ئهڤرۆ نیوز:
حكومهتا ئسپانیا گۆتارا ئهڤرۆ یا سهرۆكێ كهتهلۆنیا ل دۆر دهرئهنجامێن ریفراندۆمێ ب “راگههاندنا سهرخوهبوونێ یا رێژهیی” بناڤ كر و دیار كر: ئهو وێ یهكێ رهت دكهن.
ئهڤرۆ نیوز:
سهرۆكێ كهتهلۆنیا راگههاندنا سهرخوهبوونێ ب رهنگهكێ دهمكی راگرت بۆ دهستپێكرنا دانوستان و ناڤبهركاریێ د گهل ئسپانیا دا.
كارلێس پۆجدیمۆنت ژ پهرلهمانێ وێ ههرێمێ خواست ئهنجامێن رێفراندۆمێ راگرن ههتا دهرگههـ بۆ دهستپێكرنا دانوستان و ناڤبهركاریێ بهێته ڤهكرن و كهتهلۆنیا بهر ب بجهئینانا سهرخوهبوونی بچیت.
ئەڤرۆ نیۆز،زنار تۆڤی:
سەرۆک وەزیرێن عێراقێ دبێژیت، پەیوەندیێن مە ل گەل هەرێما کوردستانێ ناهێنە برین و دێ ب مەرج دەست ب گوتۆبێژان کەین و دبێژیت، کۆنفیدرالیێ پێدڤی ب هەموارکرنا دستووری هەیە.
حەیدەر عەبادی،سەرۆک وەزیرێن عێراقێ د کۆنگرەکێ رۆژنامەڤانی یێ حەفتانەدا جەخت ل سەر نەبرینا پەیوەندیان ل گەل هەرێما کوردستانێ کریە و گوتیە هەر گفتوگۆیەک ل گەل هەرێما کوردستانێ پێدڤیە ل سەر سێ بنەمایان بیت، ئێکەتیا عێراقێ، دستور و رەتکرنا گشتپرسیێ.
دەربارەی کۆنفیدرالیێ، عەبادی گوتیە جێبەجێکرنا سیستەمێ کۆنفیدرالیێ پێدڤی ب هەموارکرنا دەستوری هەیە.
دەربارەی دەڤەرێن ناکۆکی ل سەر، سەرۆک وەزیرێن عێراقێ گوت، ئیدارا ئەمنی ل دەڤەرێن ناکۆکی ل سەر ل دەستهەتا حومەتا ئیتیحادییە و هەڤدەم داخوازی ژ هێزێن پێشمەرگەی کر،کو روو ب روو هێزێن ئیتیحادی نەبن ل وان دەڤەرێن کێشە ل سەر،هەروەسا عەبادی دزێژیت، سەرجەم سەرکردێن جیهانێ پشتەڤانیێ ل عێراقێ دکەن ب رێیا سەپاندنا دەستهەلاتا ئیتیحادی و گوت،نەفتا عێراقێ مولکێ هەموو عێراقیانە.
سەبارەت ب کۆمپانیێن مۆبایلان ،سەرۆک وەزیرێن عێراقێ گوت:کۆمپانیێن مۆبایلان دێ ل ژێر دەستهەلاتا ئیتیحادی دابن،هەروەسا سەرۆک وەزیرێن عێراقێ ئاماژە ب هندێ دا کو ئەڤ سالە سالا دوماهیا داعشێ یە ل عێراقێ و گوت ژی:ل هەموو جهان ترس کەفتیە ناڤ دلێ داعشان،هەروەسا هێزێن مە هندەک دەڤەر ئازاد کرینە،کو ل سەردەمێ رژێمێن پێشوو هیچ هێزەکا سەربازی نەگەهشتیێ.
ئەڤرۆ نیۆز،زنار تۆڤی:
پەرلەمانتارەکێ رووسیا دیارکریە کو وەلاتێ وی ل گەل مافێ چارەنڤیسێ گەلاندایە،دڤی چارچۆڤەی دا ل دژی جۆدابوونێ و سەربەخۆیا کوردستانێ نابیت.
