NO IORG
نووترين نووچه
هه‌لبژارتى1

ئه‌ڤرۆ ، زنار تۆڤی:

بسپۆرێ زانستێن سیاسی ل زانكۆیا سه‌لاحه‌دین ل هه‌ولێرێ‌، د. نه‌وزاد هێتۆتی، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) دیار كر، كوردان ئه‌زموونه‌كا دوور و درێژ و نه‌خوه‌ش ل گه‌ل (چارچۆڤێ‌ هه‌ماهه‌نگیێ) یا هه‌ی، كو پتریا وان ئالیان بخوه‌ڤه‌ دگریت یێن نێزیكی ئیرانێ‌، هه‌روه‌سا پتریا وان حوكمه‌تێن پشتی 2005 ێ‌ هاتینه‌ پێكئینان، كو ناڤێ‌ وان كربوو حوكمه‌تا لهه‌ڤهاتنێ و ب ده‌ستێ‌ سه‌ركردێن دناڤا (چارچۆڤێ‌ هه‌ماهه‌نگیێ) بوون، رۆله‌كێ‌ گه‌له‌ك خراب هه‌بوویه‌ دیسان گه‌له‌ك دژایه‌تیا كورد و سووننه‌ یان ژی كریه‌، مافێن ده‌ستووری یێن هه‌رێما كوردستانێ‌ ژی پێشێلكرینه‌، هه‌ر ژ برینا بۆدجێ‌ هه‌رێما كوردستانێ‌ بگره‌، هه‌تا دگه‌هیته‌ داگیركرنا كه‌ركۆكێ‌ و ده‌ڤه‌رێن ده‌رڤه‌ی ئیدارا هه‌رێما كوردستانێ‌، ب ڤی ره‌نگی كوردان ئه‌زموونه‌كا دوور و درێژ و پری نه‌خوه‌شی ل گه‌ل ئالیێن دناڤا (چارچۆڤێ‌ هه‌ماهه‌نگیێ) هه‌یه‌، كو ب چو ره‌نگان پێگیری دستووری و رێككه‌فتنان نه‌بووینه‌، هه‌ر چه‌نده‌ ده‌مێ‌ ئه‌و لاواز ژی دبن، گه‌له‌ك سۆزا دده‌ن، به‌لێ‌ د راستیدا سیاسه‌ته‌كا ته‌مام به‌رۆڤاژی په‌یره‌و دكه‌ن، له‌وما دوباره‌ رێككه‌فتن ل گه‌ل وان، ئانكو دوباره‌كرنا هه‌موو وان شاشیێن  كوردان ل ده‌مێ‌ بوری دا كرین.

ناڤهاتی گۆت ژی” د حوكمه‌تا زۆرینه‌یا نیشتیمانی دا، نه‌كو زۆرینه‌یا سیاسی دا، كورد و سووننی دێ‌ د ده‌رگه‌هه‌كێ‌ ب هێزتر دا پشكداریێ‌ د حوكمه‌تێ‌ دا كه‌ن، ب ڤی ره‌نگی دێ‌ هه‌ڤسه‌نگیه‌ك د حوكمه‌تێ‌ و جڤاتا نوونه‌ران دا د ناڤبه‌را كوردان و سووننه‌یان و شیعان دا دروست بیت، بۆ هندێ‌ داكو حوكمه‌تا زۆرینه‌ یا به‌رده‌وام بیت و نه‌كه‌ڤیت، پێدڤی ب پشته‌ڤانیا كورد و سووننه‌یان هه‌یه‌، ره‌وتێ سه‌دری نه‌شێت ب تنێ‌ وێ‌ حوكمه‌تێ‌ راگریت، ل وی ده‌می دێ‌ سه‌در و سه‌رۆكێ‌ حوكمه‌تێ‌ ژی، هه‌كه‌ ب نه‌چاری ژی بیت، دێ‌ ل هه‌مبه‌ری هنده‌ك داخوازیێن كورد و سووننه‌یان هه‌لویستێن نه‌رم نیشان ده‌ن”.

د. نه‌وزاد هێتۆتی، هێشتا دبێژیت” بۆ هندێ‌ داكو سه‌در پێگه‌هێ‌ خوه‌ دناڤا پێكهاتێ‌ شیعی و حوكمه‌تێ‌ دا ب هێزتر بكه‌ت، ب ره‌نگه‌كێ‌ به‌ردوام دێ‌ پێدڤی ب كوردان و سووننه‌یان هه‌بیت و نه‌شێت ب ساناهی پشتا خوه‌ بده‌ته‌ وان، هه‌ر چه‌نده‌ هنده‌ك وه‌سا هزر دكه‌ن، كو د پاشه‌رۆژێ دا سه‌در دێ‌ شێت وه‌كو خومه‌ینی هه‌موو ئیراقێ كونترۆل كه‌ت، لێ‌ ئه‌ڤ چه‌نده‌ روو ناده‌ت، چونكی نه‌ ل سه‌ر ئاستێ‌ ناڤخوه‌یێ‌ ئیراقێ و نه‌ ل سه‌ر ئاستێ‌ ژ ده‌رڤه‌ ژی، فاكته‌ر د هاریكار نینن بۆ هندێ‌، كو سه‌در وه‌سا ب هێز بكه‌ڤیت”.

