ئەڤرۆ نیوز:
د ماوێ 24 دەمژمێرێن بوری دا هێزێن نیشتمانی یێن لیبیا دو فرۆکێن چاڤدێریێ یێن سوپایێ تورکیا تێکشکاندینە.
ئەحمەد مسماری، پەیڤدارێ هێزێن نیشتمانی یێن لیبیا راگەهاند. کو هێزێن وان دو فرۆکێن چاڤدێریێ یێن سوپایێ تورکیا ژجۆرێ TB2 بەیرەقدار، ئێک ژ وان ل نێزیکێ دەڤەرا دینار و ئێک ژی دناڤبەرا دەڤەرا تنینای و نەسمە هاتینە تێکشکاندن کو بهایێ هەر ئێک ژ وان 5 ملیۆن دولارن.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، سالار دۆسكى:
رێڤه‌به‌رێ فه‌رمانگه‌ها ژینگه‌ها دهۆكێ خۆیاكر، كو ژ به‌ر راوستاندنا كارگه‌هـ و پالاوگه‌هێن گازێ و راوەستاندنا چوونا سه‌ر ده‌ریایێ ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ ئەسمان زه‌لال بوویه و ژینگه گه‌له‌ك پاقژ دیار دكه‌ت.
محه‌مه‌د تاهر سەلاحەدین، رێڤه‌به‌رێ فه‌رمانگه‌ها ژینگه‌ها دهۆكێ بۆ مالپه‌رێ ئه‌ڤرۆ نیۆز گۆت: پشتى به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ كورونا ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ كه‌رنتیكرنا ب نه‌چارى ل پتریا وه‌لاتان هاتیه په‌یرەوكرن، ب هزاران كارگه‌هـ ل جیهانێ هاتینه راوستاندن تایبه‌ت وه‌لاتێن زلهێز وه‌ك(ئه‌مریكا، چین، یابان) ئورۆپا ب گشتى و ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژى ژینگه‌هـ پاقژكریه.
ئه‌و ژى دیاكر، كو لدووڤ ئه‌نجامێن راپورته‌كا ئاژانسا ناسا یا به‌رى 20 رۆژان به‌لافكرى، دیاربوویه كو رێژا NOTO دویه‌م ئوكسید نێتروجین كو غازه‌كا ب مه‌ترسیدار بوو و پێشتر به‌ر ب زێده‌بوونێ چوبوو، 50% ل هه‌موو گه‌روونى كێم بوویه، هه‌مان ئاژانس به‌رى سێ رۆژه راپورته‌كا دى به‌لافكر و تێدا ئاشكراكر كو NOTO رێژا وێ ل گه‌روونى نه‌مایه بوویه چنه.
ناڤبرى ئاشكراكر ژى كو بو شاهى یا ئوزونێ گه‌له‌ك به‌رفره‌هـ و مه‌زن ببوو ژ به‌ر ئه‌گه‌رێن غازێن دهێنه بكارئینان بۆ (سه‌لاجا، مجه‌مید، ترۆمبێلا، سپلێتا) ئه‌ف غاز دچیته ئه‌سمانى و دبیته مه‌ترسى و ئه‌ڤه ژى هاتینه راوستاندن و ئه‌ف بوشاهى بچوویك بوویه و چه‌ند مه‌زن بیت ئه‌ڤه كارتێكرنێ ل سه‌ر ساخله‌مى یا مرۆڤان دكه‌ت و هه‌تا په‌نجه‌شێر ژێ دروست دبیت.
محه‌مه‌د تاهریی گۆت ژى: گه‌له‌ك وه‌لاتان ئاشكراكر كرینه كو بۆ جارا ئێكێ یه ماسیا دناف ده‌ریایى دا دبینن، دیسا ل باژێره‌كێ هندستانێ خه‌لكێ وى باژێرى دیاركرینه كو ئه‌ڤه 30 ساله چیایێن هیمالایا ب چاڤ نه دیت بوون و پشتى ئه‌ڤان كاودانان ئه‌و چیا ژى ب چاڤ هاتینه دیتن.
رێڤه‌به‌رێ فه‌رمانگه‌ها ژینگه‌ها دهۆك ئه‌و ژى گۆت: سالانه كونگره‌ك ل سه‌ر ئاستێَ جیهانێ دهێتـه گرێدان ب مه‌ره‌ما دێ چه‌وا گه‌ردون هێته پاقژكرن، دووماهى یا سالا بوورى كونگره ل وه‌لاتێ ئسپانیا هاته‌كرن و هه‌رێما كوردستانێ ژى پشكدارى كونگره ب بوو و پتر 150 وه‌لاتان پشكدار ب بوون، هه‌ر وه‌لاته‌ك راپورته‌كێ ل سه‌ر ژینگه‌ها وه‌لاتێ خو پێشكێش كر و چه‌وا ئه‌و كێشه دهێنه چاره‌سه‌ركرن.
ل دور پارێزگه‌ها دهۆكێ ژى، رێڤه‌به‌رێ فه‌رمانگه‌ها ژینگه‌ها دهۆك دیاركر كو كارگه‌هـ و پالاوگه‌هێن كواشێ كارتێكرن ل سه‌ر ژینگه‌هێ كریه، به‌رى ڤێ ڤایرۆسێ گوندێ گره شینێ ئه‌ندازیارێن ژینگه‌هێ ئاڤا وا پشكنین كربوو و دیاربوو گه‌له‌ك یا پیس بوو و ڤه‌رێژا ئه‌وا پارزینگه‌ها كارتێكرن كربوو و پشتى هاتینه راوستاندن ئه‌ڤ ئاڤه پاقژ بوویه و هه‌تا گیا ژى گه‌له‌ك یێ گه‌ش و پاقژه ل ئه‌ڤ ساله.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، سالار دۆسكى:
ژێده‌ره‌كى ژ وه‌زاره‌تا ئه‌وقاف و كارۆبارێن ئاینى ئاشكرا كر كو هه‌تا نوكه سعودیێ چ پێنگاڤ بۆ حه‌جا ئه‌ڤ ساله نه‌هاڤێتینه، دیاركر كو رۆژ بۆ رۆژ رێژا خه‌لكى ب ڤایرۆسێ كۆرۆنا ل وى وه‌لاتى به‌ر ب زێده‌بوونێ یە.
مه‌ریوان نه‌قشه‌به‌ندى، به‌رپرسێ په‌یوه‌ندیان ل وه‌زاره‌تا ئه‌وقاف و كارۆبارێن ئاینی، بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز ئاشكرا كر، كو كێمتر ژ سێ هه‌یڤان ماینه بۆ ژڤانێ چوونا حه‌جێ، هه‌تا نوكه چ به‌رهه‌ڤى وه‌لاتێ سعودیێ نه‌هاتینه‌كرن و رۆژ بۆ رۆژ ڤایرۆسێ كورونا ل وى وه‌لاتى دزێده‌بوونێ دایه.
نه‌قشبه‌ندى ئه‌و ژى ئاشكراكر كو هه‌تا نوكه وه‌لاتێ سعودیێ چ بریار نه‌داینه و هه‌موو ئه‌و كه‌سێن چووینه عومرێ بۆ وه‌لاتێن وان ڤه‌گه‌راندن و رێ نه‌دا چوونا عومرێ به‌رده‌وام بیت، سعودیێ نوكه ژ هه‌موو وه‌لاتێن جیهانێ خواستیه كه‌س چ ئوتێل و موتێلان ل وه‌لاتێ سعودیێ بۆ حه‌جێ بۆ ئه‌ڤ ساله نه‌گریت، چنكو هێشتا چ دیار نینه و كێمتر ژ سێ هه‌یڤان ماینه بۆ چوونا حه‌جێ و هه‌تا نوكه وه‌لاتێ سعودیێ چ به‌رهه‌ڤى نه‌كرینه و به‌رامبه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هه‌موو به‌رهه‌ڤى هاتینه‌كرن.
مه‌ریوانى ئه‌و ژى ئاشكراكر كو هه‌تا نوكه چ خه‌لكێ كوردستانێ نه‌ماینه وه‌لاتێ سعودیێ و هه‌موو زڤرینه هه‌رێمێ.
ئەڤرۆ نیوز:
رێڤەبەرێ گشتی یێ ساخلەمیا هەولێرێ گۆت، شەش تووشبوویێن ڤایرۆسێ کۆڕۆنا یێ پشتی وەرگرتنا چارەسەریێن نۆشداری ب تەمامی چێبووینە و بارێ ساخلەمیا وان یێ جێگیرە.
د. دلۆڤان محەمەد، رێڤەبەرێ ساخلەمیا هەولێرێ راگەهاند، پشتی پشکنینێن تایبەت بۆ وان هاتینە کرن، هەموو نێگەتیڤ بووینە و هاتینە رەوانەکرن بۆ مال.
هەروەسا ئازاد مستەفا رێڤەبەرێ گشتی یێ ساخلەمیا هەلەبجە گوت: تووشبوویەكێ كۆرۆنا یێ کو زارۆێەکێ 4 سالیە چێبوویە.
سەرجەمێ گشتی یێ چێبوویان ل هەولێرێ گەهشتە 112 کەسان، هەتا نوکە 337 کەس ل هەرێما کوردستانێ تووشبووینە، ژ وان ژی 234 کەس چێبووین، 99 کەس ل نەخۆشخانان ماینە و 4 کەسان ژی گیانێ خوە ژ دەستدایە.
ئه‌ڤرۆنیۆز، سالار دۆسكی:
سه‌رۆكێ لژنا په‌یوه‌ندیێن ده‌رڤه ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ ئاشكراكر كو نوكه كارێ ل سه‌ر زڤراندنا قوتابیێن كورد ل هه‌ر دو وه‌لاتێن(روسیا، ئه‌رمینیا) دهێته‌كرن بۆ كوردستانێ.
د. رێبوار بابكه‌ی سه‌رۆكێ لژنا په‌یوه‌ندیێن ده‌رڤه و چاندا كوردی ل ده‌رڤه ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ، رۆژا ئه‌ینی 17ی نیسانێ بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز گۆت: ماوێ 20 روژانه به‌رده‌وام خه‌لكێ مه ل ده‌رڤه په‌یوه‌ندیێ ب مه دكه‌ت، ل ده‌رڤه نه و ژبه‌ر گرتنا رێكان نه‌شێن قه‌ستا كوردستانێ بكه‌ن و باراپتر ئه‌ف خه‌لكه قوتابی بووینه و ل وه‌لاتێن( قوربص، توركیا، ئه‌رمینیا، روسیا) ب هه‌فكاریا وه‌زاره‌تا نافخو و فه‌رمانگه‌ها په‌یوه‌ندیێن ده‌رڤه شیاین (600) قوتابیان ژ وه‌لاتێ توركیا (300) قوتابیان ل وه‌لاتێ قوربص ڤه‌گه‌رینه كوردستانێ و بهێنه كه‌رنتیكرن، ب سوپاسی هاتنا ئه‌ڤان قوتابیان ل سه‌ر ئه‌ركێ حوكمه‌تێ بووینه.
هه‌مان ئه‌ندامێ په‌رله‌مانی ئه‌و ژی ئاشكراكر كو نوكه كاری ل سه‌ر زڤراندنا قوتابیێن كوردستانێ ئه‌وێن ل وه‌لاتێن (ئه‌رمینیا، روسیا) دخوینن دكه‌ن بۆ زڤراندنێ، چنكو دزانین ره‌وشا هه‌رێما كوردستانێ ژ ڤایرۆسێ كورونایێ ئێمناهی تره، زێده‌باری خه‌لك مه هه‌یه ل وه‌لاتێ(هندستانێ) كارێ ل سه‌ر دهێته‌كرن كو ڤه‌گه‌رانه كوردستانێ.
