ئەڤرۆ نیوز، عەدنان رێکانی:
دەربارەی پرسا ئێکلاکرنا سەربخوەیا باشوورێ کوردستانێ، پەیڤدارێ پارتی دیموکراتی کوردستان راگەھاند، ئەڤ کارە ب کومببونەکێ ب دووماھی ناھێن دڤێت بێھنا مە ل گەل بەغدایێ یا فرەە بیت، ل دۆر بێھن فرەھیا ئالیێن ناڤخوەیا کوردستانێ گۆت: پێدڤیە بێھن فرەھیا قەبوولکرنا ئێکودو ژی مە ھەبیت، نەک گەلەک دەمی بدەینە کومبوونان.
پەیڤدارێ پارتی دیموکراتی کوردستان (مەحمود محەمەد) بۆ دەزگەێن راگەھاندێ ئاخفت و گۆت: پێکئینانا شاندێ ھەرێما کوردستانێ کو بڕیارە بۆ دانوستاندنێ سەبارەت پرسا سەربخوەیا ھەرێما کوردستانێ و کێشێن دی یێن دناڤبەرا بەغدا و ھەولێرێ ما ینە ھەلاویستی بچنە بەغدا.
مەحمود محەمەد ھەروەسا راگەھاند، پشتی ئەم ل گەل برایێن ئێکەتی نشتیمانی کوردستان گەھشتینە رێککەفتنێ ل سەر ئەو بابەتێن د کومبوون بەرێ دا ھاتینە خالبەندکرن، ل رۆژێن بھێت دا ل گەل ئالیێن دیتر ژی دێ دانوستاندنێ ل سەر کەین، دێ بزاڤان کەین ھەموو ئالیێن سیاسی پشکداری پرۆسێسا سیاسی و پێکئینانا وێ لژنێ یا دچیتە بەغدا بکەین.
سەبارەت پێنگاڤا دوێ (مەحمود محەمەد) گۆت: وی دەمی دڤێت دانوستاندنێ ل سەر ھەموو بابەتاتن بھێتە کرن، یێن گرێدایی ب پەیوەندیێن د ناڤبەرا ھەرێما کوردستانێ و بەغدا دا، دناڤ وان بابەتان دا سەربخوەیا کوردستانێ، پێدڤیە ھزر د شێوازێ پێکڤەژیانێ دا ل عیراقێ بھێتە کرن.
پەیڤدارێ پارتی ھەروەسا گۆت: ب باوەریا مە ھەکە دو دولەتێن سەربخوە و ھەڤسوو بین و پاراستنا بەرژوەندیێن ئێک بکەین باشترە، دێ شێین دەربارێ سیاسی و ئابووری ببینە پشتەڤانێن باش بۆ ئێک، نە بتنێ ژ ئالیێ جڤاکی ڤە، بۆ ھندێ بشێین ل دەڤەرەکێ ھەڤسوویێن باش بین و کارتێکرن مە ھەبیت.
سەبارەت پرسیارەکا رۆژناما ئەڤرۆ کا پەیما ڤێ جارێ یا شاندێ کوردی بۆ بەغدا دێ چ بیت؟، مەحمود مەحمەدی گۆت: ب کومبوونەکێ ئەو کار ب دووماھی ناھێت، دڤێت ل گەل بەغدا مە بێھنەکا فرەە بیت، چونکی ڤی بابەتی بێھنەکا درێژ و ھووربینەکا ئێکجارا مەزن دڤێت، ھەم رازیبوونا چەند ئالیێن د ناڤا حوکمەتا بەغدایێ دا مە دڤێت، چونکە ھێشتا عەقلیەتەکا تاکڕەوی برێڤەبرنا عیراقێ دا ھەیە، کو دبیت دژی سەربخوەیا کوردستانێ بن.
