NO IORG
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌ندامه‌كێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان راگه‌هاند، رێزێ ل بریارا په‌رله‌مانتارێن سه‌ر ب ره‌وتێ سه‌دری ڤه‌ دگرین، ئه‌ڤه‌ پرۆسه‌كا دیموكراسیه‌ و بریارا وانه‌.

نوكه‌ ئیراق د قه‌یرانه‌كا سیاسی دایه‌، چونكه‌ ئالیێن سه‌رنه‌كه‌فتی د هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت یێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ كو ل مه‌ها چریا ئێكێ 2021 هاتبوونه‌ ئه‌نجامدان، د به‌رهه‌ڤ نینن دانپێدانێ ب سه‌رنه‌كه‌فتنا خوه‌ د وان هه‌لبژارتنان دا بكه‌ن، پشتی كو موقته‌دا سه‌در رێبه‌رێ ره‌وتێ سه‌دری ل ڤێ دووماهیێ داخواز ژ په‌رله‌مانتارێن ره‌وتێ سه‌دری ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ كری ده‌ست ژ كاركێشانا خوه‌ پێشكێشی سه‌رۆكایه‌تیا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بكه‌ن، ده‌ست ژ كاركێشانا وان ژی هاتیه‌ په‌سه‌ندكرن، ئه‌ندامه‌كێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژی رادگه‌هینیت، پێدڤیه‌ رێز ل بریارا وان بگرین.

نه‌هله‌ قادر، ئه‌نداما جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان گۆت” ئه‌م رێزێ ژ پرسا ده‌ست ژكاركێشانا په‌رله‌مانتارێن سه‌ر ب ره‌وتێ سه‌دری ڤه‌ دگرین”.

زێده‌تر دبێژیت” پێدڤیه‌ مه‌ باوه‌ری ب دیموكراسیه‌تێ هه‌بیت و د پرۆسه‌كا دیموكراسیدا وان ئه‌و بریاره‌ دایه‌، ئه‌م ژی رێزێ ل بریارا وان دگرین”.

پشتی ده‌ست ژ كاركێشانا ئه‌ندامێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ یێن سه‌ر ب ره‌وتێ سه‌دری ڤه‌ و نیشادانا رازیبوونێ ل سه‌ر ده‌ست ژ كاركێشانا وان ژئالیێ محه‌مه‌د حه‌لبووسی سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، موقته‌دا سه‌در رێبه‌رێ ره‌وتێ سه‌دری پتریا داموده‌زگه‌هێن سه‌ر ره‌وتێ سه‌دری ژی ڤه‌ داخستن، ژبلی وان، تنێ ده‌زگه‌هێ مه‌رقه‌دێ پیرۆز، نڤیسینگه‌ها ئه‌لشه‌هید، نڤیسینگه‌ها تایبه‌ت، ده‌سته‌یا شوونوار، پرۆژێ بونیان مه‌رسوی، مۆزه‌خانا شه‌هید، دشێن د كارێن خوه‌ دا د به‌رده‌وام بن.

هه‌ولێر، سولین سلێمان

 

ئه‌ندامه‌كێ سه‌ركردایه‌تیا پارتی دیموكراتی كوردستان ل كه‌ركوكێ رادگه‌هینیت،  ل پارێزگه‌ها كه‌ركوكێ پرۆسا ب ئه‌ره‌بكرنێ ب هه‌موو شێوازه‌كی  ب به‌رنامه‌ ب رێڤه‌دچیت.

لوقمان حسێن، ئه‌ندامێ جڤاتا سه‌ركردایه‌تیا پارتی ل كه‌ركوكێ كو د هه‌مان ده‌مدا رێڤه‌به‌رێ ناحیا سه‌رگه‌رانه‌ یا سه‌ر ب قه‌زا دوبز ڤه‌، بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت” هه‌ر ژ ده‌سپێكا پرۆسا ب ئه‌ره‌بكرنێ ل راگه‌هاندنێن داموده‌زگه‌هێن حكومی رێ نه‌هاتیه‌ دان زمانێ كوردی كار پێ بهێته‌كرن”.

گۆت ژی” ئه‌ڤ پرۆسه‌ د نوكه‌ دا گه‌له‌ك یا به‌رچاڤه‌ وهه‌موو پارێزگه‌ها كه‌ركوكێ ڤه‌گرتیه‌ و ب هاریكاریا ده‌زگه‌هێن حكومی ئه‌ڤ پرۆسه‌ دهێته‌ بجهئینان، بۆ نموونه‌ د بابه‌تێ چاندنێدا و داگیركرنا زه‌ڤیێن جوتیارێن كورد ژ ئالیێ وه‌لاتیێن ئه‌ره‌ب ڤه‌ و دیسا ژی پرۆسا په‌روه‌رده‌كرنێ ژی داگیركریه‌  و رێ ناده‌ن زمانێ كوردی بهێته‌ بكارئینان د راگه‌ هاندنێن حكومی دا”.

لوقمان حوسێن ئاماژه‌كر” ب هزاران خێزانێن ب رێیا ب ئه‌ره‌بكرنێ ئیناینه‌ دناڤ كه‌ركوكێ دا و فورمێن خوارنێ و ناسنامێن وان ڤه‌گوهاستینه‌ ژ بۆ كه‌ركوكێ و ئه‌ره‌ب یێن هه‌ین بێ به‌لگه‌ ل كه‌ركوكێ ئاكنجی دكه‌ن و ئاسانكاری بۆ وان دهێنه‌ كرن د وی بیاڤیدا”.

زیچده‌تر دبێژیت” هه‌تا نوكه‌ ڤه‌گوهاستنا وان كه‌سێن ئه‌ره‌ب ژ بۆ پارێزگه‌ها كه‌ركوكێ یا به‌رده‌وامه‌ وهنده‌ك ژ وان ژ پارێزگه‌هێن  به‌غدا و دیوانیه‌ ژ بۆ كه‌ركوكێ دهێنه‌ ڤه‌گوهاستن”.

