ئەڤرۆ نیوز:
مستەفا کازمی، بریار دا مووچێ ڤێ هەیڤێ یێ فەرمانبەرێن عیراقێ بێی برین و پاشەکەفتکرن بهێتە دابەش کرن.
ئەڤرۆ نڤێسینگەها راگەهاندنا مستەفا کازمی، سەرۆک وەزیرێن عیراقێ راگەهاندیە: کو مووچێ ڤێ هەیڤێ یێ فەرمانبەرێن عێراقێ بێی برین و پاشەکەفتکرن دێ هێتە دابەش کرن، دێ هەر وەکی هەیڤێن بوری هێتە دابەش کرن.
ژبەر داکەفتنا بهایێ نەفتێ، دەنگۆیێ برین و پاشکەفتکرنا پشکەک ژ دەرمالەیێن فەرمانبەرێن عێراقێ هەبوویە.
ئەڤرۆ نیوز، عەلی حاجی :
رێڤەبەرێ چاندنێ ل زاخۆ بۆ ئەڤرۆ نیوز دیار کر مە پێشبینیا وەرگرتنا ٣٠ هزار تەنێن گەنمێ جوتیاران ل سایلویا زاخۆ کری یە و هەمی بەرهەڤی ژی هاتینە کرن ل سایلویا زاخۆ ئەو بەرهەم بهێتە وەرگرتن.
زێدەتر ئەحمەد سامی گۆت: (بۆ وەرگرتنا بەرهەمێ گەنمێ جوتیاران ل زاخۆ هەمی بەرهەڤی هاتینە کرن و مە پەیوەندی دگەل رێڤەبەریا سایلویا زاخۆ هەنە لەورا ئەم پێشبینی دکەین د ئەڤ سالە دا نێزیکی ٣٠ هزار تەنێن گەنمێ جوتیاران ل سایلویا زاخۆ بهێتە وەرگرتن و هەمی بەرهەڤی ژی هاتینە کرن بۆ دەست پێکرنا وێ پروسەیێ و دبیت ل ١/٦ هەتا ١٠/٦/٢٠٢٠ دەست ب درینا گەنمی بهێتە کرن،د ئەڤ سالە دا گەنم ب شێوەیەکێ باشتر و بەرفرەهتر هاتیە چاندن و ٩١ هزار و ٣٠٠ دونەمێن ئەردی ژلایێ ژلایێ ٤٠٥ جوتیاران ڤە ئەڤ سالە گەنم هاتیە چاندن و ئەم چاڤەرێ دکەین بەرهەمێ ئەڤ سالە ژ سالا بوری باشتر بیت ژبەر کو باران د دەمێن خوە دا هاتن و کارتێکرنەکا خراب ل سەر بەرهەمێ جوتیاران نەبوو و زێدەباری وێ چەندێ ژی ٥٠ تەنێن گەنمێ پلە ئێک ژی هاتیە چاندن ل زاخۆ و ئەم نوکە یێ تاقیکرنێ ل سەر دکین و هەر دەما هاتە درین دێ سەحکەینە بەرهەمێ وی گەنمی و هەکە ژ گەنمێ باش بیت دبیت حکومەتا هەرێمێ وی بەرهەمی بکڕیت) .
ناڤهاتی خویا کر ژی ” لژنا سەر ب رێڤەبەریا مە ڤە بۆ زانینا نەخوەشیان دناڤ بەرهەمێن گەنمێ جوتیاران دا روژانە سەرەدانا ناڤ گەنمی دا دکرن و دەرمانەکێ قرکەر ژلایێ حکومەتێ ڤە هات بوو دابین کرن بۆ ژ ناڤبرنا نەخوەشیێن دناڤ گەنمی دا و هەتا نوکە ژی بەردەوام چاڤدێری دهێتە کرن”.
ل دوماهیێ ئاشکەرا کر د دەما دەست پێکرنا پروسەیا وەرگرتنا گەنمی ل سایلویا زاخۆ هەژمارەکا فەرمانبەرێن مە دگەل فەرمانبەرێن سایلویا زاخۆ دەست ب وەرگرتنا گەنمی دکەن و دخازین د ئەڤ سالە دا پلانا مە یا سەرکەڤتی بیت د وەرگرتنا گەنمی دا.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، عه‌زیز هه‌ورامی:
سه‌رۆكی نوێنه‌رایه‌تی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له به‌غدا ،ده‌ڵێ حكوومه‌تی عێراق و هه‌رێمی كوردستان پاش جه‌ژن دانوستانه‌كانیان ده‌ست پێده‌كاته‌وه، حكوومه‌تی نوێ عێراق ڕوانگه‌ی زۆر باشه له‌هه‌مبه‌ر ڕێكه‌وتن له‌گه‌ڵ كوردستان.
