ئه‌ڤرۆ نيوز:

دەمێ‎ ‎تو‎ ‎دانەکێ‎ ‎خوارنێ‎ ‎ب‎ ‎تنێ‎ ‎نانێ‎ ‎رەش‎ ‎بخوی،‎ ‎دێ‎ ‎رێژا‎ ‎روینان‎ ‎ل‎ ‎زکێ‎ ‎تە‎ ‎کێم‎ ‎بیت،‎ ‎نانێ‎ ‎سپی‎ ‎بەرپرسیارێ‎ ‎ئێکەمە‎ ‎د‎ ‎زێدەبوونا‎ ‎روینان‎ ‎دا‎. ‎روینێن‎ ‎ل‎ ‎زکی‎ ‎کومڤە‎ ‎دبن‎ ‎د‎ ‎ساخلەم‎ ‎نینن‎ ‎و‎ ‎ھندەک‎ ‎ژێدەر‎ ‎تێدا‎ ‎ھەینە‎ ‎کو‎ ‎زیانێ‎ ‎ل‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎مرۆڤی‎ ‎دکەن‎ ‎وەکو‎ ‎بلندبوونا‎ ‎فشارا‎ ‎خوینێ‎ ‎و‎ ‎زێدەبوونا‎ ‎روینیێن‎ ‎سێیانی‎ ‎و‎ ‎پەیداکرنا‎ ‎نەخۆشیا‎ ‎شەکرێ‎.‎

ئەو‎ ‎ڤەکولینا‎ ‎ل‎ ‎زانکویا‎” ‎تافتز” ‎ھاتیە‎ ‎ئەنجامدان‎ ‎و‎ ‎ئەنجامێن‎ ‎وێ‎ ‎ل‎ ‎سایتێ‎ ‎”العرب” ‎ھاتینە‎ ‎بەلاڤکرن‎ ‎شیرەتان‎ ‎ل‎ ‎مە‎ ‎دکەت‎ ‎کو‎ ‎ھەر‎ ‎کەسێ‎ ‎بڤێت‎ ‎روین‎ ‎ل‎ ‎زکێ‎ ‎وی‎ ‎کێم‎ ‎ببن،‎ ‎بلا‎ ‎نانێ‎ ‎رەش‎ ‎بخوت‎ ‎و‎ ‎خۆ‎ ‎ژ‎ ‎خوارنا‎ ‎نانێ‎ ‎سپی‎ ‎دوور‎ ‎بکەت‎.‎

ل‎ ‎دوڤ‎ ‎سایتێ “‎العرب” ‎کو‎ ‎ڤەکولینێ‎ ‎دیارکر ‎ئەو‎ ‎نانێ‎ ‎ژ‎ ‎دانکا‎ ‎دھێتە‎ ‎چێکرن‎ ‎روینا‎ ‎ل‎ ‎زکی‎ ‎زێدە‎ ‎ناکەت،‎ ‎بەروڤاژی‎ ‎نانێ‎ ‎سپی‎ ‎کو‎ ‎پتریا‎ ‎وی‎ ‎نشا‎ ‎یە‎. ‎ڤەکولینا‎ ‎کو‎ ‎ل‎ ‎سەر‎ 2800 ‎مرۆڤان‎ ‎و‎ ‎ل‎ ‎ژێر‎ ‎سەرپەرشتیا‎ ‎شارەزایێ‎ ‎خوارنێ‎ ‎یێ‎ ‎جیھانی “‎نیکولا” ‎ھاتیە‎ ‎ئەنجامدای‎ ‎گوت‎: ‎نانێ‎ ‎سپی‎ ‎زیانێ‎ ‎ل‎ ‎ساخلەمیا‎ ‎مرۆڤی‎ ‎ناکەت،‎ ‎بەلێ‎ ‎روینی‎ ‎ل‎ ‎زکی‎ ‎زێدە‎ ‎دکەت‎ ‎و‎ ‎ئەڤ‎ ‎ئەندامە‎ ‎گەلەک‎ ‎یێ‎ ‎گرنگە‎ ‎بۆ‎ ‎لەشی‎.‎

