ئەڤرۆ نیوز:
ئەڤ شەڤە ل سەنتەرێ باژێرێ دهۆکێ دەست بسەر جهەکێ قومارێ داهاتە گرتن کو 10 قومارچی تێدا بوون.
هێمن سلێمان، پەیڤدارێ پۆلیسێن پارێزگەها دهۆکێ بۆ ئەڤرۆ نیوز راگەهاند، ئەڤ شەڤە ل سەنتەرێ باژێرێ دهۆکێ، ژ ئالیێ پولیسێن چالاکیێن مەدەنی ڤە دەست بسەر جهەکێ قومارێ داهاتە گرتن کو ١٠ قومارچی تێدابوون.
گۆت ژی، لدووڤ بەندێ ۳٨۹ ژ قانوونا سزادانێ ل بنگەهێ پولیسێن نەوروز ل دهۆکێ هاتنە دەستە سەرکرن.
ئەڤرۆ نیوز:
ئەڤرۆ وەزارەتا ساخلەمیا عیراقێ بەلاڤکریە، کو ١٤ حالەتێن نوو یێن توشبوون ب کۆرۆنایێ ل هەر ئێک ژ باژێرێن دیوانە، بەسرە، دیالا، بەغدا و نەجەف هاتینە تۆمارکرن.
وەزارەتا ساخلەمی و ژینگەها عیراقێ دیار کریە، تاقیگەهێن وەزارەتێ ل پارێزگەهان پشکنین بۆ ١١٣ کەسان ب گومانا توشبوون ب کۆرۆنایێ کریە و د ئەنجامدا ١٤ کەسان پشکنینێن وان پۆزەتیف بووینە و هەلگرێ ڤایرۆسا کۆرۆنایێ بوون.
ئاماژە ب هندێ دایە، کو حەفت حالەت ل باژێرێ رەسافە و دو حالەتێن دیتر ژی ل کەرخ بووینە، ل نەجەف دو حالەت و ل پارێزگەهێن میسان، دیالە، دیوانیە، هەر ئێکێ حالەتەک تێدا هاتیە تۆمار کرن.
ئه‌ڤرۆ نیوز، عه‌زیز هه‌ورامی:
له هه‌رێمی كوردستان 34 حاڵه‌تی هه‌ڵگری ڤایرۆسی كۆرۆنا تۆماركراوه، یه‌ك دانه‌یان ماموستای ئاینی بو له سلێمانی گیانی له ده‌ستدا، وه‌زیری ته‌ندروستی ده‌ڵێ، ته‌ندروستی هه‌ڵگرانی ڤایرۆسی كۆرۆنا باشن.
دكتۆر سامان به‌رزنجی وه‌زیری ته‌ندروستی هه‌رێمی كوردستان، به ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند:” له كوردستان 34 حاڵه‌تی هه‌ڵگری فایرۆسی كۆرۆنا تۆماركراوه، به‌رده‌وامیش پشكنین بۆ ئه‌و كه‌سانه ده‌كه‌ین نیشانه‌كانی كۆرۆنایان لێ ده‌ركه‌وێ.
سامان به‌رزنجی ده‌ڵێ، ڕه‌وشی ته‌ندروستی هه‌ڵگرانی ڤایرۆسی كۆرۆنا زۆر باشن، ته‌نها دانه‌یه‌كیان نه‌بێت ژنێكه و باری ته‌ندروستی ناجێگره.
هه‌روه‌ها وتیشی، هه‌ركه‌سێ له هه‌روڵاتێك هاتبێته‌وه له فڕۆكه‌خانه‌كانه‌وه ڕاسته‌وخۆ براون بۆ كه‌ره‌نتینه‌كان به‌رده‌وامیش ده‌بین له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كه‌ره‌نتینه‌ی ته‌واوی ئه‌و گه‌شتیارانه بكه‌ین له وڵاتان ده‌گه‌ڕێنه‌وه، سودێكی زۆر باشمان له كه‌ره‌نتینه بینیوه.
له ڕونكردنه‌وه‌یه‌كدا دكتۆر سه‌باح هه‌ورامی به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی ته‌ندروستی سلێمانی ڕای گه‌یاند” سێ كه‌س له سلێمانی په‌تای كۆرۆنایان په‌ڕاندووه، به‌ته‌واوه‌تی چاك بونه‌ته‌وه نێردراونه‌ته‌وه بۆ ناو ماڵ و منداڵه‌كانیان.
