NO IORG
نووترين نووچه
نوچێن گرنگ

ئه‌ڤرۆ، هۆشه‌نگ تاجر:

له‌شكرێ سووریێ ب چه‌كێ گران ل پڕانیا ده‌ڤه‌رێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ بجه بوویه‌ و فه‌رمانداره‌كێ هێزێن سووریا دیموكرات ژی دیار دكه‌ت كو ژ بلی رێككه‌فتنا ل گه‌ل رژێما به‌شاری وان چو رێیێن دی نه‌بوون و ل ئالیێ دی وه‌لاتیێن كورد ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژ هاتنا له‌شكرێ سووریێ دلگرانن.

حه‌یده‌ر ره‌شید چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژئاڤایێ كوردستانێ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر كو پشتی رێككه‌فتنا هه‌سه‌دێ و رژێما سووریێ نها له‌شكرێ سووریێ ل پڕانیا ده‌ڤه‌رێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ بجه بوویه‌ و چه‌ند رۆژن ژی له‌شكرێ سووریێ سه‌نگه‌رێن نوو دروست دكه‌ن و چه‌كێن گران ژی ل گه‌له‌ك ده‌ڤه‌ران بجه كرینه‌ و گۆت: (وه‌كو وه‌لاتیێن كورد یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ ئه‌م ژ هاتنا له‌شكرێ سووریێ دلگرانین، چونكی هه‌تا نها ژی رژێما سووریێ دانپێدان ب مافێن ره‌وا یێن گه‌لێ كورد ل سووریێ نه‌كریه‌ و هه‌روه‌سا رۆژانه‌ به‌رپرسێن شامێ دبێژن دڤێت جاره‌كا دی ئه‌و حوكمێ ل هه‌موو سووریێ بكه‌ن، د ره‌وشه‌كا وه‌سا دا هاتنا له‌شكرێ سووریێ بێگومان دێ مه‌ترسیێن خوه‌ یێن مه‌زن بۆ رۆژئاڤایێ كوردستانێ هه‌بیت، چونكی نابیت ژ به‌ر توركیا كورد ل سووریێ ببنه‌ قوربانی و جاره‌كا دی بكه‌ڤنه‌ ژێر كۆنترۆلا رژێما به‌شاری ئه‌و یه‌ك ب چو ره‌نگه‌كێ ناهێته‌ قه‌بوولكرن).

ل ئالیێ دی فه‌رمانداره‌كێ هێزێن سووریا دیموكرات ژی بۆ ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ یێن سه‌ر ب رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر راگه‌هاند كو ژ بلی رێككه‌فتنا ل گه‌ل شامێ چو رێیێن دی نه‌بوون و ئه‌و نه‌چار بوون كو ل گه‌ل شامێ رێككه‌فتنه‌كا سه‌ربازی ئیمزا بكه‌ن، رێككه‌فتنا نها یا د ناڤبه‌را هه‌سه‌دێ و شامێ دا رێككه‌فتنه‌كا سه‌ربازی یه‌ و رۆسیا ژی چاڤدێریا رێككه‌فتنێ دكه‌ت و ئارمانجا سه‌ره‌كی یا رێككه‌فتنا هه‌سه‌دێ و شامێ ژی بۆ هندێ یه‌ دا نه‌هێلن توركیا ئاخا سووریێ داگیر بكه‌ت.

هه‌مان فه‌رمانداری كو ناڤێ وی نه‌هاتیه‌ ئاشكرا كرن ئه‌و یه‌ك ژی دیار كریه‌ كو گه‌له‌ك پرسێن مه‌زن د ناڤبه‌را رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر و شامێ دا هه‌نه‌ كو دڤێت ب رێیێن سیاسی بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن، لێ رێككه‌فتنا نها هاتیه‌ كرن تنێ سه‌ربازی یه‌ و ئارمانجا رێككه‌فتنێ ژی ئه‌وه‌ دا رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژ ئێرشه‌كا نوو یا توركیا بهێته‌ پاراستن.

چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن كو ئه‌مریكا ژ ره‌وشا نها ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دلگرانه‌، ب تایبه‌تی ژی به‌ری چه‌ند رۆژان ئه‌مریكا هۆشداری دا هێزێن سووریا دیموكرات كو هاتنا له‌شكرێ سووریێ بۆ رۆژئاڤایێ كوردستانێ دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ ئالۆزیێن نوو ل ده‌ڤه‌رێ و دڤێت هێزێن سووریا دیموكرات خوه‌ ژ كاره‌كێ وه‌سا دوور بكه‌ت.

ئه‌و یه‌ك د ده‌مه‌كێ دایه‌ كو به‌ری چه‌ند رۆژان مه‌زلوم عه‌بدی فه‌رماندارێ گشتی یێ هێزێن سووریا دیموكرات ژی راگه‌هاند كو وان به‌ری نها گه‌له‌ك جاران داخواز ژ ئه‌مریكا كربوون كو نه‌هێلیت توركیا ده‌ست ب ئۆپه‌راسیۆنه‌كا نوو ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ت لێ مخابن هه‌لوه‌ستێ ئه‌مریكا گه‌له‌ك لاواز بوو و ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌و نه‌چار بووینه‌ كو ب چاڤدێریا رۆسیا رێككه‌فتنه‌كێ ل گه‌ل شامێ بكه‌ن دا له‌شكرێ سووریێ ژی ل گه‌ل هێزێن وان پێكڤه‌ به‌رگریێ ل ئاخا سووریێ و رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ن.

ئه‌ڤ داخۆیانیا فه‌رماندارێ‌ گشتی یێ‌ هه‌سه‌دێ‌ د ده‌مه‌كێ‌ دایه‌ كو وه‌لاتیێن كورد یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژ هاتنا له‌شكرێ سووریێ دلگرانن و وه‌سا دبینن ئێدی له‌شكرێ سووریێ دێ مینن و ئه‌و یه‌ك ژی دێ بیته‌ مه‌ترسیه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن ل سه‌ر پاشه‌رۆژا رۆژئاڤایێ كوردستانێ.

