زنار تۆڤی:

چاڤدێرەكێ سیاسی بۆ رۆژنامەیا ئەڤرۆ دیار كر: سەرەدانا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ بۆ ئیرانێ گەلەك گرنگییا خوە یا هەی و د دەمەكێ گەلەك هەستیار دا هاتە ئەنجامدان. د هەمان دەمدا ئیران وەلاتەكێ هەڤسنوورە ل گەل هەرێما كوردستانێ و هەرێمێ بەرژەوەندییەكا هەڤپشك ژ لئالیێ ئابۆری و سیاسی و ئەمنی و ئاسایشێ ڤە ل گەل ئیرانێ یا هەی و سنۆرەكێ دوور و درێژ ژی كو ب درێژاهییا 650 كیۆمەتران ل گەل ئیرانێ یێ هەی
كارۆخ خوشناو، چاڤدێرێ سیاسی و سەرۆكێ پەیمانگەها ڤەكۆلینێن ئەمریكی _ كوردی گوت» دبیت پێشتر پەیوەندییێن ئیرانێ و هەرێما كوردستانێ ئەڤرازی و نشیڤی تێدا هەبن، بەلێ ب ئەڤێ سەرەدانا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ بۆ تەهرانێ دێ پەیوەندییێن هەرێمێ ل گەل ئیرانێ چنە قۆناغەكا گەلەك باشتر و دیسان ئەو پێشوازییا ل سەر ئاستێن بلند ل ئیرانێ ل سەرۆكێ هەرێمێ هاتییە كرن هەر ژ رێبەرێ بلند یێ كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ وسەرۆك كۆمارێ ئیرانێ و وەزیرێ دەرڤە، رامانەكا مەزن یا هەی و ئەڤە وێ دگەهینیت كو ئیران ب گرنگیڤە دنێریتە رۆلێ هەرێما كوردستانێ ودڤێت پەیوەندییێن خوە ل گەل هەرێما كوردستانێ بهێزتر لێ بكەت و ئەو ئاریشەیێن‌ هەین ژی بهێنە چارەسەر كرن. دیسان پەیوەندیێن هەرێمێ ل گەل ئیرانێ بچنە قۆناغەكا گەلەك پێشكەفتیتر».
هێشتا دبێژیت» ئیرانێ دڤێت هەرێما كوردستانێ فاكتەرەكێ بهێز بیت د ناڤخوەیا ئیراقێدا بۆ ئەوێ چەندێ داكو كورد هەڤپشكەكێ ستراتیژی بن بۆ پێكئینانا حوكمەتا بەغدا، هەروەسا ئیرانێ دڤێت هەرێما كوردستانێ ل ناڤخوەیا ئیراقێ رۆلەكێ گرنگ هەبیت بۆ راگرتنا بالانسا حوكمەتا ئیراقێ چونكی هەكە پەیوەندییێن هەرێمێ ل گەل بەغدا ب هێز نەبن دێ حوكمەتا شیعی ل بەغدا كەڤیتە د مەترسییێدا لەوما ئیرانێ دڤێت رۆلێ هەرێما كوردستانێ یێ باش د ناڤا ئیراقێدا یێ باش بیت هەروەسا ئیران دخوازیت قۆناغەكا نوو ل گەل هەرێما كوردستانێ دەستپێبكەت ل سەر ئەڤی بنەمایی ئیرانێ ب رەنگەكێ فەرمی سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ داخواز كرە ئیرانێ و ب فەرمی ئالایێ كوردستانێ ل تەهرانێ هاتە بلند كرن».
كارۆخی گۆت ژی» ل ئەڤێ دەڤەرێ هەرێما كوردستانێ یا شیای ڤێ بالانسێ راگریت و پەیوەندییەكا دۆستانە هەم ل گەل ئیرانێ هەم ژی ل گەل توركیا = نوكە و بەری نوكە یا هەی و بۆ دەمێن بهێت ژی هەرێم دێ شێت ڤێ بالانسێ راگریت وپەیوەندییەكا ئاسایی ل گەل وەلاتێن كەنداڤی و ئەمریكا ژی یا هەی».

سەرۆك مەسعود بارزانی پێشوازی ل شاندەكێ خواندنا بلند و زانكۆیێن ئوردنی كر، كو پێكهاتبوو ژ د. مەئمون ئەلدوبعی، جێگرێ وەزیرێ خواندنا بلند یێ ئوردنی و سەرۆكێن 9 زانكۆیان و فوئاد ئەلمەجالێ، قونسلێ گشتیێ ئوردن ل هەولێرێ.
