ئه‌ڤرۆ نيوز:
ل ده‌ڤه‌را شه‌عبى يا باكوورێ به‌غدا ته‌قينه‌ك روودا و كوشتى و بريندار ڤێ كه‌فتن.
ب گۆره‌ى پێزانينێن ده‌سپێكى ئه‌ڤ په‌قينه ل دڤه‌را شه‌عب يا به‌غدا روودايه و ژ ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ دو كه‌سان گيانێ خوه ده‌ست دايه و هه‌شت كه‌س ژى بريندار بووينه.
هه‌ر چه‌نده هه‌تا نوكه چو لايه‌نان به‌رپرساتيا خوه ژ ڤێ روودانێ رانه‌گه‌هانديه، به‌لێ دهێته پێشبينيكرن كو داعش ئه‌ڤ كرياره كربيت.
چه‌نده‌كێ به‌رى نوكه بيڤه‌له‌رزه‌كا ب هێز ب پلا 7.1 ب گۆره‌ى پيڤه‌رێ ريخته‌ر ناڤه‌راستا ئيتاليا هه‌ژاند، ئه‌ڤه ژى ب گۆره‌ى رووپيڤێ ده‌زگه‌هێ جيولۆجى و بيڤه‌له‌رزێ يێ ئه‌مريكا.
ب گۆره‌ى نوچه‌كێ رۆیته‌رز، هێشتا چ ئاماره‌كا دروست ب ده‌ست نه‌كه‌فتيه ل دۆر قه‌بارێ زيانان و ژمارا قوربانيان.
ده‌زگه‌هێ جيولۆجى و بيڤه‌له‌رزێ ل ئه‌مريكا راگه‌هانديه كو بيڤه‌له‌رز ل ناڤه‌ندا 68 كيلۆمه‌تران ب كووراتيا 108 كيلۆمه‌تران ل باشوورێ رۆژهه‌لاتێ باژێرێ پيرۆگيا يێ ئيتاليا هژانديه.
ده‌زگای جیۆلۆجی‌و بومه‌له‌رزه‌ی ئه‌مریكا رایگه‌یاندووه كه بومه‌له‌رزه‌كه له‌ناوه‌ندی 68 كیلۆمه‌ترو به‌قووڵی 108 كیلۆمه‌تر باشووری رۆژهه‌ڵاتی شاری پیروگیای ئیتاڵیای هه‌ژاندووه.
ئەڤرۆ نيوز:
پەیڤدارێ بناڤێ ھێزێن ھەڤپەیمانان بۆ شەرێ دژی داعشێ ژەنەرال جون دوریان راگەھاند، ھێزێن لەشکرێ عیراقێ پێشڤەچوونا خوە بەر ب باژێرێ مووسلێ ب رەنگەکێ بەروەخت راگرتیە، ژبۆ دوبارە رێکخستنا لەشکری ل ھەمبەری توومەتبارکرنا واشنتۆن کو رۆلێ لەشکرێ عیراقێ نە دئاستێ پێدڤی دایە، ھەڤدەم وەلاتێ رووسیا بەرھەڤیا ھاریکاریا خوە شەرێ شەرێ ئازادکرنا مووسلێ دا نیشادایە.
پەیڤداری ھێزێن ھەڤپەیمانان دیارکر، ھێزێن عیراقێ بتنێ دووریاتیا 10 ھەتا 20 کیلومەتران ژ باژێرێ مووسلێ یەَ ددەستێن چکدارێن داعشێ دوورە.
جون دوریان ھەروەسا بۆ رۆژنامەڤانێن واشنتۆن گۆت: راگرتنا بەروەخت ل ھندەک دەڤەران کو ژ ئالیێ (وی ڤە نە ھاتنە دەستنیشانکرن) دبەرژوەندیا لەشکرێ عیراقێ دا نینە، ب مەرەما بجھئینانا پاککرنا وان دەڤەرێن ژ چەکدارێن داعشێ ھاتینە رزگارکرن.
