ئه‌ڤرۆ نیوز:
دۆنالد ترامپ، سه‌رۆكێ ئه‌مریكا گۆتارا خوه یا چاڤه‌رێكری ل دۆر ئورشه‌لیمێ (قودسێ) پێشكێش كر و راگه‌هاند: ده‌م هاتییه ئورشه‌لیمێ وه‌ك پایته‌ختا ئسرائیلێ بناسینین.”
ئێكسه‌ر پشتی گۆتارا وی خوه‌نیشاندان ل چه‌ندین وه‌لاتێن ئیسلامی ده‌ست پێ كر.
ل رامه‌لایا فه‌لستینێ خوه‌نیشاندانێن مه‌زن ده‌ست پێ كرن و ل سته‌نبولێ ژی خه‌لك ل هه‌مبه‌ری كۆنسولخانه‌یا ئه‌مریكا كۆم بوون و نه‌رازیبوون ده‌ربری.
ئەڤرۆ نیوز ، نەوزاد هلوری.
ئێڤارە درەنگی یا ئەڤرۆ ل سنۆرێ دەڤەرا بارزان دو گەنج دکەڤنە سەر بومبەکا چاندی و دهێنە کوشتن، گومان دهێتەکرن کو پەکەکێ ئەو بومبە چاند بیت.
دڤی واریدا هەوار ئەرگوشی ئاخفتنکەرێ پولیسێن قەزا سوران بو ئەڤرۆ نیوز گۆت: (ئێڤارە دڕەنگی یا ئەڤرۆ ژ ئەگەرا بومبەکا چاندی دو گەنجێن دەڤەرا بارزان ب ناڤێ هەژار عەتەم بێداوی و محەمەد فەتحوللا بێداوی ل دەڤەرا ب ناڤ مێروز کو دکەڤیتە سنۆرێ ناحیا شێروان ل دەڤەرا بارزان دهێنە کوشتن).
زێدەتر گوت: (هەتا نها ناهێتە زانین کا ئەو بومبە کێ دانایە، بەلێ پولیسێن دەڤەرێ دەست ب ڤەکولینێ کریە و تەرمێن هەردو گەنجان ژی رەوانەیێ نەخوشخانا داد کرینە، بومبەژی ل بن ترومبێلا وان تەقیە).
ل گورەی زانیاریێن خەلکێ دەڤەرێ گومان دهێتەکرن کو بومبە یا پەکەکێ بیت.
ئەڤرۆ نیوز:
دۆنالد ترەمپ، سەرۆکێ ئەمرکیا ئورشەلیم “قودس” وەکو پایتەختێ ئسرائیل ناساند و داخواز ژ وەزارەتا دەرڤە یا وەلاتێ خوە کر کار بۆ ڤەگۆهاستنا بالۆێزخانا ئەمریکا ژ تەلئەبیب بۆ قودسێ دکەت.
دۆنالد ترەمپ ب ئاماژەدان بۆ بزاڤێن ئاشتیێ د ناڤبەرا ئسرائیل و فەلستین دا، دا و گۆت: “ئەمریکا پشتەڤانیێ ل دو دەولەتان دکەت بۆ ئسرائیل و فلەستین”.
سەرۆکێ ئەمریکا تەکست ل سەر وێ چەندێ کر کو هەموو سەرکردەیەکێ ئەمریکی شکەستن ئینایە د ڤەگوهاستنا بالۆێزخانا ئەمریکا بۆ ئۆرشەلیم.
ئه‌ڤرۆنيۆز:
حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ پرۆژه‌كێ وه‌زاره‌تا ساخله‌ميێ ل دۆر وه‌رگرتنا باجێ ل سه‌ر جگاران ونه‌رگێلا وڤه‌خوارنێن كحۆلى ب رێژا 5% ژبهايێ وان په‌سه‌ندكر.
رێكه‌وت حه‌مه ره‌شيد وه‌زيرێ ساخله‌ميێ ل هه‌رێما كوردستانێ دكۆنگره‌كێ رۆژنامه‌ڤانى دا راگه‌هاند” وه‌زاره‌تا ساخله‌ميێ پرۆژه‌ك پێشكێشى جڤاتا وه‌زيرێن هه‌رێما كوردستانێ كربوو ب مه‌ره‌ما وه‌رگرتنا باجێ ل سه‌ر جگاره ونه‌رگيلا وڤه‌خوارنێن كحۆلى”.