د دیدارەكێدا، شاندێ مێهڤان رۆلێ سەرۆك بارزانی د پڕۆسەیا سیاسییا هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ دا و ب هێزكرنا فەرهەنگا پێكڤەژیانێ و گەشەپێدانا هەرێما كوردستانێ بلند هەلسەنگاند و سەرەرای دووپاتیكرن ل دۆستایەتی و پەیوەندیێن دیرۆكی د ناڤبەرا ئوردنێ و گەلێ كوردستانێ دا، بەرهەڤییا خوە بۆ پێشڤەبرنا پەیوەندیێن ئەكادیمی و هاریكاری و هەماهەنگیێ د ناڤبەرا زانكۆیێن هەردو ئالییاندا دیاركر.
هەر د ئەوێ دیدارێدا سەرۆك بارزانی ئاماژە ب پەیوەندیێن دیرۆكی د ناڤبەرا گەلێ كوردستانێ و وەلاتێ ئوردنێ كر و سوپاسییا شاهـ عەبدوللا و حوكمەت و گەلێ ئوردنی كر كو ل قۆناغێن جۆراوجۆر دا هەڤسۆز و هاریكارێن گەلێ كوردستانێ بوون. دوپاتی ژی ل ب هێزكرنا پەیوەندییان دۆستایەتییا د ناڤبەرا هەردو ئالییاندا د بوارێن جۆرا و جۆر دا كر.

دوهی دوشەمبی 6/5/2024، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل لژنەیا شەهید و قوربانی و زیندانیێن سیاسی یا ب سەر جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ كر.
ب گۆڕەی بەیاننامەیەكا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، د كۆومبونەكێدا گەنگەشە ل دۆر پێشڤەبرنا هاریكاری و هەماهەنگیێ د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرال ژپێخەمەت خزمەتكرنا زێدەتر یا كەسوكارێن شەهید و ئەنفالكری و زیانڤێكەفتیێن دەستێ رژێما بەرێ یا ئیراقێ هاتە كرن.
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ دوپاتكر» خەلكێ كوردستانێ، قوربانیێن مەزن داینە و روو ب روویێ درەندەترین هەوێن ئەنفال و كیمیاباران و كۆمكوژیێ و وێرانكریێ بوویە و داخوازا مە ژ حوكمەتا فیدرالی ئەوە كو رێزێ ل قوربانیێن خەلكێ كوردستانێ و هەموو قوربانیێن دەستێ رژێما بەرێ یا ئیراقێ بگریت و ب شێوەیەكێ هەژی، قەرەبوویا كەسوكارێن شەهید و زیانڤێكەفتیێن رژێما بەرێ بكەت».
مەسرور بارزانی دوپاتكر ژی» هەر چ یا ژ مە دهێت بۆ خزمەتكرنا كەسوكارێن شەهید و ئەنفالكرییان دێ كەین و خەمساریێ ناكەین».
سەرۆك و ئەندامێن لژنەیا شەهید و قوربانی و زیندانیێن سیاسی ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ، كورتییەك ل دۆر كار و پڕۆژە و ئارمانجا سەرەدانا خوە بەرچاڤكر و ئاماژە ب ئەوێ چەندێ كر، ئارمانجا ئەوان ب هێزكرنا هەماهەنگیێە ل گەل وەزارەتا كاروبارێن شەهید و ئەنفالكرییان ژ پێخەمەت راستڤەكرنا چەند قانوونان بۆ خزمەتكرن و قەرەبووكرنا كەسوكارێن شەهید و زیندانیێن سیاسی و زیانڤێكەفتیێن دەستێ رژێما بەرێ ل ئیراقێ.

بەرپرسێ مەكتەبا پەیوەندیێن دەرڤە یێن پارتی دیموكراتی كوردستان سەبارەت پەیوەندیێن هەولێرێ و تەهرانێ و رۆلێ ئیرانێ د چارەسەركرنا كێشەیێن ئیراقێ و هەرێما كوردستانێدا، راگەهاند: سەرەدانا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و شاندێ د گەلدا بۆ تەهرانێ گەلەك یا گرنگ بوو و د دەمەكی ژی دایە كو دەڤەر د رەوشەكا هەستیار دا دەرباز دبیت. هەڤدەم گۆت ژی: سەرەدانا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ بۆ ئیرانێ دەستپێكەكە بۆ ب هێزكرنا پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەولێرێ و تەهرانێدا.
هشیار سیوەیلی، بەرپرسێ مەكتەبا پەیوەندیێن دەرڤە یێن پارتی دیموكراتی كوردستان گۆت» تشتەكێ ڤەشارتی نینە دەمەكە پەیوەندیێن پارتی دیموكراتی كوردستان و ئیرانێ ساری كەفتبوویێ».
