ئەڤرۆ نيوز:
پشتی دەمژمێر 6 ئێڤاری یا رۆژا 12/5 دەرئەنجامێن دەنگدانێ ل سیڵمانیێ ھاتینە بەلاڤکرن، ب سەرکەفتنەکا مەزن ژ ئالیێ حزبا ئێکەتی نیشتیمانی کوردستان، ھێزەکا حزبا ناڤبری ب چەکەکێ قورس و سەڤک ھێرش کرنە سەر بارەگایێ سەرەکی یێ بزاڤا گۆڕان ل گردێ زەرتەک، پشتی داخوزا پاستنێ ژ حوکمەتا ھەرێمێ خوساتی گۆڕان داخواز ژ لایەنگرێن خوە کرن، بچنە گرێ ناڤبری و مەزارگەھێ نەوشیروان موستەفای ب پارێزن، دھەمان دەمدا بزاڤێن دروستکرنا ھێزەکا چەداری دناڤا وێ حزبێ دا پەیدا بوویە.
عەبدوللا کۆیخا موبارەک ئەندامێ جڤاتا گشتی یا بزڤا گۆڕان بۆ رۆژناما ئەڤرۆ راگەھاند، ئەز بخوە ھەردەم ل گەل وێ ئێکێ بووم، مە وەک گۆڕان ھێزەکا چەکداری ھەبیت، بو ھەر رەوشا نەخوازیار و نەقانوونی ئەم روو ب روو ببین، بەلێ ھەتا نوکە ئەم نەشیاینە وێ باوەری بۆ بزڤا گۆران پەیدا بکەم، وێ ھێزا چەکداری دروست بکەم.
عەبدوللا کۆیخا ھەروەسا گۆت: پشتی ھێرشا ئێکەتیێ بۆ سەر بارەگایێ سەرەکی یێ گۆڕان ل سلێمانیێ، دناڤ گۆڕان و دەزگەھێن وێ ئەو بیروکە یا بەلاڤ بووی و زێدەبوویە بۆ دروستکرنا ھێزەکا چەکداری، بەلێً ئەو بڕیارە بتنێ دکونگرەکێ تایبەت دا دەنگ ل سەر بھێتە دان نە بتنێ کەسێ ئێکێ و دوێ ل سەر رازی ببن.
ئەندامێ جڤاتا گشتی یا گۆڕان خوەیاکر، ھێزا چەکداریا گۆڕان وەکی ھێزێن 70 و 80 یێن پارتی و ئێکەتیێ نابن، دێ ئەو ھێزا چەکداری بیت یا لایەنگرێن گۆڕان بن دناڤا ھێزا پێشمەرگەی بھێنە رێکخستن ل گەل وان ئەندام و لایەنگرێن مە ھەی کونتاتەکا راستەوخوە مە ل گەل ھەبیت بۆ ھەر ئەرکەکێ پێدڤی بشێن بەرەڤانیێ ل گۆڕان بکەن.
ژئالیێ دی ڤە، سەرۆکێ ناڤەندا چاڤێ کوردان بۆ پێشڤەبرنا سیاسی مەشخەل کەوڵۆسی دبێژیت، ئەز باوەرنا کەم گۆڕان ھێزەکا چەکداری دروست بکەت، ئەو دەنگێن نوکە بتنێ دەرئەنجامێ دەروونی یە دروست بووی، کو باسکەکێ دناڤا حزبا گۆڕانێ دایە کو ب زووترین دەم بگەھنە دەستھەلاتێ و شکاندنا کەسێن بەرامبەری خوە ببینن و ژمارەکا ڤاڤارتنێن کەڤن و نوو ل کەل کومەکا نەیارێن سیاسی یێن خوە بکەن، نەک ستراتیژیا بزاڤا گۆڕان بیت.
مەشخەل کەوڵۆسی ھەروەسا گۆت: بزاڤا گۆڕان ل گۆپیتکا پێشڤەچوونا خوە دا ل سالا 2009 ھەتا 2010 دەست بۆ چەکی نەبرن، دیسان رەوشا ناڤخوە و کوردستانێ و دەرڤە ژی بۆ گۆڕان یا بەرھەڤ نینە ھێزەکا چەکداری دروست بکەت.