رێكه‌وتى گۆت ژى” رێژا باجێ ئه‌وا حوكمه‌تێ په‌سه‌ندكرى ل سه‌ر وان كه‌ره‌ستان دگه‌هيته 5% ژ بهايێ وان”.
رۆهنگر ژى” پتريا وه‌لاتێن پێشكه‌فتى باجێ ل سه‌ر جگاران وڤه‌خوارنێن كحۆلى وه‌ردگريت وحوكمه‌تا هه‌رێمێ ژى ب رۆلێ خوه رابوو ب رێيا په‌سه‌ندكرنا پرۆژێ وه‌زاره‌تا ساخله‌ميێ ل دۆر وه‌رگرتنا باجێ ل سه‌ر وان كه‌ره‌ستان”.
ل دۆر ده‌مێ وه‌رگرتنا باجێ ل سه‌ر وان كه‌ره‌ستان، گۆت”پشتى ب شێوه‌كێ فه‌رمى دهێته به‌لاڤكرن، دێ ئه‌و بريار هێته بجهئينان”.
گۆت ژى” داهاتێ ژ وێ باجێ دهێت دێ هێته بكارئينان بۆ مه‌زاختيێن پشكا خوه‌پاراستنێ ژنه‌خوه‌شيێن ئه‌و كه‌ره‌سته دبنه ئه‌گه‌رێ وان”.
ئه‌ڤرۆنيۆز:
په‌يڤدارێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ به‌رسڤا ئاخڤتنێن حه‌يده‌ر عه‌بادى سه‌رۆك وه‌زيرێن عيراقێ دده‌ت.
دوهى سێشه‌مبى 5/12/2017، حه‌يده‌ر عه‌بادى، سه‌رۆك وه‌زيرێن عيراقێ دكۆنگرێ رۆژنامه‌ڤانيێ هه‌فتيانه دا به‌حسێ هه‌رێما كوردستانێ كربوو، سه‌فين دزه‌يى په‌يڤدارێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دداخۆيانيه‌كێ دا بۆ مالپه‌رێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ راگه‌هاند” به‌رێز عه‌بادى چه‌ندين جاره به‌حسێ وێ چه‌ندێ دكه‌ت كو مووچێن مووچه‌خۆرێن هه‌رێما كوردستانێ دێ هنێريت ونوكه هووربينيێ دليستێن مووچه‌خۆرێن هه‌رێمێ دا دكه‌ن، به‌لێ وه‌كو مه به‌رى نوكه ژى گۆتى، حوكمه‌تا فيدرال هه‌تا نوكه داخواز چو ليسته‌كێ ژ حوكمه‌تا هه‌رێمێ نه‌كريه، له‌وما ئه‌م دئاگه‌هدار نينين ونزانين وان كيش ليسته هه‌يه كو حوكمه‌تا به‌رێز عه‌بادى مژوولى هووربينيا وێ يه؟ خه‌لكێ كوردستانێ ئێدى باش ل وێ چه‌ندێ گه‌هشتيه ئه‌وا ل ميديايى دهێته به‌حسكرن، تنێ گۆتنن، له‌وما چو باوه‌ريه‌ك ب وان ئاخڤتنان نه‌مايه”.