ئاشكرا ژی كر” نێزیكی ئێك ملیۆن و ٢٠٠ هزار دونه‌مێن ئه‌ردێ كوردان ژ ئالیێ ئه‌ره‌بان ڤه‌ هاتینه‌ داگیركرن”.

پتر رۆهنكر” ئه‌ز دبینم ئێك رێیا چاره‌سه‌ریێ یا هه‌ی ئه‌وژی مه‌ به‌رنامێ ئاساییكرنا ره‌وشا كه‌ركوكێ هه‌یه‌ ئه‌وژی حه‌شد و له‌شكر د ناڤ وان باژێراندا بچنه‌ ژ ده‌رڤه‌ و پێشمه‌رگه‌ ڤه‌گه‌ریت و راكان جبوری ژی ژ پۆستێ پارێزگه‌رێ كه‌ركووكێ بهێته‌ گوهۆرین”.

خویاكر ژی” پێدڤیه‌ لژنه‌ك بهێته‌ دانان داكو ڤان بریارێن ب ئه‌ره‌بكرنێ هه‌لوه‌ه‌شینیت ژبه‌ركو د نوكه‌ دا گه‌له‌ك یا به‌رچاڤه‌ بۆ نموونه‌ ل حه‌ویجه‌ و ریاز و عه‌باسیێ ٢٥٠ رێڤه‌به‌ر و هاریكارێن وان هه‌موو ئه‌ره‌بن كوی ێن هاتینه‌ ڤه‌گۆهاستن بۆ ناڤ كه‌ركوكێ”.

وی ئه‌ندامێ جڤاتا سه‌ركردایه‌تیا پارتی ل كه‌ركووكێ دیاركر ژی” ئه‌ندامێن ده‌زگه‌هێن ئه‌منی ل كه‌ركوكێ خه‌لكێ ڤێ پارێزگه‌هێ نینن و كه‌س هاریكاریا وان ناكه‌ت، پولیسێن فیدرالی و له‌شكر زێده‌تر خه‌لكێ باشوورێ ئیراقێ نه‌، لێ ئه‌وێن نوكه‌ ژ حه‌شدا شه‌عبی نه‌ و پتر ئاسانكاری بۆ دهێنه‌ كرن له‌وما ڤه‌گه‌راندنا هێزێن پێشمه‌رگه‌ی كاره‌كێ فه‌ره‌”.

دیسا دبێژیت” د ده‌مێ بۆری دا رێ ل جوتیاران هاتبوو گرتن كو كار ل سه‌ر ئه‌ردێ خوه‌ بكه‌ن و گه‌نمێ خوه‌ بدرن، له‌وما یا پێدڤیه‌ ره‌وشا كه‌ركوكێ ئاسایی ببیته‌ڤه‌ وئه‌و به‌رنامێن ب ئه‌ره‌بكرنێ بهێنه‌ هه‌لوه‌شاندن و بده‌نه‌ ده‌ستێ دادگه‌هێ”.

ئه‌ڤرۆ:

پشتی بڕیارا دادگه‌ها فیدڕال لدۆر كه‌رتێ په‌ترۆلا هه‌رێما كوردستانێ ئاریشێن دناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و به‌غدا لدۆر باده‌كا په‌ترۆلێ زێده‌تر ئالۆزبووینه‌ و جێگرێ سه‌رۆكێ لیژنا په‌ترۆل و غازێ ژی ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ دبێژیت، پشتی شه‌ڕێ روسیا و ئۆكرانیا په‌ترۆل و غازێ زێده‌تر گرنگیا خوه‌ په‌یداكریه‌ و دیاركر، بێی چاره‌سه‌ركرنا باده‌كا په‌ترۆلا هه‌رێما كوردستانێ رێ ناده‌ین قانوونا په‌ترۆل و غازێ لل جڤاتا نوونه‌ران بهێته‌ ده‌ركرن.

د. سه‌باح سوبحی، جێگرێ سه‌رۆكێ لژنا په‌ترۆل و غازێ ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت” كه‌رتێ په‌ترۆلێ گرنگترین كه‌رته‌ ل ئیراقێ، چونكه‌ ٩٥%ێ ژ داهاتێ ئیراقێ ژ كه‌رتێ په‌ترۆلێ یه‌، چه‌ندین بڕیارێن گرنگ ژئالیێ ئیراقێ لدۆر كه‌رتێ په‌ترۆلا هه‌رێما كوردستانێ هاتینه‌ ده‌ركرن ژوان ژی بڕیارا دادگه‌ها فیدڕال بۆ ره‌تكرنا قانوونا هه‌ژمار ٢٢ یا سالا ٢٠٠٧ێ یا په‌ترۆلا هه‌رێما كوردستانێ، كو ژئالیێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ هاتیه‌ ده‌ركرن، له‌وڕاژی دێ ره‌نگڤه‌دان لسه‌ر كارێن مه‌ هه‌بیت وه‌كو ئه‌ندامێن كورد دناڤا لژنا په‌ترۆل و غازێ، ئه‌م دێ بزاڤان كه‌ین ژبۆ نه‌هێلانا ئاریشه‌یێن دناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و به‌غدا لدۆر كه‌رتێ په‌ترۆل و غازێ، ژبه‌ركو چاوا په‌ترۆلێ گرنگیا خوه‌ بۆ ئیراقێ هه‌یه‌ ب هه‌مان شێوه‌ گرنگیه‌كا مه‌زن بۆ هه‌رێما كوردستانێ ژی هه‌یه‌، بتایبه‌تی ش پشتی روودانا شه‌ڕێ دناڤبه‌را روسیا و ئۆكرانیا دا كو كاریگه‌ری لسه‌ر كه‌رتێ په‌ترۆلێ هه‌بوویه‌، ژوان ژی هنارتنا په‌ترۆل و غازێ بۆ ئورۆپا، ئه‌م وه‌كو لژنا په‌ترۆل و غازێ دێ كار كه‌ین مافێن هه‌رێما كوردستانێ نه‌هێنه‌ به‌رزه‌كرن”.