گۆت ژی» بۆ چەندین سالان و ل سەر ئاستێ بلند، هەرێما كوردستانێ و كۆمارا ئیسلامییا ئیرانی كۆمنەبووینە، تاكو پەیوەندیێن خوە پێشڤە ببەن».
هشیار سیوەیلی باس ل ئەوێ چەندێ ژی كر» دوماهی سەرەدانا نێچیرڤان بارزانی ل سالا 2021 بوو، دەمێ بۆ رێوڕەسمێن سویند خواندنا ئیبراهیم رەئیسێ، سەرۆك كۆماری چوویە ئیرانێ» .
سەبارەت ناڤەرۆكێ سەرەدانا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ بۆ تەهرانێ، سیوەیلی گۆت» سەرەدانێ كۆمەكا تەوەران ب خوەڤە گرتییە، كو پەیوەندییا راستەوخوە د ناڤبەرا هەردو ئالییاندا یا هەی» هەروەسا ئاماژەكر» ئەڤ سەرەدانە دەستپێكەكە بۆ دروستكرن و ب هێزكرنا پەیوەندییان دناڤبەرا هەولێرێ و تەهرانێدا».
دوپاتی ل ئەوێ چەندێ ژی كر» بۆ ئیرانێ و هەرێما كوردستانێ یا گرنگە پەیوەندیێن د ناڤبەرا واندا ئاسایی ببن، چونكە بەرژەوەندیێن سیاسی و ئابۆری و ئەمنی یێن هەڤپشك د ناڤبەرا واندا یێن هەین».
رۆهنكر ژی» هەكە هەرێما كوردستانێ و ئیرانێ هەتا بەری سالا 2003 دوژمنەكێ هەڤپشك ل بەغدا هەبوو، نوكە هەردویان دۆستەكێ هەڤپشك ل بەغدا یێ هەی، لەوما باشبوونا پەیوەندیێن هەولێرێ و تەهرانێ دێ كاریگەرییا ئەرێنی هەبیت».
دیاركر ژی» پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەولێرێ و تەهرانێدا یێن نوكە نینن، بەلكو پەیوەندییەكا دیرۆكییە، ژ بیرا مە ژی ناچیت، كۆمارا ئیسلامییا ئیرانی هاریكارییا مە كریە، هەردەم دەرگەهێن خوە یێن ڤەكرین».

نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و عەلی خامەنەیی، رێبەرێ بلند یێ كۆمارا ئیسلامییا ئیرانی ل تەهرانێ كۆمبوون.
هەر د چارچۆڤەیێ سەرەدانا خوە یا فەرمیدا بۆ تەهرانێ، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل گەل سەرۆكێ كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ كۆمبوو وهەردو ئالییان دانوستاندن ل دۆر چەندین تەوەران كرن ژوان ژی بلندكرنا ئاستێ ئالۆگۆڕییا بازرگانی د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و ئیرانێدا.
سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ راگەهاند دوهی دوشەمبی 6/5/2024 راگەهاند» نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، ل تەهرانێ ل گەل ئیبراهیم رەئیسی، سەرۆكێ كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ، كۆمبوو».
د كۆمبوونەكێدا جێگرێن سەرۆكێ هەرێمێ و وەزیرێ ناڤخوە ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و شاندەكێ سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ بەرهەڤ بوون.
هەردو ئالییان دوپاتی ل پێشڤەبرنا پەیوەندیێن ئیرانێ ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ ل سەر بنەمایێ هەڤسنوورییا باش و بەرژەوەندیێن هەڤپشك و بلندكرنا ئاستێ ئالوگۆڕییا بازرگانی و پەیوەندیێن ئابۆری كر، هەروەسا پەیوەندیێن دێرین و دیرۆكی د ناڤبەرا كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ و هەرێما كوردستانێ بلند هاتنە هەلسەنگاندن.
سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ دیاركر ژی» د كۆمبوونێدا رەئیسی سوپاسی و پێزانینێن كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ بۆ هەرێما كوردستانێ دیاركرن بۆ ئەوێ هاریكارییا پێشكێشی سەرەدانكەرێن ئیرانێ بۆ مەزارگەهێن پیرۆز ل باشوورێ ئیراقێ دكەت ل دەمێ دەربازبوونا وان ب هەرێما كوردستانێدا. سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ژی سوپاسییا پشتەڤانی و هاریكارییا ئیرانێ بۆ ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ كر».
د تەوەرەكێ دی یێ كۆمبوونێدا داكۆكی ل پێدڤی و گرنگییا بەردەوامییا هەماهەنگیێ و هاریكارییا هەڤپشك یا كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ هاتە كرن بۆ پاراستنا ئارامی و سەقامگیرییا دەڤەرێ.
