سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی ل شاندەكێ پەرلەمانێ ئوردنی ب سەرۆكایەتیا د. ئەحمەد ئەلخەلایلە، جێگرێ سەرۆكێ پەرلەمانێ ئوردنی كر.
د دیدارەكێ دا شاندێ مێهڤان سلاڤێن تایبەت یێن شاهێ ئوردنێ ب سەرۆك بارزانی گەهاندن و ب گرنگی باسێ پەیوەندیێن د ناڤبەرا ئوردنێ و هەرێما كوردستانێ كر و هەروەسا پێزانین بۆ پێشكەفتن و گەشەیا هەرێما كوردستانێ د بوارێن جۆراو جۆر هەبوو و ڕاگەهاند كو ب چاڤێ ڕێزێ دنێرنە ڕۆلێ هەرێما كوردستانێ ل پێكڤەژیان و سەقامگیریا ئیراقێ و دەڤەرێ، هەروەسا ڕۆلێ هەرێما كوردستانێ د حەواندنا سەدان هزار ئاوارەیان و شكاندنا تیرۆرستیچن داعشێ بلند هەلسەنگاند.
دوێ دیدارێ دا سەرۆك بارزانی ب هووری ئاماژە ب دیرۆكا د ناڤبەرا گەلێ كوردستانێ و گەلێ ئوردنێ كر كو ل سەر دەستێ بارزانیێ نەمر و شاهـ حوسێن هاتیە ئاڤاكرن، هەروەسا سوپاسیا شاهـ عەبدوللا شاهێ ئوردنێ ژی كر كو ل قۆناغێن جۆرا و جۆرو ل شەڕێ دژی تیرۆرێ دا پشتەڤان و هاریكارێ هەرێما كوردستانێ بوو. سەرۆك بارزانی خوەشحالیا خوە ژی نیشان دا ب وێ چەندێ كو دۆستایەتی و پەیوەندیێن د ناڤبەرا گەلێ كوردستانێ و گەلێ ئوردن د بوارێن جۆرا و جۆر دا ب هێز بووینە و پێشڤەچوونەكا بەرچاڤ ب خوەڤە دیتیە.

ب بەرهەڤبوونا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، سالڤەگەڕا نەهێ یا كۆمكوژیا كوردێن ئێزدی هاتە ساخكرن، سەرۆكێ هەرێمێ د پەیڤەكێ دا باس ل ڕەوشا كوردێن ئێزدی كر و گوت» ڕەوشا ئێزدیان ل دەڤەرا شنگالێ گەلەك یا خرابە، ژ بەر وێ چەندێ ژی ئەو خێزانێن كو زڤریبوونە شنگالێ، جارەكادی ب نەچاری بجهـ هێلا، ئەڤ چەندە ژی ژ بەر كێمیا خزمەتگوزاریان و نەبوونا ئاسایش و ئارامیێ و نەبوونا دەلیڤەیێن كاری».
سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ د پشكەكا دی یا پەیڤا خوە دا گوت» پێدڤیە حوكمەتا فیدرالی یا ئیراقێ گرنگیەكا تایبەت ب ئاڤەدانكرنا شنگالێ بدەت، كو زێدەتر ژ هەموو جهەكێ دی ژ هێرشا داعشێ یا زیاندارە، چونكە ل شنگالێ ژ بلی جادە و ڕێك، خێزان و جڤاك ژی هاتنە تێكدان، ئەنفالەكا مەزن دژی خەلكێ شنگالێ هاتیە كرن».
نێچیرڤان بارزانی باس ل وێ چەندێ ژی كر» گوهۆڕینا ڕەوشا شنگالێ بەرپرسیارەتیا هەموویانە ل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ».
گوت ژی» پێدڤیە هەموو ئەو هێزێن نە خەلكێ شنگالێ، دەڤەرێ بجهـ بهێلن، بڕێڤەبرن و پاراستنا شنگالێ ب دەستێ خەلكێ شنگالێ بیت، پێدڤیە هێزێن ب سەر pkk ڤە و ئەو هێزێن ژ دەرڤە هاتینە دەڤەرێ، بجهبهێلن، ئەو هێز تنێ بەلا و نە ئارامی بۆ ئێزدیان دروستكریە و برینێن وان كوورتر لێكرینە».

سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، مەسرور بارزانی پەیامەك ب هەلكەفتا سالڤەگەرا نەهێ یا كارەساتا شنگالێ بەلاڤكر و ئەڤە دەقێ وێ یە:
بەری 9 سالان تیرۆرستێن داعشێ هێرشەكا درندانە دژی شنگالێ و دەوروبەرێن وێ ئەنجامدا وژئەگەرێ وێ چەندێ هزاران كەس ژ ئاكنجیێن وێ دەڤەرێ، كۆمكوژ و بێسەروشوین و ئاوارە بوون.
د ڤێ هەلكەفتا خەمگین دا، ب ڕێز ڤە بیرئینانا هەموو قوربانیێن وێ كۆمكوژیێ دكەین، هەروەسا ب پێزانینەكا زۆر ڤە بیرئینانا خۆراگری و قەهرەمانیا قوربانیێن هێزا پێشمەرگێ كوردستانێ ب ڕێبەریا سەرۆك مەسعود بارزانی دكەین، كو ئەفسانەیا چەكدارێن تیرۆرستێن داعشی شكاندی و شنگال ئازادكری و داستانەكا دیرۆكی تۆماركری.
دەستخوەشیێ ل هەموو وان وەلاتان دكەین یێن كو تاوانێن تیرۆرستێن داعشێ ل دژی كوردێن ئێزدی ب فەرمی ب جینۆساید ناساندی. هیڤیدارین جڤاكێ نێڤدەولەتی هاریكار بیت د كێمكرنا ئێش و ئازارێن خوشك و برایێن مە یێن ئێزدی.
مخابن پشتی دەربازبوونا 9 سالان ل سەر وێ كارەساتێ، بەلێ هێشتا ڕەوشا دەڤەرا شنگالێ ئاسایی نەبوویە و ژ ئەگەرێ خوەسەپاندنا میلیشیان و گرۆپێن چەكدار یێن نە قانوونی، خووشك و برایێن مە یێن ئێزدی نەشیاینە بزڤرن بۆ جهێن خوە و دەڤەر نەهاتیە ئاڤەدانكرن .
ب ڤێ هەلكەفتێ پشتەڤانیا خوە بۆ داخوازیێن ڕەوایێن خوشك و برایێن مە یێن ئێزدی دوپات دكەین و پێدڤیە دووماهی ب ڕەوشا نە ئاسایی یا شنگالێ بهێتە دان. هەروەسا دوپاتیێ ل بجهئینانا ڕێككەفتنا شنگالێ و دەركەفتنا هێزێن نە قانوونی ئەوێن ل وێ دەڤەرێ دكەین، بۆ وێ چەندێ ب هاریكاریا حوكمەتا فیدرال و جڤاكێ نێڤدەولەتی، دەڤەر بهێتە ئاڤەدانكرن و دەستهەلاتا دەڤەرێ بزڤریتە دەستێ خەلكێ ڕەسەنێ شنگالێ.

سەرۆك مەسعود بارزانی ل سالڤەگەرا نەهێ یا كۆمكوژیا كوردێن ئێزدی ل شنگالێ، پەیامەك بەلاڤكر و ئەڤە دەقێ وێ یە:
پشتی 9 سالان ژ كارەساتا شنگالێ مخابن هێشتا برینێن شنگالێ نەهاتینە چارەسەركرن و ئازار و نەهامەتی و ئاوارەییا خووشك و برایێن ئێزدی هەر یا بەردەوامە. ڕێككەفتنا د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقێ دا ل سەر ئاساییكرنا ڕەوشا شنگالێ و زڤرینا ئاوارەیان باشترین چارەسەریە بۆ ب دووماهی ئینان ب نەهامەتی و ئازارێن خەلكێ شنگالێ یە. بەلێ جهێ پرسیارێ یە بۆچی هەتا نوكە حوكمەتا ئیراقێ نەشیایە ڕێككەفتنا ئاساییكرنا ڕەوشا شنگالێ بجهبینیت و هەتا كەنگی حوكمەتا ئیراقێ دێ ڕێ ب وان هێز و ئالیان دەت كو ڕێگریێ ل بجهئینانا ڕێككەفتنا شنگالێ بكەن؟
د وێ سالڤەگەرێ دا خەلكێ كوردستانێ ئەو چاڤەڕێبوونە ژ جڤاكێ نێڤدەولەتی و وەلاتێن دی هەیە كو هەڤشێوەیێ ئەلمانیا و بریتانیا ب فەرمی دانپێدانێ ب جینۆسایدكرنا ئێزدیان ژ ئالیێ داعشێ ڤە بكەن و هەروەسا ب فەرمی كیمیابارانكرن و پرۆسەیێن ئەنفالێ و هەموو تاوانێن دی ژی یێن بەرانبەر گەلێ كوردستانێ هاتینە ئەنجامدان ب جینۆساید بدەنە نیاسین.