ناڤهاتی ئه‌و چه‌ند ژی گۆت” ئێك ژ خالێن ب هێز یێن شیعان ب درێژاهیا ڤان سالێن بوری، پێكهاتبوو ژ ئێكگرتنا وان ل هه‌مبه‌ری كورد و سووننه‌یان، هه‌كه‌ ڤێ‌ جارێ‌ ژی شیعه‌ بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ‌ و سازانێ‌ دناڤا خوه‌ دا بكه‌ن، ل وی ده‌می كورد و سووننه‌ نه‌شێن رۆله‌كێ‌ مه‌زن د پرۆسا سیاسی یا ئیراقێ دا بگێرن، دیسان ئه‌و حوكمه‌تا كو ژ ئه‌نجامێ‌ رێككه‌فتنا پێكهاتێن شیعی دروست دبیت، هه‌ڤشێوێ‌ حوكمه‌تێن پێشی، نه‌ دكه‌ڤیته‌ ژێر كاریگه‌ریا كورد و سوننه‌یان و نه‌ چو گاڤان ژی ب ئاراسته‌یا راستكرنا پرۆسا سیاسی ل ئیراقێ دا دهاڤێژیت و هه‌ر رێككه‌فتنه‌كا بهێته‌ كرن ژی، ب تنێ‌ دێ‌ خالێن وێ‌ ل سه‌ر كاخه‌زێ‌ مینن، ب ڤی ره‌نگی دابه‌شبوونا ناڤمالا شیعی و لاوازبوونا هه‌ڤپه‌یمانیا ئیرانێ‌، د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردان و پرۆسا سیاسی یا ئیراقی دا هه‌یه‌”.

ل دووماهیێ‌ ئاشكرا كر ژی” ئه‌و هه‌لبژارتنێن ل سالا بۆری هاتینه‌ ئه‌نجامدان، بۆ هندێ‌ بوون كو گوهۆرین د ئیراقێ دا بهێنه‌ كرن، هه‌ر ژ پێشكێشكرنا خزمه‌تگوزاریان و به‌هنگاربوونا گه‌نده‌لیێ‌، پاراستنا ئێمناهیێ‌ و سه‌قامگیریێ‌ و دانانا سنۆره‌كێ‌ بۆ میلیشیێن شیعی، به‌لێ‌ په‌نابرن بۆ ستایلێ‌ كه‌ڤن و دوباره‌، كو ناڤێ‌ وێ‌ كریه‌ لهه‌ڤهاتن، ئه‌ڤه‌ پتره‌ ژ 18 سالان ل ئیراقێ دهێته‌ په‌یروكرن، چو تشت نه‌گۆهارتینه‌ و نه‌شێت چو گاڤان بهاڤێژیت و ئه‌زموونا 18 سالێن بۆری ئه‌ڤ چه‌نده‌ یا سه‌لماندی، هه‌روه‌سا رێكخستنا ناڤمالا شیعی و ئاشتبوونا وان چو خزمه‌تان بۆ پێگه‌ه و به‌رژه‌وه‌ندیا كوردان ناكه‌ت، ل دووماهیێ‌ دێ‌ ئه‌نجامێ‌ وێ‌ بیته‌ پتر پشتگۆهخستنا كورد و سووننه‌یان و نه‌مانا كاریگه‌ریا وان ل سه‌ر پرۆسا سیاسی ل ئیراقێ”.

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌ندامه‌كێ شاندێ پارتی دیموكراتی كوردستان ل به‌غدا راگه‌هاند، تاكو دووماهی ده‌مژمێران دێ پشته‌ڤانیێ ل به‌ربژارێ خوه‌ بۆ پۆستێ سه‌رۆك كۆمارێ كه‌ن و دیاركر ئالیێن ئیراقی پێشوازیه‌كا گه‌له‌ك گه‌رم ل به‌ربژارێ پارتی بۆ پۆستێ سه‌رۆكێ كۆمارێ كریه‌.

رێناس جانۆ، ئه‌ندامێ شاندێ دانوستاندكارێ پارتی دیموكراتی كوردستان ل به‌غدا گۆت” شاندێ پارتی ب سه‌رۆكایه‌تیا هشیار زێباری یێ به‌رده‌وامه‌ ل كۆمبوون و دانوستاندنان ل گه‌ل ئالیێن ئیراقی، گاڤێن ئێكێ یێن دانوستاندنان یێن هاتیه‌ هاڤێتن و نه‌خشێ سیاسی یێ رۆهنه‌ ودزانین كیش ئالی نه‌ كو زۆرترین كاریگه‌ری یا هه‌ی”.

رێناسی گۆت ژی” پێشوازیه‌كا گه‌له‌ك گه‌رم ل به‌ربژارێ پارتی بۆ پۆستێ سه‌رۆكێ كۆمارێ هاتیه‌ كرن ودانوستاندنان ئه‌نجامێن باش هه‌بوون، به‌لێ نه‌شێین هه‌موو ئه‌نجامان بۆ راگه‌هاندنێ رۆهن بكه‌ین، به‌لێ ستراتیژ و ئه‌و ئالیێن لێكتێگه‌هشتن ل گه‌ل مه‌ هه‌ی ددیارن، هه‌تاكو ئه‌وێن روونشتنا ئێكێ ژی بایكۆت كری، بۆچوونێن وان سه‌باره‌ت مه‌ د ئه‌رێنی نه‌”.

ل دۆر وێ چه‌ندێ كو رێككه‌فتنا سه‌دری و حه‌لبووسی یا سه‌ركه‌فتی بوو، ئایا پارتی گه‌ره‌نتی ژ سوننه‌یان وه‌رگرتیه‌ كو ده‌نگی ب به‌ربژارێ پارتی بده‌ن بۆ پۆستێ سه‌رۆكێ كۆمارێ، گۆت” هنده‌ك بۆچوونێن په‌رله‌مانتارێن سوننه‌ و شیعه‌ یێن هه‌ین ل دۆر ئێكرێزیا كوردان، جهێ رێزێ نه‌ ل ده‌ف مه‌، چونكه‌ وه‌كو هاندانه‌كێ یه‌ بۆ ئێكرێزیا ناڤمالا كوردی. پارتی هه‌ر ژ ده‌ستپێكێ داخوازا ئێكرێزیێ دكر، ل سالا 2014 پارتی به‌ربژارێ كوردان دناڤ فراكسیۆنێن كوردی دا ئێكلاكر كو فوئاد مه‌عسووم بوو، پاشی ب تێكراییا ده‌نگێن فراكسیۆنێن كوردستانی ده‌رچوو، ل سالا 2018 ژی پارتی هه‌مان داخوازی هه‌بوو كو هه‌موو ئالیێن كوردی ئێكده‌نگ بن، به‌لێ هنده‌ك ئالیان پێداگیری كر كو وه‌سا نه‌بیت، ڤێ جارێ ژی ب هه‌مان شێوه‌، ئه‌م وه‌كو پارتی ب مافێ دستووری یێ خوه‌ دزانین وتاكو دووماهی ده‌مژمێرێ دێ  پشته‌ڤانیێ ل به‌ربژارێ  خوه‌ كه‌ین”.