ژ ئالیێ خوەڤە ئاژانسا دەنگوباسێن (ئیسنا) یا فەرمی ل ئیرانێ بەلاڤكر كو ئیبراهیم رەئیسی، سەرۆكێ كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ بۆ نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ گۆتیە» هیڤیدارم سەرەدانا تە ببیتە هۆكارەك بۆ پێشڤەبرنا پەیوەندیێن سیاسی، ئابۆری و ئەمنی دناڤبەرا مە دا». هەروەسا دوپاتی ل ئەوێ چەندێ كر» سنوورێن درێژ د ناڤبەرا هەردو ئالییان ب دەلیڤەیەكا ب بها دزانین بۆ بەر ب پێشڤەبرنا ئاستێ پەیوەندییان، بەلێ ئەمن و ئاسایش پێدڤییەكا بنەڕەتینە بۆ هەر جۆرە هاریكاری و پێكڤە كاركرنەكێ».
سەرۆكێ كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ ئاماژە ب ئەوێ چەندێ كر» ئیراقەكا ب هێز د چارچۆڤەیەكێ ئێكگرتیدا پێكدهێت و ئەم هەموو دەمان پشتەڤانیێ ل ئێكگرتنا ئیراقێ دكەین. پشتەڤانییا ئیرانێ بۆ كوردان د رۆژێن دژواردا، ئەوێ چەندێ د سەلمینیت كو هەموو دەمان پشتەڤان و دۆستەكێ مەزن بووین بۆ ئیراقێ و كوردستانێ».
ل رۆژا 19 ئادارا 2023، عەلی شەمخانی، سكرتێرێ ئەوی دەمی یێ جڤاتا بلند یا ئاسایشا نیشتمانییا ئیرانێ و قاسم ئەعرەجی، شیرەتكارێ ئاسایشا نیشتمانییا ئیراقێ ل بەغدا رێككەفتنەكا ئەمنی دناڤبەرا هەردو ئالییاندا ئیمزاكر و ئێك ژ خالێن ئەوێ رێككەفتنێ یا تایبەت بوو ب دوورئێخستنا هێزێن رۆژهەلاتا كوردستانێ ژ سنوورێن د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و رۆژهەلاتا كوردستانێدا.
ئیبراهیم رەئیسی، سەرۆك كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ ل درێژییا ئاخڤتنێن خوە دا ئاماژە ب گرنگییا سەقامگیری و ئاسایشا ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ كر و گۆت» مە باوەری ب نیازپاكی و دۆستایەتییا برایێن مە یێن ئیراقی و كورد یا هەی، بەلێ بۆ ل بەرچاڤوەركرتنا كینا دوژمنان ژ ئەوان ژی رژێما زایۆنی، ل دژی ئیرانێ، چاڤەڕێینە حوكمەتا ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ ب تمامی رێگریێ ل هەر جۆرە خراب بكارئینانا ئاخا وان ل دژی ئیرانێ بكەن».
رەئیسی بۆ بجهئینانا رێككەفتنا ئەمنی د ناڤبەرا ئیراقێ و ئیرانێدا دەستخوەشی ل بەغدا و هەولێرێ كر و دوبارە دوپاتی ل بجهئینانا تمام یا ئەوێ رێككەفتنێ كر.
هەر د درێژییا سەرەدانا خوە دا بۆ ئیرانێ، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل گەل حسێن ئەمیر عەبدوللاهیان، وەزیرێ دەرڤەیێ ئیرانێ كۆمبوو.
ب گۆڕەی بەیاننامەیەكا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ، هەردو ئالییان دوپاتی ل گرنگییا پێشڤەبرنا پەیوەندییان بۆ هەردو وەلاتان كر و باس ل دەلیڤەیێن زێدەكرنا لڤین و ئالوگۆرییا بازرگانی و چالاكیێن ئابۆری و كار و پڕۆژەیێن كەرتێ تایبەتێ ئیرانی ل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ كر.
د تەوەرەكێ دی یێ كۆمبوونێدا، رۆناهی ئێخستە سەر رەوشا سیاسی و گشتییا ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ و دوماهی پێشهاتێن دەڤەرێ و داكۆكی ل پاراستنا سەقامیگریێ كر.

دەزگەهێن راگەهاندنا ئیرانێ ب گرنگی بەحسێ سەرەدانا سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ دکەن و ئاماژە ب ڤێ یەکێ دکەن، ئیرانێ دڤێت د بیاڤێ سیاسی و ئابووری دا پەیوەندیێن خوە ل گەل هەرێما کوردستانێ بهێزتر بکەت، چونکی هەرێما کوردستانێ گرنگیەکا مەزن بۆ ئیرانێ هەیە.

