رێبوار شەرەفانی
ل بەندا تە و رۆژ ئاڤابوونێ بووم
رۆژا من ئاڤابوو و تو نەهاتی
هێدی هێدی ئەز یێ پارچەیێن خۆ كۆمدكەم
هێدی هێدی تام دكەم
ئەڤە سویرە.. ئەڤە شرینە..
ئەڤە تەعلە.. ئەڤە تڕشە..
ل سەر تەختێ نەچاریێ رابووم
دیسان من بایێ خۆنیاسینێ هەلمژی
دیسان من خۆ نیاسی و من هەمبێزا خۆ كر
ئەی (ئەز) ل من ببۆرە من گەلەك تو ئەزیەتدای
من تو ب لەشەكی بێ جلك ل سەر ستریا خشاندی
من تو بەرزەكری
ئێڤاربوو رۆژ ئاڤابوو
رۆژهەلاتێ ب خێر هاتنا من كرەڤە.
هەرهین محەمەد:
سترانبێژ(هوزان شەرڤان) كو ژ باكورێ كوردستانێ یە، د دیدارەكێ دا بۆ رۆژنامەیا ئەڤرۆ گۆت: سترانبێژێن ناڤدار ل باكورێ كوردستانێ (شاكرو رەسول) بوون و هەتا نوكە دەنگێ وان مایە و نوكە ژی دهێنە گۆتن و مالا دەنگبێژان یا ژن و زەلامان هەیە و ژێكجودانە و ل وێرێ رۆژانە دەمێ خوە دبۆرینن و سترانان دبێژن، بەلێ وان دەرفەت نینە ل تیڤیان دەركەڤن و هەكە بهێنە باشور ل تیڤی و ئاهەنگا پشكداربن.
زێدەترگۆت: من ئەڤینی یا كری و ژیان بێ ئەڤینی نابیت و هەكە تەماشە بكەی ئەو كەسێن دبنە هونەرمەند د هەر بیاڤەكی دا ئەوان هەر ئەڤینی یا كری و دەواتێن باكورێ كوردستانێ نە وەكو ئێكن هندەك دەڤەر دەواتێ هێدی دكەن و هندەك ژی بلەز دكەن، بەلێ ل دەواتێن ئەرتوشیا خەمل و كوكا ژنێن وان یا كوردیە و چ گۆهۆرین دجلو بەرگێن خوە دا نەكرینە.
بێوار حەمدی:
وێنەگر(زیرەك جبرائیل) د دیدارەكێ دا بۆ رۆژنامەیا ئەڤرۆ گۆت: دەمێ من دەست ب كارێ وێنەگرتنێ كری، من دگۆت بلا ل دەستپێكێ قوربانیدان هـــەبیت و من ب خوە بەخشــــــی دەستپێكر، بەلێ ئەڤە مەزنترین شاشی بوو منكـــری، چنكو مرۆڤ ب دەلیڤە دهێتە دیتتن.
ناڤبری گۆت: ئەز گەلەك حەزژ گرتنا وێنەیێن سروشتی هەروەسا یێن وەرزشی ژی دكەم و وێنەگرێ سەركەفتی ئەوە یێ كو وێنەیێن باش و سەنجراكێش بگریت، بەلێ مخابن هەتا نوكە وەكو پێدڤی داهات بۆمە ب وێنەگرتنێ ڤە نەهاتیە، ئەگەر ژی بۆ وێ چەندێ ڤەدگەڕیت كو مۆبایلێن باش هاتینە و خەلكەك وێنەیێن خوە ب كامیرا مۆبایلا خوە دگریت، لێ دیسان دێ بێژم دڤێت مرۆڤ قوربانیێ بۆ هیڤیێن خوە بدەت، لێ ل وەلاتێ مە گەهشتن بۆ ئارمانجان گەلەك یا ب زەحمەتە.
دلڤین رەشید:
سترانبێژ (خۆشتڤیار بەرواری) د دیدارەكێ دا بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیاركر كو ئەو خەلكێ دەڤەرا بێگۆڤایە و ژدایكبوویێ سالا1998 هەر ژ زارۆكینیا خوە حەزژ گۆتنا سترانان كریە و دگەل دەنگێ مۆزیكێ مەزن بوویە و نوكە یێ خوە بەرهەڤ دكەت دا بەرهەمێ خوە یێ ئێكێ بەلاڤ بكەت.
