ئەڤرۆ:
پڕانیا چەکێ نھا ددەستێن چەکدارێن تیرۆرستێن داعشێ دا، ژ دەستکەفتیێ شەڕی ل گەل لەشکرێ سووری و عیراقێ بوو، ھندەک ژی ژ ئالیێ وەلات و پشتەڤانێن داعشێ بۆ دھێتە ھنارتن، کو ھندەک ژوان وەلاتان ژی ھەڤالێن ئەمریکا نە.
دێڤد ئاکس پەیامنێرێ جەنگی یێ بێ لایەن کو شارەزایەکا باش و پێزانین ل سەر پەیداکرنا چەکێ داعشێ یێن ھەین دبێژیت” داعشێ گەلەک ژێدەر بۆ پەیداکرنا چەکی یێن ھەین وەک ھەر گرۆپەکا بەرھنگار یا سووری، کو پشتەڤانیەکا ب ھێز ژ ئالیێ تورکیا و قەتەر و سعودیێ بۆ دھێتە کرن”.
ئاکس دیار دکەت” مەرەم ژ پشتەڤانیا داعشێ ژ ئالیێ وان وەلاتان ڤە بەرژوەندیێن ھەڤپشکن”. ئەوا داعشێ دڤێت وەکو خواستا وان وەلاتێن کەنداڤی یە کو وەلاتەگێ بناڤێ (سونەستان) ل سووریێ و عیراقێ ھەبیت، ھەروەسا دیارکر، تورکیا دڤێت سەرۆکێ سووری (بەشار ئەسەد) ژ دەرڤەی نەخشێ سیاسی و دەستھەلاتێ بھێتە دیتن.
تورکیا و قەتەر و سعودی پشتەڤانیا داعشێ رەت دکەن و ھەرسێ وەلاتان ھندەک قانوون ژی بۆ وەلاتیێن خوە دەرخستن کو نەشێن پشتەڤانیا راستەوخوە یا داعشێ بکەن، لێ ل گەل ڤێ چەندێ ژی، پەیمانگەھا (بروکینگز) د راپۆرتەکێ دا دیارکر دبیت ب ڤێ کریارێ ئەو وەلات تووشی مەترسیەکا دی ببن و بکەڤنە د شاشیاندا.
ل گۆڕ دیتنا دێڤد ئاکس، سامانێ وەلاتێن کەنداڤی ل بازارێن رەش پشتەڤانیا پڕچەککرنا چەکدارێن تیرۆرستێن داعشێ پێ دھێتە کرن، ئاماژێ ب راپۆرتەکا رۆژناما نیۆیورک تایمز ددەت ل سالا بورَی و دبێژیت، پشتی پشکنینا بزاڤێن لڤینا ئەسمانی ھاتینە ئەنجامدان، دیار بوو فرۆکێن بارھلگرێن چەکی ل وەلاتێن کەنداڤی بەر ب تورکیا ڤە دچن و ھندەک جاران ژی بەر ب کرواتیا بۆ بارکرنا چەکی پاشی جارەکا دی بۆ تورکیا ڤەدگەرن.
ھەروەسا ئاکسی گۆت” ل کرواتیا پیشەسازیەکا پێشکەفتی یا چەکێ سڤک ھەیە و پەیوەندیەکا ب ھێز ل گەل بازارێ رەش ل وی وەلاتی یا ھەی ، پاشی ل تورکیا ئەو چەک بەر ب سووریێ دھێتە ڤەگۆھاستن و بەلاڤکرن”.
ئاکسی دیارکر، ئەو چەکێ بۆ چەکدارێن تیرۆرستێن داعشێ دھێتە ھنارتن، یێ سڤکە ، چونکی چەکدارێن داعشێ مینا گرۆپەکا ملیشیێن کلاسیکی یە، ئانکو وان چەکێ سڤک دڤێت ژ بەر ڤەشارتن و ڤەگۆھاستنێ ژ جھەکێ بۆ جھەکێ دی، نە وەکی ھێزەکا سەر ب حوکمەتەکێ ڤەیە.