رۆژنامەیا ئارمانێ مللی یا ئیرانێ د راپۆرتەکێ دا بەحسێ گرنگیا سەرەدانا سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ بۆ ئیرانێ کریە و دیار کریە، د ڤێ دەمێ دا رۆژهەلاتا ناڤین بەر ب گوهۆڕینێن مەزن ڤە دچیت، سەرەدانا سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ بۆ ئیرانێ گەلەک یا گرنگە، چونکی هەرێما کوردستانێ سنۆرەکێ مەزن ل گەل ئیرانێ هەیە، هەروەسا هەرێما کوردستانێ پەیوەندیێن بهێز یێن سیاسی و ئابووری ل گەل ئیرانێ هەنە، ئانکۆ هەرێما کوردستانێ هەردەم گرنگیەکا مەزن بۆ ئیرانێ هەبوویە.
مالپەرێ مەشرق نیوز ژی د راپۆرتەکێ دا ئاماژە ب هندێ کریە، کو بەری سەرەدانا سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ بۆ تەهرانێ، سەرۆکێ سازیا جیهانی یا ئەتۆمی ژی سەرەدانا ئیرانێ کربوو، ڤێ حەفتیێ دو کەسێن ناڤدار سەرەدانا ئیرانێ کرینە، ئیرانێ دڤێت پەیوەندیێن خوە ل گەل جیهانا دەرڤە باشتر لێ بکەت، سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ ژی رۆلەکێ مەزن بۆ ئارامیێ ل ئیراقێ دگێریت و سەرەدانا وی بۆ ئیرانێ گەلەک گرنگە، چونکی ئیرانێ دڤێت پەیوەندیێن خوە یێن سیاسی، ئابووری و بازرگانی ل گەل هەرێما کوردستانێ بهێزتر لێ بکەت و ئەڤ سەرەدانە دشێت ببیتە ئەگەرێ دەستپێکرنا قۆناغەکا نوو د ناڤبەرا ئیرانێ و هەرێما کوردستانێ دا.
گەلەک مالپەرێن دی یێن ئیرانێ ژی ب گرنگی بەحسێ سەرەدانا سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ و دیدارێن وی ل گەل رێبەرێ شورەشا ئیسلامی یا ئیرانێ عەلی خامنەیی و ئیبراهیم رەئیسی سەرۆک کۆمارێ ئیرانێ کرینە و ئاماژە ب ڤێ یەکێ کرینە، دیدارێن سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ نیشا ددەن کو ئیرانێ دڤێت پەیوەندیێن خوە ل گەل هەرێما کوردستانێ باشتر لێ بکەت و بەرپرسێن ئیرانێ دخوازن هەر ئاریشەک ژی هەبیت ب رێیا دانوستاندنان چارەسەر بکەن.
چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دکەن، نها رۆژهەلاتا ناڤین د قۆناغەکا گەلەک هەستیار دایە، هەروەسا گەلەک ئاریشە د ناڤبەرا هەولێر و بەغدایێ دا ژی هەنە و هەتا نها نەهاتینە چارەسەرکرن، گرنگە هەرێما کوردستانێ پەیوەندیێن خوە ل گەل ئیرانێ باشتر لێ بکەت، چونکی ئیران ئێکە ژ وەلاتێن هەری کاریگەر ل ئیراقێ، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی گرنگە هەرێما کوردستانێ د بیاڤێ سیاسی و دبلۆماسی دا ل گەل ئیرانێ دەست ب قۆناغەکا نوو بکەت، ئەو یەک ژ بۆ ئارامیا دەڤەرێ ژی گەلەک گرنگە، هەکە پەیوەندیێن هەرێما کوردستانێ ل گەل ئیرانێ باشتر لێ بهێن دێ بەرپرسێن بەغدا ژی نەچار بن هەلوەستێ خوە یێ توند ل هەمبەر هەرێما کوردستانێ بگوهۆڕن.

نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دوهی ب سەرەدانەكا فەرمی گەهشتە تەهرانێ و دێ ل گەل سەركردەیێن وی وەلاتی كۆم بیت.
بڕیارە ئەڤرۆ سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل گەل عەلی خامنەیی رێبەرێ كۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ، ئیبراهیم رەئیسی سەرۆككۆمارێ‌ ئیرانێ و محەمەد باقر قالیباف سەرۆكێ پەرلەمانێ وی وەلاتی كۆم ببیت.