پاڤکنی فەدۆرۆڤ، پەرلەمانتارێ پارتی دەستهەلات ل پەرلەمانێ رووسیا گوتیە،وەلاتێ وی ل سەر دو پرەنسیپێن نێڤدەولەتی کار دکەت،یا ئێکێ پاراستنا ئێکپارچەیا ئاخا وەلاتانە،یا دویێ ژی دیارکرنا مافێ چارەنڤیسا گەلانە، دڤی چارچۆڤەی دا هێشتا رووسیا بریار نەدایە، بەلێ ب دلنیایی مۆسکۆ ل دژی جۆدابوونا کوردستانێ نابیت.
هەلویستێ رووسیا دەربارەی جۆدابوونا کوردستانێ ژ عێراقێ یێ نەرمە،پێشتر وەزارەتا دەرڤە یا رووسیا راگەهاند،دڤێت رێز ل دەنگ و حەزا نەتەوەیی یا خەلکێ کوردستانێ بهێتە گرتن.
ل حەفتیا بوری دا ڤلادیمیر پووتینی سەرۆکێ رووسیا راگەهاند،نابیت چو وەلات پەیوەندیێن خۆ یێن ئابووری ل گەل هەرێما کوردستانێ ببرن.
ئەڤرۆ نیۆز،زنار تۆڤی:
وەزارەتا ڤەگوهاستن و گەهاندنێ ل حوکمەتا هەرێما کوردستانێ، داھاتێ هەیڤا تەباخێ یا سالا 2017 بەلاڤکریە.
ئەو خشتێ کو خەرجی و داھاتێن وەزارەتا ڤەگوهاستن و گەهاندنێ تێدا هاتیە بەلاڤکرن،ماوێ وێ ڤەدگەریتە ڤە بۆ (1-8-2017 تاکو 31-8-2017)،سەرجەمێ تەمامێ داھاتێ رێڤەبەریێن گشتی یێن سەر ب وێ وەزارەتێ ڤە،ب ھەردو فرۆکخانێن نێڤدەولەتی ل ھەولێر و سلێمانیێ.
ل دووڤ وی خشتەی،دڤی ماوەی دا داھاتیێ وەزارەتێ 4 ملیار و 855 ملیۆن و 574 ھزار و 913 دینار بووینە،گوژمێ وی داھاتی ب دینار هاتیە دیارکرن و د خشتەکێ هووربینی دا هاتیە بەلاڤکرن و داھاتێ رێڤەبەرێن گشتی یێن ھەردو فرۆکخانێن نێڤدەولەتی یێن ھەولێر، سلێمانی، پۆستە و گەهاندنێ،ڤەگوهاستنا زەمینی، ھێلا ترام وای و کەشناسی و بیڤەلەرزیە.
ئهڤرۆ نیوز ، هلورى:
ئهڤرۆ راوێژكارێ جڤاتا ئاسایشا ههرێما كوردستانێ پێشوازى ل بالیوزێ ئهلمانیا ل عیراقێ كر و د كومبوونهكێ دا داوى پێشهاتێن عیراق و ههرێما كوردستانێ ب تایبهتى ژ روویێ سیاسى و سهربازى ڤه هاتنه بهحسكرن.