سەرۆکێ رێکخراوا ناڤبری ھەروەسا گۆت: ھەکە گۆڕان ھێزەکا چەکداری دروست بکەت، وی دەمی ئێمناھیا نیشتیمانی و جڤاکی ژی دێ تێکچیت، دیسان لادانە ژ پەیرەوێ نەوشیروان موستەفای رێکخەرێ بەرێ یێ بزاڤا گۆڕان، کو ل سەر وی سیستەمی ھاتیە ئاڤاکرن، لەوڕا ئەز باوەرناکەم چو سەرکردێن بزاڤا گۆڕان ئەو وێرەکی ھەبیت خوە ژ پەیرەوێ نەوشیروان لا بدەت و گوھۆڕینان د نەخشێ سیاسی یێ کوردستانێ دا بکەت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئەندامەکێ خولا بەرێ یا پەرلەمانێ عیراقێ ئاشکراکر کو ھەر پوستەکێ بۆ کوردان ل بەغدا بھێتەدان بۆ پارتی دکەڤیت چونکی مەزنترین کوتلا کوردی یە، باشترە ئەڤجارە پوستێ سەرۆک پەرلەمان کورد وەربگرن و یێ وی پوستی وەربگریت دڤێت ئەندامێ پەرلەمانی بیت.
محسن سەعدون ئەندامێ خولا بەرێ یا پەرلەمانێ عیراقێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: د دستورێ عیراقێ دا، کوتلا مەزن حوکمەتێ دروست دکەت و سائیروون کەتلا ئێکێ یە و ئەڤە ل گەل ھەر سێ کوتلین نەسر و فەتح نەشێن حوکمەتێ دورست بکەن، و ھەموو خەلک دزان ھەر دو کوتلێن ھادی عامری و مالکی پشتەڤانی ولاینگرێن ئیرانێ نە، بەرامبەر کوتلا عەبادی گەلەک کەساتیێن سونە ل گەل ھەنە و پێشبینی دھێتەکرن ل گەل کوتلا سەدری حوکمەتێ دروست بکەت.
محسن سەعدون، نوکە کوردستانێ پتر کورسی پارتی برینە و بارێ گران ل سەر ملێن وێ یە و پێشتر ژی پارتی ھەر گازی دکر بینە ئێک چ کوتلا گوھداری نەدکر، نوکە نێزیک نیڤا کورسیێن ھەرێمێ پارتی برینە و پتر فەرمان دەستێ پارتی داینە و مەرجەع سەر پارتی یە و ئەو دێ سەرکێشیا کوردان کەت ل بەغدا و دڤێت ئەڤ جالە ل گەل وان کوتلا روونە خار و رێککەفتنێ بکەین، یێن کو بشێن مافێن دستوری یێن کوردستانێ بجھبینن و روونە خار و ئارمانجا مە ئەو بیت ل گەل وێ کوتلێ دورست بکەین و پێدڤی یە ئەڤ جارە کوتلا کوردی ھەموو مافێن خوە وەربگریت وەک خولێن بوری نە کەت.
ھێشتا گۆت: پێشتر چووینە بەغدا مە ھەڤپەیمانیا کوردستانی ھەبوو ژ پارتی و ئێکەتی دھاتە پێکئینان و ل بەغدا ئێکەتیێ سەرکێشی دکر و بەرامبەر ل کوردستانێ پارتی نوکە ئەڤە نەمایە، و کەسەک ل گەل مە نەھاتینە و مە خواست ھەلبژارتنان ل گەل ئێک بین کەسەک رازی نەبوو، ھەر پوستەکێ بەر ب کوردان بکەڤیت چ سەرۆک کۆمار بیت یان سەرۆکێ پەرلەمانی ل بەغدا دێ بۆ پارتی بیت چونکە ئەو لیستا ئێکێ یا سەرکەفتی یە و ئەو دێ ھەلبژێریت.
محسن سەعدون ئەو ژی گۆت: پێشبینی دکەم خولا داھاتی کورد داخازا پوستێ سەرۆکێ پەرلەمانی بکەن، چونکە چەندین خولە پوستێ سەرۆک کۆمار د دەستێ کوردان دایە و چ دەستھەلات نینە، بۆ کوردان باشترە پۆستێ سەرۆکێ پەرلەمانی، چونکە ھەموو بڕیار و قانوونێن سیاسی ل عیراقێ ژ پەرلەمانی دەر دکەڤن، دڤێت ئەڤجارە کورد داخازا ڤی پۆستی بکەن.
محسن سەعدون ئەو ژی گۆت: ھەر کەسەکێ بیتە سەرۆک پەرلەمان دڤێت ئەندامێ پەرلەمانی بیت و دەرڤە نابیت بیتە سەرۆک پەرلەمان، سەرکرداتیا کوردستانێ ژی دزانیت پۆستێ سەرۆکێ پەرلەمانی باشترە و دڤێت ئەزموونەکا سیاسی و قانوونی و دەستوری ھەبیت ھەتا بشێت وی پۆستی برێڤەبەت.
سەعدونی ئەو ژی گۆت: کوتلا سائیرون ھەموو پێکھاتێن عیراقێ ب خوە ڤە دگریت کورد عەرەب شیعە سنە و شوعی و کەسایەتی و پتر خەلکی دەنگدایی پێخەمەت دروستکرنا گوھورینەکێ و ئەڤ کوتلە نە قومی و مزھەبی یە، پەیوەندیێن پارتی ل گەل سەدر گەلەک دباشن و ئەڤە 13 سالە ل بەغدا چ جارا کوتلا سەر دژی کوردان نەبوو و مە پەیوەندی ھەبوون، سەدەر سەردانا کوردستانێ کربوو بەری چەندین سالان و دڤێت ئەڤە ل بەر چاڤ بھێتە وەرگرتن و چ جاران دژی کوردان نە راوستیایە وەک مالکی و جەعفەری و عەبادی ل ڤێ دووماھیێ و ھەتا ل سەر ریفراندوومێ عەمار حەکیم ژی جوداھی ھەبوو لێ تەیار سەدر جوداھی بەرامبەر کوردان ھەبوو.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پشتی ھاتنا جۆن بۆلتۆن و ڤەکێشانا ئەمریکا ژ رێککەفتنا ئەتۆمی نھا ئەمریکا ل سەر ھندێ کار دکەت کو ھەڤپەیمانیەکا ب ھێز ل دژی ئیرانێ د ئاستێ نێڤدەولەتی دا ئاڤا بکەت و د سێ خالێن ستراتیژیا نوو یا ئەمریکا دا بەحسێ ب ھێزبوونا کوردان ھاتیە کرن، ئەمریکا دخوازیت کورد ل سووریێ، عیراقێ و ئیرانێ ل دژی ھەژمونا ئیرانێ ب ھێز بن.
لوقمان ھەژار ئەحمەدی ئەندامێ سەرکردایەتیا پارتی دیموکراتی کوردستان- ئیران کو ب سالانە ل ئورۆپا خەباتا دبلۆماسیێ دکەت راگەھاند کو ھەرچەندە بەری نھا ھەلویستێ ئەمریکا ل ھەمبەر کوردان باش نەبوو، ب تایبەتی ژی دەمێ ریفراندۆما باشورێ کوردستانێ و ھەتا نھا ژی ئەمریکا وەکو پێدڤی گرنگی نەدایە رۆلێ کوردان ل ئیرانێ، لێ پشتی ژناڤچوونا رێککەفتنا ئەتۆمی نھا ئەمریکا ستراتیژیەکا ئاشکرا بۆ ئیرانێ دانایە و دخوازیت ل سەر ستراتیژیا خوە دا کار بکەت و گۆت: (د سێ خالێن گرنگ یێن ستراتیژیا نوو یا ئەمریکا دا بەحسێ کوردان ھاتیە کرن، ئەمریکا دخوازیت کورد ل رۆژھەلاتا ناڤین گشتی ب ھێز بن، ب تایبەتی ژی ئەمریکا دخوازیت کورد ل عیراقێ، ئیرانێ و سووریێ ب ھێز بن دا بشێن ل ھەمبەر ئیرانێ راوەستن، بەری نھا ئەمریکا ھەلویستەکێ جودا ھەبوو لێ نھا ئەمریکا دخوازیت ب رەنگەکێ دی کار بکەت دا رۆلێ ئیرانێ لاواز کەت).
