ئه‌ڤرۆ نيوز:
عه‌مار حه‌كيم سه‌رۆكێ هه‌ڤپه‌يمانيا نشتيمانى يا شيعان د كۆنگره‌كێ رۆژنامه‌ڤانى دا ل ديالا راگه‌هاند، بڕيارا بلندكرنا ئالايێ كوردستانێ ل كه‌ركووك پێشێلكرنا ته‌وافقێ بوو ل عيراقێ، داخواز ژى كر بيننه خوار.
عه‌مار حه‌كيم ئێكه ژ هه‌ڤالێن نێزيك يێن سه‌ركردێن سياسى يێ كورد. چه‌ند رۆژان به‌رى نوكه ژى ئێك ژ سه‌ركردێن ديارێن هه‌ڤپه‌يمانيا نشتيمانى داخوازا بڕينا مووچه و بودجێ كه‌ركووكێ كربوو.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
جڤاتا ئاسايشا نه‌ته‌وێن ئێكگرتى ئه‌ڤرۆ رۆژا چارشه‌مبى رێكه‌فتى 5ى نيسانا 2017ێ دێ كۆم بيت ژ بوو دانوستاندن ل سه‌ر بكارئينانا چه‌كێ كيمياوى ل باژێرێ ئيدليب يێ سوريا.
ب گۆره‌ى رويته‌رز كۆمبوون ل سه‌ر داخوازيا فره‌نسا و بريتانيا هاتيه رێكخستن و دێ تێدا دانوستاندن ل سه‌ر بكارئينانا چه‌كێ كيمياوى ل باژێرێ ئيدلب ل سوريا هێته كرن.
كۆمبوون دێ ل باره‌گايێ سه‌ره‌كى يێ نه‌ته‌وێن ئێكگرتى ل نيويۆرك، ئه‌مريكا ب رێڤه‌چيت.
دهێرشا كيمياوى يا سه‌ر باژێرێ ئيدلب دا زێده‌ترى 100 كه‌سان گيانێ خوه ژ ده‌ست دا و زێده‌ترى 400 كه‌سان بريندار بوون و ل سه‌ر ئاستێن نێڤده‌وله‌تى ژى كارڤه‌ندانێن مه‌زن ب خوه ڤه ديتن.
دوهى رۆژا سێشه‌مبى فرۆكێن شه‌ركه‌ر كو گۆمان دهێته كرن يێن رژێما سوريا بن بۆردۆمانا چه‌ند ده‌ڤه‌رێن باژێرێ ئيدلب يا بن كونترۆلا هێزێن ئۆپۆزسيۆنا وى وه‌لاتى كرن و د ئه‌نجام دا ب سه‌دان قوربان لێ كه‌فتن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ ئامارا جوداهيا سالا بۆرى و ئه‌ڤ ساله يا رێژێن باران بارينێ به‌لاڤكر و تێدا جوداهيه‌كا به‌رچاڤ ل گه‌ل سالا بۆرى هه‌يه.
ب گۆره‌ى ڤێ ئامارێ هه‌تا نوكه ل پارێزگه‌ها دهۆكێ338.9ملم باران باريه و ل سالا بۆرى 551.4ملم باريبوون و ب ڤێ چه‌ندێ ژى ديار دبيت كو سالا بۆرى 212.5ملم ژ ئه‌ڤ ساله پتر بارى بوون هه‌تا ڤى ده‌مى و ل سالا بۆرى هه‌موويێ 615.4ملم باريبوون، ئانكو هه‌تا ئه‌ڤ ساله بگه‌هيته رێژا سالا بۆرى پێدڤيه ل دهۆكێ 276.5ملم دى يێن بارانێ ببارن.
خشتێ جوداهيا باران بارينا ئه‌ڤ ساله ل گه‌ل سالا بۆرى:
ئەڤرۆ نيوز:
کۆمپانیا سامەر یا راپرسیان ل ١٥ باژێرێن باکورێ کوردستانێ راپرسیەک ل دۆر ریفراندومێ و پرسگرێکێن تورکیا ساز کریە و پشکدارێن راپرسیێ ل ھەمبەر پرسیارا تو دێ دەنگێ خوە بدەیە کی؟ دیار کرینە کو باوەریا وان ب سیستەمێ سەرۆکاتیێ نینە و ٦٥% پشکداربوویێن راپرسیێ دیار کرینە کو ئەو دێ دەنگێ نە بدەن و ٢٧% ژی راگەھاندینە کو ئەو دێ دەنگێ بەلێ بدەن و ل باکورێ کوردستانێ رێژا دەنگێ نە رۆژ ب رۆژێ زێدەتر دبیت و ب تایبەت ژی تاخا لاوان ئانکۆ گەنجان ب رێژەکا گەلەک مەزن ل دژی سیستەمێ سەرۆکاتیێ دەرکەڤتینە.
ل دووڤ راپرسیا کۆمپانیا سامەر ل باژێرێن ئامەد، جۆلەمێرگ، شەرنەخ و دێرسیم رێژا دەنگێ نە ژ ٨٠% زێدەترە و ل باژێرێن روحا، چەولیک، ئەرزرۆم و عەنتابێ دەنگێ بەلێ ژ دەنگێ نە گەلەک زێدەترە و دھێتە راگەھاندن کو ئەنجامێن ھژمارەکا زێدە یا کۆمپانیێن راپرسیان نیشا ددەن کو دێ گەلێن تورکیا ب دەنگەکی گەلەک بلند ئانکۆ زێدە ل دژی دستوورێ نوو و سیستەمێ سەرۆکاتیێ دەردکەڤن و دخوازن تورکیا د وارێ پێشخستنا دیمۆکراسیێ دا پێنگاڤان ب ھاڤێژیت.
دیسان ل دووڤ راپرسیا کو کۆمپانیا سامەر ساز کریە و وەلاتیێن پشکدار د راپرسیێ دا خوەیا کرینە کو گرنگترین پرسگرێکا تورکیا پرسگرێکا کوردییە و وەسا دھێتە باوەر کرن ھەکە پرسگرێکا کوردی بھێتە چارەکرن دێ تورکیا زێدەتر مەزن ببیت. دیسان راپرسیێ دەرخستیە ھۆلێ کو وەلاتیێن کورد دخوازن جارەکا دی شەر بھێتە راوەستاندن.
ئەڤرۆ نیوز:
چاڤدێرەکێ سیاسی ئاماژە بوێ چەندێ کر، مانا کوردان د چوارچوڤێ دەولەتا عێراقێ دا کومەکا کارێن خراپ لێ پەیدابووینە، ھەکە ئەڤان خالێن خراپ ئاریشەیێن کۆمەلایەتی و ئابوری و سیاسی پەیدابووینە و ھەتا کاریگەری لسەر ئاشتیا جیھانێ ژی ھەبووینە و دبێژیت، ب ئەگەرێ رەوشا نوکە یا عیراقێ و دەڤەرێ سەرۆک بارزانی پڕۆژێ سەربخوەیا ھەرێما کوردستانێ بەرھەڤکریە و شیرەتێ ب دۆست و کار بدەستێن دنیایێ ژی ھاتیەکرن.
چاڤدێرێ سیاسی دژوار فایەق بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” ئەڤان ئەز دبینم دڤێ قۆناغێ دا سەرۆک بارزانی درۆشمەک بلندکریە و ھەر پڕۆژە و درۆشمەک ژلایێ سەرۆک بارزانی ھاتبیتە بلندکرن و ھەلگرتن بەری ھنگی دیراسەت بۆ ھاتیەکرن لسەر ئاستێ نافخۆ و دەرڤە پشتی بەرچاڤ روونیێ ھاتیە بلندکرن، سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ نوکە پڕۆژەیێ سەربخوەیێ و ئەنجامدانا ریفڕاندۆمێ ھەیە و ئەز د ئەڤێ باوەریێ دامە پڕۆژێ سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ نەبۆ ھەڤڕکیا حزبی و نە ژبۆی پڕۆ پاگندەیێن ھەلبژارتنانە، بەلێ ئەنجامێ ئەڤێ رەوشێ ھاتیە کو نوکە عیراق و دەڤەر تێدا دەربازدبیت، ئەڤە سەد سالن کورد بسەر چوار دەولەتێن دەڤەرێ ھاتیە بەلافکرن ھەتا پێکڤە بژین و پشکداربین د بڕیارێن سیاسیێن ئەڤان دەولەتاندا، مخابن ھەکە ئەم خوە وەک ھەرێما کوردستانێ ب نموونە بینین مە چو دەستنەکەفتیە دگەل عیراقێ ل شوونا پشکداربین د دەستھەلاتێ و بڕیارێن سیاسی دا عیراق ئەف بسەرێ مە ئینایە یا ئەم دبینین، ئەف چەندە بۆمە خویابویە ژلایێ کۆمەلایەتی و سیاسی و ئابوری و جۆگرافی چارەسەرکرنا پرسا کوردان بڤی شێوەی شاشە ئەڤا کورد دچارچوڤێ دەولەتا عیراقێ بمینیت و کومەکا ئاریشاژی لێ پەیدابوویە و دەڤەر ژی نەشیایە تەنابیت ب ئەگەرێ چارەسەرنەکرنا پرسا کوردا.
چاڤدێرێ سیاسی گۆت: ل ئەنجامێ چارەسەرنەکرنا پرسا کوردان ل عیراقێ و دەڤەرێ ژلایێ ئەمنی چەندین ئاریشە پەیدابووینە ژوانا چێبوونا ئەڤان رێکخراوێن توندڕەوێن وەکی قاعیدە و داعش و چەندین تاقم و گروپێن چەکدار و توندکار، ئەمریکا و ئەورۆپاژی گەھشتینە ئەڤێ باوەریێ کورد و عەرەب بشێوەیێ فیدڕالی د عیراقێ دا پێکڤە بژین، مخابن پشتی ھەرفینا رژێما سەدام حسێن ئەگەر بیرۆ باوەریا شوفێنیزم بھێزترنەبیت ئەڤە لاوازنەبوویە و وەکی خوە مایە، ئەڤە ژی رامانێ وێَ ئەڤە نە حوکمێ زاتی و نە فیدڕالی و نە لا مەرکەزی ئاریشەیا کوردان چارەسەرناکەت و تنێ ب راگەھاندنا دەولەتا کوردستانێ دێ پرسا کوردان ل عیراقێ ھێتە چارەسەرکرن.
دژوار فایەق دیارکر، پشتی چەندین سالا نوکە ئەمریکا و ئورۆپا ژی ئەف باوەری بۆ چێبوویە ھەکە کیانەکێ سەربخوە بۆ کوردان نەھێتە چێکرن ئەڤە ئاریشەیێن ئەمنی و سیاسی و جڤاکی ل دەڤەرێ دێ ھێشتا ئالۆزتربن و دەڤەر تەناھیێ بخۆڤە نابینیت، ھەردڤی چوارچوڤەی دا سەرۆک بارزانی دیراسەتا رەوشا دەڤەرێ کریە و ل گەل وەلاتێن دۆستێن کوردان لسەر ئاستێن جودایێن سیاسی و پەرلەمانی ئەف پرس بەحسکریە و ھەتا ل گەل دۆسێن خوە ژی شیرەت پێھاتیەکرن گەھشتیە ڤی ئەنجامی کو ئەڤرۆ دەم ھاتیە و ئیدی نەشێین دگەل عیراقێ بەردەوامبین، چونکە نیڤا خاکا عیراقێ ددەمێ تیرۆرستێن داعشدابو عیراق یا بەرھەڤبو تەنازۆلێ بۆ ھەموو دەولەتێن جیران و دەڤەرێ بکەت، بەلێ بڤێ لاوازیا خوە یا بەرھەڤنەبوو مافێن دستووری و قانوونیێن ھەرێما کوردستانێ بدەت، لەوڕا نوکە پتر ھەموو دەمەکی دەلیڤە یا گونجایە بۆ ئەنجامدانا ریفڕاندۆمێ و مللەتێ مە ببیتە خوەدی کیانێ خوە یێ سەربخوە.