ل دۆر بابه‌تێ ده‌رگه‌هێن سنورى وبه‌رده‌واميا داخستنا فرۆكخانێن هه‌رێمێ، په‌يڤدارێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ گۆت ” ل دووڤ مادێ 114 ژدستوورێ عيراقێ، ب رێڤه‌برنا ده‌رگه‌هێن سنورى ده‌ستهه‌لاتا حوكمه‌تا فيدرال بتنێ نينه، به‌لكو ب هه‌ڤپشكى ل گه‌ل هه‌رێمێ دێ هێنه ب رێڤه‌برن، بۆ ڤێ مه‌ره‌مێ ژى، مه به‌رده‌وام يا راگه‌هاندى كو حوكمه‌تا هه‌رێمێ يا به‌رهه‌ڤه بۆ هاريكاريێ وهه‌ماهه‌نگيێ وداخستنا فرۆكخانان ژى، ئه‌و سزادانا وه‌لاتيێن هه‌رێما كوردستانێ يه، سزادانا وان نه‌خوه‌ش وپێشمه‌گايه كو ل ده‌مێ به‌رگريێ ژ هه‌رێما كوردستانێ وژ عيراقێ ل شه‌رێ دژى داعشێ دا برينداربووين وپێدڤى ب چاره‌سه‌ريێ ل ده‌رڤه‌ى وه‌لاتى هه‌يه، گه‌شتكرن ب رێيا فرۆكخانا به‌غدا، يان باژێرێن دى يێن عيراقێ وه‌سا يا ب ساناهى نينه وه‌كو به‌رێز عه‌بادى به‌حس دكه‌ت، مه‌زاختنا گه‌شتێ ل سه‌ر وه‌لاتيان زێده دبيت وده‌مه‌كێ زێده ژى ڤه‌دگريت، پرسيار ئه‌وه: بۆچى وه‌لاتيێن به‌غدا، يان نه‌جه‌ف، يان به‌سرا مافێ وێ چه‌ندێ هه‌يه ژباژێرێن خوه راسته‌وخوه بچنه ده‌رڤه‌ى وه‌لاتى، به‌لێ وه‌لاتيه‌كێ هه‌رێمێ ئه‌و ماف نينه؟ ئه‌ڤه ژكيڤه وه‌لاتيبوونه؟!!
سه‌باره‌ت حوكمه‌تا هه‌رێمێ وكيشێن سياسى يێن هه‌رێما كوردستانێ كو عه‌بادى به‌حس كرى، په‌يڤدارێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ، رۆهنكر” مه ده‌مێ هندێ نينه به‌حسێ وان هه‌موو كێشه وكه‌موكوريان بكه‌ين كو هه‌ر ل ده‌ستپێكا ده‌ست بكاربوونا كابينا به‌رێز عه‌بادى تووشى حوكمه‌تا وى بووين، ئه‌ڤه بابه‌تێ مه نينه وچو مفايه‌ك بۆ ڤێ ره‌وشێ نينه، ل دۆر حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ژى، شه‌رعيه‌ت ژ په‌رله‌مانى وگه‌لێ كوردستانێ يا وه‌رگرتى وچو پێدڤيه‌ك ب شه‌رعيه‌ت پێدانا خه‌لكى دى نينه، ب شێوه‌كێ قانوونى ژى ب دو خۆلێن ته‌شريعى ل گه‌ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ دێ به‌رده‌وام بيت وده‌ستهه‌لاتا تمام ل سه‌ر هه‌موو هه‌رێما كوردستانێ يا هه‌ى”.
په‌يڤدارێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دياركر ژى كو”هه‌رێما كوردستانێ وه‌كو به‌رده‌وام راگه‌هاندى، راستگۆيانه وب نيازپاكى داخواز دانوستاندنێ بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشان دكه‌ت، به‌لێ ئه‌وێ به‌رسڤێ نه‌ده‌ت وتنێ ب رێيا ميديايێ وكۆنگرێن رۆژنامه‌ڤانى بۆ پرۆپاگندێ، نه‌كو بۆ چاره‌سه‌ريێ، به‌رده‌وام به‌حسێ چاره‌سه‌ريێ ولێك تێگه‌هشتنێ ووه‌لاتيبوونێ ووان ده‌سته‌واژان دكه‌ت، به‌رێز عه‌بادى يه، ئه‌ڤه ژى بێگومان چو خزمه‌ته‌كێ بۆ ره‌وشێ ناكه‌ت ونابيته ئه‌گه‌رێ چاره‌سه‌ريه‌كا جدى بۆ كێشان، به‌رۆڤاژى دێ بيته ئه‌گه‌رێ به‌رده‌واميا نه‌ساقامگيريێ.
ئه‌ڤرۆنيۆز:
ئيرانێ شانده‌كێ ئه‌منى وحكومى هنارتيه عيراقێ بۆ داخوازكرنا دوباره ڤه‌كرنا ده‌رگه‌هێ په‌روێز خان ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ.