ناڤبری ئەو یەک ژی دیار کریە کو نھا ل باشورێ ئیرانێ ئانکو ل دەڤەرێن عەرەبی رێکخستنەکا باش ل دژی ئیرانێ ب رێیا سعوودیێ ھاتیە کرن و بزاڤەکا مەزن ژی دھێتە کرن کو ھێزێن چەکداری ژ عەرەبان بھێنە دروست کرن، بەری نھا گەلەک بزاڤ بۆ ھندێ ھەبوون کو ئیران وەکو وەلاتەکێ ئێکگرتی بمینیت لێ نھا گەلەک ھزر ل ئەمریکا ھەنە کو ئاماژە ب ھندێ دکەن دڤێت ئیران بھێتە پارچەکرن، چونکو ئیرانەکا ئێکگرتی ھەموو دەمان ئاریشە بۆ ئەمریکا دروست کریە، ل سەردەمێ شاھێ ئیرانێ ژی دەمێ شاە ب ھێز بوو ل دژی ئەمریکا دەرکەفت و د ئەنجام دا ئەمریکا نەچار ما ھاریکاریا مەلایان بکەت دا شۆرەشەکێ ل دژی شاھی بکەن و نھا ژی مەلا بووینە ئاریشەکا مەزن بۆ ئەمریکا، ژ بەر ھندێ ژی گەلەک کەس ل ئەمریکا دبێژن ھەتا ئیران پارچە نەبیت دێ مەترسیا وێ ل سەر ئەمریکا و وەلاتێن رۆژئاڤا یا بەردەوام بیت.
ئەو یەک د دەمەکێ دایە کو ھەتا نھا ئەمریکا چو تشتەک ل دژی ئیرانێ نەکریە، چھل سالن ئەمریکا و ئیران ل دژی ھەڤدو درووشمان بلند دکەن لێ د کریاری دا ئەمریکا ل دژی ئیرانێ چ نەکریە و سزایێن ئابووری یێن کو ب سالانە ل دژی سیستەمێ ئیرانێ ھاتینە سەپاندن ژی ھەموو بووینە ئەگەرێ ب ھێزبوونا سیستەمێ ئیرانێ.
چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دکەن کو ئەمریکا نھا ژی کار بۆ گوھۆرینا سیستەمێ ئیرانێ ناکەت، سیستەمێ نھا یێ ئیرانێ د بەرژەوەندیا ئەمریکا دایە و ئەمریکی ب چو رەنگەکێ ل گەل ھندێ نینن کو ل ئیرانێ سیستەمەکێ دیموکراتیک بھێتە ئاڤا کرن، چونکو ئەو یەک د بەرژەوەندیا ئەمریکا دا نینە، ئەمریکی ل سەر بنەمایێ ھەبوونا ئاریشان ل رۆژھەلاتا ناڤین سیاسەتا خوە برێڤە دبەن و ھەبوونا ئیرانەکا دیموکراتیک و پێشکەفتی د بەرژەوەندیا ئەمریکا دا نینە، ژ بەر ھندێ ژی ھەکە ئەمریکا ھزرەکێ بۆ کوردان بکەت ژی رەنگە ھەلویستێ ئەمریکا تەکتیکی بیت و سراتیژیک نەبیت، ژ بەر ھندێ ژی دڤێت کورد ھشیار بن و نەبنە قوربانیا بەرژەوەندیێن ئابووری و سیاسی یێن ئەمریکا و وەلاتێن دی یێن رۆژئاڤایی ب تایبەتی ژی بریتانیا، چونکو بریتانیا ب ھەموو رەنگەکێ بەرگیریێ ل سیستەمێ نھا یێ ئیرانێ دکەت و ناخوازیت چو گوھۆرین ل ئیرانێ دروست ببن.
