مووسل ،بارزان سلێمان مزوورى
كارگێرێ لقا 14 ل مووسل ، شێخ محی الدین مزوورى ، بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز دیار كر كۆ ل دوڤ زانیاریێن دروست كۆ ژ لایێ به‌رپرسێ به‌شێ نوشداریا داد یا نه‌خوشخانا مووسل یاگشتى ل پارێزگه‌ها مووسل گه‌هشتینه وان د مه‌ها حوزه‌یرانێ دا ههتا ئه‌ڤرۆ 1206 ته‌رمێن وه‌لاتیێن پارێزگه‌ها مووسل گه‌هشتینه وان.
ناڤبرى دیار كر كۆ ئه‌و وه‌لاتى هه‌مى ژلایێ چه‌كدارێن تیرورستێن داعش ڤه هاتینه كوشتن و سێداره‌دان .
ئه‌ڤرۆ نيوز، نيوار محه‌مه‌د سه‌ليم:
ل دووڤ بڕيارا دادگه‌ها تاوانان ل دهۆكێ، دادگه‌هكرنا بكوژێ دونيايێ يێ ب ناڤێ سلێمان دياب هاته كرن و سه‌ره‌رايى پێكهاتنا جڤاكى د ناڤبه‌را هه‌ردو بنه‌مالان دا هاته زيندانكرن.
كه‌وسه‌ر محه‌مه‌د، پارێزه‌را خێزانا دونيايێ بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز دياركر كو ل رۆژا 29\12\2014 ل دهۆكێ دادگه‌ها بكوژێ دونيايێ هاته ئه‌نجام دان، و ل دووڤ مادێ 405 يێ تايبه‌ت ب كوشتنێ هاته سزادان.
دونيا يا 15 سالى د شوويێ خوه يێ دويێ دا، شوو ب بابێ شه‌ش زارۆيان كربوو كو 45 سالى بوو و خه‌لكێ كۆمه‌لگه‌ها كه‌له‌كچى يا سه‌ر ب پارێزگه‌ها دهۆك ڤه بوو، هه‌ڤژينێ وێ يێ نوو ئه‌وێ ب ناڤێ سلێمان دياب ب تۆمه‌تا هه‌بوونا په‌يوه‌نديان ل گه‌ل گه‌نجه‌كێ كه‌له‌كچى كوشت.
كه‌وسه‌ر محه‌مه‌د گۆت: “ژ به‌ر كو خێزانا كچكێ سكالايا خوه ڤه‌كێشابوو، سلێمان دياب ل دووڤ ماددێ 405 يێ قانوونا سزايێن عيراقى بۆ ماوێ 10 سالان ب تنێ هاته زيندانكرن”.
پارێزه‌را خێزانا دونيايێ ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو بڕيار بوو هنده‌ك كه‌سێن دى ژى ل كێشێ بهێنه زێده‌كرن كو برايێن وى ژى ل گه‌ل بن، به‌لێ ژ به‌ر كو پێكهاتن د ناڤبه‌را هه‌ردو خێزانان دا هاته كرن ئه‌وان خوه ل ئه‌نجامێن ته‌ميزێ نه‌گرت و دادگه‌هـ هاته كرن و گۆت: “مه ژى نه‌ڤيا خوه بكه‌ينه لايه‌ك د كێشێ دا”.
ل دووڤ ئه‌و پێزانينێن ب ده‌ست ئه‌ڤرۆ نيوز كه‌فتين، ئه‌ڤ كێشه پێش وه‌خت ب رێيا جڤاكى هاتبوو چاره‌كرن و وه‌كو نه‌ريته‌كێ جڤاكى ل گه‌ل ڤێ پێكهاتنێ كۆژمه‌كێ پاره‌يى دايه خێزانا كچكێ.
ژێدەرەکى ژ ئاسايشا کومپانیا بەرھەم ئینانا په‌ترولێ ل گوندێ مغارا سەر ب ناحیا ئەترووش ڤە بۆ ئەڤرۆ نیوز دیار کر کو نوکە د دەمێ پشکنینێ دا د گەل شوفێرێن تورک یێن ترۆمبێلێن ڤەگوھاستنا نەفتا خام ل کۆمپانیێ بۆ جھەکێ دا شوفێرکێ رەگەز تورک ناسناما داعش د ناڤا بەریکێن وی دا بوون، ژ لایێ ئاسايشێ ڤە ھاتە دەستەسەرکرن.
