NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by Naci Badel

Naci Badel

2606 POSTS 0 COMMENTS

1

بالیۆزخانەیا ئەمریكا ل بەغدا د بەیاننامەیەكێدا كو ل تۆرا جڤاكییا ئێكس بەلاڤكری، راگەهاند» سەرەخوەشیێ ل كەسوكارێن قوربانییان دكەین ئەوێن ل سەر دەستێ چەكدارێن حزبوللا هاتینە كوشتن كو ئەوژی ژ ئالیێ ئەمریكاڤە ب رێكخراوەكا تیرۆرستی هاتیە هەژمارتن و ئێكە ژ میلیشیێن ب سەر حەشدا شەعبی ڤە».
بالیۆزخانەیا ئەمریكا رۆهنكر ژی كو وێ میلیشیایێ ل رۆژا 27/7/2025 ل فەرمانگەهەكا وەزارەتا چاندنێ ل بەغدا ئەو تاوانە ئەنجامدایە.
دوپاتكر ژی» خەمبارین ب ژ دەستدانا گیانان كو كارمەندەكێ پۆلیسێن فیدرالی و كەسەكێ سڤیل بێ تاوان بوون، هیڤییا چاكبوونا ب لەز ژی بۆ برینداران دخوازین».
بالیۆزخانەیا ئەمریكا ل بەغدا داخواز ژ حوكمەتا ئیراقا فیدرال كر پێرابوونان وەربگریت تاكو ئەو تاوانبار و سەركردەیێن وان بێی گیرۆبوون بهێنە رادەستكرن بۆ دادگەهێ.
دیاركر ژی» ئەڤ چەندە بابەتەكێ سەرەكییە بۆ پاراستنا سەروەرییا قانوونێ و رێگریكرن ل دوبارەبوونا كریارێن توندوتیژیێ».
ئەڤە د دەمەكیدایە كو ل رۆژا ئێكشەمبییا بۆری ل سەر گوهۆڕینا رێڤەبەرەكێ چاندنێ ل بەغدا، چەكدارێن میلیشیا حزبوللا یا ئیراقی شەڕەكێ مەزن ل بەغدا كر و چەندین كارمەندێن پۆلیسان و كەسێن سڤیل كوشتن و برینداركرن.
بالیۆزخانەیا ئەمریكا ل بەغدا داخوازا سزادانا سەركردەیێن میلیشیا حزبوللا ئیراقی كر و دیاركر كو ئەو میلیشیایە ب سەر حەشدا شەعبی ڤەیە و د لیستا تیرۆرێ یا ئەمریكا دایە.