مهسرور بارزانى راوێژكارێ جڤاتا ئاسایشا ههرێمى كوردستانێ و سیریل نان بالیوزێ ئهلمانیا ل عیراقێ كومبوون و د كومبوونێ دا بالیوزێ ئهلمانیا دیاركر كو مهرهما وان بو ههرێما كوردستانێ ئهو بویه كو بزاڤان بكهن ههرێم و بهغدا دهست ب دانوستاندنان بكهن بو چارهسهركرن و كێمكرنا ئهوان ئاریشهیێن دناڤبهرا وان دا ههیى و ئاماژه ب وێ یهكێ ژى كر كو هێزێن پێشمهرگهى رولهكێ بهرچاڤ ههبویه د بهرسینگرتن و شكاندنا داعشێ و گۆت: ( ئهلمانیا ههردهم بهرههڤه بو ههر ههڤكاریهكێ بو ههولێر و بهغدا دبیاڤێ ئاڤهدانكرنا بنهمایێن ههڤپشك بو تێگههشتنهكا باشتر لسهر پرسێن ههڤپشك ، و ئارامى و سهقامگیریا كوردستانێ ژى ههردهم جهێ گرنگیدانا ئهلمانیایه)
ژلایێ خوڤه مهسرور بارزانى راوێژكارێ جڤاتا ئاسایشا ههرێما كوردستانێ دیاركر كو جوداهى و ئاریشهیێن دناڤبهرا بهغدا و ههولێر ب ههرهشهیان ناهێنه چارهسهركرن و گۆت: ( پێدڤى یه بهغدا داویێ ب بریارێن زێدهگاڤیان دژى ههرێما كوردستانێ بینیت و جڤاكێ نیڤدهولهتى ژى ببیته هاریكار كو بهغدا بهێته سهر خهت و دهست بدانوستاندنێن ڤهكرى بكهت ل گهل ههولێر ، و ههرێما كوردستانێ ژى پێشوازیێ ل ههموو بزاڤێن نیڤدهولهتى دكهت ب مهرهما ب دهستڤهئینانا ئاشتى و سهقامگیریێن زێدهتر ل دهڤهرێ)
ئهڤرۆ نیوز ، نهوزاد هلۆرى:
رێڤهبهریا گشتى یا كاروبارێن مینان ل پارێزگهها دهۆك دێ چهند كارمهندهكان وهكو گرێبهست وهرگریت ب كوژمێ ئێك ملیون دیناران و گرێبهستا وان ژى یا دومدرێژه.
دڤى واریدا ” زیاد محهمهد سهعید ” رێڤهبهرێ پشكا قانونى ل دهزگههێ مینان ل پارێزگهها دهۆكێ بۆ ئهڤرۆ نیوز گۆت: ( ب مهرهما پێشڤهبرنا شیانێن كادرێن راكرنا مینان ، رێڤهبهریا گشتى یا كاروبارێن مینان دێ رابیت ب ڤهكرنا خولهكا هاریكاریێن نوژدارى ب مهرهما دامهزراندنا وان ب شێوهیێ گرێبهستا دومدرێژ )
زێدهتر گۆت: ( ئهو كهسانێن كود هێنه وهرگرتن و پشكداریێ د خولێ دا دكهن ، دێ چهند كهسهك هێنه وهرگرتن و یێن دن ژى دى َوهكو یهدهك مینن ، پێدڤى یه ئهو كهسێ كو دڤێت پشكداریێ خولێ ببیت و بهێته دامهزراندن وهكو گرێبهست پێدڤى یه دهرچوویێ ئامادهیا برینپێچان یان پهیمانگهها تهكنیكى ل پشكێن نوژدارى بن ، و ل چوو دهزگههێن دن یێن حكومهتى نههاتبیته دامهزراندن)
ئهڤرۆ نیوز ، هلۆرى:
كومسیونا بلند یا سهربخوهى یا ههلبژاردن و راپرسیێ یا ههرێما كوردستانێ ئهڤرۆ دوماهى ئهنجامێن ریفراندۆما سهربخوهى یا كوردستانێ راگههاندن و رێژا دهنگێن بهلێ 92،72% بوویه.
دنڤیسارا كومسیوونێ دا هاتیه پشتى كو ئهنجامێن برایێ بو ئهنجومهنا دادوهریێ و سهروكاتیا دادگهها پێداچونێ یا ههرێما كوردستان و دهستهیا دادوهریێ یا ههلبژاردنان و راپرسیێ هاتیه هنارتن و ئهنجامێن ریفراندۆما سهربخوهى یا كوردستان و دهڤهرێن كوردستانیێن دهرڤهیێ كارگێریا ههرێما كوردستانێ هاتنه پهسهندكرن.
