كهنالێ 9 یێ ئوسترالی ل سهرهدانهكێ دا بو سوریا ل گهل هێزێن ئازادی خوازێن یهپهگێ بهحسێ غیرهتا ژنێن كورد دكهت ب باشترین شێوه و بهێزتر ژ یێن جیهانێ شهرێ مان و نهمانێ دكهن.
ئەڤرۆ، رێوار مزیری:
گۆلبھار ئیبراھیم سترانبێژەکا کوردا رۆژئاڤایێ کوردستانێ یە، دیار کر کو دەمێ ئەو زارۆ حەزا ستران گۆتنێ ل دەف وێ پەیدابوو و بەردەوام ستران بوو ھەڤالێن خوە دگۆتن و ب پشتەڤانیا ھەڤال و خێزانا خوە شیا بھێتە د ناڤ گۆرەپانا ھونەری دا و ب گۆتنا چەندین سترانێن فلکلۆری دەست ب کارێ ستران گۆتنێ کریە،
ھێشتا بۆ بەرپەرێ ھونەری ئەڤرۆ گۆت: پشتی بوویمە سترانبێژ گەلەک گوھۆرین د ژیانا من دا پەیدابوون و د ناڤ خەلکی دا بەرنیاس بووم و ئەڤێ چەندێ ژی بارگرانیەک ئێخستە سەر ملێن من، چونکو جڤاکێ مە زوو رێیێ نا دەنە کچێن خوە ببنە سترانبێژ.
گۆت ژی: ھەتا نۆکە من چەندین سترانێن تۆمارکری ھەنە، بەلێ ژ بەر نەبوونا پشتەڤانیا مادی ھەتا نۆکە نەشیایمە چو بەرھەمان چێکەم، گۆلبھارێ ئەو چەندە ژی ئاشکراکر کو بەھرا پتریا سترانێن ئەو دبێژیت ئەڤینی نە، چونکو حەز ژ ئەڤینیێ دکەت و وێ سترانێن ئەڤینیێ بوو ھەڤژینێ خوە دگۆتن.
ل دووماھیێ ناڤبریێ گۆت: نۆکە ئەز یا خوە ئامادە دکەم بوو کلیپکرنا سترانەکێ بناڤێ (کچم) ژ پەیڤ و ئاوازێن مامۆستا رۆشدی، زێدەتر دبێژیت: من چوجاران لبەر نینە کارێ سترانگۆتنێ بھێلم، چونکو ھەڤژینێ من گەلەکێ دگەل من ھاریکار و پشتەڤانە.
دھۆک، لەزگین جۆقی:
کچەک چیرۆکا خوە وپێنج کچێن ھەڤالێن خوە رەڤاندنی ب دەستین چەکدارین داعش بۆ ئەڤرۆ بەحس دکەت و دبێژیت چەکدارێن داعش ل پێش چاڤێن من برایێ من کوشتن و ژ دوور ڤە تەقە کرن دو پسمامێن من ژی کوشتن و چەکدارێن داعش دگوتنە مە دێ ھەوە بەینە سوریا وھندەک جاران گوتن دێ ھەوە بەینە مووسل ئەم تەسیلیمی موختاری گۆندەکی کرین.
مارین کچەکا دژیی ٢٨ سالیی دایە بۆ ئەڤرۆ دیارکرکو چەکدارێن داعش ئەم شەش کچ پێکڤە گرتین ل سەر جادەیی دەمێ ئەم رەڤین ژ تل عەزیر و ھندەک جاران چەکدارین داعش دگوتنە مە دێ ھەوە بەینە سوریا وھندەک جاران ژی دگوتن دێ ھەوە بەینە مووسل ئەم کرینە د رەوشەکا زۆر نەخۆش دا ھەموو تشتێن گەل مە ژ مە وەرگرتن ئەم ھایدارکرن دەرسوکا بکاربینن گۆتن ھوون بو مەنە ھەموو ریێن فلیبازیان دگەل مە دا بکاردئینان داکو خوە دەست وانڤە بەردەین نە رەڤین لێ نەشیان بۆ مە باوەریێ چێکەن ئەم ل مالا موختاری گۆندی عەشیرەتا زەنگینا ھێلاین خەلکێ وی گۆندی نەشیابون خوە قورتال بکەن ئەم ژی تەسلیمی گۆندی کرین.