د. سه‌باح سوبحی ئاماژه‌كر” ئێكه‌م پڕۆژه‌ پشتی پرۆسا ئازادیا ئیراقێ لدۆر كه‌رتێ په‌ترۆلا ئیراقێ هاتیه‌ به‌رهه‌ڤكرن ل هه‌یڤا شوباتا سالا ٢٠٠٧ێ بوویه‌، هه‌تا سالا ٢٠١٠ێ به‌رده‌وام كار لسه‌ر ڤی پرۆژه‌ی هاتیه‌كرن، به‌لێ نه‌بوویه‌ قانوون و سه‌ركه‌فتن بده‌ستڤه‌ نه‌ئینایه‌، لسالا ٢٠١٠ێ سه‌رۆكایه‌تیا جڤاتا وه‌زیرێن ئیراقێ پڕۆژه‌كێ گه‌له‌ك باش به‌رهه‌ڤكریه‌، به‌لێ ب هه‌مان شێوه‌ سه‌رنه‌گرتیه‌ و هاتیه‌ په‌رت و به‌لاڤكرۆن و بوویه‌ چه‌ند پشكه‌ك، د ڤێ خۆلا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ دا ئه‌م دێ بزاڤان كه‌ین ئیراق ببیته‌ خودان قانوونه‌كا ئێكگرتی یا په‌ترۆل و غازێ، قانوونه‌كا ئێكگرتی بیت و مافێن هه‌رێما كوردستانێ ژی بهێنه‌ پاراستن د كه‌رتێ په‌ترۆل و غازێ دا، به‌روزڤاژی مافێن هه‌رێما كوردستانێ به‌رچاڤ نه‌هێنه‌ وه‌رگرتن ئه‌م رێ ناده‌ین هیچ قانوونه‌ك ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بهێته‌ ده‌ركرن هه‌كه‌ بهێت و مافێن هه‌رێما كوردستانێ تێدا نه‌هێنه‌ گه‌ره‌نتی كرن، تنێ ئه‌م د رازینه‌ قانوونه‌ك بهێته‌ ده‌ركرن كو ئاریشێن كه‌رتێ په‌ترۆلێ دناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و به‌غدا چاره‌سه‌ر بكه‌ت و مافێن كوردان نه‌هێنه‌ بنپێكرن، ئانكو قانوونه‌ك بهێته‌ ده‌ركرن زێده‌تر كو مفا ژ دستوورێ ئیراقێ بهێته‌ وه‌رگرتن و مادێن ١١١ و ١١٢ به‌رچاف بهێنه‌ وه‌رگرتن”.

هه‌ولێر، قائید میرۆ

به‌رپرسه‌كێ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ راگه‌هاند، ژئالیێ دستووری ڤه‌ پاراستنا ئاسمانێ هه‌رێما كوردستانێ ئه‌ركێ حوكمه‌تا ئیراقێ یه‌، به‌لێ ئیراقێ شیانێن پاراستنا ئاسمانی نینن ژبه‌ر نه‌بوونا سیسته‌مێ پێشكه‌فتی یێ رادارێ و دبێژیت، وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ داخوازكریه‌ بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا فڕۆكێن بێ فڕۆكه‌ڤان و هه‌ڤپه‌یمانان بودجه‌ ژی مه‌زاختیه‌، مخابن حوكمه‌تا ئیراقێ یا رازی نینه‌ پێشمه‌رگه‌ ببیته‌ خودانێ فڕۆكه‌یێن بێ فڕۆكه‌ڤان.

فه‌ریق جه‌بار باوه‌ر، ئه‌میندارێ گشتیێ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” ژبه‌ر پێشكه‌فتنا ته‌كنه‌لۆژیایێ پتریا وه‌لاتێن جیهانێ د ده‌مێ نوكه‌دا فڕۆكێن بێ فڕۆكه‌ڤان بكاردئینن، به‌لێ هه‌تا نوكه‌ هێزێن پێشمه‌رگه‌ی نه‌بووینه‌ خودانێ فڕۆكێن بێ فڕۆكه‌ڤان، ئه‌ڤه‌ د ده‌مه‌كی دایه‌ پتریا له‌شكرێن جیهانێ فڕۆكێن درۆن هه‌نه‌ و ل ئیراقێ ژی له‌شكرێ ئیراقێ و پۆلیسێن فیدڕال و حه‌شدا شه‌عبی فڕۆكێن درۆن هه‌نه‌، هه‌تا گه‌له‌ك جارا ئه‌م دبینین ل ده‌ڤه‌رێن كوردستانێ بۆ لێدانا چه‌كدارێن داعشێ و ئارمانجێن سه‌ربازی دهێنه‌ بكارئینان، ل هه‌رێما كوردستانێ چه‌ند جاران هاتینه‌ بكارئینان بۆ ئه‌نجامدانا هێرشان و زیان هه‌بووینه‌، مه‌ ژی وه‌كو وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ بزاڤ كرینه‌ بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا فڕۆكێن بێ فرۆكه‌ڤان، به‌لێ ژبه‌ر نه‌بوونا رازیبوونا ئیراقێ و بودجه‌كا تایبه‌ت هه‌تا نوكه‌ نه‌شیاینه‌ ببینه‌ خودانێن وان جۆره‌ فرۆكان، به‌لێ مه‌ داخواز ژ هه‌ڤپه‌یمانان كریه‌ درۆنان بده‌نه‌ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ ئه‌وژی رازیبووینه‌، مخابن حوكمه‌تا ئیراقێ یا رازی نینه‌ و رێگره‌ ، هه‌ڤپه‌یمانان بودجه‌ ژی بۆ كڕینا درۆنان بۆ پێشمه‌رگه‌ی مه‌زاختیه‌، تنێ مایه‌ ئیراق رازی بیت، مه‌ره‌ما وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ ئه‌وه‌ درۆن بۆ پاراستنا ئاخا هه‌رێما كوردستانێ بهێنه‌ بكارئینان، بتایبه‌تی بۆ هێلێن به‌رگریێ دگه‌ل داعشێ و د ده‌مێ رێڤه‌چوونا ئۆپه‌ڕاسیۆنێن سه‌ربازی بهێنه‌ بكارئینان نه‌كو بۆ مه‌ره‌مێن دی، چونكه‌ فڕۆكێن بێ فڕۆكه‌ڤان بۆ مه‌ره‌مێن سیخۆریێ و چه‌ندین مه‌ره‌مێن دی ژی دهێنه‌ بكارئینان”.

جه‌بار یاوه‌ر گۆت ژی” ژئالیێ دستووری ڤه‌ پاراستنا ئاسمانێ هه‌رێما كوردستانێ ئه‌ركێ حوكمه‌تا ئیراقێ یه‌، مخابن حوكمه‌تا فیدڕال ئه‌ركێ خوه‌ بجهنه‌ئینایه‌ بۆ پاراستنا ئه‌سمانێ هه‌رێما كوردستانێ، له‌وڕاژی گه‌له‌ك جاران فڕۆكێن شه‌ڕكه‌ر و یێن بێ فڕۆكه‌ڤان ژی ده‌ربازی ئاسمانێ هه‌رێما كوردستانێ دبن و سنورێن ئیراقێ دهێنه‌ تۆپبارانكرن و ئیراق نه‌شیایه‌ ئه‌رد و ئاسمانێن خوه‌ بپارێزیت، چونكه‌ هێشتا ژلئالیێ فڕۆكێن شه‌ڕكه‌ر یا لاوازه‌ بۆ پاراستنا ئاسمانێ ئیراقێ و سیسته‌مه‌كێ پێشكه‌فتی یێ به‌رگریا ئه‌سمانی نینه‌ بۆ به‌رسڤدانا هه‌ر به‌زاندنه‌كا سنورێ ئیراقێ، هه‌تا سیسته‌مێ چاڤدێریا ئه‌سمانی نینه‌ ل ئیراقێ، كو نوكه‌ ب سیسته‌مێ رادارێ چاڤدێریا ئه‌سمانی دهێته‌كرن ل هه‌موو جیهانێ و وه‌لاتێن پێشكه‌فتی، ئه‌ڤه‌ژی هۆكاره‌ ئه‌سمانێ ئیراقێ یێ به‌ره‌لایه‌، ب گۆره‌ی ئامارێن به‌رده‌ستێ مه‌ ژ ده‌ستپێكا ئه‌ڤساله‌ هه‌تا دووماهیا هه‌یڤا بۆری ٢٠٠ جاران سنورێ ئیراقێ هاتیه‌ بنپێكرن ب فڕۆكه‌ و توپباران و چه‌كێ سڤك، ژوان ژی ٩٣ێ جاران ب رێیا فڕۆكه‌ و درۆنان بوویه‌ و گه‌له‌ك جاران ژی ئه‌و فڕۆكه‌ ب كیراتیا زێده‌تری ٢٠٠ كیلۆمه‌تران هاتینه‌ د ناڤا ئاخا ئیراقێ دا، هه‌روه‌سا ژوان دوو بنپێكرنێن هاتینه‌كرن ژلایێ ئیرانێ و ٩١ جاران ژی ژئالیێ توركیا ڤه‌ بوویه‌، مخابن ئیراق نه‌شیایه‌ رێگریێ بكه‌ت”.

ئه‌ڤرۆ:

نوونه‌رێ هه‌ردو وه‌زاره‌تێن پێشمه‌رگه‌ و ناڤخوه‌ ل فه‌رمانده‌یا ئۆپه‌راسیۆنێن هه‌ڤپشك ل ئیراقێ، لیوا عه‌بدولخالق ته‌لعه‌ت راگه‌هاند، بۆ دابینكرنا بودجه‌ی بۆ هه‌ردو لیوایێن هه‌ڤپشك یێن پێشمه‌رگه‌ی و له‌شكرێ ئیراقێ دانوستاندن یێن هاتینه‌ كرن، به‌لێ هه‌تا نوكه‌ بریارا دووماهیێ ل سه‌ر نه‌هاتیه‌ دان.

لیوا عه‌بدولخالق ته‌لعه‌ت گۆت” ئه‌وا باس لێ دهێته‌ كرن كو  بودجه‌ بۆ هه‌ردو لیوایێن هه‌ڤپشك یێن پێشمه‌رگه‌ی و له‌شكرێ ئیراقێ هاتیه‌ دانان هه‌تا نوكه‌ بریارا دووماهیێ ل سه‌ر نه‌هاتیه‌ دان و تنێ باس لێ هاتیه‌ كرن و پێدڤی ب بریارا دووماهیێ یه‌”.

گۆت ژی” هه‌موو رێكار یێن ب دووماهی هاتین و تنێ كێشه‌ دابینكرنا بودجه‌یه‌ كو پێدڤیه‌ بریار ل سه‌ر بهێته‌ دان و كێشه‌ ژی ئه‌وه‌ حوكمه‌تا نوكه‌ یا ئیراقێ شیانێن دابینكرنا بودجه‌ی نینه‌ تاكو بریارێ بده‌ت و پێدڤیه‌ حوكمه‌ته‌كا نوو بهێته‌ پێكئینان”.

دو لیوایێن هه‌ڤپشك یێن پێشمه‌رگه‌ی و له‌شكرێ ئیراقێ بۆ ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن ده‌رڤه‌ی ئیدارا هه‌رێمێ دێ هێنه‌ دروستكرن كو دێ ب هه‌ڤپشكی وان ده‌ڤه‌ران ب رێڤه‌به‌ن و هه‌موو رێكار ژی یێن ب دووماهی هاتین و تنێ مایه‌ بودجه‌ بۆ بهێته‌ ته‌رخانكرن.