ئەڤە دو شوفێرێن تورک ل قەزا شێخان دھێنە گرتن، بەری دو رۆژانە ئێکێ دى ل کۆمپانیا بەرھەم ئینانا په‌ترۆلێ ل گوندێ بیسات سەر ب ناحیا قەسرۆک ڤە هاتبوو گرتن ھەردو ژ وان ناسنامێن وان یێن داعش ڤێ بوون.
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
بۆدەمێ دو رۆژانە پێلەکا بەفر و بارانێ ھەرێما کوردستانێ ڤەگرتی و ب ئەگەرێ ھاتنا بەفرەکا زۆر رێیا سەرەکیا ھەرێما کوردستانێ و کۆمارا ئیسلامیا ئیرانێ ل خالا سنوریا حاجی ئومەران ھاتیە گرتن.
ژێدەرەکێ ئەگەھدار ل ناحیا حاجی ئومەران ب ئەڤرۆ نیۆز راگەھاند، دوھی وەرە بەفر بارینێ ل سنورێ بالەکایەتی و حاجی ئومەران دەستپێکریە و ھەتا نوکە پتری ٣٠ سم بەفرێ بارینە، بەلێ تیمێن پاقژکرنا بەفرێ بەردەوامن ل ڤەکرنا رێیا گشتی.
ئەڤی ژێدەری گۆتژی” ل حاجی ئومەران تنێ بۆدەمێ دو دەمژمێران رێیا وەلاتیان ھاتبووگرتن، بەلێ ئەف رێیا دکەڤیتە ناف سنورێ ئیرانێ بتەمامی نەھاتیە پاقژکرن و بۆیە ئەگەرێ گرتنا خالا سنوریا حاجی ئومەران و نوکە ھاتن وچوون دنێڤبەرا ھەرێما کوردستانێ و ئیرانێ ب زەحمەت کەفتیە.
ئەڤرۆ نیوز، ھەژار مەعروف:
دەستەیا راھێنەریا تیما تەپا پێ یا دھۆک یا پشکدار دخولا ھەرێما کوردستانێ دا ناڤێ ستێرا ھێلا بەرەڤانیا یانا دھۆک بەیار ئەبو بەکر ل لیستەیا یاریکەرێن تیما خولا کوردستانێ زێدەکر ب مەرەما پشکداری کرنا ل گەل تیما دھۆکێ ل یاریێن بھێت.
ل دور ڤێ چەندێ حازم سالح راھێنەرێ تیما دھۆک د داخویانیەکێ دا بۆ ئەڤرۆ نیوز گوت: پشتی خولا عیراقێ ھاتیە راوستاندن ئەوان ب فەر دیت ناڤێ یاریکەرێ ھێلا بەرەڤانیا تیما خولا عیراقێ بەیار ئەبوبەکر زێدەبکەن ژبەرکو ئەوان نوکە ل ھێلا بەرەڤانیا تیما کوردستانێ کێماسی ھەیە تایبەت لایێ راستێ ژبەرکو ھنگافتنا یاریکەران و ھەبوونا یاریکەرەکێ وەکو بەیار دێ ھێزەکا دی دەتە ھێلا بەرەڤانیا تیمێ تایبەت بوو یاریا سوباھی کو ئێک ژ گرنگترین یاریێن وانە دخولێ دا.
راھێنەرێ دھۆکێ ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر ئەوان دەرڤەتا چو یاریکەرێن دی نەبوون زێدەبکەن دلیستەیا تیما خولا کوردستانێ دا ژبەرکو بەری نوکە ئەوان لیستەیا تمام کر بوو بتنێ جھێ ئێک یاریکەری ھەبوو، ھەکە ئەوان ھزر ل زێدەکرنا دو ھەتا سێ یاریکەرێن دی ژی کر بوو چونکو یاریکەرێن تیما خولا عیراقێ پێدڤی یاریانە کو دێ بوو ماوێ ھەیڤەکێ خول ھێتە راوستاندن.
راگەھاندنا رێڤەبەریا ھاتن و چوونێ ل پارێزگەھا دھۆکێ سپێدەھیا ئەڤرۆ 8\1\2015 روودانەکا دلتەزین ل سنورێ قەزا سێمێلێ راگەھاندن و خوە دیارکر کو ژ سەدەما روودانێ کەسەکی جانێ خوە ژ دەست دا، دیسا ھەر ب ھەلکەفتا ھاتنا بەفرێ راگەھاندنێ ل ھاتن و چوونا دھۆکێ چەندین رێنما بۆ شوفێران دەرکرن.