سەرۆكێ دیوانا سەرۆكاتیا هەرێما كوردستانێ ل دۆر سەرەدانا سەرۆكێ‌ هەرێمێ‌ راگەهاند؛ ئارمانجا سەرەكی یا سەرەدانا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ بۆ تەهرانێ، ب هێزكرن و نووكرنا پەیوەندیێن دوقۆلییە.
فەوزی هەریری ئاشكرا ژی كر كو پەیوەندیەكا سیاسی و ئابۆری یا دێرین د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و ئیرانێ دا یا هەی و گۆت: (هەروەكو چاوا مە ل گەل توركیا باشترین پەیوەندی هەنە، دڤێت ب هەمان ئاراستە ل گەل ئیرانێ ژی بزاڤێ بكەین، لێ د هەمان دەم دا پێدڤیە ئیران رێزێ ل سەروەرییا ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ بگریت).
هەروەسا نازم دەباغ، نوونەرێ‌ حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ ل تەهرانێ‌ راگەهاند، سەرەدانا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ بۆ ئیراقێ‌ گرنگیەكا تایبەت هەیە و كۆمارا ئیسلامیا ئیرانێ‌ و حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ هەڤپەیمانیەكا ستراتیژی یا دێرین یا هەی).

سەرۆكێ دیوانا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ راگەهاند: ئارمانجا سەرەكی یا سەرەدانا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ بۆ تەهرانێ، ب هێزكرن و نووكرنا پەیوەندیێن دوقۆلییە. ب پێدڤی ژی دزانیت، ئیران رێزێ ل سەرەوەرییا ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ بگریت.
دوهی ئێكشەمبی 5/5/2024، فەوزی هەریری، سەرۆكێ دیوانا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ سەبارەت سەرەدانا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ بۆ تەهرانێ، گوت» سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ چەندین جاران ب شێوەیەكێ فەرمی بۆ سەرەدانا تەهرانێ هاتییە داخوازكرن. نوكە رەوش یا گونجای بوو، بۆ ئەوێ چەندێ سەرەدان بهێتە ئەنجامدان».
هەریری گوت ژی» پەیوەندییەكا سیاسی و ئابۆری یا دێرین د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و ئیرانێدا یا هەی» هەروەسا گوت ژی» هەروەكو چاوان مە ل گەل توركیا باشترین پەیوەندی یا هەی، دڤێت هەمان ئاراستە ل گەل ئیرانێ بزاڤێ بكەین، بەلێ د هەمان دەمدا پێدڤییە ئیران رێزێ ل سەروەرییا ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ بگریت».
ل دووڤ سەرۆكێ دیوانا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ» ئارمانجا سەرەدانا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ بۆ تەهرانێ، ب هێزكرن و نووكرنا پەیوەندییانە د هەموو بواراندا».
ئاماژە كر ژی» د گەشبینین كێشە هەكە هەبن، بهێنە چارەسەركرن».
سەرۆكێ دیوانا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ دوپاتی ل ئەوێ چەندێ كر» ئەم چو جاران ناهێلین هیچ مەترسییەك ژ هەرێما كوردستانێ ل سەر ئیرانێ، توركیا و سووریێ بهێتە كرن».
ئەو شاندێ ل گەل سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ بۆ تەهرانێ، پێك دهێت ژ جێگرێن سەرۆكێ هەرێمێ و وەزیرێ ناڤخوەیی ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و سەرۆكێ دیوانا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ و هەژمارەكا بەرپرسێن هەرێما كوردستانێ. سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ د بەیاننامەیەكێدا بەلاڤكر» نێچیرڤان بارزانی دێ ل گەل بەرپرسێن بلند یێن كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ كۆمبیت و سەبارەت پێشڤەبرنا پەیوەندیێن ئیرانێ ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ و هاریكارییا هەڤپشك د ناڤبەرا ئەواندا، هەروەسا سەبارەت پێشهاتێن دەڤەرێ ب گشتێ، دێ گەنگەشێ كەن».

سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ راگەهاند: دخوازین زانكۆ و ناڤەندێن مە یێن ئەكادیمی، ل ئاستێ پێشكەفتنێن ب لەز یێن ئەڤی سەردەمیدا بن و ببنە هاریكارێن پڕۆسەیا گەشەپێدانا ژێرخانەیا مە یا ئابۆری. هەروەسا دوپات ل ئەوێ چەندێ كر كو چو جاران قەیران مە سار ناكەن ژ ئەوێ چەندێ گرنگییەكەكا تمام ب پێشئێخستن و پێشڤەبرنا خواندنێ و زانكۆیێن خوە بدەین.
