ئه‌ڤرۆ نيوز:
د هه‌ڤدیتنه‌كێ دا ل گه‌ل جێگرێ سه‌رۆكێ لاوێن سیاسی یێن جیهانی فه‌لاح حه‌سه‌ن، وه‌زیرێ ده‌رڤه‌یێ ئسپانیا (ئه‌لفۆنسۆ ده‌ستیس) خوه‌یاكر، نوكه ئه‌و دوێ چه‌ندێ گه‌هشتینه، كو ریفراندۆما هه‌رێما كوردستانێ و كه‌ته‌لۆنیا گه‌له‌ك ژ ئێك جودانه.
پشكه‌كا وێ هه‌ڤدێتنێ یا تایبه‌ت بوو ب ره‌وشا كوردستانێ و ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا هه‌رێما كوردستانێ، فه‌لاح حه‌سه‌ن كو لاوه‌كێ كورده و پۆستێ جێگرێ سه‌رۆكێ لاوان یا سیاسی یا جیهانێ هه‌یه، بۆ كوردستانێ و دوستێن ده‌رڤه دبێژیت، گه‌له‌ك یا پێدڤیه ئاگه‌هداریا حوكمه‌تا ئسپانیا و مه‌لله‌تێ ئسپانی بهێته كرن، كو ئه‌م و كه‌ته‌لۆنیا وه‌ك ئێك نینن و ره‌وشا سیاسی یا مه گه‌له‌ك یا جودایه.
جێگرێ سه‌رۆكێ لاوێن سیاسی یێن جیهانێ بۆ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌یێ ئسپانیا رونكر، هه‌كه مه‌درید پایته‌ختێ عیراقێ بایه وه‌كو حوكمه‌تێ به‌غدا كیمیاباران و ب ساخی بنئاخكرنا ملله‌تێ كوردستانێ نه‌كربا، چو جاره‌كێ ژی كوردان هزرا سه‌ربخوه‌یێ و جوودا بوونێ نه‌دكرن، به‌لێ به‌غدا ب گه‌نده‌لترین و ترسناكترین پایته‌ختێ جیهانێ دهێته بناڤكرن، هه‌روه‌سا بۆ مه گه‌له‌ك نه‌یا ڕوه‌ایه كو ریفراندۆما كوردستانێ ل گه‌ل ریفراندۆما كه‌ته‌لۆنیا بهێته به‌راوه‌د كرن.
ژئالیێ خوه‌ڤه، وه‌زیرێ ده‌رڤه‌یێ ئسپانیا ( ئه‌لفۆنسۆ ده‌ستیس) سوپاسیا وی گه‌نجێ كورد كر و ده‌ستخوشی بۆ وان پێزانینان كرن، پاشی به‌حسا قاهره‌مانیا ملله‌تێ كوردستانێ د شه‌ڕێ دژی چه‌كدارێن تیرۆرستێن داعشێ كرن، ل دووماهیا گۆتنێن خوه‌دا ئاماژه‌دا وێ چه‌ندێ، كو ئه‌و نوكه تێگه‌هشتن كو ریفراندۆما هه‌رێما كوردستانێ جوداهیه‌كا ته‌مام ل گه‌ل ریفراندۆما كه‌ته‌لۆنیا هه‌یه.
فه‌لاح حه‌سن هه‌روه‌سا گۆت: ب كاره‌كێ پێدڤی دزانم كو ئسپانیا وه‌ك ملله‌ت و حوكمه‌ت ژی د ره‌وشا هه‌رێما كوردستانێ ب گه‌هن و دژاتیا مه نه‌كه‌ن،چونكی ئسپانیا رۆله‌كێ كارتێكه‌ر ل سه‌ر سیاسه‌تا وه‌لاتێن ئورۆپا هه‌یه، ب تایبه‌تی رۆلێ په‌رله‌مانێ ئورۆپا.