پەیڤدارێ ئەمریکی ھەروەسا خوەیاکر، ئەم پێنیاز دکەین، ئەو دێ پێدڤی ب ھندەک دەمی بن بۆ دوبارە رێکخستن و بەربەلاڤکرنا لەشکری، وەک ئاماژەک بۆ چەکدارێن داعشێ ژی کو ئەو ب ھەمان کاری رادبن و ھێزێن خوە رێک دئێخن و جارەکا دی سەنگەرێن خوە بگرن، دووپاتکر ژی، کو سەرەرای راگرتنا بەروەخت خوە ئەگەر یا سەرانسەری ژی بیت نابیت پتر ژ دو رۆژان بیت.
سەبارەت بەرسڤا رۆژنامەگەری کو دبێژن ھێزێن پێشمەرگەی نێزیکی باژێرێ مووسلێ بووینە، جون دوریانی گۆت: یا ئەز دبیم کورد ل دووڤ وێ پلانا رێککەفتن ل سەر ھاتیە کرن دچن، ئانکو رێککەفتنا د ناڤبەرا حوکمەتا ناڤەندی و ھەرێما کوردستانێ دا.
ژئالیەکێ دیڤە ئەسیل نوجێفی سەرکردێ ھێزا زێرەڤانیا نەینەوا دداخویانیەکا رۆژنامەڤانی دا ئاشکراکر، پاشڤەکێشانەک د رۆلێ ئەمریکی دا سەبارەت رزگارکرنا مووسلێ پەیدا بوویە، نەخاسمە پشتی وێ داخوازا وەزیرێ بەرگیریا ئەمریکی ئاشتۆن کارتەر پێشکێشی عیراقێ کری و ژئالیێ عیراقێ ڤە ھاتیە رەتکرن، ئەو ژی کو وەلاتێ تورکیا دڤێت پشکداریێ د شەرێ مووسلێ دا بکەت.
ل ھەمبەری ڤیرێ راگرتنێ وەلاتێ رووسیا ل سەر زارێ وەزیرێ دەرڤەیێ رووسی سێرگیێ لاڤرورڤ راگەھاند، رووسیا دشێت ھاریکاریا عیراقێ بکەت، بۆ نەھێلانا چەکدارێن داعشێ.
سێرکیێ لاڤروڤ د کونگرەکێ رۆژنامەڤانی دا ل گەل ھەڤکیفێ خوە یێ ئیرانی جەواد زەریف و یێ سوری وەلید موعلمی گۆت: مە بەرژوەندیێن ھەڤپشکا ھەنە و دڤێت رێ ل ھەمبەری تیرۆرستێن ل مووسلێ بگرین کو ب چەکێ خوەڤە نەھێنە دناڤا ئاخا سووریا دا، ھەروەسا دیارکر، ئەو دێ وێ پێشنیازێ ل گەل بەغدا گۆت و بێژ کەت.
ژئالیەکێ دیڤە رێکخراوا لێبۆرینا نێڤدەولی ئاشکراکر، ھێزێن ھەڤپەیمانان و لەشکرێ عیراقێ چەکێ فسفۆری یێ سپی د شەرێ مووسلێ دا بکارئینایە بەری دو حەفتیان.
رێکخراوا ناڤبری د بەیاننامەکا رۆژنامەڤانی دا دیارکریە، بکارئینانا چەکی فسفۆرێ سپی مەترسیەکا مەزنە ل سەر خەلکێ مووسلێ یێن سڤیل ددەمێ رەڤینێ دا، ھەروەسا دووپاتکر، وانا بەلگەیێن وێنەکری ددەستان دا ھەنە ل سەر وان مووشەکێن فسفۆری یێن ل سەرمانی ھاتینە پەقاندن ل ھنداڤی گۆندێ کرملیس و دەڤەرا قەرەقووش کو ب دووراتیا 20 کیلومەتران ژ ناڤەندا مووسلێ دوورە.
