ب، سەرجان مەحمود:

ئاژانسەکا نووچەیان دیار دکەت کو بەرپرسێن حوکمەتا تورکیا داخواز ژ ئەمریکا کرینە کو ئێدی پشتەڤانیا کوردێن سووریێ نەکەت و ھەکە ئەمریکا دەستان ژ پشتەڤانیکرنا کوردێن سووریێ بەردەت تورکیا ژی بەرھەڤە دەستان ژ سیستەمی موشەکی یێ روسیا بەردەت، لێ ھەتا نھا ئەمریکا بەرسڤەکا ئەرێنی نەدایە تورکیا.

ئاژانسا نووچەیان یا بلومبێرک ل سەر زارێ دو بەرپرسێن حوکمەتا تورکیا دیار دکەت کو دستھەلاتا تورکیا ژ ئەمریکا دخوازیت ھەڤکاریا کوردێن سووریێ نەکەت و ھەر دەمێ ئەمریکا دەست ژ پشتەڤانیکرنا کوردێن سووریێ بەردەت ئەو ئامادەنە دەستان ژ سیستەمێ موشەکی یێ روسیا بەردەن.

ھەژی ئاماژەپێدانێ یە کو دەمەکە حوکمەتا تورکیا ھەول ددەت ل گەل حوکمەتا نوو یا ئەمریکا دەست ب دیالۆگێ بکەت و ل گەل سەرۆک بایدن ھەڤدیتنەکێ ساز بکەت لێ ھەتا نھا بەرپرسێن ئەمریکا بەرسڤەکا ئەرێنی نەداینە دەستھەلاتدارێن تورکیا و ئەمریکا دخوازیت بەری ھەڤدیتنان تورکیا د وارێ سیاسی و کڕینا موشەکێن روسی دا خوە ئێکلا بکەت و ب رەنگەکێ زەلال دەستان ژ کڕینا موشەکێن S٤٠٠ بەردەت و ل دووڤ رێنمایێن ھەڤپەیمانیا ناتۆ بزاڤێ بکەت.

د ڤێ مژارێ دا ئاژانسا نووچەیان یا بلومبێرک نووچەیەک ل سەر زارێ دو بەرپرسێن حوکمەتا تورکیا بەلاڤ کر و راگەھاند دو بەرپرسێن تورکیا بۆ وان دیار کرینە کو ئەو ئامادەنە دەستان ژ کڕینا موشەکێن روسی بەردەن لێ مەرجەک وان ھەیە و ئەڤ ژی دڤێت ئەمریکا پەیوەندیێن خوە ل گەل ھێزێن سووریا دیموکرات بدەتە راگرتن و د مژارا کوردێن سووریێ دا ل گەل تورکیا جە بگریت، ژ بەر کو نابیت زێدەتر شەرڤانێن کورد بھێنە ب ھێزکرن و د ھەمان دەمی دا دڤێت ئەمریکا گەرەنتیا وێ یەکێ ژی بدەت کو پێدڤیا تورکیا ب چ چەکی ھەبیت ئەمریکا بۆ وان دابین بکەت.

ئاژانسا ناڤھاتی راگەھاند ژی ھەر د ڤێ دەربارێ دا ھولوسی ئاکار وەزیرێ بەرەڤانیێ یێ تورکیا راگەھاندیە کو ئەو گرنگیێ ددەنە پەیوەندیێن ل گەل ئەمریکا و دشێن پرسا موشەکێن روسی پێکڤە چارەسەر بکەن و گۆت: (ئەم د مژارا یەپەگێ و ھێزێن سووریا دیموکرات دا گەلەک ھەستیارین و دڤێت ئەمریکا ڤێ یەکێ باش بزانیت و راستیا یەپەگێ و ھێزێن سووریا دیموکرات قەبوول بکەت و ئێدی ھەڤکاریا وان نەکەت و ھەکە د ڤێ مژارێ دا ئەم چارەسەریەکا گونجای پەیدا نەکەین و ئەمریکا گۆھداریا مە نەکەت ئەم نەشێین پەیوەندیێن باش ل گەل ئەمریکا دروست بکەین).

ھەر د ڤێ مژارێ دا ئەرگون باباھان رۆژنامەڤانێ تورک ژی راگەھاند کو تورکیا ھەول ددەت ل گەل بەرپرسێن ئەمریکا ب ئاخڤیت لێ ئەمریکا بەرسڤا داخوازیا تورکیا نادەت و گۆت: (دیارە ئەمریکا ب چو رەنگەکێ رازی نابیت کو تورکیا موشەکێن روسی بکار بینیت و دێ بەردەوام ھاریکاریا کوردێن سووریێ کەت و ھەکە دەستھەلاتدارێن تورکیا دخوازن خوە نێزیکی ئەمریکا بکەن دڤێت بێی مەرج دەستان ژ کڕینا سیستەمێ موشەکی یێ روسیا بەردەن و د سیاسەتا خوە یا ل سووریێ دا ل گەل ئەمریکا جە بگرن، چونکو ژ بلی ھندێ چو رێیێن دی ل پێشبەری تورکیا نەماینە).

چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دکەن کو ھەلویستێ ئیدارا نوو یا ئەمریکا ل دۆر سووریێ ب دلێ تورکیا نینە، چونکو بایدن دڤێت بەرۆڤاژی سەردەمێ ترامپی پێگەھێ ئەمریکا ل سووریێ ب ھێز بکەت و ژ بۆ ھندێ بێگومان دێ پتر ھاریکاریا کوردێن سووریێ کەت، ئەو یەک ژی بوویە جھێ دلگرانیا تورکیا و ئەردۆگان ب ھەموو رەنگەکێ کار بۆ ھندێ دکەت کو کارتا سیستەمێ موشەکی یێ روسی ل دژی ئەمریکا بکار بینیت دا ئەمریکا دەستان ژ پشتەڤانیکرنا ھێزێن سووریا دیموکرات و کوردێن سووریێ بەردەت.

ئەڤرۆ:

لایەنێن شیعی یێن عیراقی ل سەر پرسا رێککەفتنا ھەرێما کوردستانێ و بەغدا ل دۆر پرۆژێ قانوونا بودجا ٢٠٢١، یێن دابەشی دوو ئاراستەیان بووین و ب دیتنا چاڤدێرێن سیاسی ژی ھەکە ھەرێما کوردستانێ ژ ئەگەرێ رێکنەکەڤتنێ و دەربازکرنا بودجەی ژلایێ شیعان ڤە (ب دەنگێ زۆرینە)، تووشی زیانێن ئابووری بیت، ژ روویێ سیاسی ڤە دێ زیانێن مەزنترن ژ کوردستانێ بەر ب عیراقێ کەڤن، کو نوکە کوردان د پرۆسا سیاسی دا ل عیراقێ بالانس راگرتیە.

ناسر ھەرکی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن عیراقێ، ژ فراکسیۆنا پارتی دیموکراتی کوردستان، گۆت” نە ھەموو لایەنێن شیعی دژی رێککەفتنا ھەرێمێ و بەغدا نە، بەلکو د ناڤ فراکسیۆن و لایەنان دا ھەیە ل گەل وێ چەندێ یە ئەو رێککەفتنا د ناڤبەرا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ و حوکمەتا بەغدا ھەی سەبارەت بودجەی، وەکو خوە دەرباز ببیت و ھەرچ زوویە ژی ھەرێما کوردستانێ و بەغدا رێکبکەڤن، بەلێ ئەو لایەن و کەسێن ئەو بۆچوونە ھەی یێن کرینە دبن پێلەکا توندرەویا ھزری کو نەشێن ب ئاشکرایی وێ چەندێ بێژن”.

ھەرکی زێدەتر گۆت” ھەکە ژ ئەگەرێ رێکنەکەفتنێ زیان ب ھەرێما کوردستانێ ژ روویێ ئابووری ڤە بکەڤیت، دێ زیانێن بەغدا و عیراقێ دو ھندە بن، زیانا سیاسی دێ کاریگەریا مەزن ل سەر ھەموو سیکتەرێن دی دا ھەبیت، چونکی نوکە ھەولێر بەرھەڤیا خوە یا دیارکری بۆ رێککەفتنێ د چارچۆڤێ دستووری دا و چو بیانویەک ژی نەھێلایە”.

ب دیتنا وی پەرلەمانتارێ فراکسیۆنا پارتی ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ ” وەلاتێ عیراقێ چادرەکە ل سەر سێ دنگان یێ راوەستیای، ھەکە کورد خوە لادەن دێ ئەو چادرە کەڤیت، پێدڤیە شیعە سەحکەنە بۆریێ عیراقێ، ژ سەردەمێ پاشاتیێ ھەتا نوکە دبینین چاوان حوکمەتان کوم افێن پێکھاتان نەدایە، ب تایبەتی رژێما بەرێ، ئەگەر بھێت و لێزڤرینەکێ ل وێ چەندێ بکەن و لۆژیکیانە رەفتارێ ل گەل کوردان و پێکھاتێن دی یێن عیراقێ بکەن، وی دەمی ئەم ھەرێمەکین د چارچۆڤێ عیراقێ دا و ب گۆرەی دستووری مە مافێ خوە یێ ھەی، ئەگەر بخوازن ژی مافێن مە نەدەن، دێ ھەر لێک دوورو فرەھبوونا دەرزا د ناڤبەرا ھەولێرێ و بەغدا دا زیانێن پتر بۆ وان ژێ ھەبیت”.

ژلایێ خوەڤە، مەحموود عوسمان، سیاسەتمەدارێ کورد، راگەھاند” ل عیراقێ چ ل سەر چ نەمایە و ئەگەر پلانا ناڤخوەیی ھەبیت ئەو بژاردەیەکا باشترە” رۆھنکر ژی” بەردەوام رەوشا عیراقێ ژ روویێ سیاسی و ئەمنی ڤە بەر ب خرابترە، بەلێ دڤێت ل ناڤخوە ژی مە پلان ھەبیت، ئەوا دھێتە گۆتن کو مە پلانەکا دی یا ھەی، ھەکە ھەبیت گەلەک باشە، بەلێ ھەکە نەبیت و ئەم بێژین مە یا ھەی، ئەو خرابترە”.

بورھان رەئووف، چاڤدێری سیاسی ل سلێمانیێ ی دبێژیت” عیراق ناخوازیت ھەرێما کوردستانێ سەربخوە بیت، بەلکو دڤێت کوردان نەچاری خوە رادەستکرنێ بکەت”.

گۆت ژی” ئەو رەوشا ل ھەرێما کوردستانێ ژ روویێ ئابووری پەیدابووی پێدڤی ب چارەسەرکرنیچ ھەیە، دەمەکی دبێژین بلا ل گەل عیراقێ رێکبکەڤین، مە بۆ وێ چەندێ یە کو ئەڤ رەوشە باش ببیت و مووچێ فەرمانبەران ئاسایی ببن، چونکی نەبوونا مووچەی کاریگەری ل سەر ھەموو پرسێن دی کریە”.

بورھانی دووپاتکر ژی” پتریا لایەنێن شیعی و سوننی ل عیراقێ، بۆ دژایەتیا کوردان و ھەرێما کوردستانێ د ھەڤرانە، ئەو چەندە راست نینە کو وان ناکۆکی ھەبن ل سەر وێ پرسێ”.

ئەڤرۆ ، زنار تۆڤی:

ڤەکۆلەرەکێ ناڤەندا رۆژھەلاتا ناڤین بۆ ڤەکۆلینێن ستراتیجی و پەیوەندیێن نێڤدەولەتی و مامۆستا ل زانکۆیا ئەمریکی ل قاھیرە، تایبەت بۆ رۆژناما ئەڤرۆ راگەھاند، نوکە ل بەغدا ئاریشەکا مەزن د ناڤبەرا ئالیێن شیعی دا یا ھەی، لەوما دەمێ شاندێ حوکمەتا ھەرێمێ سەرەدانا بەغدا کری، نەگەھشتە چو رێککەفتنان ل گەل ئالیێن عیراقی، مەرجێن ڤێ جارێ یێن حوکمەتا عیراقێ بۆ ھەرێما کوردستانێ د گرانتربوون ژ یێن بەری نوکە، ھەروەسا حوکمەتا عیراقێ لبەرە گڤاشتنێن زێدەتر ل سەر ھەرێما کوردستانێ دروست بکەت، ئەڤێ چەندێ پەیوەندی ب ھژمارەکا پرسێن نافخوەیی یێن عیراقێ ڤە یا ھەی، چونکی د نوکە دا کازمی تەپ ھاڤێتیە دناڤا مەیدانا لایەنێن سییاسی یێن عیراقی دا، دا کو بگەھنە رێککەفتنێ ل گەل حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ، چونکی کازمی دزانیت، ھەلبژارتنێن پێشوەخت ل پێشیا وی نە، وی نەڤێت بچیتە ژێر بارەکێ گران و رێککەفتنێ ل گەل ھەرێمێ بکەت، وی نەڤێت جادا عیراقی ژ خوە تۆرە بکەت و شیعەیان ژ خوە بکەت، ھەروەسا سەرۆک کۆمارێ عیراقێ ژی بەرھەم سالحی خوە ژ ڤی بابەتی دوور کریە و نەڤێت جادا عیراقێ ژ خوە تۆرە بکەت”.

سەنگەر سەید قادر، ڤەکۆلەر د پەیوەندیێن پەیوەندیێن نێڤدەولەتی دا، گۆت ” ھەر ژ دەستپێکا ھەوا ھەلبژارتنێن پێشوەخت ل عیراقێ لایەنێن شیعی کەفتینە د ھەڤرکیەکا دژوار دا ل گەل ئێک، د نوکە دا ئێک ژ مادێن گەلەک ب ھێز یێن ھەوا ھەلبژارتنان لدەف لایەنێن شیعی، پێکھاتیە ژ دژایەتیکرنا ھەرێما کوردستانێ، چونکی نوکە عیراق د قەیرانەکا دژوار یا ئابووری دایە و رەوشا وێ گەلەک یا باش نینە، ژ لایەکێ دیتر ڤە عیراق نەشێت مووچێ فەرمانبەرێن ھەرێما کوردستانێ بدەت و ل وی دەمی دێ شێت دەت، دەمێ مووچێ فەرمانبەرێن خوە کێم بکەت، لەوما ئەڤرۆ دژایەتیکرنا ھەرێما کوردستانێ ژ لایێ شیعان ڤە، بوویە کەرەستەکێ ب ھێز بۆ ھەوا ھەلبژارتنان و مەرەما ھەر لایەنەکێ شیعی ژ ڤێ چەندێ ئەوە، کو سەرنجا جادا شیعی بۆ لایەنێ خوە رابکێشیت، ب تایبەتی ژی ئەو شیعێن لایەنگرێن ئیرانێ، لەوما ئەم چەند نێزیکی ئەنجامدانا ھەلبژارتنێن پێشوەخت بین، دێ ھەلویستێ لایەنێن شیعی ل ھەمبەری ھەرێما کوردستانێ دژوارتر لێ ھێت و ئەگەرێ رێککەفتنێ دێ دوورتر لێ ھێت.

ناڤھاتی ئەو ژی گۆت” ل ڤێ دووماھیێ حوکمەتا بەغدا چەند مەرجێن زێدەتر بۆ رێککەفتنێ ل گەل ھەرێما کوردستانێ داناینە، خالا سەرەکی یا وان مەرجان پرسا پەترۆلێ یە، حوکمەتا عیراقێ دڤێت کونترۆلێ ل سەر ھەموو پەترۆلا ھەرێمێ بکەت، ئەو ژی ب رێیا کۆمکرنا پەترۆلێ ل بەندەرێ جیھان و وێ پەترۆلێ ب رێیا کۆمپانییا سۆمۆ بفرۆشیت، د بەرامبەر دا عیراق مووچەی بۆ ھەرێمێ بھنێریت و ھەرێما کوردستانێ ژی ئەڤ چەندە رەتکریە، ھەروەسا عیراق نەشێت دەست ب سەر کێلگەھێن پەترۆلا ھەرێما کوردستانێ دا بگریت، چونکی ئەو بابەتەکێ نێڤدەولەتیە، ھەروەسا د نوکە دا کۆمپانیا (رۆسنەفت) یا رووسی و چەندین کۆمپانیێن دی یێن پەترۆلێ یێن جیھانی ل کوردستانێ پەترۆلێ بەرھەم دئینن، لەوما حوکمەتا عیراقێ نەشێت ب ساناھی دەست ب سەر بیرێن پەترۆلێ یێن ھەرێمێ دا بگریت، لێ عیراق یا بزاڤان دکەت، دەست ب سەر برێڤەبرنا کەرتێ پەترۆلا ھەرێمێ و فرۆشتن و ب بازارکرنا وێ دا بگریت”.

ناڤھاتی ئەو چەند ژی ئاشکرا کر” ل سەر ئاستێ نێڤدەولەتی ژی ئیران ب رەنگەکێ نە راستەوخوە فشاران ل سەر بەغدا دکەت، دا کو ل گەل ھەرێما کوردستانێ نەگەھیتە رێککەفتنێ، چونکی دەمێ ل سالا بوری ئەمریکا پشکەکا ھێزێن خوە بەر ھەولێرێ ئیناین، ڤێ چەندێ دلگرانیەک لدەف ئیرانێ دروست کریە، ھەروەسا ئەمریکا راھێنانان ب ھێزێن ئوپۆزسیۆنا ئیرانێ دکەت، ئەڤە ژی ھێلا سۆرە لدەف ئیرانێ و ژ ڤێ کریارا ئەمریکا دلگران بوویە،لەوما ئیران ب رێیا بەغدا فشاران ل سەر حوکمەتا ھەرێمێ دروست دکەت و ناھێلیت بەغدا و ھەولێر بگەھنە رێککەفتنێ دەربارەی پشکا ھەرێمێ د پرۆژە قانوونا بۆدجێ عێراقێ یێ سالا ٢٠٢١، ھەروەسا نوکە ھەرێما کوردستانێ د رەوشەکا ئابووری یا دژوار دایە، ژ ئەگەرێ ڤایرۆسێ کۆرۆنایێ داھاتیێ نافخوەیی و یێ دەرگەھێن سنۆری کێم بوویە، ھەکە بھایێ پەترۆلێ بلند ببیت، دێ رەوشا دارایی ل ھەرێما کوردستانێ باشتر لێ ھێت، ھەر چەندە ھەتا نوکە گەلەک قەر ل سەر ھەرێما کوردستانێ ھەنە، پشتی ھەلبژارتنێن عیراقێ دێ رەوشا کوردستانێ بەر ب باشتر ڤە چیت، چونکی د نوکە دا ھەرێمێ نەڤێت خوە بێخیتە ژێر باندۆرا عیراقێ.

ئەڤرۆ:

بەرپرسێ لقێ ١٥ یێ پارتی دیموکراتی کوردستان ل خانەقین بەحسێ خرابیا رەوشا ئەمنی ل دەڤەرێن کوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارا ھەرێما کوردستانێ دکەت و ئاشکراکر کو تیرۆرستێن داعشێ نە ب تنێ ب شەڤێ، بەلکو نوکە ب رۆژێ ژی کریارێن تیرۆرستی ئەنجام ددەن.

جەعفەر شێخ مستەفا، بەرپرسێ لقێ ١٥ یێ پارتی ل خانەقین گۆت” ھەکە داعش پێشتر ل دەڤەرێن کوردستانی ل پارێزگەھا دیالا، کریارێن تیرۆرستی ب شەڤێ ئەنجام ددان، نوکە ب رۆژی ژێ ئەنجام ددەن، ھەرچەندە نوکە ٥٧ گرۆپێن حەشدا شەعبی ل دیالا و دەڤەرێن کوردستانی ل دەرڤەی ئیدارا ھەرێما کوردستانێ یێن ھەین بەلێ نەشێن ب تمامی کونترۆلا رێیەکێ ژی بکەن، ل ھەفتیا بۆری ژی داعشێ ل دەمێ رۆژێ چەندین کریارێن تیرۆرستی ل گۆلالە و سنوورێن دەوروبەری خانەقینێ ئەنجامداینە کو چەندین کەس بوونە قوربانی”.

خویاکر” چەکدارێن حەشدا شەعبی ژی رۆژانە دچنە سەر کوردێن کوردنشین ل دەڤەرێن کوردستانی ل پارێزگەھا دیالا کو پێک دھێن ژ خانەقینێ و گولالە و سەعدییە و قەرەتەپە و جەبارە و گەفان ل گوندنشینان دکە نکو گوندێن خوە چۆل بکەن، د دەمەکی دا کێشەکێ ژی بۆ خەلکێ عەرەب دروست ناکەن، ھەکە ئەندامێن داعشێ ژی بن”.

ئاشکراکر ژی” نوکە داعش ولایەنێن شیعی و سوننی و حەشدا شەعبی و ھەتا سوپا ژی، ھەموو ھەڤپەیمانن و کار ل سەر وێ چەندێ دکەن کوردان ژ دەڤەرێ دەربکەن”.

ژ لایەکێ دی ڤە جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی د راپۆرتەکێ دا بەلاڤکر کو ھژمارەکا مەزن یا چەکدارێن داعشێ ھەبوون دناڤ عیراقێ دا یا ھەوی و داعشێ ١٠٠ ملیۆن دۆلار پارێ یەدەک یێ ھەی.

راپۆرتا جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی رۆھنکر ژی کو ھێشتا داعشێ ١٠ ھزار چەگدار ل سووریێ و عیراقێ یێن ھەین کوپ تریا وان چەکداران ژی یێن ل ناڤ ئاخا عیراقێ.