ل گورهى نڤیسارێ كو ئهڤرۆ 10 چریا ئێكێ 2017 بهلاڤكریه و دانهیهك بو ئهڤرۆ نیوز رهوانهكریه تێدا هاتیه: ( هژمارا دهنگدهران چوار ملیون 581 هزار و 255 دهنگدهر بوون و مافێ پشكداریێ ههبوو ، و هژمارا پشكداران ژى سێ ملیون و 305 هزار و 925 دهنگدهر بوون ، و دهنگێن سپى و پیچ و دورئێخستى ژى 219 هزار 990 دهنگدهر بوون ، و دهنگێن درۆست ژى دوو ملیون و 85 هزار و 925 دهنگ بوون ، و بڤێ یهكێ ژى رێژا پشكداریا د ریفراندۆمێ دا 72،16% بوویه ، و رێژا دهنگێ بهلێ 92،73% بوو و دبهرامبهر دهنگێن نهخێر ژى 7،27% بو)
ئهڤرۆ نیوز ، نهوزاد هلۆرى:
ترسا فرۆكێن توركیا و شههیدكرنا خهلكێ دهڤهرێ بویه سهدهم كو هژمارهكا زور یا وهلاتیێن سنوورێ ناحیا شێلادزێ و دێرهلوك نهكارن قهستا سهر گوندێن خوه بكهن ل دهڤهرا نێروهورێكان ب تایبهتى بو چنینا ترى ، ئهڤ یهك بویه سهدهم كو ئهڤ ساله تریێ وان ههموو پیچ ببیت و زیانێن زور ب وان بگههن.
دڤى واریدا” لوقمان عهلى ” وهلاتیهكێ دێرهلوكێ یه دیاركر كو ئهوى ئهڤ ساله نهشیا بچیته تریێ خوه و بۆ ئهڤرۆ نیوز گۆت: (ههموو سالان دڤى دهمى دا تریێ مه ل گوندێن دهڤهرا نێروه و رێكان دهێته بهرى و ئهم ژى دئینین مال و دفروشین بهلى ئهڤ ساله ژ بهر ترسا فروكا و بهردهوامبوونا بوردومانێن وان مه نهشیا بچینه تریێ خوه و ههموو پێڤه پیچ بو و گیانهوهران خوار)
زێدهتر گۆت: ( هزاران رهزێن ترى ل دهڤهرا نێروهورێكان ههنه و مه بخوه رهزهكێ مهزن یێ ترى ههیه كو سالانه نێزیكێ 300 سندوقێن ترى ژێ دهێته بهرههمئینان ، هندهك ژ رهزڤانان گیانێ خوه ئێخستیه مهترسێ و ههند شیاینه پشكهك ژ تریێ خوه بكهن مێویژ، و ڤێ یهكێ زیانێن زور مهزن ب رهزڤان و جوتیاران گههاندینه ژبهركو پشكهك ژ داهاتیێ ئهوان گوندان لسهر رهز و كهرستهیێن چیایى یه)
یوسف رێكانى ئهو ژى وهلاتیهكێ شێلادزێ یه لسهر بابهتى گۆت: ( ئهگهر دهڤهرا نێروهورێكان دهڤهرهك ئارام بیت و فروكه بێهنا خهلكى تهنگ نهكهن ، دێ ئهو دهڤهر بیته ئێك ژ دهڤهرێن ههرى بناڤ و دهنگ بو ههبوونا ههموو جوره بهرههمێن هاڤینى و زستانى و كهرستهیێن چیایى ، بهلێ ژ ئهگهرا فروكێن توركیا و ههبوونا پهكهكێ بهردهوام دهڤهر د مهترسیێ دایه و زیانێن زور ب وهلاتیان دكهڤن ، دنهادا كو وهختێ تریه و چهندان رهزێن ترى و بهرههمێن دن ههنه ، ههموو هاتنه بهردهوان و پیچ بوون)
