NO IORG
نووترين نووچه
نووترين نووچه

82

ئه‌ڤرۆ نيوز، فاتما مزوورى:

مایكل پۆمپیۆ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ ئه‌مریكا دبێژيت كو د هه‌یاما ڤێ حه‌فتیێ دا شێوه‌رمه‌ندێ ئاسایشا نه‌ته‌وه‌یێن ئه‌مریكا دێ سه‌ردانا مۆسكۆیێ كه‌ت و چاڤه‌رێ دهێته‌ كرن‌ د ده‌مه‌كێ نێزيك دا دۆناڵد تره‌مپ سه‌رۆكی ئه‌مریكا و ڤلادیمێر پۆتین سه‌رۆكێ رۆسیا ب هه‌ڤرا كۆم ببن.

پۆمپیۆ د هه‌ڤدیتنه‌كێ دا‌ ژبۆ كه‌نالێ (ئێم ئێس ئێن بی سی) ته‌كه‌ز كر كو “جۆن بۆڵتن” سوبه‌ رۆژا ئێكشه‌مب یان دوسبه‌ی رۆژا دوشه‌مبى دێ سه‌ره‌دانا مۆسكۆ كه‌ت و ب بۆچوونا من د ده‌مه‌كێ نێزیك دا‌ پشتی سه‌ردانێ تره‌مپ و پۆتین دی كۆم بن.

ل دۆر پرسیاره‌كێ‌ كا ئه‌رێ تڕه‌مپ نیه‌تا وێ یه‌كێ هه‌یه‌ د ناڤا ڤێ هاڤینێ دا‌ سه‌ره‌دانا مۆسكۆ بكه‌ت؟ پۆمپیۆ ئاماژه‌ ب وێ یه‌كێ كر كو چو پێزانین ل سه‌ر هوربینیێن گه‌شتا سه‌رۆكی نینن‌.

سێشه‌مبی یا ده‌رباس بووی ميدیایێن رۆسیا ل كرملین ڤه‌گوهاست كو چو پلانه‌ك نینه‌ ژبۆ كۆمبوونێن گۆپیتكێ یا د ناڤبه‌را تره‌مپ و پۆتین دا‌ به‌ری گۆپیتكا هه‌ڤپه‌یمانیا باكوورێ ئه‌تڵه‌سی(ناتۆ) كو بڕیاره‌ ل 11 و 12 تيرمه‌ها بهێت دا ل برۆكسل بهێته‌ سازكرن و تره‌مپ تێدا به‌رهه‌ڤ ببيت‌.

د ده‌مێن ده‌رباز بووی دا‌ هه‌ر ئێك ژ تره‌مپ و پۆتین دو جار كۆمبووينه‌‌ و هه‌شت جاران ژی ب ته‌له‌فونێ په‌یوه‌ند ب هه‌ڤدۆ كريه‌.

53

 ئه‌ڤرۆ نيوز، فاتما مزوورى:

حه‌یده‌ر عه‌بادی سه‌رۆك وه‌زیرێن عيراقێ و سه‌ركرده‌یێ گشتی یێ هێزێن چه‌كداری ته‌كه‌ز ل سه‌ر كرنگیا پارێزگاریكرن ل بێلایه‌نیا هێزێن چه‌كداری یێن عێراقی و نه‌كه‌فتنا وان دبن باندۆرا هێز و ئالیێن سیاسی دا كر و راگه‌هاند كو ب سه‌ده‌ما پێشكێشكرنا ڤێ هژمارا مه‌زن یا قوربانیان و كاركرن ب شێوه‌یه‌كی پیشیانه‌ وه‌لاتیێن عيراقێ باوه‌ریه‌ك مه‌زن ب هێزێن چه‌كدار هه‌یه‌.

د گۆتارا خوه‌ دا ل كۆلیژا به‌ره‌ڤانيا نشتیمانی ل زانینگه‌ها به‌ره‌ڤانى ژبۆ ڤه‌كولینێن له‌شكرى حه‌یده‌ر عه‌بادی راگه‌هاند سازیێن له‌شكرى ل سه‌ر بنه‌مایێ به‌رژه‌وه‌ندی و پارێزگاری كرن ژ وه‌لاتیان هاتیه‌ ئاڤاكرن و گۆت: “عيراق به‌ر ب روویێ گه‌ف و مه‌ترسیێن مه‌زن هاتیه،‌ به‌لێ د رێیا ئێكرێزی د ناڤبه‌را پێكهاتان به‌ر ب روویێ مه‌ترسیان دبن و دێ سه‌ركه‌ڤن.

عه‌بادی هه‌روه‌سا راگه‌هاند كو هێزێن ئه‌منی و له‌شكرى سه‌ركه‌فتنه‌ك مه‌زن د شه‌رێ ل دژی داعشێ دا ب ده‌ست خوه‌ ڤه‌ ئينايه‌‌ و ئه‌ڤ ئێكه‌ ژی ب هه‌ڤكاریا هێزێن ئه‌منی و له‌شكرى و وه‌لاتیان دا چێبوو ژ به‌ر وێ یه‌كێ باوه‌ر‌یه‌ك د ناڤبه‌را وه‌لاتیان و وان هێزان دا دروست بوويه‌.

سه‌رۆك ‌وه‌زیرێن عيراقێ هه‌روه‌سا راگه‌هاند كو ره‌وشا هه‌ریێمایه‌تی ل به‌رانبه‌ر عيراقێ به‌ره‌ڤ باشتر بوونێ ڤه‌ دچيت‌.

546
فۆتۆ: نيوار باشوورى

ئه‌ڤرۆ نيوز، فاتما مزوورى:

په‌يڤدارێ ده‌سته‌يا گه‌شتوگۆزارا هه‌رێما كوردستانێ دووماهى ئامارێن گه‌هشتياران بۆ رۆژێن جه‌ژنێ راگه‌هاند كو 255 هزار گه‌شتيار هاتينه‌ ناڤ هه‌رێما كوردستانێ.