 

 

 

 

 

 

سێمێل، دلڤین ره‌شید:

به‌رپرسێ‌ پڕۆژێ‌ سه‌نته‌رێ‌ وه‌رگرتنا په‌یوه‌ندیان بۆ پشته‌ڤانیا رۆژنامه‌ڤانان بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، رێكخراوا ستێپ بۆ دیموكراسی و هه‌لبژارتنان یاداشتناما لێكتێگه‌هشتنێ‌ ل گه‌ل هه‌ژماره‌كا رێكخراوێن هه‌رێما كوردستانێ‌ ل دۆر هه‌ژماره‌كا چالاكیێن هه‌ڤپشك ئێمزا كر، كو گرێدای خورتكرنا ئازادیا راده‌ربڕینێ‌ و ئازادیا راگه‌هاندنێ‌ و پاراستنا مافێن مرۆڤی یه‌ د ده‌مێ‌ رۆمالكرنا قه‌یرانان دا ل پارێزگه‌هێن هه‌رێما كوردستان و ئیراقێ‌.

مافپه‌روه‌ر دلگش سادق، به‌رپرسێ‌ پڕۆژه‌ی گۆت: “ئه‌و سه‌نته‌ره‌ ب هه‌ڤكاری ل گه‌ل سه‌ندیكا رۆژنامه‌ڤانێن كوردستانێ‌ لقێ‌ دهۆكێ‌ هاته‌ ڤه‌كرن، ئه‌م  وه‌ك رێكخراو وان سكالایان  ب رێیا خوه‌ دێ‌ گه‌هینینه‌ سه‌ندیكا رۆژنامه‌ڤانێن كوردستانێ‌ و ئه‌و ژی دێ‌ دووڤچوونێن یاسایی بۆ وان كه‌یسان كه‌ن، ئه‌ڤ سه‌نته‌ره‌ دێ‌ بۆ ماوێ‌ 10 مه‌هان كه‌ڤیته‌ كاری و هه‌ژماره‌كا كارمه‌ندێن بسپۆر و یاسازان دێ‌ كار تێدا كه‌ن، پێخه‌مه‌ت خۆرتكرنا مافێ‌ رۆژنامه‌ڤانان ل كوردستان و ئیراقێ‌”.

ئه‌ڤرۆ، هه‌رهین محه‌مه‌د:

ل  ده‌ستپێكا وه‌رزێ‌ هاڤینی رێژه‌كا باش یا به‌رهه‌مێن شتیان دهێنه‌ د بازاری دا و گه‌له‌ك خوه‌ش دهێته‌ فرۆتن، ژ هه‌موو فێقێن دی و ب خێرا وی هنده‌ك به‌رهه‌مێن دی ژی دهێنه‌ فرۆتن.

ره‌وان سه‌فه‌ر، فرۆشیاره‌ ل بنداڤا فێقی و زه‌رزه‌واتی گۆت: رۆژانه‌ شتی دهێنه‌ د بازارێ‌ دهۆكێ‌ دا، به‌لێ‌ شتیێن د بازاری دا نه‌یێ‌ رۆژانه‌یه‌، دبیت یێ‌ دو یان سێ‌ رۆژان بیت و نوكه‌ د بازاری دا شتی ب دو بهایا دهێته‌ فرۆتن، ب پێنچ سه‌د دینارا و چارسه‌د دینارا و هه‌كه‌ شتی یێ‌ رۆژێ‌ بیت گرانتره‌ و ل گومركان ژی شتی هه‌ر رۆژ ب بهایه‌كی یه‌ و مه‌شتیێ‌ خومالی ژی هه‌یه‌.

نه‌وزاد فرۆشیاره‌ ل بنداڤا فێقی و زه‌رزه‌واتی گوتنه‌كا جوداتر ژ یا ره‌وانی هه‌بوو و گۆت: شتیێ‌ مه‌ هه‌موو یێ‌ كوردستانێ‌ یه‌ و نوكه‌ د بازاری دا سێ‌ جور هه‌نه‌، وه‌كو شتیێ‌ نیگاری و یێ‌ خه‌ت خه‌ت و یێ‌ نورمال و هه‌كه‌ مه‌ شتیێ‌ خومالی د بازاری دا نه‌ما، هینگێ‌ دێ‌ شتی ژ ژێریا عیراقێ‌ هێت و نوكه‌ قه‌ده‌غه‌یه‌ شتی ژ وه‌لاته‌كێ‌ دی بهێته‌ د كوردستانێ‌ دا.

شیمال عه‌بدوللا، شاره‌زایێ‌ ئابووری دبێژیت: هاتنا فێقی ژ ده‌رڤه‌ی وه‌لاتی چو باشیێن خوه‌ نینن، چونكو كارتێكرنه‌كا مه‌زن ل جوتیارێ‌ مه‌ دكه‌ت و فێقیێ مه‌ ب چو ناچیت و هینگی جوتیارێ‌ مه‌ ژی ئه‌و گێوله‌ نامینیت جوتیاریێ‌ بكه‌ت، ژ به‌ر كو بهایێ‌ زه‌حمه‌تا وی ناگریت و راسته‌ فێقیێ‌ بیانی گه‌له‌ك یێ‌ جوانه‌، به‌لێ‌ به‌رۆڤاژی فێقیێ‌ مه‌ نه‌یێ‌ جوانه‌، به‌لێ‌ تامه‌كا خۆش هه‌یه‌ و هه‌ردیسان یێ‌ پری ڤیتامینه‌ و بێی ده‌رمانێن كیمیایی و ب تیشكێن رۆژێ‌ گه‌شه‌ دكه‌ت.

