ئه‌ڤرۆ نيوز:

رێڤەبەرێ کومپانیا دەخل و دانی ل پارێزگەھا دھۆک راگەھاند حوکمەتا عیراقێ ‏گرێبەستا ل سەر کرینا بەرنجی دکەت و برنج ژ وەلاتێن ئەمریکا، ئورگوایی، ھندستان ‏و ئەرجەنتین دھێت و ل سەر بریکارێن ئاھێن خوارنێ دھێتە بەلاڤەکرن و گۆت:‏

نازم محەمەد عەلی رێڤەبەرێ کومپانیا دەخل و دانی ل پارێزگەھا دھۆک بۆ رۆژناما ‏ئەڤرۆ گۆت: وەزارەتا بازرگانی یا عیراقا فیدرال گرێبەستان گرێدەت، برنج دھێت و ل ‏سەر بریکارێن ئاھێن خوارنێ دھێتە بەلاڤەکرن، برنجێ ئەمریکی، ئورگوایی، ھندی و ‏ئەرجەنتینی، برنج نەیێ خرابە و بەری بھێتە بەلاڤەکرن پشکنین بۆ دھێتەکرن، لێ ‏گازندا خەلکێ مە ژ کوالێتی یا برنجی یە و گەلەک دەڤەرا ئەڤ برنجە ب باشی ل قەلەم ‏دایە وەک دەڤەرێن شنگال و باشورێ مووسل بەری نوکە مە رەوانە دکر.‏

نازمی ئەو ژی دیار کر، گەلەک جاران بریکارێن ئاھێن خوارنێ و بەلاڤەکرنا ئاری ژی ‏ئەگەرن ھێشتا وەلاتی نەھاتیە بەھرا خوە یا برنجی یان ئاری دێ وەلاتی ئاگەھدار ‏کەن کو برنج یان ئارێَ ئاڤ جارە ب کێر ناھێت و ئەو بریکار دێ فرۆشیت و گەلەک ‏بازرگان دێ ھێن وی برنجی کرن و ھنێرنە وەلاتێ تورکیا و دێ ب ناڤەکێ دی زڤرینە ‏ڤە و دێ ھەر خەلکێ مە ب بھایەکێ گران وی برنجی کریت و گەلەک جاران برنجێ مە ‏چیت.‏
ھێشتا گۆت: گەلەک وەلاتیان ناچنە ئارێ خوە دێ بریکار ب 12 کریت دەتە خودانێ ‏ھەزازێ ب 15 ھزار دیناران و ئەو دێ کەتە ئارێ سفر فرۆشیت و دڤێت رێنما بھێنە ‏دەرکرن و ئێدی بریکارێن ئاھێن خوارنێ مایێ خوە دێ بەھرا وەلاتیان دا نەکەن، ‏ئارێ ھەیڤا دو ھاتیە بەلاڤەکرن ھەتا نوکە 13 ھزار و 700 تەن بۆ کارگەھان ھاتینە ‏بەلاڤکرن، گەلەک جاران خەلک ژی ئەگەرە ئەگەر نەچیتە تشتێ خوە بریکار دێ ‏دەستکاریێ تێدا کەت.‏

نازمی گۆت ژی: ل دووڤ پلانا وەزارەتا بازرگانی یا عیراقێ ھەیڤانە پلان دھێت و رێژا ‏ھەر 11 کارگەھێن ئاری دھێتە دەست نیشانکرن و گەنم بۆ دھێتەدان و گەنم ب رێیا ‏کومپانیا دانودکاکان دھێـتە دان و ل دووڤ دا ل سەر بریکارێن ئاھێن خوارنێ دھێـتە ‏بەلاڤەکرن، ل سالا 20014 وەرە ل دەڤەرێن کوردستانی ژی ب ھەمان شێوە دھێتە ‏دابەشکرن و ئاواران ژی تایبەت پشتی شەرێ داعش ھەتا 2018 گەنم بۆ ئاری و ‏برنج دھاتە بەلاڤەکرن ھەتا دووماھیا ڤێ ھەیڤێ 22 ھزار تەنێن گەنمی بۆ کارگەھێن ‏دروستکرنا ئاری بۆ خەلکێ دھۆکێ و ئاوارە و دەڤەرێ، ئازاد ھاتینە دان، نێزیکی ‏چار سالان مە گەنم رەوانەی کارگەھێن ئاری دکر بۆ پەنابەران دکرە ئار.‏

ئەڤرۆ نيوز:‏

چەندین سالە ل سنورێ باژێرڤانیا ئاکرێ ھژمارەکا گوند و تاخان ب زێدەگاڤی ‏ھاتینە ئاڤاکرن و ھەتا نوکە نەھاتینە تاپۆکرن و ھژمارەکا پروژەیان ژی ب نیڤەرو ‏ماینە و نەھاتینە تەمامکرن. سەرۆکێ باژێرڤانیا ئاکرێ ژی دبێژیت: کەمتەرخەمی ‏ھەبوویە ل دەڤەرێ.‏