84

هه‌ولێر، قائید میرۆ

به‌رپرسه‌كێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هۆشداریێ دده‌ت ل دۆر پرسا هشكه‌سالیێ و دبێژیت: ئه‌گه‌ر ئیداره‌كرنا ئاڤێ نه‌هێته‌ گۆهۆڕین و ب ڤی ده‌ست و داری سه‌ره‌ده‌ری دگه‌ل ئاڤێ بهێته‌كرن، ب تایبه‌تی ئاڤا بن ئه‌ردی دێ چه‌ند سالێن داهاتی كاره‌سات په‌یدابن و ئاماژه‌كر، حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ پلان هشكه‌سالیێ به‌رهه‌ڤكریه‌ و چه‌ندین پڕۆژه‌ دێ بهێنه‌ بجهئینان.

دكتۆر كاروان هه‌ورامی، رێڤه‌به‌رێ گشتیێ ژێده‌رێن ئاڤێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر “هشكه‌سالیێ تنێ كاریگه‌ری لسه‌ر عێراق و هه‌رێما كوردستانێ نه‌بوویه‌، به‌لكۆ لسه‌ر ئاستێ جیهانێ كاریگه‌ری هه‌بوویه‌ هه‌ر ل ئه‌فریقا هه‌تا دگه‌هیته‌ ناڤه‌ڕاستا ئاسیا، مخابن سال بۆ سالێ كاریگه‌ریێن هشكه‌سالیێ زێده‌تر ده‌ر دكه‌ڤن، دیارده‌یا هشكه‌سالیێ پێدڤی ب پلانێن موكم هه‌یه‌، حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د چوارچوڤێ به‌رهنگاربوونا هشكه‌سالیێ پلانه‌ك به‌رهه‌ڤكریه‌ و پلانا حوكمه‌تێ ل سه‌ر دو ئاستانه‌، یا ئێكێ لسه‌ر بنه‌مایێ ژێرخانا ئاڤێ كار دهێته‌كرن و بۆ ڤێ مه‌ره‌مێ ژی بڕیاره‌ ل چه‌ند رۆژێن داهاتی 13 پڕۆژه‌ بهێنه‌ راگه‌هاندن و بكه‌ڤنه‌ بیاڤێ بجهئینانێ دا، پڕۆژێن حوكمه‌تێ د بیاڤێن ئاڤدێری و چێكرنا سكرا و راكێشانا ئاڤێ یه‌، ئه‌ڤه‌ ژێر بۆ گرنگیدان ب ژێرخانا ئاڤێ یه‌ و دێ هه‌موو بزاڤه‌ك هێته‌كرن بۆ ڤێ چه‌ندێ پڕۆژه‌ بۆ كێمكرنا كاریگه‌ریێن هشكه‌سالیێ بهێنه‌ بجهئینان، به‌لێ به‌رهنگاربوونا هشكه‌سالیێ و بابه‌تێ ئاڤێ ل سه‌ر دو ئاستایه‌ ئه‌و ژی حوكمه‌ت و وه‌لاتی، واته‌ دڤێت وه‌لاتی و جڤاكژی هاریكاربن بۆ پرسا ئاڤێ.

دكتۆر كاروان هه‌ورامی گۆت ژی “مه‌ ئاریشه‌ هه‌یه‌ بۆ پاراستنا ئاڤا بن ئه‌ردی، چونكه‌ قانوونه‌كا گونجای نینه‌ بۆ پاراستنا ئاڤا بن ئه‌ردی و قانوونه‌كا سه‌رده‌میانه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ نینه‌ بۆ پاراستنا ئاڤا بن ئه‌ردی، پڕۆژه‌ قانوونه‌ك هه‌یه‌ و ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ خواندنا دویێ بۆ هاتیه‌كرن، به‌لێ ئه‌و ژی مایه‌ و كار لسه‌ر نه‌هاتیه‌كرن، ل هه‌موو جیهانێ ئیداره‌دان و سه‌ره‌ده‌ری كرن دگه‌ل بابه‌تێ ئاڤێ ب شێوازه‌كێ پێشكه‌فتیه‌ و هاتیه‌ گۆهۆڕین، پێدڤیه‌ رێڤه‌برنا ئاڤێ لسه‌ر بنه‌مایێ فه‌لسه‌فه‌یا ئابوری و ژینگه‌هی بڕێڤه‌بچیت، پاراستنا ئاڤێ تێكه‌لی بابه‌تێن سیاسی هاتیه‌كرن و هنده‌ك خه‌لك ب ئاشكرا داخوازێ ل وه‌لاتیان دكه‌ن پیڤه‌رێن ئاڤێ بهێنه‌ لێڤه‌كرن ئه‌ڤێ چه‌ندێ زیانێن مه‌زن بۆ نفشێ داهاتی هه‌نه‌، ب ڤی ده‌ست و داری ئیداره‌یا ئاڤێ بهێته‌كرن ل هه‌رێما كوردستانێ ناگه‌هینه‌ 10 سالێن دی كاره‌ساتێن مه‌زن دێ په‌یدابن، نابیت ب ڤی شێوه‌ی ئاڤا بن ئه‌ردی بهێته‌ بكارئینان پاشه‌ڕۆژه‌كا باش نابیت بۆ كه‌رتێ ئاڤێ، هژماره‌كا زۆرا بیرێن نه‌قانوونی هاتینه‌ لێدان و رێژه‌كا زۆرا ئاڤا بن ئه‌ردی بهه‌روه‌دچیت، نوكه‌ ئه‌م یێ پێداچوونێ دكه‌ین بۆ بابه‌تێ چاندنێ و بكار ئینانا ئاڤێ پلان ئه‌ڤه‌ ئابووریه‌كا دروست د كه‌رتێ ئاڤێ دا بهێته‌كرن و ئه‌و سامانێ نه‌ته‌وه‌یی و نیشتیمانی بهێته‌ پاراستن، ده‌ركرنا قانوونێن باش و پلانێن حوكمه‌تێ دێ هاریكاربن بۆ ڤێ چه‌ندێ هه‌رێما كوردستانێ بشێت سه‌ره‌ده‌ریه‌كا زانستیانه‌ دگه‌ل كه‌رتێ ئاڤێ بكه‌ت.

