ئه‌ڤرۆ نیوز ، زنار تۆڤى:
ئه‌ڤ شه‌ڤه 1/7/2018 هونه‌رمه‌ند و باشنڤیسه‌كێ به‌رنیاس ل پارێزگه‌ها دهۆكێ زیره‌ك خەتات وه‌غه‌ركر.
ماموستا ئیسماعیل عەبدولقادر كو یێ ناسیار بوو ب “زیرەک خه‌تات” به‌رى ده‌مه‌كێ كێم د ئه‌ڤ شه‌ڤه‌دا و ژ ئه‌گه‌رێ نه‌ساخیه‌كا گران وه‌غه‌ركر، كو ناڤهاتى سه‌رپه‌رشتیاره‌كێ خانه‌نشینکری یێ په‌روه‌ردێ بوو، هه‌روه‌سا خزمه‌ته‌ما مه‌زن پێشكێشى تیپا دهۆك كریه و ئێک ژ دامەزرێنەرێ وێ تیپێ بوو د ده‌مێ خوه دا، دیسا ئێك بوو ژبه‌ر نیاسترین باشنڤیسێن پارێزگه‌ها دهۆكێ و په‌یڤ و ئاواز بۆ گه‌له‌ك سترانان ژی داناینه.
ئه‌ڤرۆنيوز:
جڤاتا بلند يا دادوه‌ريێ ل عيراقێ بريارا دووماهيێ ل دۆر هژمارتنا ب ده‌ست يا ده‌نگێن هه‌لبژارتنان ده‌ركر.
دبه‌ياننامه‌كێ دا، نڤيسينگه‌ها راگه‌هاندنا جڤاتا بلند يا دادوه‌ريێ ل عيراقێ راگه‌هاند” ده‌سته‌يا دادوه‌ريێ بۆ هه‌لبژارتنان ل دادگه‌ها ته‌مييزا فيدرالى ئه‌ڤرۆ ئێكشه‌مبى 1/7/2018 بريارا خوه ده‌ركر”.
ل دووڤ وێ بريارێ، جڤاتا بلند يا دادوه‌ريێ ل عيراقێ رازيبوون ل سه‌ر هژمارتنا ده‌نگێن هه‌لبژارتنان ب ده‌ست بۆ پشكه‌كا سندووقێن ده‌نگدانێ دياركريه، نه‌كو هه‌موو سندووقێن ده‌نگدانێ ل عيراقێ.
ئه‌ڤرۆنيوز:
نڤيسينگه‌ها رێكخه‌رێ راسپاردێن نێڤده‌وله‌تى ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د راگه‌هاندنه‌كێ دا به‌لاڤكر برياره ئه‌ڤرۆ ئێكشه‌مبى 1/7/2018 هه‌تا 5/7/2018 ل قاهيره پايته‌ختا مسرێ، دانوستاندنێن ئێكه‌م راپۆرتا خۆلا عيراقێ بۆ په‌يماناما عه‌ره‌بى بۆ مافێن مرۆڤى بهێته ئه‌نجامدان ب پشكداريا شانده‌كێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ب سه‌رۆكاتيا ديندار زێبارى رێكخه‌رێ راسپاردێن نێڤده‌وله‌تى ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ.
ل دووڤ وێ راگه‌هاندنێ، سه‌باره‌ت كۆمبوونێن په‌يماناما عه‌ره‌بى بۆ مافێن مرۆڤى، ديندار زێبارى ريكخه‌رێ راسپاردێن نێڤده‌وله‌تى ل حوكمه‌تا هه‌رێمێ گۆت” دچارچۆڤێ شاندێ عيراقێ كو يێ پێكهاتيه ژ چه‌ندين وه‌زاره‌ت وده‌سته‌يێن په‌يوه‌نديدار ل حوكمه‌تا فيدرال ل وێ كۆمبوونێ دێ پشكداربن، ئه‌م ژى وه‌كو شاندێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل دووڤ دووماهى لێكتێگه‌هشتن دناڤبه‌را به‌غدا وهه‌ولێرێ دا ب تايبه‌تى ل گه‌ل هه‌ردو وه‌زاره‌تێن ده‌رڤه و داد، ل دانوستاندنان وپێگيريێن نێڤده‌وله‌تى يێن عيراقێ دێ بزاڤێن جدى كه‌ين بۆ وێ چه‌ندێ مه رۆله‌كێ كارا هه‌بيت وئاستێ حوكمرانيێ ل هه‌رێمێ وته‌حه‌ديان به‌رچاڤ بكه‌ين”.
