ئهڤرۆ نيوز:
بهرپرسێ راگههاندنا پۆلیسێن پارێزگهها دهۆكێ ديار كر د روودانەکا دلتەزین دا ل تاخێ مالتا سەری سنێلەکێ 17سالی پشتی کچەکا 17 سالی بگولەکا دەمانجێ دکوژیت، ئێکسەر داویێ ب ژیانا خوه ژی دئینیت.
ئەڤرۆ نیۆز،زنار تۆڤی:
پەیڤدارێ پۆلیسێن کەرکووکێ دیارکر،کو ئەڤرۆ ئێکشەمبی خۆکوژەکێ ل ناڤا بارەگایەکێ ئێک ژ هێزێن سەر ب میلیشیاتێن حەشدا شەعبیدا خۆ پەقاندیە.
عەقید ئەفراسیاو کامل،پەیڤدارێ پۆلیسێن کەرکووکێ راگەهاندیە:کو ل جادا ئەتلەس ل باژێرێ کەرکووکێ کەسەکێ خۆکوژ چوویە ناڤ ناو بارەگایەکێ سەرایا سەلام یا سەر ب حەشدا شەعبی ڤە خۆ تەقاندیە و د ئەنجامدا هژمارەک قوربانی ژێ کەفتینە و گوت ژی:بەلێ نەهاتیە زانین کو هژمارا قوربانیان چەندە.
ل دووڤ زانیارییان پشتی وێ ئهو تهقینێ، تەقینا دویێ،ل بارەگایێ عەسائیب ئەھلولحەقی ل پشت شارەوانیا كەركووكێ كریە ئارمانج و ل دووڤ زانیاریێن دەستپێکی ئاماژێ ب کوشتنا چار كەسان و برینداربوونا 13 دی دکەن.
ئەڤرۆنیۆز:
جڤاتا پارێزگەها نەینەوا، ئەڤرۆ ئێكشەمبی، ئاشكراكر كو تان ل بریارا وێ ل دۆر لادانا پارێزگەرێ نەینەوا (نەوفەل ئەلعاگوب) هاتیە دان وئەم چاڤەڕێ بریارا دادگەها كارگێری نە.
حوسام عەبار ئەندامێ جڤاتا پارێزگەها نەینەوا دبەیاننامەكێ دا، راگەهاند” جڤاتا پارێزگەهێ چاڤەڕێ بریارا دادگەها كارگێری یە، پشتی پارێزگەرێ ژكار لادای نەوفەل ئەلعاگوب تان ل بریارا لادانا خوە دای وجڤاتا پارێزگەهێ یا پێگیرە ب ژڤانێن دستووری” خویاكر ژی كو بەحسكرن ل كەسایەتیەكێ دی ل بۆ پۆستێ پارێزگەرێ ل دەزگەهێن راگەهاندنێ چو راستی بۆ نینە و جڤاتا پارێزگەهێ یا رژدە ل سەر دیاركرنا كەسایەتیەكێ تەكنوكرات بۆ پۆستێ پارێزگەرێ نەینەوا ل دەمێ بهێت وهەتا ئەنجامدانا هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهان”.
گۆت ژی” لادانا پارێزگەری ب شێوەكێ قانوونی هاتبوو ئەنجامدان وهەر نەرازیبوونەكا ل سەر وێ بریارێ هەبیت، كەسێ بریار ژی وی هاتیە دەركرن ماف یێ هەی تانێ ل بریارێ بدەت ل دادگەهێن تایبەتمەند”.
ئەڤرۆ نیۆز:
وەزیرێ بەرگریا ئیسرائیلێ ئەفیگدۆر لێبەرمان راگەهاند لەشكرێ وەلاتێ وی یێ بەرهەڤە روو ب رووبوونێ یە ل گەل هەڤپەیمانێن ئیرانێ، دیاركر ژی حزبوللا و ئێرانێ لوبنان یا كونترۆلكری و دەست ژ كاركێشانا سەعد حەریری سەرۆك وەزیرێن لوبنانێ بەلگەیە ل سەر وێ چەندێ.
