NO IORG
نووترين نووچه
Twitter

132

به‌ری چه‌ند رۆژه‌كان خانمه‌ك ل گه‌ل هه‌ڤژێنێ خوه‌ ژ هۆله‌ندا گه‌شته‌ك كرن بۆ كوردستانێ ب مه‌ره‌ما سه‌ره‌دانا برایێ وێ یێ نه‌ساخ، پشتی گه‌هشتینه‌ دهۆكێ، ته‌كسیه‌ك بۆ خوه‌ گرتن كو بۆ پتر ژ جاره‌كێ ل كوردستانی َ بوون، هه‌لبه‌ت ئه‌و ڤێ گرانیێ نزانن كو ژ ئه‌نجامێ بلندبوونا بهایێن سۆته‌مه‌نی یه‌ و نه‌ك قه‌ساتیا شۆفێری له‌ورا ئه‌وان نیگه‌رانیا خوه‌ دیار بۆ شۆفێری دیاركرن، له‌ورا ئه‌وی ژی بۆ وان دیاركر كو ئه‌و پێشمه‌رگه‌یه‌ و و هه‌مان رۆژێ ژ ئه‌ركێ خوه‌ ڤه‌گه‌ریایه‌ و هێشتا چانتكا وی د سندۆقا ترومبێلێ دایه‌ و هێشتا نه‌چوویه‌ مال ناڤ زارۆیێن خوه‌ دا ب ده‌ستڤالا، چونكو ره‌وشا وان یا كێمده‌رامه‌ته‌ و خوارن تێرا زارۆیێن وی ناكه‌ت، ژ به‌ر بارودۆخێن خراب یێن كوردستان تێدا دبۆریت، ئه‌و هه‌یامه‌ك بوو نه‌زڤریه‌ مال و ل سه‌ر ته‌كسیێ شۆله‌نه‌كریه‌ وه‌كو هه‌ر جار بۆ دابینكرنا ژیانه‌كا هێژا وه‌ گۆت كو ئه‌وێ ژ خودێ رازیه‌ كو ره‌وشا وی ژ گه‌له‌ك هه‌ڤالێن وی باشتره‌ ژ ئه‌وێن هنده‌كان كو نه‌ڤیاین بزڤرنه‌ ده‌ستووردانێن بێڤه‌دانا خوه‌، چونكو نه‌شێن بچووكترین پێدڤیێن ژیانێ بۆ زارۆێن خوه‌ دابیبن بكه‌ن، له‌ورا وان خواست بمیننه‌ ل به‌ره‌ی ل شوونا هندێ كو ده‌ستڤالا بزڤرنه‌ مال، له‌ورا ئه‌وێ خانمێ شه‌رم ژخوه‌ كر و داخوازا لێبۆرینێ ژێ كر و رابوو گۆژمه‌كێ دراڤی وه‌كو ب هاریكاریا مرۆڤاتی دایێ، لێ ئه‌وی سویند خار كو ژ بلی كرێیا ته‌كسیێ زێده‌تر وه‌رنه‌گریت كو ئه‌و نه‌خوازۆكه‌ و ئه‌وی نه‌ڤێنت كه‌س خێرا پێ بكه‌ت. ئه‌ڤ چیرۆكه‌ و گه‌له‌كێن وه‌كی وێ هایدانا مه‌ دكه‌ن یان مه‌ نه‌چار دكه‌ن كو ب راوه‌ستین ل به‌رامبه‌ر هه‌ر كه‌سێ ناڤێ وی د ناڤ تۆمارا پێشمه‌رگه‌ی دا نه‌بیت و ب گه‌نده‌لی كو گه‌له‌ك یێ دووره‌ ژ خه‌بات و فیداركاریێ و ده‌رده‌سه‌ریان و ئه‌رك و ده‌وامێ و مووچێ خوه‌ وه‌ردگرن هه‌ر وه‌كو ئه‌ڤ پێشمه‌رگێ قاره‌مان، دبیت ژی پتر وه‌ربگریت، ژ به‌ر وان سالێن خزمه‌تێ یێن ب سه‌ختی بۆ دهێنه‌ نڤیسین و به‌رپرسه‌كێ ژ وی گه‌نده‌لتر دیده‌ڤانیێ بۆ دكه‌ت، ب راستی هه‌ژمارا ڤان كه‌سێن ئه‌ز ددانم خوینمێژێن پێشمه‌رگان كێمتر نینن لێ ره‌نگه‌ بگه‌هیته‌ هزاران، چونكو د راپۆرته‌كا كه‌نالێ رووداو دا ئه‌ڤ بابه‌ته‌ به‌ری چه‌ند رۆژه‌كان هاتبوو وه‌شاندن، داخۆیانیه‌كا ئه‌ندامه‌كێ لژنا نه‌زاهه‌تێ (عمر سالح) یا سه‌ر ب په‌رله‌مانی ڤه‌ دیاركر كو 100 ملیار دینار دهێنه‌ مه‌زاختن بۆ مووچه‌یێن وان كه‌سان ل هه‌ر سێ پارێزگه‌هان بێی جوداهی و ب وه‌كهه‌ڤی، هه‌ر د وێ بیاڤی دا ژێده‌ره‌كی ل وه‌زارتا ناڤخوه‌یی یا عیراقی دیاركر كو 200 هزار كه‌سێن ئاشۆپ سه‌ر ب وێڤه‌نه‌ د ناڤ رێزێن له‌شكری و ئاسایشێ دا ( ژ وان ژی كورد هه‌نه‌) مووچه‌ سالانه‌ ب ملیاران دهێنه‌ مه‌زاختن، وه‌رن ئه‌م هزر بكه‌ین هه‌كه‌ ئه‌ڤ دراڤه‌ ب تنێ بهێنه‌ پارڤه‌كرن ل سه‌ر پێشمه‌رگێن دروست دێ ژیانا وان یا چاوا بیت خۆش و ته‌نا؟
خۆیایه‌ كو ئێك ژ وان ئه‌گه‌رێن سه‌ره‌كی یێن حزبان، خۆیایه‌ كو ئێك ژ وان ئه‌گه‌رێن سه‌ره‌كی یێن ڤێ سیاسه‌تا گه‌نده‌ل برێڤه‌دبه‌ن، بۆ هندێ یه‌ كو هه‌ژماره‌كا مه‌زنتر ژ لایه‌نگیر ده‌نگده‌ران بده‌ستڤه‌بینن و ئه‌ز یا پشتراستن كو هنده‌ك حزب هه‌نه‌ پێدڤی راكێشانا ده‌نگده‌ران نینه‌ چونكو دیرۆك و خه‌باتا وان تێرا هه‌یه‌ كو پرانیا جه‌ماوه‌ری لێ خرڤه‌ببن و هه‌كه‌ ره‌ڤین و رووۆكه‌فتن و ساڕیه‌ك هه‌بیت، مسۆگه‌ر پتریا جاران ژ به‌ر ڤێ گه‌نده‌لیێ یه‌ ئه‌وا دهێته‌ كرن، له‌ورا بلا پێداچوونه‌كێ د سیاسه‌تا خوه‌ دا بكه‌ن، هه‌كه‌ ئه‌و ڤان كه‌سێن ئینتیهازی ژ ده‌ست بده‌ن، ل شوونێ دێ هزاران سه‌رفه‌مه‌ندان بده‌ستڤه‌ئینن، دێ وان كه‌سان بده‌ستخوه‌ ئێخن یێن دبنه‌ پشتا وان و هه‌ر كه‌سێ پاراستنا كوردستانێ ب خوین و گیانێ خوه‌ بكه‌ت، دا كو مافێ خودانێ بده‌ینێ و كه‌سێن گه‌نده‌ل رسوا بكه‌ین هه‌تا هه‌تایێ چونكو پشتی روودانێن دووماهیێ یێن بۆ سه‌لماندین كو بێی پێشمه‌رگه‌ی ئه‌م چو نائینین، پێدڤیه‌ ل سه‌ر مه‌ ئه‌م ڤێ خینمێژیێ نه‌هێلین.
و: ئه‌ڤرۆ