ناڤهاتی گۆت: ئەگەرێ سەرەكی كو ئەز ببمە سترانبێژ كارتێكرنا وان نەخۆشیان یێن ل سەر وەلاتێ من بگشتی و دەڤەرا مە ب تایبەتی دا هاتین ژلایێ دوژمنێ گەلێ كورد ڤە، ل دەستپێكێ من بتنێ ستران بۆ هەڤال و دوستێن خوە دگۆتن، لێ لڤێ دووماهیێ مە هزر د چێكرنا كلیپەكێ دا كریە ژپەیڤێن (رزگار كێستەی) ئاوازا (سدقی بناڤی) یە و هیڤیدارم كو هەر گەنجەكی خۆدان شیان د هەر بوارەكی دا بزاڤێ بكە وان هزر و شیانان بخێتە دخزمەتا مللەتێ كوردا، ب تایبەت ژی تەخا هونەرمەندان چنكو هونەرمەند ژی دشێن ب رێكا دەنگ و بەرهەمێن خوە دشێت دۆژمنێ بشكێنیت.
بلند محمد
گاڤەكا دی، تەرمێ من دێ كەڤیتە وێ كۆلانا هە یا تەنگ و زاڕۆكێن تاخی دێ میزنە پێڤە. تەرمێ من ژی دێ بیتە هەلامەتەكێ ژ بێهنا میزێ داگرتی. خەلك دێ د بەر سەرێ من ڕا چیت، دبیت ب مەرەق ل دۆر من بزڤڕن ژی، لێ لەزگین دێ چاڤێن خوە ژ من گرن و دفنێن خوە داپۆشن، هەر وەكو پارچەیەكا پاتەی و بارۆڤەیەكێ ل گەل خوە گرێلی كۆلانێ كری و كیفكۆیی بوویی. كەس پرسیارا من ناكەت، دیسا كەس پرسیارا وان ئەگەران ژی ناكەت یێن ئەز گەهاندیمە ڤێ دووماهیێ.
ل ئاسمانان، قڕ هێدی هێدی كۆم ڤەدبن، ل دۆر تەرمێ من دزڤڕن، هەروەكو ئەو ل هیڤیا فرمانەكێ دا پێكڤە هێرشی تەرمێ من بكەن و هنجهنج بكەن. ل وێڤەتر، پشیكەكا رەش ل ڤی دیمەنی مەیزە دكر وبێهنا بایەكێ خەمگین دهەلكێشا، پاشی بێی خوە ب سەر تشتەكی ڤە لێبدەت، مەشا خوە دۆماند و دوور كەڤت.
ئەو تشتێ خەلك نوزانت، ئەوە، تەرمێ من یێ ب سات و دەمێن درێژ مایە ل ڤێ كۆلانێ، نهێنیەكا مەزن ب خوەڤە هلگرت بوو. نهێنیەكا هند گران بوو كو بەرێ من دایە ڤی چارەنڤیسێ ڕەش. د بەرویكا چاكیتێ من یێ دڕیای و قرێژی دا، دەستخەتەك تێدا هەبوو، گەلەك تشت تێدا هات بوونە ئاشكرا كرن، دانپێدانێن من، ئەگەرێن مرنا من، شاشیێن من یێن كەتینە سەر ئێك هەتا كو ئەز ژناڤ بریم و وێران كریم.
ئەو پشتی بۆرینا دەمەكی دێ وی دەستخەتی خوینن، بەلكو پارچەیێن ژیانا من یا ژێك بەلاڤ دێ كۆم ڤەكەنەڤە. لێ ما ئەو دێ تێگەهن؟ یان ژی دێ ژیانا من وەكو مامكەكا نە بەرسڤ دایی د وێ كۆلانێ دا نە هلێڤڕی مینت؟ ئەو كۆلانكا هەر تشتی بێ شوونتل دادعوورت، دێ نهێنیا من ژی بەرزە كەت.
دیمەنێ من بۆ هەوە نە گۆتی ئەوە، هەر كەسەكێ د تەرمێ من د تشقلی، د بەرویكێن من د خەبتی، لێ كەسێ ئەو دەستخەت نەخواند.
سنێلەكی، پشتی بەرویكێن من هەموو ڤاژی كرین و چ تشت تێدا نەدیتی، تفكرە ب تەرمێ من ڤە و ئەو دەستخەت ژ بەرویكا من ئینا دەر. ڤەكر و خواند، هێدی هێدی و پیت پیت دخواند. من نڤیسی بوو، ئەڤە دێ چمە دادگەهێ دا ڤان هەموو بەلگەیان ڕا دەست بكەم، كا چەند خوەفرۆش هەنە و كا چ كرینە و چەند سامانێ دەولەتێ ب هەروە ب ئاڤێ دا بەرداینە، ب بەلگە ڤە دێ دانمە سەر ماسا دادوەری. دا هەموو بزانبن كا بۆچی ژ كاری هاتمە دوورئێخستن.