د سالڤەگەرا نەهێ یا كارەساتا شنگالێ دا سلاڤان بۆ گیانێ شەهید و قوربانیێن وێ تاوانێ دهنێرین و ڕۆلێ هێزا پێشمەرگێ كوردستانێ بلند د هەلسەنگینین كو دیرۆك و قەهرەمانی تۆماركری و بۆ ئازادكرنا چیایێ شنگالێ و شنگالێ خوین بەخشی و تۆلە ژ تیرۆرستێن داعشێ ڤەكرین.

ل ڕۆژا پێنجشەمبیا بۆری 3/8/2023، دلشاد شەهاب، پەیڤدارێ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ ڕاگەهاند» نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ بڕیار دا ب دیاركرنا 25/2/2024 وەكو ڕۆژا ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ، ئەوژی پشتی ڕاوێژ ودانوستاندنێ ل گەل هەموو ئالیێن سیاسی ل هەرێما كوردستانێ» .
پەیڤدارێ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ دیاركر ژی» هەموو ئالی ل سەر ئەنجامدانا هەلبژارتنان د وێ ڕۆژێ دا د ئێكدەنگن».
وەلاتێن جیهانێ ژی ب گەرمی پێشوازی ل دیاركرنا ڕۆژا ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ژئالیێ نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ كر و داخواز ژ ئالیان كر پێكڤە هەلبژارتنان سەربێخن.
ئەمریكا: پێشوازیێ ل بەیاننامەیا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل دۆر هەلبژارتنان دكەین
ئەلینا ڕۆمانۆسكی، بالیۆزا ئەمریكا ل ئیراقێ پێشوازیێ ل دیاركرنا ڕۆژا ئەنجامدانا هەلبژارتنان ژ ئالیێ نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دكەت و ڕاگەهاند» بالیۆزخانەیا ئەمریكا ل بەغدا و قونسۆلخانەیا گشتی یا ئەمریكا ل هەولێرێ پێشوازیێ ل بەیاننامەیا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دكەن كو هەلبژارتنێن هەرێما كوردستانێ دێ ل 25/2/2024 هێنە ئەنجامدان».
بالیۆزا ئەمریكا ل ئیراقێ گوت ژی» هەلبژارتنێن ئازاد و دادپەروەرانە و د دەمێ خوە دا، ستوینا هەر دیموكراسیەتەكا دروستن».
ڕۆزی كەیڤ، قونسۆلێ گشتیێ بریتانیا ل هەولێرێ د بەیاننامەیەكێ دا گوت» پێشوازیێ ل بەیاننامەیا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دكەین كو تێدا دیاركری هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ل 25/2/2024 هێنە ئەنجامدان».
قونسۆلێ گشتیێ بریتانیا ل هەولێرێ گوت ژی» بریتانیا بەردەوام داخوازكریە هەلبژارتن ب شێوەیەكێ ئازاد و دادپەروەرانە و گشتگیر بێی گیروبوونا زێدەتر بهێنە ئەنجامدان. هاندانا هەموو ئالیان دكەین كو ب شێوەیەكێ ئاڤاكەرانە پشكداریێ بكەن و ئالیێن پەیوەندیدار پشتڕاست ژ وێ چەندێ كو هەلبژارتن د دەمێ خوە دا دێ هێنە ئەنجامدان و ئەڤە دەلیڤەیەكا گرنگە بۆ خەلكێ هەرێما كوردستانا ئیراقێ بۆ تێكهەلبوونێ د پڕۆسەیا دیموكراسی وبەرجەستەكرن و بكارئینانا مافێ دەنگدانێ».