پەیڤدارێ پارتی ئاماژەدا ھندێ، ھندەک جاران باوەریا وانا ئەوە کو ئەڤە پشککە ژ دابڕینا ژ عیراقێ و ڤەقتیانا عیراقێ یە، لەورا دڤێت ئەم دبێھن فرەە بین، پێدڤیە ل سەر ڤی بابەتێ لژنا مە بەردەوام ڤێ گۆتنێ بکەت و ئەجیندایێن خوە دیار بکەن، ب ھەموو ئالیێن کوردستانی ڤە ھاریکاری و ھەڤکارێن وانا بین، بۆ ھندێ بشێین بگەھینە ئەنجامەکی ھەموو ئالی پێرازی ببن.
ل گۆڕ باوەریا مەحمود محەمەد رێککفەتن گەلەک تشتان چارەسەر دکەت و ب بوًچوونا وی، پشکک ژ وان کێشە و ئالۆزیان نوکە ل ھەرێما کوردستانێ ھەی، دەرئەنجامێ وێ نەتایبەتیا دناڤبەرا پرَوسا سیاسی ل کوردستانێ دا ھەی، لەورا ھەکە پشکداریا پرۆسا سیاسی دناڤخوەیا کوردستانێ تەبایی بن و ئێکرێز بن، ئەو کێشە ھندێن کاریگەر نەدبوون، ژئالیەکێ دیڤە بۆ روورووبونا وی قەیرانێ نوکە ھەرێما کوردستانێ تووش بووی، ئێک دەنگبن ئەو ھندە کارتێکرن نەدبوو، ب ھەموو ئالیڤە ل جھێ ھندێ کو رەوشا ئالۆز مە دڤێت چارە بکەین، وانا دڤێت رەوشێ پتر ئالۆز بکەن.
پەیڤدارێ پارتی ئاماژدەا ھندێ ل گەل ئالیێن دیتر بزاڤێ دێ کەین پێکڤە چەوا بەرھنگاریا قەیرانان ببین و گۆت: ھەکە بمە نەھێتە بنبڕکرن ژی، بەلێ کاریگەریا نەرێنی ل سەر خەلکێ کوردستانێ دێ کێم بیت، لەورا رێککەفتنا مە دێ کارتێکرنەکا ئێکجار مەزن یا ئەرێنی ھەبیت، سەرەاری پاراستنا ئێک رێزیا کوردستانێ ل ھەمبەری ھەموو ئالیێن دیتر، چ یێن ناڤچەگەری بن یان ژی یێن عیراقی بن، کو ئەم بشێین دەست تێوەردانا وانا ناڤا پرۆسا سیاسی کێم بکەین ب ئارمانجا پاراستنا بەرژوەندیێن خوە، کو بەرژوەندیێن ھندەکان ل گەل بەرژوەندیێن ھەرێما کوردستانێ ئێک ناگرن.
سەبارەت ب رێککەفتنا ل گەل ئێکەتی ھایتە ئەنجامدان، مەحمود مەحمەد ئاماژەدا ھندێ، وانا دکومبوونا ل گەل ئێکەتیێ دا بەحسێ وێ چەندێ کریە کو رێککەفتنا ستراتیجی ل گۆڕ رەوشا نوکە بھێتە راستڤەکرن، پێداچوونەک تێدا بھێتە کرن ژ ئالیێ سیاسی و ئابووری و جڤاکی و پەیوەندیێن دەڤەرێ ل گەل رەوشا نوکە بھێتە گونجاندن، یان ل سەر بنەمایەکێ نوو رێککەفتن بھێتە ئەنجامدان، کو ئەو ژی بابەتک بوو د کومبوونا بەری نوکە دا ھایتە بەحسکرن، ئەو رێککەفتن ب بیتە بناغە بۆ ھندێ چەوا رەھنگاریا وان ھەڤڕکیان ببین یێن نوکە ل دەڤەرێ ھەین.