نانێ‎ ‎رەش‎ ‎ژ‎ ‎ھندەک‎ ‎ژێدەران‎ ‎پێکھاتیە‎ ‎کو‎ ‎نابنە‎ ‎ئەگەرێ‎ ‎قەلەویێ
میکون‎ ‎دبێژیت‎: ‎ئەو‎ ‎تشتێ‎ ‎د‎ ‎نانێ‎ ‎رەش‎ ‎دا‎ ‎دبیتە‎ ‎ئەگەرێ‎ ‎نەکومڤەبوونا‎ ‎روینان‎ ‎ئەوە‎ ‎کو‎ ‎نانێ‎ ‎رەش‎ ‎ژ‎ ‎ھندەک‎ ‎تشتان‎ ‎دھێتە‎ ‎چێکرن‎ ‎نابنە‎ ‎ئەگەرێ‎ ‎قەلەویێ‎ ‎و‎ ‎دیسان‎ ‎ڤیتامینێن‎ B12 ‎و‎ B14 ‎دگەل‎ ‎ھندەک‎ ‎خوێ‎ ‎یان‎ ‎دناڤدا‎ ‎ھەنە‎ ‎کو‎ ‎کونترولێ‎ ‎ل‎ ‎سەر‎ ‎روینان‎ ‎دکەن‎ ‎و‎ ‎زووکا‎ ‎د‎ ‎حەلینن‎.‎

ڤێ‎ ‎ڤەکولینێ‎ ‎گرنگیا‎ ‎ھەمەرەنگی‎ ‎و‎ ‎ھەمەجوریا‎ ‎خوارنێ‎ ‎گرنگ‎ ‎زانی‎ ‎و‎ ‎گوت‎: ‎پێدڤیە‎ ‎نانێ‎ ‎رەش‎ ‎ژی‎ ‎ب‎ ‎شێوەیەکێ‎ ‎ھەڤسەنگ‎ ‎بھێتە‎ ‎خوارن‎ ‎کو‎ ‎لەشی‎ ‎نەوەستینیت‎ ‎و‎ ‎ب‎ ‎تایبەت‎ ‎گەدەی‎ ‎و‎ ‎قولونێ‎.‎

نانێ‎ ‎سپی‎ ‎روینان‎ ‎زێدە‎ ‎دکەت
سەرپەرشتێن‎ ‎ڤەکولینێ‎ ‎وەسان‎ ‎تێبینی‎ ‎کر‎ ‎کو‎ ‎ھەکە‎ ‎مرۆڤ‎ ‎رۆژانە‎ ‎سێ‎ ‎جاران‎ ‎ھندەک‎ ‎پرتێن‎ ‎نانێ‎ ‎رەش‎ ‎بخۆت‎ ‎و‎ ‎جارەکێ‎ ‎نانێ‎ ‎سپی‎ ‎بخوت،‎ ‎بۆ‎ ‎دەمێ‎ ‎دو‎ ‎ھەیڤان‎ ‎دێ‎ ‎بینیت‎ ‎کو‎ ‎یێ‎ ‎زەعیف‎ ‎بووی‎ ‎و‎ ‎رێژا‎ ‎روینێ‎ ‎کومڤەبووی‎ ‎ل‎ ‎پیستێ‎ ‎زکی‎ ‎ژی‎ ‎کێم‎ ‎دبیت.‎

سەرپەرشتێن‎ ‎ڤەکولینێ‎ ‎ئیشارەت‎ ‎ب‎ ‎وێ‎ ‎چەندێ‎ ‎دا‎ ‎کو‎ ‎دانێن‎ ‎نانێ‎ ‎رەش‎ ‎ژ‎ ‎پێخەمەت‎ ‎کێمکرنا‎ ‎روینی‎ ‎پێدڤیە‎ ‎دانێن‎ ‎دروست‎ ‎بن،‎ ‎نەکو‎ ‎دانێن‎ ‎زێدەکری‎ ‎بن‎ ‎ل‎ ‎سەر‎ ‎نانێ‎ ‎سپی‎ ‎و‎ ‎نانێ‎ ‎سپی‎ ‎ئەگەرێ‎ ‎سەرەکی‎ ‎یە‎ ‎بۆ‎ ‎زێدەبوونا‎ ‎روینان‎ ‎د‎ ‎لەشی دا‎.‎

ئه‌ڤرۆ نيوز‎:‎

پیستی‎ ‎مرۆڤی‎ ‎ب‎ ‎گەلەک‎ ‎کارێن‎ ‎گرنگ‎ ‎رادبیت‎ ‎ئەوژی‎ ‎ھاڤێتنا‎ ‎خوھێ‎ ‎یە‎ ‎ژ‎ ‎ھزاران‎ ‎گرێییێن‎ ‎دناڤ‎ ‎پیستی‎ ‎دا‎ ‎و‎ ‎خوە‎ ‎ژی‎ ‎ب‎ ‎کارەکێ‎ ‎گرنگ‎ ‎رادبیت‎ ‎بۆ‎ ‎کونترولکرنا‎ ‎پلا‎ ‎گەرماتیا‎ ‎لەشێ‎ ‎مرۆڤی‎ ‎و‎ ‎قورتالکرنا‎ ‎لەشی‎ ‎ژھندەک‎ ‎کەرستێن‎ ‎زێدە‎ ‎و‎ ‎ژەھراوی،‎ ‎خوە‎ ‎د‎ ‎بنیات‎ ‎دا‎ ‎ژ‎ ‎ئاڤێ‎ ‎و‎ ‎خوێ‎ ‎و‎ ‎کەرستێن‎ ‎روینی‎ ‎پەیدادبیت‎ ‎و‎ ‎ئەگەر‎ ‎ھلمێ‎ ‎ئاڤ‎ ‎گرت‎ ‎دێ‎ ‎کەرستەیێن‎ ‎روینی‎ ‎و‎ ‎خوێ‎ ‎ل‎ ‎سەر‎ ‎پیستی‎ ‎کومڤەبن‎ ‎و‎ ‎تێکەلی‎ ‎وێ‎ ‎ئاخا‎ ‎مرۆڤ‎ ‎ل‎ ‎سەر‎ ‎بن‎ ‎و‎ ‎ب‎ ‎ڤێ‎ ‎رێکێ‎ ‎پیست‎ ‎پیس‎ ‎دبیت‎ ‎و‎ ‎رێکێن‎ ‎گرێییێن‎ ‎خوھدانێ‎ ‎دھێنە‎ ‎گرتن‎ ‎و‎ ‎بڤێ‎ ‎رێکێ‎ ‎مرۆڤ‎ ‎دێ‎ ‎ئەندامەکێ‎ ‎گرنگ‎ ‎ژ‎ ‎دەست‎ ‎دەت‎ ‎ئەوژی‎ ‎یێ‎ ‎گرنگە‎ ‎بۆ‎ ‎پاراستنا‎ ‎گەرماتیا‎ ‎لەشی‎ ‎و‎ ‎پاراستنا‎ ‎وی‎ ‎ژ‎ ‎بەرمایکێن‎ ‎ب‎ ‎زیان‎ ‎ئەوژی‎ ‎خوھە،‎ ‎و‎ ‎تەراتی‎ ‎د‎ ‎لەشیدا‎ ‎نامینیت‎.‎

بۆ‎ ‎چاڤدێریا‎ ‎پاقژیا‎ ‎پیستی،‎ ‎پێدڤیە‎ ‎ب‎ ‎کێماتی‎ ‎حەفتیێ‎ ‎جارەکێ‎ ‎ل‎ ‎زڤستانێ‎ ‎و‎ ‎دو‎ ‎جارا‎ ‎ل‎ ‎ھاڤینێ‎ ‎مرۆڤ‎ ‎سەرێ‎ ‎خو‎ ‎بشووت،‎ ‎شووشتن‎ ‎ژی‎ ‎باشترە‎ ‎ب‎ ‎ئاڤێ‎ ‎و‎ ‎سابوونێ‎ ‎بیت‎ ‎و‎ ‎باشترە‎ ‎ئاڤ‎ ‎یا‎ ‎کەل‎ ‎بیت‎.‎

سەرشووتن‎ ‎ژی‎ ‎چەند‎ ‎رەنگن‎ ‎ژوان‎ ‎یا‎ ‎ئاسایی‎ ‎و‎ ‎یا‎ ‎نوشداری‎ ‎و‎ ‎یا‎ ‎چارەسەریا‎ ‎پزیشکی‎ ‎ژی‎ ‎ھەیە،‎ ‎کو‎ ‎ھندەک‎ ‎جاران‎ ‎پێدڤیە‎ ‎دەمێ‎ ‎مرۆڤ‎ ‎تووشی‎ ‎کولبونێن‎ ‎پیستی‎ ‎و‎ ‎ھندەک‎ ‎نەخوشیان‎ ‎دبیت‎ ‎یا‎ ‎فەرە‎ ‎سەرشووتن‎ ‎یا‎ ‎جودابیت‎ ‎و‎ ‎ھندەک‎ ‎جارا‎ ‎باشترە‎ ‎بیکاربونات‎ ‎ل‎ ‎سەر‎ ‎ئاڤێ‎ ‎بھێنە‎ ‎زێدەکرن‎ ‎ل‎ ‎دووڤ‎ ‎شیرەتێن‎ ‎نوشدارێ‎ ‎چارەسەر‎.‎

ھەروەسا‎ ‎سەرشوویێن‎ ‎کبریتێ‎ ‎و‎ ‎پەرمەنگەنا‎ ‎ھەنە‎ ‎کو‎ ‎دیسان‎ ‎بۆ‎ ‎نەخوشیێن‎ ‎پیستی‎ ‎دھێنە‎ ‎ب‎ ‎کارئینان‎ ‎و‎ ‎سەرشوویێن‎ ‎ھلمێ‎ ‎و‎ ‎ساونایێ‎ ‎کو‎ ‎ھندەک‎ ‎کەس‎ ‎بۆ‎ ‎چارەسەریا‎ ‎سەنگ‎ ‎کێمکرنێ‎ ‎ب‎ ‎کاردئینن،‎ ‎ب‎ ‎راستی‎ ‎چ‎ ‎کارتێکرنا‎ ‎خو‎ ‎نینە‎ ‎و‎ ‎ئەو‎ ‎خوھدانا‎ ‎ژ‎ ‎ئەنجامێ‎ ‎وان‎ ‎پەیدادبیت،‎ ‎مرۆڤ‎ ‎دشێت‎ ‎ب‎ ‎ڤەخوارنا‎ ‎گلاسەکێ‎ ‎ئاڤێ‎ ‎بزڤرینیتەڤە‎.‎

دەربارەی‎ ‎گەرماڤێن‎ ‎سار‎ ‎مفایەکێ‎ ‎مەزن‎ ‎ھەیە،‎ ‎ژبەرکو‎ ‎لەشی‎ ‎پاقژ‎ ‎دکەن‎ ‎و‎ ‎رێکێ‎ ‎ددەتێ‎ ‎دناڤ‎ ‎سەقای‎ ‎دا‎ ‎سار‎ ‎بمینیت‎ ‎و‎ ‎ژبەر‎ ‎وێ‎ ‎چەندێ‎ ‎مرۆڤ‎ ‎ھەست‎ ‎ب‎ ‎گەرماتیێ‎ ‎دکەت،‎ ‎سەرشووتنا‎ ‎ب‎ ‎دوشێ‎ ‎گەلەک‎ ‎باشترە‎ ‎ژ‎ ‎سەرشووشتنا‎ ‎ب‎ ‎بانیویێ،‎ ‎ژبەرکو‎ ‎ئاڤ‎ ‎ب‎ ‎ھێز‎ ‎ب‎ ‎لەشی‎ ‎دکەڤیت‎ ‎و‎ ‎خوینێ‎ ‎چالاک‎ ‎دکەت‎ ‎و‎ ‎ئاڤا‎ ‎وێ‎ ‎بەردەوام‎ ‎نوو‎ ‎دبیت،‎ ‎ئەگەر‎ ‎مرۆڤی‎ ‎بانیو‎ ‎ب‎ ‎کارئینا‎ ‎باشترە‎ ‎پشتی‎ ‎ژ‎ ‎بانیویێ‎ ‎دەردکەڤیت‎ ‎راببیت‎ ‎ب‎ ‎پەرخاندنا‎ ‎ھەموو‎ ‎لەشی‎ ‎و‎ ‎دیسان‎ ‎باش‎ ‎ھشک‎ ‎بکەت‎ ‎داکو‎ ‎چ‎ ‎ئاڤ‎ ‎نەمینیتە‎ ‎ب‎ ‎لەشی‎ ‎ڤە‎ ‎و‎ ‎کارتێکرنێ‎ ‎ل‎ ‎مرۆڤی‎ ‎نەکەت‎ ‎دەمێ‎ ‎دچیتە‎ ‎بەر‎ ‎سەرمایێ‎.‎