2

بەرپرسەكێ پارتی دیموكراتی كوردستان دبێژیت: حوكمەتا ئیراقا فیدرال حەزناكەت و ناخوازیت هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ دەست پێ بكەت، تاكو ئەوژی وەك حوكمەت پێگیر نەبیت ب وێ چەندێ مەهانە مووچەی بۆ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ ب هنێریت.
د نووترین دیدارا د ناڤبەرا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و ستیڤ بیتنەر، قونسلێ گشتیێ ئەمریكا ل هەرێما كوردستانێ، هەردو ئالی هەڤڕابوون ل سەر پێدڤییا دەستپێكرنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ. د دەمەكیدا چەند حەفتییەكە هەولێر و بەغدا تێكگەهشتن سەبارەت ڤێ چەندێ كریە، بەلێ هێشتا پرۆسەیا هنارتنا پەترۆلێ دەست پێ نەكریە.
ل دۆر ڤی بابەتی، سەنگەر كانەبی، بەرپرسێ لقێ 23 یێ پارتی دیمەوكراتی كوردستان گوت» حوكمەتا ئیراقا فیدرال ناخوازیت دەست ب هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ بهێتە كرن، لەوما میلیشیا زەڤیێن پەترۆلی ل هەرێمێ درۆنبارانكرن. نوكە ژی بەغدا ناخوازیت زەڤیێن پەترۆلی بكەڤنە كاری، ژ بەر ئەگەرەكێ سادە، ئەوژی ئەوە هەكە پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ب وێ رێژەیا دیاركری بهێتە بەرهەمئینان و بهێتە هنارتن بۆ دەرڤە، دێ ئیراق نەچار بیت مەهانە مووچەیێ فەرمانبەرێن كوردستانێ و هەقدەستێ كۆمپانیێن پەترۆلی ب هنێریت، د دەمەكیدا ئیراقێ پێ نەخوەشە پارە و داهاتێ خوە بۆ كوردستانێ ب هنێریت و وەسا دبینیت كو پارەی ددەتە ئالییەكێ نەیارێ خوە. ژ بلی وێ چەندێ ئیراق ناخوازیت بهێتە بن بارێ وێ خەرجیێ، چونكە هەڤوەلاتیێن هەرێما كوردستانێ ب هەڤوەلاتیێن خوە نزانیت، وێ ب خوە ژی كورتئینان د بودجەیدا هەیە».
گوت ژی» ل ئیراقێ سالانە سەدان هزار كەس ب هەرەمەكی هاتینە دامەزراندن، دەهان میلیشیا ب ناڤێن جودا جودا مووچەی ژ حوكمەتافیدرالی وەردگرن كو پشكەك ژوان سەر ب وەلاتێن دی نە، لەوما پارەیێ پەترۆلێ تێرا ئیراقێ ب خوە ناكەت، ژبەر وێ چەندێ بەغدا ناخوازیت پەترۆلا هەرێما كوردستانێ بهێتە هنارتن، تاكو پێگیر نەبیت ب هنارتنا مووچەی، چونكە هەكە پەترۆل بهێتە هنارتن ڤێجارێ نەشێت خوە ژ هنارتنا مووچەی ڤەدزیت، لەوما دخوازن هەرچ بیت بكەنت تاكو رێكێ ل هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ بگرن».
دیاركر ژی» راستە دەستهەلاتدارێن بەغدایێ شیان خوە ژ وێ چەندێ ڤەدزن كو دەستووری بجهبینن، هەروەسا خوە ژ وێ چەندێ ڤەدزی كو بڕیارا دادگەها بلند یا فیدرالی بجهبینن و مەهانە مووچەی بۆ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ ب هنێرن، بەلێ هنارتنا پەترۆلێ یا جودایە و وی دەمی نە بەغدایێ هیچ ئاخڤتن و بەهانە نامینیت، لەوما هەرچەندە حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بەرهەڤە كو هنارتنا پەترۆلێ ب وێ رێژەیا دهێتە بەرهەمئینان بەردەوام بیت، بەلێ حوكمەتا فیدرالی ناخوازیت و بۆ ڤێ مەبەستێ ناهێتە پێش».

