ئەڤرۆ:
لیژنا داکوکیکرنێ ژ مافێن ژنان چەندین راپورت و بزاڤ کرینە ژبو داکوکیکرنێ ژ مافێ وان ژنێن ئێزدی یێن د دەستێ چەکدارێن داعش دا ھاتینە رەڤاندن د راپورتا پەرلەمانێ کوردستانێ دا دووڤچوون و دیدارێن روژناما ئەڤرۆ ئەنجامداین وەک ژێدەیێن پێزانینان ھاتینە بکارئینان .
ڤیان عەباس پەرلەمانتارا پەرلەمانێ کوردستانێ دیار دکەت کو روژناما ئەڤرۆ ب کارەکێ زور پیروز رابویە ب دیارکرن و دوڤچونا کارەساتا ژنێن ئێزدی یێن رەڤاندی ، پەرلەمانێ کوردستانێ و ب تایبەت لیژنا داکوکیکرنێ ژ ماڤێن ئافرەتان خوە ب خودانا ڤێ کێشێ دبینیت و ژ بو ڤێ چەندێ مە راپورتەکا تێر و تەسەل پێشکێشی پەرلەمانێ کوردستانێ کریە و دێ بەردەوام دوڤچوونا ڤێ کێشێ کەین بو رەرێخستنا وان یاسایان یێن کو د بەرژەوەندیا ڤان ژنان بیت و گوت دێ راپورتا پەرلەمانی دا ھاتیە کو (پشتی ھێرشێن ھۆڤانە یێن مەترسیدارترین رێکخراوا تیرۆرستی ل سەرانسەری جیھانێ و ل دیرۆکێ بۆ ناڤ گوند و باژێر و باژێرکێن کوردستانێ، گەلێ مە ب ھەمی پێکھاتێن خوە ڤە، نەتەوە و ئول و مەزھب، تووشی دەردەسەری و ستەم و جینۆسایدێ بوویە، ب تایبەت ژی ژنێن کوردێن مە یێن ئێزدی ل دەڤەرا شنگالێ، کو ب ھەمی رەنگان ھاتینە زیاندان، ھەژمارەکا زۆر ھاتینە رەڤاندن کو ل دووڤ دووماھی ئامارا رێکخراوا مافێ مرۆڤی ل ھەرێما کوردستانێ سەرجەمێ ھەژمارا وان کچ و ژنێن ئێزدی و تورکمان و شەبەک و کورد ل دەڤەرا مووسل و دەوروبەران یێن ھاتینە رەڤاندن دگەھیتە ٢٠٠٠ کەسان، ژ ھەمی لایەنان ڤە، چەندین سیناریۆیێن خویناوی و خەمگین و تراژیدی ب سەرێ وان ھاتینە، ژ بۆ ئەمانەتا دیرۆکی و شەرەفا ئەندامەتیا پەرلەمانی دخوازین ڤان پێزانینێن ب دەست مە کەڤتین بگەھینینە جەنابێ ھەوە و بھێنە تۆمارکرن د ناڤ کۆلانکێن دیرۆکێ دا و ئەو مەزلۆمیتەتا ب سەرێ وان ھاتی ببیتە دەستکەفتەکێ دیرۆکی بۆ پاشەرۆژا مافێ چارەنڤیسێ ڤی مللەتی و ب تایبەت ژی خانمێن ئێزدی کو مافێ وان بھێتە دابینکرن و بھێنە پاراستن ب ریێێن قانوونی دەستووری وەکو پەرلەمان بۆ تەشریعکرنا قانوونێن ھەژی ڤێ کارەساتێ.