مارین دبێژت: دەمێ چەکدارین داعش ھیرش کرینە سەر تل عەزیر ئەز و برایەکێ خوە و دو پسمامێن خوە رەڤین ل سەر جادا تل عەزیر ئەم ھاتینە گرتن ژلایێ چەکدارین داعش ڤە ل پێشچاڤێن من چەندێن گولە ل سەری برایی من دان ھەتا گیانی خوە ژ دەست دایی وژ دوورڤە تەقە ل دو پسمامێن من ژی کرن ھەدو ژی کوشتن ئەم شەش کچ گرتین ب ترۆمبێلان ئەم ڤەگوھاستینە گۆندەکێ دی کو خەلکێ وی گۆندی ھەموو ئێزدی بوون نەشیابوون خوە خلاس بکەن خەلکێ گۆندی ھەموو ھاتبوونە گرتن دەمێ موختار گۆندی زانی ئەم کچ ئێزدی نە ئیکسەر قەستا چەکدارین داعش کر گەل وان ئاخڤت ھەتا باوەری بو وان دروستکری و موختارێ گۆندی ئەم ژ دەستێن داعش ئیناینە دەر برینە مالا خوە ل وی دەمی تەلەفونەک بۆ چەکدارین داعش ھات ئەو چوون ئەم ھێلاین ل مالا موختاری زەنگینا عەشیرەتەکا ئیزدیانە خەلکێ وی گۆندی ھەموو رەڤین ئەم ژی بۆ خوە رەڤین.
ناڤبری ب چاڤێن تژی روندک ڤە گۆت: چەکدارێن داعش گەلەک ب توندی دگەل مە ئاخڤتن دگوتن ھوون بو مەنە وبەنتلون بێخن و دەرسوکا بیخنە سەرێ خوە ھەتا ھەوە دبەینە مووسل یان سوریا کو پتر ژ دەە چەکدارین داعش بوون ئەم گرتین ئیک ژوانا ب زمانی ئینکلیزی دئاخڤی یی دیتر ب عەرەبی ئاخڤتن ئەم تەسلیمی گۆندی کرین بۆ ماوەیەکی ئەم ل گۆندی ماین ھەتا داعش چوون بۆ کارەکی موختاری گۆندی و خەلکێ گۆندی ژی رەڤین وبرایەکێ من دووڤ مە را دھات پەیوەندی برایی من ھاتبوونە کرن ئەم یی گۆندەکی داینە دەمێ چەکدارین داعش ژ گۆندی دەرکەڤتین برایی من خوە گەھاندنا گوندی ئەم گەل خوە برین وخەلکێ وی گۆندی ژی رەڤین خوە ژ دەستێن تیرورستێن داعش دا نەھێلان.
نۆم چۆمسکی زانایێ ناڤدارێ ئەمریکا د دیدارەکێ ل گەل رۆژناما واشنتۆن پۆست دیار دکەت کو ھێرشا ڤێجارێ یا ئەمریکا ل سەر داعش مرۆڤ دشێت وەک دەستپێ کرنا شەرێ جیھانی یێ سێیەم ل قەلەم بدەت و ھەروەسا ڤێجارێ ئەمریکا ل گەل پتر ژ ٤٠ وەلاتێن جیھانێ شەرێ تیرۆرێ دکەت و رەنگە ئەو شەرە تنێ ل ھەمبەر داعش نەبیت و پشتی داعش ئەو شەرە ل گەل قاعیدە و بۆکو حەرام ژی بھێتە کرن، چونکو مەترسیا گرۆپێن توندرەوێن ئیسلامی رۆژ ب رۆژێ زێدەتر دبیت و ژ بەر وێ یەکێ ژی پشتی ژناڤچوونا داعش و قاعیدە ل رۆژھەلاتا ناڤین دێ گەلەک وەلاتێن نوو ھێنە ئاڤاکرن و ھەروەسا سیستەمێن سیاسی یێن گەلەک وەلاتێن عەرەبی ژی دێ ھێتە گوھۆرین و ئەمریکا ژی ژ بەر وێ یەکێ نھا دخوازیت داعشێ ژناڤ ببەت.