91

راستی حه‌تا ئه‌ڤرۆژی هژماره‌ك سیاسه‌تمه‌دارێن كوردستانێ و هنده‌ك چاڤدێرێن سیاسیێن كورد و بیانی ب چاڤه‌ك پر ژ گومان سه‌حدكه‌نه‌ هه‌ڵوێستێن سیاسیێن ئه‌نقه‌ره‌ و د ناڤ شرۆڤه‌كرنه‌كا پر ژ دوودلی و رارایی دا دژین و نكارن ب دروستی ڤه‌رێژ و مه‌ره‌مێن نه‌رمه‌ دپلوماسییه‌تا توركیا بزانن و سه‌ره‌داڤێن ئارمانجێن وان بده‌ست بینن، لێ ده‌مێ هزرێن خوه‌ ل ئه‌وان پێنگاڤێن كو حكومه‌تا داود ئۆغلۆ ژ نشكاڤه‌ دهاڤێت دكه‌ن، دوچاری هنه‌ك راستیان دبن كو نه‌ دكارن رابگه‌هینن و نه‌ دشێن ڤه‌شێرن، له‌ورا ژ بۆ ب ده‌ست ڤه‌ئینانا نیڤ ئه‌نجامه‌كێ كۆمه‌كا شرۆڤه‌ و پێشنیار و مه‌گرتییان ته‌خمین دكه‌ن و د ناڤبه‌را بێده‌نگیێ و چاڤدێریێ و ژ ڤانداریێ دا ته‌ڤنێ خوه‌ ڤه‌دده‌ن. بۆ نموونه‌ د بیاڤێ پرۆسه‌یا ئاشتیێ دا حوكمه‌تا ئه‌ردوغان – ئۆغلۆی ب دوو پیڤه‌رێن جودا و دوو رووبه‌رێن جودا پرۆژه‌ و نه‌خشه‌رێكێن خوه‌ پێشكێش دكه‌ت. سیاسه‌ت و پرۆسه‌یا شه‌ر و ئاشتێی ل باكۆرێ كوردستانێ گه‌له‌كا جودایه‌ ل گه‌ل دپلۆماسیه‌تا ئاشتێی و پێكڤه‌ژیانا ئابووری و پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن گه‌ل و میلله‌تێن ده‌ڤه‌رێ. ل دوف دیتنا مه‌ داود ئۆغلۆ سه‌رۆك وه‌زیرێن توركیا ده‌مه‌ك درێژه‌ دخوازیت باشۆرێ كوردستانێ، ئانكو حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ زێده‌تر خوه‌ ب فه‌لسه‌فه‌یه‌ك ئابووری و ئایدیالۆژیه‌ك ئیكۆنۆمیست گرێ بده‌ت، نه‌وه‌ك ناسیونالیزما نه‌ته‌وه‌یی و پان كوردستانیزم، له‌وا ده‌مێ بنگه‌ه و په‌یامێن ده‌وله‌تبوون و سه‌رخه‌بوونێ ژ لایێ سه‌ركردایه‌تیا بزاڤا رزگاریخوازا كوردستانێ دهێته‌ قایم كرن و هه‌وڵێن ئازادبونێ تێن راگه‌هاندن، توركیا ژ پان ئیسلامیزیما خوه‌ پوشمان دبیت و ئه‌و ژی ناسیونالیزمانه‌ پێكوڵا سفركرنا پرۆبلێمێن و وه‌ڵاتێ خوه‌ ل گه‌ل ده‌وروبه‌ر و جیهانێ دده‌ت. حوكمه‌تا توركیا دخو+ازیت ل باكۆرێ كوردستانێ چه‌ك و بزاڤا چه‌كداری بهێت یاساغ و حه‌رامكرن ، خونیشاندان و راگه‌هاندنا سه‌رخه‌بوونا باژێرڤانی و كارگێریا گوند و باژێركان و دامه‌زراندنا دادگه‌هێن خوه‌ جهی بهێنه‌ راوه‌ستاندن و ته‌ڤایا پارت و رێكخراوێن سیاسی و چه‌كداریێن باكورێ كوردستانێ بهێنه‌ چه‌ككرن و ئێدی حه‌تا حه‌تا شه‌ر بهێته‌ حه‌رامكرن . لێ به‌لێ ل باشۆر هه‌ر هه‌می ئارامی و سه‌قامگیری و ئاشته‌ڤایێ دخوازن و هه‌وڵ دده‌ن پیترۆلیزما باشۆرێ كوردستانێ ژ بۆ سه‌روه‌ری و سه‌رخوه‌بوون و ده‌وڵه‌تبوونا كوردان بهێته‌ مه‌زاختن. رۆژا ئینیا بووری به‌رێز داود ئۆغلۆ نڤێژه‌كا ب جماعه‌ت ل پایته‌ختێ هه‌رێما كوردستانێ ل باژێرێ هه‌ڤلێرێ ل گه‌ل حه‌شامه‌تا خه‌لكێ هه‌ڤلێرێ ئه‌نجامدا و راگه‌هاند كو كوردستان و هه‌ڤلێر بۆ توركیا هێلێن سوورن و وه‌كی توركیا دهێنه‌ پاراستن. سه‌ره‌دانا به‌رێز داود ئۆغلۆی بو عیراق و هه‌ڤلێرێ و ئه‌نجامدانا نڤێژا جومعێ ل مزگه‌فتا جه‌لیل خه‌یاتی ل هه‌ڤلێرا پایته‌خت، تنێ په‌یامه‌ك نینه‌ بو كوردان، به‌لكی كه‌پسول و ده‌رمانه‌كێ ئارامبه‌خشه‌ و هه‌یام هه‌یام ئه‌م پێدڤینه‌ نه‌فه‌س و گیانێ كوردینیێ پێَبپارێزین.