د. رێبوار بابكه‌ی ئه‌وژی ئاشكراكر كو هه‌ژمارا قوتابیێن كورد ل ئه‌رمینیا(200) روسیا هێشتا هه‌ژمار نه گه‌هشتیه مه، ب هیڤی نه وه‌ك پێشتر حوكمه‌تا هه‌رێمێ دێ زڤراندنا ئه‌وان قوتابیان ب ستویێ خوه ڤه گریت.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
ئه‌ندامه‌كێ شانه‌یا قه‌یرانێن عیراقێ ل سه‌ر ده‌ستپێكرنا گه‌شتێن ئاسمانی راگه‌هاند: ده‌ستپێكرنا گه‌شتان گرێدایی ب ئاستێ ڤایرۆسێ كورونایێ ڤه‌یه ل وه‌لاتان.
ریاز هه‌بدلئه‌میر رێڤه‌به‌رێ گشتی ل وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا عیراقێ راگه‌هاند: نوكه چ وه‌لات ل جیهانێ نه‌شین ده‌می دیار بكه‌ن بۆ ڤه‌كرن و ده‌سپتێكرنا گه‌شتێن ئاسمانی، ده‌ستپیكرنا گه‌شتین ئاسمانی گرێدایی ئاستێ كۆنترولكرنا كورونایێ ڤه هه‌یه ل هه‌موو جیهانێ.
ریڤه‌به‌رێ گشتی ل وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا عیراقێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند لگۆری رێنمایان تانوكه ب تنێ رێك دهێته دان ب وه‌لاتیێن عیراقی كۆ ل ده‌رڤه‌ی وه‌لاتی نه و دڤێن ڤه‌گه‌رنه ڤه، ل ده‌مێن بهێت پێشوازیكرن ل شاندێن وه‌لاتان ل سه‌ر بنه‌مایێ ئاستێ كۆنترولكرنا كورونایێ ل وی وه‌لاتی دبیت.
ل رۆژا 17 ئادارێ یا ئیسال پشتی ده‌ركه‌ڤتنا ڤایرۆسێ كورونایی ل عیراقێ و وه‌لاتێن هه‌ڤسی ب بریارا وه‌زاره‌تا ناڤخۆ ته‌ڤایا گه‌شتیێن ئاسمانی یێن عیراقێ تا ده‌مه‌كێ نه‌دیار هاتنه راوه‌ستاندن.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
وه‌زاره‌تا خاندنا بلند و ڤه‌كۆلینێن زانستی یا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د راگه‌هاندنه‌كێ دا به‌لاڤكریه، كۆ ئه‌و قوتابیێن هه‌رێما كوردستانێ ژده‌رڤه‌ی وه‌لاتی دخوینن و هه‌تا نوكه نه‌ڤه‌گه‌ریاینه خو به‌رهه‌ڤ بكه‌ن بۆ ڤه‌گه‌راندنێ.
د راگه‌هاندنا وه‌زاره‌تا خاندنا بلند و ڤه‌كۆلینێن زانستی دا هاتیه كۆ ئاگه‌هداریا ته‌ڤایا قوتابیێن كۆ ل ده‌رڤه‌ی وه‌لاتی نه و نه‌ڤه‌گه‌ریانه پێدڤیه ده‌مێن خۆ لگۆری خشته‌یێ هه‌ڤ پێچ رێك بێخن ب مه‌به‌ستا ئه‌نجامدانا به‌رهه‌ڤكاریێ و ئاماده‌بوونا وان ل باله‌فرخانه‌یێن ئه‌وان وه‌لاتان ڤه‌گه‌راندنا وان بۆ هه‌رێما كوردستانێ.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
شانده‌كێ شانه‌یێن قه‌یرانان یا جڤاتا نوونه‌رێن عیراقێ گه‌هشته هه‌ولیڕا پایته‌ختا هه‌رێما كوردستانێ.
شاند ئه‌ڤرۆ سپێدێ ب سه‌رۆكاتیا حه‌سه‌ن كه‌عبی جێگرێ ئێكێ یێ سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن عیراقێ گه‌هشته هه‌ولێرێ.
شاند دێ ل گه‌ل به‌رپرسێن حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ پرسا ره‌وشا هه‌رێما كوردستانێ و پرۆسه‌یا ریب ری بوونا ڤایرۆسێ كورونایێ دانوستانێ كه‌ن.
نيشاندان