زانایێ ناڤدارێ ئەمریکا د بەردەوامیا ئاخڤتنا خوە دا وێ یەکێ ژی دیار دکەت کو داعش نھا ئاستەنگیەکا مەزن ل ھەمبەر ستراتیژیا ئەمریکا ل دەڤەرێ دروست کریە و ژ بەر وێ یەکێ ژی ئەمریکا ل گەل وەلاتێن ھەڤپەیمانێ خوە بزاڤێ دکەت کو بەریا ھەر تشتەکێ وان تیرۆرستان ژناڤ ببەت، چونکو شەرێ کو داعش ل ھەمبەر کوردان و وەلاتێن دی دکەت وەسا کریە کو بارێ ئابووری یێ دەڤەرا رۆژھەلاتا ناڤین گەلەک خراب ببیت و وێ یەکێ ژی زیانێن مەزن گەھاندیە ئەمریکا و ژ بەر وێ یەکێ ژی ئۆباما ب ھەموو رەنگەکی بزاڤا ژناڤبرنا داعش و گرۆپێن دی یێن تیرۆرستی دکەت.
د پشکەکا دی یا ئاخڤتنێن خوە دا چۆمسکی رەخنەیێن توند ل ئۆبامای دگریت و دیار دکەت کو دەمێ بن لادن ھاتیە کوشتن ئۆبامای وەسا ھزر دکر کو ئێدی گرۆپێن توندرەوێن ئیسلامی نەشێن ل ھەمبەر ئەمریکا و جیھانێ چو ئالۆزیان دروست بکەن و ژ بەر وێ یەکێ ژی وان ب چاڤەکێ گەلەک بچووک بەرێ خوە دا داعشێ و دەمێ وێ رێکخراوێ شیا پشکەکا مەزن ژ ئاخا سووریێ و عیراقێ داگیر بکەت پێدڤێ بوو ئەمریکا وێ دەمێ ھێرشی وان کربا لێ ئەو یەک نەھاتە کرن و داعش ژی رۆژ ب رۆژێ خوە ب ھێز کر و مەترسیا وێ ژی نھا ل سەر ھەموو جیھانێ ھەیە.
چۆمسکی ئاماژە ب وێ یەکێ ژی دکەت کو ئەمریکا باش دزانیت ژ بەر گەلەک ناکۆکیێن ناڤخوەیی و ئەو نەخشێ سیاسی یێ دەڤەرا رۆژھەلاتا ناڤین ئەو قەیرانە روو دایە و پشتی ژناڤچوونا داعش دێ ڤالاھیێن مەزن دروست ببن و گەلەک وەلات و دەڤەرێن نوو دێ ھێنە ئاڤاکرن، چونکو زۆرداریا ل عیراق و سووریێ ل سوننان دھێتە کرن یەک ژ ئەگەرێن سەرەکی بوویە کو داعشێ شیایە وێ خالێ باش بۆ خوە بکار بینیت و پێگەھێ خوە ب ھێز بکەت و نھا داعش د پراکتیکێ دا زۆرداریا ھەرا مەزن ل سوننان دکەت و ل گەلەک پارێزگەھێن سووریێ و عیراقێ ژی دیار دبیت کا چاوا وان دڤێت ل گۆر ھزرا ھزار سالێن بۆری جڤاکێ برێڤە ببەن و خەلک ژی وێ یەکێ قەبوول ناکەن، ژ بەر وێ یەکێ دڤێت ئەمریکا خەلەتیا سالا ٢٠٠٣ ل عیراقێ دوبارە نەکەت و پشتی ژناڤچوونا داعشێ ھاریکاریا ئاڤاکرنا سیستەمەکی دیموکراتی ل رۆژھەلاتا ناڤین بکەت.
بهرههڤكرن، هۆشهنگ تاجر:
ئهڤرۆ نيوز، نيوار محهمهد سهليم:
بهرپرسهكێ پارتى يێ پلهبلند راگههاد كو ليوا دو يا پێشمهرگهى چار تانكهرێن پهترۆلا دزيێ يێن داعش دهستهسهركرينه و شۆفێرێن وان ژى گرتينه.