سنێلەیی، هەست ب وان نەخۆشی و ئێشانێن من كر یێن ئەز گەهاندی مە ڤێ رەوشێ.
كرە غار و بەرێ خوە دا مزگەفتێ و گۆت: تەرمەكێ ل وێراهە، بێهنا كەتیێ و ئەڤ كاغەزە د بەرویكێ دا بوو. لێ هەوە ڕاستی دڤێت، گۆتن بێدینەكە و نابیت ل ناڤ مۆغبەرێ بهێتە ڤەشارتن.
تەرمێ من وەكو قوربانیەكێ ژبیركری ل وێرێ ما، كۆلان ژی وەكو دیدەڤانەك، ل سەر مرنەكا دی بێدەنگ ما. من هەولدا رابمە سەر خوە، لێ پشتا من ب عەردی ڤە ڤەنووسابوو و هێدی هێدی گەردیلەیێن ئاخێ ئەز بۆ ناڤ پەراسیێن خوە دكێشام.
سەیفوللا موحەمەد
وێ ڕۆژێ، من بەرویكا خوە داقوتا ژ گلی و گازندان و نیڤەكا دەینێن خوە پێ ئەداكرن، ژبلی چەند هویردەیان، ئەو ژی ژ بۆ نانێ ئێڤاری، ما تو بێژی ب وێ چەندێ برسا من بشكێتن؟ ما تو بێژی خەوا من د وێ شەڤا درێژا زستانیدا بێتن؟ ما نە ڕاستە دەما دبێژن، (خەوا باب كوشتییا دهێت، بەلێ خەوا زك برسییا ناهێت)؟ پا چ دبێژی باب كوشتییێ زك برسی؟ ئەگەر ل درەنگە شەڤێ ژنشكەكێڤە چاڤێن من كەتن سەرئێك و د خەوەكا بێهن تەنگدا غەوارە بووم، ئەرێ دێ دەلیڤە هەبت، خەونەكا خوەش ببینم؟ تو بێژی خەونەكێ ب دەولەتبوونێڤە ببینم؟ ئەگەر من دیت، ئەرێ ڕاستە دێ بم شاعر؟ ئەگەر بوومە شاعر، دێ چەند شێم ژ میحڕابا (خانی) پەیڤان ڤاڕێ كەم و سروودەكێ ژ هیڤییا وی یا چەند سەد سالان و هەستێن خوە یێن ئاریای یێن چەندین سالا ڤەوەشینم پاتكا ڕۆژەڤێ؟ ئەز ژی نزانم دێ چ سروود نڤێسم! نێ تژی ل سەر ڕەفاتكێ سروودن، ل شاهییا و ل بەهییا وان سروودا د خوینین، مە پتر ژ فاتحا سوفییان ژبەرن، ببۆرن ئەڤ خەونە گەلەك درێژە جهێ وێ دناڤ خەونا مندا ناكەت، ئەز خەو كورتم مینا ژییێ خوە یێ كورت، ب زوری جهێ نانەكێ دناڤ خەونا زك برسییەكێدا دكەت.
سەگڤان ئەحمەد
گوندێ مە بێ سەبرە دایێ
پشتی تە بارکر ژ دونیایێ
ژینا من بێی تە بێ تامە
خەریبم پێژنا تە نایێ
کی دێ بۆمە نانی پێژت
دگەل دویکێلی ڕۆندکا ڕێژت
شەڤ درێژێن زڤستانێ
سەرهاتییا بۆمە بێژت
کی دێ بۆمە دوشت پەزی
دگەل کێ بچم دناڤ ڕەزی
تەشیا تە ئێدی نا ڕێست
ئالزین داڤێن مەرەزی
کا دلێ پاقژ و بژین
کا ئەو کەنی کا گرنژین
تو دویر کەتی ب ئێك جاری
لەو دۆزەخە پشتی تە ژین
دلۆڤان هالۆ
خـۆزی کـورد هـەمـی بـبـان ئـێـك دەست
بـبـان خـــودان ئـێـك دل و ئـێـك هەست
دوژمـــن کـربـان ســەرخـوەش و مەست
***
خـۆزی کـورد هـەمی بـبان خـوشك و برا
هەمی ڕێك ل بەر خوە کربان فند و چرا
ئـالا کوردستانێ بلند کربان ل هەمی درا
***
خــــۆزی کــــورد هـــەمـــی بـــبـــان ئێك
ل دویـــڤ ئــێــك ڕێــبـــاز و ئــێــك ڕێك
ئـاڤــا کـربـان دەولـەتـەکـا ب ڕێك و پێك
رەمەزان ئیسماعیل گەرەگوهی
ل وێ شەڤێ.. و
ئەوی جهێ ئەز و تۆ لێ
هەر تشتەكێ مە ڤیابا و
دلێ مە دخواست
قەدەرا مە بۆ مە وەدكر
بەكرۆكا ب لەز و زوی
ژ وی جهی و
ژ دەردۆرا مە مشەخت دكر
خوە ڤەدەر دكر
ل وێ شەڤێ..
دەمێ ستێرێن ل ئەسمانی
ڕەوشا ژڤانێ مە زانی
هەمیا پێكڤە بۆ من و تە
ب هەردو ملا
هەتا سپێدێ لاڤا دكرن
بەحسێ مەدكر
ڕێكا ئەشقێ بۆ مە ڤەدكر
ل وێ شەڤێ..
بێدەنگیێ وەكی هەرجار
شاپەڕێن خوە
ب سەر ڕەوشا من و تەدا
ئینابوون خوار
بگڕنژین و بشكوڕینا
سەبر و هەدارا مە دئینا
هندی دشیا
دەرگەهێ هەمی هیڤییا
هەتا سپێدێ دهێلا تاق و
ل مە دڤەدكر
بێدلیا مە ئێكجار نەدكر
ل وێ شەڤێ..
بێهنڤدانا
خەو و خەمێن من و تەبوو
بۆ من و تە دەلیڤەبوو
تە تابلۆیێ هندە سالا
ئەوێ ژ ئەشقێ نەیێ ڤالا
ئێكسەر ڤەدكر
بۆ ڤی دلی شرۆڤەدكر
لەوڕا من ژی..
بێ گیرۆبوون
دو دەستێن خوە
د سەر ملێن تەڕا دبرن
سینگ و بەرێن مینا حەودا
ب ئارامی همبێز دكرن
ب تبلێن خوە
پرچا قەمەر بۆ تە شەدكر
سینگێ خوە ژ دل بۆتە ڤەدكر.
دیدار، سالار محەمەد دۆسكی:
2 – 5
سالا پاشتر ژ بەرخواندنا نەخوێنەواریێ قوتابخانەك ل گوندێ دێریشكێ هاتەڤەكرن، و مەرەم ژ ڤەكرنا قوتابخانێ ل گوندان ئەو بووینە دا ئاسنكاری بۆ خەلكی بهێنەكرن و بچنە قوتابخانان، و دیسان دا رێژا چوونا قوتابیان بۆ ڤی خواندنێ زێدەتر لێ بهێت وێ سالێ گەلەك قوتابخانە ل گوندێن جوداجودا هاتنەڤەكرن، و هاتنە ڤەگوهاستن بۆ قوتابخانا دێریشكێ و قوناغیێن ئێك و دو و سیێ سەرەتایی هاتنە ڤەگوهاستن بۆ قوتابخانا دێریشكێ، چونكە وی دەمی زارۆك بوون و گۆتن نەشێن هاتن و چوونێ بكەن وێ سال ئەم ماینە ل قوتابخانا دێریشكێ و خواندنا نە خوێنەواریێ ژی ل گوندی بەردەوامی دایێ، و مە دو مامۆستایێن دی ژی هەبوون و ئێك خەلكێ هەولێر و ئێكێ دی ژژی بنافێ (تاهر عەبدوللا) فەرمانبەر بوو هاتە ڤەگوهاستن بۆ دەف مە بوو مامۆستا، و سالا دوڤدا قوناغێن خواندنێ زێدە بوون و ئێدی قوتابخانە بۆ دو دەوامی و سێ قوناغ سپێدێ و سێ ئێڤاری دهاتن و خواندنا نەهێلانا نەخوێندەواریێ ب كوتەكی بوو، و دەسپێكێ ئەوێن ژیێ وان بچووك هاتنە ژێگرتن، و دوڤدا ئەوێن مەزن هاتنە ژێگرتن و گۆتن دڤێت كەسەك نەمینت و هەر هەمی بهێنە خواندنێ و ئەم ماوەكی ماین، ل سالا 1981 دەست پێكر وی دەمی ئەم وەك ژ دایك بوویێن سالا 1955 ئەم دلێبورین بووین ژ چوونا لەشكری یا ئیراقێ، چونكە ئەم ڤەگەریا بووین وی دەمی دگۆتن (عائدون) وی دەمی ئەم برینە لەشكریێ وەەك یەدەك.