ئه‌ڤرۆ رۆژا شه‌مبى نادر رۆستى په‌يڤدارێ ده‌سته‌يا گه‌شتوگۆزارێ ل هه‌رێما كوردستانێ د داخۆيانيه‌كێ دا ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ كر كو كه‌رتێ گه‌شتوگۆزار رۆژ بۆ رۆژێ باشتربوون و زێده‌بوونێ ب خوه‌ ڤه‌ دبينيت.

ئاشكه‌را كر كو وه‌لاتى ژى ب روويه‌كێ گه‌ش سه‌ره‌ده‌ريێ ل گه‌ل گه‌شتياران دكه‌ن دا كو دووباره‌ سه‌ره‌دانا هه‌رێمێ بكه‌ن و ئابوورێ مه‌ پێشڤه‌چوونه‌كا باشتر ب خوه‌ ڤه‌ ببينيت.

په‌يڤدارێ ده‌سته‌يا گه‌شتوگۆزارێ ل هه‌رێما كوردستانێ گۆت: “د 10 رۆژێن بۆرى دا زێده‌تر 255 هزار گه‌شتياران هاتينه‌ ناڤ هه‌رێما كوردستانێ و وه‌كو هه‌ڤبه‌ركى ل گه‌ل سالا بۆرى ئه‌ڤ رێژه‌ 5% زێده‌ بوويه‌”.

زێده‌تر گۆت: “دهێته‌ پێشبينيكرن داهاتێ گه‌شتيارى د ڤان 10 رۆژا دا زێده‌ترى 70 مليار ديناران بيت”.

ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو 91% يا گه‌شتياران ل خوارا عيراقێ هاتبوون و گۆت: “هژمارا گه‌شتياران ژ ئيرانێ 25% كێم كريه‌”.

84

ئه‌ڤرۆ نيوز، فاتما مزوورى:

وه‌زيرێ ژ ده‌رڤه‌ يێ توركيا ئاشكه‌را كر كو ئه‌ڤه‌ ماوه‌كه‌ شه‌ر و پێكدادان د ناڤبه‌ر ئيران و په‌كه‌كێ دا كێم بووينه‌ و ئه‌ڤه‌ دبيته‌ ده‌ليڤه‌ بۆ وان كو د ده‌مێ بهێت دا هێرشێ بكه‌ته‌ سه‌ر ئيرانێ.

مه‌ولود چاویش ئۆغلۆ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ توركیا دوهى د د هه‌ڤدیتنا تله‌ڤزیۆنی دا‌ گۆت: “په‌كه‌كه‌ و ئیران د نها دا‌ گه‌هشتینه‌ قووناغ و پێكدادانێن كێم یێن د ناڤبه‌را وان دا،‌ ئیران ژی دزانيت‌ كو ڤان گرۆپان ب شێوه‌یه‌كی نهێنی خوه‌ د ناڤا ئاخا وه‌لاتێ وان دا‌ ڤه‌شارتیه‌، به‌لێ د هه‌ر ده‌مه‌كی دا‌ ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ هه‌یه‌ ئه‌ڤ گرۆپه‌ ئیرانێ بكه‌ته‌ ئارمانج.

د درێژاهیا ئاخفتنێن خوه‌ دا چاویش ئۆغلۆى گۆت: “گه‌ر په‌كه‌كه‌ د نها دا‌ هێریشێ نه‌كه‌ته‌ سه‌ر ئیرانی رامانا هندێ ناده‌ت كو د ده‌مێن بهێت دا ڤی كاری ناكه‌ت، به‌رپرسێن ئیرانێ ژى ڤێ چه‌ندێ دزانن”.

د هه‌ڤدیتنێ دا‌ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ توركیا چاویش ئۆغلۆ، هنده‌ك هوربینی ل به‌رچاڤ گرتبوون ل دۆر ئۆپه‌راسیۆنێن له‌شكری یێن وه‌لاتێ خوه‌ ل دژی بنگه‌ێن په‌كه‌كێ ل قه‌ندیل كو د ناڤا وێ ژی دا‌ به‌حسا هاريكاریا هێزێن ئیرانێ ژی كربوون.

هه‌روه‌سا چاویش ئۆغلۆى د به‌رێ ‌ژی دا ئاماژه‌ ب وێ یه‌كی كربوو كو توركیا هه‌تا نها د وان ئۆپه‌راسیۆنان دا‌ یێن كو د ئاغا عیراقێ دا‌ ل دژی په‌كه‌كێ ئه‌نجام دابوون چو هاریكاریه‌ك ل گه‌ل ئیرانێ نه‌بوویه‌ و عیراقێ و ئیرانێ ژی د ئۆپه‌راسیۆنێن نها دا‌ چو هاریكاریه‌ك نینه‌.

123

ئه‌ڤرۆنيوز، ئه‌ياد به‌روارى

شاره‌زايێ قانوونى يێ عيراقى دداخۆيا نيه‌كێ دا بۆ ئه‌ڤرۆنيوز ل دۆر بزاڤا سه‌رۆكاتيا په‌رله‌مانێ عيراقێ بۆ درێژكرنا ده‌مێ ته‌شريعى يێ په‌رله‌مانى بۆ ده‌مێ چه‌ندين هه‌يڤان، ب بزاڤه‌كا نه‌ دستوورى هژمارت وراگه‌هاند، ل دووڤ دستوورى هه‌كه‌ ده‌مێ ته‌شريعى يێ په‌رله‌مانى ب دووماهى بهێت، نابيت بۆ ئێك رۆژ ژى ده‌مێ په‌رله‌مانى بهێته‌ زێده‌كرن.