ئەڤرۆ نیوز:
فراکسیوونا پارتی دیموکراتی کوردستان ل پەرلەمانێ کوردستانێ پشتەڤانیا خوە بۆ ھەلویستێ جڤاتا پارێزگەھا کەرکووک دیارکر و دیسا پێداگری ل سەر ئێک ھەلویستیا پارتێن سیاسییێن کوردی کر، ل وێ پارێزگەھێ و تایبەت ئێکەتی و پارتی.
ئامینا زکری جێگرا سەرۆکا لیستا زەر ل پەرلەمانێ کوردستانێ دیارکر کو پارتی دیموکراتی کوردستان ل سەر پرسێن نەتەوەیی ھەردەم ھەلویستێن جودا ھەبووینە و دیسا بڕیارا جڤاتا پارێزگەھا کەرکووکێ کو ئالایێ کوردستانێ بلندکری مە دەست خوەشی لێ کر و پشتەڤانیا وێ بڕیارێ دکەین و ئەڤ ھەر ئەو ئالا بوویە یێ قازی محەمەد رادەستی بارزانییً نەمر کری و ئەو ئالا ھاتیە پاراستن و ئەڤرۆ ب ئەمانەت گەھشتیە کەرکووکێ و ھاتیە بلندکرن.
ئامینا زکری ئەو ژی دیارکر کو کا چەوا ئەڤی ئالایی و پێشمەرگەی شیا ب خوینا خوە ئەڤان دەڤەرێًن کوردستانی و و ئەڤی خەلکی و پێکڤە ژیانێ ب پارێزن ژ ھەر کارەکێ تیرۆرستی، بلندکرنا ئالایێ کوردستانێ دێ ھیڤێن گەشتر ھەبن بۆ ریفراندوومێ و زڤراندنا کەرکووک و دەڤەرێن کوردستانیێن دەرڤەی ھەرێما کوردستانێ بۆ سەر ھەرێما کوردستانێ و بھێزکرنا برایەتی و تەڤایی دناڤبەرا ھەموو پێکھاتێن کوردستانێ دا.
ھەمان ئەندام پەرلەمان ئەو ژی گۆت: د سەردانا فراکسیوونا پارتی دا بو کەرکووکێ مە سەردانا لق و مەلبەندێن پارتی و ئێکەتی کر و مە خواست ئەڤ برایەتی و تەڤایە دناڤبەرا ھەر دو پارتێن کوردی دا یا بەردەوام بیت چونکە ئەڤێ چەندێ رەنگڤەدانا خوە ھەبوویە ل سەر ھەموو ھەرێما کوردستانێ و داخازا سەرکەفتنێ مە بۆ خواست، دیسا پشتەڤانیا پرۆژە بریارا جڤاتا پارێزگەھا کەرکووکێ دکەین بۆ زڤراندنا کەرکووک بۆ سەر ھەرێما کوردستانێ و ھەموو دەڤەرێن دی و ھیڤی خوازین بشێن دەنگێن پێدڤی ب دەست ڤە بینن.