ديندار زێبارى سه‌باره‌ت رۆلێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ دوان دانوستاندنان دا، گۆت” دێ چه‌ندين ته‌وه‌رێن گرنگ به‌رچاڤكه‌ين وه‌كو پشكداريا وه‌لاتيێن هه‌رێما كوردستانێ دپرۆسا سياسى وهه‌لبژارتنان دا، پێشوازى كرن ل ئاوارا وپه‌نابه‌ران، پاراستنا مافێن ژنان، رۆلێ قانوونێ، ئازاديا رۆژنامه‌ڤانى وراده‌ربرينێ، مافێن كرێكاران وكرێكارێن بيانى، مافێن پێكهاتێن ئايينى ونه‌ته‌وى، كێم ئه‌ندام وخودان پێدڤيێن تايبه‌ت، په‌روه‌رده وخواندنا بلند، نه‌هێلانا مادێن هوشبه‌ر، سزا سێداره‌دانێ، رزگاركرن وهاريكاريا قوربانيێن ده‌ستێ داعشێ ب تايبه‌ت كوردێن ئێزدى”.
ئەڤرۆ نیوز ، نەوزاد ھلۆری:
سەرسنک ب وارگەھـ و گەوھەرا ھاڤینگەھا ل سنورێ پارێزگەھا دھۆکێ ب گشتی و قەزا ئامێدیێ ب تایبەتی دھێتە ھژمارتن ، ب مەرەما گەشتوگۆزارێ خەلکەکێ زۆر قەستا سەرسنکێ دکەت ، گەشتکرنا خەلکی بۆسەرسنکێ ژ کەڤن دا ھەتا نھا بەردەوامە و ھەتا خوە پاشا و سەرۆک و سەرکردەیێن عیراقی و عەرەبی و ناڤخوەيی ژی سەرەدانا سەرسنکێ کریە ب مەرەما گەشتوگۆزار و کۆچک و ئاڤاھیێن تایبەت ب خوە چێکرینە مینا شاھێ ئوردنێ و سەدامی ، ل سەرسنکێ ئوتێلەکا گوزارى یا کەڤن يا ھەی کو ب (ئوتێلا بەری) دھێتە نیاسین و دبیتە ئێکەمین ئوتێل ل سنورێ قەزا ئامێدیێ، بەلی ب مخابنی ڤە نھا تنێ ھەیکەل مایە.
نەزیف محەمەد، نڤیسەر و ڤەکولەر ل سەرسنکێ بۆ ئەڤرۆ نیوز گۆت: (ناحیا سەرسنکێ ب مەلبەندەکێ گرنگ و گەوھەرا ھاڤینگەھا دھێتە نیاسین و ھژمارەکا زۆر یا ھاڤینگەھان لێ هه‌نه و خەلکەکێ زۆر ژ کەڤن دا ھەتا نھا سەرەدانێ بۆ دکەن ھەتا خوە سەرنجا پاشا و مەلیک و سەرکردەیێن عیراقی و عەرەبی و جیھانی و ناڤخوەيی ژی راکێشایە کو سەرەدانێ بۆ بکەن و جھێن تایبەت بۆ خوە درۆست بکەن).