فرەنسا: دیاركرنا ڕۆژا ئەنجامدانا هەلبژارتنان ژ ئالیێ سەرۆكێ هەرێمێ ڤە قۆناغەكا ئێكلاكەرە
ژ ئالیێ خوەڤە، ڕۆدۆلف ریچارد، جێگرێ قونسۆلێ گشتیێ فرەنسا ل هەولێرێ سەبارەت هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ڕاگەهاند» دیاركرنا ڕۆژا ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانی ژ ئالیێ سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ڤە قۆناغەكا ئێكلاكەرە. گرنگە هەموو دەزگەهێن پەیوەندیدار و هێزێن سیاسی هەماهەنگیێ بكەن ژ پێخەمەت ڕێكخستنا پڕۆسەیەكا هەلبژارتنان كو ڕێز ل ڕێنمایێن نێڤدەولەتی بهێتە گرتن».
ئەلمانیا : هەموو ئالیان هانددەین ب شێوەیەكێ ئاڤاكەر پشكداریێ د هەلبژارتنان دا بكەن
هەڤدەم، ئەلمانیا ژی پێشوازی ل دیاركرنا ڕۆژا ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ژ ئالیێ نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دكەت و قونسۆلخانەیا ئەلمانیا ل هەولێرێ ڕاگەهاند» ب گەرمی پێشوازیێ ل وێ چەندێ دكەین كو سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ڕۆژا ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانی ل هەرێما كوردستانێ دیاركریە و هەموو ئالیان هانددەین ب شێوەیەكێ ئاڤاكەر پشكداریێ تێدا بكەن و پشتڕاستیێ بدەن كو هەلبژارتن ل دەمێ خوە و ب شێوەیەكێ ئازاد، دادپەروەرانە و گشتگیر بهێنە ئەنجامدان».
ئێكەتیا ئورۆپا: پێدڤیە هەموو ئالی پێكڤە كار بكەن بۆ سەرئێخستنا هەلبژارتنان
ڤیلە ڤاریۆلا، بالیۆزێ ئێكەتیا ئورۆپا ل ئیراقێ ب هەلكەفتا ب دووماهی هاتنا ئەركێ خوە سەرەدانا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ كربوو و پشتی وێ دیدارێ چ ڤە بەلاڤكر» د چارچۆڤەیێ گەشتا مالئاڤاهیا من ژ هەرێما كوردستانێ، من كۆمبوونەكا نایاب ل گەل نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ئەنجامدا و من پێشوازی ل دیاركرنا ڕۆژا ئەنجامدانا هەلبژارتنێن هەرێما كوردستانێ ل 25/2/2024 كر. پێدڤیە نوكە هەموو ئالی پێكڤە كار بكەن بۆ وێ چەندێ هەلبژارتنان سەربێخن».
هولەندا: پشتەڤانیێ ل هەلبژارتنەكا ئازاد و دادپەروەرانە دكەین
قونسۆلخانەیا گشتی یا هولەندا ل هەولێرێ ڕاگەهاند» بەیاننامەیەكا گرنگ ژ ئالیێ سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ڤە بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنێن هەرێما كوردستانێ ل 25/2/2024 هاتە بەلاڤكرن».
قونسۆلخانەیا هولەندا گوت ژی» ئەم ب تمامی پشتەڤانیێ ل هەلبژارتنەكا ئازاد، دادپەروەر و گشتگیر دكەین بۆ وێ چەندێ ڕێك ب هەموو خەلكێ هەرێما كوردستانێ بهێتە دان بۆچوونا خوە ب ڕێكا دەنگدانێ دیار بكەن».

ئیتالیا: دەلیڤەیەكا ب بهایە بۆ وەلاتیێن هەرێما كوردستانێ تاكو دەنگێ خوە بگەهینن
بالیۆزخانەیا ئیتالیا ژی ل بەغدا د پەیامەكێ دا بەلاڤكر» پێشوازیێ ل بڕیارا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دكەین بۆ دیاركرنا دەمێ هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ كو 25/2/2024 دیاركریە» .
بالیۆزخانەیا ئیتالیا ل بەغدا داخوازا هەلبژارتنێن ئازاد و دادپەروەرانە دكەت و دبێژیت» مافێ دەنگدانێ شەنگشتێ دیموكراسیێ یە و دەلیڤەیەكا ب بهایە بۆ وەلاتیێن هەرێما كوردستانێ تاكو دەنگێ خوە بگەهینن».

دەزگەهێن راگەهاندنا ئیرانێ دیار دکەن، د سەرەدانا ڤێ دووماهیێ یا جێنین پلاسخارت بۆ ئیرانێ، بەرپرسێن وی وەلاتی داخواز ژ نەتەوێن ئێکگرتی کرینە کو دڤێت نەتەوێن ئێکگرتی هاریکار بیت دا پارتیێن رۆژهەلاتێ کوردستانێ ئەوێن نها ل هەرێما کوردستانێ نە دەست ژ چەکێ خوە بەردەن.

دەزگەهێن راگەهاندنا ئیرانێ دیار دکەن، د سەرەدانا ڤێ دووماهیێ یا جێنین پلاسخارت بۆ ئیرانێ دا، بەرپرسێن وی وەلاتی داخواز ژ نوونەرا تایبەت یا سکرتێرێ نەتەوێن ئێکگرتی بۆ کاروبارێن ئیراقێ کرینە کو کار بکەن دا پارتیێن کوردی یێن رۆژهەلاتێ کوردستانێ ل هەرێما کوردستانێ دەست ژ چەکی بەردەن و نەبنە مەترسی ل سەر ئاسایشا ئیرانێ.
د ڤێ دەربارێ دا بەرپرسەکێ پارتی دیموکراتی کوردستان- ئیران دیار کر، وەکو پارتیێن رۆژهەلاتێ کوردستانێ دەمەک درێژە وان چو چالاکیێن سەربازی ل دژی ئیرانێ نەکرینە، لێ نها ئیران د قەیرانەکا گەلەک مەزن دایە و سالا بۆری ژی خەلکێ ئیرانێ ل دژی دەستهەلاتێ دەست ب خوەنیشادانان کرن و نها ژی بەرپرسێن ئیرانێ ژ خوەنیشادانێن وەلاتیان دترسن، ئیرانێ دڤێت بابەتێ پارتیێن رۆژهەلاتێ کوردستانێ وەکو سەرکەفتنەکێ بۆ خوە بدەتە دیار کرن، د راستی دا یا نها بۆ ئیرانێ جهێ مەترسیێ یە سەرهلدانا خەلکی یە، خەلک ژ رەوشا نها رازی نینن، رەوشا ئابووری یا ئیرانێ رۆژ ب رۆژێ خرابتر لێ دهێت، یێن نها ئیرانێ برێڤە دبەن باش دزانن خەلک رەوشا نها قەبوول ناکەن و دێ جارەکا دی دەست ب خوەنیشادانان کەن.
هەمان بەرپرسی کو نەخواستیە ناڤێ وی بهێتە ئاشکرا کرن ئەو یەک ژی دیار کریە، وەکو پارتێن رۆژهەلاتێ کوردستانێ وان چو دەمەکێ نەخواستینە ئاریشان بۆ هەرێما کوردستانێ دروست بکەن، ژ بەر هندێ ژی هەتا نها وان گەلەک قۆربانی دانە، لێ رەوش وەسا بەردەوام نابیت، چونکی دڤێت پرسا کوردی ل ئیرانێ بهێتە چارەسەرکرن، گەلێ کورد ل رۆژهەلاتێ کوردستانێ سالا بۆری ل هەمبەر زۆلم و زۆرداریا دەستهەلاتێ دەست ب خوەنیشادانان کرن و هەتا نها ژی ب سەدان لاوێن کورد د زیندانان دانە و رۆژانە ژی زۆرداری ل خەلکێ دهێتە کرن، رەوشا ژیانا کوردان ل ئیرانێ گەلەک خرابە، ژ بەر هندێ ژی بابەت پارتیێن رۆژهەلاتێ کوردستانێ نینە، بێ چەککرنا پارتیێن رۆژهەلاتێ کوردستانێ چو کاریگەریا خوە ل سەر خەباتا گەلێ کورد ل رۆژهەلاتێ کوردستانێ ناکەت، چونکی گەلێ کورد ل ئیرانێ ب سالانە داخوازا مافێن خوە یێن رەوا دکەت و هەتا کورد نەگەهنە مافێن خوە بێگومان دێ خەباتا گەلێ کورد ل ئیرانێ و رۆژهەلاتێ کوردستانێ یا بەردەوام بیت.

ژ ئەگەرێ ناكۆكیێن سیاسی دەمێ 18 سالایە قانوونا پەترۆلێ و غازێ ل جڤاتا نوونەران نەهاتیە پەسەندكرن، د نوكە دا هەولێرێ و بەغدا لژنەیەك پێكئینایە بۆ نڤیسینا ڕەشنڤیسەكێ نوو بۆ پڕۆژە قانوونا ناڤبری، جێگرێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژی دبێژیت: چاڤەڕێ دكەین پڕۆژە قانوونا پەترۆلێ و غازێ بۆ جڤاتا نوونەران بهێتە هنارتن.
شاخەوان عەبدوللا، جێگرێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ گوت» چاڤەڕێ دكەین رەشنڤیسا دووماهیێ یا پڕۆژەیێ وێ قانوونێ ژ جڤاتا وەزیرێن ئیراقێ دەنگ ل سەر بهێتە دان تاكو بهێتە هنارتن بۆ جڤاتا نوونەران بۆ پەسەندكرنێ».
پێشتر هەولێرێ و بەغدا ڕێككەفتبوون، پشتی شەش مەهان ژ پێكئینانا حوكمەتا نوو یا ئیراقێ، پڕۆژە قانوونا پەترۆلێ و غازێ بهێتە پەسەندكرن، بەلێ سێ مەهه ب سەر وی ژڤانێ دیاركری دەربازبووینە .
ژ ئالیێ خوەڤە محەمەد شمەری، ئەندامێ هەڤپەیمانیا دەولەتا قانوونێ گوت» داخوازا هەرێما كوردستانێ ئەبوو پڕۆژەیێ قانوونا پەترۆلێ و غازێ بهێتە پەسەندكرن، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ ژی سۆزا وێ چەندێ دایە كو ئەو پڕۆژە قانوونە بهێتە پەسەندكرن، بەلێ هەتا نوكە ڕێككەفتنا سیاسی نەهاتیە كرن بۆ دەربازكرنا وێ قانوونێ».
ب گۆرەی ڕەشنڤیسێ قانوونا پەترۆلێ و غازێ، پڕۆسەیا دەرئینان و سەرپەرشتیكرنا كێلگەهێن پەترۆلێ و هنارتنا پەترۆلێ د ناڤبەرا بەغدا و هەولێرێ دا ب گۆرەی دستوورێ دێ هێتە ڕێكخستن.
پێشتر ژی سەباح سوبحی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان و ئەندامێ لژنەیا پەترۆلێ و غازێ ل جڤاتا نوونەران ڕاگەهاندبوو» ل سەر پرسا پڕۆژەیێ قانوونا پەترۆل و غازێ پێنگاڤێن باش یێن هاتینە هاڤێتن، ئەوا دمینیت، دكەڤیتە سەر ڕێككەفتنا سیاسی یا سەرانسەری، چونكە هەكە ئەو پڕۆژە قانوونە بهێتە پەسەندكرن، دێ ب گرنگترین قانوون هێتە هەژمارتن».

وەزارەتا دەرڤە یا بریتانیا د بەیاننامەیەكێ دا ڕاگەهاند: حوكمەتا بریتانیا ب فەرمی دانپێدانێ ب وێ چەندێ دكەت كو د سالا 2014 دا داعشێ خەلكێ ئێزدی جینۆساید كریە.
ئەڤ پێنگاڤا حوكمەتا بریتانیا د سالڤەگەرا نەهێ یا هێرشا داعشێ یە ل سەر شنگالێ و ئەنجامدا كۆمكوژیێ دژی كوردێن ئێزدی.
لۆرد ئەحمەد، وەزیرێ دەولەتا بریتانیا بۆ كاروبارێن ڕۆژهەلاتا ناڤین گوت» بەری نەهـ سالان، خەلكێ ئێزدی ل سەر دەستێ داعشێ تووشی نەهامەتیەكا مەزن بوو كو كاریگەریێن وێ هەتا ئەڤرۆ ژی هەست پێ دهێتە كرن، دادپەروەری و لێپرسین (ژ تاوانباران) بۆ وان كەسان گرنگە كو ژیانا وان وێران بووی».
لۆرد ئەحمەد گوت ژی» مە دانپێدانەكا دیرۆكی ب وێ چەندێ كر كو كریارا جینۆسایدی دژی خەلكێ ئێزدی هاتیە ئەنجامدان، ئەڤ بڕیارە پێگیریا مە ب هێزتر دكەت بۆ پشتڕاستبوونێ ژ وێ چەندێ كو ئەو قەرەبوویا هەژی وەربگرن و گەهنە دادپەروەریەكێ».