لێبەرمانی ل دووڤ كوردستان 24 گۆت ژی” میحوەرێ ئیرانێ جهێ دلتەنگیێ یە كو دناڤ سووریێ و لوبنانێ دا كاردكەت وكونترۆلا كەرتێ غەزە ژی یا كری ونوكە پەیوەندیێن بزاڤا حەماس و جیهادا ئیسلامی ل گەل ئیرانێ گەلەك یێن ب هێز بووین كو چو جاران بەری نوكە نەگەهشتبوونە ئاستێ نوكە”.
خویاكر ژی” ئیسرائیل رێ ب میحوەرێ ئیرانی نادەت ل سنۆرێ باكوورێ ئیسرائیلێ هێزێن خوە رێك بێخیت”.
ئەڤرۆ نیۆز:
سوباهی جڤاتا سەركردایەتیا ئێكەتیێ دێ كۆم بیت ومەكتەبا سیاسی یا نوو كو ژ 11 ئەندامان پێكهێت ههلبژێريت.
ئەندامەكێ سەركردایەتیا ئێكەتیێ بۆ دوارۆژ گۆت” د ۆوونشتنا دویێ یا جڤاتا سەركردایەتیا ئێكەتیێ كو بریارە سوباهی 6 چریا دویێ بهێتە ئەنجامدان، دێ 11 كەس بۆ ئەندامەتیا مەكتەبا سیاسی یا نوو وەكو دەستەیەكا كارگێری كو دێ ناڤەك ل سەر هێتە دانان بۆ سەرپەرشتیكرنا كاروبارێن ئێكەتیێ”.
وێ سەركردێ ئێكەتیێ كو ژبەر هەستاریا بابەتی، نەڤیا ناڤێ وی بهێتە دیاركرن، گۆت ژی” ئەو 11 كەسە دێ ل دووڤ دەڤەران هێنە هەلبژارتن كو 2 كەس ژ هەولێرێ و2 كەس ژ سلێمانیێ و2 كەس بۆ گەرمیان و كەسەك بۆ هەر ئێك ژ بەهدینان و رانیا وشارەزوور و تنێ ئەندامێن جڤاتا سەركردایەتیێ مافێ خوە بەربژاركرنێ یێ هەی”.
دیاركر ژی” پێشنیاز یا هاتیە كرن ل رۆژا ئێكێ ئادارا 2018 ێ كونگرێ ئێكەتیێ بهێتە ئەنجامدان، بەلێ نەبوویە بریار و دبیت دروونشتنا دویێ یا كۆمبوونا سوباهی بریار ل سەر ژڤانێ كونگرەی بهێتە دان”.
ئهڤرۆ نيوز:
جڤاتا وهزيرێن ههرێما كوردستانێ راگههاندنهك بهلاڤكر و تێدا ئامادهكرنا رهشنڤيسێ پرۆژێ قانوونا بوودجا عيراقێ بێ پشكداريا ههرێما كوردستانێ ب ههڤدژى قانوونێن فيدرال يێن ب رێڤهبرنا دارايى ب ناڤ دكهت.
د راگههاندنێ دا كو ئهڤرۆ رۆژا ئێكشهمبى 5ى چريا دويێ 2017 بهلاڤكريه، جڤاتا وهزيران ل ههرێما كوردستانێ د چار خالان دا سهرپێچيێن دستوورى يێن د رهشنڤيسێ بوودجێ 2018ێ يێ عيراقێ دا بهرچاڤ كرينه و تێدا هاتيه: “كێمكرنا پشكا بوودجا ههرێما كوردستانێ بۆ جارا ئێكێ يه ژ پشتى سالا 2005ێ ژ رێژا 17% بۆ 12.67 دهێته كێمكرن ئهڤه سهرپێچيه ل سهر برگا (سێ) ژ ماددێ 121 يێ دستوورى.