ئه‌ڤرۆ:

دەزگەھێن ساخلەمیێ ل ھەرێما کوردستانێ ل دۆر بەلاڤبوونا نەخۆشیا ئیبۆلا ھوشداریێ ددەنە وەلاتیان و ئیماژە ب ڤێ چەندێ دکەن، کو نەخۆشیا ئیبۆلا مەترسی بۆ سەر ساخلەمیا وەلاتیان ھەیە، د ڤی واری دا بەرپرسەکێ وەزارەتا ساخلەمیێ دبێژیت “ب رێیا وەلاتێن ھەڤسنور ڤایرۆسا ئیبۆلا دێ ھێتە ڤەگوھاستن بۆ ھەرێما کوردستانێ”.
دکتۆر سامان بەرزنجی رێڤەبەرێ گشتیێ ساخلەمیا پارێزگەھا ھەولێرێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر، نەخۆشیا ئیبۆلا نەخۆشیەکا مەترسیدارە و گۆت “پێدڤیە ل ھەرێما کوردستانێ گرنگی ب ڤێ نەخۆشیێ بھێتەدان و خوە بپارێزێن و دڤێت رێنمایێن خۆپاراستنێ بھێنە بەلاڤکرن و مە چەند لیژنەیەک بۆ ڤێ مەرەمێ پێک ئیناینە، چونکە ئەم ھەڤسنورین دگەل چەندین ولاتان کو ئەڤ نەخۆشیە تێدا یا بەلاڤە و یا فەرە بەڕەڤانیێ ژ خوە بکەین”.
دکتۆر سەیفەدین محیەدین، شەھرەزایێ نەخۆشیێن ڤەگوھاستی گۆت “نەخۆشیا ئیبۆلا زۆرا مەترسیدارە و ھەتا نوکە ل چەندین وەلاتێن ئەفریقا ناڤین و ئەفریقا باشوور بەلاڤ بوویە و نێزیکی پازدە ھزار کەس تووشی ڤایرۆسا ئیبۆلا بووینە و پێنج ھزار کەسێن دی ژی ب ڤێ نەخۆشیێ گیانێ خوە ژ دەست داینە، لەوڕا پێدڤیە حوکمەتا ھەرێمێ و لایەنێن پەیوەندیدار پتر گرنگیێ بڤێ نەخۆشیێ بدەن و وەلاتی بھێنە ھشیارکرن و دەرمان و پێدڤیێن نۆشداری بھێنە بەرھەڤکرن بۆ ھەر حالەتەکێ نەچاڤەڕێکری”.