دوهی سێشەمبی 29/7/2025، رێكخراوا (هیومان رایتس ووچ) هۆشداری ل دۆر هێرشێن درۆنی ل سەر هەرێما كوردستانێ دا و د راپۆرتەكێدا ئاماژە ب وێ چەندێ كر كو زەڤیێن پەترۆلی دبنە ئارمانج و ئەو هێرشە زیان ل كەرتێ وزەیێ ل هەرێما كوردستانێ دایە.
د راپۆرتا وێ رێكخراوێدا ئاماژە ب وێ چەندێ ژی هاتیە كرن، هێرشێن ب رێكا درۆنان دهێنە كرن د مەترسیدارن و وەدكەن كێشە د ناڤبەرا هەولێرێ و بەغدایێ ئالۆز ببن و د وێ ململانێدا بەغدایێ هنارتنا مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ راگرتییە.
رێكخراوا (هیومان رایتس ووچ) داخواز ژ هەردو ئالیێن پەیوەندیدارێن هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ كر ڤەكۆلینێ ل دۆر هێرشێن درۆنی بكەن و رێكێ نەدەن زێدەتر هێرش ل سەر ژێرخانەیا وزەیێ ل هەرێمێ بهێنە كرن و هەروەسا هنارتنا مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ بهێتە گرەنتیكرن و ل دەمێ خوە و ب تمامی بهێنە هنارتن.
ئەڤە د دەمەكی دایە كو رۆژا دوشەمبی 28/7/2025، شاندەكێ ئیراقی ب سەرۆكایەتییا قاسم ئەعرەجی، شیرەتكارێ ئاسایشا نیشتمانییا ئیراقێ گەهشتە هەولێرێ و ژ ئالیێ رێبەر ئەحمەد، وەزیرێ ناڤخوە ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پێشوازی لێ هاتە كرن.
پاشی د كۆنفرانسەكێ رۆژنامەڤانیدا هەردو ئالییان ئاماژە ب وێ چەندێ كر كو لژنەیەكا هەڤپشك پێكئینایە بۆ ڤەكۆلینێ ل دۆر هێرشێن درۆنی و پاشی سەبارەت وێ چەندێ دێ راپۆرتەكێ بەرهەڤ كەن.
وەزیرێ ناڤخوە ل هەرێما كوردستانێ د وی كۆنفرانسێ رۆژنامەڤانیدا ئاماژە كر كو هێرشێن درۆنی كاریگەری ل سەر بەرهەمئینانا پەترۆلێ ل هەرێما كوردستانێ هەبوویە و پێدڤییە ئەو گرۆپێن هێرشان دكەن بهێنە ئاشكراكرن و هنارتن بۆ دادگەهێ.

3

د. عەلی تەتەر، پارێزگارێ دهۆكێ دوهی 29/7/2025 سەرپەرشتیا كۆمبوونا ئاسایی یا لیژنا پیشەسازی و وەبەرهێنانێ كر و پتریا داخوازیێن سەرمایەدار و خودانێن پڕۆژەیان هاتنە پەسەندكرن.
د كۆمبوونێ دا بەحسێ رەوشا كەرتێ پیشەسازی و وەبەرهێنانێ و داخوازیێن سەرمایەدار و وەبەرهێنەران ل سنۆرێ پارێزگەهێ، وەكو: دامەزراندنا كارگەهان و دروستكرنا پڕۆژەیێن وەبەرهێنانێ د كەرتێن جودا دا هاتە كرن و پشتی گەنگەشێن تێروتەسەل، پتریا داخوازیان هاتنە پەسەندكرن.
پارێزگارێ دهۆكێ دوپاتكر كو هەر داخوازیەك و پڕۆژەكێ هاتیە پەسەندكرن، دڤێت ل دووڤ رێنما و یاسایێن حكومەتا هەرێما كوردستانێ بهێنە ئاڤاكرن و د بەرژەوەندیا گشتی دابن و كارتێكرنێ ل سەر ژینگەهێ نەكەن و دەلیڤەیێن كاری بۆ خۆجهێن دەڤەرێ پەیدا بكەن و پشتەڤانیا كارگێریا پارێزگەهێ بۆ هەر هاریكاریەكێ دیاركر.

1

زاخۆ، دلۆڤان هالۆ:

ل هۆلا كۆلیژا زانست ل زانكۆیا زاخۆ، ئیدارا سەربخوە یا زاخۆ ب هەڤكاری ل گەل زانكۆیا زاخۆ و كوردستان فاوندەیشن، دوهی 29/7/2025 كۆنفرانسێ پێنگاڤەك بەرەڤ باژێڕەكێ كەسك ل زانكۆیا زاخۆ ئەنجام دا.
گوهدار شێخۆ، سەرپەرشتێ ئیدارەیا سەربخوە یا زاخۆ د گۆتارەكێ دا د كۆنفرانسێ پێنگاڤەك بەرەڤ باژێڕەكێ كەسك دا گۆت: «خوەش بەختانە ل زاخۆ پڕۆژە و پێنگاڤێن هەری باش یێن كەسككرنا باژێڕی و پاقژیێ هاتینە هاڤێتن، ئەڤە ژی بۆ هاریكاریا خەلكێ زاخۆ ڤەدگەڕیت، كو خوە ب دلسۆز و خودان دزانن ل ڤی باژێڕی».
سەرپەرشتێ ئیدارەیا سەربخوە یا زاخۆ گۆتژی: «زاخۆ ئێكەم باژێڕە ل سەر ئاستێ ئیراقێ بۆ پاقژییێ و چاندنا داران، سوپاسیا خەلكێ زاخۆ دكەین، بۆ هاریكاریا وان د پاقژڕاگرتنا باژێڕی و كەسككرنا وی دا».