دەرباەی‎ ‎سابوونێن‎ ‎دھێنە‎ ‎ب‎ ‎کارئینان‎ ‎ژی‎ ‎ھەلبەت‎ ‎باشترە‎ ‎سابوونێن‎ ‎نوشداری‎ ‎بن‎ ‎کو‎ ‎کەرستێن‎ ‎وەکو‎ ( ‎فینول‎ ‎و‎ ‎فینیکی‎) ‎دناڤدا‎ ‎ھەبن‎ ‎یان‎ ( ‎کبریت‎ ‎و‎ ‎سالسیلیک‎ ‎و‎ ‎یوریک‎) ‎دناڤدابن،‎ ‎و‎ ‎یا‎ ‎فەرتر‎ ‎ژی‎ ‎ئەوە‎ ‎ئەم‎ ‎دەمێ‎ ‎شەرشووتنێ‎ ‎گەلەک‎ ‎درێژ‎ ‎نەکەین‎ ‎داکو‎ ‎نەبیتە‎ ‎ئەگەرێ‎ ‎پێتیبوونا‎ ‎پیستی‎ ‎و‎ ‎گەلەک‎ ‎روین‎ ‎ژی‎ ‎ل‎ ‎سەر‎ ‎پیستی‎ ‎نەھێتە‎ ‎راکرن‎ ‎داکو‎ ‎پیست‎ ‎ھشک‎ ‎نەبیتٍ‎ ‎و‎ ‎تەراتیا‎ ‎خو‎ ‎ژدەست‎ ‎نەدەت‎ ‎و‎ ‎شەخ‎ ‎شەخ‎ ‎ببیت‎.‎

شیرەتێن‎ ‎دووماھیێ‎ ‎ل‎ ‎دور‎ ‎سەرشووشتنێ‎ ‎دێ‎ ‎ئەڤێن‎ ‎ل‎ ‎خوارێ‎ ‎بن‎:‎
‎•‎ بو‎ ‎دەمەکێ‎ ‎درێژ‎ ‎دناڤ‎ ‎سەرشوویێ‎ ‎دا‎ ‎نەمینە،‎ ‎ھند‎ ‎بمینە‎ ‎کو‎ ‎تو‎ ‎بزانی‎ ‎لەشێ‎ ‎تە‎ ‎پاقژ‎ ‎بوویە‎.‎
‎•‎ پشتی‎ ‎لەشێ‎ ‎تە‎ ‎پاقژ‎ ‎دبیت،‎ ‎ھێدی‎ ‎ھێدی‎ ‎ئاڤێ‎ ‎ساربکە‎ ‎دا‎ ‎تووشی‎ ‎بەرسەمایێ‎ ‎و‎ ‎پەرسیڤی‎ ‎نەبی‎ ‎و‎ ‎چەلەنگیا‎ ‎خو‎ ‎ب‎ ‎پارێزی‎.‎
‎•‎ لەشێ‎ ‎خو‎ ‎ھشک‎ ‎بکە‎ ‎ژبەرکو‎ ‎ھشککرن‎ ‎دێ‎ ‎ھاریکاریێ‎ ‎د‎ ‎باشکرنا‎ ‎خولا‎ ‎خوینا‎ ‎وی‎ ‎دا‎ ‎کەت‎ ‎و‎ ‎ناھێلیت‎ ‎لەشێ‎ ‎تە‎ ‎بەرئاتافی‎ ‎ھشک‎ ‎بوونێ‎ ‎ببیت‎.‎
‎•‎ پشتی‎ ‎سەرشوویا‎ ‎ب‎ ‎ئاڤا‎ ‎کەل،‎ ‎نەدەرکەڤە‎ ‎ھەتا‎ ‎پلا‎ ‎سروشتی‎ ‎یا‎ ‎گەرماتیا‎ ‎لەشێ‎ ‎تە‎ ‎ڤەدگەریتەڤە‎.‎
‎•‎ کریمەکی‎ ‎یان‎ ‎زەیتێ‎ ‎ب‎ ‎کاربینە‎ ‎بۆ‎ ‎تەرکرنا‎ ‎پرچێ‎ ‎خو‎ ‎و‎ ‎ھەردو‎ ‎دەستێن‎ ‎خو‎ ‎داکو‎ ‎ژ‎ ‎ھشکبوونێ‎ ‎بھێنە‎ ‎پاراستن‎.‎