فه‌رهاد ته‌جرى، نوونه‌رێ باژێرێ “قه‌سر شيرين” يێ ئيرانى ل په‌رله‌مانێ ئيرانێ، ل دووڤ شه‌فه‌ق نيۆز، راگه‌هانديه كو شانده‌ك ژ به‌رپرسێن له‌شكرى وئه‌منى يێن ئيرانى هه‌ر ژرۆژا ئه‌ينيا بۆرى ده‌ست ب دانوستاندان ل گه‌ل به‌رپرسێن عيراقى يێن په‌يوه‌نديدار كريه ب مه‌ره‌ما ڤه‌كرنا ده‌رگه‌هێ په‌روێز خان يێ سنورى.
پشتى هه‌رێما كوردستانێ پرۆسا ريفراندۆما سه‌ربخوه‌يێ ل 25 ئه‌يلوولا بۆرى ئه‌نجامداى، ئيرانێ، ل دووڤ داخوازا عيراقێ، ده‌رگه‌هێن سنورى ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ داخستبوون.
ته‌جرى گۆت ژى” په‌روێز خان مه‌زنترين خالا سنورى يه بۆ هنارتنا كه‌ره‌ستان ژئيرانێ بۆ عيراقێ وبه‌هانا حوكمه‌تا عيراقێ ئه‌وه كو هه‌ردو ده‌رگه‌هێن سنورى “خسروى وپه‌روێز خان” تنێ 50 كيلۆمه‌تر دناڤبه‌را وان دانه. به‌لێ ئه‌ڤه نه بهانه‌يه وپێدڤيه ئيران سه‌حكه‌ته به‌رژه‌وه‌نديێن خوه ونه‌بيته لايه‌ن دهه‌ڤركيێن ناڤخوه‌يى دا دناڤبه‌را به‌غدا وهه‌رێما كوردستانێ”.
دياركر ژى” به‌رده‌واميا داخستنا ده‌رگه‌هێ په‌روێز خان وراوه‌ستانا كارى، دێ زيانێ گه‌هينيته پێنج هزار كه‌سان وب ده‌هان كرێكار يێن بێ كار بووين”.
ئاماژه دا” به‌رده‌واميا هه‌لويستێ ئيرانێ، ل گه‌ل هه‌بوونا هه‌ڤركان ل بازارێ كوردستانێ، دبه‌رژه‌وه‌نديا وێ دا نينه”.
ئه‌ڤرۆنيۆز:
كه‌نالێ “فوكس نيۆز” يێ ئه‌مريكى دبێژيت، ژيانا مه‌سيحيان پشتى كونترۆلكرنا ده‌ڤه‌رێن وان ژلايێ ميليشيێن حه‌شدا شه‌عبى، گه‌له‌ك يا خراب بووى ومه‌ترسيا هاتنا داعشێ ژى دكه‌ن، دياركر ژى، بێ هه‌بوونا پاراستنا نێڤده‌وله‌تى، نه‌شێن ل ده‌ڤه‌رێن خوه بمينن.
په‌يامنێرێ كه‌نالێ “فوكس نيۆز” يێ ئه‌مريكى، ب مه‌ره‌ما كاره‌كێ رۆژنامه‌ڤانى يێ مه‌يدانى، سه‌ره‌دانا گوندێ به‌حزانێ يێ مه‌سيحيان ل ده‌شتا نه‌ينه‌وا كريه ودراپۆرته‌كێ دا به‌حسێ خرابيا بارێ ژيانا ئاكنجيێن وێ ده‌ڤه‌رێ دكه‌ت كو چو پرۆژێن خزمه‌تگوزارى لێ نين وقه‌شه‌يێ كه‌نيسه‌كێ ژى ب ناڤێ “بابێ ئه‌فرام” ب كه‌نالێ ناڤبرى دبێژيت “ژيانا مه‌سيحيان ل عيراقێ گه‌له‌ك يا خرابه”.
هه‌روه‌سا دبێژيت” هوون دشێن ببينن چاوان گوندێ مه يێ هاتيه پشت گوه خستن، ده‌ڤه‌ر گه‌له‌ك يا پيسه ومه ئاڤ وكاره‌با ژى نينن، هه‌تا ماركته‌ك ژى ل ڤێرێ نينه، ئه‌ز نزانم چاوان خه‌لكێ مه ب ڤى شێوه‌ى دشێن بژين؟ دبيت بۆ ده‌مێ چه‌ند هه‌يڤان بمينن، به‌لێ پاشى هه‌موو دێ بزاڤێ كه‌ن ببنه په‌نابه‌ر وده‌ڤه‌رێ بجه بهێلن”.