فارس عیسا، به ئه‌ڤرۆ نیۆز ده‌ڵێ:” له پاش جه‌ژنی ڕه‌مه‌زان كۆبوونه‌وه‌ی هه‌ردوو حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له باره‌ی بوودجه و مووچه‌ی فه‌رمان به‌رانی كوردستان ده‌ست پێده‌كاته‌وه ،دانوستانه‌كان هه‌نگاوی باشیان بڕیوه لێكتێگێشتن بۆ ڕێكه‌وتن له نێوان هه‌ردوو حكوومه‌ت هه‌یه.
فارس عیسا وتیشی:” دانوستانه‌كانی به‌غدا و هه‌ولێر هه‌نگاوی زۆر باشی نابوو ئه‌رێنی بوون به‌ڵام حكوومه‌تی عادلعه‌بدلمه‌هدی كۆتایی هات و حكوومه‌ته‌كه‌ی مسته‌فا كازمی هاته‌سه‌ر حكووم له پاش جه‌ژنی ڕه‌مه‌زان بڕیاردراوه دانوستانه‌كان ده‌ست پێبكه‌نه‌وه له‌و خاڵه‌وه‌ی كه وه‌ستێندراوه به‌هۆی پێكهێنانی حكوومه‌تی نوێ له عێراق.
عیسا زیاتر زانیاریدا و گوتی:” مسته‌فا كازمی سه‌رۆك وه‌زیرانی نوێ عێراق له‌هه‌مبه‌ر ڕێكه‌وتن له‌گه‌ڵ هه‌رێمی كوردستان ،قسه‌ی باشی كردووه ڕوانگه‌ی بۆ ڕێكه‌وتن باشه ودووای جه‌ژن دانوستان له‌گه‌ڵ حكوومه‌تی نوێ ده‌ست پێده‌كات.
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
شارەزایەکێ قانوونی ئاماژە ب ڤێ چەندێ دکەت، چەندین جورێن لامەرکەزیا ھەنە و ئەڤا نوکە ل سلێمانیێ دھێتە داخوازکرن دیارنینە کا چ ئارمانجێت لامەرکەزیبونا سیاسی و جوگرافی و ئارمانجێت دی ل بن پەردێ ھەنە یان نە.
مافپەروەر: جەواد مستەفا ستوپەیی بۆ ئەڤرۆ نیۆز دیارکر” لدویڤ یاسایا کارگێری زور جورێت لامەرکەزی بوونا کارگێری ھەنە وەکی: لامەرکەزیا کارگێری و لامەرکەزییا دارایی و لامەرکەزیا سیاسی و لامەرکەزییا جوگرافی و…هتد، لێ ئەو لامەرکەزیبوونا ئەڤرو گەنگەشە لسەر دھێتە کرن، دبێژن ئەم داخازا لامەرکەزی بوونا کارگێری و دارایی دکەین، بەلێ دیار نییە کا چ ئارمانجێت لامەرکەزیبونا سیاسی و جوگرافی و ئارمانجێت دی لبن پەردێ ھەنە یان نە؟ من دڤێت بتنێ ژ ئالیێ زانستیڤە بەحسێ لامەرکەزی بوونا کارگێری و دارایی کەم، کو دابەش دبیت بوو دوو جورێت سەرەکی: ئێک ژوان پشت ب پروسێ ھەلبژاردن و دیموکراتییەتێ دبەستیت ژ بوو ھەلبژاردنا زورینەیا پۆستێن کارگێری. جوری دوویێ پشت ب پسپۆری و لایەنی ھۆنەری دبەستیت و ھەول بو بدەستڤەئینانا وان ددەت، ھەروەکی دێ لخارێ بەحس کەین:
ئەڤی شارەزایێ قانوونی ئاماژەکر” لڤی جۆرێ لامەرکەزییەتێدا ئەنجومەنا وەزیران ھندەک دەسەلاتێت خو شورڤەدکەت بو پارێزگەھان و قایمقامیەت و یەکەێن کارگێریێت خارتر، لێرەدا دەسەڵاتێت ڤان یەکەێت کارگێری زێدەدبن، لھەمان دەمدا خودانێ کەسایەتیا مەعنەویا خونە و سەربەخوییا کارگێری و داراییا خویاھەی. لڤی جۆرەیدا بۆ پرڤەکرنا زۆریا پوستێت گرنگ ب پرۆسێ ھەلبژاردن دھێنەدانان، بتایبەتی بۆ ھەلبژارتنا پوستێ ئەنجومەنێت: پارێزگە و شارەوانی و قایمقامیەت و ناحیە و گوندا. بڤی ئاوای ھاوڵاتی زێدەتر ھەست ب دەسەلاتا خو برێڤەبرنێ دکەت، و ئەوێن پەیرەوا ڤی جورێ لامەرکەزیەتێ دکەن دبێژن لامەرکەزی روحا