1

د. سالار عوسمان، بەرپرسێ بەشێ ڕەوشەنبیری و ڕاگەهاندنا پ. د. ك، ب هەڤالینیا هەژمارەكا ئەندامێن بەشی، دوهی 29/7/2025 سەرەدانا فەرماندەییا هێزێن خەبات كر و ژ لایێ‌ عومەر عوسمان مێرگەسۆری، فەرماندەیێ‌ فەرماندەییا هێزێن خەبات و هاریكار و ئەندامێن فەرماندەییا هێزێن خەبات ڤە پێشوازی لێ هاتە كرن.
د دیدارەكێ‌ دا، ب گرنگی باس ل خەبات و قوربانیدانا هێزێن پێشمەرگەیێ‌ كوردستانێ‌ د بزاڤا ڕزگاریخوازییا گەلێ كوردستانێ‌ دا هاتە كرن، هەروەسا دانوستاندن ل دۆر گرنگیدانا بەردەوام ب مێژوویا پڕ شانازی یا پێشمەرگەی و گەلێ كوردستانێ‌ د میدیایێ‌ دا هاتە كرن و جەخت ژی ل هەماهەنگی و كارێ پێدڤی هاتە كرن ب مەرەما زێدەتر گرنگیدان ب مێژوویا پڕ سەروەرییا هێزێن پێشمەرگەی د قۆناغ و وێستگەهێن پاراستنا كوردستان و ئەزموونا وێ‌ دا.

3

دهۆك، لەزگین جۆقی:

د چارچوڤێ‌ گرنگیدان ب گەهاندنا خزمەتگوزاریێن ساخلەمیێ‌ بۆ وەلاتییان ل نەخۆشخانەیێن پارێزگەهێ، د. عەلی تەتەر، پارێزگارێ دهۆكێ و ب ئامادەبوونا ئەفراسیاب موسا، رێڤەبەرێ گشتی یێ ساخلەمیێ و چەندین بەرپرسێن دەزگەهێن ساخلەمیێ ل پارێزگەهێ، دوهی 29/7/2025 هەردو پڕۆژەیێن دابینكرنا ئامیرێن (CT-SCAN) بۆ پشكا تەنگاڤیان ل نەخۆشخانەیا ئازادی یا فێركرنێ و قاتێ دویێ و ئامیرێن چاڤدێریا چڕ بۆ زارۆكێن ژ نوو ژ دایك دبن ل نەخۆشخانەیا ژ دایكبوونێ ڤەكرن.
پارێزگارێ دهۆكێ گەڕیانەك د ناڤ هەردو پڕۆژەیان دا كر و ژ نێزیك سەحكرە بەرهەڤیا وان بۆ خزمەتكرنا نەخۆشان و بناڤێ خەلكێ پارێزگەهێ سوپاسیا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حكومەتا هەرێما كوردستانێ و وەزیرێ ساخلەمیێ‌ و هەموو دام و دەزگەه و نۆشدار و كارمەندێن ساخلەمیێ كر، ل دۆر ئەو گرنگیا ب كەرتێ ساخلەمیێ و نەخۆشان ددەن و پشتەڤانیا پارێزگەهێ بۆ هەر هاریكاریەكێ دیاركر.
هەژی گۆتنێ یە هەردو پڕۆژە ب گوژمێ چار ملیار و 100 ملیۆن دیناران هاتینە بجهئینان و دێ خزمەتێن پێشكەفتی پیشكێشی نەخۆشان كەن.