دهۆك، له‌زگین جوقی

به‌رپرسێ‌ راگه‌هاندنا رێڤه‌به‌ریا گشتیا كارۆبارێن مینان ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دیار كر: ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ 775 زه‌ڤیێن مینرێژكری هه‌نه‌، هه‌تا نوكه‌ 370 زه‌ڤی هاتینه‌ پاقژكرن. ل سالا 2008 هه‌تا 2022ێ‌ 113 كه‌س بووینه‌ قوربانیێن مین و ته‌قه‌مه‌نیان ل دهۆكێ‌، 39 كه‌سان گیانی خۆ ژ ده‌ستدایه‌ و 74 كه‌س ژی برینداربووینه‌”.

رێگر بێسفكی، به‌رپرسێ‌ راگه‌هاندنا رێڤه‌به‌ریا گشتی یا كارۆبارێن مینان ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ راگه‌هاند : ژ سه‌رجه‌مێ‌  775 زه‌ڤیێن مینرێژكری هه‌تا نوكه‌ 370 زه‌ڤی هاتینه‌ پاقژكرن و هێشتا 405 زه‌ڤیێن مینرێژكری ماینه‌، رووبه‌رێ‌ وان دبیته‌ 32 ملیۆن دونه‌مێن ئه‌ردی، هه‌تا نوكه‌ 39% ژ ئه‌ردێ‌ مینرێژكری یێ‌ هاتیه‌ پاقژكرن، ئه‌ڤ زه‌ڤیێن مینرێژكری به‌ره‌ڤ زێده‌بوونێ‌ نه‌، چونكو هێشتا گه‌له‌ك جه هه‌نه‌ نه‌هاتینه‌ تۆماركرن ئه‌و بخۆ مینرێژكرینه‌ پتریا وان ل ئامیدیێ‌ و ده‌ڤه‌را به‌رواریا هه‌نه‌.

ئاشكرا كر:” ب تنێ‌ ل قه‌زا ئامێدیێ‌ 298 زه‌ڤیێن مینرێژكری هه‌نه‌، ئه‌و ژی ل سه‌رسنكێ‌ 42 زه‌ڤیێن مینرێژكری، ژ وانا ژی 24 زه‌ڤی یێن هاتینه‌ پاقژكرن و ل كانی ماسێ‌ ژی 122 زه‌ڤیێن مینرێژكری هه‌نه‌، ژ وانا ژی 8 زه‌ڤی هاتینه‌ پاقژكرن و ل چه‌مانكێ‌ ژی 52 زه‌ڤیێن مینرێژكری هه‌نه‌ 17 زه‌ڤی یێن هاتینه‌ پاقژكرن، ل بامه‌رنێ‌ 19 زه‌ڤیێن مینرێژكری هه‌نه‌، 9 زه‌ڤی یێن هاتینه‌ پاقژكرن و ل ئامیدیی ژی 26 زه‌ڤیێن مینرێژكری هه‌نه‌، ب تنێ‌ 6 زه‌ڤی یێن هاتینه‌ پاقژكرن و ل دێره‌لوكێ‌ ژی 37 زه‌ڤیێن مینرێژكری هه‌نه‌ ژ وانا ژی 14 زه‌ڤی یێن هاتینه‌ پاقژكرن.

هه‌ولێر، قائید میرۆ:

بڕیاره‌ رێنمایێن نوو بۆ دانا مۆهله‌تا چه‌كی بهێنه‌ ده‌ركرن و به‌رپرسه‌كێ وه‌زاره‌تا ناڤخوه‌ ژی ئاشكرا كر، هه‌وا ده‌ست ب سه‌رداگرتنا چه‌كێ بێ مۆهله‌ت دێ یا به‌رده‌وام بیت و ژلایێ هێزێن ئه‌منیڤه‌ مه‌فره‌زه‌ دێ هێنه‌ پێكئینان بۆ گرتنا وان جهێن چه‌كێ بێ مۆهله‌ت تێدا.

هێمن میرانی، رێڤه‌به‌رێ گشتیێ دیوانا وه‌زاره‌تا ناڤخوه‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، هه‌وا ده‌ست ب سه‌رداگرتنا چه‌كی ژلایێ هێزێن ئه‌منی ڤه‌ یا به‌رده‌وامه‌ و دێ به‌رده‌وام ژی بیت هه‌تا رێنمایێن نوو ژلایێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌ بۆ دانا مۆهله‌تا هه‌لگرتنا چه‌كی دهێنه‌ ده‌ركرن و گۆت: “بڕیاره‌ رێنمایێن نوو ژلایێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێڤه‌ بهێنه‌ ده‌ركرن و هه‌تا ئه‌ڤی ده‌می دێ هه‌وا ده‌ست ب سه‌رداگرتنا چه‌كێ بێ مۆهله‌ت یا به‌رده‌وام بیت”.

هێمن میرانی گۆتژی: “د ده‌مێ نوكه‌ دا هه‌موو جهێن كڕین و فرۆتنا چه‌كی هاتینه‌ گرتن و به‌رده‌وام ژی مه‌فرزه‌یێن هێزێن ئه‌منی دێ‌ هێنه‌ دانان، هه‌م مه‌فره‌زه‌یێن هه‌میشه‌یی و هه‌م یێن ده‌مكی هه‌بن بۆ ده‌ست ب سه‌رداگرتنا چه‌كێ بێ مۆهله‌ت و رێك ناهێته‌ دان خه‌لك ژ ده‌رڤه‌ی قانوونێ چه‌كی هه‌لبگریت”.

ئه‌ڤرۆ:

د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ دهۆكێ دوهی 17/7/2022 ب گۆژمێ‌ 438 ملیۆن و 998 هزار دیناران هه‌ژماره‌كا پڕۆژه‌یێن ئاڤێ‌ ره‌وانه‌ی بجهئینانێ‌ كرن،  پڕۆژه‌ ژی ژ لایێ رێڤه‌به‌ریا ئاڤا ده‌وروبه‌ران ڤه‌ دێ هێنه‌ بجهئینان.