ئه‌ڤرۆ نیوز، زنار:
ئێكه‌تیا ته‌پا پێ یا عیراقێ ب فه‌رمى هه‌لوه‌شاندنا هه‌ڤركیێن خولا ته‌پا پێ بۆ یانێن نایاب 2019،2020 راگەهاند ژ ئه‌گه‌رێ به‌لاڤ بوونا ڤایروسێ كورونا.
ده‌زگایێن راگه‌هاندنا عیراقێ دیاركر ئه‌ڤرۆ د كومبوونا ئێكه‌تیا به‌روه‌ختا ته‌پا پێ یا عیراقێ دگه‌ل نوونه‌رێن یانا گه‌هشتنه رێككه‌فتنێ هه‌ڤركیێن خولا ته‌پا پێ بۆ یانێن نایاب بهێته هه‌لوه‌شاندن پشتى 12 یانه ژ سه‌رجه‌مێ 15 یانا رازى بووین، ئه‌ڤ بریاره هاته پێش ژ ئه‌گه‌رێ به‌لاڤبوونا ڤایروسێ كورونا ل عیراقێ و بوویه رێگر ل تمامكرنا یاریێن خولێ.
ئه‌ڤه د ده‌مه‌كى دایه به‌رى نوكه یانێن پشكدار داخواز كربوو چاره‌نڤیسێ خولێ دیاربكه‌ن ژ به‌ركو دشیان دا نینه مووچه و هه‌ڤبه‌سێن یاریزانان به‌رده‌وام بده‌ن و خول یا راگرتى بیت
ئه‌ڤرۆ نیۆز، عه‌زیز ڕه‌سووڵ:
حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی په‌تای كۆرۆنا چه‌ندین ڕێكارو ڕێنمایی گرتوه‌ته‌به‌ر، گوته‌بێژی وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی ده‌ڵێ، ئێستا ئێمه له نێوان چاره‌سه‌ر و به‌رگریداین به‌رامبه‌ر كۆرۆنا.
محه‌ممه‌د خۆشناو، گوته‌بێژی وه‌زاره‌تی ته‌ندروستیی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، به ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند”: ئێستا ئێمه له كوردستان زۆرباش توانیومانه كۆنتڕۆڵی ڤایرۆسی كۆرۆنا بكه‌ین، به‌رده‌وام كار له‌سه‌ر ڕێكاره‌كان ده‌كه‌ین،هاونیشتمانیان دڵنیا ده‌كه‌ینه‌وه له ڕێكاره‌كان بۆ سه‌لامیتی ته‌ندروستی هه‌موو لایه‌ك به‌رده‌وام ده‌بێت.
خۆشناو ده‌ڵێ:” له ماوه‌یه‌كی نزیكدا ده‌رئه‌نجامی قه‌ده‌غه‌ی هاتوچۆ ده‌رده‌كه‌وێت کە چه‌ند سوودی هه‌بووه، هه‌رئه‌وه‌ش وای كرد جارێكی تر 72 سه‌عاتی تر قه‌ده‌غه‌ی هاتوچۆ درێژبكه‌ینه‌وه.
گوته‌بێژی وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی گوتیشی: ”هاوڵاتیان زۆرباش پابه‌ندی ڕێنمایه‌كانن، سه‌رۆكوه‌زیران مه‌سروور بارزانی، به‌رده‌وام له‌سه‌ر خه‌ته له‌گه‌ڵمان، ئه‌و پێشنیار و داوایانه‌ی وه‌زاره‌تمان بیكات جێبه‌جێ ده‌كرێن و ئاراسته‌ی وه‌زاره‌ته مه‌عنییه‌كانی تر ده‌كرێن بۆ جێبه‌جێ كردنیان.
هه‌روه‌ها ده‌ڵێ:” یه‌كێك له پلانه باشه‌كان حكوومه‌تی هه‌رێم گرتیه‌به‌ر بۆ ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی ڤایرۆسی كۆرۆنا، كه‌ره‌نتینه بوو بۆ ئه‌وكه‌سانه‌ی له ئێران ده‌گه‌ڕانه‌وه،كه ئێستا ده‌زاندرێت ئه‌گه‌ر كه‌ره‌نتینه نه‌بوایه چه دۆخێكی خه‌راپ دروست ده‌بو، بۆیه كاركردن به‌به‌رنامه‌ی كه‌ره‌نتینه به‌رده‌وام ده‌بێت هاوڵاتیان له هه‌ر وڵاتێكی تر بێته‌وه ئه‌وه كه‌ره‌نتینه ده‌كرێن.