2

رەمەزان زەكەریا:

ل زانكۆیا ئاكرێ بۆ زانستێن كرداری، بۆ وەرزێ نوو یێ خواندنێ دو كۆلیژێن نوو دێ زێدەبن.
د. لوقمان سەعید، بەرپرسێ راگەهاندنا زانكۆیا ئاكرێ بۆ زانستێن كرداری گۆت: «ل زانكۆیا ئاكرێ بۆ زانستێن كرداری 25 پشكێن زانستی و سێ كۆلیژ و دو پەیمانگەهێن تەكنیكی هەنە، بڕیارە ئەڤ سالە زانكۆیا ئاكرێ كۆلیژا یاسا و كۆلیژا رەزگەریێ ل بەردەڕەشێ‌ ڤەكەت».
د كابینەیا نەهێ یا حكومەتا هەرێما كوردستانێ گەلەك گرنكی ب كەرتێ خواندنێ هاتیەدان و چەندین كۆلیژ و پەیمانگەهـ ل سنۆرێ دەڤەرداریێن ئاكرێ و بەردەڕەشێ‌ هاتینە ڤەكرن.

2

هەولێر، قائید میرۆ:

ئەندامەكێ پەرلەمانێ ئیراقێ دیاركر، وەلاتیێن پشكدار د پڕۆژەیێ‌ (هەژمارا من) دا دشێن ژ وەرگرتنا قەری بۆ دانانا سیستەمێ تێهنا رۆژێ مفاداربن و دبێژیت: هەتا نوكە پێنج هزار وەلاتیان ناڤێن خۆ بۆ دانانا سیستەمێ تێهنا رۆژی تۆماركرینە.
ئامانج مەحموود، پەرلەمانتارێ فراكسیۆنا پارتی ل پەرلەمانێ ئیراقێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: «پشتی بزاڤێن زۆر، ئەم شیاین رازیبوونێ‌ وەربگرین، هەتا فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ ژی ژ وەرگرتنا قەری بۆ دانانا سیستەمێ تێهنا رۆژێ بۆ دابینكرنا كارەبێ مفاداربن، د دەمێ نوكە دا وەلاتی دشێن ب رێیا هەژمارەكا بانكان ژ وەرگرتنا قەری بۆ دانانا سیستەمێ تێهنا رۆژێ مفاداربن، ئەو فەرمانبەرێن پشكدار ل پڕۆژەیێ‌ (هەژمارا من) دێ ژ وەرگرتنا قەری مفاداربن و ژ لایێ كۆمپانیێ ڤە دێ سیستەم بۆ هێتە دانان».
ئامانج مەحموود گۆتژی: «هەتا نوكە ل هەرێما كوردستانێ پێنج هزار كەسان ناڤێن خۆ بۆ وەرگرتنا قەری و دانانا سیستەمێ تێهنا رۆژێ تۆماركرینە، قەرێ دهێتە وەرگرتن بۆ دەمێ حەفت سالان دێ هێتە ڤەگەڕاندن بۆ بانكێ، ئەڤی پڕۆژەی مفایەكێ زۆر بۆ وەلاتیان هەیە، چونكی پشتی سیستەم بۆ وەلاتیان دهێتە دانان، د دووڤ دا ب شێوەیێ قست دێ پارەی بۆ بانكێ ڤەگەڕین».

2

فەرماندارەکێ هەسەدێ دیار دکەت، نوونەرێ ئەمریکا داخواز کربوو هەسەدە هەموو هێزێن خوە ژ دێرازۆرێ، حەسەکێ و رەققە ڤەکێشیت و رادەستی هێزێن سووریێ بکەت، لێ هەسەدێ ئەو یەک ب توندی رەتکریە و دیار کریە ئەو دێ دەڤەرێن خوە پارێزن و رادەست ناکەن.