پەیڤدارێ پارتی دووپاتکر، ئەو گەلەک درژدن و بلەزن بۆ ھندێ ب زووترین دەم ئەو بابەت ب دووماھی بھێن، پایاما خوە بۆ ھەموو ئالیان یا راگەھاندی، ھەروەسا گۆت: پێدڤیە بێھن فرەھیا مە بۆ ھندێ بیت ئێک و دو قەبوول بکەین، نەک بتنێ دەمەکێ زۆر بدەینە کومبوونان، چونکی گوھوڕین زۆر بلەزن و لسەر مە ناراوەستن، ھەکە ئامادەکاری یێن پێدڤی بوو نەھێنە ئەنجامدان، دێ زیان بمە گەھیت و گوھوڕین دێ ھژمارەکا گرفتێن دیێن ئابووری و سیاسی و جڤاکی دێ ھێنە پێش، کو ئەڤەژ ی د بەرژوەندیا بلندا نەتوەیی و نیشتیمانی دا نینە.
مەحمود محەمەد ب پێدڤی زانی، بلەز بین و د چەند کومبوونان دا ئەو بابەت بھێتە گەنگەشەکرن، بکەینە ئەنجامەک و رێککەفتن و بزاڤێن مەزن بکەین پڕانیا ئالیێن سیاسی یێن دیتر پشکداری پرۆسێسا سیاسی یا کوردستانێ تێدا پشکدار ببن، بۆ ھندێ ل سەر ئالۆزی و قەیرانان زاڵ ببین.
ھەر سەبارەت ب رێککەفتنا ل گەل ئێکەتی، مەحمود محەەد پەیڤدارێ پارتی دیموکراتی کوردستان گۆت: ئارمانج ئەوە ئەم و ئێکەتی ل گەل ئێک دابڕێژین، ل سەر ئەو بناغە کو رێککەفتنا مە ئەنجامدای، پێکڤە وەکو پارتی و ئێکەتی ل گەل ئالیێن دیتر ژی دانوستاندنێ بکەین، بۆ ھندێ ئەو ژی پشکداریێ دڤێ پرۆسیسێ دا بکەن.

ئەڤرۆ نیوز:
سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ (مەسعود بارزانی) د ھەڤدیتنەکا تایبەتدا ل گەل رۆژناما شەرق ئەلئەوسەت دپەراوێزا کومبوونا کۆڕ بەندا ئابووری یا جیھانێ ل داڤووس راگەھاند، ئەم عیراقەکێ قەبوول ناکەین نوری مالکی تێدا حوکمی بکەت، ھەروەسا گۆت: وی دەمی بێی ڤەگەریان بۆ پرسا کەسەکی سەربخوەیا کوردستانێ دێ راگەھینم، بارزانی ڤەگەریانا ئێک پارچەییا ئاخا عیراقێ ب کارەکێ ب حمەزت دا خوەیاکرن، سەبارەت پێکڤەژیانا برایێن کورد و عەرەب ل گۆڕ دیتنا سەرۆکێ ھەرێمێ برایێن عەرەب پشکداریا راست ل گەل کوردان قەبوول ناکەن.
د بەرسڤا پرسیراەکێ دا سەبارەت ھژمارا قوربانیێن شەرێ داعشێ سەرۆک بارزانی گۆت: قوربانیێن مەزن مە داینە، ب مخابنی ڤە ل شەرێ داعشدا ل سالا 2014 و ھەتا نوکە (1668) شەھید و (9725) پێشمەرگێن بریندار ل گۆڕ ئامارێن فەرمی یێن ددەستێن مەدا مە داینە، زێدەتر ژ (15000) چەکدارێن داعشێ ھاتینە کوشتن.