جێگرێ سه‌رۆكێ لاوێن سیاسی یێن جیهانی هه‌روه‌یا گۆت: ره‌خنه ل دوه‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا كوردستانێ ژی كرن، كو رۆله‌كێ خراب دگێرن دده‌مێ ئه‌نجامدانا ریفراندۆما كه‌ته‌لۆنیا كو ئه‌و بوویه خاله‌كا نه‌گه‌تیڤ بوو بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌رێما كوردستانێ.
ئه‌ڤرۆنيوز:
نوونه‌رێن جڤاتا نيشتمانى يا كوردى ل سووريێ بۆ كۆنگرێ جنێف راگه‌هاند، هاتنا هێزێن رژێما سووريێ بۆ عه‌فرينێ وه‌كريه توركيا هێرشێن خوه توندتر بكه‌ت بۆ سه‌ر وى باژێرى، چونكى ل شوونا وێ چه‌ندێ سووريا هيزێن فه‌رمى ب هنێريت، هێزا حه‌شدا شه‌عبى بۆ عه‌فرينێ يا هنارتى.
ئيبراهيم برۆ، نوونه‌رێ جڤاتا نيشتمانى يا كوردى ل سووريێ بۆ كۆنگرێ جنێف بۆ مالپه‌رێ فه‌رميێ پارتى گۆت” هێرشێن توركيا دبه‌رده‌وامن ورێككه‌فتنا دناڤبه‌را په‌يه‌دێ ورژێما سووريێ هێشتا چو هێزه‌كا فه‌رمى يا رژێما سووريێ نه‌چوويه دناڤ عه‌فرينێ دا وتنێ حه‌شدا شه‌عبى ل ده‌ڤه‌رێ يا هه‌ى ويا چوويه دناڤ عه‌فرينێ دا، ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژى وه‌كريه توركيا هێرشێن خوه بۆ سه‌ر وى باژێرى زێده‌تر وتوندتر بكه‌ت، چونكى ژبلى وێ چه‌ندێ كو رێككه‌فتن يا رۆهن نينه وئه‌و هێزا هاتى ژى كو حه‌شدا شه‌عبى يه، نه‌شێت جهێ هێزا يه‌په‌كێ بگريت، له‌وما توركيا قه‌ناعه‌تى ب راگرتنا هێرشان ناكه‌ت”.
ئيبراهيم برۆ ل دۆر بزاڤێن نێڤده‌لوه‌تى گۆت” ئه‌م وه‌كو ئه‌نه‌كه‌سه دبه‌رده‌وامين ل بزاڤێن خوه بۆ وێ چه‌ندى شه‌ر بهێته راگرتن ول گه‌ل چه‌ندين وه‌لاتان كو سه‌ره‌دانا وان مه‌كريه، مه داخواز كريه شه‌ر بهيته راگرتن، چونكه ژبلى زيانێن شه‌رى، دترسين كو ديموگرافيا ده‌ڤه‌رێ ژى گورانكارى ل سه‌ر بهێته كرن ژبه‌ر هاتنا وان هێزان بۆ ده‌ڤه‌رێ، به‌لێ ب شێوه‌كێ گشتى چو پێنگاڤه‌ك بۆ راگرتنا شه‌رى نه‌هاتيه هاڤێتن”.
دياركر” برياره كۆنگرێ ئه‌ستانه بهێنه گرێدان وتێدا توركيا ورووسيا وئيران ژى دێ پشكداربن، دبيت وى ده‌مى برياره‌ك بهێته دان بۆ راگرتنا شه‌رى ل عه‌فرينێ، به‌لێ ژبه‌ر هاتنا وێ هێزا حه‌شدا شه‌عبى يا ب سه‌ر ئيرانێ ڤه، دبيت هه‌كه شه‌ر ژلايێ توركيا ڤه بهێته راگرتن، جاره‌كادى شه‌ر ل گه‌ل وێ هيزا حه‌شدا شه‌عبى دروست ببيت”.