ئەڤرۆ، ھۆشەنگ تاجر:

ئیسماعیل بەھرامی چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژھەلاتێ کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر کو ئیران د ناڤ خوە دا تووشی قەیرانەکا گەلەک مەزن یا ھاتی، بارێ ئابووری یێ ئیرانێ گەلەک خرابە، خەلک ژ دەستھەلاتێ توورە نە، ژ بەر کۆرۆنایێ نھا خەلک ل دژی سیستەمێ دەست ب خوەنیشادانان ناکەن، ھەکە کۆرۆنا نەمینیت دێ جارەکا دی خوەنیشادان ل دژی دەستھەلاتێ دەستپێکەن و گۆت: (وەکو ھێزێن ئۆپۆزسیۆنا ئیرانێ نھا پرانیا پارتێن سیاسی یێن کو ب سالان ل دژی ئیرانێ کار دکرن گەلەک لاواز بووینە، تنێ ھێزا کو نھا دەستھەلاتا ئیرانێ ژێ دترسیت کوردن، چونکو کورد چالاکن و ژ بەر ھندێ ژی ئیران رۆژانە لاوێن کورد دەستەسەر دکەت، ترسا ھەری مەزن یا ئیرانێ ژ کوردانە و ھەکە ئەم بەرێ خوە بدەینێ د ماوەیێ سێ حەفتیێن بۆری دا رۆژانە ب دەھان چالاکڤانێن کورد ل ئیرانێ دھێنە دەستەسەر کرن کو ئەو یەک ژی نیشا ددەت کو ئیران گەلەک ژ ب ھێزبوونا کوردان دترسیت).

سەبارەت ب فلمێ کو ئیرانێ ل دژی سەرۆک بارزانی و پێشمەرگێن کوردستانێ دروست کری ژی چاڤدێرێ سیاسی راگەھاند کو سەرۆک مەسعود بارزانی بوویە سیمبول و جھێ خوە د ناڤ دلێ ھەموو کوردان دا گرتیە، سەرۆک بارزانی شیا بۆ جارا ئێکێ د دیرۆکێ دا ریفراندۆمێ بۆ سەرخوەبوونا کوردستانێ بکەت و ھەتا نھا ژی دوژمنێن کوردستانێ ژ ریفراندۆمێ و ئەنجامێن وێ دترسن، ل ئالیێ دی سەرۆک بارزانی رۆلەکێ سەرەکی گێرا و شیا پشتەڤانیا نێڤدەولەتی بۆ کوردان د شەرێ ل دژی داعشێ دا بدەستڤە بینیت و گۆت: (دڤێت ئەم ژبیر نەکەین کو سەرۆک بارزانی شیا ب دبلۆماسیا خوە یا سەرکەفتی رێ بۆ چوونا پێشمەرگێن کوردستانێ بۆ کۆبانێ خوەش بکەت و پێشمەرگێن قارەمان ب رێیا تورکیا چوونە کۆبانێ و کۆبانێ ژ دەستێ داعشێ ھاتە ئازاد کرن، بێگومان بریارا جەنابێ سەرۆک بارزانی دیرۆکی بوو و ب ئازادکرنا کۆبانێ ژی دربەک مەزن ل داعشێ کەفت، داعش پشتی ئازادکرنا کۆبانێ و شنگالێ لاواز بوو و رۆژ ب رۆژێ لاوازتر لێ ھات، ئانکۆ مرۆڤ دشێت بێژیت سەرۆک بارزانی و پێشمەرگێن کوردستانێ ل گەل شەرڤانێن رۆژئاڤا رۆلەک گەلەک مەزن د شەرێ ل دژی داعشێ دا گێران و ھەموو وەلاتێن جیھانێ بەحسێ رۆلێ سەرۆک بارزانی کرن، بێگومان ئەو یەک ب دلێ داگیرکەرێن کوردستانێ ب تایبەتی ژی دەستھەلاتا ئیرانێ نینە).

چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژھەلاتێ کوردستانێ ئەو یەک ژی دیار کر کو ھەرێما کوردستانێ پشتەڤانێ سەرەکی یێ رۆژئاڤایێ کوردستانێ یە، ھەر کەس ڤێ یەکێ باش دزانیت نھا رژێما ئیرانێ ژ ھندێ دترسیت کو سوباھی ھەر گوھۆرینەک ل ئیرانێ و رۆژھەلاتێ کوردستانێ روو بدەت سەرۆک بارزانی و ھەرێما کوردستانێ دێ پشتەڤانیێ ل برایێن خوە ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ کەن، ژ بەر ھندێ ژی ئیران گەلەک ژ ب ھێزبوونا کوردان و ب تایبەتی ژی ژ ب ھێزبوونا ھەرێما کوردستانێ دترسیت و گۆت: (ئیران ناھێلیت ئاریشێن د ناڤبەرا ھەرێما کوردستانێ و بەغدا دا بھێنە چارەسەر کرن، ب تایبەتی ژی بابەتێ بۆدجێ ھەرێما کوردستانێ، چونکو ئیرانێ دڤێت ھەرێما کوردستانێ ھەر د ناڤ قەیرانا دارایی دا بمینیت و یا لاواز بیت).

ناڤھاتی ئەو یەک ژی دیار کر کو دڤێت پارت و ئالیێن سیاسی یێن ھەرێما کوردستانێ ناکۆکیێن د ناڤبەرا خوە دا چارەسەر بکەن و پێکڤە بۆ ب ھێزبوونا ھەرێما کوردستانێ کار بکەن، ھەکە ھەموو ھێزێن سیاسی ھاریکاریا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ بکەن و ب تایبەتی ژی پشتەڤانیێ ل پرۆژێ چاکسازیێ بکەن دێ د بیاڤێ ئابووری دا ژی ھەرێما کوردستانێ گەلەک ب ھێز کەڤیت، ھەتا چاڤێ کوردان ل دەستێ بەغدا بیت ئەو ناھێلن پێگەھێ کوردان ب ھێز کەڤیت، چونکو ئاشکرایە ئەڤرۆکە ئیران حوکمێ ل بەغدا دکەت و ھەر بریارەک ببیتە ئەگەرێ ب ھێزبوونا کوردان ئیران دژبەریێ دکەت و ناھێلیت رەوشا عیراقێ ژی ئارام بیت.

چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژھەلاتێ کوردستانێ د دووماھیا ئاخڤتنا خوە دا ئەو یەک ژی دیار کر کو نە رژێما ئیرانێ و نە ژی وەلاتێن دی یێن داگیرکەرێن کوردستانێ نەشێن ب رێیا فلمەکێ و ھندەک بابەتان راستیا ھەی ڤەشێرن، ئیرانێ د شەرێ ل دژی داعشێ دا چو رۆلەک وەسا نەبوویە کو ئەڤرۆکە شانازیێ پێ بکەت، بۆ ھەموو جیھانێ ئاشکرایە کو ئەمریکا و وەلاتێن دی یێن ھەڤپەیمانیا ل دژی داعشێ ھاریکاریا پێشمەرگێن کوردستانێ کرینە و داعش وەسا لاواز بوو و ژ کوردستانێ ھاتە دەرخستن، یێ د بەرەیەکێ پێشیێ دا شەرێ داعشێ کری پێشمەرگێن کوردستانێ بوون و سەرۆک مەسعود بارزانی ژی وەکو فەرماندارێ گشتی ل ھەموو بەرەیێن شەری دا بەرھەڤ بوو، ب ھزاران بەلگە ھەنە کو ڤان گۆتنێن من دسەلمینن، ڤێجا دڤێت ئەم کورد شانازیێ ب سەرۆک بارزانی و پێشمەرگێن کوردستانێ بکەین و گۆت: (دەمێ دوژمنێ مە دژبەریا سەرۆک و سەرکردێن مە دکەت دڤێت ئەم بزانین کو سەرکردێن مە ل سەر رێیا راستن و ژ بەر ھندێ ژی دوژمن وەسا دژبەریا وان دکەت).

ئەڤرۆ:

شیرەتکارێ سەرۆکێ حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ بۆ کاروبارێن ئێزدیان، شێخ شامۆ، راگەھاند، ئێزدی نازڤرن بن دەستێ ھێزێن نە شەرعی ل شنگالێ و دیارکر کو نوکە لایەنێن نە شەرعی شنگال کریە سەربازگە و پرۆسا تەشەیوعێ تێدا یا بەردەوامە”.

شێخ شامۆی ل دۆر رەوشا شنگالێ، گۆت” رەوشا شنگالێ گەلەک یا خرابە، ھندەک داخۆیانیێن بەرپرسێن حەشدا شەعبی دبینین کو تێدا دبێژن دێ کۆمەلگەھێن ئاکنجیبوونێ بۆ حەشدێ ل ھەموو باژێر و باژێرکان دروست کەین، ئەڤ چەندە ژی کارەکێ مەترسیدارە و نوکە پرۆسا تەشەیوعکرنا شنگالێ یا بەردەوامە”.