79

دهۆك، نه‌وزاد هلۆری:

ب مه‌ره‌ما زێده‌تر گرنگیدان ب شوونوارێن كوردستان و پارێزگه‌ها دهۆكێ، بریار  ل سه‌ر ڤه‌كرنا مه‌زنترین دوو شوونوار ل پارێزگه‌ها دهۆكێ هاتنه‌ دان و د نوكه‌ دا پروژه‌ چویه‌ د وارێ بجهكرنێ دا كو ئه‌و ژی گرێ خه‌تارێ یێ شوونواری و پاركا شوونواری گه‌شتیاری یه‌ ل عیراق و كوردستانێ كو دكه‌ڤنه‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ.

د. بێكه‌س بریفكانی، رێڤه‌به‌رێ شوونوار و كه‌له‌پورێ دهۆكێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: پشتی هه‌ول و بزاڤێن زۆر ل داویێ بریار ل سه‌ر ڤه‌كرنا مه‌زنترین شوونوار ل پارێزگه‌ها دهۆكێ هاته‌دان كو ئه‌و ژی گرێ خه‌تارێ یه‌، دیسان كار بۆ ڤه‌كرنا مه‌زنترین پاركا شوونواری گه‌شتیاری ژی ل پارێزگه‌ها دهوكێ كو مه‌زنترین پاركه‌ ل عیراقی و كوردستان و ده‌ڤه‌رێ هاتیه‌دان، وه‌كو رێڤه‌ربه‌ریا شوونوار و كه‌له‌پوورێن دهوكێ و ب ئاماده‌بوونا رێڤه‌به‌رێ گشتی یێ شوونوار و كه‌له‌پووری ل كوردستانێ و سه‌رۆكێ تیمێ زانكویا ئودینی یا ئیتالی و قونسلێ گشتی یێ وه‌لاتێ ئیتالیا ل هه‌ولێرێ گرێبه‌ستا هه‌لكولینێن شوونواری ل گرێ خه‌تارا هاته‌ ئیمزا كرن و چویه‌ دوارێ بجهئینانێ دا.

زێده‌تر گوت: گرێ خه‌تارێ ئێك ژ جهێن شوونواری یێن مه‌زنه‌ كو دكه‌ڤیته‌ سه‌ر لێڤا روژهه‌لاتا گه‌لیێ سن ب دوراتیا 3كم ل گوندێ خه‌تارا یێ نوكه‌ دووره‌، رووبه‌رێ وێ پتری 80 هكتارایه‌ و دهێته‌ ئه‌ژمارتن ئێك ژمه‌زنترین جهنشینێن كه‌ڤن یێن كو هه‌تا نوكه‌ هاتیه‌ دیتن ل باشورێ پارێزگه‌ها دهوكێ و باكورێ تلسقوف، ل سالا 2021ێ تیمه‌كێ هه‌ڤپشك د ناڤبه‌را رێڤه‌به‌رییا شوونوار و كه‌له‌پوورێن دهوكێ و زانكویا ئودینی یا ئیتالی، رووپیڤه‌كا به‌رفره‌ ل سه‌ر جهی كر و د ئه‌نجام دا دیار بو كو ژیان هه‌بوویه‌ هه‌ر ل چه‌رخێ نحاسی یێ كه‌ڤن و هنده‌ك پارچێن گوزا یێ سه‌رده‌مێ حه‌له‌ف تا سه‌رده‌مێ ساسانی هاتنه‌ دیتن و هیچ ژ شوونوارێن سه‌رده‌مێ ئیسلامی نه‌هاتیه‌ دیتن، دیسان جهێ خه‌تارا ل چه‌رخێ نحاسی یێ كه‌ڤن جهه‌كێ به‌رفره‌ بویه‌ نێزیكێ 40 هكتاران بویه‌، پاشان ل سه‌رده‌مێ نه‌ینه‌وا یا پێنجێ كێم بوونه‌ك ب خوڤه‌ دیت، به‌لێ ل نیڤا هزارا سێیێ به‌رفره‌هبونه‌كا مه‌زن ب خوڤه‌ دیت و به‌رده‌وام بویه‌، ل چه‌رخێ برونزی یێ ناڤه‌راست و سه‌رده‌مێ میتانیان وه‌ك سه‌نته‌ره‌ك شارستانی مه‌زن بویه‌ رووبه‌رێ وێ نێزیكێ 70 هكتاران بویه‌).

93

ئه‌ڤرو، شه‌هلا رێكانی:

ماموستایه‌كا زانكویێ‌ كو راوێژكارا قانوونیه‌ بو روژناما ئه‌ڤرو دیار كر ئافره‌تا كورد یا گه‌هشتیه‌ ئاسته‌كێ‌ زورێ‌ بلند ب هه‌بون و بوچونێن خوه‌ڤه‌ و گۆت: مه‌ ل جهێن بریارێ‌ ژن هه‌نه‌ به‌س ئه‌م بڤی ئاستی د رازی نینین، ژبه‌ركو شیانێن ئافره‌تا كورد زورن و دشێت جهێن هێشتا بلندتر وه‌ربگریت.

سه‌باره‌ت كه‌ساتیا ئافره‌تا سه‌ركرده‌ ماموستایا زانكویێ‌ و راوێژكارا قانوونی دكتوره‌ دلین سه‌ردار  دیار كر كو كه‌ساتیا سه‌ركرده‌ كارتێكرنێ‌ ل سه‌ر كومه‌كا مروڤان دكه‌ت و شیان هه‌نه‌ ژ بو دیتنا چاره‌سه‌ریان بو ئاریشان و ئه‌نجامدانا هنده‌ك گوهورینێن بله‌ز و هاندانا كارێن پوزه‌تیڤ و كێمكرنا یێن نێگه‌تیڤ.

د. دلینێ‌ دیار كر كو كه‌ساتیا سه‌ركرده‌ هنده‌ك سالوخه‌تێن دیار تێدا هه‌نه‌ ئه‌و ژی هێزه‌كا مه‌زن هه‌یه‌، هه‌روه‌سا كارتێكرنه‌كا زور ل سه‌ر ده‌وروبه‌رێن خوه‌ هه‌یه‌ و ده‌ستهه‌لات هه‌یه‌ و ده‌ستهه‌لاتا سه‌ركرده‌ی چه‌ند پتر بیت دێ‌ كارتێكرنا خوه‌ پتر هه‌بیت.

