ئەڤرۆنیۆز، سالار دۆسكی:

رێڤەبەرێ‌ پەیوەندی و راگەهاندنێ‌ ل رێڤەبەریا گشتی یا پەروەردێ‌ ل پارێزگەها دهۆكێ ئامارێن خواندنا ب لەز و نەخوێندەواریێ‌ ئاشكراكرن و دیاركر كو هژمارا قوتابیان و بنگەهێن خواندنێ‌ سال بۆ سالێ‌ ل پارێزگەها دهۆكێ‌ بەر ب كێمبوونێ‌ ڤە دچیت.

ئەحمەد عەبدوللا زبێر، رێڤەبەرێ‌ پەیوەندی و راگەهاندنێ‌ ل رێڤەبەریا گشتی یا پەروەردێ‌ ل پارێزگەها دهۆكێ بۆ ئەڤرۆ نیۆز گۆت: ل دووڤ ئامارێن رێڤەبەریا گشتی یا پەروەردێ‌ بۆ سالا خواندنێ‌ 2016-2017 یا خواندنا بلەز 15 قوتابخانە هاتبوونە ڤەكرن 1078 كور و 331 كچ بووینە، سەرجەم 1049 قوتابی بووینە، سالا خواندنێ‌ 2017 -2018 ل سنورێ‌ پەروەردا گشتی ل پارێزگەها 10 قوتابخانە بووینە  و 573 كور بووینە، 178 كچ بووینە، سەرجەم 751 قوتابی بووینە و ئەڤە وێ‌ چەندێ‌ دیاردكەت كو خواندنا ب لەز بەر ب كێمبوونێ‌ ڤە دچیت.

ل دۆر ئامارێن نەهێلانا نەخواندەواریێ‌ گۆت” سالا خواندنێ‌ 2016 – 2017 كو 28 بنگەه وەك قوتابخانە هەبووینە و 251 فێرخوازێن كور و 201 فێرخوازێن كچ بووینە و سەرجەم 452 فێرخواز بووینە، سالا خواندنێ‌ 2017 – 2018 ل پارێزگەها دهۆكێ 12 بنگەه وەك قوتابخانە هەبووینە 164 فێرخواز كور بووینە و 54 فێرخواز كچ بووینە و كویێ‌ گشتی 218 بووینە، ئەڤە ژی وێ‌ چەندێ‌ ئاشكرادكەت كو نە خوێندەواری ل پارێزگەهێ‌ گەلەك كێم بوویە”.

رێنمایێن نەهێلانا نەخوێندەواریێ‌ ژی ئاشكراكرن كو قوتابی دهێتە وەرگرتن دناڤبەرا ژیێ‌ نەه سالی هەتا 45 سالی  و سێ‌ ئاستا قوتابی دخوینن، خواندنا بلەز پێنچ ئاستان بخوە ڤەدگریت و كور دناڤبەرا نەه سالی هەتا 20 سالی و كچ دناڤبەرا 9  سالی هەتا 24 سالی.

ئەڤرۆ نیوز، نەوزاد ھلۆری:

رێڤەبەریا ھاتنوچۆنا دەڤەرا سوران د کونفرانسەکێ رۆژنامەڤانی دا ئامارا روودانێن شەش ھەیڤێن بوری یێن دەڤەرا سوران (سوران، رەواندوز، چومان و مێرگەسوور) راگەیاند، ب گورەی ئامارا وان ھەتا نھا 50 کەسان گیانێ خوە ژ دەستدایە.

د ئامارا رێڤەبەریا ھاتنوچۆنا دەڤەرا سوران دا ھاتیە کو ئەڤ سالە ل رێکەفتی 1/1/2018 ھەتا ئەڤرۆ 13 روودانێن ھاتنوچۆنێ یێن خویناوی رووداینە و د ئەنجام دا 70 کەس برینداربووینە و 50 کەسان ژی گیانێ خوە ژ دەستدایە ، و 622 مولەتێن گشتی ب شوفێران ھاتینەدان کو ژ وانان حەفت مولەت بو ژنان بوون،و دیسان 680 مولەتێن تایبەت ژی ب شوفێران ھاتینەدان کو ژ وانان 138 ژن بوون ، و 45 مولەتێن نیڤەدەلەتی ژی بو شوفێران ھاتینەدان ، و ھەموو ئەو مولەتێن بو شوفێران ھاتینەدان دبینە ھزار و 318 مولەتێن گشتی و تایبەت و نیڤدەولەتی).

رێڤەبەریا ھاتنۆچۆنا سوران د درێژاھیا ئامارخوە دا دایە دیارکرن کو ھزار و 434 مولەتێن گشتی و 558 مولەتێن تایبەت ژلایێ ناڤە ھاتینە نوکرن و گۆت ژی: (24 مولەت گشتی و 40 مولەتێن تایبەت ھاتینە بەرزەکرن، 16 مولەتێن گشتی و 56 مولەتێن تایبەت ژی تێکچوینە، و دیسان 16 خولێن خواندنێ و چوار خولێن نەخواندەواریێ بو وەلاتی و شوفێران ھاتینە ڤەکرن تایبەت ل سەر ھاتنووچۆنێ و 779 کەسێن خواندەوار و 601 کەسێن نەخوێندەوار پشکداری دوان خولان دا کریە).