دوناتیلا رۆفیرا شیرەتکارا رێکخراوا لێبورینا نێڤدەولی گۆت: چەکێ فسفۆری یێ سپی دبیت ببیتە سەدەما ھنگافتنێن گران و کوژەک وەکی سۆتنا زەڤلەک و ھەستیکان، ودبیت ببیتە سەدەما سۆتنەکا گران و کارتێکرنا وێ دێ بۆ دەمێ دو چەند حەفتیان یا بەردەوام بیت.
ئەڤرۆ، سالار دۆسکی:
پەیڤدارین ھوزێن عەرەبی ل پارێزگەھا نەینەوا پشتی ئیدانەکرنا پەیڤێن نوری مالکی رێسوا و شەرمزاردکەت وی کەسایەتی ب ھەلگرێ ئاگرێ تائیفگەریێ ل عیراقێ ب ناف دکەت، داخازەکێ ژ سەرۆک وەزیرێن عیراقێ دکەن.
مزاحم الحویت پەیڤدارێ ھزرێن عەرەبی ل پارێزگەھا نەینەوا بۆ رۆژناما ئەرڤرۆ گۆت: ئەم وەک ھوزێن عەرەبی ل پارێزگەھا نەینەوا ب دژواری پەیڤێن نوری مالکی دژی ھەرێما کوردستانێ و پارتیا دیموکراتا کوردستان، ب تایبەتی سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ جەنابێ (مەسعود بارزانی) رەسوا و شەرمزاردکەین، جەنابێ سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ خودانێ ھەلویستێن زێرین و خودانێ رۆژێن تەنگاڤ ل گەل خەلکێ پارێزگەھا نەینەوا ل گەل ھەموو پێکھاتێن ڤێ پارێزگەھێ، گومان نینە لێدوانێن نوری مالکی دبنیات دا د تائیفگەری نە، ئارمانجا وی ئەوە جارەکا دی فتنێ و دو بەرەکیێ دناڤبەرا خەلکێ پارێزگەھا نەینەوا دا دروست بکەت، ئەم وەک ھوزێن عەرەبی ل پارێزگەھا نەینەوا ب دژواری ئاخفتێن نوری مالکی رەسوا و شەرمزار دکەین و ب ھەلگرێ ئاگرێ فتنێ و دو بەرەکیێ د دانین دناڤبەرا خەلکێ ڤێ پارێزگەھێ دا، ئەڤە پالدەرێ ئیرانێ یە و بێژین تە چو پەیوەندی ب پارێزگەھا نەینەوا ڤە نینە، تو ئەگەر بووی پارێزگەھا نەینەوا کەفتیە دەستێن تیرۆرستێن داعش و بێژین ب چو رووی و چو مەبەست بەحسێ ھەرێما کوردستانێ دکەی، ئەو ھەرێما دەرگەھێن خوە ل رۆژێن تەنگاڤ ل بەر خەلکێ مە ڤەکرین و حەواندین بێ جوداھی یا ئاینی و مەزھەبی و دیسا رۆژانە پێشمەرگێن قەھرەمان یێ گیانێ خوە د کەنە قوربانی دەڤەرێن عەرەبی و دیسا یێ چاڤێدریا مە دکەن ژ ھەموو زوردار و نەحەزان و بێژین مافێ ھەرێما کوردستانێ یە پەیوەندی ل گەل ھەموو وەلاتێن عەرەبی ھەبیت چونکە یا ل بەر دەرگەھێ سەربەخۆبوونێ.