ل دۆر بابەتێ ھاریکاریا پێشمەگەی وەک پێدڤی بۆ شەرێ داعشێ ھاتیە کرن، سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ راگەھاند، ژئالیێ ھێزێن ئەسمانی ڤە پشتەڤانی ھەبوو، بەلێ ژ ئالیێ چەک و تەقەمەنی یا لەشکری یا پێدڤی نە ھاتیە کرن،مەسعود بارزانی دووپاتکر، ھێرشێن ئەسمانی یێن لەشکرێ ئەمریکا و ھێزێن ھەڤپەیمانان کارتێکرنەکا مەزن ل سەر تێشکاندنا داعشێ ھەبوو، ھەکە نە شەڕێ داعشێ دا پتر ڤەکێشیت.
ھەروەسا ئاماژەدا ھندێ، کو ئارمانجێن وانا گەلەک ب ھووری دەستپێکرن، چونکە ھەماھنگیەکا ھەوالگیری یا موکم دناڤبەرا مە داھەبوو، ھێشتا چو خال و کەسەکێ سڤیل نە بوویە ئارمانجا وان ھێرشان، ھەلبەت د دیرۆکا شەری دا ئەو کارە نە بوویە.
د بەرسڤا پرسا کا ھەرێما کوردستانێ دەزگەھەکێ چالاکێ ھەوالگەری ھەیە، بۆ بدەستڤەئینانا دەنگوباسان ل دۆر جھێ (ئەبو بەکر بەغدادی) و پێزانیان ھەیە؟.
سەرۆک بارزانی راگەھاند، بەلێ دەزگەھێ ھەوالگەری یێ چالاک مە ھەیە، بەلێ ھێشتا جھێ دروست و پێزانینێن پشتراست ل دۆر بەغدادی بۆ مە پەیدا نەبووینە.
سەبارەت ئەگەرێ ھەبوونا شارەزای یا لەشکری ژ ئالیێ داعشێ ڤە سەرۆک بارزانی دبێژیت، ئەز نەشێم بێژم سەبارەت شەڕ و بیاڤێ لەشکری ئەو خودان شیانێن و دچەلەنگن، بەلێ دشوشتنا مێشکی دا و سزادانا کەسان بۆ کریارێن خوەکوژیێ د کاریگەر بوون.
سەبارەت پەیوەندیێن د ناڤبەرا ھەولێر و بەغدا دا سەرۆک بارزانی دووپاتکر، ژ بلی ھەماھنگیا د بیاڤێ لەشکری دا بۆ پرۆسا ئازادکرنا باژێرێ مووسلێ د ناڤبەرا ھەولێر و بەغدایێ دا پەیوەندیێن دیتر ھەموو دخرابن، ھەلبەت دووماھی سەرەدانا مە بۆ بەغدا ب ئاشکرایی ئاگەھدارکرن، سەرۆک وەزیرێن عیراقێ حەیدەر عەبادی و ھەڤپەیمانیا نیشتیمانی ژی، ھەلبەت ئەوان تێگەھشتنەک بوۆ ڤێ بوچوونا مە ھەبوو یا من بووتە گۆتی، د ئاڤاکرنا پشکداریا راستەقینەیا عیراقێ دا مە شکەستن ئینایە، دبێت ئەم دوو ھەڤسووێن چاک و ب مفا بین بۆ ئێکدو.
سەبارەت وان سۆزێن بەغدا ل دۆر نەھنارتنا بودجا ھەرێمێ ژی سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ راگەھاند، ئەو دبێژن ھوین پەترۆلێ دھنێرنە دەرڤەیی وەلاتێ، بەلێ ھەتا وانا بودجا ھەرێمێ نەبڕی ھەولێرێ دەست ب ھنارتنا پەترۆلێ بۆ دەرڤەیی وەلاتی نەکریە، گەلەک سۆز بۆ ھنارتنا بودجا ھەرێمێ داینە، بەلێ چو ژوان سۆزان بجە نەھاتینە.