ب گورەی ئامارا رێڤەبەریا ناڤبری 754 سەرپێچی ھاتینە تومارکرن، ب کوژمێ 26 ھزار و 969 ب رێیا کامیرێ و ب 247 ھزار ب رێیا ئێس ئێم ئێس ترومبێل ھاتینە سزادان).

‏ ئەڤرۆ نيوز:‏

سەرۆکێ باژێرڤانیا قەزا زاخۆ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر کو ل دووڤ ماستەر پلانێ دڤێت ھزار و 431 ‏زێدەگاڤیێن ل سەر ئەردێ حوکمەتێ ل سنوورێ قەزا زاخۆ ھاتینەکرن بھێنە راکرن و گۆت: “ژ بەر ‏زێدەگاڤیان من گەلەک ئاریشە دگەل بەرپرسان ھەنە و دڤێت ھەر سەرۆک باژێرڤانیەکی ھند دەستھەلات ‏ھەبیت راستەوخوە ژ کارێ باژێری یێ بەرپرس بیت، چونکی ھەکە د سەر وی را کار بھێنە ئەنجامدان بلا ‏خوە ب ھەژمێریت فەرمانبەر نە سەرۆکێ باژێرڤانیێ دگەل رێزێن من بۆ ھەموو فەرمانبەران”.‏

ئەندازیارێ مافپەروەر بژار مونیب، سەرۆکێ باژێرڤانیا قەزا زاخۆ ئاشکرا کر کو پارێزگەرێ دھۆکێ ژ ھەیڤا ‏‏11 یا سالا 2014ێ ئەو ب نڤیسارەکا فەرمی ئاگەھدارکرینە کو نابیت چو پارچێن ئەردی یێن ب ‏گرێبەست و گرێبەستێن مێاتەحە و پیشەسازی و پارچێن ئەردی یێن ئاکنجیبوونێ بێ رازەمەندیا وی بھێنە ‏تەرخانکرن، ئانکو نوکە سەرۆکێ باژێرڤانیێ دەستھەلات نینە چو ژڤان جێبەجێبکەت و گۆت: “خەلەتیا مە ‏د سیستەمێ ئیداری دا ئەوە ئەم نە خودانێن بڕیارێ نە، ب دیتنا من سەرۆکێ باژێرڤانیێ ل ھەر جھەکی ‏دڤێت بەرپرسێ راستەخوە بیت د رێڤەبرنێ دا و ھند دەستھەلات ھەبیت راستەوخوە ژ کارێ باژێری یێ ‏بەرپرس بیت و بلا دووڤچوون ل سەر کارێ وی ھەبیت، چونکی ھەکە سەرۆکێ باژێرڤانیێ ھەموو ‏دەستھەلات نەبن و د سەر وی را کار بھێنە ئەنجامدان بلا خوە ب ھەژمێریت فەرمانبەر نە سەرۆکێ ‏باژێرڤانیێ دگەل رێزێن من بۆ ھەموو فەرمانبەران”.‏

ناڤھاتی ئاماژە دا وێ چەندێ کو ل دووڤ ماستەر پلانێ ھزار و 431 زێدەگاڤیێن ل سەر ئەردێ حوکمەتێ ل ‏سنوورێ قەزا زاخۆ ھاتینەکرن و دڤێت بھێنە راکرن، ل دووڤ قانوونا زێدەگاڤیان یا ھژمارە پێنج ھەر کەسێ ‏زێدەگاڤیەک ل سەر ئەردێ حوکمەتێ کربیت دڤێت ھەمبەر پارچەکا ئەردی کو ژ 200 مەتران زێدەتر ‏نەبیت بھێتە قەرەبووکرن، بەلێ ھندەک ژ وان خانیێن زێدەگاڤی بەری ماستەر پلانێ یێن ھاتینە چێکرن و ‏گۆت: “دو کۆمپانی یێن کەرتێ تایبەت ب کارێ پاقژکرنا سنوورێ قەزا زاخۆ رادبن کو گرێبەستا وان بۆ سێ ‏سالانە و ھەیڤانە 380 ملیۆن دیناران ژ حوکمەتێ وەردگرن، لێ د ئەڤ سالە دا ڤان ھەر دو کۆمپانیان ب ‏دروستی کارێ خوە ئەنجام نەدایە و نێزیکی 12 جاران ھاتینە سزادان”.‏