ئه‌و پڕۆژه‌یێن ئاڤێ‌ كو بڕیاره‌ بهێنه‌ بجهئینان، پێك دهێن ژ:

  • دابینكرنا ماتۆرێن ئاڤێ و سه‌خبێریكرنا فلته‌ران ل گه‌ل چێكرنا تۆرا ئاڤا كۆمه‌لگه‌ها بریفكا.
  • نووژه‌نكرن و گوهارتنا تۆرا ئاڤێ ل تاخێ ئازادی ل قه‌دشێ و چێكرن و سه‌خبێریكرنا تۆرا ئاڤا گوندێن (وه‌رمێلێ و گه‌ره‌گوهێ).
  • پڕۆژێ كۆلانا بیره‌كا ئاڤێ ل گه‌ل چێكرنا عمباره‌كا 60م سێجا بۆ گوندێ كێسته‌، كڕین و دابینكرنا (په‌مپێن ئاڤێ) بۆ پڕۆژێ سه‌ره‌كی یێ ناوچه‌داریا كانی ماسێ ل گه‌ل گه‌هاندنا هێلا سه‌ره‌كی یا ئاڤێ بۆ عبارا نوو یا كانی ماسێ، ل گه‌ل كۆلانا بیره‌كا ئاڤێ بۆ گوندێ دێرێ.
  • گه‌هاندنا هێلا ئاڤێ بۆ كارگه‌هه‌كا چێكرنا كه‌ره‌ستێن پاقژكرنێ ل سێمێلێ.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی ل هه‌ولێرێ پشكداری د رێوره‌سمێن هه‌لكه‌فتا رۆژا نیشتمانی یا فره‌نسا دا كر.

ئه‌و رێوره‌سمه‌ ژ ئالیێ كونسۆلخانا فره‌نسا ل هه‌ولێرێ هاته‌ سازكرن و سه‌رۆك بارزانی پیرۆزباهیا رۆژا نیشتمانی یا فره‌نسا ل كونسۆلێ گشتیێ فره‌نسا ل هه‌ولێرێ كر.

ئه‌ڤرۆ:

ب هه‌لكه‌فتا ده‌ربازبوونا سێ سالان ل سه‌ر ده‌ستبكاربوونا كابینا نه‌هێ یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، مه‌سرور بارزانی سه‌رۆكێ حومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د په‌یڤه‌كێ دا راگه‌هاند، كو هه‌ر پشتی ده‌ستبكاربوونا ڤێ كابینێ، هه‌رێما كوردستانێ و جیهان ب گشتی، تووشی قه‌یرانه‌كا ساخله‌می بوو ئه‌وژی به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ كورۆنا بوو، د ئه‌نجامدا قه‌یرانا دارایی په‌یدابوو كو هه‌تا نوكه‌ ژی ئه‌نجامێن وێ یێن ماین، حوكمه‌تا فیدرالی ژی، ژ بلی چه‌ند هه‌یڤێن كێم نه‌بیت، گۆژمێ پارێ ته‌رخانكری بۆ تمامكرنا مووچه‌ی، كو 200 ملیار دینار بوو، نه‌هنارت، هه‌روه‌سا چه‌ندین بزاڤێن ده‌ره‌كی و ناڤخوه‌یی ژی بۆ په‌كخستنا حوكمه‌تێ هاتنه‌ كرن، به‌لێ حوكمه‌تێ شیا ب رێیا پلان و به‌رنامه‌ و چاكسازیێن خوه‌، هه‌تا راده‌كێ باش وان قه‌یرانان ده‌رباز بكه‌ت.

 

ده‌قێ په‌یڤا سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ:

 

ب هه‌لكه‌فتا ده‌ربازبوونا سێ سالان ل سه‌ر ده‌ستبكاربوونا كابینا نه‌هێ یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، من ب پێدڤی زانی ڤێ په‌یڤێ پێشكێش بكه‌م و باس ل وێ چه‌ندێ بكه‌ مكو د ده‌مێ وان سێ سالان دا، مه‌ چ كریه‌ و ده‌ستكه‌فتێن ڤێ كابینێ چ بوون ، هه‌روه‌سا باسێ پلان و به‌رنامێ مه‌ یێ داهاتێ بكه‌ین.

ل ڤێرێ گه‌له‌ك یا گرنگه‌ ئاماژێ ب وێ چه‌ندێ بكه‌م كو هه‌ر پشتی ده‌ستبكاربوونا ڤێ كابینێ، هه‌رێما كوردستانێ و جیهان ب گشتی، تووشی قه‌یرانه‌كا ساخله‌می بوو ئه‌وژی به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ كورۆنا بوو، د ئه‌نجامدا قه‌یرانا دارایی په‌یدابوو كو هه‌تا نوكه‌ ژی ئه‌نجامێن وێ هه‌ر یێن ماین. د هه‌مان ده‌مدا مخابن حوكمه‌تا فیدرالی ژی، ژبلی چه‌ند هه‌یڤێن كێم نه‌بیت، گۆژمێ ته‌رخانكری بۆ تمامكرنا مووچه‌ی، كو 200 ملیار دینار بوو، نه‌ هنارت. هه‌روه‌سا چه‌ندین بزاڤێن ده‌ره‌كی و ناڤخوه‌یی ژی بۆ په‌كخستنا حوكمه‌تا هه‌وه‌ هاتنه‌ كرن. به‌لێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، شیا ب رێیا پلان و به‌رنامه‌ و چاكسازیێن خوه‌، هه‌تا راده‌كێ باش وان قه‌یرانان ده‌رباز بكه‌ت.

مه‌ چ كریه‌؟:

د بوارێ دارایی دا: مه‌ شیا مووچه‌ی ب به‌رده‌وامی بده‌ین، هه‌كه‌ هنده‌ك جاران یان ه‌ند هه‌یڤان گیرو ببیت ژی رێژا مووچه‌ی سه‌د ژ سه‌دی نه‌بوو، به‌لێ به‌لاڤكرنا مووچه‌ی هه‌ر یا به‌رده‌وام بوو ل دووڤ بودجا لبه‌ر ده‌ست.