بلند رەزا، سەرۆکێ باژێرڤانیا ئاکرێ بۆ روژناما ئەڤرۆ گۆت: بریارا ژمارە 5 سالا ‏‏2002 قانوونەک بۆ ئەردێن زێدەگاڤیێ ھات کو ل سەر ناڤێ باژێرڤانیێ بن، ب تنێ ‏ئەو ئەردێن ب ناڤێ باژێرڤانیێ ئەوێن دیتر قانونی ڤەنەگرتن کو بھێنە تاپۆکرن، ب ‏مخابنی ڤە ل دەمەکێ کێم بۆ راگەھاندنێ رۆل نەبوو، وی دەمی ھندەک شیان ئەردێن ‏زێدەگاڤی تاپۆ بکەن و ھندەکا ژی تاپۆنەکرن، ئەگەر جھەکێ کو ب زێدەگاڤی ھاتیە ‏ئاڤاکرن پروژێن خزمەتگوزاری گەھشتنێ وەک جادە و ئاڤ و کارەب خودان خانی و ‏ئەرد خەمێ ل تاپۆکرنێ ناخوت، لەورا ژی ھەتا نوکە ھەموو ئەردێن زێدەگاڤی ‏نەھاتینە تاپۆکرن و پێدڤیە حۆکمەت ھەتا نەھاتبانە تاپۆکرن ھەموو خزمەتگوزاری ‏نەگەھشتبانێ بۆ وێ چەندێ خودان ئەرد بزاڤێن تاپۆکرنێ کربان.‏

ئاشکرا ژی کر کو 47 گەرەک ھەنە ل ئاکرێ 113 کلم چوار گوشە پشتی ماستەر ‏پلانێ ل سالا 2011ێ و 19 گوندێن زێدەگاڤی ھەنە ل سنورێ باژێرڤانیا ئاکرێ ‏قانوونا ژمارە 12 سالا 2012 ێ دەرچوی ھاتیە ھەموارکرن، سالا 2017 ێ ئەو ‏گوندێن ھاتیە ناڤ سنورێ باژێرڤانیێ کو روکن بیت یان خودان ھەڤژین بیت دێ ھێنە ‏تاپۆکرن ئەوێن دەرڤەی ڤێ قانونێ ناھێنە تاپۆکرن پێدڤی قانونەکا دی ھەیە.‏

ھندەک تاخ ھاتینە ئاڤاکرن ب زێدەگاڤی چۆ ڤەکولین نەھاتینە کرن ئەو تاخێن ‏زێدەگاڤی دێ سەرەدەری ل گەل ھێتە کرن، ئەم چاڤەرێ قانوونێ دکەین بۆ ‏رێکخستنا ئەردێن زێدەگاڤی بۆ وێ چەندێ ئەرد بھێنە سەر ناڤێ باژێرڤانیێ پاشی ‏بھێنە تاپۆکرن ب گشتی ل دووڤ سنورێ ماستەر پلانێ 600 خانی ھەنە پێدڤیە ‏بھێنە راکرن کو ل سەردەمێ بەرێ ھاتینە ئاڤاکرن، بەلێ دڤێت ژ بەر پرۆژێن ‏خزمەتکاری ھێنە راکرن چاڤەرێ دکەین پەرلەمانێ کوردستانێ ب رێیا قانونا ژمارە ‏‏3 سالا 2018 ێ بۆ نەھێلانا زێدەگاڤیا وەک رێگریەک بۆ نەھێلانا زێدەگاڤیا ئەوێن ‏ئەردێن وان نەھێن و تاپۆکرن دێ ھێنە قەرەبووکرن، چەند گەرەکەکا زێدەگاڤیێن ‏مەزن ھاتینە کرن و چۆ رێگری نەبوویە سەرەرای خزمەتگوزاری ژی گەھشتینی جھێ ‏خەلک خوەلێ دوربکەت خەلکێ پارچە ئەردا ل جھێن زێدەگاڤیا دکرن و پێدڤیە رێگری ‏ل زێدەگاڤیا ھاتبا کرن.‏

بلند گوت ژی: رێژا کەسکاتیێ ل دووڤ پیڤەرێن زانستی دڤێت 25% ێ بیت ل گورەی ‏ماستەر پلانێ نوکە رێژا کەسکاتیێ ل ئاکرێ 23% وەک ماستەر پلان گەلەک جە ژی ‏نەھاتیە پیڤان وەک ناڤبەراستا جوتیاسیدێن ئاکرێ و کەسکاتیا ناڤ مالان.‏

بلند تەکەست کر : پتر ژ 370 دونەمێن ئەردی ھاتینە تەرخان کرن بۆ کەرتێ ‏وەبەرھێنانێ ل ئاکرێ چەند پروژە نە کو دوو ژ وان پروژێن ئاکنجیبۆنێ نە ل گەل ‏پێنچ پروژێن گەشت و گوزاری و مولایە، ب مخابنی ڤە ئەڤە ژ سالا 2011 ھەتا نوکە ‏ب تنێ پروژێن ئاکنجیبۆنێ کەلێ ستی و نێرگزلاند 60 بۆ 65 % ھاتینە تەمامکرن. ‏ئەوێن گەشت و گوزارێ و مۆلا 5 ھەتا 15% ھاتینە دروستکرن و ھاتیە ‏پێشتگوھاڤێتن، باژێرێ یاریا 80 دونەم بۆ ھاتینە تەرخانکرن کومپانیا ریحاب کار ‏لسەر دکر سالا 2012 ێ ھەتا نوکە 10% ھاتیە تەمامکرن.‏