ئه‌ڤرۆنيوز:
سه‌رۆك بارزانى ل گه‌ل سه‌رۆكێ ليستا نيشتمانى يا عيراقى كۆمبوو وتێدا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ به‌حسكرن.
سه‌رۆك بارزانى ئه‌ڤرۆ شه‌مبيێ 19/5/2018 ل سه‌لاحه‌دين ل گه‌ل ئه‌ياد عه‌لاوى سه‌رۆكێ ليستا نيشتمانى يا عيراقى كۆمبوو.
دديداره‌كێ دا دانوستاندن ل دۆر ره‌وشا سياسى يا عيراقێ وئه‌نجامێن هه‌لبژارتێن جڤاتا نوونه‌رين عيراقێ هاته كرن ورۆناهى خسته سه‌ر قۆناغا پشتى هه‌لبژاتنان وهه‌ڤكێشێن سياسى يێن نوو، هه‌روه‌سا پاشه‌رۆژا په‌يوه‌نديێن دناڤبه‌را هه‌ولێرێ وبه‌غدا.
ئه‌ڤرۆنيوز:
ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سياسى يا پارتى ديموكراتى كوردستان، كه‌مال كه‌ركووكى، ل سه‌ر ئاستێ عيراقێ چو حزبه‌كێ ب تنێ هندى پارتى كورسى بده‌ستڤه‌نه‌ئينانه وهه‌موو ليستێن سه‌ركه‌فتى يێن دى، ژ هه‌ڤپه‌يمانيا چه‌ند حزبان دپێكهاتى نه.
كه‌مال كه‌ركووكى دياركر” پارتى ل سه‌ر ئاستێ عيراقێ وكوردستانێ وه‌كو حزب يا ئێكه‌مه وچو حزبه‌كا عيراقه وچو حزبه‌كا كوردستانى ژى ب تنێ هندى پارتى ديموكراتى كوردستان كورسى بده‌ستڤه‌نه‌ئينانه”.
كه‌ركووكى زێده‌تر دداخۆيانيه‌كا رۆژنامه‌ڤانى دا گۆت” پارتى ل سه‌ر ئاستێ عيراقێ دا ل دووڤ وێ رێزبه‌نديا هاتيه راگه‌هاندن وه‌كو ليست ل پلا چارێ هات، به‌لێ پارتى دليستا خوه‌دا يا ب تنێ يه وئه‌و سێ ليستێن دهژمارا ده‌نگ وكورسيان دا به‌رى پارتى هاتين، ژچه‌ند حزبان پێكهاتينه كو هه‌كه ئه‌و كورسيێن بده‌ستڤه‌ئيناين دابه‌شى ل سه‌ر حزبێن دناڤ ليستێن وان دا بكه‌ى، هژمارا كورسيێن وان ژ هژمارا كورسيێن پارتى كێمترن”.
ئه‌ڤرۆنيوز:
جێگرێ سه‌رۆكێ پارتى ديموكراتى كوردستان، پشتى راگه‌هاندنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رين عيراقێ وسه‌ركه‌فتنا ليستا پارتى، دپه‌يامه‌كێ دا دووپاتى ل ئێكرێزى ودانانا كارنامه‌كا هه‌ڤپشك دكه‌ت.
نێچيرڤان بارزانى، جێگرێ سه‌رۆكێ پارتى ديموكراتى كوردستان، سه‌ركه‌فتنا پارتى ڤه‌گه‌راند بۆ به‌رگريا پارتى ژده‌ستكه‌فتێن گه‌لێ كوردستانێ وپێگيريا پارتى ب رێبازا نيشتمانى يا بارزانيێ نه‌مر وخه‌باتا به‌رده‌وام يا سه‌رۆك بارزانى ژبۆ بده‌ستڤه‌ئينانا ئارمانجێن گه‌لێ كوردستانێ وچالاكيێن مه‌كته‌با سياسى وسه‌ركردايه‌تيێ ومه‌كته‌با ولق وناوچه ورێكخراو وبنكه وراگه‌هاندنا پارتى ديموكراتى كوردستان.