سەبارەت رێککەفتنا شنگالێ و رەوشا شنگالێ کو د نوکە مەترسیدار بوویە پشتی رێککەفتنێ، گۆت” ل دەستپێکێ دلخوەش بووین کو نەتەوێن ئێکگرتی و وەلاتێن جیھانێ پشتەڤانیا خوە بۆ رێککەفتنا شنگالێ دیارکر، ژ وێ چەندێ دترسیاین ھندەک وەلات ئەجیندایێن تایبەت یێن خوە ل شنگالێ ئەنجام بدەن، کو ئەنجام ژی دان و ھەتا نوکە ژی رێ نادەن ئەو رێککەفتنە بکەڤیتە د بوارێ بجھئینانێ دا و رەوشا شنگالێ پشتی وێ رێککەفتنێ یا خرابتر بووی و حەشدا شەعبی یا دژوارتر بووی و پەکەکە ژی یا ب ھێزتر بووی و پرۆسا ب شیعەکرنا شنگالێ ژی سەرھلدا”.

ل دۆر وێ چەندێ کو خەلکێ شنگالێ ژیانا کەمپان ھەلبژارتیە، بەلێ ھێزێن نە شەرعی ل شنگالێ دبێژن بارێ ئەمنی ل شنگالێ یێ باش و جێگیرە، شێخ شامۆ دبێژیت” ھەکە بارێ ئەمنی یێ باش بیت، بۆچی ھەموو خەلکێ ژیان ل کەمپان ھەلبژارتینە؟ نزا وان ھێزان رۆژەکێ پرسیار ژ خوە کریە بۆچی خەلک نازڤریت بۆ جھێن خوە ل شنگالێ؟  ئەرێ ئەگەر چیە؟ دڤێت ئەو ھێز بزانن   کو ئەگەر ھەر ئەو ب خوەنە، خەلکی گەرم و سەرما یێن ھاڤین و زڤستانان یێن ھەلبژارتین ، بەلێ بن دەستیا وان ھێزان قەبوول ناکەن، چونکی دزانن ئەو د شەرعی نینن و بۆ بەرژەوەندیا خوە ل شنگالێ نە”.

سەبارەت داخۆیانیێن فەرماندێن لەشکرێ عیراقی کو دبێژن مە ھێزێن نە شەرعی یێن دەرکرین ژ شنگالێ، د دەمەکی دا پەکەکێ یا خوە ب ھێزتر کری، شێخ شامۆی گۆت” ھەموو ئەو داخۆیانیێن وان داین کو پەکەکێ و حەشدێ جھێن خوە یێن چۆلکرین د راست نینن، تنێ جلکێن خوە یێن گوھۆرین، ئێک چەکدارێ پەکەکێ ژی ژ شنگالێ دەرنەکەفتیە و نوکە ژی ھەبوونا وان مەترسیە ل سەر ئێزدیان”.

شیرەتکارێ سەرۆکێ حوکمەتا ھەرێمیً بۆ کاروبارێن ئێزدیان سەبارەت وێ چەندی ئایا فرەبازنەییا ھەلبژارتنان بۆ ئێزدیان مەترسی نینە؟ یان ژی دێ وەکو ھەمان سیناریۆیا ھەلبژارتنێن بۆری دەنگێن ئێزدیان ژناڤچن؟ گۆت” ھەکە جێگیربوون و سەقامگیری ل دەڤەرێن مادێ ١٤٠  و دەڤەرێن ئێزدی نشین ھاتبا بەرقەرارکرن، دا شێوازێ فرەبازنەیی بۆمە باش بیت، ھەکە جاران دەنگێن ئێزدیان ل شتگالێ ژناڤ چوبان، نوکە وەسا نەدبوو، چونکی تنێ سێ کورسیێن پەرلەمانی بۆ شنگالێ یێن ھاتینە دانان و ئەڤە یا ھاتیە جێگیرکرن، ئانکو سێ کورسی مسۆگەرن بۆ شنگالیان، ئەڤ شێوازێ فرەبازنەیی بۆ پێکھاتان یێ باشە، بەلێ د ڤێ بێ سەروبەریا نوکە ل شنگالێ ھەی کو ب دیتنا مە یا داگیر کریە، دێ سەختەکاری ھێتە ئەنجامدان”.