تارق حه‌رب، شاره‌زايێ قانوونى يێ عيراقى بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز گۆت” ده‌مێ ته‌شريعى يێ په‌رله‌مانێ عيراقێ ل رۆژا پێنجشه‌مبيا داهاتى 28/6/2018 ب دووماهى دهێت، ژبه‌ركو ب دووماهى هاتنا ده‌مێ دستوورى يێ په‌رله‌مانى كو 30/6/2018 يه‌ دبيته‌ رۆژا شه‌مبى ئه‌وژى رۆژا بێهنڤه‌دانا فه‌رمى يه‌ ل عيراقێ.

تارق حه‌رب دياركر” پشتى 30/6/2018 نابيت هه‌تا بۆ ده‌مێ رۆژه‌كێ ژى، ده‌مێ په‌رله‌مانى بهێته‌ زێده‌كرن، چونكى مادا 56 ژ دستوورێ عيراقى ده‌مێ په‌رله‌مانى ب چار سالان دياركريه‌ هه‌ر ژ روونشتنا ئێكێ كو يا ڤێ خۆلا په‌رله‌مانى دكه‌ڤيته‌ 1/7/2014، له‌وما رۆژا 30/6/2018 دبيته‌ رۆژا دووماهيێ ژ ده‌مێ دستوورى يێ په‌رله‌مانى وئه‌ندامێن په‌رله‌مانى ئێدى وه‌كو په‌رله‌مانتار نامينن”.

ئاماژه‌ دا ” هه‌كه‌ بزاڤ بهێنه‌‌ كرن ژى بۆ درێژكرنا ده‌مێ په‌رله‌مانى هه‌تا بۆ ئێك رۆژ ژى، ڤێ چه‌ندێ دێ پێدڤى ب راستڤه‌كرنا دستوورى هه‌بيت ونابيت قانوونه‌ك بۆ درێژكرنا ده‌مێ په‌رله‌مانى بهێته‌ ده‌ركرن، هه‌تاكو هه‌كه‌ بهانه‌يێن درێژكرنا ب بێ مووچه،‌ يان ژى هه‌بوونا ئالۆزيان ل دۆر ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان، يان هه‌ر ئه‌گه‌ره‌كێ دى”.

وى شاره‌زايێ قانوونى يێ عيراقى ره‌تكر كو پشتى ب دووماهى هاتنا ده‌مێ ته‌شريعى يێ په‌رله‌مانێ عيراقێ ل 30/6/2018، ڤالاهيه‌كا دستوورى ل عيراقێ دروست ببيت وگۆت” دێ ڤالاهيه‌كا په‌رله‌مانى دروست بيت، چونكى جڤاتا نوونه‌ران نامينيت و په‌رله‌مانتار نامينن وئه‌ڤ چه‌نده‌ ب ڤالاهيا په‌رله‌مانى دهێته‌ هژمارتن، نه‌كو ب ڤالاهيا دستوورى كو ئه‌و ڤالاهيا دووماهى ئانكو نه‌بوونا حوكمه‌تێ ونه‌بوونا په‌رله‌مانى ونه‌بوونا دادوه‌ريێ”.

ل دۆر وێ چه‌ندێ ئايا دێ حوكمه‌تا عيراقى ب سه‌رۆكاتيا عه‌بادى پشتى 30/6/2018 بيته‌ حوكمه‌تا ب رێڤه‌برنا كارى، يان دێ حوكمه‌ته‌كا تمام وب ده‌ستهه‌لات بيت، تارق حه‌رب دبێژيت”دێ حوكمه‌ته‌كا تمام وب هه‌موو ده‌ستهه‌لات بيت، ژبه‌ركو ددستوورى عيراقى دا نه‌هاتيه‌، ب دووماهى هاتنا ده‌مێ په‌رله‌مانى، حوكمه‌ت دێ بيته‌ حوكمه‌تا ب رێڤه‌برنا كاران، به‌لكو دستوورى ب رۆهنى به‌حس ل وێ چه‌ندێ يا كرى كو حوكمه‌ت ل دو حاله‌تان دبيته‌ حوكمه‌تا ب ريڤه‌برنا كاران، يا ئێكێ ل ده‌مێ لێپرسينێ ژ حوكمه‌تێ وڤه‌كێشانا باوه‌ريێ ل دووڤ مادا 61 ژ دستوورى، يا دويێ ل ده‌مێ هه‌لوه‌شاندنا په‌رله‌مانى ل دووڤ مادا 61 ژدستوورى وئه‌ڤ هه‌ردو حاله‌تا هه‌تا نوكه‌ نه‌هاتيه‌ پێش، به‌لكو تنێ حاله‌تا ب دووماهى هاتنا ده‌مێ په‌رله‌مانى دێ پشتى چه‌ند رۆژێن كێم روو ده‌ت، ب ڤێ چه‌ندێ ژى حوكمه‌ت دێ ب تمامى دكارێن خوه‌ دا وب هه‌موو ده‌ستهه‌لاتێن خوه‌ڤه‌ دێ يا به‌رده‌وام بيت”.

221

ئه‌ڤرۆنيوز:

وه‌زاره‌تا خواندنا بلند وڤه‌كۆلينێن زانستى ل هه‌رێما كوردستانێ، پێداچوون ب ليستێن زانكۆيێن باوه‌رپێكرى يێن توركى وئيرانى كر وليسته‌كا نوو به‌لاڤكر.