دوهی ئێكشەمبی 5/5/2024، ب بەرهەڤبوونا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، دیدارا خواندنا بلند یا هەرێما كوردستانێ و ئوردنێ ل هەولێرا پایتەخت، ب پشكدارییا شاندەكێ بلند یێ وەزارەتا خواندنا بلند یا ئوردنی و هەژمارەكا مەزن ژ زانكۆیێن ئوردنێ و هەرێما كوردستانێ بڕێڤەچوو.
د دیدارێدا، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پەیڤەك پێشكێشكر و ئەڤە دەقێ وێیە:
ب خێرهاتنەكا گەرم ل مێهڤانێن بەرێز، شاندێ ئوردنی دكەم بۆ هەرێما كوردستانێ و سوپاسییا رێكخەرێن ئەڤێ دیدارا گرنگ دكەم و هیڤییا سەركەفتنێ بۆ كارێن وان دخوازم.
هیڤیدارم د دەمێ ئەڤان چەند رۆژاندا، ئەنجام و راسپاردەیێن گرنگ و ب مفا بهێنە بەرچاڤكرن هەروەسا ئەڤ دیدارە، ببیتە جهێ پێشئێخستنا زێدەتر یا خواندنا بلند ل هەرێما كوردستانێ.
مە رێز و پێزانین یێن هەین بۆ هاریكاری و هەماهەنگییا ئوردنێ ل گەل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د بوارێن جۆراوجۆر دا.
خوەشحالین كو مە پەیوەندییەكا دێرین و دۆستانە ل گەل وەلاتێ ئوردنێ ب رێبەرایەتییا شاه عەبدوللایێ دویێ یا هەی، كو ل قۆناغێن جودا دا، هاریكار و پشتەڤانێ هەرێما كوردستانێ بوو.
پێشئێخستن و پێشڤەبرنا خواندنێ و ناڤەند و دەزگەهێن مە یێن ئەكادیمی، ئێك ژ كارێن مە یێن بەراهیێیە كو دخوازین زانكۆ و ناڤەندێن مە یێن ئەكادیمی، ل ئاستێ پێشكەفتنێن ب لەز یێن ئەڤی سەردەمیدا بن و ببنە هاریكارێن پڕۆسەیا گەشەپێدانا ژێرخانەیا مە یا ئابۆری.
راستە ل سالێن بۆری، تووشی چەندین قەیرانێن جۆراو جۆر بووین و ب سەر گەلەك ژ وان ژی زال بووین، بەلێ چەند مە كێشە و قەیران ژی هەبن، چو جاران مە سار ناكەن ژ ئەوێ چەندێ گرنگییەكا تمام ب پێشئێخستن و بەر ب پێشڤەبرنا خواندن و زانكۆیێن خوە بدەین. پێدڤییە زانكۆیێن مە، هاریكارێن مەبن بۆ دیتنا چارەسەریێ بۆ كێشە و قەیرانێن روو ب روویێ مە دبن و ب رێكا پلان و نەخشەرێكەكا زانستییانە، هاریكارییا حوكمەتێ بكەن بۆ ئەوێ چەندێ درێژیێ ب بەرنامەیێ چاكسازییا هەمەئالییانەیا خوە بدەت.
مە چاڤەڕێبوونەكا مەزن ژ زانكۆیان یا هەی بۆ ئەوێ چەندێ رۆلێ خوە یێ كاریگەر و كارا نەكو تنێ وەكو بنگەهەكێ زانستیێ فێركاری و پێگەهاندنا نڤشێن مە بگێرن، بەلكو دەزگەهێن زیندی رۆشەنگیری و لڤینێن نویخوازی و داهێنانێ ژی بن.
هەردەم خوازیارێن ئەوێ چەندێ نە كو ئارامی و سەقامگیری ل هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ و دەڤەرێ و جیهانێ ب گشتی هەبیت. د ئەڤی چارچۆڤەی ژی دا، هەرێما كوردستانێ هەردەم بزاڤ كریە و كاری كریە بۆ ئەوێ چەندێ رۆلەكێ ئەرێنی هەبیت د دابینكرن و پاراستنا سەقامگیریێدا، چونكە تنێ ل رەوشەكا سەقامگیردا، دشێین كار ل سەر پێشئێخستنا جڤاكێ خوە د هەموو بواراندا بكەین بۆ ئەوێ چەندێ بگەهینە ئاستێ وەلات و جڤاكێن پێشكەفتی، كو ئەم ژ روویێ سامانێ مرۆڤی و مادی، هیچ ژ ئەوان جڤاكان كێمتر نینین و تنێ مە پێدڤی ب رەوشەكا ئارام و سەقامگیر و بڕێڤەبرنەكا ژیر و زانستی و داهێنەر یا هەی بۆ ئەوێ چەندێ ل ئاستێ پێشكەفتنێن سەردەمدا بین.