ب دیتنا ئاکسی، چەکدارێن داعشێ پڕانیا ئەو چەکێ گرانێ ل سووریێ و عیراقێ دەستکەفتی، ددەستان دا نەمایە و ھاتیە ژ ناڤبرن، وەکی چەکی تانکان (M1) و زیپۆشێن (M113) و ترۆمبێلێن دژە گوللە (MRAP) و ھندەکێن دی ژی یێن بھایێ وانا دگەھیتە پتر ژ ملیۆن دۆلاران.
ڤی پەیامنێرێ جەنگی دیارکر ژی، دبیت دەستکەفتێن داعشێ مۆشەکێن ل سەر ملی ھێنە ھاڤێتن ژی ھەبن و مۆشەکێن (ئەرد- ئەسمان) کو ل گۆڕ پێناسەیا ئیدیەمێن لەشکری ب (چەکێ بەرگریا ئەسمانیێ بارھلگر) دھێنە نیاسین، ئاکس دبێژیت ، ئەڤە ژی جھێ دلگرانیەکا مەزنە ل دەڤ ھندەک وەلاتێن جیھانێ نەخاسمە یێن ب دیتنا مایتێکرنەکا ناڤخوەیی لێ دنێرن.
ھەروەسا دبێژیت، کەلەک ڕێ یێن بۆ شکاند و ژناڤبرنا وی جۆرە چەکی، لێ ھەکە وەلاتەکێ وەکی ئەمریکا ب دربێن ئەسمانی کار بکەت، چونکی چەکێ نھا وەکی مۆشەکێن دوور ھاڤێژ ھەموو پێشبینیێن ئەمریکی تێکدان، چونکی کەلەگ چەکەکێ مەترسیدار و وێرانکەرە، ھەر چەندە ئەمریکا ژی ترسا ژ دەستدانا فرۆکان و فرۆکەڤانان یا ھەی، ب تایبەتی ھەکە ئەو فرۆکەڤانێن ئەمریکی ب کەڤنە ددەستێن داعشێ دا، ئەڤە دێ بیتە کارەکێ مەترسیدار ل سەر سیاسەتا ناڤخوەیا ئەمریکی.
ھەر چەندە پشتی ھێرشا 13 چریا دویێ ل باژێرێ پاریس، ھەموو ژێدەرێن ھنارتنا چەکێ بۆ داعشێ یێن کەفتینە دبن ڤەکۆلین و چاڤدێریەکا مەزن و ھووردا.

ئەڤرۆ نیوز، ئەیاد بەرواری:

سەرۆکێ وەزیرێن بەلجیکا، شارل میشال، دیارکر کو بریارا بلندکرنا حالەتا ئامادەباشیێ ل بەلجیکا بۆ بلندترین ئاست، یا ھاتیە دان پشتی گەھشتنا پێزانینان ل دۆر مەترسیا ئەنجامدانا ھێرشان ل بەلجیکا کو ھەڤشێوەی ھێرشێن پاریس بن.
شارل میشال، د کۆنگرەکێ رۆژنامەڤانی دا ل برۆکسل پایتەختێ بەلجیکا گوت” مەترسی یا نێزیکە” د ھەمان دەم دا ژی ھوشداریا ئەنجامدانا ھێرشەکێ ب چەکێ و تەقەمەنیان ژی کر و گوت ” ئارمانجێن پێشبینی کری بۆ ھێرشێن تیرۆرستی، جادێن بازرگانی و چالاکی و جھێن ب قەرەبالغ و ھەوێن ڤەگوھاستنێ نە ” گوت ژی” سوباھی رۆژا دو شەمبی دێ قوتابخانە ل بەلجیکا ھێنە داخستن”.
بەلجیکا چەندین پێرابوونێن دی ژی وەرگرتینە وەکو داخستنا وێستگەھێن میترۆیێ ل بروکسلێ ل رۆژا شەمبی ھەتا رۆژا دوشەمبی و دو ئاھەنگێن موزیکی ژی ھەلوەشاندن و چەندین مۆلێن بازرگانی و موزەخانە و ھۆلێن سینەمایێ داخستن، بەلێ ڕێ ل ئەنجامدانا یاریێن تەپا پێی ل خولا بەلجیکی نەگرت.