دیاركر ژی”هیچ ده‌مه‌كی د سیاسه‌تێ دا ده‌لیڤه‌ بۆ رێككه‌فتنا دووماهیێ ناهێت، ئه‌م پۆسته‌كی ب مافێ خوه‌ دزانین و ئالیه‌كی دی ژی پێداگیریێ ل سه‌ر دكه‌ت، ب دیتنا مه‌ و مه‌ ب ئێكه‌تیێ ژی راگه‌هاندیه‌ كو ئه‌و پۆسته‌ ل ده‌ف پارتی بیت دێ كارێ باشتر كه‌ت. ئالیێن ئیراقی ژی به‌رده‌وام گازنده‌ ژ پارتی كریه‌ كو بۆچی گرنگیێ ب به‌غدا ناده‌ت، باشه‌ مه‌ ژی ل به‌غدا هه‌بوون هه‌بیت و ئه‌و روودانێن نه‌خوه‌ش ل ده‌مێن بۆری رووداین نه‌هێلین دووباره‌ ببن و ده‌روونێ خه‌لكی ئارام ببیت، چونكه‌ پارتی ل هه‌رێما كوردستانێ ژی مه‌زنترین فراكسیۆن یا هه‌ی و سه‌رۆكێ وه‌زیران ژی د ده‌ستێ پارتی دایه‌، دبیت ببیته‌ هۆكاره‌ك بۆ زێده‌تر ئاساییكرنا په‌یوه‌ندیێن هه‌ولێرێ و به‌غدا، ئه‌و پۆسته‌ پۆسته‌كێ بلنده‌ و پێدڤیه‌ د ئاسته‌كێ بلند ژی دا ره‌فتارێ دگه‌لدا بكه‌ین”.

رێناس جانۆی ئاماژه‌ كر” ل سالا 2018 ده‌مێ به‌ربژارێ پارتی بۆ پۆستێ سه‌رۆك كۆمارێ ده‌رنه‌چووی، راسته‌ ئه‌و یا گران بوو بۆمه‌، به‌لێ ئه‌م ئالیێ خێرێ بووین و نه‌بووینه‌ ئه‌گه‌رێ ئالۆزیێ و مه‌ پشكداری ژی د حوكمه‌تێ دا كر و مه‌ پشكا هه‌ڤپشكێن خوه‌ ژی دایێ. ژ نوكه‌ و وێڤه‌ پێدڤیه‌ ئالیێن دی ژی ب وی جۆری ره‌فتارێ ل گه‌ل پارتی بكه‌ن، پارتی ل 2014- 2018 مه‌زنترین پۆستێ خوه‌ كو جێگرێ سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بوو دا بزاڤا گۆران بێی كو هیچ منه‌ته‌كێ ل سه‌ر خه‌لكی و ئالیان ژی بكه‌ت”.

ئه‌ڤرۆ:

سكرتێرێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان، فازل میرانی، ل باره‌گایێ مه‌كته‌با سیاسی پێشوازی ل (مه‌سعود ته‌ك) سه‌رۆكێ پارتا سوسیالیستا كوردستانێ و شاندێ دگه‌لدا كر.

د كۆمبوونه‌كێ دا سه‌ره‌رای ب گه‌رمێ ب خێرهاتنا شاندێ مێهڤان، فازل میرانی سكرتێرێ مه‌كته‌با سیاسی پۆخته‌ك ل سه‌ر ره‌وشا ئه‌ڤرۆ یا ئیراقێ ب گشتی و هه‌رێما كوردستانێ ب تایبه‌تی پێشكێشكر و ره‌وشا ده‌ڤه‌رێ ب نه‌سه‌قامگیر هه‌ژمارت د بوارێن سیاسی و ئابووری و ئه‌منی دا.

هه‌روه‌سا د وێ دیدارێ دا، فازل میرانی روناهی خسته‌ سه‌ر بزاڤێن پێكئینانا حوكمه‌تا ئیراقێ و رۆلێ كوردان د پێكئینانا وێ حوكمه‌تێ دا و دووپاتكر كو پارتی دیموكراتی كوردستان هه‌موو بزاڤێن خوه‌ بكارئیناینه‌ كو مافێن دستووری یێن گه‌لێ كوردستانێ د كابینا نوو یا حوكمه‌تێ دا بهێنه‌ به‌رقه‌راركرن و هه‌رێما كوردستانێ د ڤێ ره‌وشا نه‌باش دا ده‌رباز بكه‌ت و بزاڤ د به‌رده‌وامن بۆ لێكنێزیكبوونا ئالیان بۆ پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقا فیدرال.

سه‌باره‌ت دۆزا گه‌لێ كورد ل كوردستانا توركیا، میرانی دووپاتكر كو پێدڤیه‌ ب رێیا دانوستاندنێ وئاشتیانه‌ ئه‌و دۆزه‌ بهێته‌ چاره‌سه‌ركرن و نابیت دۆزا گه‌لێ كورد ب لویلیا تڤه‌نگێ ڤه‌ بهێته‌ گرێدان.

سكرتێرێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی په‌یوه‌ندیێن پارتی ل گه‌ل پارتا سوسیالیستا كوردستانێ ب دیرۆكی و سه‌ركه‌فتی هه‌ژمارتن.

ژ ئالیێ خوه‌ڤه‌ (مه‌سعود ته‌ك) سه‌رۆكێ پارتا سوسیالیستا كوردستانێ ره‌وشا توركیا و پێشهاتێن نوو ل توركیا به‌رچاڤكرن و ئاماژه‌كر كو ل توركیا ره‌وشا ئابووری یا خرابه‌ و رۆژ ل دووڤ رۆژ یا خرابتر دبیت.