كهمال كهركووكى، ئهندامێ مهكتهب سياسيا پارتى ديموكراتى كوردستان و بهرپرسێ هێزێن پێشمهرگهى ل بهرهى دبس-كهركووك بۆ شفق نيوز كو ليوا دو يا هێزێن پێشمهرگهى د ناڤبهرا زالگهها مامه و خرابهرووت شيان چار تانكهرێن پرى پهترۆلا دزيێ يا دهولهتا ئيسلامى دهستهسهر كهن ل گهل شۆفێران ئهوا كو ل بهربوو بۆ مهرهمێن بازرگانى بكاربينن.
زێدهتر گۆت: “پشتى دهستهسهركرنێ ئهو كهس بۆ دادگههێ هاتينه ڤهگۆهاستن دا كو ڤهكۆلين ب رهنگهكێ قانوونى ل گهل بهێته كرن و دياربيت چاوان داعش ب رهنگهكێ نهيێ شهرعى بازرگانيێ ب پهترۆلێ دكهت و ههموو ئهو پێزانين ديار ببن”.
پشتى دهولهتا ئيسلامى دهست ب سهر روويهكێ بهرفرههـ يێ ئهردى ل باكوور و رۆژئاڤايێ عيراقێ دا گرتى، شيان دهست بداننه سهر هژمارهكا زۆرا بيرێن پهترۆلێ و بكهنه ئێك ژ ژێدهرێن خوه يێن سهرهكى يێن دهستخستنا داهاتى ب رێيا فرۆتنا وێ ب بازارێ رهش.
ئهڤرۆ نيوز، نيوار محهمهد سهليم:
وهزارهتا دارايى و ئابووى ل حوكمهتا ههرێما كوردستانێ راگههاند كو بڕياره سوبههى 30\9 مووچێ وهزارهتا پێشمهرگهى يێ ههيڤا تهباخێ بهێته بهلاڤكرن.
وهزارهتا دارايى و ئابووى ل حوكمهتا ههرێما كوردستانێ ل مالپهرێ خوه يێ فهرمى راگههاند كو بڕياره سوبههى 30\9 مووچێ وهزارهتا پێشمهرگهى يێ ههيڤا تهباخێ بهێته بهلاڤكرن.
دهربارهيى ههشت وهزارهتێن دژى دا زانين كو ئهو ژى دێ ل رۆژێن چارشهمبى و پێنجشهمبى يێن ڤێ حهفتيێ دێ هێنه بهلاڤكرن كو پێكهاتينه ژ ههر ئێك ژ وەزارەتا ناڤخۆ، دەزگههێ ئاسایشێ، وەزارەتا دارایی و ئابووری، وەزارەتا داد، وەزارەتا سامانێن سروشتی، وەزارەتا رهوشنبیری، وەزارەتا کاروبارێن جڤاكى، وەزارەتا ئاڤهدانكرن و بنهجهكرنێ، وەزارەتا شەهید و ئەنفالکريان.
ئەڤرۆ نيوز، سالار دۆسکی:
پشتی دوھی پارتی دیموکراتی کوردستان ھەر ئێک ژ د. رۆژ نوری شاوەیس بۆ جێگرێ سەرۆک وەزیران، ھشیار زێباری بۆ وەزارەتا دارايا عیراقێ ئێکلاکرین، ئەڤرۆ 29\9، ئەندامەکێ مەکتەبا سیاسی یا ئێکگرتوو ئیسلامی کوردستان ناڤێ وەزیرێ ئێکگرتوو بۆ پوستێ وەزارەتا کوچ کوچبەران د حكمهتا عهبادى دا ئاشكهرا كر.
ئەبو بەکر عەلی ئەندامێ مەکتەبا سیاسی یا ئێکگرتوو ئیسلامی کوردستان بۆ ئەڤرۆ نیۆز گۆت: “ئێکگرتوو ئیسلامی کوردستان “غازی سەعید” بەربژێرکریە بۆ وەرگرتنا پۆستێ وەزارەتا “کوچ و کوچبەرێن عیراقێ” ئەڤە بریار نەبوو کو ھەر لایەنەک بەربژێرێ خوە دیاربکەت و بریار ئەو بوو، شاندێ دانوستانکارێ کوردی پشتی گەھشتنا رێکەفتنێ ئەو ناڤێن وەزیرێن کورد پێشکێشی بەغدا بکەت”.