ژ لایەکێ دیڤە ئەنداما لیژنا داکوکیکرنێ ژ مافێن ژنان ل پەرلەمانێ کوردستانێ دیار کر کو وێ بیروکەیەک پێشکێشی پەرلەمانێ کوردستانێ کریە سەبارەت حەفتیا توندوتیژیێ دژی ژنان کو تێدا دیار کریە کو سالانە بھەلکەفتا حەفتیا توندو تیژیێ دژی ژنێ چەندین کونفرانس و چالاکی دھێنە ئەنجامدان و دوان چالاکیان دا ھندەک داتا و ژمارە لسەر تاوانێن دژی ژنان دھێنە دیارکرن لێ ئەڤرو دڤێت ئەم بەحسی وان تاوانان نەکەین بەحسی بەحسا ژمارەیا ژنێن ل سەر نامووسێ ھاتینە کوشتن ناکەم ھەر چەندە ئەو ژی تاوانن، بەلێ تاوانێن ئەز ئەڤرۆ دێ بەحسا تاوانەکا دی کەم کو گریدای شەرەفا مە ھەمیانە، ئەو ژی ژن وکچێن کوردێن ئێزدینە ، یا دیارە ب دیژاھیا میژوویێ ژنا کوردستانی زۆر نالیە گەلەک کارەسات و تاوان دیتینە، لێ کارەساتا ڤی جارێ ژ ھەمی کارەساتان مەزنترە کو د دیرۆکا میژوویا مرۆڤاتیێ دا روونەدایە دەمی تیرۆستێن داعشێ شنگال داکیرکری دەست ب کوشتن و وێرانکرن و تالانکرنێ کری، باژیرەکی ئاڤا کرە دۆزەخ و پڕکر ژ چەتەیێن خوە یین چەپەڵ خیزان ھەڕفاندن و ئەڤە ھەمی بێھنا وان نەھات ودەست ب رەڤاندنا ژن وکچێن مەکرن و ب نیڤا دلێ خوە ھەر وەک ئەو کچ کەرەستەنە نە مرۆڤن دەست ب ئازاردانا وان کرن و بەلاڤکرن ل سەر ئەمیر و چەکدارێن خوە و کرێتکرن وکرین و فرۆتن پێ کرن وکرنە کۆلە و جاریە، بەلێ بەریزان ئەم یێن د سالا ٢٠١٤ دا بازرگانی یا ب کچێن مە دھێتە کرن، ئەم یێن د چەرخێ ٢١ دا کو چەرخێ جیھانیبوون و تکنەولۆجیایێ یە بازرگانی یا ب مرۆڤان دھێتە کرن و بەرامبەر بێدەنگی و بێ ھەلویستیا جیھانی شنگال ئەڤرۆ ژ کوشتن وێرانکرنێ ب تنی نانالیت، شنگال یا دکەتە گری بۆ فریشتە و گولێن خوە یا نەفرەتان ل بێدەنگیا مە ھەمیان دبارینیت یا دکەتە ھاوار .
ل ڤێرێ ھەمی پەیڤ و ھەمی کۆنفرانس و ھەمی لژنە بلا بێدەنگ بمینن، چونکو چو بەرسڤ و چو داتا و چ و کۆمبوون ڤی برینێ ساخ ناکەن و ئەز ژی ب تنی نەشیم ڤێ برینێ ساخ کەم لەورا ژ ھەوەیین بەرێز دخوازم، کو ھەمی ھەولێن خوە بدەنە کاری بۆ ھاریکاریکرنا وان کچ و ژنێن ژ دۆزەخا داعشێ رزگاربووین.
ئەنداما پەرلەمانێ کوردستانێ دیار دکەت کو لیژنا داکوکیکرنێ ژ ماڤێن ژنان ب ھەلکەفتا حەفتیا نە بو توندوتیژیێ دژی ژنان ئەڤ داخوازیە ژ پەرلەمانێ کوردستانێ کرینە : پەرلەمانێ کوردستانێ بزاڤێن رژد بکەت بۆ ناساندنا فی کارەساتی ب جیھانێ.
٢- داخوازێ ژ جڤاکێ نیڤدەولی و حوکمەتا عیراقێ و کوردستانێ بکەت، کاری بۆ رزگارکرنا ژن و کێن د دەست داعشێ دا ماین بکەت.
٣- داخوازی ژ جیھانێ بکەت ھاریکاریێن مادی و مۆرالی پێشکیشی وان بکەت.