84

هنده‌ك به‌لگه‌نامه‌یێن ئه‌مریكی یێن ژ لایێ رۆژناما “هارتس” یا ئیسرائلی ڤه‌ هاتینه‌ به‌لاڤكرن دیاركر كو ل 3 مایۆ /ئه‌یارا 1973 عاهلێ ئوردونی یێ وه‌غه‌ركری موخابه‌راتێن ئه‌مریكی هۆشداری كرن ژ هه‌بوونا رووبرووبوونێن له‌شكری یێن مه‌زن ل رۆژهه‌لاتا ناڤین، ئاماژه‌ دا كو هنده‌ك هێزین ژ جه‌زائیر و سودانێ، دێ گه‌هنه‌ مسرێ و هه‌ر وه‌سا ژی هنده‌ك هێزێن مه‌غربی، دێ گه‌هنه‌ سووریێ، دیسا فرۆكێن میراج یێن لیبی ئه‌ڤرۆ ل مسرێنه‌، هه‌ر دیسا هنده‌ك هێزێن عیراقی یێن مه‌زن یێن ل سه‌ر توخیبێن ئوردونی یێن عیراقی، عیراقیان خواستن كو هنده‌ك فرۆكێن شه‌ڕی بداننه‌ ئوردونێ، كو دێ هێنه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ گۆره‌پانه‌كا دیتر”. دیسا به‌لگه‌نامه‌یان زێده‌كرن كو “شاه حوسێنی ل رۆژا 25 سیپته‌مبه‌ری/ئیلۆنا 1973ز، پێزانێن تیروته‌سه‌ل ڤه‌گوهاستبوون ل دۆر شیانێن سووری و مسریان بۆ ئه‌نجامدانا هێرشه‌كا له‌شكری هه‌روه‌سا ژی هنده‌ك قه‌بارێن مه‌زن ژ كه‌لوپه‌لێن له‌شكری یێن سۆڤیتی، كو د ناڤدا مۆشه‌كێن ئه‌رد ـ ئه‌سمان هاتنه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ سووریێَ، دیسا ژی شیان هه‌یه‌ كو مسری ده‌سپێشخه‌ریێ بكه‌ن بۆ ئوپه‌راسیۆنه‌كا له‌شكری ل دژی ئیسرائیلێ، دوور نینه‌ ژی سووریی ده‌ست ب ئۆپه‌راسیۆنێ بكه‌ن، هه‌ر وه‌سا مسری ب ب درێژیا هێلێن كه‌نالی دگه‌هنێ”. دیسا “هارتس” دبێژیت كو راپۆرتێن شاه حسێنی گه‌هشتنه‌ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ ئه‌مریكی هنری كیسنجه‌ر و ل گه‌ل بالیۆزێ ئیسرائیلی یێ وی سه‌رده‌می (سمحا دینیتس)، ئه‌وێ ته‌كه‌ز كری كو ئه‌وی پێزانینێن وه‌كهه‌ڤ هه‌نه‌ دنیگه‌رانن ئاماژێ دده‌ن ب هه‌بوونا رۆله‌كێ ناڤه‌ندی بۆ سووریان ب لڤینه‌كا له‌شكری ل ده‌مێ داهاتی و ئه‌وان به‌رهه‌ڤیێن خوه‌ ده‌ستپێكرینه‌. ئێزگه‌هێ ئیسرائیلی به‌لگه‌یه‌ك ژ ئه‌رشیفێ عبری چه‌ندیا هێزا په‌یوه‌ندیێ دیاركربوو د ناڤبه‌را كیانێ سه‌هیۆنی و شاه حوسێن بن ته‌لالی شاهێ ئوردون دا، و ئه‌و هاریكاریا د ناڤبه‌را هه‌ردو ئالیان دا هاتیه‌ كرن.
ئێزگه‌هی دیاركربوو كو بۆ جارا ئێكێ یه‌ سێ به‌لگه‌یێن نهێنی هاتینه‌ ڤه‌دیتن گرێدای هێرشێنه‌ ئه‌وا سێ كه‌سان ژ له‌شكرێ سۆرێ یابانی ئه‌نجامدای ل شه‌ڤا سیهی مایۆ/ئه‌یارا سالا 1972ز ل فرۆكخانا له‌د كو تێدا پتر ژ 25 ئیسرائیلی هاتبوونه‌ كوشتن و 80 یێن دیتر بریندار بوون. ئێزگه‌هی گۆت:” ئێك ژ به‌لگه‌ییان راستیا په‌یوه‌ندیا خورت دیاركر د ناڤبه‌را شاهنشیما ئوردونی یا هاشمی كو هینگی حسێن بن ته‌لال شاهێ وێ بوو و حوكمه‌تا “ئیسرائیلی” كو سه‌رۆكا وێ گۆلدا مائیر بوو دا، ئاماژه‌ ددا كو شاه حوسێنه‌ ئه‌و فه‌رماندێ عه‌ربه‌ی یێ ب تنێ كو ئه‌خنه‌ ل هێرشێ كری، سه‌ره‌رای وی شه‌ڕێ د ناڤبه‌را ئیسرائیلێ و ده‌وله‌تێن عه‌ره‌بی دا ل وی ده‌می و داگیركرنا سینائێ و هنده‌ك ئه‌ردێن دیتر. دیسا دیار كر كو شاه حسێن برۆسكه‌كا به‌هیداریێ یا دیتر ل وی ده‌می هنارتبوو، تێدا ته‌كه‌زیا خوه‌ ل ون په‌یوه‌ندیێن ستراتیژی دكه‌ت د ناڤبه‌را هه‌ردو وه‌لاتان دا، دیسا وێ نامێ ئه‌و هاریكاریا هه‌ڤپشك یا د ناڤبه‌را هه‌ردویان دا ئاماژه‌ دابوویێ بۆ رووب رووبوونا وی تشتێ هاتیه‌ سالۆخه‌تكرن ب “تیرۆرا فه‌لستینی”. دیسا ژی دیاركر كو شاه حوسێنی د ناما خوه‌ دا گۆتبوو ” ئه‌زێ حێبه‌تی بووین ژ وێ كوشتارا دژوار یا ل فرۆكخانا ئه‌لد هاتیه‌ بجهئینان، چونكو هه‌ستێن مه‌ دهه‌ڤپشكن ل به‌رامبه‌ر وان قوربانیان و خێزانێن وان، خودێ سه‌برێ بده‌ته‌ وان ده‌رباره‌ی ڤێ نه‌رگه‌ساتێ”، پاشی