فەرماندارەکێ هێزێن سووریا دیموکرات کو ناڤێ وی نەهاتیە ئاشکرا کرن بۆ ئاژانسا ANHA دیار کریە، بەری چەند رۆژان تۆم باراکێ نوونەرێ سەرۆکێ ئەمریکا بۆ کاروبارێن سووریێ داخواز ژ هەسەدێ کربوو هەموو هێزێن خوە ژ رەققە، دێرازۆر و حەسەکێ ڤەکێشیت و وان دەڤەران رادەستی هێزێن سووریێ بکەت، لێ فەرماندارێ گشتی یێ هەسەدێ ب توندی ئەو یەک رەتکریە و ژ بۆ تۆم باراکی دیار کریە، ئەو ب چو رەنگەکێ دەڤەرێن خوە رادەست ناکەن و هێزێن سووریا دیموکرات دێ وان دەڤەران پارێزن یێن کو ل ژێر دەستێ وێ دانە.
هەمان فەرمانداری ئەو یەک ژی دیار کریە، ل گۆر رێککەفتنا دەهێ ئادارێ یا د ناڤبەر فەرماندارێ گشتی یێ هەسەدێ و ئەحمەد شەرعی دا پێدڤیە هەسەدە و شام پێکڤە لەشکرەکێ نوو ئاڤا بکەن، ئانکو دێ هەسەدە ل گۆر تایبەتمەندیێن خوە بیتە پارچەیەک ژ لەشکرێ سووریێ، لێ دیارە ژ ئالیێ بەرپرسێن شامێ ڤە خواندنێن شاش بۆ رێککەفتنێ هاتینە کرن، چونکی ئەوا نها تۆم باراک داخواز دکەت رادەستکرنا چەکانە و ئەو یەک ژ ئالیێ هەسەدێ ڤە ب توندی هاتیە رەتکرن، نها رەوشا سووریێ گەلەک ئالۆزە و هەسەدە هێزەکا گەلەک کاریگەرە و دێ شێت گەلەک دەڤەرێن دی یێن سووریێ ژی پارێزیت، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی داخوازیێن تۆم باراکی گەلەک شاش بوون و ب توندی ژی هاتنە رەتکرن.
ئەو یەک د دەمەکێ دایە، کو بەری نها تۆم باراکێ نوونەرێ سەرۆکێ ئەمریکا دیار کربوو ئەو پشتەڤانیێ ل سیستەمەکێ فیدرالی بۆ سووریێ ناکەن و دڤێت سیستەمێ نوو یێ سووریێ ناڤەندی بیت، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی کوردان، دورزیان و پێکهاتەیێن دی یێن سووریێ ب توندی هەلوەستێ نوونەرێ سەرۆکێ ئەمریکا رەتکرن و دیار کرن دڤێت سیستەمێ نوو یێ سووریێ نە ناڤەندی بیت دا هەموو نەتەوە و پێکهاتەیێن ل سووریێ بشێن پێکڤە بژین.
چاڤدێرێن سیاسی ل سووریێ و رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی دیار دکەن، دڤێت د دستوورێ نوو یێ سووریێ دا هەموو مافێن گەلێ کورد بهێنە گەرەنتیکرن و هەروەسا دڤێت ب پشکداریا کوردان و دورزیان لەشکرەکێ نوو بۆ سووریێ بهێتە دروستکرن، چونکی نها سووریێ چو لەشکر نینن و د ئێرشا ل سەر سوەیدا ژی دیار بوو، گرۆپێن چەکدارێن توندرەو ل ژێر ناڤێ لەشکرێ سووریێ گەلەک تاوان ل دژی دورزیان ئەنجام دان، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی پێدڤیا سووریێ ب لەشکرەکێ نوو و رێکخستی هەیە.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com