زێدەتر گۆت: (ل سالا ١٩٤٦ ئێکەمین ئوتێل بناڤێ ئوتێلا سەرسنک یا گوزاری ھاتە چێکرن و ل سالا ١٩٥١ ئوتێل ھاتیە تمامکرن و پاشى درێ ورسمەکێ دا ب بەرھەڤبوونا مەلیکێ عیراقێ و ھژمارەکا سەرکردە و کەسایەتی و خەلکێ دەڤەرێ ھاتە ڤەکرن کو ل وی دەمی ئەڤه روودانەکا دیرۆکی و تشتەکێ نمونەیی بوویە ب تایبەتی بۆ دەڤەرا ئامێدیێ ، پشتی کو چەند ئوتێلەکێن دى ل دەڤەرێ ھاتینە چێکرن ناڤێ ئوتێلێ بۆ ئوتێلا بەری ھاتە گوھۆرین، ژبەرکو روویێ ئوتێلێ ژ بەری ھاتبوو چێکرن و ئەڤ ناڤە ژی ژلایێ عەرەبا ڤە بۆ ئوتێلێ ھاتیە دانان کو ل وی دەمی گەلەک سەرەدانا ئوتێلێ دکر).
ب گۆرەی ئاخڤتنێن ناڤبری، ئوتێل ب شێوێ دو قاتی ھاتیە چێکرن و ئێکسەر ژی سەر ب وەزارەتا ڤەگوھاستن و سکەیا ئاسنی یا عیراقێ بوویە و ئەندازیار و ھوستایێن شارەزا د ئوتێلێ دا کارکریە کو ھەموو ژی خەلکێ موسل و بەغدا بوون و کرێکار ژی خەلکێ دەڤەرێ بوون، ژنان ژی رولەکێ کارا د چێکرنا ئوتێلێ دا هه‌بوو، کاروبارێن ئوتێلێ ژلایێ ئەندازیارەکێ ھندی بناڤێ (تاھر ھندی) دھاتنە ب رێڤەبرن كو ژ ھندستانێ ھاتبوو سەرسنکێ ، دیسان ئەندازیارێ عیراقی فەرحان جومعەی رۆلەکێ کارا ھەبوو د ئاڤاکرنا ئوتێلێ دا.
محه‌مه‌د نه‌زيف، دیارکر ژی کو ل سالێن حەفتێیان دا ئوتێلا بەری ھاتیە نووژەنکرن و گۆت (دنھادا ئوتێلا بەری ل سەرسنکێ ئێکە ژ جھێن شوونواری و گرنگ دھێتە نیاسین و خەلەکێ زۆر سەره‌دانا وێ دکەن داکو ژ نێزیک ببینن ، ژبەرڤێ گرنگە لایەنێن شولەژێ گرنگیێ ب پاراستنا وێ ئوتێلێ بدەن).
ئه‌ڤرۆنيوز:
په‌رله‌مانێ كوردستانێ ئه‌ڤرۆ ئێكشه‌مبى 1/7/2018 ل روونشتنه‌كا ئاسايى يا خوه دا دنوستاندن ل دۆر درێژكرنا كاركرنێ ب قانوونا به‌رهنگاريا تيرۆرێ يا هژمار 3 خسته دبه‌رنامێ كارى دا و ب پتريا ده‌نگان هاته په‌سه‌ندكرن.
ل دووڤ ژێده‌ره‌كى ژ په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ ئه‌ڤرۆنيوز دايه دياركرن كو ئه‌ڤ قانوونه بۆ ده‌مێ دو سالێن دى دێ كار پێ هيته كرن.
دهێته زانين، ئه‌ز پرۆژه قانوونه چه‌ندين ساله هاتبوو راوه‌ستاندن وپێدڤى بوو ل سالا 2016 بهێته تمامكرن وهه‌ر دو سالان جاره‌كێ ده‌نگ ل سه‌ر بهێته دان.
ئه‌ڤرۆنيوز:
روودانه‌كا لێكدانێ ئه‌ڤرۆ ئێكشه‌مبى 1/7/2018 روودا ودئه‌نجامدا دو كه‌س برينداربوون.