عەلی ئورەماری چاڤدێرێ سیاسی ل ھەمبەری پرسا ریفراندۆمێ گۆت: ترس ل سەر پرسا ریفراندۆمێ ھەیە کو دەڤەرێن ڤەقەتیایی ب دەنگێ بەلی کو نەڤێن بھێنە سەر ھەرێما کوردستانێ دەنگی بدەن و دیسا ھێشتا پرسا ریفراندۆمێ نەبوویە پرۆژە ھەتا بزانین کیش دەڤەر دێ پشکداربیت و کیش دەڤەر پشکدار نابیت و دێ ب رێکا دەنگدانێ ھەموو پرس ئێنە ئێکلاکرن، دیسا ھندەک ئالی دبێژن ھەکە ریفراندۆم بۆ سەربەخۆیا کوردستانێ نەبیت ئەم ل گەل دانین و ئەڤە ھەلویستی کومەلا ئیسلامی یا کوردستانێ یە.
ئورەماری ئەو ژی گۆت: ریفراندۆم دبیت کارتا فشارێ بیت ل سەر بەغدا و دیسا رەنگڤەدانا بەغدا و وەلاتێن دەردور و ئەگەر ھات و ھەرێمێ داخازا سەربەخۆەیێ بکەت کا دێ رەفتارێن وان چ بیت و ئەگەر ھەرێما کوردستانێ بڤێت ریفراندۆمەکا سەرکەفتی ل دەڤەرێن ناکوکی ئەنجام بدەت پێدڤی یە خزمەت گوزاریا ئەوان دەڤەران ئەنجام بدەت و دیسا کار بکەت کێشێَن خوەیێن کارگێری چارە سەر بکەت.
ناڤبری گۆت: نابینم چ ئالیێن سیاسی دژی ئەنجامدانا ریفراندۆمێ لێ گوران و ئێکگرتوو و کومەل و شوعی ل گەل چارەسەرکرنا کێشێن نافخو نە و کاراکرنا پەرلەمانێ کوردستانێ بەری ئەنجامدانا پرسا ریفراندۆمێ.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
سه‌رۆكوه‌زیرێن ئیراقێ د پرێسكۆنفراسێ خوه دا ئه‌ڤرۆ ل به‌غدا پتر ژ جاره‌كێ ژ پارێزگارێ كه‌ركووكێ خواست ئالایێ كوردستانێ ل سه‌ر داموده‌زگه‌هێن باژارێ كه‌ركووكێ بئینیته خوار.
حه‌یده‌ر عه‌بادی گۆت: نها پارێزگارێ كه‌ركووكێ و جڤاتا وێ پارێزگه‌هێ ده‌لیڤه هه‌یه ژ بریارا خوه لێڤه ببن هیڤیدارم ئالایێ كوردستانێ ل كه‌ركووكێ بئینه خوار.
هه‌روه‌سا عه‌بادی گۆت ژی: بلندكرنا ئالایێ كوردستانێ ل كه‌ركووكێ بریاره‌كا تاكئالی یا ئه‌ندامێن كورده ل جڤاتا كه‌ركووكێ و عه‌ره‌ب و توركمان د گه‌ل نه‌بووینه.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
سه‌رۆك وه‌زیرێن هه‌رێمێ ته‌قینا باژارێ سان پێترسبێرگ یێ رووسى شه‌رمزار دكه‌ت و د په‌یامه‌كێ دا، هه‌ڤخه‌میا خوه گه‌هاندنه گه‌ل و حوكمه‌تا رووسیا.
نێچیرڤان بارزانى دیاركر ” گه‌لێ كوردستانێ گه‌له‌ك هه‌ست ب ئێش و ئازارێن كریارێن تیرورستى دكه‌ت، ژبه‌ر كو ل رێزا پێشیێ روى ب رویبوونا تیرور و تیروستان دایه.
سه‌رۆك وه‌زیرێن هه‌رێمێ دیاركریه كو ئه‌ڤ كریارێن تیرورستى ل هه‌ر جهه‌كێ بهێنه ئه‌نجامدان، پێدڤیه ببنه هانده‌ره‌كێ بهێز هه‌تا كو جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى زێده‌تر كار ل سه‌ر نه‌هێلانا تیرۆرێ ل جیهانێ بكه‌ت و بۆ وێ ئارمانجێ باشتر هه‌ماهه‌نگى هه‌بیت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پشتى سه‌ره‌دانا به‌غدا، سه‌رۆك ئه‌ركانێ سۆپايێ ئه‌مريكا و زاڤايێ تره‌مپ گه‌هشتنه هه‌ولێر.
