ئەڤرۆ نيوز:

سەرۆکێ فرەنسا ئیمانوێل ماکرۆن ب سەرەدانا فەرمی گەھشتە ئەمریکا، بەری کو ماکرۆن بەر ب ئەمریکا ڤە بچیت ل پاریسێ راگەھاند کو ئێک ژ خالێن گرنگ یێن سەرەدانا وی بۆ ئەمریکا ل دۆر ئیرانێ یە، چونکو ئیران ل رۆژھەلاتا ناڤین رۆژ ب رۆژێ پتر مەترسیێ بۆ بەرژەوەندیێن مە و وەلاتێن رۆژئاڤایی دروست دکەت و ئیران ناھێلیت رەوشا سووریێ ئارام بیت، ئەز دێ ڤان بابەتان ل گەل بەرێز ترامپی گەنگەشە کەم و دەم یێ ھاتی سنورەکێ بۆ زێدەگاڤیێن ئیرانێ دانێین.

بەھرام قاسمی پەیڤدارێ وەزارەتا دەرڤە یا ئیرانێ ژی دوھی راگەھاند کو سەرۆکێ نھا یێ فرەنسا کەفتیە بن کاریگەریا سعوودیێ و ئەمریکا و دخوازیت رەوشا رۆژھەلاتا ناڤین ئالۆزتر بکەت، ماکرۆن ژ بەر بەرژەوەندیێن خوە یێن تەنگ وەسا کر کو ئەمریکا و بریتانیا ھێرشی سووریێ بکەن و نھا ژی خوە بۆ شەرەکی ل دژی مە بەرھەڤ دکەن، ئەو یەک د بەرژەوەندیا چو ئالیەکێ دا نینە و دڤێت فرەنسا خوە نەکەتە پشکەک ژ کریارێن نە مرۆڤی یێن ئەمریکا، چونکو ئەمریکا ب سالانە ل رۆژھەلاتا ناڤین ب بەھانا شەرێ تیرۆرێ خەلکێ مەدەنی دکوژیت و ناھێلیت رەوشا رۆژھەلاتا ناڤین ئارام ببیت.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

سەرۆکێ کۆمپانیا ڤەکۆلینان ل تورکیا راگەھاند کو دێ ٥٠ پەرلەمانتارێن ئاکپارتیێ بچنە د ناڤا رێزێن پارتا سەعادەتێ و ئەو یەک دێ بیتە سەدەمێ کێمبوونا دەنگێن ئاکپارتی و د ڤێ مژارێ دا بەرپرسێن ئاکپارتیێ بێدەنگن.

حلمی تاشدەمیر سەرۆکێ کۆمپانیا ڤەکۆلینان ل تورکیا د بەرنامێ گەنگەشێ یێ تەلەفزیۆنا خەبەرتورک دا راگەھاند کو راپرسی و ڤەکۆلینێن د ناڤا ڤێ ھەفتیێ دا ددەنە خوەیا کرن کو دەنگێ ئاکپارتی و مەھەپێ کێم بووینە و گۆت: (پارتا سەعادەت دخوازیت عەبدوللا گویل سەرۆک کۆمارێ بەرێ یێ تورکیا بۆ سەرۆک کۆماریێ بەربژار بکەت و ئەو یەک ژ ئالیێ ئاکپارتیێ ڤە بوویە جھێ نەرازیبوونێ و ترسا ئاکپارتی ئەڤە کو عەبدوللا گویل ببیتە سەدەمێ کێمبوونا دەنگێ پارتا وان و بۆ ڤێ چەندێ ژی بزاڤێ دکەن کو عەبدوللا گویلی رازی بکەن دا نەبیتە بەربژارێ سەرۆک کۆماریێ و پشتەڤانیا ئەردۆگانی بکەت لێ ئەڤ بزاڤا ئاک پارتیێ ھەتا نھا سەر نەگرتیە).

سەرۆکێ کۆمپانیا ڤەکۆلینان ھەروەسا راگەھاند ژی کو د ناڤا ھۆلا پەرلەمانی دا گەنگەشەکی گەلەک سەرنجراکێش ھەیە کو دبێژن ٥٠ پەرلەمانتارێن ئاکپارتیێ بریارا دەست ژ کارکێشانێ ژ پارتا خوە داینە و گۆت: (ل دووڤ ئەنجامێن ڤەکۆلینێن مە ٥٠ پەرلەمانتارێن ئاکپارتیێ ئالیگرێن سەرۆک کۆمارێ بەرێ یێ تورکیا عەبدوللا گویلن و پەیوەندی ل گەل گویل و سەرۆکاتیا پارتا سەعادەتێ ھەنە دا کو بچنە د ناڤا رێزێن ڤێ پارتیێ دا و ئەڤ داخوازا وان ژ ئالیێ سەرکردێن سەعادەتێ و عەبدوللا گویل ڤە ب گەرمی ھاتیە پێشوازی کرن و رەنگە ئەو یەک ببیتە سەدەمێ سەرەکی یێ بنکەڤتنا ئاکپارتیێ و ئەردۆگانی د ھەلبژارتنێن ٢٤ خزیرانێ دا).