ريڤه‌به‌ريا هاتنوچوونا دهۆكێ د به‌رپه‌رێ خوه دا ل سه‌ر تۆرا فه‌يسبووكى راگه‌هاند” روودان ل سه‌ر جادا سه‌ره‌كى دهۆك ل به‌رامبه‌ر زانكۆيا ئه‌مريكى دناڤبه‌را ترۆمبێله‌كا ئۆپل ڤيكترا ره‌نگێ ره‌ش و پرادۆ ره‌نگێ سپى روودا كو پشتى لێكدانێ ترومبێلا پرادۆ وه‌رگه‌ريا”.
دياركر ژى” دئه‌نجامدا سێ كه‌س برينداربوون وزيانێن دراڤى يێن مه‌زن ب هه‌ردو ترومبێلان كه‌فتن”.
هه‌ر ل ئێڤاريا دوهى شه‌مبيێ ل سه‌ر رێيا سه‌ره‌كى دهۆك – هه‌ولێر ل بازگه‌ها جه‌مان روودانه‌كا لێكدانێ دناڤبه‌را دو ترومبێلان دا روودابوو و7 كه‌س بريندارببوون.
ئه‌ڤرۆنيوز:
وه‌زاره‌تا ساخله‌ميێ ل هه‌رێما كوردستانێ تۆماركرنا ئێكه‌م حاله‌تا تووشبوونێ ب نه‌خوه‌شيا تايا خوين به‌ربوونێ راگه‌هاند وبۆ ڤێ مه‌ره‌مێ ژى سێ بريار ده‌ركرن.
خالس قادر، په‌يڤدارێ وه‌زاره‌تا ساخله‌ميێ ل هه‌رێما كوردستانێ بۆ (ئه‌ڤرۆنيوز) گۆت” ل ده‌ڤه‌را سۆران ئێكه‌م حاله‌تا توشبوونێ ب نه‌خوه‌شيا تايا خوين به‌ربوونێ هاته تۆماركرن”.
خالس قادر گۆت ژى” هه‌رچه‌نده ئه‌و حاله‌ت يا هاتيه تۆماركرن، به‌لێ ساخله‌ميا وى كه‌سێ توشبوويێ يا جهگيره ونوكه يێ د بن چاڤدێريا نوشداران دا”.
گۆت ژى” مه‌ترسيا به‌لاڤبوونا وێنه‌خوه‌شيێ تنێ دناڤ ئاژه‌لداران وقه‌سابان دا يا هه‌ى”.
په‌يڤدارێ وه‌زاره‌تا ساخله‌ميێ ئاماژه دا كو ئه‌ڤرۆ ئێكشه‌مبى 1/7/2018 لژنا بلند يا كونترۆلكرنا نه‌خوه‌شيا تايا خوين به‌ربوونێ ل سه‌ر ئاستێ هه‌رێما كوردستانێ ب سه‌رۆكاتيا وه‌زيرێ ساخله‌ميێ وب به‌رهه‌ڤبوونا پارێزگه‌رێ هه‌ولێرێ ونوونه‌رێن وه‌زاره‌تێن چاندنێ كۆمبوون وهه‌موو پێرابوونان دێ وه‌رگرن بۆ به‌رهنگاريا وێ نه‌خوه‌شيێ.
ل دووڤ پێزانينان دوێ كۆمبوونێ دا، وه‌زاره‌تا ساخله‌ميێ ل هه‌رێما كوردستانێ وه‌كو خوه‌پاراستن ورێگرتن ل به‌لاڤبوونا وێنه‌خوه‌شيێ سێ بريار ده‌ركرن ئه‌وژى پێكئينانا لژنه‌كێ بۆ هشياركرنا خه‌لكى ژ وێ نه‌خوه‌شيێ ودابينكرنا بودجه‌كێ ژلايێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ بۆ برژاندنا ده‌رمانى بۆ رێگرتنێ ل وێ نه‌خوه‌شيێ وئه‌و كاره ژى دێ ل گوندان هێته ده‌ستپێكرن، بريارا سيێ ژى دروستكرنا ژۆرا كارى ل هه‌موو پارێزگه‌هان تايبه‌ت ب وێ نه‌خوه‌شيێ.