وەزیرێ دەولەتا بریتانیا بۆ كاروبارێن ڕۆژهەلاتا ناڤین ئاماژە كر» بریتانیا دێ بەردەوام بیت ب گێرانا ڕۆلەكێ سەرەكی بۆ ژناڤبرنا داعشێ، ژ وان ژی ب ڕێكا ئاڤەدانكرنا وان كۆمەلگەهێن ژ ئەگەرێ تیرۆرا داعشێ زیان گەهشتیێ».
ل 20 نیسانا 2016، جڤاتا نوونەرێن بریتانیا ب تەڤایا دەنگان پڕۆژەیێ قانوونەكێ پەسەندكربوو بۆ وێ چەندێ داپێدانێ ب جینۆسایدا كوردێن ئێزدی بكەت و شەرمزار بكەت و وێ پرسێ ببەتە جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی.
دهێتە زانین ل ڕۆژا 19/1/2023، پەرلەمانێ ئەلمانیا تاوانێن داعشێ یێن دژی كوردێن ئێزدی ب جینۆساید هەژمارتن، هەروەسا ل ڕۆژا 6/7/2023 پەرلەمانێ هولەندا ب پتریا دەنگان هێرش و كریارێن داعشێ بەرامبەر كوردێن ئێزدی ب جینۆساید هەژمارت، پەرلەمانێ بەلجیكی ژی ل 15/7/2023 كۆمكوژیا كوردێن ئێزدی ژ ئالیێ داعشێ ڤە ب جینۆساید هەژمارت.
د هێرشا داعشێ دا بۆ سەر شنگالێ ل سالا 2014، داعشێ كۆمكۆژی دژی كوردێن ئێزدی ئەنجامدا و ب هزاران كەسان ژی ڕەڤاندن كو هەتا نوكە دو هزار و 713 كوردێن ئێزدی د بێسەروشوینن ژوان هزار و 270 ژنن و هزار 443 زەلامن.

سەرۆكێ ڕەوتێ حیكمە یێ نیشتمانیێ ئیراقێ داخوازا بجهئینانا ڕێككەفتنا شنگالێ د ناڤبەرا هەردو حوكمەتێن ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ دكەت و ب پێدڤی ژی دزانیت ئاوارەیێن ئێزدی بزڤرنەجهێن باب و باپیرێن خوە.
دوهی سێشەمبی 1/8/2023، عەمار حەكیم، سەرۆكێ ڕەوتێ حیكمە یێ نیشتمانیێ ئیراقی د ڕێوڕەسمێ سالڤەگەرا نەهێ یا كۆمكوژیا كوردێن ئێزدی ل بەغدا، د گۆتارەكێ دا گوت» نابیت ئێزدی ببنە قوربانیێن ململانێیێن سیاسی و چاڤەڕێی ڕێككەفتنا ئالیێن سیاسی بكەن بۆ وێ چەندێ بهێنە زڤراندن بۆ جهێن خوە یێن ڕەسەن.
عەمار حەكیم ب پێدڤی ژی دزانیا هەماهەنگیا زێدەتر د ناڤبەرا هەردو حوكمەتێن ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ دا هەبیت بۆ بجهئینانا ڕێككەفتنا شنگالێ و زڤڕاندنا ئاوارەیێن ئێزدی بۆ دەڤەرێن وان و دوپاتكر ژی كو مافێ ئێزدیانە بزڤرڕن بۆ شنگالێ.
سەرۆكێ ڕەوتێ حیكمە یێ نیشتمانیێ ئیراقی دیاركر» پێدڤیە دەڤەرێن ئێزدیان ب تایبەت قەزا شنگالێ د زووترین دەمدا بهێنە نووژەنكرن و كێشەیا ئەمنی و كاریگەریێن وێ بهێنە چارەسەركرن و ڕێككەفتنا شنگالێ د ناڤبەرا هەردو حوكمەتێن ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ دا بهێتە بجهئینان و ئاسانكاری بۆ زڤراندنا ئاوارەیان بهێتە كرن» .
