ئەڤرۆ، ھەرھین محەمەد:

کڤارک ژ وان بەرھەمایە دکەڤن دا ب تنێ دناڤ سرۆشتی ل چیای شین بوو،  یان یا بیانی ژ دەرڤەی وەلاتی دھاتە د بازارێ ھەرێمێ دا، بەلێ ل ڤێ دووماھیێ ب شێوەکێ دەستکرد کڤارک دھێتە چاندن. ل ھەمبەری ڤی بابەتی ژی ئەندازیارەکێ چاندنێ دبێژیت: چاندنا کڤارکان ل کوردستانێ بەر ب زێدەبوونێ یە و ھەکە ئەم کیلویا کڤارکان ب پێنچ ھزار دیناران ژی ب فروشین خەلک ھەر دێ ژ مە کڕیت.

نیبار عەبدولستار، رێڤەبەرێ راھێنانێن پێشەی ل دھۆکێ گۆت: ئەڤ سالە دا ھژمارەکا خولان ھاتە ڤەکرن بۆ ھژمارەکا گەنجان و ئاوارەیان  ھاتنە ڤەکرن ب ھەفکاری ل گەل رێکخراوا (a.v.s.i) یا ئیتالی و ئێک ژ وان خولان چاوانیا چاندنا کفارکان بۆ پرۆژە ژ حەفت خولێن سەرەکی پێکھات بوو و ھەر خولەک ژی ژ ١٥ رۆژان کێمتر نەبوو و ل دەستپێکا خولێ ب شێوەکێ تیۆری و ڤیدیو دھێتە گۆتن، چونکو کڤارک زویکا شین نابیت.

زێدەتر گۆت: دەمێ کڤارک دھێتە چاندن ب شێوەێ پراکتیکی بۆ بەژداربوویێن خولێ دھێتە شرۆڤەکرن و پشتی خۆل ب دووماھی دھێت بەژداربوو دشێن سەرەدانا وان ھولان بکەن یێن کڤارک تێڤە ھاتینە چاندن و پاشان ئەو ژی دشێن ب ھەمان رێک بۆ خوە کڤارکان بچینن و بکەنە پرۆژە و د بەرنامێ مە دایە ئەم ڤی پرۆژەی مەزنتر لێ بکەین و کڤارکێن مە ل بازاری بھێنە فروتن، چونکو ئەڤ کڤارکە جودایە ژ وان کڤارکان یێن ل بازاری دھێنە فرۆتن ژ لایێ شێوەی و تامێ ڤە و دیسان ئەو کڤارکا ل بازاری دھێتە فرۆتن سەنگا وێ ٣٠٠ گۆرامن و ئەو کڤارکا مە چاندی سەنگا ھەر سەرکەکی نێزیکە کیلۆیەکێ بوو.

ئەندازیار ستار خورشید ل شیرەتکاریا چاندنێ ل دیرەلوکێ گۆت: نابیت جوتیار خوە ب ھیڤیا حکومەتێ ڤە، ب ھێلیت و جوتیار خوە پێشبێخیت و ب تنێ حکومەت ھاریکاریا وی بکەت دفروتنێ دا بۆ نموونە دەمێ کڤارکا خومالی یا کوردستانێ مشە بوون نەھێلن کڤارکا بیانی بھێتە د بازارێ ھەرێمێ دا، یان گومرک ل سەر کڤارکا بیانی بھێتە زێدەکرن دا کو جوتیارێ مە بشێت کاربکەت و کڤارکێت خوە ب فروشیت و د چاندنێ دا حکومەت رێگریێ چو کەسانان ناکەت کو چاندنێ نەکەن.

ئەندازیار ستار گۆت: ل ڤێ دووماھیێ گەلەک کەسان تاقی کریە و دەست ھاڤێژنە ڤی کاری و بەری نوکە چو کەسان ئەڤ کارە نە دکر، ب تنێ پشت بەستن ل سەر کڤارکا سرۆشتی و یا بازرگانی دکر و چاندنا کڤارکان ل ھەر جھەمی ھەبیت یا دروستە، چونکو مرۆڤ کەش و ھەوای بۆ کڤارکێ دابین دکەت و ھەموو کەش و ھەوایێن دەستکرد بۆ ئافرینین دا کو کڤارکەکا ساخلەم بھێت بەرھەم.

زێدەتر دبێژیت: چاندنا کڤارکان ل کوردستانێ بەر ب زێدەبوونێ یە و ھەکە ئەز کڤارکا خومالی بەرھەم بینم دێ کیلویا وان پتری سێ ھزار دیناران فرۆشم و ھەکە خوە یا گران بیت ژی خەلکێ مە دێ کرن، چونکو ل ڤێ دووماھیێ خەلکێ مە گەلەک حەز ژ تشتێ خومالی دکەن ژ یێ بیانی، ژ بەر کو ساخلەمترە و ھەکە ئەم کیلویا کڤارکا خومالی بکەینە پێنچ ھزار دینار ژی خەلک ھەر دێ ژ مە کرن.