پەیڤدارێ ھوزێن عەرەبی ل پارێزگەھا نەینەوا ئەو ژی گۆت: بۆچی ھێرش ناکەیە وەلاتێن عەرەبی ئەوێن پەیوەندی ل گەل ئسرائیلێ ھەین، قونسلخانە ل ئسرائیل و بەرۆڤاژی ل وەلاتێن خوە ژی ھەین، بێژین تو وەک زەلامێ چاندنا تایفگەریێ و ئەف بزافێن تەیێن چنە بەرامبەر ھەرێما کوردستانێ، کانێ توو دەمێ ھێزێن پێشمەرگێ کوردستانێ ل گەل ھێزێن عیراقێ بەردەوام ئاخا عیراقێ رزگار دکەن، تو ل کیڤەی، ئەم وەک ھوزێن عەرەبی ل پارێزگەھا نەینەوا پەیڤێن تە بەرامبەر پارتی دیموکراتی کوردستان ئەو پارتا مێژوویا وێ ھەموو خەبات و خزمەتکرنا گەل و مللەتێ خوە و ئەو پارتا بەردەوام دەستێ ئاشتیێ درێژ کری رێسوا و شەرمزار دکەین و دیسا دەمێ تو ژ بەر سەدام حسینێ دکتاتور رەڤی ھەر ھەرێما کوردستانێ بوو تو خودانکری، نوکە ژی بزمانێ خوە ھێرش دکەیە سەر ھەرێما کوردستانێ و ڤێ پارتا خەباتکەر.
پەیڤدارێ ھوزێن عەرەبی ل پارێزگەھا نەینەوا ژ سەرۆک وەزیرێن عیراقێ د.حەیدەر عەبادی خواست، نوری مالگی دادگەە بکەت و دادگەھا عیراقێ ل سەر ئەڤان رەفتارێن کرێتێن وی کو دبنە ئەگەرێ ھەلکرنا ئاگرێ تایفگەریێ بێ دەنگ نەبیت، ئارمانجا ڤی کەسی بتنێ چاندنا تایفگەریێ یە دناڤبەرا پێکھاتێن عیراقێ و پارێزگەھا نەینەوا دا، دیسا پێشتر ژی مە راگەھاندیە وەک ھوزێن عەرەبی ل پارێزگەھا نەینەوا کو جەنابێ(مەسعود بارزانی) سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ نوونەرێ مە عەربێن پارێزگەھا نەینەوایە ئەو کەسێ خودانی یا مەکری ل دەلیڤێن بەر تەنگ.
ئەڤرۆ نیوز:
وەزیرێ دەرڤە یێ روسیا د پرێس کۆنفرانسەکێ دا راگەھاند کو ئەمریکا و وەلاتێن رۆژئاڤایی ل سووریێ تنێ ھزرا بەرژەوەندیێن خوە دکەن و وان نەڤێت ھاریکاریا خەلکێ سووریێ بکەن، چونکو یێن بخوازن ھاریکاریا گەلێ سووریێ بکەن دڤێت دەستپێکێ د شەرێ ل دژی تیرۆرێ دا ب رەنگەکێ جدی ھاریکاریا مە بکەن، لێ نھا سستیەکا مەزن د شەرێ ل دژی تیرۆرێ ل سووریێ ھەیە و گۆت: (دڤێت ئەم تیرۆرستێن داعشێ ل سووریێ ژناڤ ببەین، چونکو ھەکە ئەو تیرۆرست ل سووریێ ژناڤ نەچن و شەرێ ل سووریێ ژی بەردەوام بیت دێ ئەو شەر ل ھەموو رۆژھەلاتا ناڤین بەلاڤ ببیت و دێ کارتێکرنا خوە ل ھەموو جیھانێ کەت و وی دەمی کەس نەشێت رێگریێ ل وی شەری بکەت).
سێرگى لاڤرۆڤ ئەو یەک ژی دیار کر کو روسیا بۆ ھەر چارەسەریەکا سیاسی ل سووریا یا بەرھەڤە لێ نابیت ئەمریکا ل ژێر ناڤێ چارەسەریا سیاسی بزاڤێ بکەت کو بەرژەوەندیێن خوە ل سووریێ ب پارێزیت چونکو ئارمانجا مە نھا ئەوە داعش و گرۆپێن دی یێن تیرۆرستی ژناڤ بچن و نابیت نھا بەحسێ ژناڤچوونا بەشاری بھێتە کرن، چونکو ھەکە نھا دەستھەلاتا بەشاری نەبیت دێ رەوشا سووریێ خرابتر بیت و گۆت: (دڤێت تیرۆرستان ژناڤ ببەین، ھەکە دێ رۆژھەلاتا ناڤین بیتە گولا خوونێ و کەس نەشێت خوە ژێ قورتال کەت).
ئه‌ڤرۆ نيوز:
تورکیا پشتی کو ژ پشکداریا ئۆپەراسیۆنا مووسلێ بێ بار ما، نھا ژی ژ ئالیێ ئەمریکا و ھێزێن ھەڤپەیمانان ڤە ژ پشکداربوونا ئۆپەراسیۆنا رزگارکرنا رەققە یێ ژی دھێتە دوور ئێخستن و روسیا ژی ئاشکرا کر کو ئەو ناخوازیت تورکیا زێدەگاڤیان ل سەر ئاخا سووریێ بکەت.
پشتی کو پەیڤدارێ پینتاگۆنێ راگەھاند کو دێ YPG پشکداریێ د ئۆپەراسیۆنا رەققە دا بکەت و ھێزا سەرەکی یا عەردییە د رزگارکرنا رەققە دا، بینالی یلدرم سەرۆک وەزیرێن تورکیا د کۆنگرەکا رۆژنامەڤانی دا راگەھاند کو ھەکە YPG د ئۆپەراسیۆنا رزگارکرنا رەققە دا پشکدار بیت ئەو پشکدار نابن و گۆت: (د رەوشا نھا دا د رۆژەڤا مە دا رەققە نینە و ئەمریکا و ھێزێن ھەڤپەیمانان ل گەل رێکخستنێن تیرۆرستی کار دکەن و چو جوداھی د ناڤبەرا YPG و داعشێ دا نینە و ئەم دێ بەردەوام ل دژی YPG و پەیەدێ راوەستین و ھەر دەمێ پێدڤی بیت دێ ل بنگەھێن وان بدەین).
د ڤێ مژارێ دا پەیڤدارا وەزارەتا دەرڤە یێ روسیا ماریا زاخارۆڤا ژی راگەھاند کو نابیت تورکیا بێ رزامەندیا دەستھەلاتا سووریێ دەستێوەردانێ د رەوشا ناڤخوەیی یا سووریێ دا بکەت و گۆت: (نابیت تورکیا ھێرشی بنگەھێن شەرڤانێن کورد بکەت کو ھێزا ھەری کاریگەرن د شەرێ ل دژی تیرۆرستان دا ل سووریێ و دڤێت بێی رزامەندیا حوکمەتا سووریێ ژی چو ئۆپەراسیۆنان ل ئاخا سووریێ ئەنجام نەدەت ژ بەر کو بزاڤێن ب وی رەنگی یێن تورکیا رەوشا سووریێ ئالۆزتر دکەن).
ھەر د ڤێ مژارێ دا د دەمێ کو فرۆکێن تورکیا خواستن بنگەھێن ھێزێن کوردی بۆمبەباران بکەن ژ ئالیێ فرۆکێن شەری یێن روسیا ھاتنە ئاستەنگکرن و فرۆکێن شەری یێن تورکیا نەچار مان ڤەگەرنە سنورێن خوە و روسیا ھۆشداری دا تورکیا کو فرۆکێن وێ سنورێن سووریێ دەرباز نەکەن.
ژ ئالیێ دی سیناتۆرێ ئەمریکا جۆن مەکین راگەھاند کو تورکیا رەوشا سووریێ ئالۆز دکەت و ب کریارێن خوە دبیتە ئاستەنگ د شەرێ ل ھەمبەر تیرۆرستان دا و گۆت: (د رەوشا نھا دا ھێزێن کوردی و ھێزێن سووریا دیمۆکراتیک ل سەر عەردی ھێزا سەرەکینە د شەرێ ل دژی داعشێ و ئەلنوسرا دا و دڤێت تورکیا ھێرشێن سەر ھێزێن کوردی بدەتە راوەستاندن و ھێرشێن تورکیا رێ ل بەر ئالۆزیێن دژوارتر ڤەدکەت و ھێرشێن وێ دکەڤیتە خزمەتا تیرۆرستان دا).