رائیدێ ماف پەروەر ئازاد تاھا بۆ مالپەرێ ئەڤرۆ نیۆز گۆت: ئەڤ سپێدێ ل سەر رێکا باتێلێ لێکدانەک دناڤبەرا ترۆمبێلەکا بارھەلگر و ئێک تایبەت دا چ بوو و دئەگەرێ دا کەسەکی گیانێ خوە ژ دەست دا
ھەکە کارەکێ فەر نەبیت بلا شوفێر ھاژوتنا ترۆمبێلێ نەکەت، دیسا قەستا دەڤەرا نەکەت ب مەرەما گرتنا وێنان چونکە ھاتن وچوونا زێدە روودانێن دلتەزین دووڤ خوە دھێلیت، دیسا رائید خواست کو پێدڤی یە شوفێر ئامیرێن ترۆمبێلێ وەک فرچە و لائێتێن ترۆمبێلێ ھەموو کار بکەن ، دیسا پابەندی ھەموو رێنمایێن ھاتن و چوونێ ببن.
ھەڤدەم سەباح دوسکی، ئەندامێ راگەھاندنێ ل ھاتن وچوونا دھۆکێ وێنێ دو ترۆمبێلا بەلاڤکریە کو تووشی روودانێ بووینە ل نێزیک پانزیخانا بناڤی ٢ و زیان ب ھەر دو ترۆمبێلان و داران کەفتن و ھەر دو شوفێر بریندار بوون و ھاتنە رەوانەکرن بۆ نەخوشخانا تەنگاڤیان.
ئەڤرۆ:
چەند سالە یاریکەرێن تیما تەپا پێی یا لاوێن یانا زێرەڤانی دەمێ دھێنە سەرخستن بو تیما ئێکێ زور جاران ئەڤ یاریکەرە نامینە ل گەل تیمێ و بەر ب یانێن دی دچن، چاڤدێر ئەگەرێن ڤێ چەندێ بو سیستەمێ خەلەتێ کارگێریا یانێ و ھەروەسا راھێنەرێ تیما ئێکێ دزڤرینن کو مفا ژ نەدیتی ئەوژی یازدە یاریکەرن کو پێکھاتینە ژ ( شیرزاد ئەحمەد، محەمەد سالح، عامر فازل، ئالان محسن، دێوالی فەیسەل، مللەت رەمەزان، یونس رەشید، ھەوار بەدەل، زیاد ئەحمەد، غیاس محەمەد، ھەوار حەسەن) زێدەباری شەش یاریکەرێن دی کو یەدەکن ل گەل تیما ئێکێ یا زێرەڤانیێ.
ل دەستپێکێ شرۆڤەکارێ وەرزشی وەحید رەشید بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گوت: ئەگەرێ سەرەکی یێ بەرزەبوونا یاریکەرێن لاوان ل یانا زێرەڤانی سیستەمێ خەلەتێ کارگێریا یانێ یە کو برنا ناسناڤی ل سەر راھێنەری د سەپینن، لەورا ژی راھێنەر ب خوە ل یاریکەرێ ئامادە دگەریێت، چونکو برنا ناسناڤی ب یاریکەرێ لاو ب دەستڤە ناھێت، لەورا پێدڤیە ل سەر کارگێریێ سیستەمێ خوە ب گوھوریت و ڤان یاریکەرێن لاو ب خوە بھێلێت چونکو ھەردەم یانە بڤی شێوەی نابیت.
زێدەتر وەحیدی گوت: راھێنەرێ تیما ئێکێ ژی گونەھا خوە یا ھەی و پێدڤیە وێرەکیێ بدەتە خوە و ھندەک یاریکەرێن لاو ل گەل خوە بھێلیت دا شین تبلێن وی دیارکەن، یان ژی مەرجێن کارگێریێ قەبیل نەکەت چونکو پشت راستم ھەکە قەیرانەک ب سەر زێرەڤانی دا بھێت کا نوکە چەوا تیم ل پێشیێ یە بێگومان دێ تیم ل بنێ لیستێ ھێتە دیتن.
ھەروەسا راھێنەرێ لاوێن یانا دھۆک ھەرمان سالح گوت: سیستەمێ ب رێڤەچوونا کاری ل یانا زێرەڤانی یێ خەلەتە، چونکو ھەکە وان بڤێت یاریکەرێن ب خوە ردوست بکەن پێدڤیە چەندین سالا قوربانیێ ب ئەنجامان بدەن، لێ ھەکە وان بتنێ چاڤ ل ئەنجامان بیت بدیتنا من ئەڤ چەندە دێ بو دەمەکی بیت و بەردەوامی پێ ناھێتەدان و پێدڤیە یانا دھۆک ب خوە بکەنە نموونەدەمێ قەیرانا دارایی ب سەرداھاتی.