دھۆک، ھەیفا دوسکی:

ئەو قوتابیێن دناڤ زانکویێ دا دبێژن ئەم گەلەک تێکەلیا ئێکدو دکەین و پتر ل ھەڤ شارەزا دبین ھەڤالینیا گەلەک ژ مە دبیتە ئەڤینی و ھەڤژینی، شارەزایەکێ جڤاکی ژی دبێژیت: ھەڤالینی دناڤبەرا کچ و کوراندا ھێشتا نە گەھشتیە وی ئاستی کو کچ و کور ب کەیفا خوە ھەڤالێ ژیانا خوە ب ھەلبژێرن و پشتی خواندن ب دووماھی ژی دھێت ئەو ئازادیا دەرکەفتن و تێکەلیێ دھێتە ژ دەستدان، لەوا  بزاڤێ دکەن ل دەلیڤا زانکویێ ھەڤژینیێ پێک بینن.

ژڤان عەلی ئێک ژ قوتابیێن پەیمانگەھێ یە ئەماژە پێ کر جڤاکێ مە ئەو رێک نەدایە کچ و کوران تێکەلی ب ئازادانە بھێتە کرن، ژبەرکو ئەڤە ل گەل جڤاکێ مە ناگۆنجیت ئەڤجا دێ بزاڤێ کەن دناڤا پەیمانگەھێ دا ھەڤالینیێ بکەن و پاشی دبیتە ڤیان و حەزژێکرن و دیسا ھندەک ژ وان ھەڤژینیێ پێک دئینن وجاران ھەڤژینیەکا سەرکەفتی یە و جاران ژی تووشی ئاریشا دبن.

پەروین موسا ئێک ژ وان ژنایە یێن ھەڤژینی دناڤ زانکویێ دا ئەنجامدای و ڤیان و حەزژێکرن ل گەل کورەکێ کریە و پاشی بوویە ئەگەرێ پەیداکرنا پەیوەندیا ئەڤینیێ و نھا ھەڤژینن و دایکا کورەکی یە و دبێژیت: گەلەک ئاستەنگ و ئاریشە بو مە پەیدا بوون ھەتا کو بووینە ھەڤژین، لێ ژبەرکو پەیوەندیا مە یا ب ھێز بو ئەم شیان پروسا ھەڤژینیێ پێک بینین و خێزانەکا بەختەوەر ئاڤا کەین.

ھەژار عەلی چالاکڤانە و ماموستایێ زانکویێ یە سەبارەت بابەتی دیار کر کو قوتابیێن زانکو و پەیمانگەھا یێن ل قوناغەکا ھەستیار ژ ھەموو لایەکێ زانستی و جڤاکی و رەوشەنبیریڤە، چونکی تێگەھشتنا وان یا ل ئاستەکێ پتر ل ھەڤ دگەھن و حەز دکەن وەکو نێر و مێ نێزیکی ھزر و بیرێن ئێکدو بن، بەرۆڤاژی ڤێ یەکێ ژی جاران ژ ئەنجامێ ئەوێ ھەڤالینی و تێکەلیا ھزری پتر نێزیک بوون پەیدا دبیت و حەزا ھەڤالینی و حەزژێکرنێ پەیدا دبیت ھەتا ھەڤژینیێ پێک دئینن، بەلێ گرنگە پتر کچ و کور تێکەلی ھزر و بیرێن ئێکدو ببن و پتر شارەزایی کەسایەتیا ئێکدو بن، ژبەرکو دەمێ ھەڤژینیێ بلەز پێک دئینن تووشی فشارێن خێزانی و جڤاکی دبن، ھەتا ژ ئالیێ گۆنجاندنێ ڤە نەشێن ھەدارێ ل سەر گڤاشتنێن دەروونی و بەرپرساتیا خێزانێ بکەن، گەلەک نمونێن وەسا پەیدا بووینە کو ھەڤژین ل قوناغا دەستگریێ ژێکڤە دبن، یان ژی دەمێ ھەڤژینی ل سەر ھندەک حەز و ھیڤیێن جودا بیت زوو ژ ئێکدو تێر و دلسار دبن و ژ ئێکدو دوور دبن.