ئه‌ڤرۆنيوز:
ده‌زگه‌هێ خێرخوازى يێ بازرانى ورێكخراوا وينكس ئوف هێلپى يا ئه‌لمانى ب مه‌ره‌ما گه‌هاندنا هاريكاريێن زێده‌تر بۆ ئاواران وپه‌نابه‌ران ل هه‌رێما كوردستانا عيراقێ وكۆمكرنا هاريكاريێن وه‌لاتێن ئورۆپى وبه‌لاڤكرنا هاريكاريان ب رێيا ده‌زگه‌هێ خێرخوازى يێ بارزانى ل سه‌ر لێقه‌وميان دا، رێككه‌فتنه‌كا لێكتێگه‌هشتنێ دناڤبه‌را ده‌زگه‌هێ خێرخوازى يێ بارزانى ورێكخراوا وينگس ئوف هێلپى يا ئه‌لمانى هاته ئيمزاكرن.
ل رۆژا شه‌مبيێ 30/6/2018 رێكخراوا وينگس ئۆف هێلپى يا ئه‌لمانى ب به‌رهه‌ڤبوونا فران فرانكێ سه‌رۆكێ رێكخراوێ وكارزان نورى به‌رپرسێ ئۆفيسا هه‌ولێرێ يا ده‌زگه‌هێ خێرخوازى يێ بارزانى رێككه‌فتنه‌كا لێكتێگه‌هشتنێ ل دۆر ميكانيزما كۆمكرنا هاريكاريان ل وه‌لاتێن ئه‌ورۆپى وگه‌هاندنا وان بۆ هه‌رێما كوردستانێ ئيمزاكر.
ل ده‌قێ وێ رێككه‌فتنێ هاتيه كو لايه‌نێ ئێكێ ئانكو رێكخراوا ئه‌لمانى دێ رابيت ب كۆمكرنا هاريكاريێن زێده‌تر ل ئه‌لمانيا ووه‌لاتێن ئه‌ورۆپى وگه‌هاندنا هاريكاريان بۆ عيراقێ ب رێيا فرۆكان يان ب رێيا ئه‌ردى وپاشى ژلايێ ده‌زگه‌هێ خێرخوازى يێ بارزانى دێ ئه‌و هاريكارى هێنه به‌لاڤكرن.
ل دووڤ وێ رێككه‌فتنا هه‌ڤپشك، هه‌تا دووماهيا سالا 2019 دێ كار پێ هێته كرن ل گه‌ل ئه‌گه‌رێ نووكرنا ب رازيبوونا هه‌ردو لايه‌نان.
دهێته زانين، رێكخراوا وينگس ئۆف هێلپى يا ئه‌لمانى ل ده‌مێن بۆرى چه‌ندين كاروانێن هاريكاريێن مرۆڤايه‌تى گه‌هاندينه هه‌رێما كوردستانێ وب هه‌ڤكارى ل گه‌ل ده‌زگه‌هێ خێرخوازيێ بارزانى ل سه‌ر لێقه‌وميان وئاواران وپه‌نابه‌ران به‌لاڤكرينه.