٤- ژ حوکمەتا عیراقێ داخواز بکەت کو مووچەکێَ ھەیڤانە بۆ وان کچ و ژنێن بووینە قوربانی ڤێ کارەساتێ تەرخان بکەت، ب تایبەت یێن گوندی چونکو پتریا وان ماینە بێ کەسوکار.
٥- ژ حوکمەتا ھەرێما کوردستانی بخوازیت سەنتەرەکێ شارستانی کو ھەمی بیاڤێن ساخلەمی و دەروونی ومرۆڤایەتی ب خوەڤە بگریت بۆ وان ڤەکەت.
٦- لیژنا ئەوقافێ ب راسپیریت بۆ ئەنجامدانا کۆمبوونەکا مەزن ل گەل کەساتیێن ئاینی بۆ پتر پووتەدان ب ڤی بابەتی ورۆلێ خوی ببینت کو ئەڤ کچ و ژنە وەک قوربانی بھێتە نیاسین و بشێن بەردەوامیێ بدەنە ژیانا خوە.
ل دووماەیی سلاڤ ل ئیرادە و بێگونەھیا ژن و کچێن کوردێن ئێزدی کو پاقژیا وان ئەڤرڤ جیھان شەرمزارکر

دیسان ژ لایەکێ دی یێ راپورتێ دا ھاتیە کو ھندەک ژ وان ھاتینە ھنارتن بۆ مووسل و دەوبەرێن وێ و ھندەک ژی ھاتینە ڤەگوھاستن بۆ سووریێ بۆ سەرکردێن داعشێ، یێن دی ژی ھاتینە فرۆتن ب بھایێن ئەرزان، کو ژ ھندەک بزاڤان
ژ وان سیناریۆیێن جەرگبر و ھۆڤ، سەرەدەریێن توندوتیژ ئەڤە ھندەک ژ لایێ دەزگەھێن میدیایێ ڤە بدەست مەکەفتینە ل دووڤ ژێدەرێن باوەرپێکری کو رەنگە ھەما چپکەک بیت ژ دەریایەکا مەزنا ستەما ڤێ رێخراوا تیرۆرستی دەرحەقی ڤان ژنان کریە .
ل داویێ ئەنداما پەرلەمانێ کوردستانێ ڤیان عەباس د راپورتا خوە دا دیار دکەت کو دڤێت گازیێن ئافرەتێن ئێزدی ئەڤرۆ د ناڤ پەرلەمانێ کوردستانێ دانە و ل ھیڤیا ھندێنە کو ئەم وەکو نوونەرێن ڤی مللەتی، خەوێ ل خۆ حەرام بکەین و ئەرکێ خۆ بجە بینین، ھندەک قانوون و پێرابوونێن رەوا دەربیێخین بۆ پاراستنا ڤان ژنان و پاشەرۆژا وان و ھەمی کێمیەنە یێن ل سەر ڤی ئەردی دژین .

ئه‌ڤرۆ:

رێڤەبەرێ پەیوەندیێن کۆنگرێس و کاروبارێن ئەکادیمی ل نوونەراتیا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ل ئەمریکا بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیارکر کو ئیدارا ئەمریکا داخواز ژ کونگرێسی کریە کو رازی ببیت ١.٦ ترلیون دولار بۆ شەرێ دژی داعش تەرخان بکەت و ئەمریکا ھەتا سالا بھێت دێ راھێنانێ و ١٠ لیوایێن عەشائیرێن سونی و سوپا و ھێزا پێشمەرگەی پر چەک کەت کو سێ ژ وان لیوایان ھێزا پێشمەرگەینە و گۆت: حەفتیا لژنا دەرڤە یا پەیوەندیێن دەرڤە یا کونگرێسی کو دێ پرۆژێ دانا چەکی ب کوردان بێی بەغدا ئێختە بەر دەنگدانێ.”