هه‌روه‌سا دیاركر كو پارتێن كوردی هه‌ر ژ نوكه‌ خوه‌ به‌رهه‌ڤ دكه‌ نبۆ هه‌لبژارتنێن داهاتی ل توركیا و هیڤی خواست كو ئالیێن سیاسی و گه‌لێ كورد ل توركیا د ئێك ده‌نگ بن د وان هه‌لبژارتنان دا.

ئه‌ڤرۆ:

په‌یڤدارێ پارتی دیموكراتی كوردستان، راگه‌هاند، ئه‌وا پارتی و سه‌رۆك بارزانی دخوازیت، چاره‌سه‌ركرنا كێشانه‌ ل گه‌ل ئیراقێ و كورد رژدیێ ل سه‌ر هه‌ڤپشكیه‌كا راسته‌قینه‌ ل ئیراقێ دكه‌ن.

مه‌حموود محه‌مه‌د، په‌یڤدار و ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی، د كۆنگره‌كێ رۆژنامه‌ڤانی دا سه‌باره‌ت پرسا پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ، گۆت” پێدڤیه‌ ئێدی كاركرن بۆ دامه‌زراندنا ده‌زگه‌هێن دستووری گیرو نه‌بیت، كورد ژی رژدیێ ل سه‌ر هه‌ڤپشكیێ دكه‌ن د پرسا پشكداریكرنێ د حوكمه‌تا داهاتی یا ئیراقێ دا، ئه‌وژی هه‌ڤپشكیا راسته‌قینه‌ یا كوردان د د پێكئینانا كابینا نوو و حوكمرانیا ڤی وه‌لاتی دا، هه‌روه‌سا هه‌ڤسه‌نگیا دستووری د پرسا بجهئینانا وێ هه‌ڤپشكیێ دا و كێشێن هه‌لاویستی ژ سالا 2003 ێ بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن”.

مه‌حموود محه‌مه‌د خویاكر” هه‌موو بزاڤێن پارتی دیموكراتی كوردستان و سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی ل هه‌رێما كوردستانێ ئه‌و بوو كو بزاڤێ بكه‌ین هیچ ئالیه‌ك ده‌ستێوه‌ردانێ دناڤ پێكهاتان دا نه‌كه‌ین، وه‌كو وێ چه‌ندێ ئه‌م كورد ده‌ستێوه‌ردانێ دناڤ پێكهاتێ شیعی و سووننی دا نه‌كه‌ین و به‌رۆڤاژی ژی، له‌وما ئه‌وا گرنگ ئه‌وبوو كو ده‌لیڤه‌كا زۆر هاتیه‌ دان بۆ پێكهاتێ شیعی بۆ وێ چه‌ندێ دناڤمالا خوه‌ دا رێكبكه‌ڤن و بزاڤێ بكه‌ن ئه‌و رێككه‌فتنه‌ ببیته‌ بنه‌مایه‌ك بۆ وێ ئێكێ كو گاڤێن هاتینه‌ دیاركرن بۆ هه‌لبژارتنا ده‌زگه‌هێن شه‌رعی ب رێڤه‌ بچیت، هه‌كه‌ رێك نه‌كه‌فتن، دێ ل سه‌ر وان مینیت و پێدڤیه‌ وی ده‌می خه‌لك پرسیارێ ژ وان بكه‌ت”.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌ركرده‌كێ سوننه‌یێن ئیراقێ راگه‌هاند، پێدڤیه‌ له‌ز د پرسا پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ دا بهێته‌ كرن و هه‌موو ئالی رێزێ ل بۆچوونا خه‌لكی بگرن و ب پشكا خوه‌ رازی ببن و ئه‌نجامان قه‌بوول بكه‌ن و كوردان ژی دێ رۆله‌كێ سه‌ره‌كی د پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ دا هه‌بیت و به‌رده‌وام هه‌ولێر جهێ ئێكلاكرنا پرسا پێكئینانا حوكمه‌تێن نوو یێن ئیراقێ بوو.

د. عه‌لا مه‌كی، ئێك ژ سه‌ركردێن سوننه‌یێن ئیراقێ، گۆت” كێماسیێن پرۆسا سیاسی ل ئیراقێ گه‌له‌گن وژ سالا 2003 ێ وهه‌تا نوكه‌ ئه‌م ب چاڤێن خوه‌ دبینین، له‌وما پێدڤیه‌ زه‌لالی هه‌بیت،  د هه‌لبژارتنێن ڤێجارێ دا جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی رێ ب خه‌لكی دا ب خوه‌ بریارێ بده‌ن و وان ب خوه‌ ژی چاڤدێریا هه‌لبژارتنان كر، له‌وما ڤێجارێ خه‌لكی بریارا خوه‌ دا وئالیێ خوه‌ دیاركر و پێدڤیه‌ هه‌موو ئالی ئه‌نجامان قه‌بوول بكه‌ن و ب پشكا خوه‌ رازی ببن، بۆ وێ چه‌ندێ دیموكراسیه‌ت ل ئیراقێ هه‌بیت”.

د. عه‌لا مه‌كی گۆت ژی” پێدڤیه‌ له‌ز بهێته‌ كرن د پێكئینانا حوكمه‌تا ئیراقێ دا و نابیت بهێته‌ پاشخستن و كوردان ژی دێ رۆله‌كێ سه‌ره‌كی د وێ حوكمه‌تێ دا هه‌بیت، چونكه‌ نوونه‌رایه‌تیا گه‌لێ كورد دكه‌ن و پێدڤیه‌ ڤێجارێ كه‌سانێن ته‌كنوكرات بۆ حوكمه‌تا نوو بهێنه‌ دانان”.

ئاماژه‌كر” هه‌لویستێ هه‌رێما كوردستانێ یێ ئه‌رێنی یه‌ و ئه‌م شانازیێ ب كوردان دكه‌ین و دناڤ وان دا بووین و كوردان بۆچوونه‌كا گه‌له‌ك باش یا هه‌ی ل دۆر پرۆسا سیاسی و پێكئینانا حوكمه‌تا نوو و گه‌له‌ك د راشكاوه‌نه‌ و هه‌ر تشته‌كێ هه‌بیت ب ئاشكرا به‌حس دكه‌ن، نه‌كو تشته‌كی بێژن و پاشی لێ په‌شێمان ببن”.

وی سه‌ركردێ سوننی رۆهنكر” هه‌ولێر ژ وی سه‌رده‌مێ كو مالكی بوویه‌ سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ و هه‌تا نوكه‌ ژی جهێ ئێكلاكرنا پرسا پێكئینانا حوكمه‌تێن ئیراقێ یه‌ و به‌رده‌وام رۆله‌كێ مه‌زن و ئه‌رێنی یێ و هه‌ولێر یا بوویه‌ ناڤه‌نده‌ك بۆ ئێكلاكرنا پێكئینانا حوكمه‌تێ”.

ئه‌ڤرۆ:

په‌یڤدارێ پارتی دیموكراتی كوردستان راگه‌هاند، پارتی و ئێكه‌تی پرۆژه‌ك به‌رهه‌ڤكریه‌ و دخوازن بكه‌نه‌ كارنامه‌كا كوردستانی، بۆ وێ چه‌ندێ بۆ دانوستاندنان ل گه‌ل ئالیێن سیاسی ل به‌غدا به‌رچاڤ بكه‌ن. ئاشكراكر ژی، ئێكلاكرنا پۆستان دێ د كۆمبوونا مه‌كته‌بێن سیاسی یێن پارتی و ئێكه‌تی بریار ل سه‌ر هێته‌ دان.

مه‌حموود محه‌مه‌د، په‌یڤدار و ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی د كۆنفرانسه‌كێ رۆژنامه‌ڤانی دا ل دۆر هاتنا شاندێ ره‌وتێ سه‌دری بۆ هه‌ولێرێ، گۆت” هاتنا شاندێ ره‌وتێ سه‌دری په‌یوه‌ندی ب وێ ئێكێ هه‌یه‌ كو بریاره‌ ل رۆژا 9/1/2022 ئێكه‌م كۆمبوونا خۆلا پێنجێ یا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بهێته‌ كرن، هه‌روه‌سا پێشتر هنده‌ك لێكتێگه‌هشتن دناڤبه‌را پارتی و ره‌وتێ سه‌دری دا هه‌بوو، ل دۆر چاوانیا پێكئینانا حوكمه‌تا داهاتی یا ئیراقێ پێدڤیه‌ دناڤخوه‌دا ژی ل هه‌رێما كوردستانێ دانوستاندنان بكه‌ین، بۆ وێ مه‌به‌ستێ ژی دێ شاندێ مه‌ ل گه‌ل ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان كۆمبیت”.

گۆت ژی” كۆمبوونا پارتی و ئێكه‌تی ل رۆژا پێنجشه‌مبی، كۆمبوونا دو لژنایه‌، ئێك ژ لژنان یا تایبه‌ته‌ ب دانوستاندنێ ل گه‌ل به‌غدا، به‌حس ل وێ چه‌ندێ دێ هێته‌ كرن ئه‌و بابه‌تێن ل ڤێرێ كارنامه‌ ل سه‌ر دهێته‌ دروستكرن، كا بۆچوونا مه‌ دێ چ بیت بۆ حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ، هه‌روه‌سا ئه‌و مافێن هه‌رێما كوردستانێ ل به‌غدا هه‌ین، بابه‌تێن گرنگ یێن خه‌لكێ كوردستانێ د كارنامێ دا جهێن خوه‌ بگرن. د وێ كۆمبوونێ دا دێ دانوستاندن ل سه‌ر هه‌موو پرسان هێته‌ كرن”.

سه‌باره‌ت بجهئینانا رێككه‌فتنێ ژئالیێ ئالیێن سیاسی یێ ئیراقێ ڤه‌، په‌یڤدارێ پارتی گۆت” ل ده‌مێن بۆری هنده‌ك جاران ئه‌مریكا و بریتانیا ژی یێن ئیناین دناڤ رێككه‌فتنان دا بۆ وێ چه‌ندێ بهێته‌ بجهئینان، به‌لێ ل دووماهیێ نه‌هاتینه‌ بجهئینان، ئه‌و دزڤریت بۆ راستگۆییا ویان ئالیێن رێككه‌فتن دگه‌لدا دهێته‌ كرن، كا ئایا یێ پێگیره‌ ب رێككه‌فتن و سۆزێن دده‌ت، له‌وما گه‌ره‌نتی ئه‌وه‌ ئه‌و بابه‌تێن گرن گیێن چه‌ندین ساله‌ ماین، دناڤ كارناما مه‌ یا كوردستانی دا هه‌بیت و ب راشكاوی ل گه‌ل وان به‌حس بكه‌ین و ب جدی ل گه‌ل وان ل سه‌ر هێلێ بین”.

سه‌باره‌ت بۆچوونا ره‌وتێ سه‌دری، مه‌حموود محه‌مه‌د دبێژیت” ره‌وتێ سه‌دری به‌حسێ حوكمه‌تا زۆرینه‌یا نیشتمانی دكه‌ت، بۆچوونا مه‌ ئه‌وه‌ پێدڤیه‌ ده‌رگه‌ه و په‌نجه‌رێن وێ حوكمه‌تێ دڤه‌كری بن بۆ هه‌موو ئالیان و تێدا پشكدار ببن، به‌لێ ره‌وتێ سه‌دری ل گه‌ل وێ چه‌ندێ نه‌ كو تنێ ئه‌و ئالی پشكداربن كو د هه‌لبژارتنان دا ده‌نگێ زۆرینه‌ ئیناین، ب بۆچوونا وان ئۆپۆزسیۆنه‌كا ب هێز هه‌بیت ، دێ دیموكراسی چه‌سپیت. جوداهیا مه‌ ل گه‌ل وان ئه‌وه‌ كو تایبه‌تمه‌ندیا هه‌رێما كوردستانێ یا جودایه‌ ل گه‌ل به‌غدا، ژبلی وی نیشتمانێ مه‌ هه‌یه‌ وه‌كو كوردستان ئه‌م د پشكدارین ژی د وه‌لاتێ ئیراقێ دا، كۆمه‌كا كێشێن نه‌ته‌وی مه‌ یێن هه‌ین كو وان نینن، له‌وما پێدڤیه‌ ئه‌و چه‌نده‌ دناڤ كارناما مه‌دا هه‌بیت”.

ل دۆر جوداهیا د بۆچوونێن پارتی و ئێكه‌تیێ دا، په‌یڤدارێ پارتی گۆت” پرۆژه‌كێ كارنامه‌كا هه‌ڤپشك د ناڤبه‌را پارتی و ئێكه‌تی هاتیه‌ به‌رهه‌ڤكرن، مه‌ جوداهی ل سه‌ر وی بابه‌تی نینه‌، به‌لێ پێدڤیه‌ ب نووكرنێ یه‌ و كارنامێ بكه‌ینه‌ كارنامه‌كا كوردستانی، بۆ وێ ئێكێ خالێن گرنگ ل گه‌ل ئالیێن شیعی و سوننی یێن پشكدار د حوكمه‌تێ دا بجهبینین”.

دیاركر ژی” پۆس دێ د كۆمبوونێن مه‌كته‌بێن سیاسی یێن پارتی و ئێكه‌تی دا هێنه‌ ئێكلاكرن و كۆمبوونا پێنجشه‌مبی یا شاندێ پارتی و ئێكه‌تی دێ ل سه‌ر وێ كارنامێ بیت كو د دانوستاندنێن به‌غدا دا دێ به‌رچاڤ كه‌ن”.

ئه‌ڤرۆ:

ئالیێن سیاسی ل هه‌رێما كوردستانێ بۆ ئێكلاكرنا پرسا كۆمسیۆنا هه‌لبژارتن و راپرسی ل هه‌رێما كوردستانێ و ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ د ژڤانێ خوه‌ دا.

د. وه‌عدی مزوری، شیره‌تكارێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ، راگه‌هاند” ده‌مێ دو سالایه‌ قانوونا هه‌ژمار 4 یا كۆمسیۆنا هه‌لبژارتن و راپرسی ل هه‌رێمێ یا ب سه‌رڤه‌چووی و پێدڤی بوو پێشتر كێشا قانوونا كۆمسیۆنێ هاتبا چاره‌سه‌ركرن، نوكه‌ په‌رله‌مانێ كوردستانێ دخوازیت پێداچوونێ بكه‌ت و پرسا كۆمسیۆنێ ئێكلا بكه‌ت ئه‌وژی ب رێیا گوهۆرینا قانوونا هه‌لبژارتنان، یان ژی پركرنا وان پۆستێن نوكه‌ د به‌تال ل كۆمسیۆنێ”.

شیره‌تكارێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ گۆت ژی” ده‌مه‌كێ زۆر نه‌مایه‌ بۆ هه‌لبژارتنێن خۆلا شه‌شێ یا په‌رله‌مانێ كوردستانێ، ژبه‌ر وێ چه‌ندێ ژی فراكسیۆنێن د ناڤ په‌رله‌مانێ كوردستانێ دا د به‌رده‌وامن بۆ چاره‌سه‌ركرنا بابه‌تێ كۆمسیۆنێ و دیاركرنا ژڤانێ هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ، چونكه‌ پێدڤیه‌ شه‌ش هه‌یڤان پێشتر كۆمسیۆن به‌رهه‌ڤیان بۆ ب رێڤه‌چوونا پرۆسا هه‌لبژارتنان بكه‌ت”.

ئاماژه‌ كر ژی” بزاڤ د به‌رده‌وامن و چه‌ند بژارده‌یه‌ك بۆ ئالیێن سیاسی یێن هاتینه‌ به‌رچاڤكرن كو ل سه‌ر وان بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ، ب دیتنا من د ڤێ هه‌یڤێ دا پرسا كۆمسیۆنا هه‌لبژارتنان بهێته‌ ئێكلاكرن، هه‌كه‌ كێشه‌ هاته‌ چاره‌سه‌ركرن، دێ ژڤانێ هه‌لبژارتنێن داهاتی هێته‌ دیاركرن كو پێدڤیه‌ هه‌تا 30 ئیلۆنا ئه‌ڤ ساله‌ هه‌لبژارتن بهێنه‌ ئه‌نجامدان”.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆك بارزانی په‌یامه‌كا پیرۆزباهیێ ب هه‌لكه‌فتا سه‌رێ سالا نوو 2022 به‌لاڤكر و راگه‌هاند، هه‌لبژارتنێن ئۆكتۆبه‌را بۆری یێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ هه‌لبژارتنێن باش بوون و ئه‌نجامێن وان ژی خواست و ئیرادا وه‌لاتیان بوو.

ده‌قێ په‌یاما سه‌رۆك بارزانی..

ب هه‌لكه‌فتا سه‌رێ سالا زایینی یا نوو پیرۆزباهیێ ل خه‌لكێ كوردستانێ ومالباتێن سه‌ربلندێن شه‌هیدان و پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان دكه‌م، هیڤیدارم سالا نوو ده‌ستپێكا قۆناغه‌كا نوو بیت بۆ باشتربوونا ره‌وشا خه‌لكی و بده‌ستڤه‌ئینانا سه‌قامگیریێ و پێشكه‌فتنا زێده‌تر بۆ گه‌لێ مه‌.

ب پێدڤی دزانم سوپاسیێن خوه‌ ئاراسته‌ی هێزا پێشمه‌رگه‌ی و ده‌زگه‌هێن ئه‌منی و هه‌موو خه‌لكێ كوردستانێ بكه‌م كو هه‌رده‌م ب قوربانیدان و خۆراگریا خوه‌، ل به‌رانبه‌ر گه‌ف و تیرۆرێ و ئابلۆقدانێ راوه‌ستیاینه‌ و كوردستان پاراستیه‌، ئه‌ركێ سه‌ر ملێ هه‌موو داموده‌زگا وئالیێن سیاسی یه‌ د ئاستێ قوربانیدانا گه‌لێ مه‌ دابن و پێكڤه‌ و ب هیمه‌تا هه‌موو ئالیه‌كی ده‌ستكه‌فت و مافێن خه‌لكێ كوردستانێ بپارێزن.

هه‌لبژارتنێن ئۆكتۆبه‌را بۆری یێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، هه‌لبژارتنێن باش بوون و ئه‌نجامێن وان ژی خواست و ئیرادا وه‌لاتیان بوو.

پشتی په‌سه‌ندكرنا ئه‌نجامان ژئالیێ دادگه‌ها فیدرالی یا بلند ڤه‌ پێدڤیه‌ گاڤ و نه‌ریتێن دستووری بۆ پێكئینانا كابینا نوو یا حوكمه‌تێ و ده‌زگه‌هێن دی بله‌زتر بهێنه‌ بجهئینان و ڤه‌ژاندن و خزمه‌تگوزاری و ماف و خواستێن وه‌لاتیان و سه‌رجه‌م پێكهاتێن ئیراقێ ببیته‌ كارێن سه‌ره‌كی یێن به‌رنامێن حوكمه‌تا داهاتی ئه‌وژی د چارچۆڤێ بجهئینانا هه‌رسێ پره‌نسیبێن هه‌ڤپشكی و سازان و هه‌ڤسه‌نگی د حوكمرانیێ دا.هه‌ڤده‌م نابیت ئێدی بزاڤا پشت گوه هاڤێتنا هیچ پێكهاته‌كێ ئیراقی د حوكمرانیێ دا بهێته‌ كرن.

ب هه‌لكه‌فتا سه‌رێ سالا زایینی 2022 جاره‌كادی دووپاتیێ ل په‌یاما ئاشتیانه‌ و فه‌رهه‌نگا پێكڤه‌ژیانا گه‌لێ كوردستانێ دكه‌ین و پێدڤیه‌ هه‌موو ئالیه‌ك ب باشی د وێ چه‌ندێ بگه‌هیت كو ئیراق و ده‌ڤه‌را مه‌ ئێدی نه‌شێت خوه‌ ل به‌ر كێشه‌ و توندوتیژیێ و تیرۆرێ و توندره‌ویێ و نه‌سه‌قامگیریێ بگریت. ئه‌ركێ جڤاتا نێڤده‌وله‌تی ژی یه‌ بۆ پاراستنا ئاشتیێ و دادپه‌روه‌ریێ و ته‌ناهیێ هۆكاره‌كێ هاریكار بیت بۆ وێ چه‌ندێ ئێدی زێده‌تر گه‌لێن ده‌ڤه‌رێ و خه‌لكێ بێتاوان تووشی نه‌هامه‌تیێ و وێرانكاریێ نه‌بن.

ل سالا نوو ب ئومێدا وێ چه‌ندێ نه‌ كو ئاشتی و پێكڤه‌ ژیان ل ده‌ڤه‌را مه‌ په‌یدابیت و ئومێدا خێر و خوه‌شیێ بۆ گه‌لێ كوردستانێ دخوازم، ژ خودێ مه‌زن دخوازم گه‌لێ مه‌ ژ هه‌موو جۆره‌ په‌تا و نه‌خوه‌شی و نه‌هامه‌تی و كاره‌ساته‌كێ یێ دوور بیت.

ئه‌ڤرۆ:

جێگرێ سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ل خۆلا چارێ راگه‌هاند، زێده‌تر ژ دو هه‌یڤایه‌ پرۆسا هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ب دووماهی هاتی، به‌لێ ئه‌نجامێن وان یێن دووماهیێ هێشتا نه‌هاتینه‌ په‌سه‌ندكرن ژ ئه‌نجامێ نه‌رازیبوونا هنده‌ك ئالیێن سیاسی، ئاماژه‌كر ژی كو بریاره‌ رۆژا پێنجشه‌مبی دووماهی ژڤان بیت بۆ په‌سه‌ندكرنا ئه‌نجامێن پرۆسا هه‌لبژارتنان.

د. به‌شیر حه‌داد، جێگرێ سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ل خۆلا چارێ گۆت” پاشخستنا ئه‌نجامێن دووماهیێ یێن هه‌لبژارتنان یا چاڤه‌رێكری بوو، ره‌وشا سیاسی یا ئالیان یا ئاسایی نه‌بوو، چاڤه‌رێ توندوتیژیێ لێ دهێته‌ كرن”.

گۆت ژی” ئه‌و ئالیێن ناكۆك رێكنه‌كه‌فتینه‌ ل سه‌ر شێوازێ په‌سه‌ندكرنا ئه‌نجامان، دادگه‌ها فیدرالی ژی ناخوازیت تشته‌كی بكه‌ت كو گرفت دناڤبه‌را ئالیێن ناكۆك دا زێده‌تر ببن و هه‌موو ئالیه‌ك چاڤه‌رێ دكه‌ن كا دادگه‌ها فیدرالی ل رۆژا پێنجشه‌مبی دێ چ بریار ده‌ت”.

گۆت ژی” ده‌ستێ حوكمه‌تا داهاتی دێ یێ ڤه‌كری بیت، كو پشته‌ڤانیا نێڤده‌وله‌تی بۆ هه‌بیت ودێ شێت زال بیت ل سه‌ر گرفتان، جڤاتا نوونه‌ران ژی  بزاڤێ بكه‌ت قانوونا هه‌لبژارتنان بگوهۆریت”. ئاماژه‌كر ژی” حوكمه‌ت یان دێ ب ته‌وافوقێ یان ژی ب زۆرینێ هێته‌ دروستكرن، ب دیتنا من ژی پرسا پێكئینانا حوكمه‌تێ یا زێده‌تر به‌ر ب ته‌وافوقێ ڤه‌ دچیت”.

