ته‌ خودانا هه‌موو جهه‌كی، له‌وما ب ڤی جۆرێ هزركرنێ گه‌له‌ك یا ب زه‌حمه‌ته‌ دانوستاندن ل گه‌ل بهێنه‌ كرن بۆ چاره‌كرنا كێشان، چونكه‌ نه‌كو تنێ ده‌ڤه‌ران داگیر دكه‌ن، به‌لكو رێ ناده‌ن خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ بچیته‌ سه‌ر ده‌ڤه‌رێن خوه‌ ژی”.

بابه‌كر زێباری زێده‌تر گۆت” دو لیوایێن پاسه‌وانێن سنووری یێن هه‌ین، ئه‌و ب سه‌ر ئیراقێ ڤه‌نه‌، به‌لێ هژمارا وان یا كێمه‌، له‌وما حوكمه‌تا هه‌رێمێ ل گه‌ل به‌غدا ل سه‌ر هێلێ یه‌ و حوكمه‌تا ئیراقێ سۆزت زێده‌كرنا هێزێن پاسه‌وانێن سنووری دایه‌، كو پێدڤیێن له‌شكری و چه‌ك ژی بۆ وان هێزان زێده‌تر بهێنه‌ دابینكرن، بۆ وێ چه‌ندێ بشێن رۆلێ خوه‌ ببینن د پرسا پاسه‌وانیا سنووران دا، چونكه‌ ئه‌و هێزێن هه‌ین، د كێمن و پێدڤی ب هێزێن زێده‌تره‌”.

زێباری به‌حس ل وێ چه‌ندێ ژی كر، pkk كۆمه‌كا ئه‌جیندایێن ده‌ره‌كی بجه دئینیت و چه‌كێ كرێ گرتی نه‌، له‌وما ئه‌و هه‌ر دێ مینن و هه‌كه‌ ب شه‌ری نه‌بیت، كو ئه‌وژی د به‌رژه‌وه‌ندیا هیچ كه‌سه‌كی دا نینه‌، به‌لێ مخابن زمانێ دانوستاندنێ نزانن”.

خویاكر ژی” pkk ل ڤێرێ نه‌شێت چ بكه‌ت، ئه‌ڤجا چاوان ل باكوورێ كوردستانێ، له‌وما ئه‌و بۆ خه‌باتێ نه‌هاتینه‌ و تنیچ بۆ تێكدانا ره‌وشا هه‌رێما كوردستانێ یێن هاتین”.

ناڤه‌ندا چاڤدێریا مافێن مرۆڤی كو بنگه‌ها وێ ل له‌نده‌نێ یه‌ دوهی راگه‌هاند كو هێزێن سه‌ر ب ئیرانێ ل سووریێ ب تایبه‌تی ژی گرۆپێ چه‌كدارێن ئه‌فغانی كو چه‌ند سالن ل سووریێ شه‌ری دكه‌ن نها چه‌كێن گران ل نێزیكی ده‌ڤه‌رێن ل ژێر كۆنترۆلا هێزێن سووریا دیموكرات بجه دكه‌ن و ئه‌و یه‌ك ژی بۆ هێزێن سووریا دیموكرات مه‌ترسیه‌كا مه‌زنه‌.

ناڤه‌ندا چاڤدێریا مافێن مرۆڤی یا سووریێ‌ دوهی راگه‌هاند كو چه‌ند رۆژن هێزێن سه‌ر ب ئیرانێ ب تایبه‌تی ژی گرۆپێ فاتمیون كو هه‌موو چه‌كدارێن وێ خه‌لكێ ئه‌فغانستانێ نه‌ و چه‌ند سالن ل سووریێ شه‌رێ داعشێ دكه‌ن نها چه‌كێن گران ل نێزیكی ده‌ڤه‌رێن ل ژێر كۆنترۆلا هێزێن سووریا دیموكرات بجه دكه‌ن و ئه‌و یه‌ك ژی دشێت ببیته‌ مه‌ترسیه‌كا مه‌زن بۆ هێزێن سووریا دیموكرات، چونكو ده‌مه‌كه‌ رژێما سووریێ دڤێت ئاخا ل ژێر ده‌ستهه‌لاتا هێزێن سووریا دیموكرات ژێ وه‌ربگریت و دیاره‌ نها دڤێت ب پشته‌ڤانیا هێزێن سه‌ر ب ئیرانێ ده‌ست ب پیلانه‌كا نوو بكه‌ت.