زێدەتر ھەرمانی ئەو چەندە ژی دیارکر کو باورناکەت راھێنەرێ زێرەڤانی تیمەکا لاوان وەرگریت چونکو ھەر یێ دیتی ناسناڤێن برین و یاریکەرێن ئامادە یێت ھەین و ژبەر ڤێ چەندێ ژی چەندین سالە ل گەل ھەلبژارتیێ کوردستانێ ژی دھێتە دیتن و ب مخابنیڤە دیارکر کو ھەلسەنگاندنا راھێنەران ل کوردستانێ ب برنا ناسناڤان دھێتەکرن.
بەرامبەر ڤان گوتنا سەرۆکێ یانا زێرەڤانی عەبدولخالق محەمەد حەسەن گوت: مە چو جاران برنا ناسناڤی ل سەر راھێنەری نە سەپاندیە، چونکو یێ وەرزشێ بکەت دڤێت تەحەمولا سەرکەفتن و خوسارەتیان بکەت و گەلەک یاریکەرێن لاو ھەبوون من ب خوە گەلەک ھیڤی ژێ خواستینە ل گەل مە بمینن، لێ ئەو رازی نەبوینە و نەخواستیە ل گەل تیما ئێکێ بمینن.
زێدەتر ناڤبری گوت: ھندەک یاریکەر قەبوول ناکەن ل سەر کورسیێن یەدەک بمینن د دەمەکی دا کو پێدڤیە ئەو درازی بن ل گەل تیمەکا مەزن و راھێنەرەکێ مەزن بمینن چونکو ل چو جھا نینە یاریکەرێ لاوان ل وەرزێ ئێکێ ببیتە یاریکەرەکێ سەرەکی.
ل دووماھیێ راھێنەرێ تیما ئێکێ یێ یانا زێرەڤانی سلێمان رەمەزن نە خواست چ داخویانیان ل سەر ڤی بابەتی بدەت و بێ دەنگی پاراست.
ئەڤرۆ:
یاریێن گەرا یازدێ یێن خولا ھەرێما کودستانێ یا تەپا پێ بو یانێن پلا نایاب بریارە ئەڤرۆ دەستپێبکەن ب کرنا ئێک یاری و سوبەھی ب دووماھی بھێن کو یانا دھوک دێ ل یاریگەھا خوە یاریێ کەت و زاخۆ دێ بیتە مێڤان و ژ دەرڤەی یاریگەھا خوە یاریێ کەت.
د یاریا ئەڤرۆ دا کو ب تنێ ئێک یاریە دێ ھێتە کرن ل ناڤبەرا ھەردو یانێن ھەولێر و پێشمەرگا ھەولێرێ ل یاریگەھا دویێ یا ھەولێر و د ڤێ یاریێ دا یانا مێڤاندار دێ بزاڤێن تومارکرنا سەرکەفتنێ کەت ژبو باشکرنا ھەلویسێ خوە بەری ب دووماھی ھاتنا قوناغا ئێکێ ب دو یاریان کو نوکە یانا ھەولێر ل رێزا دەھێ دھێت ب ھەشت خالان کێمتر چاردە خالان ژ سەرکێشا سەرێ لیستێ و ل ھەمبەر یلنا پێشمەگا ھەولێر ل رێزا شەشێ دھێت ب سێزدە خالان.
ژلایەکێ دووڤە سوبەھی ل یاریگەھا خوە یانا دھوک دێ مێڤانداریا یانا دھوک کەت د بزاڤەکێ دا کو یانا دھوک بەردەوامیێ ب دەتە جھێ خوە ل رێزا دویێ کێمتریا دو خالان ژ سەرکێشا خولێ، ھەر چەندە ئەرکێ یانا دھوک یێ ب ساناھی نابیت چونکو مێڤانا وێ ل رێزا چارێ دھێت ب کێمتر سێ خالان و ئەوژی ژلایێ خوەڤە دێ کار کەت بو وەکھەڤکرنا خالان ل گەل ھەردو یانێن دھوک و زاخو و دیسان ژ دەە یاریێن بوری ب تنێ یانا نەوروز توشی ئێک خوسارەتی بوویە.
ھەر سوبەھی و ل یاریگەھا کەلار تیما تەپا پێ یا یانا زاخۆ دێ بیتە مێڤانا یانا شێروانە ھەر چەندە یانا مێڤان د رەوشەکا نە باش دایە و نوکە ل رێزبەندا یازدێ دھێت و زاخۆ ل رێزا سیێ لێ دبیت کرنا یاریێ بو یانا زاخۆ ل ناڤا یاریگەھا یا دویێ بیت.
ھەر ژ یاریێن سوبەھی ھندرین د گەل برایەتی، کەرکوک د گەل سلێمانیێ و ئارارات د گەل پێشمەرگا سلێمانیێ.