ئه‌وێن ل پشت ئۆپه‌راسیۆنێ وه‌سفكرن كو ئه‌ون هێزا خرابناك ل ده‌ڤه‌رێ و فه‌ره‌ هاریكاری بهێته‌ كرن ل گه‌ل ئیسرائیلێ ژ پێخه‌مه‌ت نه‌هێلانا تیرۆرێ. هینگی رۆژناما “یه‌دعۆت ئه‌حرۆنۆت” به‌ری چه‌ند ساله‌كان دیده‌ڤانیا گۆلدا مائیر دیاركربوو د لیژنا لێكۆلینا فه‌رمی دا ل شه‌رێ ئكتۆبه‌رێ/چریا ئێكێ ل سالا 1973ز، ته‌كه‌ز كربوو كو هنده‌ك پێزانین مابوونه‌ دڤه‌شارتی حه‌تا نها ل دۆر دیدارا وێ بۆ شاهێ ئوردونی حسێنی ئه‌وێ هایداریا وێ كری ل وی ده‌می كو سووریی و مسر خوه‌به‌رهه‌كی شه‌ره‌كی دكه‌ن لێ ئه‌وێ خوه‌ د وێ هوشداریكرنا ئاشكرا یا شه‌ری نه‌گه‌هاند.
ل دووماهیێ ژی سه‌رۆك وه‌زیرێن ئوردونی عه‌بدولا ئه‌لنسۆر گۆت كو په‌یوه‌ندیێن ئوردنی یێ ئیسرائیلی بریاره‌كا سه‌روه‌ریی یه‌، دیسا ئاماژه‌ دا كو برینا وێ پێدڤی ب نه‌هێلانا په‌یمانا ئاشتیێ یا ئوردنی یا ئیسرائیلی یه‌ ئه‌وا جڤاتا ملله‌تی بریاردایی. دیسا نسۆری د دیالۆگه‌كا ل گه‌ل كه‌نالێ ئه‌لجه‌زیره‌ دا زێده‌كر ـ وه‌كو به‌رسڤه‌ك ل سه‌ر ده‌نگدانا جڤاتا نوونه‌رێن ئوردونی بۆ ده‌رئێخستنا بالیۆزێ ئیسرائیلی ژ عومان ـ كو ئه‌و رێز و رێزلێنانا رۆلێ جڤاتێ دگریت، لێ رۆلێ وی “ته‌شریعی چاڤدێری یه‌.
1. په‌یوه‌ندیێن مه‌غربی ئیسرائیلی
ئه‌و په‌یوه‌ندیا گه‌رم و دیرۆكی یا مه‌غرب و ئیسرائیلێ كۆمڤه‌دكه‌ت بۆكیانێ شه‌هیۆنی ئه‌و ژی ب رێیا یه‌هۆدیێن مه‌غربی ئه‌وێن رێژه‌كا نه‌ ل به‌رچاڤ پێكدئینیت ژ جڤاكێ ئیسرائیلی ل فه‌لستینا داگیركری چونكو پله‌یێن گرنگ وه‌ردرگرن د رێڤه‌برینا كیانێ ئیسرائیلی دا، چونكو پرانیا تاوانبارێن سه‌هیرنی و ئاكنجییان ژ نه‌ژادێن مه‌غربینه‌، هنده‌ك تاخ هه‌نه‌ ل ئیسرائیلێ ب ناڤێ شاهێ مه‌غرب حه‌سنێ دویێ و ئه‌ڤ په‌یوه‌ندیه‌ گه‌هشته‌ راده‌كی ل ده‌مێ مرنا شاهێ مه‌غرب یێ پێشین كو ل ئیسرائیلێ پووله‌كا پۆسته‌كی ده‌ركه‌فت وێنه‌یێ ئه‌لحه‌سه‌ن یێ دویێ تیدا بوو ل ده‌مێ جه‌نازا ئه‌ڤێ دووماهیێ سه‌ركردێن كیانێ سهیۆنی یێن ل رێوه‌رسمان و به‌ری هه‌میان ژی تاوانبارێ شه‌ری ئیهۆد باراك بوو و مه‌غرب مفایی ژ ڤێ په‌یوه‌ندیێ دبنیت ب رێیا پشته‌ڤانیا لۆبیێ سه‌هیۆنی ل ئه‌مریكا و پشته‌ڤانیا وی بۆ داگیركرنا وی بۆ بیابانا رۆژئاڤایێ. هێشتا ژی ل مه‌غربێ یه‌هۆد ماینه‌ كو شیره‌كارێ شاهێ مه‌غرب محه‌مه‌دێ شه‌شێ یه‌هۆدیێ ئه‌ندری یه‌ ئه‌زولایی یه‌، یه‌هۆدیان ل مه‌غربێ چاڤدێریه‌ك وپشته‌ڤانیه‌كا زێده‌تر ژ مه‌غربیان بخوه‌ هه‌یه‌، ئه‌ڤه‌ هه‌می دهێته‌ روودان ل شاهنشینا ئه‌میر ئه‌لموئمنین. چه‌ندی مه‌غرب جهێ دانانا پیێن ئیسرائیلێ بیت ل وه‌لاتێن مه‌غربا عه‌ره‌بی، كو په‌سنینا په‌یوه‌ندیێن خوه‌ دكه‌ت. گه‌له‌ك چیڤانۆك هه‌نه‌ به‌حسێ په‌یوه‌ندیێ دكه‌ن كو ئێكسه‌ره‌ ب وێ ڤه‌ یان ب ئاژانسێ ڤه‌ د ناڤبه‌را رژێما مه‌غربی ل سه‌رده‌مێ ئه‌لحه‌سه‌نێ دویێ و ئیسرائیلێ دا. هه‌لویست گه‌له‌ك نه‌هاته‌ گوهۆرین ل سه‌رده‌مێ شاهێ نها محه‌مه‌دێ شه‌شێ، چونكو گومانا شیره‌تكارێ خوه‌ ئه‌ندرێ ئه‌زۆلای دكه‌ت كو ئه‌و سیخوره‌كێ ئیسرائیلی یه‌ ل نیڤا كۆچكێ ل ده‌سپێكا 2012. نڤیسه‌رێ فه‌ره‌نسی جاكۆب گوهین، ئه‌و ژی یه‌هۆدی یه‌ ژ نه‌ژاده‌كێ مه‌غربی ناڤداره‌ ب نڤیسینێن خوه‌ یێن دژی سه‌هیۆنیه‌تێ، گۆتاره‌ك نڤیسبوو ل سه‌ر بیرهاتنێن خوه‌ یێن كه‌ساتی گێله‌شۆیه‌ك په‌یداكربوو نه‌یا چاڤه‌رێكری ل مه‌غرب. كۆهینی دیاركر كو شیره‌تكاره‌كێ هه‌رو سه‌رده‌مان ل گه‌ل شاهێ مه‌غربێ یێ وه‌غه‌ركری ئه‌لحه‌سنێ دویێ، هێشتا ژی نها شیره‌تكارێ شاهێ نوكه‌ محه‌مه‌دێ شه‌شێ یه‌، ل هه‌مان ده‌می سیخۆره‌كێ ئیسرائیلی یه‌