هه‌مان ناڤه‌ندێ ئه‌و یه‌ك ژی دیار كریه‌ كو ل نێزیكی دێرازۆرێ و چه‌ندین ده‌ڤه‌رێن دی یێن ستراتیژی گرۆپێ فاتمیون چه‌كێن گران بجه كرینه‌ و ئه‌و یه‌ك ژی ب رازیبوونا له‌شكرێ سووریێ هاتیه‌ كرن، لێ هه‌تا نها دیار نینه‌ كا ئارمانجا سه‌ره‌كی یا وێ هێزێ ئه‌وه‌ كو شه‌رێ هێزێن سووریا دیموكرات بكه‌ن یان ژی ژ به‌ر داعشێ ل وان ده‌ڤه‌ران بجه بووینه‌ لێ هه‌ر چاوا بیت بجهبوونا وێ هێزێ كو سه‌ر ب ئیرانێ یه‌ د ره‌وشا نها دا د به‌رژه‌وه‌ندیا هێزێن سووریا دیموكرات دا نینه‌.

ناڤه‌ندا چاڤدێریا مافێن مرۆڤی یا سووریێ ئه‌و یه‌ك ژی دیار كریه‌ كو چه‌ندین بنگه‌هێن سه‌ربازی یێن ئه‌مریكا ژی ل وێ ده‌ڤه‌رێ هه‌نه‌ و هه‌روه‌سا ئه‌مریكا ژی گه‌له‌ك چه‌كێن گران ل وێ ده‌ڤه‌رێ و ده‌ڤه‌رێن دی یێن ستراتیژی بجه كرینه‌، ژ به‌ر هندێ ژی هه‌كه‌ ئه‌مریكا ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر بزاڤێن نوو یێن هێزێن سه‌ر ب ئیرانێ دروست نه‌كه‌ت له‌شكرێ فاتمیون و هێزێن دی یێن سه‌ر ب ئیرانێ دشێن ئاریشێن نوو بۆ ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ ل سووریێ دروست بكه‌ن، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت چاڤه‌رێ بین دا بزانین كا دێ د پاشه‌رۆژێ دا هه‌لویستێ ئه‌مریكا چ بیت.

ئه‌و یه‌ك د ده‌مه‌كێ دایه‌ كو حه‌فتیا بۆری شانده‌ك بلند ژ به‌رپرسێن وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌ و به‌ره‌ڤانیێ یا ئه‌مریكا سه‌ره‌دانا رۆژئاڤایێ كوردستانێ كرن و ل گه‌ل به‌رپرسێن رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا رۆژئاڤایێ كوردستانێ و هێزێن سووریا دیموكرات كۆمبوون و د كۆمبوونێ دا شاندێ ئه‌مریكی بۆ ره‌نگه‌كێ ئاشكرا بۆ هێزێن سووریا دیموكرات دیار كر كو ئه‌و رێ ناده‌ن توركیا و هێزێن رژێما سووریێ هێرشی ده‌ڤه‌رێن ل ژێر كۆنترۆلا وان بكه‌ن و هه‌روه‌سا ژ به‌ر شه‌رێ ل دژی داعشێ ژی ئه‌مریكا دێ به‌رده‌وام هاریكاریا هێزێن سووریا دیموكرات كه‌ت.

چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن كو مه‌ترسیا ئیرانێ ل سووریێ و عیراقێ ل سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكا رۆژ ب رۆژێ زێده‌تر لێ دهێت و هه‌كه‌ ئه‌مریكا ل عیراقێ و سووریێ ده‌ست ب هنده‌ك پێرابوونێن نوو ل دژی ئیرانێ و هێزێن سه‌ر ب وێ ڤه‌ نه‌كه‌ت دێ مه‌ترسیا ئیرانێ و هێزێن سه‌ر ب وێ ل سه‌ر ئه‌مریكا زێده‌تر لێ هێت و ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت ئه‌مریكا رێ نه‌ده‌ت كو له‌شكرێ فاتمیون و هێزێن دی یێن سه‌ر ب ئیرانێ ل سووریێ ببنه‌ مه‌ترسی بۆ هه‌ڤپه‌یمانێن وێ.