ل گۆڕ باوەریا سەرۆک بارزانی کو گڤاشتنێن مەزن ل سەر حەیدەر عەبادی ھەنە، کو نەشێن حوکمرانیا خوە بکەت و وانا دڤێت شەکەستنێ بینیت، ھەتا وی ڕادەیی کو وانا مووسلی رادەستی داعشێ کرن، چونکی وان دڤیا (عەبادی) دوێ پرۆسێ دا شەکەتنێ بینیت.

د بەرسڤا پرسیارەکێ دا سەبارەت ھەیام بۆ ھەیامی حەشدا شەعبی ب داخوەیانیان گەفا دژی ھەرێما کوردستانێ ددەن، سەرۆک بارزانی گۆت: بەلێ مە ئاگەە ژ وان داخوەیانیان ھەیە و براستی جھێ دلگرانیێ نە، ھەلەبت مە دڤێت رەوشا شەڕی دەرباز بکەین و پەیوەندیێن ئاسایی یێن باش مە ھەبن، ھەلبەت دناڤا حەشدا شەعبی دا کەسێن بەرپرسیار ھەنە، بەلێ ب پشتراستی ھەر کەسەکێ بڤێت دەستدرێژیێ بکەتە سەر ھەرێما کوردستانێ ئەو دێ تووشی بەرسڤەکا ئێکلاکەر بیت و ھیڤیدارین رەوش نەگەھیتە وی ئاستی.
ل دۆر رۆلێ ئیرانێ ل عیراقێ بتایبەتی دشەرێ دژی داعشێ دا سەرۆک بارزانی راگەھاند، ھەماھنگیا مە ل گەل ھەڤپەینانێن نێڤدەولی بوویە و حەشدا شەعبی ھەماھەنگی ل گەل ئیرانی ھەیە، ھەروەسا گۆت: ھەبوونا پەیوەندیێن باش ل گەل تورکیا ل سەر حسابا ئیرانێ نینە، ھەلبەت گۆتنا وەلاتێ ئیرانێ کو خودانا بڕیارا ئێکێ و دووماھیێ یە ل عیراقێ بۆ بەغدا ژی یا راست نینە، کو ئیران خودانا ئاخفتنا ئێکێ و دووماھیێ بیت، بەلێ خودانا ھەبوونەکا مەزنە، ئەم دشێین بێژین چونکی ئیران خودان ھەبوونەکا مەزنە ل عیراقێ چو رێککەفتن د ناڤبەرا ھەولێر و بەغدا بێی رازیبوونا ئیرانێ سەر ناگرن.
دەربارەی سەرۆکاتیا ئەمریکا یا نوو و سیاسەتا وێ زلھێزا ل دەڤەرێ، ب باوەریا سەرۆک بارزانی، گوھۆڕین د سیاسەتا ئەمریکی دا دێ پەیدابن، ھەلبەت نە بتنێ پەیوەندنی ب عیراقێ ڤەیە، یێن پەیوەندی ب کوردان ڤە ژی ب باوەریا من پشتەڤانیا (دۆنالد ترامپ) بۆ کوردان دێ زێدەتر بیت.
بارزانەی ھەروەسا راگەھاند، پەیوەندیێن باش مە ل گەل ئیدارا نوو یا ئەمریکی ھەنە، د بیاڤێ لەشکری و ئەێمناھی و وەزارەتا دەرڤەژی.
وەک ئاماژە ب داخوەیانی و ھەلویستێن (ترامپ) و کەساتیێن دناڤا ئیدارا وی دا ژی، بارزانی گۆت: ب وارەیا من سیاسەتا ئەمریکا ل ھەمبەری وەلاتێ ئیرانی گوھۆڕین دێ ب سەردا ھێن.

د بەرسڤا پرسیارەکێ دا ل دۆر، ھەکە ھات و سوبەھی نوری مالکی حوکمڕانیا عیراقێ بکەت، ھوین چ دبێژن و دێ چ کەن؟.
سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ مەسعود بارزانی گۆت:
مە نەڤێت کێشە ب کەسایەتی بھێتە رەنگڤەدان، ھەلبەت ژ بەر مللەتێ عیراقێ دخوازم ئەو رۆژ نەھێت، دووپاتکر، ھەکە بھێت و مالکی حوکمرانیا عیراقێ بکەت وی دەمی دێ سەربخوەیا کوردستانێ راگەھینم و چ دبیت بلا ببیت، و بێی پرسیارا کەسەکێ ژی بکەم، مە نەڤێت عیراق جارەکا دی کاڤل ببیت، ل سەردەمێ وی ب سەدان کوڕین عیراقێ ل جھێن جودا جودا نەمیاینە و ناڤێن وانا لنک مە ھەنە، ئەز نابێژم وی ب دەستێن خوە ئەو کار ئەنجامداینە، بەلێ ل سەر دەمی وی بۆچی ئەو پێ رازیبوویە، ب مخابنی ڤە ئەو سیاسەت و ئەجیندایێن تائیفەگەری و تاکڕەوی یێن بەرانبەری کورد و سونیان ھاتینە پەیڕەوکرن و ب دیتنا وی کو ھەر ئەو بتنێ خودانێ عیراقێ یە، ژبەر ڤێ چەندێ مە نەڤێت دناڤا عیراقەکێ دا ل گەل مالکی و حوکمی وی بمینین، ب مخابنی ڤە کو من چاڤەرێ نەدکر ب ڤی رەنگی دژاتیا کوردان بکەت، و کەرب و کینا ل گەل کوردان ھەبیت، ھەروەسا بارزای دووپاتکر، مالکی خیانەت ل براتی و ھەماھنگیێ کر، ھەلبەت ھەکە ھەمان ھێزا (سەددام) ھەبا ئەو دا قۆناغا حوکمڕانیا وی ژی دەرباز کەت.
سەبارەت پرسیارا لادانا ھوشیار زێباری ژ پۆستێ وەزارەتا دارایی کو ئارمانج ژێ دژاتیا سەرۆک بارزانی بوویە، سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ گۆت: نە ئارمانج دژاتیا من نەبوو، بەلکی ئارمانج دژاتیا حەیدەر عەبادی بوو، وانا دڤیا پەیوەندیێن من ل گەل حەیدەر عەبادی قوت بکەن، لەورا من بەرۆڤاژی رێیا چوونا بەغدا ھەلبژارت و ل گەل عەبادی و پشتەڤانیا خوە من بوو دیارکر، ئەو بخوە وانا دڤیا شکەستنێ ب پرۆسا ئازادکرنا مووسلێ بینن، ئەو کەسێن ئەو پیلان ژی دانایی کەسێن نوری مالکی بوون و ھندەک ژوان کوردان یێن کو دناڤ چو دەنگوباسان دا نینە.
ل دۆر کێشا ناڤخوەیا ئێکەتی نیشتیمانی کوردستان سەرۆک بارزانی راگەھاند، ب مخابنی ڤە نوکە پارچەبوون دناڤبەرا وانا دا ھەیە، و دو سێ ناڤەندێن بڕیارانە، من شیرەت لێ کرینە ببن ئێک و باشتر ھەماھنگی من ل گەل وانا ھەیە، ئەز پشتەڤانیا وانا دکەم بۆ ئێکگرتنێ و چارەکرنا کێشێن ناڤخوەیی.
ل دۆر بابەتێ گەندەلیێ ژی سەرۆک بارزانی گۆت: ئەز حاشاتیێ ژڤێ ناکەم، بەلێ زێدەگاڤی ژی ھەنە دەبارەیی گەندەلیێ، ھەلبەت نەخشە و پلان ھاتیە دارێتن بۆ بنبڕکرنا گەندەلیێ، بزاڤ ھەنە کو رێ ل ھەمبەری قوتدانا مافێن خەلکێ و گەندلیێ بگرین.