دیموکراتیەتێیە، لامەرکزیا (مرفقی یان مەسلەحی): لڤی جوریدا دەزگەھێن گشتی کەسایەتیا مەعنەویا خۆیا ھەی، تا رادەیەکێ سەربەخۆنە ژ حوکمەتێ، بەلێ ل ھەمان دەمدا ژ ئالیێ چاڤدێری کرنێڤە ئەڤ ھەردوو جۆرە ل ژێر چاڤدێریا ئەنجومەنا وەزیراندانە، چونکی حوکمەت بەرپرسە ل پاراستنا بەرژەوەندییا گشتیا وڵاتی. بو نمونە لامەرکەزیبوون ل دەزگەھێن وەک: راگەیاندن و کارەبا و ھاتوچوو و پوست و زانکۆ و…تاد. دبیتە ئەگەرا بساناھی برێڤەبرنا کارگیری ل ڤان دەزگەھاندا. لێ ئەڤ شێوازی لامەرکەزی پشت ب پرۆسێ دیموکراتی نابەستیت، بەلکو زێدەتر پشت ب لایەنێ ھونەری و پسپۆری دەبەستیت و بەردەوام پێکولێ ژبوو دەستڤەئینانا پسپۆریێت پێتڤی دکەت، بێی کو پەنایێ بو شێوەێ ھەلبژاردنێ ببەت. بونمونە ژبو پرڤەکرنا پوستێن ڤان دەزگەھێت گشتی یان رێڤەبەر و سەرۆکێت ڤان دەزگەھا، گرنگیێ ب پسپۆریێت گونجاو ددەن، کو کەسێن شیاو ل جھێن شیاو دانن. ھەژی ئاماژە پێکرنێیە دبیت حوکمەت پەیرەوی ھەردوو ڤان رێکا بکەت لئێک دەمدا، بەلێ ھەر ئێک ل بوارێ تایبەتێ خودا وە دەبیت ھەردوو رێک لبن میکانیزم و چاڤدێریا ئەنجومەنا وەزیران دابن.
مافپەروەر جەوا ستوپەیی دبێژیت” بەلێ کێشەیا مەزن ل ھەرێما کوردستانێ پرۆسێ لامەرکەزیبوونێ ژلایەنی زانستیڤە نییە بەلکو کێشێمەزن لپراکتیزەکرنێدا ھەیە، ھەمی پشک پشکینەیا حیزبییە و دەستێت حزبا یێ زالە ل سەر ھەمی یەکەێن کارگێری و دارایی. ئەڤەژی دێبیتە ئەگەرێ ھندێ کو دوژمن ھەرێمێ بەرب دوو ئیداریێ ببەت. چونکی ھەردوو زوونێت زەر و رەنگاورەنگ ژێرخانەکا دووبەرەکیا مێژینە یاھەی. ژبەر ڤێ ئەگەرێ ھەر لامەرکەزیەتەکا کارگێری و دارایی ل کوردستانێ دروست بیت رەنگەببیتە دروستبوونا ڤان ئەگەرا:
١- لاواز بوونا ھەرێمێ و ھەولدانا بەغدا بو سەرەدەریکرن دگەل پاریزگەھان.
٢- بھێز کەفتنا ململانێ ل نیڤا پارتێن دەسەلاتدار و ھەوڵدان بوو لاواز کرنا پارتێت بچویک ل کوردستانێ. ئەڤەژی دێبیتە ئەگەرا لاوان بوونا ھەرێما کوردستانێ، چونکی ھەرچەند پارتێت کوردستانی بتایبەتی پارتی و یەکێتی تەباتربن، دەستکەفتێت مەزنتر دێ بو کوردستانێ دەستەبەر بن.
٣- لاوازبوون یان نەشیانا ئەنجومەنا وەزیران کو چاڤدێریێ ل سەر یەکەێن کارگێری بکەت.
٤- رەنگە ھندەک لایەن کێشێت ناڤخوییێت ھەرێمێ ببەنە بەغدا، بەغداش سیاسەتا پەرتکە و زالبە بکار بینیت.
٥- ھەولێن وەڵاتێت ھەرێمی و عێراقێ بو دابەشکرنا ھەرێما کوردستانێ.
ئەڤرۆ نیوز:
ژوورا ئۆپەراسیۆنان یا پارێزگەها نەینەوا راگەهاند کو ژ بۆ پاراستنا وەلاتیان و رێگری کرن ژ بەلاڤبوونا ڤایرۆسێ کۆرۆنا وان بریار داینە کو ژ رۆژا ٢١ ڤێ مەهێ هەموو دەرگەهێن پارێزگەها نەینەوا بۆ دەمەکێ نەدیار بهێنە داخستن.
ژوورا ئۆپەراسیۆنان یا پارێزگەها نەینەوا دیار دکەت کو ترۆمبێلێن بارهەلگر یێن کو پێدڤیاتێن خوارنێ بۆ وەلاتیان دئینن و هەروەسا بارهەلگرێن سوتەمەنیێ دێ هاتنوچوونێ کەن.
نيشاندان