ئه‌ڤرۆ:

ژ بەر نەبوونا ئاڤاھیێن پێدڤی حکومەتا ھەرێما کوردستانێ سالانە کوژمەکێ زورێ پارەیی بۆ ب کرێگرتنا بەشێن ناڤخوویی دمەزێخیت ، ئەڤ سالە ژ بەر قەیرانا دارایی کارتێکرنێن نەرێنی لسەر کرێگرتنا بەشێن ناڤخویی کریە و بزەحمەت ئوتێل و موتێل ئاڤاھیێن خوە دکەن بەشێن نافخویی.

کیڤی حسێن رێڤەبەرێ بەشێن ناڤخوی ل پەیمانگەھا تەکنیکی کارگێری دھوک دیارکر کو قەیرانا ئابووری کارتێکرن د کرێگرتنا بەشێن نافخویی کریە و بو ئەڤرۆ گۆت : ( نھا ئەم ب ھەڤکاریا گەنجینەیا دھوک و باژێرڤانیا دھوک یێ ھەموو بزاڤان دکەین بەری کو قوتابیێن قوناغا ئێکێ بھێن ئاریشەیێن کرێگرتن و ئاکنجیکرنا قوتابیان نەھێلین ، بەلێ وەسا دھێت چاڤەرێکرن کو دەستکەفتنا ئوتێل و موتێلان یا ب زەحمەت بیت ژ بەرکو نھا ھەموو یان بێژین پرانیا ئوتێل و موتێلا ئاوارە ب کرێ تێدانە و ئەڤ یەک ژی د دەمەکێ دایە کو حکومەتا ھەرێما کوردستانێ وەکو پێدڤی چوو ئاڤاھیێن تایبەت بوو بەشێن نافخویی نینن )
کیڤی گوت ژی : ( سەرەدەریا پرانیا ئوتێل و موتێلان دگەل مە بابەتەکێ بازرگانی یە و نھا ھندەک ژ وان ئوتێل و موتێلێن سالێن بوری ئاڤاھیێن خوە ب کرێ دابوونەڤ مە ، نھا ئاڤاھیێن خوە ژ مە وەرگرتینە و داینەڤ ھندەک جە و کەسێن دن ب کرێ کو ئەڤ یەک ژی زیانێ ل بەشێن نافخویی دکەت ب تایبەتی پشتی ب دوماھی ھاتنا گرێبەستێ )
رێڤەبەرێ بەشێن نافخوی ل پەیمانگەھا تەکنیکی کارگێری دھوک دیارکر ژی کو سالانە حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ١٠٠ ملیون دیناران بتنێ بو بەشێن نافخویێن پەیمانگەھا مە د مەزێخیت و زێدەتر گۆت : ( پێدڤی یە حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ھزرێ د ئاڤاکرنا بەشێن نافخویی دا بکەت نەک ب کرێگرتنا ئاڤاھیان ، و دڤێت حکومەت سیاسەتا خوە بگوھۆریت و شوونا کرێ ئاڤاھیان درۆست بکەت و ئەز باوەرم دوو سێ سالەکان دێ پێدڤیێن بەشی َنافخویی دابین کەت سەرەرایی کو دێ بەشێن نافخویی بوو مینن ڤە و بوو قوتابیان ژی دەستخوشترە و کەلوپەلێن سالانە ئەم بوو بەشێن ناڤخویی دکرین دێ باشتربیت و پاراستن ژی دێ لسەر ھێتەکرن )
کیڤی حسێن ل دور رەوشا ئەڤ سالەیا بەشێن ناڤخویی و ئاوارەیان گۆت : ( مە ئەڤ سالە ژلایێ ئەمنیەتێ ڤە بەرنامەیەکێ بەرفرەە دانایە بۆ پاراستنا سەرو مالێ قوتابیان ب تایبەتی بەشێن ناڤخویێن کچان ژ بەرکو رەوشتا کوردستانێ نھا د شەرەکێ دژوارێ دژی تیرورێ د بووریت و ھژمارەکا زورا ئاوارەیان نھا ل کوردستانێ ھەیە کو بیت تا رادەیەکێ مەترسیێ بکەت سەر قوتابیان ، و ژلایەکێ ھەتا رێژەیا قوتابیێن ئەڤ سال دیارنەبوویە کا چەندە ئەم نووزانین پلانا خوە بدانین و دھێتە پێشبینیکرن ژی کو ئەڤ سال قوتابیێن شنگال و موسل بھێنە سەر یێن دھوکێ )
راگرێ پەیمانگەھا بەردەرەش:

 

ئه‌ڤرۆ نیۆز، سالار دۆسكى:

ئه‌ڤرۆ نووچێ وه‌غه‌ركرنا سترانبێژا لوبنانى یا بناڤ و ده‌نگ سه‌باح ل سه‌رانسه‌رى جیهانێ هاته‌ به‌لاڤه‌كرن و لدووڤ راگه‌هاندێن وه‌لاتێ لوبنانێ كو هاتینه‌ به‌لاڤه‌كرن، هونه‌رمه‌ندا ناڤبرى دژیێ خوه‌ دا (13) مێركرینه‌ ئانكو(13) جاران شووكریه‌.
ناڤێ وێ یێ دورست( جانێت جرجى) به‌رنیاس ب (سه‌باح) دیسا دهاته‌ نیاسین ب (شحروره‌) ئێكه‌م جار شووكرى ل سالا 1944 كو ژیێ وێ 19 سال بوون، پێنچ سالا دگه‌ل ما و دو زارۆ ژێ هه‌بوون، ل سالا 1950 شووكره‌ ڤه‌، پشتى چه‌ند هه‌یڤان جودابوون، ل سالا 1952 شووكره‌ ڤه‌ ب مۆزیكژه‌نه‌كى، چوار سالان ما دگه‌ل دا، كچه‌ك ژێ هه‌بوو، ل سالا 1960 شوو ب بێژه‌ره‌كێ مسرى كر و پشتى سێ هه‌یڤان جودابوو ڤه‌، ل سالا 1967 شوو ب هونه‌رمه‌نده‌كى كر و پێنچ هه‌یڤان ما دگه‌ل دا، ل سالا 1968 شوو كره‌ ڤه‌ ، بتنێ هه‌یڤه‌كێ ما دگه‌ل دا، پاشان ل سالا 1969 شوو كره‌ ڤه‌، ل سالا 1971 شووكره‌ ڤه‌ و بتنێ دو سالان ما ل گه‌ل دا، ل سالا 1986 شووكره‌ ڤه‌ و 17 سالان دگه‌ل ژیا و ئه‌ڤه‌ درێژترین كه‌س بوو دگه‌ل ژیایى، ل سالا 2004 په‌یوه‌ندیێن ئه‌ڤینى دگه‌ل گه‌نجه‌كێ 25 سالى كرن و شوو پێ نه‌كرن، دیسا ل سالا 2009 نووچێ په‌یوه‌ندیێن سه‌باحێ ل گه‌ل گه‌نجه‌كى هاته‌ به‌لاڤه‌كرن و شوونه‌كر. جهێ ئاماژه‌كرنێ یه‌ كو هونه‌رمه‌ندا لوبنانى سه‌باح ب درێژاهی یا ژیێ خوه‌ كو 83 سالان ژیایه‌ 3000 ستران هه‌بوون و پشكدارى 83 فلمێن مسرى و لوبنانى دا كریه‌ و 27 شانوگه‌ریان.