راوێژكارا قانوونی دا زانین كو سه‌ركردایه‌تی دابه‌ش دبیته‌ سه‌ر سێ‌ ئاستا و گۆت: (ئاستێ‌ ئێكێ‌ سه‌ركردایه‌تیا خویه‌تی كو خوه‌ ئاڤا كه‌ی و خودان بریار و شیان بی، ئاستێ‌ دویێ‌ سه‌ركردایه‌تیا دناڤبه‌را گروپی، ئه‌ڤه‌ گرێدایه‌ ب چاوانیا سه‌ره‌ده‌ری كرنێ‌ و كارتێكرنێ‌ ل سه‌ر كومه‌كا مروڤان، ئاستێ‌ سیێ‌ كو زور یێ‌ گرنگه‌، جڤاكێ‌ نیڤ ده‌وله‌تی و یاسایێن ده‌وله‌تان ل سه‌ر كار دكه‌ن كو ئافره‌ت ببیته‌ سه‌ركرده‌ و خودان بریار).

د. دلینێ‌ دیار كر كو قانوون هه‌نه‌ رێكێ‌ دده‌نه‌ ئافره‌تێ‌ ماف هه‌بیت ل جهێن به‌رپرسیار  و دانا بریارێ‌ بیت، له‌وما جڤاك نه‌شێت رێگر بیت و ئافره‌تێ‌ ب ره‌نگه‌كێ‌ تایبه‌ت رولێ‌ خوه‌ هه‌یه‌ و دشێت مافێن خوه‌ ب ده‌ستڤه‌ بینیت و گۆت: (ره‌نگه‌ جاران جڤاك رێگر بیت به‌س خێزانێ‌ كارتێكرنه‌كا پوزه‌تیڤ هه‌یه‌ ژ بو كارێ‌ ژنێ‌ د بوارێ‌ سه‌ركردایه‌تی دا).

دكتوره‌ دلینێ‌ گوتژی: (پێدڤیه‌ ئه‌م ئافره‌تان هان بده‌ین نه‌ك به‌س كاركه‌ر بیت دڤێت ل جهێ‌ بریارێ‌ ژی بیت، رولێ‌ ژنا كورد گه‌له‌ك یێ‌ دیاره‌ و شیانێن هه‌ین، به‌س ئه‌م پێدڤی ب بزاڤه‌كا مه‌زنین كو جڤاكی هشیارتر بكه‌ین، داكو رولێ‌ وێ‌ پتر به‌رچاڤ بهێته‌ وه‌رگرتن، چونكی ئه‌م یێن د چه‌رخه‌كی دا دونیا هه‌موو یا ڤه‌كریه‌) .

د. دلینێ‌ د به‌رده‌وامیا ئاخفتنێن خوه‌داگۆت: (ب دیتنا من دڤێت ئه‌م نفشه‌كێ‌ نوو ئاڤا بكه‌ین ژ ئافره‌تێن سه‌ركرده‌ و تێگه‌هێن سه‌ركردایه‌تیێ‌ یێن هه‌ڤچه‌رخ نیشا وان بده‌ین و شیانێن هه‌ڤركیێ‌ لده‌ف هه‌بن به‌رامبه‌ر هه‌ر ئاسته‌نگه‌كا دكه‌ڤیته‌ د رێكا وێ‌ دا و باوه‌ری بخو هه‌بیت د دانا بریارێ‌ دا).

د. دلینێ‌ ئاماژه‌ بڤێ‌ چه‌ندێ‌ ژی كر كو دڤێت ئه‌م ره‌وشه‌نبیریا جێنده‌ری به‌لاڤه‌ بكه‌ین و وه‌كهه‌ڤیێ‌ د شیانادا بێخینه‌ دناڤبه‌را ره‌گه‌زێ‌ نێر و مێ‌، ئه‌ڤجا پێدڤیه‌ ئه‌م هنده‌ك تێگه‌ها به‌لاڤه‌ بكه‌ین كو ئه‌ڤ ره‌وشه‌نبیریه‌ د جڤاكی دا به‌لاڤه‌ ببیت، هه‌روه‌سا دڤێت ل زانكو و په‌یمانگه‌هان و قوتابخانا ئه‌ڤ تێگه‌هه‌ به‌لاڤه‌ ببیت كو پوست و جهێن گرنگ  یێن سه‌ركردایه‌تیێ‌ به‌س بو ره‌گه‌زێ‌ نێر نینن و گۆت: (به‌لكو دڤێت ژن ژی به‌ره‌ڤانیێ‌ ژ مافێ‌ خوه‌ بكه‌ت ژ بو وه‌رگرتنا جهێ‌ بریارێ‌ و ببیته‌ كه‌سایه‌تیه‌كا سه‌ركرده‌ كارتێكرنه‌كا زور هه‌بیت ل سه‌ر خێزانا خوه‌ و جڤاكی و ئه‌و گروپێ‌ ل گه‌ل كار دكه‌ت).

د. دلین سه‌ردار راوێژكارا قانوونی ئه‌و چه‌نده‌ ژی دیار كر كو پێدڤیه‌ ئافره‌ت بشێت به‌رپرساتیێ‌ راكه‌ت، ژبه‌ركو كه‌ساتیا سه‌ركرده‌ نه‌ هندا ب ساناهیه‌، چونكی هه‌تا مروڤ ژ ئاسته‌كێ‌ كرێكاری بهێته‌ بهێته‌ جهێ‌ بریارێ‌ دڤێت گه‌له‌ك شیان هه‌بن و گۆت: (وه‌ك باوه‌ری بخوه‌ بون و هه‌ست كرن ب به‌رپرساتیێ‌ بو گوهورانكاریێ‌ هه‌روه‌سا دڤێت بابه‌تێ‌ كارتێكرنێ‌ ژن لده‌ف خوه‌ ئاڤا بكه‌ت).