ئەڤرۆ نیوز:
ئەڤرۆکە وەزارەتا ساخلەمیا هەرێما کوردستانێ دیار کر: کو پێنج حالەتێن نوو یێن توشبوون ب کۆرۆنایێ ل سلێمانیێ هاتنە تۆمار کرن، کو ژ دو مالباتا نە.
وەزارەتا ساخلەمیا هەرێما کوردستانێ، د راگەهاندنەکێ دا ئاماژە ب هندێ کر، کو د بەردەوامیا پشکنین و لێگەریانێ لدووڤ گومانلێکریان، پێنج حالەتێن دیتر یێن توشبوون ب ڤایرۆسێ کۆرۆنا یێ ل باژێرێ سلێمانیێ هاتینە دەست نیشانکرن، کو برایەک و دو زارۆک توشبوویێن ئەڤرۆنە، ل گەل خزمەکێ وی و خووشکەکا وی توشبوویێ بەرێ یە یێ کو ژیانا خوە ژ دەستدای.
ئەڤەژی د دەمەکێ دایە، ئەڤرۆ ئێکشەمبێ، حالەتەکێ دیتر یێ توشبوون ب کۆرۆنایێ ل سلێمانیێ هاتە تۆمارکرن کو زەلامەکێ ٤٦ سالیە.
ئه‌ڤرۆ نیوز، بارزان مزوورى:
سه‌ردار یه‌حیا عەبدولعەزیز، قائیمقامێ قه‌زا شێخان بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز گۆت: ئه‌ڤرۆ ئیڤارى 15/3/2020 لژنا هه‌ڤپشك یا دووڤچوونا بازارى كۆ پێك دهێت ژ ئاسایش و پولیس و ساخله‌می و چاڤدێرى و بازرگانیا شێخان ده‌رمانخانا غازى دناڤ سه‌نته‌رێ شێخان دا داخست بۆ ماوێ 5 رۆژا ژبه‌ر نه‌پێگیرى كرنا رێنمایێن لژنا چاڤدێریا بازارى.
ناڤهاتى خویاكر، پشتى گازنده ژلایێ وه‌لاتیان ڤه گه‌هشتینه مه كو ئه‌وێ ده‌رمانخانێ بهایێ ده‌رمانا گرانكریە، ئێكسه‌ر مه دووڤچوون لدوڤ كر پشتى دووفچوونێ ئه‌م پشت راست بوین كۆ ده‌رمانێن خۆ یێن گرانكرین ئێكسه‌ر هات داخستن.
ئه‌ڤرۆ نیوز، زنار تۆڤى:
پشتى ده‌ركه‌فتنا ڤایرۆسێ كورۆنا، خه‌لكێ جیهانێ هه‌موو خستیه د حاله‌ته‌كێ ده‌رووونى یێ ئالۆز دا و پێدڤیه ئه‌م هه‌موو د هاریكار بین، ژ پێخه‌مه‌ت بشێین رێگریێ ل ڤى ڤایرۆسى بكه‌ین.
د. عەبدولباقی مایی
د. عه‌بدولباقى مایى، تایبه‌تمه‌ندێ ساخله‌میا ده‌روونى یا زارۆك و گه‌نجان، بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز دیار كر: باندۆرا ڤایرۆسێ كۆرۆنا ل سه‌ر هه‌موو جیهانێ هه‌یه، هه‌ر چه‌نده بسپۆرێن جیهانى و ده‌ستهه‌لات ژى، یێن د قه‌یرانه‌كێ دا، ژ پێخه‌مه‌ت بشێن چاره‌سه‌ریا ڤى ڤایرۆسى ب بینن و رابوه‌ستینن، له‌وما باندۆرا ڤى ڤایرۆسى یا گرێدایه ب بابه‌تێن ده‌روونى پتر ژ یێن له‌شى و گیانێ مرۆڤى، دیسان ئه‌ڤ بابه‌ته یێ گرێدایه ب ترسێ ڤه، ئه‌و ژى هه‌ستكرنا خه‌لكێ ب تشته‌كێ ڤه‌یه، كو ب قه‌ومیت و ترس د وى تشتى دا هه‌یه، هه‌ست ب ئارامیێ ناكه‌ت، چونكى چو سنۆر نینن د وى چارچۆڤه‌ى دا كو هه‌ست ب ئارامیێ بكه‌ت، له‌وما ترس دبیته ئه‌گه‌رێ هندێ كو مرۆڤ نه‌شێت ئارام روونیت و نه‌شێت كارێ خوه دروست بكه‌ت و ژیارا مرۆڤى یا نۆرمال وه‌كو به‌رێ برێڤه ناچیت، ژ ئالیێ ده‌روونیڤه ڤێ چه‌ندێ هند باندۆرا خوه ل سه‌ر زارۆیان نابیت، چونكى زارۆك به‌رێ خوه دده‌نه مه‌زنان كانێ چاوان ره‌فتارێ دكه‌ن و هه‌لویستێ وان یێ چاوایه ل هه‌مبه‌رى وان هه‌موو تشتێن كو جهێ گه‌فان بن، له‌وما زارۆك دێ هندێ ترسیت، ده‌مێ مرۆڤێن مه‌زن دترسن، چونكى ده‌مێ ئه‌و كه‌سێ گرنگ بۆ زارۆكى و وان گه‌له‌ك باوه‌رى پێ هه‌ى دترسن، هنگێ دێ جیهانا زارۆكى ژى تێكچیت و دیوارێ په‌یداكرنا باوه‌ریێ و ئارامیێ دێ ل ده‌ف وى هه‌رفن، ده‌مێ دبینیت ئه‌و مرۆڤێن ل ده‌ردورا وى یێن كه‌فتینه د ره‌وشه‌كا ئالۆز دا و نه‌شێن به‌رسڤا وى زارۆكى بده‌ن و ژ پرسیاران دره‌ڤن، زارۆكى پاشڤه دبه‌ت، هه‌كه د ڤى ده‌مى دا مه‌زنان ئاگه‌ه ژ خوه نه‌بیت، دێ گه‌له‌ك زیانێ گه‌هیننه زارۆیان، چونكى بابه‌تێن هوسا زارۆك گه‌له‌ك گرنگێ پێ ناده‌ت.
ناڤهاتى زێده‌تر گۆت: بابه‌تێ ترسێ نه یێ گرێدایه ب ته‌مه‌نى و ره‌گه‌زى ڤه، یا ب هندێ ڤه گرێدایه، كا هه‌یكه‌لێ په‌یداكرنا رحه‌تیێ دناڤا وى جڤاكى دا چیه، چونكى ئه‌ڤ بابه‌ته یێ گرێدایه ب ده‌روون جڤاكى ڤه، كانێ چاوا جڤاك میكانیزمێن ئارامیێ په‌یدا دكه‌ت، له‌وما جڤاك دشێت بریارێ بده‌ت، كانێ دێ چلێ هێت، د حاله‌تێن وه‌كو نوكه دا پتر كارێ ده‌ستهه‌لاتێ و بسپۆرایه، كانێ دێ چاوا ره‌فتارێ كه‌ن، ل هه‌مبه‌رى ڤێ روودانێ، هه‌روه‌سا ل كوردستانێ كانێ ده‌ستهه‌لات چو دكه‌ت و چاوا پێزانین و رێنمایان دده‌ته خه‌لكى، دیسان راگه‌هاندن چاوا پرسیارێن گرنگ ژ بسپۆرێن تایبه‌تمه‌ند دكه‌ت و ئه‌و ژى ڤى بابه‌تى هه‌لسه‌نگینیت و ب ره‌نگه‌كێ راست و دروست بێى ڤه‌شارتن و ترس دیار بكه‌ت، چونكى چه‌ند راستى بهێته گۆتن، دێ خه‌لك ب ساناهیتر وه‌رگریت و ئێدى خه‌لك سیناریۆیێن ترسناك د مه‌ژیێ خوه دا دروست ناكه‌ن، چونكى ده‌مێ تشت یێ سرۆشتى بیت و باش برێڤه بچیت و ل ده‌ردورا مرۆڤى هه‌موو تشت دێ د ئارام بن، دێ هزرێن مرۆڤى ژى هه‌موو د ئه‌رێنى و ئارام بن، لێ ده‌مێ قه‌یران په‌یدا دبن، دێ كاودانه‌كێ نه‌رێنى دروست بیت و دێ هزرێن مرۆڤى دناڤ جڤاكى دا د نه‌رێنى بن، له‌وما دڤێت هه‌رده‌م راستى بۆ خه‌لكێ بهێته گۆتن ژ ئالیێ ده‌ستهه‌لاتێ و كه‌سانێن بسپۆر ڤه، چونكى خه‌لك دێ هه‌ست ب دلرحه‌تیێ كه‌ت و دێ زڤریته ژیارا خوه یا نۆرمال.