217

ئه‌ڤرۆ نیۆز، سالار دۆسكى:
درامایه‌كا توركى یا هونه‌رمه‌ندێ بناڤ و ده‌نگ موهه‌نه‌د ل سه‌رانسه‌رى وه‌لاتێ توركیان هاته‌راوستاندن و لدووڤ ده‌نگۆباسان هاتیه‌ دیاركرن كو ژ سه‌ده‌ما نه‌بوونا بینه‌رى دراما هاتیه‌ راگرتن.
كه‌نالێ ستارێ توركى پشتى 22 خه‌له‌كه‌ په‌خشكرین، دراما توركى kurt seyt ve shura ژ په‌خشینێ راوستاند، ئه‌ڤه‌ ده‌مه‌كى دایه‌ كو ئه‌كته‌رێ بناڤ و ده‌نگێ توركى(كیفانج تالیوجى) یێ ب (موهه‌ند) به‌ر نیاس رۆله‌كێ هه‌ره‌ باش تێد دیت، لدووڤ گۆتنا شاره‌زا ڤێ چه‌ندێ كارتێكرن ل سه‌ر به‌رنیاس بوونا ئه‌كته‌رێ ناڤبرى گرتیه‌.
جهێ ئاماژه‌كرنێ یه‌ كو دراما ناڤبرى به‌حسێ چیرۆكه‌كا ئه‌ڤینى دكر دنازبه‌ر ئه‌فسه‌ره‌كێ سه‌ربازیێ توركى دا و كچه‌كا رۆسى دا.

ژبه‌رترس وشه‌رێ داعه‌ش نه‌شیا سه‌رسالا زه‌لامێ خوه‌ ل شنگالێ ب گێریت له‌ورا ژنه‌چارى یاخوه‌ پاران ده‌ین دكه‌ت وسه‌رسالا زه‌لامى خوه‌ دقوتابخانه‌كى ڤه‌دگێریت وهه‌موو ئاواره‌ێن وێ قوتابخانێ مهڤان دكه‌ته‌ نان خوارنێ، ژنه‌كادى یا ئاواره‌ خواست ودبێژیت: خوه‌زى داعه‌ش وه‌ك حه‌له‌بچه‌ ل ئێزدیان كربا كه‌س ژوان نه‌مابا ساخ به‌س كچ وژن دگه‌ل خوه‌ نه‌ بربان چونكو ناموس گه‌له‌كه‌