ل دور هەبوونا هێزێن پێشمەرگەی ژی ل وی دەمی ماموستایی شۆرەشێ گۆت: پێشمەرگە گەلەك یێ بەربەلاڤ و بەرچاڤ نەبوو وی دەمی مەفرەزەكا پێشمەرگەی هەبوو یا (مولازم عەلی) بوو، و ئێكی دگۆتنێ(حەمدی بەگ )یێ شێلازی بوو، ل گەل بوو دەڤەرا مە ئەڤە بووینە و بتنێ مەفرەزەك هەبوو، و هاتن و چوون نەبوو و گەلەك یا كێم بوو و هەر خوە نیشا كەسەكێ نەدا ، بیرا من دهێت پصمامێ مە (عەبدوللا ئەحمەد دێریشكی) خودێ ژێ رازیبت وی دەست ل گەل پێشمەرگە هەبوون، وی دەمی ئەو ب كارێ رێكخستنێ رادبوو دناڤا خەلكی دا چونكە وی دەمی سەركردایەتی یا بەروەخت بوو، ل سالا 1978 من ژیانا هەڤژینیێ پێكئینا و ئەڤە پشتی من پارێن وانەبێژیێ وەرگرتین وێ سالێ ل گەل پارێ من بخوە خرڤەكری كەفتن (600) دینار و هەمی پێدڤیێن دەواتێ پێ هاتن وەك زێر و جلك و مەزاختی هەمی دروست بوون، و ئەو پارە گەلەك بوون وی دەمی مسقالا زێری ب (9) دیناران من كری و پارێ من گەلەك باش تێرا من كر و من پێدڤی ب كەسەكێ نەبوو و هەتا دەواتا خوە ژی من ب ئەوان پاران كر، دەوات وی دەمی مە كر خەلكێ عاجز بوو و دەنگویێ ڤەگوهاستنا خەلكێ ئەوان گوندان هەبوو بۆ كومەلگەها و سالێن 1978 – 1979 بوو، هەڤژینا من خەلكا گوندێ مایێ بوو و گوندێ وانژی دچارچووڤێ ڤەگوهاستنێ دا بوو و كەفتە بەر هەوا ڤەگوهاستنێ دا و هەیفا شەش من دەواتا خوە كر و هەیڤا حەفت خەلكێ ئەوان گوندان ل سەر مال و مولكێ وان هاتنە راكرن، دووف دا چوومە لەشكەری یا ئیراقێ و سالەكێ مە راهێنان ل ماعسكەرێ (سەعد) ل باژێرێ دیالا كر، وی دەمی حوكمەتا بەعس هەمی دبرنە لەشكەریێ ب كوتەكی نوژدار، مامۆستا، هەر كی با دڤێت چووبا لەشكەریێ، دووف دا هاتینە رەوانەكرن بۆ برۆكێن شەری ل (قصر شرین) ئەەم نێزیكی (20) رۆژان ماین و دووف دا گۆتن دێ لەشكەرێ ئیراقێ هێرشێ كەت و ئەم هاتینە رەوانەكرن بۆ گێلان و دووف دا ئەم كەفتینە حالەتێ ئامادەباشیێ دا و (60) رۆژان من دەستیردان وەرنەرگرت و هەر چ پەیوەندی مە ل گەل مال نەمابوون و ژ من بێ هیڤی بوون و هندەكا گۆتە خەزیرێ من مە ناڤێ وی گولێ بوویە رادیوویێ وەك دیل هاتیەگرتن، پشتی (60) رۆژ ب دووماهی هاتین وی دەمی ئەم كتەیبا دەبابا بووین و ئامر سریێ من ژی گۆت زانم ئێدی تو نازڤری و گۆتن تویێ حەقی وی دەمی لەشكەری گەلەك یا نەخوش بوو و خەلكی حەژێ نەدكر، دەمێ ڤەگەریایمە دەستیردانێ خەزیرێ من خودێ ژێ رازیبت نەهێلا بچم و گۆت روونەخوار و نەچە لەشكەریێ وی دەمی من سێ كچ هەبوو و من ئێكسەر پەیوەندكر و چوومە (گەلیێ بازێ) وێ رۆژێ عەبدوللا ئەو ژی هات بوون و ئەم بووینە كومەك و چەند پێشمەرگە ل گەل مەهاتن و ئەم چووینە (سەناتێ) و پێشتر دەمێ مامۆستا ل (كانی ماسێ) .
نيشاندان