سەرۆکێ باژێرڤانیا قەزا زاخۆ خویا کر کو چار ھزار و 479 فەرمانبەران ژ سالا 2011 وەرە رازەمەندیا ‏ھەی کو پارچێن ئەردی ل سنوورێ قەزا زاخۆ وەرگرن، لێ باژێرڤانیا زاخۆ ئەرد تێرا ڤێ ھژمارێ نینە، ئەڤە ‏د دەمەکی دایە کو ل ھەیاما بۆری پارچێن ئەردی د قووناغا ئێکێ دا ل 115 خێزانێن شەھیدێن شەرێ دژی ‏تیرۆرستێن داعش ھاتنە بەلاڤکرن و گۆت: “165 زیندانیێن سیاسی ژی رازەمەندی یا ھەی کو پارچێن ‏ئەردی وەرگرن، لێ ئەو ئەردێ باژێرڤانیێ ھەی تێرا ڤێ ھژمارێ ناکەت کو ل سەر بھێتە بەلاڤکرن”.‏

ل دووماھیێ ناڤھاتی دیار کر کو سەرەرایی ھەبوونا قەیرانێ د سێ سالێن بۆری دا چەندین پرۆژە ل قەزا ‏زاخۆ ھاتینە ئەنجامدان کو بتنێ د سالا بۆری دا 98 پرۆژە و ب درێژاھیا 25 کلیۆمەتران جادە ھاتینە ‏چێکرن و بۆ ئەڤ سالە ژی د پلانا وان دایە ھەتا 170 پڕۆژان بھێنە چێکرن و گۆت: “ئەو پرۆژێن ئەز ‏شانازیێ پێ دبەم ئێک ژ وان پارکا شەھیدانە ئەوا دکەڤیتە د ناڤ سەنتەرێ قەزا زاخۆ، ھەروەسا پارکا ‏گەنجانە کو ب شێوەکێ وەرزشی ھاتیە چێکرن وگەلەک پڕۆژێن دی ھەنە، ل ڤێرێ من دڤێت سۆپاسیا ھەموو ‏خەلکێ زاخۆ بکەم کو ل دەمێ ئەنجامدانا پرۆژان گەلەک دگەل مە د ھاریکارن ب تایبەت ئەوێن ئەرد و ‏خانیێن وان دکەڤنە بەر پرۆژێن خزمەتگۆزاری”.‏

ئەڤرۆ نيوز:‏

وەزارەتا خواندنا بلند و‎ ‎ڤەکۆلینێن زانستی ل ھەرێما کوردستانێ راگەھاند، د‎ ‎چارچوڤێ وێ پلانا ستراتیژی دا؛ ئەوا وەزارەتێ دەستپێکری بۆ گوھۆڕینان د ‏پرۆگرامێن خواندنێ دا ل پشکێن زانستی، پێنگاڤێن پراکتیکی یێن گوھۆڕینان ل ‏پشکێن کومەلناسیێ و کارێ جڤاکی ل زانکۆیێن ھەرێما کوردستانێ یا دەستپێکری.‏

وەزارەتا خواندنا بلند د مالپەرێ خوە یێ فەرمی دا بەلاڤکریە کو دکتۆر یوسف ‏گۆران، وەزیرێ خواندنا بلند و ڤەکۆلینێن زانستی د چارچوڤێ سەرپەرشتیکرنا لژنا ‏پێداچوونا بابەتێن خواندنێ ل ھەردو پشکێن کومەلناسیێ و کارێ جڤاکی دا کریە ‏و مەرەم ژێ ئەوە کو ل گەل کەتوارێ نوکە یێ جڤاکێ کوردی بگونجن و ئەو ‏ئاریشێن د ناڤ جڤاکێ کوردی دا سەرھلداین چارە بکەن، پێدڤی ب ھشیاریا جڤاکی ‏ھەیە، ژ وی رووی ڤە دڤێت بسپۆر و شارەزاێن بیاڤێ کومەلناسیێ و کارێ جڤاکی ‏رۆلێ پێشەنگ و کارا ھەبیت، بۆ وێ چەندێ ژی دڤێت پێداچوونەکا تمام د ‏پرۆگرامێن خواندنێ دا ل پشکێن کومەلناسیێ و کارێ جڤاکی دا بھێتە کرن.‏

دیسا دکتۆر ماھر عەبدولواحد، سەرۆکێ لژنا پێداچوونێ د وان بابەتێن کۆمبوونێ ‏دا گۆت: “چەند پێشنیاز ھاتنە بەحسکرن کو ئەو ژی ئێکسختنا پرۆگرامێ خواندنێ ‏ل قووناغا ئێکێ ل ھەردو پشکێن کومەلناسیێ و کارێ جڤاکی بۆ سالا خواندنێ ‏‏2018 -2019، د ھەمان دەم دا پێشنیار ھاتیە کرن بابەتێ کومپیۆتەری ل ھەردو ‏پشکان بھێتە لادان و بابەتێ پەیوەندیدار ل جھێ وی بھێتە دانان، ھەروەسا پێشنیار ‏ھاتە کرن بابەتێ کوردولۆجی ب بابەتێ جڤاکێ کوردستانی بھێتە گوھۆڕین”.‏