ئه‌ڤرۆنیۆز، هه‌رهین محه‌مه‌د:
ژنه‌كا دانعه‌مربناڤێ ئه‌مشێ پیسو، چیرۆكا زه‌لامێ خوه‌ ڤه‌گێرا كاچه‌وان ل شنگالێ مر وگۆت: به‌رێ ده‌ه هه‌یڤانه‌ زه‌لامێ من مریه‌ كو ژیێ وى حه‌فتێ سالبوون ب نه‌خوشیا په‌نجه‌شێرێ مریه‌ زه‌لامێ نه‌دزانێ ئه‌ڤ نه‌خوه‌شیه‌ ل ده‌ڤ هه‌یه‌ لێ مه‌ گه‌له‌ك جاران بریه‌ نوشدارێن موسل لێ چ مفا تێدا نه‌بوو زه‌لامێ من گه‌له‌ك ل ده‌ڤ من یێ بها بۆ له‌وا من پاره‌ ده‌ین كرن ومن سه‌رسالا وى ل ڤێ قوتابخانێ دا ومن هه‌موو خه‌لكێ ڤێ قوتابخانێ مهڤان كرن و هه‌روه‌سا ده‌مێ مرى ژی من گه‌له‌ك سه‌رێن په‌زى ب خێرا وى دان مرادێ كورێ ئه‌مشێ ژی گۆت: من بابێ خوه‌ گه‌له‌ك جارا دبره‌ ده‌ڤ نوشداران من ژی دزانى ئه‌ڤێ نه‌خوشیێ چ ده‌رمان بۆ نین، به‌لێ چوینه‌ نوشدارا ژبه‌ر بابێ من چونكو هه‌تا مرى ژی نه‌دزانى نه‌ خوشیا په‌نجه‌شێرى یا هه‌ى لێ ئه‌ڤرۆ ده‌یكامن را بوویه‌ ب چێكرنا زاده‌كێ به‌رڤره‌ ه بۆ هه‌موو ئاواره‌ ێن ڤێ قوتابخانێ مهڤان كرن كورێ ئه‌مه‌مشێ هشتاژى گۆت: گه‌له‌ك یا ڤه‌ره‌ سه‌رسالێن مریان بده‌ین چونكو به‌رى هینگێ مالا مه‌ ب نهار بوون جلكین ره‌ش دكرنه‌ به‌رخوه‌ هه‌روه‌سا جه‌ژن ژی نه‌دكر لێ پشتى دایكا من سه‌رسالا بابێ من داى نوكه‌ ئه‌م دشێین جلكێن ره‌ش نه‌كه‌ینه‌ به‌رخوه‌ خه‌لك نه‌شێن لومه‌ى مه‌بكه‌ن
هه‌رل هه‌مان قوتابخانه‌ ژنه‌كا دانعه‌مر بناڤێ گه‌ورێ قاسم ئاكنجیه‌ دقوتابخانا جیهان چیروكاخوه‌ ڤه‌گێران كاچه‌وان قورتال بووینه‌ ژده‌ستێ چه‌كدارێن داعه‌ش وچ رۆیدان ل سه‌رى چیاى دیتینه‌ وگۆت: ده‌مێ چه‌كدارێن دعه‌ش ب سه‌ر شنگالێ دا گرتى ده‌مژمێر دوى شه‌ڤ بۆ مه‌ نه‌شیا چ تشتان دگه‌ل خوه‌ ببه‌ین بتنێ مه‌ رحا مرۆڤان قۆرتالدكرمه‌ نه‌شیا پارێن خوه‌ ژی دگه‌ل خوه‌ ببه‌ین وهه‌ركورێن من تورمبێلا خوه‌ یا تایبه‌ت هه‌بوو، چه‌كدارێن دعه‌ش هه‌موو تورمبێلێن مه‌ تى ئین تى كرن وپه‌قاندن و حه‌فت شه‌ڤ وحه‌فت رۆژان ئه‌م ب پیان چووین ده‌مێ مه‌قه‌ستا چیاى كرى ل وى رێ چ خارن وڤه‌خارن نه‌بۆ دو زاروێن تیێ من ژبرسادا مرن هه‌روه‌سا گه‌له‌ك دانعه‌مرین دى مربوون وه‌سا مان چ ئامیره‌ نه‌بۆن وان ب ڤه‌شێرین ده‌مێ هاتینه‌ ژسه‌رچیاى هاتینه‌ خار من پێچكه‌ك دیت زاروكه‌كێ ساڤا دناڤ دابوو من گه‌له‌ك حه‌ز دكر وى دگه‌ل خوه‌ بینم لێ ئه‌و زاروك مربۆ، هێزین یه‌په‌كێ گه‌له‌ك هاریكاریا مه‌كرن وخارن وئوتومبێل بۆ مه‌فریكرن بیكامن دگه‌ل مه‌بۆ ئه‌و سێ هه‌یڤ بۆ یا ب دووگیان بیكامن دو سێ جاران خوه‌ دتورمبێلێ دا هاڤێت زاروكێ وى دزكى دا مر هه‌تا گه‌هشتینه‌ باژیرێ دهوكێ نوشداران نشته‌گه‌رى بۆكر زاروكێ وێ یێ مرى ژزكى ئیناده‌ر
گه‌ورێ هشتاژى گۆت: خوه‌زى داعه‌ش وه‌ك حه‌له‌بچه‌ ل ئێزدیان كربا كه‌س ژوان نه‌مابا ساخ بتنێ كچ وژنێن مه‌ دگه‌ل خوه‌ نه‌بربان چونكو ناموس گه‌له‌كه‌ چه‌كدارێن داعه‌ش چه‌ك كره‌ دسه‌رێ دو كورێن من را به‌لێ نزا چه‌وان وان كورێن من نه‌كوشتن وقورتال بوون

ئه‌ڤرۆ نیۆز:
وه‌زیرێ به‌ره‌ڤانیا عیراقێ خالد ئه‌لعوبه‌یدى بۆ جارا ئێكێ یه‌ ئاشكرا دكه‌ت، ب سه‌ده‌ما كه‌فتنا پارێزگه‌ها نه‌ینه‌وا دده‌ستێن چه‌كدارێن تیرۆرى یێن داعشێ دا، سزایێ سێداره‌دانێ ده‌رهه‌حقا هنده‌ك ئه‌فسه‌ر و سه‌ركردێن له‌شكرى یێن به‌رپرس د كه‌فتنا باژێرێ مووسلێ دا دێ هێته‌ ئه‌نجامدان.
خالد عوبه‌یدى هه‌روه‌سا گۆت: سه‌ركردێن له‌شكرى یێن په‌یوه‌ندى ب كه‌فتنا باژێرێ مووسلێ هه‌ى نها كه‌له‌ك ژوان ده‌رڤه‌ى ره‌وشا له‌شكرى نها دانه‌، و پڕانیا ژوان هاتینه‌ خانه‌نشینكرن، و پشكه‌كا وان ژى دێ ب دادگه‌ها نه‌ئاماده‌بوونێ هێنه‌ دادگه‌هكرن.
و هنده‌ك ژوان ب توومه‌تا خیانه‌تكاریا مه‌زن هاتینه‌ توومه‌تباركرن كو سزایێ وێ دگه‌هیته‌ سێداره‌دانێ یان ژى زیندانكرنا هه‌تا هه‌تاى، ئه‌و چه‌نده‌ ژى نه‌ڤه‌شارت كو ئه‌و سزاى هه‌موو سه‌ركردان ڤه‌دگریت، هه‌روه‌سا پێداچوو و گۆت به‌لێ مه‌ نه‌ڤێت ناڤان ئاشكرا بكه‌ین، چونكى دێ ده‌رڤه‌هێ ره‌ڤینێ هه‌مبه‌رى وان ڤه‌كه‌ت.
وه‌زیرێ به‌ره‌ڤانیا عیراقێ ئاماژه‌دا هندێ، هنده‌ك ژوان ئه‌فسه‌ران نها دسته‌سه‌ركرینه‌.

ئه‌ڤرۆ،بارزان سلێمان مزوورى
به‌رپرسێ لقا 14 مووسل ،عسمه‌ت ره‌جه‌ب، بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز دیار كر كۆ لدوڤ زانیاریێن گه‌هشتینه‌مه‌ ل ژێده‌ره‌كێ باوه‌رپێكرى كۆ چه‌كدارێن تیرورستێن داعش به‌رى ده‌مه‌كێ كورته‌ زیندانیا بادوش كۆ مه‌زنترین زیندانى یه‌ ل پارێزگه‌ها مووسل TNT كر و په‌قاند .

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com