جڤاتا وهزيران ل ههرێما كوردستانێ رهت دكهت كو مامهلهكرن ل گهل پارێزگههێن ههرێما كوردستانێ وهكو پارێزگههـ نهك ههرێم چو مفايهك بۆ وهلاتيێن ههرێما كوردستانێ ههبيت و رادگههينيت كو ب تنێ مهرهم پێ ژناڤبرنا قهوارهيێ ههرێما كوردستانێ يه كو ئهڤه ژى نهيا دستوورى يه.
د راگههاندنا جڤاتا وهزيرێن ههرێما كوردستانێ تهكست ل سهر وێ چهندێ كريه كو دستوور رێ نادهت دهستهلاتێن دستوورى يێن ههرێما كوردستانێ ژ لايێ دهستهلاتا فيدرالى ڤه بهێنه كێمكرن يان سنورداركرن. داخوازێ ژى ژ حوكمهتا عيراقێ دكهت دهرفهتا دانوستاندنان بهرههڤ كهت ل گهل حوكمهتا ههرێما كوردستانێ ب مهرهما دارێتنا رهشنڤيسێ قانوونا بوودجهيا فيدرال ل سهر بنهمايێ دستوور و دابينكرنا پشكا دادپهروهرانه يا ههرێما كوردستانێ.
ئهڤا ل خوارێ ژى دهقێ وێ يه:
ئهنجومهنی وهزیرانی ههرێمی كوردستان جارێكی تر داوا له ئهنجومهنی وهزیرانی عێراقی فیدراڵ دهكات كه له كۆبوونهوهی ئهمڕۆیاندا ڕهشنووسی پڕۆژهیاسای بودجهی عێراقی فیدراڵ بۆ ساڵی 2018 پهسهند نهكهن كه تاكلایهنه لهلایهن وهزارهتى داراییى عێراقى فیدراڵهوه ئاماده كراوه بهبێ بهشداریپێكردنى ههرێمى كوردستان به پێچهوانهى یاساى فیدراڵیى بهڕێوهبردنى دارایى ژماره 95ى ساڵى 2014 و ماددهكانى 105 ـ 106 و 121ى دهستوور كه بهشداریكردنى دادپهروهرانهى ههرێمى كوردستان گهرهنتى كردووه له دامهزراوهكانى فیدراڵدا، ئهویش به ڕهچاوكردنى ئهم خاڵانهى خوارهوه:
1. ئهو ڕهشنووسه بهبێ بهشداریپێكردنی ههرێمی كوردستان و بهبێ ڕهچاوكردنی دهستوور و یاسا فیدراڵییهكان ئاماده كراوه، بهتایبهتیش كه له ڕهشنووسهكهدا قهوارهی دهستووری و یاساییى ههرێمی كوردستان فهرامۆش كراوه و تازه به تازه (ههرێمی كوردستان – عێراق) به (پارێزگاكانی باكووری عێراق) له ڕهشنووسی یاساكه ناودهبهن و ناوی (حكوومهتی ههرێمی كوردستان)یش به (حكوومهتی پارێزگاكان) و ناوی (وهزارهتی دارایی و ئابووریی ههرێمی كوردستان)یش به (وهزارهتی دارایی پارێزگاكان) هاتووه، سهرهڕای ناوهێنانی (دیوانی چاودێریی ههرێمی كوردستان) به (دیوانی چاودێریی پارێزگاكان) كه ئهمانه ههمووی سهرپێچیی جهوههرین له دهستووری عێراق، بهتایبهتی بڕگهی (یهكهم) له ماددهی (117) و بڕگهی (یهكهم) له ماددهی (121)ی دهستووره كه دانی به ههرێمی كوردستان و دهسهڵاتهكانیدا ناوه وهك ههرێمێكی فیدراڵی و مافی پیادهكردنی دهسهڵاتهكانی یاسادانان و جێبهجێكردن و دادوهری به ههرێمی كوردستان داوه، نهك وهك پارێزگا.