د ڤێ كابینێ دا مه‌ شیا قۆناغا دژوار یا بێ داهات، بێ قه‌ركرن ده‌رباز بكه‌ین، له‌وما نه‌ تنێ مه‌ هیچ قه‌ره‌ك نه‌كر و بارگرانی و به‌رپرسیاره‌تی بۆ نه‌ڤیێن داهاتی دروست نه‌كر، به‌لكو قه‌رزێن حوكمه‌تێ ژی مه‌ كێمكرن و د ڤی ده‌می دا مه‌ زێده‌تر ژ ئێك ملیار دۆلارا مه‌ قه‌ر یێن داین.

ژ ئه‌نجامێ چاكسازیێ د هه‌ردو بوارێن دارایی و كارگێری دا، داهاتێ ناڤخوه‌یی ب رێژه‌كا به‌رچاڤ و هه‌تا ئاستێ 100% یێ زێده‌ بووی.

ژ روویێ ب هێزكرنا ژێرخانا ئابووری یا هه‌رێما كوردستانێ، مه‌ كار بۆ هه‌مه‌جۆركرنا ئابووری و ژێده‌رێن داهاتی كریه‌.

پتریا خه‌رجیێن پشتی سالا 2014 د بوارێ جاده‌ و رێ و پران بوو

 

هه‌روه‌سا د ڤێ كابینێ دا گرنگیدان ب كه‌رتێ چاندنێ و وه‌به‌رئینانێ د بوارێ چاندنێ دا، گه‌له‌ك زێده‌كر و ب كریار، ده‌لیڤا هنارتنا به‌رهه‌مێ چاندنێ یێ ناڤخوه‌یا كوردستان امه‌ بۆ ده‌رڤه‌ی و ڤه‌دیتنا بازارێ ده‌ره‌كی هاتیه‌ ره‌خساندن و یا ده‌ستپێكری.

هه‌روه‌سا پرۆژێن مه‌زن و ستراتیژی د بوارێ دابینكرنا ئاسایشا خۆرامی هاتینه‌ ئه‌نجامدان و هنده‌ك ژ وان یێن تمام بووین و هنده‌ك ژ وان نوكه‌ د قۆناغا بجهئینانێ دانه‌.

 

كاری بۆ دابینكرنا ئاسایشا ئاڤێ  دروستكرنا به‌نداڤان هاتیه‌ كرن

د كه‌رتێ كاره‌بێ دا ژی، ژێرخانا كاره‌بێ ب هێزتر بوویه‌ تاكو رێ ل به‌رده‌م ب هه‌ده‌ردانا كاره‌بێ بهێته‌ گرتن، هه‌روه‌سا چه‌ندین میگاواتێن دی یێن ل سه‌ر تۆرا كاره‌با نیشتمانی هاتینه‌ زێده‌كرن.

دبوارێ ڤه‌گه‌هاستنا گشتی دا، گاڤێن كریاری هاتینه‌ هاڤێتن بۆ كاراكرنا ڤه‌گوهاستنا گشتی و دروستكرنا هێلا ئاسنی.

د بوارێ كارگێری و ب رێڤه‌برنێ دا: چاكسازی د سیسته‌مێ حوكمرانیێ و ب رێڤه‌برنێ ل ئاستێ هه‌موو وه‌زاره‌تان هاتیه‌ كرن. ژ ڤی روویی ڤه‌، گه‌له‌ك ژ خزمه‌تگوزاریێن حوكمه‌تێ هاتینه‌ ب ئه‌لیكترۆنیكرن و گاڤێن كریاری بۆ دروستكرنا حوكمه‌تا ئه‌لیكترۆنی هاتینه‌ هاڤێتن مه‌ داتا سه‌نته‌ره‌كێ ناڤه‌ندی بۆ حوكمه‌تێ دامه‌زراندیه‌، هه‌وره‌سا مه‌ سیسته‌مه‌كێ دیجیتال بۆ ئامار و سه‌رژمێركرنا ئاكنجیێن هه‌رێما كوردستانێ دروستكریه‌.

مه‌ كار كریه‌ بۆ كێمكرنا بیرۆگراسیێ ل فه‌رمانگه‌ و داموده‌زگه‌هێن حوكمه‌تێ و شۆركرنا ده‌ستهه‌لاتان و ڤه‌گوهاستنا خزمه‌تگوزاریان ژ ناڤه‌ندێن پارێزگه‌هان بۆ ئاستێ قه‌زایان.

 

مه‌ گاڤ هاڤێتینه‌ بۆ كێمكرنا گه‌نده‌لیێ و نه‌هێلان و رێگرتن ل هه‌ده‌ردانا داهاتێ گشتی و خراب بكارئینانا ده‌ستهه‌لاتێ

د ڤێ كابینێ دا، هه‌ماهه‌نگیه‌كا ب هێز د ناڤ ئه‌ندامێن كابینێ و جڤاتا وه‌زیران دا یا هه‌ی. زۆرترین كۆمبوونێن حه‌فتیانه‌ یێن جڤاتا وه‌زیران ژی هاتینه‌ ئه‌نجامدان بۆ دانوستاندنێ وو چاره‌سه‌ركرنا گرفتێن وه‌لاتیان و بجهئینانا كارناما حوكمه‌تێ.

هه‌روه‌سا په‌یوه‌ندیه‌كا باش د ناڤبه‌را حوكمه‌تێ و په‌رله‌مانی دا یا هه‌ی و وه‌زیر و به‌رپرسێن حوكمه‌تێ، زۆرترین سه‌ره‌دانا په‌رله‌مانی و لژنێن په‌رله‌مانی كریه‌ بۆ به‌رسڤدان و به‌رچاڤكرنا رۆهنكرنێن پێدڤی بۆ په‌رله‌مانتاران.