وه‌زاره‌تا خواندنا بلند د مالپه‌رێ خوه‌ يێ فه‌رمى دا به‌لاڤكر” وه‌زاره‌تا خواندنا بلند ل به‌رچاڤ وه‌رگرتنا ستاندار وپيڤه‌رێن جيهانى ورێزبه‌ندێن جيهانى يێن زانكۆيان، پێداچوون دليستا زانكۆيێن وه‌لاتێن توركيا وئيرانێ دليستا زانكۆيێن باوه‌رپێكرى ل هه‌رێما كوردستانێ كر ودئه‌نجامدا 41 زانكۆ ل توركيا و29 زانكۆ ل ئيرانێ هاتنه‌ ده‌ستنيشانكرن بۆ بۆ وان قوتابيێن هه‌رێما كوردستانێ كو دخوازن ل وان هه‌ردو وه‌لاتان درێژيێ ب خواندنا خوه‌ بده‌ن”.

وه‌زاره‌تا خواندنا بلند دياركر ژى” ئارمانج ژ پێداچوونێ ب ليستا زانكۆيێن باوه‌رپێكرى يێن توركيا وئيرانێ ل به‌رچاڤ وه‌رگرتنا كوالێتى وبنه‌ما وپيڤه‌رێن زانستى وخواندنێ وده‌سته‌به‌ركرنا پيڤه‌رێن جيهانى ل وان زانكۆيێن كو ل سه‌ر ئاستێ جيهانێ ل به‌راهيێ نه‌، ئه‌وژى دێ بيته‌ ئه‌گه‌رێ بلندكرنا ئاستێ زانستيێ قوتابيان، كو ب مه‌ره‌ما دريژه‌ پێدانێ ب خواندنێ ل ده‌رڤه‌ى وه‌لاتى سه‌ره‌دانا زانكۆيێن وان هه‌ردو وه‌لاتان دكه‌ن”.

وه‌زاره‌تا ناڤبرى ئاماژه‌ دا” ژنوكه‌ وپێڤه‌ بۆ سالا خواندنێ (2018 -2019) هه‌ر قوتابيه‌ك ل كوردستانێ كو بخوازيت ل وان هه‌ردو وه‌لاتان درێژيێ ب خواندنێ بده‌ت، پێدڤيه‌ ل ئێك ژ ڤان زانكۆيان بخوينيت كو دڤان ليستان دا ناڤێن وان هاتيه‌، به‌روڤاژى كار ب ليستێن پێشتر ناهێته‌ كرن”.

346

ئەڤرۆ نیوز، ئێقبال عومەر:

جارەکا دی فرۆکێن سوپایێ تورکیا دەڤەرا نێروە و رێکان بۆردۆمانکر کو چەندین گوندێن ڤێ دەڤەرێ کرینە ئارمانجا خوە و بوویە ئەگه‌رێ سۆتنا دارستانێن ڤێ دەڤەرێ، ترس و لەرزەکا مەزن د دلێ خەلکی دا پەیدا کریە.

ئەڤرۆ رۆژا شەمبی رێکەفتی ۲۳-٦-۲۰۱۸ ل دەمژمێر ۱۲ نیڤرۆ دو فرۆکێن سۆ‌پایێ تورکیا ب به‌ھانەیا ھەبوونا چەکدارێن گەریلایێن پەکەکێ ل ڤان دەڤەران گوندێ بێزەل و گوندێ کوکەرێ و گوندێ شاجان و گوندێ بێدە ل دەڤەرا رێکان کرینە ئارمانجا خوە و بومبەبارانکرینە.

ئەڤ بومبەرانکرنە بوویە ئەگەرێ ترس و لەرزەکا مەزن د دلێ وەلاتیێن دەڤەرێ و ھەروەسا گەشتیارێن سەرەدانا ڤان دەڤەران دکەن و بوویە ئەگەرێ سۆتنا رێژەکا زۆرا دارستانێن ڤان دەڤەران ژ بەر کو دڤی وەرزێ ھاڤینێ دا پیش و پەلەخەکێ زۆر یێ ھشک ل ڤان دەڤەران ھەیە لەورا ژی دبیتە ئەگەرێ سۆتنا دارستانان.

312

ئه‌ڤرۆ نيوز، فاتما مزوورى:

Image result for erdogan

ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردوگان

ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردوگان ل 26 شوباتا 1954 ژ مالباته‌كا‌ هه‌ژار و كێم ده‌رامه‌ت ل باژارێ ترابزۆن ل سته‌مبۆل ژ دایكبوویه‌. ل قوتابخانا ئیمام خه‌تیب ده‌ست ب خوا‌ندنێ كریه‌ و به‌رده‌وامی دایه‌ خوا‌ندنا خوه‌ هه‌تا شيايه‌‌ زانینگه‌هێ ل به‌شێ ئابووری و زانستێن ب رێڤه‌برنێ ل مه‌رمه‌ر‌ ته‌مام بكه‌ت و برواناما خوه‌ وه‌رگرتیه‌ كاریا خوه‌ندنا خوه‌ ب دوماهی بینه‌.

د سالێن حه‌فتێیان ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردوگان ته‌ڤلی ژیانا سیاسی بوویه‌ و چوویه‌ د ناڤا حزبا خه‌لاسا نیشتیمانی ب سه‌ركردایه‌تیا (نه‌جمه‌دین ئه‌ربه‌كان) دا، هه‌روه‌سا ل سالا 1980 كوده‌تایه‌ك چێبوو د وێ كوده‌تایێ دا ته‌ڤایا پارتیان هاتنه‌ هه‌لوه‌شاندن.

پشتی وێ كوده‌تایێ دووباره‌ ل سالا 1983 ده‌ست كریه‌ ب ژیانا سیاسی یا پارتایه‌تیێ و ته‌ڤلی پارتیا ره‌فاھ بوویه‌.

د سالا 1989 دا پارتیا ره‌فاھ به‌شداری د هه‌لبژارتنێن شاره‌داریان ده‌ كریه‌ و ئه‌ردوگان ژی وه‌كه‌ به‌ربژاره‌ك ژبۆ شاره‌داریا بای ئۆغلۆ خوه‌ هه‌لبژارتبوو لێ د وێ هه‌لبژارتنێ ده‌ نكاری سه‌ركه‌فتنێ ب ده‌ست خوه ‌ڤه‌ بینه‌.

د سالا 1994 دا دوباره‌ پارتیا ره‌فاھ ئه‌ردوگان وه‌كه‌ والیێ سته‌مبۆلێ به‌ربژار كر و د وێ هه‌لبژارتنێ ده‌ ئه‌ردوگان كاری سه‌ركه‌فتنێ ب ده‌ست بێخيت‌ و ببيته‌ والیێ سته‌مبۆلی.

سالا 1994 دا ئه‌ردۆگان ب تومه‌تا به‌لاڤ كرنا كه‌رب و كینا ئۆلی هاتیه‌ گرتن پشتی ئازادكرنا وی ته‌ڤی هژماره‌كا هه‌ڤالێن خوه‌ مینا عه‌بدولا‌ گویل پارتیا داد و گه‌شه‌ پێدانێ ل سالا 2001 ئاڤاكر و د سالا 2002ێ دا پارتیا داد و گه‌شه‌ پێدان به‌شداری د هه‌لبژارتنان ده‌ كر و كارین 363 كورسیان ب ده‌ست خوه ‌ڤه‌ بینن لێ ئه‌ردوگان ژ به‌ر دیرۆكا وی یا زیندانیێ ده‌ نكاری پۆستێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تی وه‌ربگره‌ و ل جهێ وی عه‌بدوڵڵا گول وه‌ك سه‌رۆكێ حوكمه‌تا توركیا هات هه‌لبژارتن.

لێ د 28/8/2014 وه‌كو دوازده‌هه‌مین سه‌رۆك كۆمارێ توركيا هاته‌ هه‌لبژارتن و یه‌كه‌م كه‌س بوو د رێیا هه‌لبژارتنان ده‌ ببیته‌ سه‌رۆك كۆمارێ توركیا و هه‌تا نها ژی پۆستێ خوه‌ یێ سه‌رۆك كۆماریێ ب رێڤه‌ دبه‌ت و دووباره‌ خوه‌ ژبۆ هه‌لبژارتنێن سه‌رۆك كۆماریێ هه‌لبژارتیه‌.

Image result for demirtash

سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش

سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش ل سالا 1973 ل باژێرێ پالۆ یا سه‌ر ب پارێزگه‌ها خارپێتا باكوورێ كوردستانێ ژ دایك بوویه‌.

سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش ل سالا 2007 ژ پارتیا كومه‌لگه‌ها ديموكراتیك DTP وه‌كه‌ نونه‌رێ پارێزگه‌ها ئامه‌د بوویه‌ ئه‌ندامێ په‌رله‌مێنتۆیا توركيا پشتی قه‌ده‌غه‌ كرنا ڤی پارتێ ژبال دادگه‌ها ده‌ستوريا توركيا ل سالا 2010 بوویه‌ هه‌ڤسه‌رۆكێ پارتیا ئاشتی و ديموكراسیێ BDP و هه‌تا سالا 2018 ژی هه‌ڤسه‌رۆكێ HDP بوويه‌.

سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش كوردێ زازایه‌ و ده‌رچوویێ كۆلێژا قانوون یا زانكۆیا ئه‌نقه‌ره‌یه‌.

ده‌میرتاش به‌ریا بهێته‌ ناڤا قادا سیاسه‌تێ ده‌ ئێك بوو ژ ریڤه‌به‌رێن تایێ ئامه‌دێ یا كومه‌له‌یا مافێن مرۆڤان IHD هه‌روه‌ها ئێك بوویه‌ ژ دامه‌زرێنه‌ۆین لقا ئامه‌د یا ریكخستیا لێبورینا ناڤنه‌ته‌وه‌ی و رێكخستنا مافێن مرۆڤ یا توركيا.

ده‌میرتاش ل سالا 2000 ده‌ ته‌ڤی عوسمان بایده‌میر و هن قانوونزانان و چالاكڤانین مافێن مرۆڤان ل رێڤه‌به‌رایه‌تیا مافێن مرۆڤان بوویه‌ و دووڤچوون ژبۆی سه‌دان بنپێكاریێن مافێن مرۆڤان ل باكووری كوردستانێ كرنه‌.

پشتی كو ل سالا 2004 بایده‌میر بوویه‌ شاره‌دارێ باژێرێ ئامه‌دێ سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش جهێ بایده‌میری ل سه‌رۆكایه‌تیا كۆمه‌له‌یا مافێن مرۆڤان دا گرتنه.

ده‌میرتاش پشتی پشكداری كرن د به‌رنامه‌یه‌كی ته‌له‌فزیونی یێ كه‌نالا رۆژ تیڤی ل سالا 2006 دا ب تۆمه‌تا پرۆپاگه‌نده‌ كرن ژبۆ په‌كه‌كێ ژبووی ساله‌كێ هات زیندانكرن.

ل سالا 2007 ل جهی خه‌تیب دیجله‌ ل ئامه‌دێ وه‌كه‌ كاندیده‌كێ سه‌ربخوه‌ ل لیستا ده‌ته‌په‌ هاته‌ كاندید كرن و كاری ببه‌ نوونه‌ری وی باژێری د په‌رله‌مێنتۆیا تركیی ده‌.

ده‌میرتاش د وان سالان ده‌ وه‌كه‌ جێگرێ به‌رپرسی فراكسیۆنا ده‌ته‌په‌ ل په‌رله‌مێنتۆیا تركیی درێژه‌ ب سیاسه‌تێ دده‌ و لێ ژبه‌ر نه‌مانا وێ پارتیێ ل بهارا 2009 دا ته‌ڤلی به‌ده‌پی بوو پشتی داخستنا DTP و قه‌ده‌غه‌ كرنا سیاسه‌تی كو پرانیا وان حزبان د كۆنگره‌یه‌كه‌ ئاوارتێن پارتیا ئاشتی و ديموكراسیێ BDP ب پرانیا ده‌نگێن كۆنگره‌یی د شوباتا 2010 وه‌كه‌ یه‌كه‌م سه‌رۆكی وێ پارتیێ هاته‌ هه‌لبژارتن و ناڤهاتی د مه‌ها ئه‌یلولا 2011 دا ژبۆ جارا دووه‌م ته‌ڤی (گوڵتەن کشاناک) وه‌ك هه‌ڤسه‌رۆكێ به‌ده‌په‌ هات هه‌لبژارتن و شێوازه‌كی ئه‌كتیڤتر ژ به‌رێ هاته‌ دناڤا گۆره‌پانا سیاسه‌تی دا و رۆلێن چالاك د توێژینین هاتیه‌ ناسین ب قووناغێن ئۆسلۆ، ره‌وتا ئاشتی، كۆم كوژیا رۆبۆسكی، دۆسیه‌یا كه‌جه‌كێ هه‌تا دوماهیكی گۆهری و بوویه‌ ئێك ژ سیمایێن ناسكری یێن توركیا ل سالا 2011 وه‌ك ئێك ژ به‌ربژێرێن به‌ره‌یا ره‌نج، ئازادی و ديموكراسی، ل جۆله‌مێرگێ خوه‌ هه‌لبژارت و ژبۆ جارا دووه‌م وه‌ك په‌رله‌مێنتار هات هه‌لبژارتن.

سالا ٢٠١٢ێ زایینی، دەمیرتاش و ھه‌ڤپارتیێن وی ب مه‌به‌ستا پێك ئانینا به‌ره‌یكه‌ به‌رفره‌هتر ل ته‌خ و جوونێن كوردستانی و توركیا حزبه‌ك ب ناڤی پارتیا ده‌موكراتا گه‌لان پێك HDP دامه‌زراند.

ده‌میرتاش ته‌ڤی فیگه‌ن یوكسه‌كداغ د 22ى خزیرانا وێ سالی ده‌ وه‌كه‌ هه‌ڤسه‌رۆكێ هه‌ده‌په‌ هاتن هه‌لبژارتن و ده‌میرتاش ل سالا 2014 وه‌كه‌ به‌ربژێرێ پۆستێ سه‌رۆك كۆمارتیێ هاته‌ دیاركرن و دگه‌ل ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردوگان سه‌رۆك و دامه‌زرێنه‌رێ ئاكه‌په‌ و سه‌رۆك وه‌زیرێ 12 سالێن ده‌رباس بووی توركیا كه‌ته‌ د ناڤا ركابه‌راتیێ، لێ سه‌ركه‌تن ب ده‌ست نه‌خست وه‌كه‌ سه‌رۆك كۆمارتیێ توركیا نه‌ هات هه‌لبژارتن لێ د ناڤا هه‌وا هه‌لبژارتنان ده‌ كاری سه‌رنجا بێتر یا كومه‌لگه‌هێ و مه‌دیایێن توركیێ ژبۆ ئالیێ خوه‌ و پارتیا خوه‌ بكشینه و رێژه‌یا ٩٫٧٦ یا ده‌نگان ب ده‌ست خوه‌ڤه‌ بینه‌.

هه‌روه‌سا ده‌میرتاش وه‌كه‌ هه‌ڤسه‌رۆكێ هه‌ده‌په‌ د هه‌لبژارتنێن 2015 ده‌ رۆلێ سه‌ره‌كه‌ یێ هه‌لبژارتنێن پارتیا خوه‌ ل مل بوویه‌.

هه‌روه‌سا ل چارى چريا ئێكێ یا سالا 2016 ژ بال حوكمه‌تا توركيا ڤه‌ ته‌ڤی فیگه‌ن یۆكسه‌كداغ و ئه‌ندام په‌رله‌مانێ هه‌ده‌په‌ ب تۆمه‌تا تێكلیێن ته‌ڤی په‌كه‌كه‌ تێ ده‌سته‌سه‌ر كرن.

هه‌روه‌ها جهێ ئاماژێ یه‌ سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش ژبۆی هه‌لبژارتنین بێ خوه‌ ژبۆ سه‌رۆك كۆمارتیێ به‌ربژێر كریه‌.

Image result for muharrem ince

موحه‌ره‌م ئینجه‌

موحه‌ره‌م ئینجه‌ ژ دایك بوویێ سالا 1964 ل گوندێ مه‌له‌ك یا پارێزگه‌ها یالوف ژ دایك بوویه‌. ئه‌ڤ كه‌سایه‌تیێ سیاسی یی توركيا ژبۆ چار جاران ل سه‌ر یه‌ك د ناڤبه‌را سالا 2002 ژبۆ 2007 هه‌روه‌سا 2011 هه‌تا 2015 وه‌كه‌ جێگرێ سه‌رۆكێ پارتا گه‌لێ كوماریێ توركیا هاتیه‌ هه‌لبژارتن.

دڤان سالان ده‌ ژبۆی دو جاران پۆستێ جێگرێ سه‌رۆكێ كوتله‌یا په‌رله‌مینتۆیا پارتیا خوه‌ ب ده‌ست خستیه‌ پشتی سه‌رنه‌كه‌فتنا پارتیا وی د هه‌لبژارتنا سه‌رۆك كۆمارتیێ ژبۆ سالا 2014 ئینجه‌ راگه‌هاندبوو كو خوه‌ ژبۆ سه‌رۆكایه‌تیا پارتا گه‌لێ كۆمارتیی ل هه‌مبه‌ر كه‌مال كلیچدار ئۆغلۆ خوه‌ كاندید كریه‌ هه‌روه‌سا ده‌ست ژپۆستێ خوه‌ یێ وه‌كه‌ جێگرێ سه‌رۆكێ پارتیا گه‌لی توركيا ڤه‌كشاندیه‌.

ل چارى گۆلانا 2018ێ ب شێوه‌یه‌كی فه‌رمی وه‌كه‌ نوونه‌رێ پارتیا خوه‌ ژبۆ پۆستی سه‌رۆكی كۆمارتیا خوه‌ توركيا به‌ربژێر كریه‌.

Image result for ‫المرأة الحديدية تركيا‬‎

مه‌رال ئه‌كشنه‌ر 

مه‌رال ئه‌كشنه‌ر ل 1956 ل ئه‌زمیتا یا سه‌ر ب ناڤه‌ندا پارێزگه‌ها كۆچایلی ژ دایك بوویه‌.

خوه‌دی بروانامه‌یا دكتورایه‌ د دیرۆكێ ده‌ ژنه‌ سیاسه‌تمه‌داره‌كه‌ توركیێ یه‌ و د پێشده‌ پۆستێ خوه‌دی وه‌زیرا نافخوه‌ هه‌روه‌ها په‌یڤدارا په‌رله‌مێنتۆیا توركيا بوویه.

‌ل سالا 2016 سه‌رۆكایه‌تیا به‌شه‌ك ژ نه‌یارێن د ناڤا پارتیا مه‌هه‌په‌ ل دژی ده‌وله‌ت باخچه‌لی سه‌رۆكئ مه‌هه‌په‌ برێڤه‌ بر.

ل 25 چريا ئێكێ یا 2017 پارته‌كه‌ نوو ب ناڤی ئیی پارت (iyi part) دامه‌زراند و سه‌رۆكایه‌تیا وێ پارتیێ دكر.

هه‌روه‌سا مه‌رال ئاكشنه‌ر ل سالا 1995 دا وه‌كه یه‌كه‌م ده‌ركه‌فتنا وێ د بیاڤێ سیاسه‌تی ده‌ ڤه‌دگه‌را ژبۆ وه‌كه‌ كاندیدا نونه‌را پارێزگه‌ها ئیسته‌مبول.

ل سالا 1996_1997 وه‌كه‌ وه‌زیرا نافخوه‌ به‌رده‌وامی ب كارێ خوه‌ دایه‌ هه‌روه‌ها جار دن وه‌كه‌ نوونه‌را پارێزگه‌ها كۆچایلی چوه‌ د ناڤا په‌رله‌مێنتۆیێ ده‌.

ل سالا 2007 هه‌تا 2011 وه‌كه‌ كاندیدا پارتا مه‌هه‌په‌ ل پارێزگه‌ها سته‌مبۆل چووه‌ د ناڤا په‌رله‌مێنتۆیا توركیا ده‌، مه‌رال ئاكشنه‌ر ل سالا 2016 پشتی وێ گشت پرسیا ئه‌ردوگان ژبۆ گوهۆرینا د‌ستوورێ توركيا ژ وی پارتێ جودا بوو پشت ره‌ پارتا ئیی پارت دامه‌زراند.

نها ژی خوه‌ ژبۆ پۆستێ سه‌رۆك كۆماریا توركیا به‌ربژێر كریه.

Image result for ‫تمل قره ملا أوغلو‬‎

ته‌مه‌ل كه‌ره‌م ئۆغلۆ

ته‌مه‌ل كه‌ره‌م ئۆغلۆ ژ دایك بوویێ 1941 كه‌سایه‌تیه‌كی به‌رچاڤێ توركيا یه‌ و سه‌رۆكی پارتیا سه‌عاده‌ته‌ و ده‌ست پێكرنا كارێن سیاسی یێن ته‌مه‌ل ڤه‌دگه‌ره‌ ژبۆ سالا 1989 حه‌یا 1995 وه‌كه‌ سه‌رۆكی باژێرڤانیا سیواس هه‌روه‌ها دو جاران وه‌كه‌ په‌رله‌مێنتارێ سیواس د ناڤا سالین 1977 ژبۆ 1980 هه‌روه‌ها 1996 هه‌تا 2002 چووه‌ د ناڤا په‌رله‌مێنتۆیا توركيا ده‌ و نها ژی وه‌كه‌ به‌ربژێر ژبۆ پۆستێ سه‌رۆك كۆمارتیی خوه‌ هه‌لبژارتیه‌.

Image result for ‫دوجو برينجيك‬‎

دوگو پرینچیك

دوگو پرینچیك ل 17 تيرمه‌ها 1942 ل عه‌نته‌بێ ژ دایك بوویه‌، پارێزه‌ر و سیاسه‌ت مه‌داره‌كی توركیایه‌ سه‌رۆكێ پارتا نیشتیمانیا چه‌په‌.

ناڤ هاتی ل سالا 1964ێ ده‌ باوه‌رناما قانوون و قانوونێن گشتی ل زانینگه‌ها ئه‌نقه‌ره‌ ب ده‌ست خستیه‌.

سالا 1968 باوه‌رناما دكتۆرا د بوارێ یاسا ب ده‌ست خستیه‌ كو د بن ناڤ و نیشانێن رێكخستنین نافخوه‌ یێن پارتیێن سیاسی ل توركيا دا و سیسته‌م و به‌ربه‌ستێن د ناڤا پارتیان ده‌ هه‌روه‌سا نها ژی وه‌كه‌ به‌ربژێر خوه‌ ژبۆ پۆستێ سه‌رۆك كۆمارتیا توركيا خوه‌ هه‌لبژارتیه‌.

18

ئه‌ڤرۆ نيوز:

 د. راجی سلێمان داود، جێگرێ رێڤەبەرێ بنگەھێ زانین یێ ساخلەمیا قوتابخانا ‏بو نۆش نیوز دیارکر کو ل سالا خواندنێ 2017-2018 ئەو شیاینە پشکنینا بۆ ‏‎145 هزار و 429‎‏ قوتابیان بکەن و د ئەنجامێن پشکنینان دا دیاربوویە کو 43% قوتابیان ‏ئاریشەیێن ددانان (کرمیبوون، کەتن و لاوازیا ددانان) ھەنە و 2% یێن چاڤان ‏وەکو (کێم دیتن، ویربوون، نەخۆشیێن دەوروبەرێن چاڤان) ھەنە و گۆت: 858 ‏قوتابی ژی حالەتێن تایبەتبووینە وەکو ( نابینان، نابیستان، و ئاریشێن مێشکی ‏و دەروونی) کو ل قوتابخانەیێن پەروەردا تایبەت ھاتینە وەرگرتن.‏

د. نورەدین عەبدوللا حەمدی، رێڤەبەرێ بنگەھێ زانین یێ ساخلەمیا قوتابخانان ‏بو نۆش نیوز دیارکر، ھەموو قوتابیێن قەستا باخچەیێن زارۆیان و قوناغێن ‏بنەرەت و ئامادەیی و ل گەل ئامادەیێن پێشەیی و پەیمانگەھێن تایبەت دکەن ل ‏بنگەھی دھێنە پشکنینکرن و گۆت: پشتی پشکنینێن چاڤان و گوھلێبوونێ و ‏دیتنێ و ددانان و پیستی و پلا کێم ئەندامیێ بو دھێنە کرن، دھێنە رەوانەکرن بو ‏قوتابخانێ داکو ل دووڤ ئەنجامێن پشکنینێ سەرەدەری د تومارکرنا وان دا ‏بھێتە کرن.‏

د. نورەدین دیارکر ھەر قوتابیەکێ ئەو ئاریشەکێ ل دەڤ ببینن رەوانەی ‏نەخوشخانە و سەتنتەرێن تایبەتمەند دکەن داکو چارەسەریا وی بھێتە کرن و ‏پێدڤیێن وی بھێنە دابینکرن و گۆتژی: ژبلی پشکنینێن دەستپێکی یێن دیتنا ‏قوتابیان ئەو ل دووڤ پرۆگرامەکی سەرەدانا ھەموو قوتابخانان دکەن و بەردەوام ‏سمینارێن روشەنبیری و ھشیاریا ساخلەمیێ پێشکێشی وان دکەن و حانوتێن ‏قوتابخانا پشکنین دکەن.‏

دیارکر ژی ل قوتابخانێ ژی ھەکە نەخوشیێن ڤەگر بھێنە دیتن ئەو پێرابوونێن ‏پێدڤی د وارێ چارەسەریێ و پاراستنا قوتابیان دا وەردگرن و گۆتژی: پێدڤی ل ‏سەر قوتابیان و ستافێ کارگێریا قوتابخانێ دھێنە بەلاڤکرن و رێیێن دروست ‏یێن خوپاراستنا ساخلەمیێ بو دھێنە روھنکرن.‏

د. نورەدین عەبدوللا ئەوژی دیارکر ل سالا بوری شیاینە ھژمارەکا زور یا (فرچە ‏و مەعجینێن ددانان، شاموپویێن رشک و سپیھان) ل سەر قوتابیان بەلاف بکەن ‏و گۆت: ل گەل ڤێ چەندێ رۆژێن جیھانی یێن زارۆیان، قوتابیان و ماموستایان ‏ئەو ساخ دکەن و شیرەت و رێنمایێن ساخلەمیێ پێشکێشی قوتابیان دکەن.‏

پشكنين چاڤ نه‌خۆش

90

ئه‌ڤرۆ نيوز:

ھەلبژارتنێن سەرۆک کۆماری و پەرلەمانێ تورکیا سوبەهى رۆژا ئێکشەمبی 24ێ خزیرانێ دێ ھێنە کرن و پێنج  کەس دێ ھەڤڕکییا ئەردۆگانی ل سەر پۆستێ سەرۆک کۆماریێ کەن.

دەستەیا بلندا ھەلبژارتنێن تورکیا راگەھاند؛ 56 ملیۆن و 322 ھزار کەس سوبەهى دێ پشکداریێ د ھەلبژارتنان دا کەن.

د ھەلبژارتنێن تورکیا دا سوبە شه‌ش  کەس دێ ھەڤڕکیێ ل سەر پۆستێ سەرۆک کۆماری کەن، یێن ژ ھەموویان دیارتر ژی رەجەب تەیب ئەردۆگان، سەرۆک کۆمارێ نھا یە، چەندین پارتی و ئالییێن سیاسی ژی دێ ھەڤڕکییا ئاکەپێ بۆ ب دەستڤەئینانا کورسییێن پەرلەمانی کەن.

ب گۆرەی دووماهی راپرسییان، ئاکەپە یا دەستھەلاتدار دێ پرانییا خوە د پەرلەمانی دا ژ دەست دەت و ئەردۆگان دێ دەربازی قووناغا دويێ یا ھەلبژارتنان بیت.

نيشاندان1...1,0002,0001,4031,4041,4052,400...3,104زێده‌تر لاپه‌ر 1,404 ژ 3,104
مالپه‌رێ فه‌رمى یێ رۆژناما ئه‌ڤرۆ یه‌ .
ئاگــــــه‌هــــــداری نـــــوویـــــــاتیـــــــان ببــــه‌ .
په‌یوه‌ندی : rojnameyaevro@gmail.com
website security
© Copyright 2021 - Rojnameya Evro - Powered by Kurdo Plus
71 queries in 0.666 seconds.
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com