63

ئه‌ڤرۆ،عه‌لی حاجی:

د داخویانیه‌كێ‌ دا هاریكارێ‌ راهێنه‌رێ‌ تیما یانا زاخۆ یا باسكێت بۆلێ‌ دیاركر پشكاریا وان د خولا نێڤده‌وله‌تی یا ب هێزكرنا شیانێن راهێنانێ‌ ل وه‌لاتێ‌ كوێتێ‌ پێنگاڤه‌كا دی یا پێشكه‌فتنا ئاست و زانیاریێن وی بوون، ئه‌وا بۆ ماوێ‌ ده‌ه رۆژان ب پشكداریا 18 راهێنه‌ران سه‌ر ئاستێ‌ وه‌لاتێن عه‌ره‌بی هاتیه‌ ئه‌نجامدان.

زێده‌تر جوتیار عه‌لی بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: ژ ئیراقێ‌ ئه‌م دو راهێنه‌ر هاتبووینه‌ ده‌ستنیشانكرن بۆ خولا نێڤده‌وله‌تی ئه‌وا ژلایێ‌ راهێنه‌رێ‌ سربی و وانه‌بێژێ‌ په‌سه‌ندكری ژلایێ‌ ئێكه‌تیا ده‌وله‌تی كو ب شێوێ‌ تیۆر و پراكتیكی ل سه‌ر دووماهی پێشهاته‌ و پلانێن رێكخستی یێن راهێنه‌ران د هاتنه‌ گۆتن، ل روژا دووماهیێ‌ تاقیكرن هاتنه‌ ئه‌نجامدان بۆ هه‌موو پشكداران ژبۆ دانا باوه‌رناما تایبه‌ت یا راهێنه‌ران ئه‌وێن ژلایێ‌ ئێكه‌تیا ده‌وله‌تی ڤه‌ یا باوه‌رپێكریه‌

هه‌روه‌سان ناڤهاتی دیاركر سه‌رباری گڤاشتن و شێوازێ‌ زه‌حمه‌ت یێ‌ خولێ‌ و گۆت: لێ‌ ب گشتی مه‌ گه‌له‌ك مفا ژێ‌ وه‌رگرت و چه‌ندین نوویاتی و رێك وپلان مه‌ زانین و گه‌شبینم دێ‌ ب سه‌ركه‌فتیانه‌ باوه‌رنامێ‌ ب ده‌ستخوه‌ڤه‌ ئینم و دێ‌ ئێخمه‌ د خزمه‌تا وه‌رزشا باسكێت بۆلا پارێزگه‌هێ‌ و كوردستانێ‌ دا و جهێ‌ شانازیێ‌ یه‌ وه‌كو راهێنه‌رێ‌ ئێكانه‌ كورد پشكداری ڤێ‌ خولێ‌ بوویمه‌.

67

ئه‌ڤرۆ،ره‌مه‌زان زه‌كه‌ریا:

د داخویانیه‌كێ‌ دا سه‌رۆكێ‌ یانا به‌رده‌ره‌ش یا وه‌رزشی دیاركر ئه‌و كاودانێن نوكه‌ یێن دارایی د هاریكار نینن پشێن پشكداری خولا پلا ئێكا كوردستانێ‌ یا ته‌پا پێی بكه‌ت  و ئه‌گه‌ره‌كێ‌ زوور هه‌یه‌ خوه‌ ڤه‌كێشن.

زێده‌تر سه‌مێر عه‌بدولقادر بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: ژبه‌ر خرابیا ره‌وشا ئابووری و هه‌بوونا كۆژمه‌كێ‌ مه‌زن یێ‌ قه‌را ل سه‌ر یانێ‌ دێ‌ ب زه‌حمه‌ت بیت پشكداریێ‌ د خولا پلا ئێكا كوردستانێ‌ یا ته‌پا پێی دا بكه‌ت هه‌كه‌ر نه‌ هێنه‌ چاره‌سه‌ركرن و دخوازین یانا به‌رده‌ره‌ش ژی وه‌كو هه‌ر یانه‌كا دی بهێته‌ هژمارتن داهات بۆ بهێته‌ خه‌رجكرن ژبه‌ركو یانه‌كه‌ هه‌ر ژ سالا 1997ێ‌ هاتیه‌ دامه‌زراندن و موله‌ت ژ حوكه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ وه‌رگرتیه‌ و چاڤه‌ڕێ‌ به‌رسڤا  نڤێسارا خوه‌ ینه‌ ئه‌وا بۆ حوكمه‌تا هه‌رێمێ‌ هاتیه‌ ره‌وانه‌كرن.

ژلایه‌كێ‌ دووڤه‌ ئه‌گه‌رێ‌ خرابییا ره‌وشا دارایی یانێ‌ و داهاتیێ‌ خوه‌ دیاركر و گۆت: هه‌رچه‌نده‌ یانێ‌ هنده‌ك دوكان هه‌نه‌، لێ‌ 70% بۆ وه‌به‌رهێنه‌ریه‌ و 30% بۆ یانێ‌ دهێت كو دگه‌هیته‌ سێ‌ ملیۆن دیناران و دیسان دو ملیۆن ژلایێ‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دهێن و ئه‌ڤ هه‌ردو كۆژمه‌ بۆ چالاكیان گه‌له‌ك كێمه‌ ژبه‌ركو ئه‌و داهاتی د شیان دانینه‌ ئێك یاری بهێته‌ بڕێڤه‌برن، وه‌زاره‌تا رۆشه‌نبیری و لاوان ل حوكمه‌تا هه‌رێمێ‌ داهاته‌ك دایه‌ هه‌ردو پارێزگه‌هێن هه‌ولێر و سلێمانیێ‌ و ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ بتنَێ‌ هه‌ردو یانێن دهۆك و زاخۆ ئه‌و دهاته‌ وه‌رگرتینه‌ و یانێن دی چو داهات نه‌ وه‌رگرتیه‌، له‌ورا هیڤییا ئه‌وه‌ پشته‌ڤانیا یانا به‌رده‌ره‌ش بكه‌ن كو ئێك ژ یانێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ یه‌.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com