د بوارێ گرنگیدانێ ب خواندنێ و په‌روه‌ردێ: ژبلی دامه‌زراندنا مامۆستایێن گرێبه‌ست و نووژه‌نكرن و دروستكرنا چه‌ندین قوتابخانان و پێشڤه‌برنا خواندنا ئۆنلاین و به‌رفره‌هكرنا په‌یوه‌ندیێن ئه‌كادیمی و خواندنێ د ناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و وه‌لاتێن دی، بۆ باشتركرنا كوالێتیا په‌روه‌ردێ و خواندنا بلند ژی، مه‌ ده‌سته‌یا باوه‌ریدانێ ب ده‌زگه‌ه و پرۆگرامێن په‌روه‌ردێ و خواندنا بلند دامه‌زراندیه‌.

د بوارێ هشیاریا جڤاكی دا:

مه‌ زۆرترین پێزانین و رۆهنكرنه‌ ل دۆر كار و چالاكی و پرۆژێن حوكمه‌تێ به‌لاڤكرینه‌. هه‌روه‌سا مه‌ كار كریه‌ بۆ به‌رفره‌هكرنا ئازادیا راگه‌هاندنێ و راده‌ربرینێ و زه‌مینه‌ سازكرن بۆ دروستبوونا راگه‌هاندنه‌كا به‌رپرسیار ل هه‌رێما كوردستانێ. هه‌روه‌سا د به‌رده‌وام بووین د پێشڤه‌برنا كولتوورێ پێكڤه‌ژیانا ئاشتیانه‌ د ناڤبه‌را پێكهاتێن جودا یێن هه‌رێما كوردستانێ.

مه‌ بزاڤێن به‌رده‌وام كرینه‌ بۆ نه‌هێلانا توندوتیژیێ و جوداهیا ره‌گه‌زی و ب هیچزكرنا پێگه‌هێ ئافره‌تێ و مه‌ گرنگی دایه‌ بوارێ ژینگه‌ه پارێزیێ و بكارئینانا وزه‌سا كه‌سك و ژێنگه‌دۆست.

د بوارێ به‌رگری و پاراستنا ئاسایشا نیشتمانی

 

بۆ جارا ئێكێ د ڤێ كابینێ دا، چاكسازیێن وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ و رێكخستنا هێزێن پێشمه‌رگه‌ی چوویه‌ دبوارێ كریاری. هه‌روه‌سا به‌رده‌وام بووین د روو ب رووبوونا تیرۆرستان و ژناڤبرنا بزاڤێن تیرۆرستی و ده‌سته‌سه‌ركرنا تاوانبار و بازرگانێن مادێن هۆشبه‌ر و گرنگیدان و پشته‌ڤانیكرنا رۆلێ دادگه‌هان بۆ سزادانا سه‌رپێچكاران. و مه‌ سه‌ره‌دانێن مه‌یدانی كرینه‌ بۆ سه‌نگه‌رێن پێشمه‌رگه‌ی بۆ ب هێزكرنا هێلێن به‌رگریێ ل به‌رامبه‌ر تیرۆرستان. هه‌ر د ڤان رۆژان دا هه‌وا رامااینا چه‌كێ بێ مۆله‌ت ده‌ستپێكریه‌.

د بوارێ په‌یوه‌ندیان ل گه‌ل حوكمه‌تا فیدرالی: د چارچۆڤێ سیاسه‌تا مه‌ بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشێن هه‌لاویستی و پاراستنا ماف و شایستێن مه‌ یێن دستووری ، مه‌ زێده‌ترین بزاڤ بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشان كرینه‌ و به‌رده‌وام ژی شاندێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ بۆ دانوستاندنێ و گه‌هشتن ب چاره‌سه‌ریه‌كێ ل سه‌ر بنه‌مایێ دستووری، سه‌ره‌دانا به‌غدا كریه‌ و د بزاڤێن خوه‌ دا د به‌رده‌وامین.

دبوارێ دبلۆماسی و په‌یوه‌ندیێن نێڤده‌وله‌تیدا:  مه‌ كار كریه‌ بۆ پێشڤه‌برن و ب هیچزكرنا وان په‌یوه‌ندیان و د سه‌ره‌دانێن خوه‌ دا بۆ وه‌لاتێن هه‌رێمی و ئه‌ره‌بی و ئه‌ورۆپی و ل كۆر و كۆنفرانسێن نێڤده‌وله‌تیدا، مه‌ هه‌لویستێ هه‌رێما كوردستانێ رۆهنكریه‌ و په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ب هێزتر كرینه‌.

پلان و به‌رنامێن مه‌ بۆ ده‌مێ داهاتی

د به‌رده‌وامین ب سیاسه‌تا هه‌مه‌جۆركرنا ئابووری و ژێده‌رێن داهاتی و گرنگیدانا زێده‌تر ب كه‌رتێ چاندنێ.

زێده‌كرنا به‌نداڤان و به‌رده‌وامیدان ب كاركرنێ ل سه‌ر پاراستنا ئاسایشا ئاڤێ.

دامه‌زراندنا سیسته‌مه‌كێ ژینگه‌هدۆستی بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشا گلێشی و زبلی ل باژێرێن هه‌رێما كوردستانێ.

زێده‌كرنا ئاستێ به‌رهه‌مئینانا كاره‌بێ ب بكارئینانا وزا هه‌تاڤێ و ئه‌و ژێده‌رێن كو بهایێ به‌رهه‌مئینانا كاره‌بێ كێم دكه‌ت.

به‌رده‌وامبوون ل سه‌ر پشته‌ڤانیكرنا گه‌نجێن كوردستانێ بۆ بكارخستنا پرۆژێن بچووك ب مه‌ره‌ما په‌یداكرنا زێده‌تر یا ده‌لیڤێن كاری.

بكارخستنا سیسته‌مه‌كێ به‌نكی یێ پێشكه‌فتی، بۆ ب هێزكرنا ئالۆگۆركرنا بازرگانی و لڤینا بازاران و پێشڤه‌برنا خزمه‌تگوزاریێن به‌نكی.

به‌رفره‌هكرنا خزمه‌تگوزاریێن دناڤ باژێران دا و زێده‌كرنا رووبه‌رێ كه‌سكاتی و تایبه‌تمه‌ندیێن ژینگه‌هی ل باژێران.

پێشڤه‌برن و زێده‌كرنا یه‌كه‌یێن ئاكنجیبوونێ بۆ كێم ده‌رامه‌تان.

باشتركرنا خزمه‌تگوزاریان و پێدڤیێن سه‌ره‌كی یێن ژیانێ ل گوندان و باژێركان، بۆ وێ چه‌ندێ وه‌لاتیێن وان جهان قه‌ستا باژێران نه‌كه‌ن.

ب هێزكرنا ئاسایشا ناڤخوه‌ و سنووران و به‌رده‌وامبوون ل سه‌ر وێ چه‌ندێ كون ابیت هه‌رێما كوردستانێ وه‌كو گه‌ف و پێگه‌هه‌كێ هێرشكرنێ بۆ سه‌ر هیچ وه‌لاته‌كی بهێته‌ بكارئینان.

ئه‌ڤرۆ:

پشتی دانوستاندنێن د ناڤبه‌را مسته‌فا كازمی، سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ و جۆ بایدن، سه‌رۆكێ ئه‌مریكا ل سعودیێ، كۆچكا سپی و نڤیسینگه‌ها كازمی به‌یاننامه‌كا هه‌ڤپشك به‌لاڤكر.

ل دووڤ وێ به‌یاننامێ هه‌ردو ئالیان دووپاتی ل گرنگیا پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ كر كو ل دووڤ حه‌زا گه‌لێ ئیراقێ بیت و رێز ل دیموكراسیێ ل ئیراقێ بهێته‌ گرتن.

جۆ بایدنی راگه‌هاند” بۆ ئه‌مریكا گرنگه‌، ئیراق ب هه‌رێما كوردستانێ ژی ڤه‌ یا سه‌قامگیر و ئێكگرتی بیت”.

ل دۆر ب هێزكرنا ده‌زگه‌هێن دیموكراسی ل ئیراقێ، به‌یاننامێ باسكر” هه‌ردو ئالیان دووپاتی ل گرنگیا ب هچزكرنا ده‌زگه‌هێن دیموكراسی ل ئیراقێ كر ب شێوه‌كی كو ده‌زگه‌هێن  ئه‌منی یێن ئیراقێ بشێن ئێمناهیێ و سه‌قامگیریێ ل ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ بده‌ستڤه‌بینن”.

وێ به‌یاننامێ ئاماژه‌كریه‌” بایدن و كازمی باس ل هه‌ژماره‌كا دۆسێیێن هه‌رێمی كر و رێككه‌فتن ل سه‌ر وێ چه‌ندێ كو په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را ئیراقێ و ئه‌مریكا ل سه‌ر بنه‌مایێ به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ڤپشك و ب هێزكرنا سه‌روه‌ریا ئیراقێ، سلامه‌تیا ئاخ و ته‌ناهیێ و سه‌قامگیریا وێ بیت، هه‌روه‌سا پێگیربوون ب هێزكرنا هه‌ڤپشك یا دوقۆلی د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌ردو وه‌لاتان دا”.

ل دووڤ وێ به‌یاننامێ” هه‌ردو ئالیان دووپاتی ل گرنگیا پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ كر كو به‌رسڤا حه‌زا گه‌لێ ئیراقێ بیت و رێز ل دیموكراسی و سه‌ربخوه‌یا وه‌لاتی بهێته‌ گرتن”. به‌یاننامێ ئاماژه‌كر كو جۆ بایدن راگه‌هاند ژی” بۆ ئه‌مریكا گرنگه‌ ئیراق ب هه‌رێما كوردستانێ ژی ڤه‌ یا سه‌قامگیر و ئێكگرتی بیت”.

هه‌ردو سه‌ركردان پێگیریا خوه‌ دوپاتكر ب رێككه‌فتنا ستراتیژی بۆ هه‌بوونا په‌یوه‌ندیه‌كا دۆستایه‌تی و هه‌ڤكاری دناڤبه‌را ئه‌مریكا و ئیراقێ دا كو بوارێن سیاسی، ئابووری، كولتووری و ئاسایشێ یا هه‌ردو وه‌لاتان رێك دئێخیت، بایدنی دوپاتی ل پشته‌ڤانیكرنا ئیراقێ د شه‌رێ دژی تیرۆرێ دا كر.

ل دووڤ به‌یاننامێ” بایدنی و كازمی دانوستاندن ل دۆر گرنگیا رۆلێ هه‌رێمێ یێ ئیراقێ كر، ژ وان ژی ئاسانكاری د په‌یوه‌ندی و ئاڤاكرنا باوه‌ریێ د ناڤبه‌را وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ. سه‌رۆك بایدن ب تایبه‌تی ستایشا بزاڤێن گرن گیێن دبلۆماسی ب سه‌رۆكایه‌تیا كازمی كر بۆ ب هێزتركرنا سه‌قامگیریێ و په‌یوه‌ندیێن دناڤبه‌را وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ، رێككه‌فتنا دیرۆكی كو ل ڤێ دووماهیێ دناڤبه‌را ئیراقێ و ده‌سته‌یا گرێدانا كه‌نداڤی هاتیه‌ كرن، وزێ ب بهایه‌كێ گونجای بۆ ئیراقێ دابین دكه‌ت و دێ هاریكار بیت بۆ دابینكرنا پێدڤیێن وه‌لاتیان، سه‌رۆك بایدن دووپاتی ل گرنگیا رۆلێ ئه‌مریكا كر د ئاڤاكرنا ئابووره‌كێ ڤه‌ژاندی و فره‌ژێده‌ر بۆ ئیراقێ كر ب جۆره‌كی كو گرێدای بیت ب سیسته‌مێ ئابووریێ ده‌ڤه‌رێ ڤه‌ و بشێت پێدڤیێن سه‌ره‌كی یێن گه‌لێ ئیراقێ دابین بكه‌ت”.

ب، سه‌رجان مه‌حمود:

چاڤدێرێن سیاسی دیار دكه‌ن كو سه‌ره‌دانا سه‌رۆكێ ئه‌مریكا بۆ رۆژهه‌لاتا ناڤین و هه‌ڤدیتنێن وی ل گه‌ل سه‌ركردێن عه‌ره‌بی و ئسرائیلێ ئاماژه‌نه‌ بۆ ده‌ستپێكرنا قۆناغه‌كا نوو ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و دڤێت چاڤه‌رێی گوهۆڕینێن مه‌زن بین.

جۆ بایدن سه‌رۆكێ ئه‌مریكا پشتی سه‌ره‌دانا خوه‌ یا بۆ ئسرائیلێ و فه‌له‌ستینێ سه‌ره‌دانا سعوودیێ كر و ل گه‌ل به‌رپرسێن وی وه‌لاتی  كۆمبوو، د هه‌ر سێ سه‌ره‌دانێن خوه‌ دا ژی سه‌رۆكێ ئه‌مریكا به‌حسێ گه‌فێن ئیران و رۆسیا ل سه‌ر رۆژهه‌لاتا ناڤین كر و ژ ئسرائیلێ و سعوودیێ خواست په‌یوه‌ندیێن خوه‌ د وارێن سیاسی، دبلوماسی و ئابووری دا پێش بخینن و ئاشكرا كر ئه‌و وه‌ك ئه‌مریكا د هه‌ر واری دا حه‌ز دكه‌ن ل گه‌ل سعوودیێ و ئسرائیلێ دناڤ هه‌ماهه‌نگیه‌كا باش دا بن و هه‌كه‌ پێكڤه‌ كار بكه‌ن دشێن گه‌فێن ئیرانێ ل سه‌ر ئسرائیلێ و وه‌لاتێن عه‌ره‌بی ژناڤ ببه‌ن.

جۆ بایدن د پێنگاڤا یه‌كه‌م یا سه‌ره‌دانا خوه‌ دا ل گه‌ل یائیر لاپید سه‌رۆك وه‌زیرێن ئسرائیلێ به‌حسێ ئاشتیا د ناڤبه‌را فه‌له‌ستینێ و ئسرائیلێ دا كر و ژ لاپیدی خوا‌ست پرسێن ل گه‌ل فه‌له‌ستینێ ب دیالۆگێ چاره‌سه‌ر بكه‌ت و راگه‌هاند كو د ره‌وشا نها دا ئیران مه‌ترسیه‌كا مه‌زنه‌ ل سه‌ر هه‌رێمێ و گۆت: (بۆ مه‌ ئێمناهیا ئسرائیلێ گه‌له‌ك گرنگه‌ و بۆ ڤێ چه‌ندێ ئه‌م ب هه‌موو هێزا خوه‌ ڤه‌ پشته‌ڤانیا ئسرائیلێ دكه‌ین و دڤێت د هه‌ر واری دا چاڤدێریه‌كا توند ل سه‌ر ئیرانێ هه‌بیت).

جۆ بایدن یێ سه‌رۆكێ ئه‌مریكا هه‌روه‌سا د كۆمبوونا ل گه‌ل مه‌حمود عه‌باس سه‌رۆكێ ده‌ستهه‌لاتا فه‌له‌ستینێ ژی راگه‌هاند كو وه‌ك راستیه‌كا دیرۆكی ئسرائیل و فه‌له‌ستین نه‌چارن پێكڤه‌ بژین و گۆت: (ب سالانه‌ ئاشكرا‌ بوویه‌ كو ب ئالۆزی و توندوتیژیێ چو پرسێن د ناڤبه‌را فه‌له‌ستینێ و ئسرائیلێ دا چاره‌سه‌ر‌ نابن و بۆ ڤێ چه‌ندێ دڤێت هه‌ر دو ب ئالی ب دیالۆگێ هه‌موو پرسێن هه‌ی د ناڤبه‌را خوه‌ دا چاره‌سه‌ر بكه‌ن).

چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن كو سه‌رۆكێ ئه‌مریكا د سه‌ره‌دانا خوه‌ یا ڤێجارێ كار بۆ چاره‌سه‌ركرنا پرسێن د ناڤبه‌را فه‌له‌ستینێ و ئسرائیلێ دا دكه‌ت و د هه‌مان ده‌می بایدنی دڤێت وه‌لاتێن عه‌ره‌بی و ئسرائیل پتر نێزیكی هه‌ڤدو ببن، بزاڤێن بایدنی یێن بۆ ئاساییكرنا په‌یوه‌ندیێن ئسرائیلێ و سعوودیێ ژ بۆ هندێ نه‌، چونكی ئه‌مریكا دڤێت هێزه‌كا نوو یا سه‌ربازی وه‌كو ناتۆیێ بۆ رۆژهه‌لاتا ناڤین دروست بكه‌ت كو ئارمانجا سه‌ره‌كی یا وێ هێزێ ژی ئارامیا ده‌ڤه‌رێ بیت و هه‌روه‌سا نه‌هێلیت ئیران ل رۆژهه‌لاتا ناڤین ئالۆزیان دروست بكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی دهێته‌ چاڤه‌رێكرن كو سه‌ره‌دانا بایدنی یا ڤێجارێ بۆ رۆژهه‌لاتا ناڤین ببیته‌ ئه‌گه‌رێ گوهۆرینێن مه‌زن ل ده‌ڤه‌رێ.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com