ئەوژی بەرچاڤكر» پێدڤیە هەموو ئالی پێگیریێ ب ڕێككەفتنا شنگالێ بكەن، نەكو ئالیەك پشكەك ژ مادەیێن وێ بجهبینیت و پشكەكا دی پشت گوه بهاڤێژیت».
ئاشكراكر ژی» ئاستەنگێن ل بەردەم زڤراندنا ئێزدیان بۆ شنگالێ د سیاسی نە نەكو دارایی».
خویاكر ژی» ئێزدی بەری شەڕێ داعشێ ژ ئالیێ جڤاكێ نێڤدەولەتی ڤە د ناڤدار نەبوون، بەلێ ئەڤرۆ پشتی وان هەموو قوربانیێن مەزن یێن داین، ژ ئەگەرێ وێ ستەما ل وان هاتیە كرن و ئەو ئازارێن كێشاین، بووینە پێكهاتەیەكێ ناڤدار» .
ل ڕۆژا 9/10/2020، ڕێككەفتنا شنگالێ د ناڤبەرا هەردو حوكمەتێن ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ دا ب چاڤدێریا مستەفا كازمی سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ یێ بەرێ كو ژ شەش خالێن سەرەكی پێك دهێت ئەوژی هەلبژارتنا قایمقامەكێ نوو و بڕێڤەبرنا پرسا ئەمنی ژ ئالیێ حوكمەتا فیدرالی ڤە و دامەزراندنا دو هزار و 500 كەسان ژ خەلكێ شنگالێ و ئاوارەیێن وێ و دروستكرنا هێزەكا نوو و ب دوماهئینان ب PKK و هەموو وان گرۆپێن پەیوەندێ پێ هەی و نابیت هیچ كەسێ ب سەر PKK ڤە ل وان هێزێن ئەمنی یێن نوو بهێتە دامەزراندن و بەغدا و هەولێر هەماهەنگیێ بۆ ئاڤەدانكرنا شنگالێ و بڕێڤەبرنا وێ بكەن.

دهۆك، لەزگین جوقی:

نوونەرێ‌ مەسیحیان ل شنگالێ دبێژیت: مەسیحی ل شنگالێ بەر ب كێمبوونێ دچن و ڕەوشا وان گەلەك یا خرابە 52 مالێن مەسیحیان ل شنگال هەبوون نوكە هیچ مالەكا مەسیحیان ژی ل شنگالێ نینە ئێكەم خێزانا مەسیحی زڤری بوو شنگالێ، لێ‌ ئەو ژی دوبارە ئاوارەی هەرێما كوردستانێ‌ بوویە.
عیسا شەمعۆن، نوونەرێ‌ مەسیحیان ل شنگالێ گوت» مەسێحیێن شنگالێ ب رێژەیا 50% كۆچبەرێ‌ دەرڤەی وەلاتی بووینە ژ ئەگەری نەبوونا سەقامگیریێ‌ ل شنگالێ وهەر جهەكێ‌ سەقامگیری‌ تێدا نەبیت وەلاتیێن مەسیحی نەشێن تێدا بژین، ل سالا 2014ێ‌ و وێڤە 52 مالێن مەسیحیان شنگال بجهـ هێلایە ژ ئەگەرێ‌ هیرشا تیرۆرستێن داعشێ و بتنی ئێك خیزانا مەسیحی بەری چەند سالان زڤری بوو شنگالێ لێ‌ جارەكا دی وێ خێزانێ ژی شنگال بجهـ هێلا و دوبارە ئاوارەی هەرێما كوردستانێ‌ بوو».
گوت ژی» چو خێزانیێن مەسیحی نوكە ل شنگالێ نەماینە چونكو خەلكی باوەری نینە ڤەگەڕن وڕەوشا شنگالێ یا خرابە».
نوونەرێ‌ مەسیحیان ل شنگالێ دیاركر» ئەڤە نەهـ سالن هێشتا ئەم ئاواراینە وچو هاریكاری نەهاتیە كرن بۆ زڤڕینا مەسیحیان وهەتا ژی ئێزدی و موسلمانێن شنگالێ ژی هێشتا ئاوارانە وبابەتێ‌ زڤرینا ئاوارەیان هاتیە تێكهەلكرن و ڕەوشا شنگال گەلەك یا خرابە وخەلك نەشێن تێدا بژین ژ ئەگەری هەبوونا گرۆپێن چەكدار یێن ژ دەرڤەی قانوونێ».