د ڤێ مژارێ دا بورھان کوزو ئەندامێ سەرکردایەتیا ئاکپارتیێ د ھەمان بەرنامێ دا بەرسڤا سەرۆکێ کۆمپانیا ڤەکۆلینان دا و راگەھاند کو چو پەرلەمانتارێن وان ناچنە د ناڤا رێزێن پارتیا سەعادەتێ دا و گۆت: (ئەم دێ د ھەلبژارتنێن ئەڤسالە دا جارەکا دی سەرکەڤتنا خوە راگەھینین و نە عەبدوللا گویل و نە ژی چو کەسەکی دی نەشێت ببیتە سەرۆک کۆمار).

ئەڤرۆ نيوز:

نڤیسەرەکێ ناڤدرێ بریتانیا دیار دکەت کو رەوشا ئالۆز یا سووریێ و پاشەرۆژا نەدیار یا رۆژھەلاتا ناڤین خالێن خرابن ژ بۆ کوردان و ھەتا نھا ژی ئەمریکا و روسیا چو بەرنامە بۆ کوردان نینن و دڤێت کورد خوە بۆ ھەر گوھۆڕینەکێ ل رۆژھەلاتا ناڤین بەرھەڤ بکەن.

پاتریک کۆکبورن نڤیسەرێ ناڤدارێ ئەمریکی دیار دکەت کو ل سووریێ و عیراقێ کوردان پتر ژ ھەر ھێزەکا دی شەرێ تیرۆرستان کرن و گەلەک قوربانی دان و ئێکانە ھێزا عەردی بوون کو شیان تیرۆرێ ژناڤ ببەن، کورد چاڤەرێ ھندێ بوون پشتی ژناڤچوونا تیرۆرێ جڤاکێ نێڤدەولەتی پشتەڤانیێ ل مافێ وان یێ رەوا بکەت، لێ مە دیت کا چاوا ل عیراقێ پشتەڤانی ل کوردان نەھاتە کرن نھا ژی ل سووریێ کورد ب تنێ ماینە، ئەمریکا و فرەنسا ھەتا نھا ژی بەحسێ مافێ رەوا یێ کوردان ناکەن و تنێ دبێژن بۆ شەرێ ل دژی تیرۆرێ دێ ھاریکاریا کوردان کەین و گۆت: (ئەو یەک ژی نیشا ددەت کو چو گەرەنتیەک بۆ پشتەڤانیا کوردان نینە و رەوشا نھا نیشا ددەت کو ھەتا شەرێ بەرژەوەندیان د ناڤبەرا روسیا و وەلاتێن رۆژئاڤا ب سەرکێشیا ئەمریکا ب دووماھی نەھێت کوردان چو دەستکەفتێن بەرچاڤ نابن).

ناڤبری ھەروەسا دیار دکەت کو سەرەرای ھندێ بەری نھا فرەنسا سۆز دابوو شاندێ رۆژئاڤایێ کوردستانێ کو دێ بەرگیریێ ل کوردان کەت، لێ عەفرین ل بەر چاڤێ وان کەفتە بن کۆنترۆلا تورکیا و وان دەنگێ خوە نەکر، ھەتا نھا ژی ل عەفرینێ و دەوروبەرێن وێ مالێن کوردان دھێنە تالانکرن و چەکدارێن سەر ب تورکیا کوردان دکوژن و کەس دەنگێ خوە ناکەت، ئانکۆ مرۆڤ دشێت بێژیت ھێزێن جیھانی تنێ کوردان بۆ بەرژەوەندیێن خوە بکار دئینن و ھەتا نھا ژی دیار نینە کا پشتی نەمانا بەشاری دێ ھەلویستێ ئەمریکا و روسیا ل ھەمبەر کوردان ل سووریێ چاوا بیت، چونکو ھەکە ھەر دو وەلاتێن زلھێز بگەھنە رێککەفتنەکێ و بەرژەوەندیێن خوە مسوگەر بکەن دێ کوردان ژبیر کەن، ئەو یەک ژی رێ بۆ مەترسیێن نوو ل سەر کوردان ڤەدکەت.

بەری نھا ژی گەلەک نڤیسەر و چاڤدێرێن سیاسی یێن رۆژئاڤایی دیار کربوون کو پشتی روودانێن ل کەرکووکێ و ھەلویستێ جیھانێ ل ھەمبەر کوردان ھەتا کورد د ناڤا خوە دا ئێکگرتی نەبن و بەرگیریێ ل خوە نەکەن دێ مەترسی ل سەر وان ھەبیت، چونکو ئاشکرا بوو ئەمریکا و وەلاتێن رۆژئاڤا چو بەرنامە بۆ پاراستنا کوردان نینن و وان دڤێت تنێ کوردان بۆ بەرژەوەندیێن خوە بکار بینن، چونکو ھەتا شەرێ ل دژی داعشێ ل عیراقێ گەرم بوو رۆژانە شاندێن وەلاتێن رۆژئاڤا سەرەدانا ھەرێما کوردستانێ دکرن و سۆزا پشتەڤانیێ ددانە کوردان، لێ دەمێ لەشکرێ عیراقێ ب پشتەڤانیا ئیرانێ و تورکیا بەرێ خوە دا کەرکووکێ و کەرکووک داگیر کر وان وەلاتان خوە بێدەنگ کرن و گەلەک ژ بەرپرسێن وان وەلاتان پشتەڤانی ل عەبادی و لەشکرێ وی و حەشدا شەعبی کرن و کورد ب تنێ مان، نھا ژی ھەمان سیاسەت ب رەنگەکێ جودا ل سووریێ ل دژی کوردان دھێتە دوبارە کرن.

ئه‌ڤرۆ نيوز:
شارەزایەکێ پەیوەندیێن نێڤدەولەتی ئاماژە بڤێ چەندێ دکەت، ھەموو پێشبینی ئاماژەنە بۆ چێبوونا شەڕەکێ مەزن ل دەڤەرێ و بتایبەتی دناڤبەرا ئیران و ئەمریکا دیارکر، نەخشێ دەڤەرێ دێ بھێتە گوھۆڕین و شەڕەکێ مەزن دێ ل دەڤەرێ چێبیت.

دکتۆر شێرزاد زەکەریا، مامۆستایێ زانکۆیێ زاخۆ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: ل گورەی پێشبنیا دەڤەر یا بەر ب شەڕەکێ مەزن دچیت و دەڤەرا رۆژھەلاتا ناڤین دێ شەڕەکێ ئیکلاکەر بخۆڤە بینیت، گوھۆڕینێن سیاسەتا ئەمریکا ل گوھۆڕینا شیرەتکارێ ئاسایشا نەتەوەیا ئەمریکا و وەزیرێ دەرڤە ب ھەروە نەبوویە و پلان ھەنە بۆ دەڤەرێ، ژ بەر کو چەندین کەسایەتیێن بلندێن ئەمریکا ئەڤ چەندە خویاکریە، نابیت کۆمارا ئیسلامیا ئیرانێ ئاھەنگا 40 سالیا دامەزراندنا خوە بگێڕیت ، ھەروەسا تەنازۆلاتێن ئەمریکا ژبۆی تورکیا بچیتە عەفرینێ د بەرژەوەندیا تورکیا دا ئەڤە بێ بەرامبەر و ب ھەروە بڕیار لسەر نەھاتیەدان، ئەمریکا یا خوە بەرھەڤدکەت بۆ شەڕەکی دگەل ئیرانێ ھەرچەندە وەلی عەھدێ سعودیێ راگەھاندیە، دەمێ پازدەسالا دیارکریە بۆھێرشا لسەر ئیرانێ، بەلێ وەک خوایە شەڕێ ناڤبەرا ئەمریکا و ئیرانێ ڤی دەمێ درێژ ناڤەکێشیت و دێ دەمەکێ زۆر ناڤەکێشیت، ژ بەرکو بدیتنامن دێ شەڕێ ئەمریکا و ئیرانێ نێزیک دەستپێبکەت، نیشانێن ئەڤی شەڕی دیارن ھەر بجە ھێلانا دەڤەرێ بۆ تورکیا و فەڕەنسا نیشانێن گوھۆڕینێن مەزنن ل دەڤەرێ، بتایبەتی بەرێ ژی ھەر فەڕەنسا دەستھەلاتداربویە ل دەڤەرێ.

دکتۆر شێرزاد زەکەریا دیارکر، دەڤەر دێ پارچە پارچە ببیت، گوھۆڕین دێ بکەڤنە نەخشێ دەڤەرێ من بخوە بابەتەک لبەردەستە دیرۆکا بابەتی بۆ سالێن 1980 ڤەدگەڕیت و بەحسێ پارچەکرنا سووریێ دکەت بۆ پێنج دەولەتان، ژوان ژی دەولەتەک دێ بۆ کوردا بیت، مەرەما من ئەڤە ل سالێن ھەشتیا پێشبینی ھەبویە سووریا دێ ھێتە پارچەکرن و گوھۆڕین دێ ل نەخشەیێ دەڤەرێ دا ھێنەکرن.

ژ لایێ خۆڤەژی دکتۆر خەلیل ئیسماعیل بسپۆرێ جوگرافیا سیاسی بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: شەڕێ سیێ یێ جیھانی دەستپێکریە، بەلێ شەڕەکێ سار یێ بڕێڤەدچیت و ب وەکالەت یێ دھێتەکرن، ئانکو مەرەما من ب وەکالەت ئەڤە ولاتێن زلھێز راستەوخۆ یێ شەڕی ناکەن، بەلێ ھەر ئێک ژوان چەند دەولەتەک پێڤە گرێداینە و شەڕێ ھەڤدوو دکەن، ب دیتنامن دێ دەڤەر کەڤیتە ئالۆزیێن مەزندا و نەخشەیێ دەڤەرێ دێ ھێتە گوھۆڕین، بەلێ دێ چاوا و ب چو شێوەیەکی ئەف گوھۆڕین روویدەن، ئەوێ پەیوەندی ب روویدانێن بھێن ڤە ھەیە.