رۆژنامەڤان و نڤیسەرێ تورکیا فەھیم تاشتەکین ژی د نڤیسا خوە دا ل سەر سیاسەتا تورکیا یا دەرڤە راوەستیا و راگەھاند کو ژ بەر شاشیێن سیاسی یێن سەرۆک کۆمار ئەردۆگان و حوکمەتا ئاکپارتی تورکیا ژ ئۆپەراسیۆنا رزگارکرنا مووسل بێ بار بوویە و ژ بەر دژبەریا وێ یا ل دژی ھێزێن کوردی ل رۆژئاڤا و سووریێ ژ ئۆپەراسیۆنا رەققە یێ ژی دھێتە دوور ئێخستن و گۆت: (تورکیا د سیاسەت و گوۆرینێن ھەرێمێ دا نە خوەدان رۆلە و دەمێ کو دخوازیت ببیتە خوەدان رۆل ژی ژ ئەنجاما سیاسەتا شاش داخوازیێن وێ ناھێتە قەبوول کرن و ئەمریکا و ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی ژ رەوشا تورکیا نە رازینە و دخوازن تورکیا دەستپێکێ پرسێن خوە چارە بکەت و فشارێن سەر کوردان و کەس و ئالیێن ئۆپۆزسیۆنێ نەھێلیت).
ل ئالیێ دی شەر و پێکدادانێن د ناڤبەرا ھێزێن کوردی و کۆمێن چەکدارێن سەر ب تورکیا ل ھەرێما شەحبا بەردەوام دکەت و ھێزێن کوردی پشتی ھێرشا کۆمێن چەکدار تێک شکاندن دەست ب ھێرشەکا بەرفرەە کرن و شیا دو گوندێن دی ژی رزگار بکەن، ژ ئالیێ عەفرینێ ڤە ژی ھێرشێن بۆ سەر داعشێ بەردەوام دکەن و ھێزێن کوردی ب تنێ ٢٠ کیلۆمیتر ژ ناڤەندا باژێرکێ بابێ دوورن کو نھا د ژێر کۆنترۆلا داعشێ دایە. ل حەلەبێ ژی ئەلنوسرا و ئەحرار شام و کۆمێن نێزیکی وان ب گوللە ھاڤانان ھێرشێ تاخا شێخ مەقسود یا کوردان کرن و د ئەنجاما ھێرشا ڤان کۆمێن تیرۆرست دا دو وەلاتیێن سڤیل بریندار بوون و د بەرسڤدانا ھێزێن کوردی دا چار تیرۆرستێ ئەلنوسرا ھاتنە کوشتن.
ئه‌ڤرۆ ينوز:
سەرۆکایەتیا دیوانا ئەنجومەنێ وەزیران یا هەرێما کوردستانێ راگەهاند، کو ئەو نڤێسانا ئاماژێ ب خەرجکرنا پارە ددەت بۆ ڕێواز فایەق، ساختەیە و دویرە ژ راستیێ.
ئەڤرۆ سەرۆکایەتیا دیوانا ئەنجومەنێ وەزیران یا هەرێما کوردستانێ راگەهاند، کو وێنەیەکێ نڤێسانەکا “ساختە و دروستکری” به‌لاڤبوويه کو دبێژیت ل سەر فەرمانا سەرۆکێ دیوانا ئەنجومەنێ وەزیران، ٦٨٢ هزار دۆلاران بۆ کرینا خانی بۆ ئەنداما پەرلەمانێ کوردستانێ ڕێواز فایەق خەرج بوويه، لێ چو راستى بۆ نينن و يا راست : نڤێسانا راستەقینە پشتگریەکا فەرمانگەها کاروبارێن کارگێری و دارایی یا سەر ب دیوانا سەرۆکایەتیا ئەنجومەنێ وەزیرانە بۆ کارمەندەکێ سکرتاریەتا ئەنجومەنێ وەزیران، کو وی ب خو داخواز کریە و وێنەیەکێ وێ ژی بەلاڤ دکەین و چ پەیوەندیەک ب ئالیکاری و کرینا خانی ڤە نینە وەکی د وێ نڤێسانا ساختە و دروستکری دا هاتیە نیشاندان”.
نيشاندان