بابێ ئه‌فرامى، دياركر كو پێدڤى بوو حوكمه‌تا عيراقێ ڤيابا مه‌سيحى ل ده‌ڤه‌را خوه بمينن، به‌لێ چو ناكه‌ت.
په‌يامنێرێ “فوكس نيۆز” به‌حس ل وێ چه‌ندێ دكه‌ت، كو پێشتر پێشمه‌رگه ئه‌و ده‌ڤه‌ر دپاراستن، به‌لێ پاشى ده‌ڤه‌رێن وان ژلايێ حوكمه‌تا عيراقێ ڤه هاتن كونترۆلكرن، له‌وما نوكه خه‌لك گه‌له‌ك دترسن.
هه‌روه‌سا ئاشكراكر ژى كو خالێن پشكنينێ يێن نوو يێن هه‌ين ودترسن ل
هه‌ر ده‌مه‌كى تشته‌كێ نوو روو بده‌ت وداعش ژى ب دووماهى نه‌هاتيه، قه‌شه بابێ ئه‌فرام دبێژيت”دبيت دوباره مه به‌ر ب تاريێ ببه‌ن”.
ئه‌ڤرۆنيۆز:
مالپه‌ره‌كێ ئيسرائيلى وێنێ وى بنگه‌هێ له‌شكرى يێ ئيرانى ئه‌وێ ل دووماهيا هه‌فتيا بۆرى ژلايێ فرۆكێن ئيسرائيلى ڤه هاتيه توپبارانكرن، به‌لاڤ دكه‌ت.
ل شه‌ڤا ئه‌ينى 1/12/2017، فرۆكێن ئيسرائيلى بنگه‌هه‌كێ له‌شكرى يێ ئيرانى ل ده‌ڤه‌را كه‌سوه ل نێزيك ديمه‌شق پاته‌ختێ سووريێ توپبارانكربوو.
هه‌روه‌كو دوێنێن هاتينه به‌لاڤكرن دا ده‌ردكه‌ڤيت، كو ب رێيا هه‌ڤێن ده‌ستكرد هاتينه گرتن ومالپه‌رێ (هارێتس) يێ ئيسرائيلى به‌لاڤكرين، چه‌ندين باره‌گايێن وى بنگه‌هێ له‌شكرى ب تمامى يێن هاتينه وێرانكرن.
ئه‌ڤرۆنيۆز:
كۆمپانيا “جيلى” يا چينى ل به‌ره ل سالا 2019 ئێكه‌مين ترومبێلا فرۆكه بكه‌ته دناڤ بازارى دا پشتى شياى كۆمپانيا” تيرافوجيا” يا چينى كو باره‌گايێ وێ ل ئه‌مريكايه بكريت.
ترومبێلا فرۆكه تنێ جهێ دو كه‌سان تێدا هه‌يه كو ئێك ژوان جهێ شۆفێرى يه ودشێت ب له‌زاتيا 160 كيلۆمه‌تران دده‌مژمێره‌كێ دا بچيت كو 640 كيلومه‌تران دئێك گه‌شت دا بچيت، ديسا هه‌تا 3 كيلۆمه‌تران ژى بلند دبيت وبهايێ وێ ژى دگه‌هيته 261 هزار دۆلاران.
ه‌ڤرۆنيۆز:
وه‌زاره‌تا ده‌رڤه يا ئه‌مريكى راگه‌هاند، ئه‌مريكا يا به‌رده‌وامه ل سه‌ر بزاڤێن خوه دناڤبه‌را هه‌ولێرێ وبه‌غدا وداخواز ژێ دكه‌ت ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن ژبۆ چاره‌سه‌ركرنا ناكۆكى وكێشێن هه‌لاويستى دناڤبه‌را واندا.
هيزر نويرت، په‌يڤدارا فه‌رمى يا وه‌زاره‌تا ده‌رڤه يا ئه‌مريكى دكۆنگره‌كێ رۆژنامه‌ڤانى دا دياركر، هه‌تا نوكه حوكمه‌تا عيراقێ داخواز ژ ئه‌مريكا نه‌كريه رۆله‌كێ بگێريت بۆ نيزيكبوونا بۆچوونان دناڤبه‌را به‌غدا وهه‌ولێرێ دا.
نيشاندان