شانده‌كێ ئه‌مريكى ب سه‌رۆكاتيا جوزێف ده‌نفۆرد، سه‌رۆك ئه‌ركانێ سوپايێ ئه‌مريكا، كو زاڤايێ دۆنالد تره‌مپ سه‌رۆكێ ئه‌مريكا ژى د ناڤ دايه ل گه‌ل سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ و سه‌رۆك وه‌زيرێن هه‌رێمێ كۆمبوون.
جاريد كۆشنه‌ر، مه‌زنه شيره‌تكار ل كۆچكا سپى و زاڤايێ دۆنالد تره‌مپ سه‌رۆكێ ئه‌مريكا ل گه‌ل شانده‌كێ له‌شكرى و ديبلۆماسى يێ وه‌لاتێ خوه رۆژا ئێكشه‌مبى 2ى نيسانا 2017ێ گه‌هشتنه به‌غدا.
هه‌ڤده‌م هه‌ر ئێك ژ ستيڤن تاونسێد، فه‌رماندێ هه‌ڤپه‌يمانيا نێڤده‌وله‌تى ل عيراق و سوريا، تۆم بۆسرت، شيره‌تكارێ پێشكه‌فتيێ شيره‌تكارێ ئاسايشا نشتيمانى و دۆگلاس سلێمان، بالوێزێ ئه‌مريكا ل عيراقێ د شاندى دا د پشكدارن.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، رێوار مزیرى:
به‌رپرسێ پشكا په‌یوه‌ندى و راگه‌هاندنێ ل رێڤه‌به‌ریا هاتنوچوونا پارێزگه‌ها دهۆكێ ئاشكرا كر كو د روودانه‌كا هاتنووچوونێ دا دو ترمبێلان ئه‌ڤرۆ رۆژا 4/4/2017ێ ل سه‌ر جادا دێره‌بوونێ و گرشینێ لێكدا و د ئه‌نجام دا سێ كه‌سان گیانێ خوه ژ ده‌ست دا و سێ یێن دى ب گرانى برینداربوون و گۆت: “د هه‌مان رۆژ دا ترۆمبێله‌كێ ل قه‌زا شێخان ل كچه‌كێ دا و د ئه‌نجام دا گیانێ خوه ژ ده‌ست دا”.
رائیدێ مافپه‌روه‌ر ئازاد ته‌ها، به‌رپرسێ پشكا په‌یوه‌ندى و راگه‌هاندنێ ل رێڤه‌به‌ریا هاتنوچوونا پارێزگه‌ها دهۆكێ بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز دیار كر كو ژ ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا روودانه‌كا هاتنوچوونێ دناڤبه‌را دو ترۆمبێلان دا ژ جۆرێن (ئۆپل ئۆمێگا) و (بارهه‌لگر مارسیسدس) ل سه‌ر جادا دێره‌بوونێ و گرشینێ ل نێزیك گوندێ كانى عه‌ره‌بى دو هه‌ڤژینان و زارۆیێ خوه گیانێ خوه ژ ده‌ست دا و سێ كه‌سێن دى ژى ب گرانى برینداربوون و گۆت: “زیانێن ماددى گه‌هشتنه هه‌ر دو ترۆمبێلان”.
ناڤهاتى ئاماژه دا وێ چه‌ندێ كو د هه‌مان رۆژ دا ترۆمبێله‌كا تۆیۆتا مینى پاس د ناڤ سه‌نته‌رێ قه‌زا شێخان دا ل كچه‌كا ژیێ وێ دناڤبه‌را حه‌فت هه‌تا هه‌شت سالیێ دا و د ئه‌نجام دا گیانێ خوه ژ ده‌ست دا.
نيشاندان