2. كهمكردنهوهی بهشه بودجهی ههرێمی كوردستان بۆ یهكهم جار له دوای ساڵی 2005هوه له ڕێژهی (17%) بۆ ڕێژهی (12.67%)، ئهمهش سهرپێچییه له بڕگهی (سێیهم) له ماددهی (121)ی دهستوور كه پێویسته لهسهر حكوومهتی فیدراڵ پشكێكی دادپهروهرانه له داهاته فیدراڵییهكان بۆ ههرێمی كوردستان تهرخان بكات به ڕهچاوكردنی ژمارهی دانیشتوانی ههرێم و لهبهر ئهوهی تا ئێستا له عێراق سهرژمێریی دانیشتوان نهكراوه، به ڕێككهوتنی ههردوولا ڕێژهی دانیشتووانی ههرێم به 17%ی دانیشتوانی عێراق دیاری كراوه، ههر لهسهر ئهو بنهمایهش ساڵانه ئهم ڕێژهیه له یاساكانی بودجهی عێراقدا جێگیر كراوه، ههرچهنده هیچ ساڵێك ههرێمی كوردستان به فیعلی ئهو ڕێژهیهی وهرنهگرتووه، بههۆی زیادبوونی بهرچاوی ساڵانهی خهرجییهكانی سیادی بهبێ ئهوهی ههرێم ڕۆڵی له دهستنیشانكردنی ئهو خهرجییانهدا ههبێت، یان پشكی وهرگرتبێت، كه بۆ ساڵی 2018 بڕی (43) تریلیۆن و (110) ملیار دینار تهنها بۆ خهرجییهكانی سیادی تهرخان كراوه، كه دهكاته ڕێژهی (39%)ی بودجهی گشتیی عێراق و له دوای داشكاندنی خهرجییهكانی سیادی بهشه بودجهی ههرێم دهبێته نزیكهی (6.3%)، بۆیه كهمكردنهوهی پشكی ههرێمی كوردستان هیچ بنهمایهكی دهستووری نییه و له دهرهوهی ئهو ڕێككهوتنه هاوبهشهدا ئهنجام دراوه.
3. بهخشینی دهسهڵاتی ڕاستهوخۆ به پارێزگارهكانی ههرێمی كوردستان له یاسای بودجهی فیدراڵیدا و مامهڵهكردن لهگهڵ پارێزگاكانی ههرێمی كوردستان وهك پارێزگا نهك وهك ههرێم كه تهنها مهبهست لێی ههڵوهشاندنهوهی نادهستووریی قهوارهی ههرێمی كوردستانه كه له ڕووی پراكتیكهوه هیچ سوودێك به هاووڵاتییانی ههرێم ناگهیهنێت، سهرهڕای فهرامۆشكردنی دانپێنان به پارێزگای ههڵهبجه له ههرێمی كوردستان، كه ئهمانهش ههمووی پێچهوانهی بڕگهی (یهكهم) له ماددهی (117) و بڕگهی (یهكهم) له ماددهی (121)ی دهستووره و مامهڵهكردنی ههرێمی كوردستانه وهك ههر پارێزگایهكی تری عێراق نهك وهك ههرێمێكی فیدراڵیی دانپێدانراو بهپێی دهستووری عێراق، سهرپێچییه له دهستوور.
4. بڕگهی (چوارهم) له ماددهی (126) له دهستوور، ڕێگه نادات دهسهڵاته دهستوورییهكانی ههرێمی كوردستان لهلایهن دهسهڵاته فیدراڵییهكانهوه كهم بكرێنهوه یان سنووردار بكرێن، تهنانهت دهستوور ڕێگریشی كردووه له ههر ههموارێكی دهستووری كه ببێته هۆی كهمكردنهوهی دهسهڵاتهكانی ههرێمی كوردستان.
سهرهڕای ئهو سهرپێچییه دهستوورییانهی سهرهوه، لهگهڵ دووپاتكردنهوهی پێشوازیكردنی ئهنجومهنی وهزیرانی ههرێمی كوردستان له دهستپێشخهریی بهڕێز حهیدهر عهبادی سهرۆك وهزیرانی حكوومهتی فیدراڵ بۆ دابینكردنی مووچهی ههرێمی كوردستان، بهڵام ئهوهی تێبینی دهكرێت له خشتهی (ج)ی هاوپێچی ڕهشنووسی یاساكه تایبهت به دهستنیشانكردنی هێزی كاری كهرتی گشتی، ژمارهی مووچهخۆرانی ههرێمی كوردستان هاوشێوهی ساڵی 2017 به (682) ههزار و (21) مووچهخۆر دهستنیشان كراوه و بڕی تهنها (206) ملیار دیناریان مانگانه بۆ تهرخان كراوه و تهنها بڕی (128) ملیار دیناریش مانگانه بۆ تهرخانكراوی چاودێریی كۆمهڵایهتی تهرخان كراوه كه (خانهنشینان، كهسوكاری سهربهرزی شههیدان و ئهنفالكراوان، كهمئهندامان، سوودمهندانی چاودێریی كۆمهڵایهتی) دهگرێتهوه، كه كۆی گشتیی مانگانه دهكاته (334) ملیار دینار، له كاتێكدا له ههرێمی كوردستاندا (1) ملیۆن و (249) ههزار و (481) مووچهخۆر ههیه و بڕی پارهی پێویستیش بۆ یهك مانگی مووچهكانیان دهكاته (897) ملیار و (500) ملیۆن دینار. ئهوهی جێی سهرنجه، سهرهڕای ئهوهی ژمارهی مووچهخۆران بهپێی ڕهشنووسی بودجهی فیدراڵی 2018 ههمان ژمارهیه، بهڵام به بهراورد به ساڵی 2017 بڕی (1) تریلیۆن و (321) ملیار دیناری لێ داشكێندراوه بهبێ دهستنیشانكردنی بنهمای ئهم داشكاندنه.
داوا له ئهنجومهنی وهزیرانی عێراقی فیدراڵ دهكهین بواری دانوستان بڕهخسێنێت لهگهڵ حكوومهتى ههرێمی كوردستان بهمهبهستی داڕشتنهوهی ڕهشنووسی یاسای بودجهی فیدراڵ لهسهر بنهمای دهستوور و ههڵگرتنی ههموو ئهو سهرپێچییه دهستوورییانهی له ڕهشنووسهكهدا ههن و دژ به بهرژهوهندییه باڵاكانی ههرێمی كوردستان و بنهمای شهراكهت و پێكهوه ژیانن له عێراقدا و دابینكردنی پشكی دادپهروهرانهی ههرێمی كوردستان، چونكه كهمكردنهوهی پشكی ههرێمی كوردستان بهم ڕێژه گهورهیه سزادانی بهكۆمهڵی هاووڵاتییانی ههرێمی كوردستانه.
ئهنجومهنى وهزیرانى ههرێمى كوردستان
5/11/2017
ئەڤرۆ نيوز، نەوزاد ھلۆری:
پشکەک ژ قوتابیێن زانکو و پەیمانگەھان، ئەڤرۆ سپێدێ ل بەرامبەر ئاڤاھیێ وەزارەتا خواندنا بلند و ڤەکولینێن زانستی خرڤەبوونەک ئەنجام دا و داخوازا وەرگرتنا 10 نمرەیان کر کو ب نمرەیێن دەربازبوون دھێنە ھژمارتن، ئەندامەکێ لژنا پەروەردە و خواندنا بلند ژی دیارکر کو وەزارەتا خواندنا بلند ھاتیە ھایدارکرن کو ب نڤیسارەکا فەرمی ھەموو زانکۆ و پەیمانگەھان ئاگەھدار بکەت ب دانا 10 نمران بو قوتابیان.
پێشتر دکتور ئیبراھیم سمو ئەندامێ پەرلەمانێ کوردستانێ ل لژنا پەروەردە و خواندنا بلند بو ئەڤرۆ نیوز دکربوو کو ئەوان وەکو پەرلەمان دانوستاندن لسەر پێدانا 10 نمرەیان بو قوتابیێن زانکو و پەیمانگەھان گوتوبێژکریە و وەزارەتا خواندنا بلند ژی ئاگەھدارکریە و گۆت : ( پێدڤی یە وەزارەتا خواندنا بلند و ڤەکولینێن زانستی پێگریێ ب دانا 10 نمرەیان بو قوتابیێن زانکو و پەیمانگەھان بکەت وەکوھاریکاری ب تایبەتی د بارودوخێ نھایێ کو ھەرێما کوردستانێ تێدا دبوریت ، و دیسان ھەر قوتابیەکێ کو پێنج نمرە بەری نھا وەرگرت بن ، ئەو دێ پێنج نمرێن دن ژی وەرگرن و ھەر قوتابیەکێ چوو نمرە وەرنەگرت بن ئەو دێ ئێکسەر 10 نمرەیان وەرگرن).
ناڤبری دیارکر ژی کو ئەوان وەزارەتا خواندنا بلند و ڤەکولینێن زانستی لسەر ڤێ یەکێ ئاگەھدارکرینە و زێدەتر گۆت: ( وەزارەتا خواندنا بلند دێ ھەموو زانکو و پەیمانگەھێن ھەرێمێ ب نڤیسارەکا فەرمی ئاگەھدار کەت کو 10 نمرەیان بدەن قوتابیان ، و ئەڤ نمرە بو ھەردوو قوتابیێن زانکویێن حکومی و زانکویێن ئەھلی یە)
ئهڤرۆ نيوز:
بڕياره ئهڤرۆ جڤاتا وهزيرێن ههرێما كوردستانێ ل گهل پارێزگار و سهرۆكێن جڤاتێن پارێزگههان كۆم ببيت و چهند پرسهكێن تايبهت ب ئيداره و ژيانا وهلاتيان گهنگهشه بكهن.
ب گۆرهى ئهو پێزانينێن ب دهست ئهڤرۆ نيوز كهفتين، د كۆمبوونێ دا دێ بهحس ل چارهكرنا پرسا مووچێ فهرمانبهران و شێوازێ بهلاڤكرنا مووچهى هێته كرن و دڤێت چارهكێ بۆ داهاتێ پارێزگههان ببينن و رێيهكێ بۆ كێشێن خزمهتگۆزارى يێن پارێزگههان ژى ديار بكهن.
ب گۆرهى ئهو پێزانينێن بهر دهست د تهوهرهكێ دى يێ كۆمبوونێ دا دێ بهحس ل سهرهدانا شاندێ ههرێما كوردستانێ بۆ بهغدا هێته كرن و دڤێت كێشێن ههموو پارێزگههان هێته كرن و ب پاكێچهكێ و ل گهل بهغدا دانوستاندنێ ل سهر كهن.
ئهڤرۆ نيوز:
ژوورا بازرگانى و پێشهسازى يا سلێمانيێ راگههاند كو سوبههى رۆژا دوشهمبى رێكهفتى 6ى چريا دويێ دێ دهرگههێ سنورى يێ پهروێزخان يێ نێڤدهولهتى د ناڤبهرا ههرێم و ئيرانێ دا بۆ وهلاتيان و بازرگانان هێته ڤهكرن.
مالپهرێ ژوورا بارزگانى و پێشهسازى يا سلێمانيێ بهلاڤكر كو ل گهل بهرپرسێن گۆمركا ئيرانێ كۆمبوون هاتيه كرن بۆ ڤهكرنا دهرگههێ پهروێزخان بۆ وهلاتى و بازرگانان.
ئاماژه ب وێ چهندێ ژى كريه كو بڕيار هاتيه دان رۆژا دوشهمبى 6ى چريا دويێ ب فهرمى دهرگههێ پهروێزخان بۆ كارێن بازرگانى و هاتنوچوونا وهلاتيان بهێته ڤهكرن.
حهفتيا بۆرى بهرپرسێن ئيرانى راگههاند بوو كو د پاشهرۆژهكا نێزيك دا، دێ ههموو دهرگههێن سنورى يێن ل گهل ههرێما كوردستانێ هێنه ڤهكرن.
ئهڤرۆ نيوز:
ژمارا ئهو كهسێن ژ ئهگهرێ باهۆزا “دامرى” ل ناڤهراست و باشوورێ ڤێتنام گيانێ خوه ژ دهست دايى ههتا نوكه بۆ 27 كهسان زێده بوويه.