ئەڤرۆنیۆز، سالار دۆسكی:
مەریوان نەقشەبەندی بەرپرسێ پەیوەندی و راگەهاندنێ ل وەزارەتا ئەوقاف و كارۆبارین ئاینی ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بۆ ئەڤرۆ نیۆز راگه‌هاند، نڤیسار گەهشتیە مە كو 28/ ڤێ هەیڤێ خەلكێ كوردستانێ ب رێيا فرۆكخانێن كوردستانێ دشێن سەره‌دانا وەلاتێ سعودیێ بكەن بۆ ئه‌داكرنا عومرێ، دیاركرژى كو ئەڤ چه‌نده دێ ب مەرجەكی بیت ئه‌وژى بەغدا چوونا عومرێ رێكخستنێ تێدا بكەت.
مەریوانی ئەو ژی گۆت”هەتا نوكە بریارا فەرمی نەدایە و ب تنێ نڤسیار گەهشتیە مە و ئەڤە پرۆپاگندا هەلبژارتنانە و مزایدێن سیاسی نە سەرۆكێ وەزیرێن عیراقێ دكەت، چونكى دیاره گەشتا عومرێ بابەتەكێ مرۆڤایەتی یە خەلك بۆخوە لاڤا ژ خودێ دكەت”.
هێشتا گۆت” چونا عومرێ وەك حوكمەتا كوردستانێ ژ كەسەكێ قەدەغەنەكریە و خەلك دشێت ب فرۆكان بچیتە بەغدا و بچیتە عومرێ، لێ خەلكێ كوردستانێ ژی كوردپەروەر بووینە و كەسەك پشتی گرتنا فرۆكخانێن هه‌رێمێ ل به‌رامبه‌ر گه‌شتێن ده‌رڤه نەچوویە بەغدا كو ژوێرێ بچيته سعوديێ بۆ عومرێ”.
دياركر” حوكمەتا عیراقێ ب دو ملیۆن دۆلاران زیان ڤێ كەفتیی یە كو پشتی فرۆكخانێن كوردستانێ بۆ گه‌شتێن نێڤده‌وله‌تى هاتینە گرتن كو خەلك نەچوویە عومرێ، دیسا مەرجێن بەغدا ئەوە بۆ هەر كەسەكێ بچیتە عومرێ دڤێت 25 دۆلاران بدەتە بەغدا و پێشتر كوردستانێ بۆ هەر كەسەكی 50 دۆلار وەردگرتن”.
ئه‌ڤرۆنيوز:
كوسته‌ره‌كا تژى نه‌فه‌ر ل ترافكلايتا سور دده‌ت ودئه‌نجامدا روودانه‌كا لێكدانێ ل گه‌ل ترومبێله‌كا دى دكه‌ت.
فازل حاجى، په‌يڤدارێ رێڤه‌به‌ريا هاتنوچوونا پارێزگه‌ها هه‌ولێرێ ڤيديۆيوكێ به‌لاڤ دكه‌ت ودبێژيت” دوهى ئێڤارى ل سيريانا دايك ل باژێرێ هه‌ولێرێ يا تژى نه‌فر ل گلۆپا سور يا ترافكلايتێ نه‌راوه‌ستا ودئه‌نجامدا تووشێ لێكدانێ بوو ل گه‌ل ترومبێله‌كا دى ژ جۆرێ هيونداى”.
دياركر ژى” ژ ئه‌نجامێ روودانێ، شوفێرێ ترومبێلا هيونداى برينداربوو وزيانێن مه‌زن ب هه‌ردو ترومبێلان و رێكێ ودوكانان كه‌فت”.
ئه‌ڤرۆ نیوز، نه‌وزاد هلۆرى:
جوره نه‌خوه‌شیه‌ك دناڤ بالندێن كوڤى ل سنورێ ده‌ڤه‌را باله‌كایه‌تى یا سه‌ر ب قه‌زا چومان ڤه په‌یدابوویه و هژماره‌كا مه‌زن یا بالنده‌یان كوشتینه ، سه‌رۆكێ رێكخراوه‌كا ژینگه‌هێ ژى ل ده‌ڤه‌رێ داخوازيێن ب له‌ز یێن چاره‌سه‌ركرنا بالنده‌یان دكه‌ت.
هه‌ژار ئیدلیبى، سه‌رۆكێ رێكخراوا وار بۆ پاراستنا ژینگه‌هێ ل ده‌ڤه‌را سۆران دیاركر كو ژبه‌ر ئه‌گه‌رێ نه‌خوه‌شیه‌كا كۆژه‌ك، هژماره‌كا بالنده‌یان ل سنورێ قه‌زا چومان ژناڤچووينه و بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز گۆت” ده‌ڤه‌را باله‌كایه‌تى یا تژى یه ژ هه‌موو جۆرێن بالنده‌یان ، به‌لێ ده‌مه‌كه هژماره‌كا بالندێن ژ جۆرێ ” قه‌لێن باچكى” ب ئه‌گه‌رێن نه‌دیار دمرن”.
زێده‌تر گۆت” مه ب هه‌ڤكاریا لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار سه‌ره‌دانا جهێ مرنا بالنده‌یان كریه و مه هنده‌ك ژ وان بالنده‌یێن مرى ره‌وانه‌ى پشكنینان كرینه ل هه‌ولێرێ بۆ زانینا ئه‌گه‌رێ نه‌خوه‌شيێ و جۆرێ وێ ، به‌لێ هێشتا ئه‌نجام نه‌هاتیه زانین”.
زه‌ید له‌تیف شاره‌زایێ ڤيتێرنه‌رى ل ده‌ڤه‌رێ دیاركر كو دو ئه‌گه‌رێن سه‌ره‌كى بوه‌ینه سه‌ده‌م كو ه‌ند بالنده ل سنورێ ده‌ڤه‌را باله‌كایه‌تى بمرن و گۆت” وان بالنده‌یان جۆره خوارنه‌كا ژه‌هراوى خواریه كو گومان دهێته‌كرن گوشت و خوارنا گیانه‌وه‌ر و بالنده‌یێن مرار خواربیت ، یان ژى دبیت ئه‌و بالنده تووشى جۆره ئه‌نفلونزایه‌كا تایبه‌ت ببن و بڤێ ئه‌گه‌رێ مربن ، به‌لێ بۆ هه‌ردو ئه‌گه‌ران ژى دووڤچوون و پشكنینێن زێده‌تر دهێنه‌كرن”.
ئه‌ڤرۆنيوز:
وه‌زاره‌تا خواندنا بلند وڤه‌كۆلينێن زانستى، راگه‌هاند، بريار هاته دان ب راگرتنا وه‌رگرتنا پرۆپۆزه‌لان بۆ دامه‌زراندنا زانكۆ وپه‌يمانگه‌هێن تايبه‌ت ل هه‌رێما كوردستانێ.
عه‌باس ئه‌كره‌م، په‌يڤدارێ وه‌زاره‌تا خواندنا بلند وڤه‌كۆلينێن زانستى دبه‌ياننامه‌كێ دا گۆت” ب فه‌رمانى وه‌زارى يا هژمار 286 ل 22/2/2018 ب ئيمزايا يوسف گۆران وه‌زيرێ خواندنا بلند وڤه‌كۆلينێن زانسى، بريارا راگرتنا وه‌رگرتنا پرۆپۆزه‌لان بۆ دامه‌زراندنا زانكۆ وپه‌يمانگه‌هێن تايبه‌ت ل هه‌رێما كوردستانێ”.
عه‌باسى رۆهنكر ژى” ئه‌و برياره بۆ ديراسه‌كرن وهه‌لسه‌نگاندنا ره‌وشا زانكۆ وپه‌يمانگه‌هێن تايبه‌ت يێن هه‌رێما كوردستانێ كوردستانێ يه ژ روويێ زانستى وئه‌كاديمى وكارگێرى ودارايى وژێرخانێ ”.
خوياكر ژى” ئه‌و برياره كو يا گرێدايه ب راگرتنا وه‌رگرتنا پرۆپۆزه‌لان بۆ دامه‌زراندنا زانكۆ وپه‌يمانگه‌هێن تايبه‌ت يا چوويه دوارێ بجهئيناني دا وهه‌تا 31/12/2019 دێ يا به‌رده‌وامبيت”.
نوكه ل هه‌رێما كوردستانێ 15 زانكۆ و10 په‌يمانگه‌هين تايبه‌ت ل هه‌ريما كوردستانێ يێن هه‌ين.
ئه‌ڤرۆنيوز:
بريارده‌رێ لژنا دارايى ل جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ راگه‌هاند، به‌غدا يا رازى يه پشكا بودجا هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ته 14%، به‌لێ هه‌تا نوكه هه‌لويستێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ يێ رۆهن ننيه كا دێ ب وێ پشكي رازى بيت، يان نه.
ئه‌حمه‌د حاجى ره‌شيد، بريارده‌رێ لژنا دارايى ل جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ گۆت” حوكمه‌تا عيراقێ يا رازى يه كو پشكا هه‌رێما كوردستانێ ژبودجا گشتى يا عيراقێ ژ 12،67% بۆ 14% زێده بكه‌ت، به‌لێ نزانين هه‌لويستێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل دۆر وێ چه‌ندێ چيه”.
ناڤبرى زێده‌تر بۆ رووداو گۆت” دێ دبزاڤێن خوه دا دبه‌رده‌وام بين كو ل بودجا 2018 عيراق پشكا 17% بۆ هه‌رێما كوردستانێ بچه‌سپينيت، به‌لێ ئه‌ڤه كاره‌كێ ب ساناهى نينه ب تايبه‌ت هه‌كه داخوازيێن سونه‌يان دبودجێ دا بهێنه بجهئينان”.
بريارده‌رێ لژنا دارايى يا جڤاتا نوونه‌ران خوياكر” كۆمبوونا هه‌رسێ سه‌رۆكايه‌تيێن عيراقێ بۆ دانوستاندنێ ل دۆر پرۆژه قانوونا بودجا 2018 تووشى شكه‌ستنێ بوو وحه‌يده‌ر عه‌بادى سه‌رۆك وه‌زيرێن عيراقێ ئاماده نه‌بوو دكۆمبوونه‌كا ب وى جۆرى به‌رهه‌ڤ بيت وڤێ چه‌ندێ شكه‌ستن ب كۆمبوونێ ئينا”.
ب گۆره‌ى پرۆژه قانوونا بودجا 2018 يا عيراقێ كو ل 5/11/2017 ل جڤاتا وه‌زيرێن عيراقێ هاتيه په‌سه‌ندكرن وبلندكرن بۆ جڤاتا نوونه‌ران، پشكا بودجا هه‌رێما كوردستاتێ ژ 17% بۆ 12،67% هاتيه كێمكرن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئيدارا ئه‌مريكى دێ سزايان ل سه‌ر عيراقێ سه‌پينيت بۆ ڤه‌گراندنا ئه‌و چه‌كێن فرۆتينێ وكه‌فتينه ده‌ستێ حه‌شدا شه‌عبى.
رۆژناما شه‌رقولئه‌وسه‌ت يا له‌نده‌نى دهژمارا خوه يا شه‌مبيێ 24/2/2018، به‌لاڤكر كو ئه‌مريكا سزا خستينه سه‌ر حوكمه‌تا عيراقێ ژبه‌ركو هنده‌ك ژوان چه‌كێن پێشكه‌فتى ئه‌وێن فرۆشتينه به‌غدا بۆ شه‌رێ داعشێ، يێن كه‌فتينه ده‌ستێ حه‌شدا شه‌عبى.
هه‌ڤده‌م سايتێ ده‌يلى بيست يێ ئه‌مريكه ئاشكراكر كو ب كێمێ 9 تانكێن پێشكه‌فتى يێن ئه‌مريكى ژ جۆرێ ئه‌برامز هه‌ر ژ سالا 2015 وه‌ره يێن كه‌فتينه دده‌ستێ حه‌شدا شه‌عبى دا كو ل گه‌ل چه‌ند چه‌كێن دى يێن پێشكه‌فتى دا ب كۆژمێ چار مليۆن دۆلاران بۆ عيراقێ هاتينه فرۆتن.
وێ رۆژناما ئه‌مريكى دياركر كو ئه‌و تانكێن پێشكه‌فتى دچارچۆڤێ هێرشا له‌شكرێ عيراقێ وحه‌شدا شه‌عبى بۆ سه‌ر باژێرێ كه‌ركووكێ هاتن بكارئينان وئالايێ گرۆپێن دناڤ حه‌شدا شه‌عبى ل سه‌ر بوون ونوكه ژى واشنتۆن فشارێن خوه ل سه‌ر به‌غدا زێده‌تر كرينه بۆ وێ چه‌ندێ وان تانكان بزڤرينيت.
به‌لێ كه‌ريم ئه‌لنورى كو ئێك ژ سه‌ركردێن حه‌شدا شه‌عبى يه و ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سياسى يا رێكخراوا به‌در كو هادى ئه‌لعامرى سه‌رۆكێ وێ يه، بۆ رۆژناما شه‌رقولئه‌وسه‌ت گۆت” چو تانه‌كێ ئه‌مريكى مه وه‌رنه‌گرتيه، به‌لێ هنده‌ك جاران ئه‌و چه‌كێن دهێنه بكارئينان ژلايێ حه‌شدا شه‌عبى ڤه ب هه‌ماهه‌نگى يه ل گه‌ل له‌شكرێ عيراقێ”.
ئه‌ڤرۆنيوز:
ئه‌ميندارێ گشتيێ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه راگه‌هاند، هاريكاريێن وه‌لاتێن هه‌ڤپه‌يمان بئه‌مريكا ژى ڤه بۆ پێشمه‌رگه‌ى دبه‌رده‌وامن ونه‌هاتينه راگرتن، گۆت ژىئه‌ڤ ساله ئه‌مريكا ب 365 مليۆن دۆلاران دێ هاريكاريا پێشمه‌رگه‌ى كه‌ت وئۆمێدهك يا هه‌ى سوباهى ئێكشه‌مبى قۆناغ ب قۆناغ ده‌ست ب به‌لاڤكرنا وى پاره‌ى بهێته كرن.
جه‌بار ياوه‌ر، ئه‌ميندارێ گشتيێ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه گۆت” ئه‌و هاريكاريا ئه‌مريكا ل سالا 2018 بۆ پێشمه‌رگه‌ى دياركرى چو ده‌مه‌كى پێكڤه ناهێته هه‌رێما كوردستانێ، ئه‌و پاره كو 365 مليۆن دۆلاره هه‌يڤانه بۆ مووچێ نێزيكى 36 هزار پێشمه‌رگه‌يان دێ هێته دابينكرن، هه‌يڤانه ئه‌و پاره ب قۆناغ دێ گه‌هيته وه‌زاره‌تا دارايى يا هه‌رێما كوردستانێ وكۆژمێ وى يێ هه‌يڤانه 26 مليار ديناره”.
ياوه‌رى زێده‌تر بۆ رووداو گۆت”چو وه‌لاته‌كى هاريكاريێن خوه بۆ پێشمه‌رگه‌ى نه راوه‌ستاندينه وئومێده‌ك يا هه‌ى ل سوباهى ئێكشه‌مبى ده‌ست ب به‌لاڤكرنا وێ هاريكاريا ئه‌مريكا بهێته كرن، ئه‌وژى بۆ مووچێ 14 ليوايێن وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه وبنگه‌هێن مه‌شق وراهێنانێ يه كو نێزيكى 36 هزار پێشمه‌رگه‌يانه”.
ل سالا 2017 ژى ئه‌مريكا ب كوژمێ 415 مليۆن دۆلاران هاريكاريا وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه كربوو.
نيشاندان