شایه‌نی باسه رێكخراوی وینگس ئۆف هێڵپی ئه‌ڵمانیا له رابردوودا چه‌ندین كاروانی هاوكاری مرۆیی گه‌یاندۆته كوردستان و به‌هاوبه‌شی له‌گه‌ڵ ده‌زگای خێرخوازیی بارزانی به‌سه‌ر لێقه‌وماوان و ئاواره‌و په‌نابه‌راندا دابه‌شكراون.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئیدریس نەبی، رێڤەبەرێ بۆردێ کاروبارێن مرۆڤایەتی ل پارێزگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیارکر شەش کەمپ ل دھۆکێ یێن ڤالابووین، پێنج ژوان بۆ شەرێ رزگارکرنا مووسل ھاتبوونە دروستکرن، دو ژ وان کەمپان چو ئاوارە تێدا نەبوون، سێ کەمپێن دی یێن ھاتینە ڤالاکرن کو خەلکێ مووسل و کوردێن شەبەک تێدا ھاتبوونە ئاکنجیکرن و پشتی دەڤەرێن وان رزگاربوین زڤرینە سەر مالێن خوە و گۆت: کەمپێن (قەیماوە، نێرگزلیە ئێک و دو) ب ئیًکجاری یێن ھاتینە راکرن.
دیارکر ژی کەمپەک ل زومار یا مایە د دەستێن حەشدا شەعبی دا و کەمپا بەردەرش ل جھێ خوە مایە ئەم یێ ھەولدەن بکەینە کەمپا پەنابەرێن سوری، چونکو ئەو حەز دکەن بچنە کەمپان لێ ھێشتا رازەمەندی نەھاتیە وەرگرتن.
ئیدریس نبی خۆیا ژی کرکو دەمێ ئاوارە ھاتین خەلکێ دھۆکێ و رێکخراوان گەلەک ھاریکارێ دکرن ھەتا مە شیایی کەمپان دروست بکەن خەلکێ ئاوارە بکەینە دناڤ کەمپاندا لێ نوکە ئەز یێ دبینم پشتی رزگاربوونا مووسل ھەتا نوکە ئەز بینم پووتە پێدانا رێکخراوان ب کەمپێن ئاواران ل دھۆکێ کێم بوویە پتریا وان رێکخراوان چووینە مووسل ئەگەر ژی ئەوە وەکو رێکخراو دبێژن ئەو دەولەتیێن پشتەڤانیا وان دکەن بیژنە وان ھەرن پشتەڤانیا مووسل وحەمام عەلیل و تەلەعفەر وان دەڤەران بکەن و پارە بۆ وان دەڤەران دھێتە تەرخانکرن یێ رێکخراوان.
رێڤەبەرێ بۆردی کاروبارێن مرۆڤایەتی ل پارێزگەھا دھۆکێ دیارکر کو رێکخراو دبێژن دھۆک ژ حالەتێ تەنگاڤیی رزگاربوویە و پووتەپێدان کێم بوویە، ھەروەسا عیراقی ژی بو رێکخراو و دەولەتان وەسا دیارکریە ئاوارە ھەموو یێن زڤرینە سەر جھێن خوە، رەنگە ئاوارە یێن رومادی وسەلاحەدین دبیت ڤەگەریابن، لێ ھیًشتا ل دھۆکێ ئاوارە گەلەک ماینە و 90% خەلکێ شنگالێ نە ھەموو ماینە ل کەمپان نەزڤرینە سەر جھێن خوە، لەورا ئەم دبێژین دھۆک حالەتەکێ تایبەتە و 90% ئاوارێن کوردێن ئێزدی نە و ل کەمپان دژین.
ئدریس نەبی، دیارکر، ھاریکاریا رێکخراوان بەراورد ل گەل سالا 2014ێ یا ھاتیە بن 50%ێ دا، ئەڤە ژی بارگرانیێ دئێخیتە سەر مللێن پارێزگەھا دھۆکێ و گۆت: ھژمارەکا مەزن یا رێکخراوان ل دھۆکێ ھەنە و ھەر تاخی بچیێ دێ بارەگایێن وان بینی، بەلێ ئەو رێکخراو دچنە مووسل شوول دکەن و دھێن ل دھۆکێ دنڤن، ھەکە ب وێرن ل مووسل بنڤن ناھێنە دھۆکێ و نەبوونا ھاریکاریێ بارگرانیەکا مەزنە و بارودوخێن کەمپان دێ بەر ب نەباشیێ چن و گەلەک ئاریشە دێ دروست بن.
نيشاندان