ئەڤرۆ، نەوزاد ھلۆری:

کوردستان ئێکە ژ وان وەلاتێن جیھانی کو رێژەیەکا زۆر یا ھەژار و کێم دەرامەتان تێدا ھەنە، نوکە کو بارودوخەکێ نەخۆش و قەیران ھەیە، پێدڤیە زەنگین و رێکخراوێن خێرخوازی مل ب ملێ حوکمەتێ ھاریکاریا تەخا ھەژار و کێم دەرامەتان بکەن، گەنجەکێ دھۆکێ ددەما چەند سالێن بوری دا نێزیکێ ٨٠ دەفتەر دولارێن ھاریکاری بۆ خەلکێ ھەژار و پێدڤی کوم کرdنە.

میرخان قەھرەمان، گەنجەکێ پارێزگەھا دھۆکێ یە و ل دەڤەرا قەسرۆکێ دژیت بۆ ئەڤرۆ گۆت: (ژبەرکو نوکە قەیران ھەیە و رەوشا دارایی یا وەلاتیان وەکو پێدڤی یا باش نینە، ل سەر ھەموو کەسانێن زەنگین و خودان شیان پێدڤیە دەستێ ھاریکاریێ بۆ خەلکێ ھەژار و کێم دەرامەت و دەورۆبەرێن خوە درێژ بکەن ژبەرکو ئەوان ژی مافێ ژیانێ ھەیە، سوپاس بۆ خودێ کو د وەلاتێ مە ژی دا کەسانێن خەمخور و دلسووز ھەنە و ھاریکاریا خەلکێ خوە دکەن).

میرخان زێدەتر گۆت: (ددەما چەند سالێن بوری دا وەکو ئەرکەکێ مرۆڤایەتی من دەست ب کومکرنا ھاریکاریان بۆ خەلکێ ھەژار و کێم دەرامەت کریە، ئەو ژی ب ھاریکاریا زەنگین و کەسانێن خودان شیان، سوپاس بۆ خودێ ھەتا نوکە پتری ٨٠ دەفتەرێن دولاری مە کوم کرینە و ل سەر خەلکێ ھەژار و کێم دەرامەت و نەخۆشان دابەش کرینە، ئەڤە ژبلی وێ یەکێ ب وان پاران خانی و چارەسەریا نەخۆشان و کرینا پێدڤیێن ھەژاران ھەردسان داوەتا شەش بووک و زاڤا و ھەموو مەزاختێن وان ھاتینە ب رێڤە برن، ھەڤژینیەک ژ ئەگەرێ ھەژاریێ دا جودا بوون دناڤبەرا وان دا روو دەت، بەلێ ھاریکاریا وان ھاتە کرن و نوکە ب ئاسایی دژین، ل گەل چەندین جورە ھاریکاریێن دی).

میرخان دیارکر ژی کو لیستەکا تایبەت ب ناڤێن ھەژار و نەخۆشان و کەسانێن زەنگین ل دەڤ ھەیە و ھەر ھەژارەکێ پێدڤی بیت ئەو ب زوترین دەم کەسانێن زەنگین دئینیتە سەر خەت و گۆت: (جڤاکێ مە جڤاکەکێ زێندیە و زۆر ھاریکاریا خەلکێ ھەژار و کێم دەرامەت دکەت، ژبلی وەکو ھاریکاریێن راستەوخۆ ھەڤدەم چەند شێوازەکێن دن ژی یێن ھاریکاریێ مە کرنە کو بۆ بەرژەوەندیا گشتی باشە مینا درۆستکرنا ئاڤ و کارەب و فەرشێن ل سەر گورێن مریان ل گەل جھەکێ تایبەت بۆ شوشتنا مریان و نوژەنکرنا ھولا بیرەوەریان و بنگەھێ ساخلەمیێ ل قەسرۆکێ، ھەردیسان نێزیکێ ١٥٠ گەنج مفاداربوینە ژ پرۆژەکێ خێرخوازی وەکو پێشەیێن رافیعا بلوکا، ئاسنگەری، دارتاشی و مارکێتان).

ل گورەی راپرسیەکێ کو ل سەر تورێن جڤاکی ھاتیە ئەنجامدان و ٤٦٤ کەس پشکداربووینە، ٣٧٠ کەس کو دبیتە ٧٩.٧% ددەنە دیار کرن کو پێدڤیە کەسانێن زەنگین و خودان شیان و رێکخراوێن خێرخوازی مل ب ملێ حوکمەتێ ھاریکاریا ھەژاران بکەن، د بەرامبەر دا ٩٤ کەسان کو دبیتە ٢٠.٣% گوتیە، پێدڤیە حوکمەت ھاریکاریا خەلکێ ھەژار بکەت و پێدڤی ناکەت رێکخراو و زەنگین ھاریکاریا ھەژاران بکەن.