ل دۆر هه‌لویستێ كوردان ل دۆر پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ، د. به‌شیر گۆت” هه‌تا نوكه‌ كورد چاڤه‌رێی هه‌لویستێ شیعان دكه‌ن، هه‌روه‌سا پێدڤیه‌ كورد هه‌ڤپشك بن نه‌كو پشكدار د حوكمه‌تێ دا، بۆ وێ چه‌ندێ تاكو خودان بریار بیت دناڤ حوكمه‌تێ دا”.

ژئالیێ خوه‌ڤه‌، عه‌بدولسه‌لام به‌رواری، ئه‌ندامێ به‌رێ یێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ، گۆت” نابیت چاڤه‌رێی وێ چه‌ندێ بین كو هه‌لبژارتن دێ دوباره‌ بن، ده‌سته‌یا دادوه‌ری چه‌ند گۆرانكاری یێن ئه‌نجامداین، ب گوهۆرینا چه‌ند كورسیان، قانوون یا رۆهن و ئاشكرایه‌، پێدڤیه‌ پشتی راگه‌هاندنا ئه‌نجامان بزانین ئایا 25% كۆتایه‌ یان نه‌؟ نابیت ب شێوه‌كی ژ شێوان ده‌ستكاریا ئه‌نجامان بهێته‌ كرن ئه‌وژی دژی قانوون و رێنمایێن كۆمسیۆنێ یه‌، دبیت دادگه‌ها فیدرالی وان حاله‌تان دیار بكه‌ت”.

عه‌بدولسه‌لامی زێده‌تر گۆت” ره‌وتێ سه‌دری بزاڤا دامه‌زراندنا حوكمه‌ته‌كا زۆرینه‌ دكه‌ت، به‌لێ هنده‌ك ئالی دخوازن ببنه‌ هه‌ڤپشك دده‌مه‌كی دا د هه‌لبژارتنان دا شكه‌ستن یا ئینای، له‌وما پشتی روونشتنا ئێكێ یا خۆلا نوو یا جڤاتا نوونه‌ران دێ ئه‌و فراكسیۆن دیاربن كو هه‌ڤپه‌یمانیێ پێك بینن بۆ پێكئینانا مه‌زنترین هه‌ڤپه‌یمانی و مه‌زنترین فراكسیۆن بهێته‌ راسپاردن بۆ پێكئینانا حوكمه‌تێ” دیاركر ژی” هه‌لویستێ سیاسی یێ كوردان ئه‌وه‌ ناچینه‌ دناڤ هه‌ڤپه‌یمانیه‌كێ دا كو ئالیه‌ك بین ل سه‌ر پشته‌ڤانیا ئالیه‌كی و په‌راوێزكرنا ئالیه‌كی دی، هه‌روه‌سا كورد وه‌كو پرنسیبه‌ك بزاڤ دكه‌ن ل گه‌ل زۆرینێ بیت، به‌لێ هه‌كه‌ به‌ر ب ته‌وافوقێ چووین، ئه‌م ژی دێ ئالیه‌ك بین كو خوه‌ بگونجینین ل گه‌ل ئالیان”.

ئه‌ڤرۆ:

به‌رپرسێ دۆسێیا ئیراقێ ل باره‌گایێ بارزانی راگه‌هاند، ب هه‌موو شێوه‌كی وی ده‌نگوباسی ره‌ت دكه‌ین كو چه‌ند ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ به‌لاڤكرین، كو سه‌رۆك بارزانی وه‌رگرتنا محه‌مه‌د حه‌لبووسی بۆ پۆستێ سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ ئیراقێ بۆ خۆله‌كا دی ره‌ت كریه‌”.

عه‌ره‌فا كه‌ره‌م، به‌رپرسێ دۆسێیا ئیراقێ ل باره‌گایێ بارزانی دوهی دوشه‌مبی 20/12/2021 گۆت” ب هه‌موو شێوه‌كی وی ده‌نگوباسی ره‌ت دكه‌ین كو چه‌ند ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ به‌لاڤكری كو سه‌رۆك بارزانی وه‌رگرتنا محه‌مه‌د حه‌لبووسی، سه‌رۆكێ هه‌ڤپه‌یمانیا (ته‌قه‌دوم) بۆ پۆستێ سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ ئیراقێ بۆ خۆله‌كا دی ره‌ت كریه‌، ئه‌و ده‌نگوباسێ نه‌راست ل چه‌ند كه‌نالان هاتیه‌ به‌لاڤكرن كو د ناڤدارن ب به‌لاڤركرنا ئاخڤتنێن نه‌راست بێی هووربینی و ڤه‌كۆلین”.

ئه‌ڤه‌ د ده‌مه‌كی دایه‌ هه‌ڤركی دناڤبه‌را هه‌ردو مه‌زنترین هه‌ڤپه‌یمانیێن سوننی ل ئیراقێ، ئه‌وژی هه‌ڤپه‌یمانیا (ته‌قه‌دوم) ب سه‌رۆكایه‌تیا محه‌مه‌د حه‌لبووسی و هه‌ڤپه‌یمانیا (عه‌زم) ب سه‌رۆكایه‌تیا خه‌میس خه‌نجه‌ر ل سه‌ر پۆستێ سه‌رۆكایه‌تیا په‌رله‌مانێ ئیراقێ بوویه‌ مژار.

ب گۆره‌ی ئه‌نجامێن دووماهیێ یێن هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ ئیراقێ، كو هێشتا دادگه‌ها فیدرالی په‌سه‌ند نه‌كرینه‌ و چه‌ند كه‌سایه‌تی و ئالیان سكالا دژی تۆماركرینه‌، ره‌وتێ سه‌در 73 كورسیێن په‌رله‌مانی بده‌ستڤه‌ئیناینه‌، هه‌ڤپه‌یمانیا ته‌قه‌دوم ب سه‌رۆكایه‌تیا محه‌مه‌د حه‌لبووسی 37 كورسی، پارتی دیموكراتی كوردستان 31 كورسی، ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان 18 كورسی بده‌ستڤه‌ئیناینه‌.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com