د. عه‌بدولباقى هێشتا دبێژیت: ل كوردستانێ هنده‌ك فاكته‌رێن تایبه‌ت هه‌نه و جڤاكێ مه دناڤا قه‌یرانان دا دژیت، به‌رى قه‌یرانه‌ك ب دووماهى بهێت ئێكا دیتر دهێت، له‌وما ده‌مێ مرۆڤ د قه‌یرانان دا بیت، چو ل سه‌ر ئاستێ جڤاكى یان تاكه كه‌سى بیت، مرۆڤ یێ نازكتره و سترێس په‌یدا دبیت و زووتر مرۆڤ توشى ئاریشان دبیت و بریندار دبیت، دیسان نوكه ل هه‌ر چار ئالیێن كوردستانێ وه‌لاتێن داگیركه‌ر هه‌نه، له‌وما هه‌ر قه‌یرانه‌كا دروست دبیت، د بنه‌ره‌ت دا داگیركه‌رێن كوردستانێ یێن چێكرین و ڤرێكرینه دناڤ مه دا، یان ژى یێ كریه شه‌ره‌كێ ده‌روونى ل گه‌ل جڤاكێ مه، وان نیه‌تا خرابكرنا كوردستانێ هه‌یه و ب ڤێ چه‌ندێ شه‌رێ ده‌روونى یێ به‌رده‌وامه ل سه‌ر جڤاكێ مه، چونكى ئه‌و ژ كوردان دترسن، له‌وما ڤى شه‌رێ ده‌روونى ل گه‌ل جڤاكێ مه دكه‌ن، دیسان شه‌رێ شووشتنا مه ژى سه‌را كوردایه‌تیێ ل گه‌ل مه دكه‌ن، دێ بزاڤێ كه‌ن بسپۆر و شاره‌زا و ده‌ستهه‌لاتا مه خراب ده‌نه دیار كرن، ژ پێخه‌مه‌ت خه‌لكێ مه باوه‌رى پێ نه‌بیت و پتر بكه‌ڤنه ده‌ستێن داگیركه‌ران، له‌وما دۆژمن هه‌رده‌م شه‌رێ ده‌روونى و شووشتنا مه‌ژى ل گه‌ل مه ب كار دئینن.
هێشتا دبێژیت ژى: یاریكرن ب ڤى ڤایرۆسى جۆره بزاڤه‌كه، ژ پێخه‌مه‌ت مرۆڤ ده‌روونێ خوه پێ ئارام بكه‌ت، چونكى هه‌كه تشته‌كێ ب گه‌ف و گور بیت و مرۆڤى ده‌ستهه‌لات ل سه‌ر نه‌بیت، دێ كه‌ته یارى پێ كرن، داكو ژێ ده‌رباز ببیت، ئه‌ڤه تشته‌كێ سرۆشتیه، لێ هه‌ر قه‌یرانه‌كێ باشى و خرابیێن خوه هه‌نه، دیسان ده‌لیڤێن په‌یداكرنا میكانیزما نوو ژى بۆ مرۆڤى چێدبن، دڤێت مرۆڤ پێنگاڤێن نوو بهاڤێژیت، داكو بشێت خوه ل گه‌ل بگونجینیت، باشیێن ڤى ڤایرۆسى ئه‌وه، كو كۆمبوونێن مه یێن ته‌قلیدى یێن كێم بووین، ده‌لیڤه‌كا په‌یدابووى، كو ئه‌م خوه ژ وان تشتان قورتال كه‌ین، ده‌ستهه‌لات ژى یا رێنمایى و پێزانینێن جوان و ژ هه‌ژى به‌لاڤ دكه‌ت، هه‌روه‌سا د نوكه دا خه‌لكێ مه یێ به‌تاله و ناچنه ده‌وامان، له‌ونا نابیت هنده‌ك جۆرێن دیتر یێن كۆمبوونان په‌یدا بكه‌ن، چونكى ئه‌ڤه ڤایرۆسه‌كێ ترسناكه، ژبه‌ركو ده‌مێ ده‌ستهه‌لات و بسپۆر تشته‌كێ دبێژن، پێدڤیه هه‌موو خه‌لك پێگیریێ پێ بكه‌ن، چونكى خوه پاراستن چێتره ژ چاره‌سه‌ریێ، دیسان ژ ئالیێ ده‌روونى ڤه ده‌مێ مرۆڤ خوه دپارێزیت و گوهداریا جهێن شۆله‌ژێ دكه‌ت، ل وى ده‌مى دێ مرۆڤ هه‌ست ب ئارامیێ كه‌ت و چو ترس ل ده‌ف مرۆڤى نامینیت.
نيشاندان