د. هاشم زێباری پسپور دبیاڤێ ئابۆری و ماموستایێ زانكویا نه‌ورۆز بو ئه‌ڤرۆ نیوز راگه‌هاند:ئه‌و زه‌ره‌رو زیانێن داعشێ گه‌هاندینه ئابۆریا عیراقێ و رۆژهه‌لاتا ناڤین و ده‌ڤه‌رێ ب شێوه‌یه‌كێ گشتی نێزیكی 23 ملیار دولارانه و ژلایێ وه‌به‌رهێنانی و بازرگانیكرنا نێڤ ده‌ولی و فرێكرنا نه‌فتێ و ئاڤه‌دانكرنێ و ژێرخانا ده‌ڤه‌رێ و عیراقێ نێزیكی 20 ملیار دولاران زیان گه‌هشتیێ و هه‌یڤانه دوو ملیار دولارن.
ناڤبری ئه‌و چه‌نده ژی دیاركر عیراقێ پێدڤی ب پاره‌یه‌كێ مه‌زن هه‌یه بو ئاڤه‌دانكرن و ژێرخانا ئه‌و ده‌ڤه‌رێن كه‌فتینه ده‌ستێ تیرۆریستان دا كو پێنج پارێزگه‌هن و دوباره ئاڤادانكرن ل ماوه‌یه‌كێ درێژ وه‌ك ههتا به‌ریا نها ڤه‌گه‌ریت .
ئایدن عینایه‌ت رائیدێ خانه‌نشینكری بو ئه‌ڤرۆ نیوز راگه‌هاند: هه‌كه ئه‌م دووڤ پێشبینیان بچین زه‌حمه‌ته یا درۆست ده‌ست نیشان بكه‌ین و هنده ئاماژه هه‌نه كو عیراقه‌كا پارچه پارچه‌كری یه ل سه‌ر چه‌ند لایه‌نه‌كان سونه و شیعه و كورد و عه‌شیره‌ت و هێزێن سه‌حوه و میلیشیاتێن شیعه‌ی و تایبه‌تمه‌ندی ل كوردستانێ بتنێ هه‌یه و باره‌كێ گه‌له‌كێ گران ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ پشتی نه‌ما ئه‌ڤێ رێكخراوا تیرۆریستی .
ئایدن عیایه‌ت رائیدێ خانه‌نشینكری دیاركر كو پێدڤيه د بیاڤێ سه‌ربازی دا خوه بهێز بێخن و چونكو سه‌د سالا بلا هه‌ر بكه‌ین و بێژین راستیه‌كا كه‌تواری هه‌یه ئه‌و ژی ده‌وروبه‌رێن مه هه‌مو دوژمنێن كوردانه چ ب ئاوایه‌كێ راسته‌وخو یان نه راسته‌وخو هه‌ر ئێك ل گوری به‌رژه‌وه‌ندا خو سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل پرسا كوردی دكه‌ت و عیراق و سوریا ژی ئه‌وه ئه‌وا ئه‌م دبینین د چ حال دایه و ئه‌م كورد بنیاته‌كێ له‌شكه‌ریێ بهێز و موكم بو هه‌رێما كوردستانێ دا بنین ژلایێ راهێنان مه‌شقێن به‌رده‌وام .
ئایدن عینایه‌ت گوت مه پێشمه‌رگه‌یێ هه‌ی كو ره‌مزا نه‌ته‌وایه‌تی و سه‌ركه‌فتنا كوردایه‌تێ بویه ژ دیرۆكێ وه‌ره ههتا نها و نورماله ژلایێ سیاسی مه جوره‌كێ دیێ له‌شكه‌ری هه‌بن،مینا په‌كه‌كێ و په‌یه‌دێ و كو ب دیارده‌یه‌كا سرۆشتی یا سیاسی دهێته زانین و به‌س ب چاڤه‌كێ له‌شكه‌ری نه یێ سرۆشتی یه و دڤێت ئه‌م بینه ئێك و هێز و شیانێن خو بێخینه گه‌ر بو لێك نێزیك بون و ئێكگرتنه‌كا گشتی و نه‌خشه‌یێ وه‌لاتێن عه‌ره‌بی و رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست هه‌مو به‌ره‌ف گوهارتنێ یه و مانا مه ل گه‌ل سونه و شیعه‌یان یا ب زه‌حمه‌ته و ئیداره ناهێته‌كرن و ره‌وشا هه‌رێمێ ل گه‌ل نه‌خشه‌یا نویا رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست دێ یا گه‌ش و دیار بیت .
نيشاندان