دپه‌ياما خوه دا، نێچيرڤان بارزانى داخوازا ئێكرێزيێ ژ هه‌موو لايه‌نێن سياسى يێن كورستانى دكه‌ت، هه‌روه‌سا دووپاتيێ ل سه‌ر دروستكرنا حوكمه‌ته‌كا هه‌ڤپشك يا نوو ل عيراقێ دكه‌ت ل سه‌ر بنه‌مايێ ته‌وافوقێ وبنه‌مايێ هه‌ڤپشكيا كارايا كورد وه‌كو نه‌ته‌وێ هه‌ڤپشك دعيراقێ دا
ئه‌ڤرۆنيوز:
ده‌زگه‌هێن راگه‌هادنێ ل عيراقێ به‌لاڤكر كو شه‌ڤا بۆرى به‌رپرسه‌كێ له‌شكريێ رژێما به‌عس ل زيندانێ ڤه ژ ئه‌گه‌را جه‌لتا مێشكى گيانێ خوه ژ ده‌ست دا.
فه‌ريق ئێكێ يێ روكن (ئه‌ياد فته‌يح خه‌ليفه ئه‌لراوى) فه‌رماندێ گاردا كۆمارى يا عيراقى وسه‌رۆك ئه‌ركانێن له‌شكرێ عيراقى ل سه‌رده‌مێ حزبا به‌عس دزيندانێ ڤه تووشى جه‌لتا دلى دبيت وپاشى دهێته ڤه‌گوهاستن بۆ نه‌خوه‌شخانا يه‌رمه‌ك ول وێرێ گيانێ خوه ژ ده‌ست دا.
ئه‌ياد ئه‌لراوى ل سالا 2003 هاتبوو ده‌سته‌سه‌ركرن وحوكمێ زيندانيكرنا هه‌تا هه‌تايى ل سه‌ر هاتبوو سه‌پاندن.
ئەڤرۆ نیوز، نەوزاد ھلۆری:
پشتی راگەھاندنا ئەنجامێن دوماھیێ یێن جڤاتا نوونەرێن عیراقێ ، ھژمارەک ژ کەساتیێن ناڤدار ل عیراقێ دەرنەچوون کو دناڤ وان دا سەرکردە و کەسانێن بناڤ دەنگ و بالادەستێن عیراقێ نە و ھندەک ژی ژ وان رولەکێ بەرچاڤ ھەبویە د شکاندنا رژێما بەعس ل سالا 2003.
ئەو وەزیرێن دەرنەچوويی:
- نافع ئەلواسی، وەزیرێ ئاکنجیبوون و و باژێرڤانیان ل عیراقێ
– عەدلا حەمود، وەزیرا ساخلەمیا عیراقێ
– سەلمان جەمیلی، وەزیرێ پلاندانان و بارزگانیا عیراقێ
– حەیدەر زومێلی، وەزیرێ داد یێ عیراقێ
بەربژارێن خوسارەت بووین:
- حەنان فەتلاوی، سەرکردا دیار یا رەوتا ئیرادە
– سەلیم جبوری، سەرۆکێ جڤاتا نوونەرێن عیراقێ
– موسیر جەدل مشعان جبوری
– حەیدر مەلا
– موفق روبێعی
– حەسەن عەلەوی کەساتیێ دیارێ سیاسی ل عیراقێ
– مەحمود مەشھەدانی
– مەیسون دەملوجی
– خالد ئەسەدی
– ھەمام حەمودی
– عەباس بەیاتی
– مەحمود حەسەن
– عەلی عەلاق
– سادق رەکابی
– عەزیز کازم عەلوان
– محەمەد کاش
– عامر خوزاعی
– رحیم دەراجی
– جاسم محەمەد جەعفەر
نيشاندان