سەرۆكا فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ راگەهاند: د نوكە دا پەیوەندیێن د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقێ د ئەرێنی نە و تێكگەهشتنەكا باش یا هەی بۆ ئەوێ چەندێ بشێین ل دۆر كێشەیان بگەهینە رێككەفتنێ.
د . ڤیان سەبری، سەرۆكا فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ د داخۆیانییەكا رۆژنامەڤانیدا گۆت» سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل دووماهییا سالا 2023 سەرەدانا بەغدا كربوو و تێكگەهشتن د ناڤبەرا سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ و ئیراقێ دروست بوو و پاشی سەرەدانا ئەمریكا كر، پشتی ئەوێ چەندێ ژی تێكگەهشتنەكا باش د ناڤبەرا سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ و ئیراقێ دروستبوو و بەری جەژنا رەمەزانێ دو مووچە هاتنە دان، نوكە ژی بڕیارە مووچەكێ دی ژی بهێتە دان، راسپاردەیا سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ بۆ تیما حوكمەتێ ئەوە بابەتێ داهاتێ نە پەترۆلی ژی د چارچۆڤێ سەرەدان و دانوستاندنێن د ناڤبەرا هەردو حوكمەتاندا بهێتە ئێكلاكرن».
د. ڤیان سەبری گوت ژی» دانوستاندنێن د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ یێن چووینە قۆناغێن نوو و د ئەرێنی نە و سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پشكداری د دو كۆمبوونێن ئیئتیلافا بڕێڤەبرنا دەولەتێدا كریە و دخوازین پترییا كێشەیان ب دانوستاندنێ بهێنە چارەسەركرن. دانوستاندن ل سەر كۆمەكا پرسان د ناڤ ئیئتیلافا بڕێڤەبرنا دەولەتێدا دێ هێنە كرن، ژ ئەوان ژی هەلبژارتنا سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ كو مافێ سووننەیایە، ل ئەوی بابەتێ گرنگ سووننە بخوە بگەهنە رێككەفتنێ و میكانیزمەك بهێتە دانان و پاشی پەیڕەوێ ناڤخوەیی بهێتە راستڤەكرن یان ژی ئەو ب خوە بەربژارەكی دیار بكەن، لەوما چاڤەڕێی سوننەیان دكەین بگەهنە رێككەفتنێ، وی دەمی كێشەیا دیاركرنا سەرۆكێ نوو یێ جڤاتا نوونەران نامینیت، هەر میكانیزمەكا بدانن ژی ئەم دێ پشتەڤانیێ لێكەین».
د. ڤیانێ خویاكر» بڕیارە ل 9/5/2024 بێهنڤەدانا قانووندانانێ دەستپێبكەت، هەكە خشتەیێ بودجەی ژ ئالیێ حوكمەتا ئیراقێ ڤە بۆ راستڤەكرنێ بگەهیت دێ بێهنڤەدان هێتە درێژكرن، ئەم د بەرهەڤین بۆ ئەوێ چەندێ بودجە بهێتە راستڤەكرن لەوما د شیاندایە د دەمێ بێهنڤەدانا جڤاتا نوونەراندا كۆمبوونا نە ئاسایی بهێتە ئەنجامدان بۆ هەلبژارتنا سەرۆكێ جڤاتا نوونەران هەكە سوننە بگەهنە رێككەفتنێ یان ژی بۆ دانوستاندنێ ل دۆر خشتەیێن بودجەی».
رۆهنكر ژی» حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقێ ژی ب تایبەتی سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ و سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ دخوازن پەیوەندییەكا باش هەبیت، لەوما تێكگەهشتنەكا باش ل سەر بودجەی و مووچەی یا هەی، لەوما هەردو حوكمەت بزاڤێ دكەن پێنگاڤان بهاڤێژن بۆ ئەوێ چەندێ بگەهنە رێككەفتنێ، كێشە ژی زێدەتر تەكنیكی نە و گەلەك جاران كو دچنە دناڤ هووردەكارییاندا بۆ ئەوێ چەندێ بچنە د بوارێ بجهئینانێدا دەم بۆ دڤێت، نیەتا باش یا هەی بۆ ئەوێ چەندێ كێشە بهێنە چارەسەركرن، نابیت ژی هەموو مەهەكێ ب تایبەت بۆ مووچەی وەزارەتا داراییا ئیراقێ كێشەیا تەكنیكی دروست بكەت، پێدڤییە ئەو كێشەیێن تەكینیكی ب دووماهی بهێن و ئێدی گرفت نەهێنە دروستكرن».