ئەبوبەکر عەلی گۆت: “سوز ھەنە د سێ ھەیڤان دا کێشێن کوردان د گەل بەغدا بھێنە چارەسەرکرن و من باوەری پێ نینە، ب مخابنی ڤە مەزاختنا مووچان وەک کارتەکا فشارێ بەرامبەر کوردان دھێتە بکارئینان”.
ئەبوبەکر عەلی خواست ژی نەخشە رێکەک ھەبیت بۆ ئەنجامدانا ریفراندبوومێ و مافێ چارەنڤیسازێ و سەربەخۆیێ، گۆت: “گەشبین نینم چونکە ناکوکی د ناڤبەرا کوردان ب خوە دا ھەنە و تایبەت پارتی دیموکراتی کوردستان و ئێکەتیا نشتیمانی یا کوردستانێ”.
ئهڤرۆ نيوز، نيوار محهمهد سهليم:
رێڤهبهريا گشتيا كهشناسى و بيڤهلهرزێ ل ههرێما كوردستانێ راگههاند كو د ماوێ 24 دهمژمێرێن بۆرى دا ل چهند دهڤهرێن ههرێما كوردستانێ باران باريه و پترترين رێژه ژى ل مانگێشك و بامهرنێ بوو.
ئهڤرۆ 29\9 رێڤهبهريا گشتيا كهشناسى و بيڤهلهرزێ ل ههرێما كوردستانێ راپۆرتا خوه يا رۆژانه بهلاڤكر و تێدا ئاماژه ب وێ چهندێ كر كو پلا گهرماتيا دهۆكێ بلندترين پله 33 بوويه و نزمهترين پله ژى 19 پله بوويه.
دهربارهى ئهسمانى رێژا باران بارينێ ژى دايه زانين كو ل دهۆك و ههولێر باران باريه، بهلێ ل سلێمانيێ چو رێژه نههاتينه تۆماركرن و ب ڤى رهنگێ ل خارێ ل دهۆك 2.2، زاخۆ 1.8، ئاكرێ 1، مانگێشك و بامهرنێ 2.8، پيرمام و ههولێر ب رهنگێ دلۆپ دلۆپ هاتيه.
ههڤسهرۆكێ پارتى ديموكراتى كوردستان ل سوريا سعود مهلا ب مالپهرێ فهرمى يێ پارتى ديموكراتى كوردستان PDK.info راگههاند كو ئهو د ئامادهنه بچنه كۆبانێ و شهرى دژى داعش بكهن، بهلێ ئهو ژ شهرێ ناڤخۆ دترسن.
مهلايى ئاشكهرا كر كو ئهو ژى و پارتيێن دى ژى يێن ناڤ جڤاتا نشتيمانى دا د ئامادهنه بچنه كۆبانى شهرى بكهن، بهلێ ئهو ژ شهرێ براكۆژيێ دترسن.
ئاماژه ب وێ چهندێ ژى كر كو ئهو نوكه د ئامادهنه بچنه كۆبانى و شهرى بكهن، بهلێ پهيهده رێ نادهت و ههر دهم ئاستهنگان ل ههمبهرى وان دروست دكهت.
سعود مهلا گۆت: “ئهو دخوازن ههر كهس ل ژێر فهرمان و داخوازا وان بيت و ل ژێر ئالايێ وان بيت و چو كهسهك ژى ڤێ قهبوول ناكهت ل ژێر ئالايێ پارتيێن دى بيت”.
سكرتێرێ پارتى ديموكراتى كوردستان ل سوريا ئاماژه ب وێ چهندێ كر كو ئهو نوكه يێ كار ل سهر وێ چهندێ دكهن ههڤركى د ناڤبهرا وان دا نهمينن، دا بشێن شهرى دژى داعش بكهن.
مهلا وێ چهندێ ژى ئاشكهرا دكهت كو ئهو د ئامادهنه ل بن ناڤێ جڤاتا نشتيمانى دا شهرى بكهن و ئهوان بڕياردايه بچنه كۆبانێ شهرى بكهن، بهلێ د ئاماده نينن ل بن ناڤێ يهپهگێ شهرى بكهن.
بهرههڤكرن، نيوار محهمهد سهليم: