ئەڤرۆ نیۆز،زنار تۆڤی:
دەولەتەکا قەفقاسیا دانپێدان ب سەربەخۆیا کوردستانێ کر و پشتەڤانیا خۆ بۆ کوردستانێ راگەیاند ژی.
وەزارەتا دەرڤە یا کۆمارا قەرەباغ راگەهاندیە،کو وەلاتێ وێ پێشوازی ل پرۆسا ریفراندۆما سەربەخۆیا کوردستانێ دکەت و ب مافەکێ گەلێ کوردستانێ دزانیت.
وەزارەتا دەرڤە یا قەرەباغ هەروەسا راگەهاندیه، پشتەڤانیێ ل دروستبوونا دەولەتا سەربەخۆیا کوردستانێ دکەن و هیڤی خواستیە کوردستان ب شێوەیەکێ ئاشتیانە ژ عێراقێ جۆدا ببیت.
کۆمارا قەرەباغ پشتی رووخانا ئێکەتیا سۆڤیەتی، سەربەخۆیا خۆ راگەهاندیە و کەفتیە دناڤبەرا هەردو وەلاتێن ئەرمینیا و ئازەربایجانێ.
زۆربەیا خۆجهێن وێ ژ گەلێ ئەرمەنی پێک دهێت.
رۆژا دووشەمبی 25/9/2017، گەلێ کوردستانێ ریفراندۆما سەربەخۆیا کوردستانێ ئەنجام دا و ل دووڤ ئامارێن نافەرمی، 92,7 ژ دەنگدەران داخوازا سەربەخۆیا کوردستانیانێ کرینە.
ئەڤرۆ نیوز ، ھلوری:
ب ھەلکەفتا سەرکەفتنا پرۆسەیا ریفراندۆما سەربخوەبوونا کوردستانێ سەرۆکێ رابیتەیا ئیسلامی یا کوردی دیارکر کو ریفراندۆم مافەکێ سرۆشتیی گەلێ کوردستانێ یە و پێدڤی یە دانوستاندنێن ھێمنانە لسەر ئەنجامێن وێ بھێنەکرن.
دکتور عەلی قەرەداغی سەرۆکێ رابیتەیا ئیسلامی یا کوردی دیارکر کو گەلێ کوردستانێ دیرۆکەکا ھەڤپشک ھەیە ل گەل تورک و فارس و عەرەبان و ئاین و شارستانی ئەوان پێکڤە کوم دکەت و گۆت : (گەلێ کوردستانێ ل عیراقێ توشی گەلەک نەخوشیان بوینە و زور ھەرەشە ل وان ھاتینەکرن بەلێ گەلێ کوردستانێ ھەرمایە و ل ناڤ نەچوینە ، داخوازێ ل زانایێن عیراق ب سونە و شیعە و وەلاتێن جیران و جڤاکێ نیڤدەوەلتی و رێکخراوێن ئیسلامی دکەین کو بزاڤێن خوە رێکبێخن بو ڤەمراندنا ئاگرێ شەر و ئالوزیان ل عیراقێ ژبەرکو شەر د بەرژەوەندیا کەسێ نینە و تنێ دانوستاندن چارەسەریا وان دکەت )
زێدەتر گۆت: (دخوازم کو گەلێ کوردستانێ و سەرکرداتیا کوردستانێ ئێکرێزیا خوە بپارێزن و ھەموو ئاریشەیێن خوە بدەن لایەکێ ژبەرکو ئاریشەیا کوردستانێ یا چوو حزبان نینە بەلکو ئاریشەیەکا نیشتمانیە ، نەیا درۆستە چو لایەن ئیسلامێ بو بەرژەوەندیێن خوەیێن سیاسی بکاربینن بەلکو دڤێت وەکو بنەمایەک بو چارەسەرکرنا ئاریشەیان بکاربینن )
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پتريا هێلێن ئه‌سمانى يێن وه‌لاتێن جيهانێ و ده‌ڤه‌رێ خوه ب بڕيارا ده‌سته‌لاتا فرۆكه‌ڤانيا شارستانى يا عيراقێ ده‌ردبڕن و بڕيارا راگرتنا گه‌شتێن خوه بۆ كوردستانێ دان.
پشتى حوكمه‌تا عيراقێ ده‌مژمێر 6:00ى ئێڤاريا رۆژا ئه‌ينى وه‌كو دووماهى ده‌رفه‌ت بۆ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دياركرى ب راده‌ستكرنا فرۆكخانه‌يان، د به‌رامبه‌ر دا بڕيارا راگرتنا گه‌شتان بۆ هه‌ردو فرۆكخانێن هه‌ولێر و سلێمانيێ ده‌ردكه‌ت، هه‌تا نها پتريا هێلێن ئه‌سمانى گرێدانا خوه بۆ راگرتنا گه‌شتان ده‌ربڕيه.
ته‌لار فائق سالح، رێڤه‌به‌را فرۆكخانا نێڤده‌وله‌تى يا هه‌ولێر راگه‌هاند كو بڕياره ل ئێڤاريا رۆژا ئه‌ينى هه‌موو گه‌شتێن فرۆكخانا هه‌ولێر بهێنه راوه‌ستاندن، ژ به‌ر بڕيارا جڤاتا وه‌زيرێن عيراقێ و سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ حه‌يده‌ر عه‌بادى.
وقالت مديرة المطار تالار فائق صالح”جميع الرحلات الدولية من دون استثناء من مطار أربيل وإليه ستعلق اعتبارا من من مساء الجمعة، إثر قرار مجلس الوزراء العراقي ورئيس الحكومة حيدر العبادي”.
قونسلخانا توركيا ل هه‌ولێر راگه‌هاند كو ئه‌و دێ هه‌موو گه‌شتێن هێلێن ئه‌سمانى يێن هێلێن توركيش ئايرلاين و ئه‌تله‌س گلۆبال و پێگاسۆز پشتى ده‌مژمێر 6:00ى ئێڤاريا ئه‌ينى راگريت.
هێلا ئه‌سمانى يا مسرێ ژى د راگه‌هاندنه‌كێ دا ئاشكه‌را كر كو ژ ئه‌گه‌رێ داخوازيا ده‌سته‌لاتا فرۆكه‌ڤانيا شارستانى ل عيراقێ دێ گه‌شتێن خوه بۆ هه‌رێما كوردستانێ راگريت، هێلا ئه‌سمانى يا مسرێ رۆژانه سێ گه‌شت بۆ فرۆكخانا هه‌ولێر ئه‌نجام ددان.
هێلا ئه‌سمانى يا ميدل ئێست يا لوبنانى ژى ب هه‌مان ره‌نگ گه‌شتێن خوه دێ ل ئێڤاريا رۆژا ئه‌ينى بۆ هه‌رێما كوردستانێ راگريت.
هه‌ر ئه‌ڤرۆ ژى هێلا ئه‌سمانى يا قه‌ته‌ر ژى راگه‌هاند كو ژ رۆژا ئه‌ينى ئه‌و دێ گه‌شتێن خوه بۆ هه‌ردو فرۆكخانێن كوردستانێ راگريت.
دووماهى بڕيار ژى هه‌تا دروستكرنا ڤى نووچه‌ى يا فرۆكخانا شاهنشينا ئوردن بوو كو ئه‌وان ژى ژ لايێ خوه ڤه گه‌شتێن خوه بۆ هه‌رێما كوردستانێ راگرتن كو دێ ژ سوبه‌هى ئێڤارى ئه‌ڤ بڕيارا وان ده‌سپێكه‌ت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پارێزگارێ كه‌ركووك نه‌جمه‌دين كه‌ريم وه‌كو به‌رسڤ ل سه‌ر داخۆيانيێن جڤاتا نوونه‌ران بۆ ده‌ستێ هێزێن فيدرال، گۆت: “پارێزگه‌ها مه نه ل بن كۆنترۆلا سه‌رۆك وه‌زيرێن عيراقێ، حه‌يده‌ر عه‌بادى، يان سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌ران، سه‌ليم جبۆرى، يه.
پێشتر جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ د بڕياره‌كا زۆرينه‌يا سياسى دا، باوه‌رى ژ نه‌جمه‌دين كه‌ريم پارێزگارێ كه‌ركووك وه‌رگرتبوو، به‌لێ ناڤبرى و سه‌رۆكاتيا هه‌رێما كوردستانێ ژى د وى ده‌مى دا ئه‌ڤ بڕياره ره‌تكربوو ب واته‌يا و چه‌ندێ كو نه د ده‌سته‌لاتێن وان دايه كاره‌كێ ژ ڤى ره‌نگى ئه‌نجام بده‌ن.
ئه‌ڤ ئاريشه‌يا ناڤبه‌را پارێزگه‌ها كه‌ركووك و پارێزگارى ل گه‌ل حوكمه‌تا ناڤه‌ندى پشتى وێ چه‌ندێ هات كو كه‌ركووك و كه‌ركووكيان ل گه‌ل پارێزگارێ كه‌ركووك ب زۆرينه‌يا خوه ڤه پشكدارى د رێفراندۆمێ دا كر و رێژه‌يا هه‌ره بلند يا ده‌نگێن وێ “به‌لێ بۆ ريفراندۆمێ” بوو.
ئه‌ڤ داخۆيانيا پارێزگارێ كه‌ركووك د ده‌مه‌كى دا هات كو سه‌ره‌دانا ئاڤاهيێ زانكۆيا كه‌ركووك كر بوو و په‌يڤه‌ك بۆ قوتابيان پێش كێش كر، بۆ به‌رسڤدانا ڤان بڕياران ژى جڤاتا وه‌زيران ل هه‌رێما كوردستانێ يا د كۆمبوونێ دا.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
وه‌زيرێ ژ ده‌رڤه يێ ئيرانێ راگه‌هاند، سه‌ره‌راى ريفراندۆمێ و بزاڤێن وان بۆ جودا بوون ژ عيراقێ، وه‌لاتێ وان دێ وه‌كو هه‌ڤالێن كوردان مينن.
د هه‌ڤپه‌يڤينه‌كێ دا ل گه‌ل ناڤه‌ندا ئاسيا ل نيويورك، محه‌مه‌د جه‌واد زه‌ريف راگه‌هاند: “وه‌سان هزر دكه‌ين كو ئه‌و ريفراندۆما هاتيه كرن يان خه‌له‌ت بوو، به‌لێ وه‌كو گه‌لێ ئيرانێ دێ هه‌ڤالێن ناڤخۆ يێ كوردان مينين، وه‌سان ژى هزر دكه‌ين كو خه‌له‌تيه‌كا ستراتيژى يا مه‌زن بوو”.
جه‌واد زه‌ريف د بێژيت: “كورد هه‌ڤالێن هه‌رده‌مى يێن مه‌نه، هه‌ر وه‌كو من نها ژى گۆتى، ئه‌م چووينه هه‌ولێر بۆ هاريكاريا كوردان ده‌مێ ئه‌وان ل دژى داعش شه‌ر دكر و مه رێگرى ل داگيركرنا هه‌ولێر كر”.
زه‌ريف پێشبينيا وێ چه‌ندێ دكه‌ت كو كارتێكرنێن ريفراندۆمێ ب تنێ ل هه‌رێما كوردستانێ نه‌بن، به‌لكۆ ل ده‌ڤه‌رێن دژى ڤه‌گرن. راگه‌هاند ژى ريفراندۆم مه‌ترسيه ل سه‌ر ئاراميا ده‌ڤه‌رێ و خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌نديێن كوردان ژى ناكه‌ت.
ئيرانێ به‌رى ريفراندۆمێ دژاتيا خوه بۆ ب رێڤه‌چوونا ريفراندۆمێ ده‌ربڕى، رۆژا چارشه‌مبى 27ى ئيلۆنا 2017ێ په‌رله‌مانێ ئيرانێ ب ئاماده‌بوونا سكرتێرێ جڤاتا ئاسايشا نشتيمانى يا ئيرانێ ريفراندۆما كوردستانێ ب نه قانوونى وه‌سفكر.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
فوئاد مه‌عصوم، سه‌رۆك كۆمارێ عيراقێ د ديداره‌كێ دا ل گه‌ل كه‌نالێ “الحرة” راگه‌هاند: “ئه‌نجامدانا ريفراندۆنێ دستووريه، به‌لێ جودابوون يا دستوورى نينه”.
سه‌رۆك كۆمارێ عيراقێ دبێژيت: “فرۆكخانه‌يێن ل ژێر رێنمايێن فرۆكڤانيا مه‌ده‌نى و ئه‌و فه‌رمانبه‌رێن ل ده‌رگه‌هێن سنورى ژى كار دكه‌ن سه‌ر ب وه‌زاره‌تێن په‌يوه‌نديدارن و مووچه‌ى ژ حوكمه‌تا فيدرال وه‌ردگرن، نه‌كو چو جهێن دى”.
ده‌رباره‌ى گه‌فێن حوكمه‌تا عيراقێ ژى ل گه‌ل وه‌لاتێن هه‌ڤسۆ دا كو سزايێ خه‌لكێ كوردستانێ بده‌ت، سه‌رۆك كۆمارێ عيراقێ گۆت: “كاره‌كێ خه‌له‌ته بۆ گه‌فتا وه‌لاتيێن ناڤ وه‌لاتى، په‌نايێ ببه‌نه به‌ر وه‌لاتێن هه‌ڤسۆ، وه‌سان هزر دكه‌م كو په‌نابرن بۆ وه‌لاته‌كێ دى يا مه‌ترسيداره”.
ئەڤرۆ نیوز ، نەوزاد ھلوری:
ئەڤرۆ ئەنجومەنا وەزیران ب سەرپەرشتیا نێچیرڤان بارزانی سەروک وەزیران و قوباد تالەبانی جێگرێ سەروک وەزیران کومبوون بو دانوستاندن و بەرسڤدان لسەر بریارێن پەرلەمان و حکومەتا عیراقێ.
سەرای کو ئەڤە نێزیکێ دوو رۆژایە حکومەتا عیراقێ ١٣ بریار لسەر کوردستانێ دەرکری و دووھی ژی پەرلەمانێ عیراقێ پەسەندکرن ، بەلێ ھەتا نھا حکومەت و پەرلەمانێ کوردستانێ چوو بەرسڤ نەداینە و ئەڤرۆ ھەر ئێک ژ ئەنجومەنا وەزیران كومبوون و پەرلەمانێ کوردستان ژى دێ کومبووبيت بو دانوستاندن لسەر وان بریاران دژی ھەرێما کوردستانێ.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
رۆژنه‌مه‌یا ئه‌لنه‌هار یا ئیراقێ بۆ نیشاندانا دینامیك و قۆناغا پشتی رێفراندۆما سه‌رخوه‌بوونا كوردستانێ وێنه‌یه‌ك د به‌رپه‌رێ ده‌ستپێكێ یێ رۆژنامه‌یێ دا به‌لاڤ كرییه كو دوور ژ هه‌می ستانده‌رێن رۆژنامه‌ڤانییه و نزمترین ئاستێ ره‌وشتی نیشان دده‌ت.
ئه‌لنه‌هار وێنه‌ك به‌لاڤ كرییه كو ژ فلمه‌كێ بێپه‌رده‌یێ وه‌رگرتییه پێنج زه‌لام نیشان دانه د گه‌ل ژنه‌كێ دا كو ل گۆری دیاركرنا وان ئه‌و ژن كوردستانه و زه‌لام ژی ئیراق و جیرانێن وێ نه.
گه‌له‌ك رۆژنامه‌ڤانێن كار بۆ وێ رۆژنامه‌یێ كار دكه‌ن وه‌ك پشته‌ڤانێن مالكی دهێنه نیاسین.
پشتی به‌لاڤبوونا وێ رۆژنامه‌یێ گه‌له‌ك شرۆڤه‌كاران دیار كرییه كو ئه‌و یه‌ك وه‌سا نیشان دده‌ت كو ئه‌قلێ رۆژنامه‌ڤانێن به‌لاڤكه‌رێن وێ رۆژنامه‌یێ ب بابه‌تێن بێپه‌رده‌یێ ڤه هاتییه داگیركرن و میدیایا هنده‌ك ئالیێن ئیراقی هه‌می سنۆران ده‌رباز دكه‌ن بۆ مه‌ره‌مێن به‌رته‌نگ دژی هه‌رێما كوردستانێ.
ئه‌و بابه‌ت د هه‌ژمارا 1644 یا رۆژا سێشمه‌بی 2017 هاتییه به‌لاڤـ كرن و ل سه‌ر مالپه‌رێ وێ ژی هه‌یه.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
پارتا یه‌كه‌تییا دیمۆكرات په‌یه‌دێ ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ، د كۆنگره‌یێ خوه یێ حه‌فتێ دا كو ل رمێلان هاته سازكرن، دو هه‌ڤسه‌رۆكێن نوو هه‌لبژارتن.
شاهۆز حه‌سه‌ن وه‌ك هه‌ڤسه‌رۆكێ نوو یێ په‌یه‌دێ هاته هه‌لبژارتن و جهێ سالح موسلم گرت، هێڤی مسته‌فا وه‌ك هه‌ڤسه‌رۆكا نوو یا وێ پارتێ ل جهێ هه‌ڤسه‌رۆكا به‌رێ ئاسیا كه‌مال هاته هه‌لبژارتن.
نيشاندان