ژلایهكێ دنڤه “جهلال عهبدوللا” وهكو ئێك ژ بكرێن كهرستهیێن چیایى و رهز و بیستانان ل بازارێ شێلادزێ بو ئهڤرۆ نیوز گۆت: (ئهڤ ساله تریێ دهڤهرا نێروهورێكان ناهێته بازارێن شێلادزێ و ههكه بهێـ ژى زور ب كێمى دهێت ، و ئهو تریێ كو نها دهێته بازارى ل دهڤهرێن زێبار و بهرێ گارێ دهێت و ب شێوهیهكێ گشتى نها رۆژانه نێزیكێ 50 سندوقێن ترى دگههنه بازارێن شێلادزێ و ههموو ژى تریێ خومالى یه )
زێدهتر گۆت: ( ئهڤ ساله بهایێ ترى ئهرزانتره و ئهگهر ژى دزڤریت بو قهیرانا دارایى ، و نها تریێ دهڤهرا نێروهورێكان زور ب كێمى دگههیته بازارى و پتر بو چێكرنا مێویژان دهێته بكارئینان ، ئهڤێ یهكێ ژى زیانێن زور ب جوتیار و رهزڤانان گههاندیه )
دهڤهرا نێروهورێكان نێزیكێ 102 گوندان بخوڤه دگریت و ههموو ژى دكهڤنه ژێردهستههلاتا پهكهكێ و ئهڤ یهك ژى بویه سهدهم كو فرۆكێن توركیا بهردهوام بوردومانا دهڤهرێ بكهن و زیانێن گیانى و ماددى بهر وهلاتیان بكهڤن.
ئەڤرۆ نیۆز،زنار تۆڤی:
ماتیۆ بریزا بالیۆزێ بەرێ یێ ئەمریكا ل ئازربێجانێ و ئەندامێ جڤاتا رێڤەبەر ل كۆمپانیا (توركاس پەترۆل) راگەهاندیە،کو توركیا تاكە رێیە بۆ هنارتنا مادێن هایدرۆكاربۆن ژ ئاخا هەرێما كوردستانێ بۆ ژ دەرڤە،لەورا من گومان د ئاسایبوونا پەیوەندیێن دناڤبەرا هەردو لایاندا نینە.
هەروەسا بریزا ئاماژە ب هندێ ژی دایە کو بێگومان پەیوەندیێن توركیا و هەرێما كوردستانێ دێ هێدی هێدی ئاسایی بنەڤە،دێ درێژی ب هنارتنا ژێدەرێن وزەیا كەركووكێ ب رێیا توركیا هێتەدان بۆ ژ دەرڤە.
جهێ ئاماژە پێکرنێیە کو نێزیكی 3% یا یەدەکا نەفتا جیهانێ دناڤا ئاخا هەرێما كوردستانێدا هەیە،بەرهەمێ رۆژانە یێ ڤێ نەفتێ ژی نوکە 600 هزار بەرمیلن،دیسا یەدەکێ دوپاتكری یێ نەفتا هەرێما كوردستانێ ژی دگەهیته 50 ملیار بەرمیلان،ئەڤە ژی سێیەكا سەرجەمێ یەدەکێ عێراقێ پێك دئینیت.
ل دووڤ گوتنا وی ئەندامێ كۆمپانیا توركاس پەترۆل، ب ئەگەرێ هێزا مەزن یا نەفتا هەرێما كوردستانێ، توركیا دێ پەیوەندیێن خۆ ئاسایی کەتەڤە،دیسا
نەفتا كەركووكێ ژی ب رێیا هەرێما كوردستانێ دێ هێتە رەوانەکرن بۆ بەندەرا جیهان یا توركی، ب رێیا بۆریێن نەفتا كەركووك – جیهان.