کاروان زێباری رێڤەبەرێ پەیوەندیێن کۆنگرێس و کاروبارێن ئەکادیمی ل نوونەراتیا حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ل ئەمریکا ل دۆر وی پرۆژە قانوونێ کو بۆ کۆنگرێسێ ئەمریکا ھاتە پێشکێش کرن کو ( دەستھەلات ب ئیدارا ئەمریکا بھێتە دان، راستەخو کەل و پەلێن سەربازی و چەکی بدەنە ھێزێن پێشمەرگێ کوردستانێ ) بۆ ئەڤرۆ ئاخڤی و گۆت” ژ ھەیڤا نەە یا ئەڤ سالە مە نڤێسارا وەزارەتا پێشمەرگەی ب فەرمی دایە ئەمریکا کو چەکێ گران بدەتە کوردان، لێ ئەمریکا بەرسڤا وێ ئەو بوو کو ئەو نەشێت ژبەر کو ھەکە چەکی بدەت، دڤێت ب رێیا بەغدا بیت، بەلێ بەری ھەیڤ و نیڤا وەزیرێ بەرەڤانیا ئەمریکا چوو کونگریسی و پرسیار ژێ ھاتە کرن بۆچی چەکی راستەوخو نادەنە کوردان و بەری ھنگی وەزیرێ دەرڤەیێ ئەمریکا ژی چووبوو کونگریسێ و وی ژی ھەمان رەئی ھەبوو کو نەشێن بێی بەغدا چەکی بدەنە کوردان”.
زێباری دیارکر ” پشتی مە ئەڤ تشتە زانی ئەم رابووین مە دانووستاندن ل گەل کونگرێسمانان ل ئەنجومەنێ نوێنەران و ئەنجومەنێ پیران کر و مە گوتێ پێشمەرگە پێدڤی ب چەکی یە نەوەکو سوپایێ عیراقێ یە، پێشمەرگە یێ شەری داعش دکەت و دێ بەرەڤانیێ ژ ئاخا خوە و ھەموو پێکھاتێن کوردستانێ کەت و مە گوتێ کو دوژمنێ مە چەکێ گرانتر ژ مە یێ ھەی و بەرپرسێ لژنا پەیوەندیێن دەرڤە یا کونگرێسی گوتی ئەز دێ پێ رابم و ھاریکاریا وە کەم، ھەکە ھوون بۆ خوە بادەکەکێ بنڤیسین و دێ ل کونگریسی ئینمە خوار، مە ژی بەری ھەیڤەکێ نڤێسی و مە رادەستکر و ئەویژی ژ نوو دانوستاندن ل گەل لژنا خوە یا دەرڤە کر و ژێ خواست کو سپونسەریا وێ بکەت و د ماوێ دو ھەتا سێ رۆژان دا، مە شیا ٢٤ سپونسەرا پەیدا کەین کو ھەموو ژی ئەندامێن وێ لژنێ نە ل کۆنگرێسی و پرۆژە یێ ھاتیە خوارێ، و بەردەوام یێ کار دکەین کو ھێشتا رازیبوونا بۆ وی پرۆژە قانوونێ پەیدا کەین.”
کاروان زێباری دیارکر کو لژنا پەیوەندیێن دەرڤە یا کونگرێسی ژ ٤٦ ئەندامان پێکدھێت، ھەکە پرۆژە ل وێرێ دەرباز بوو، دێ چیتە کونگریسی بخوە کو ژ ٥٣٥ ئەندامان پێکدھێت و گۆت” ھەکە ل لژنا پەیوەندیێن دەرڤە یا کونگرێسی بۆ کونگرێسی دەربازبوو، مروڤ دشێت بکەتە د ناڤ کەیسەکێ دی دا کو بەری نوکە دەنگدان ل سەر ھاتبیتە کرن کو بەس دەنگێ دووماھیێ مابیت، حەفتیا بھێت دێ ئەڤ ٤٦ ئەندامە دەنگی ل سەر دەن و دێ سەحکەنێ رێکەکێ بۆ ڤی کەیسی پەیدا کەن، ژبەر کو ئەڤ کەیسە دڤێت ل ئەنجومەتێ پیران ژی بھێتە خوار و دەنگدان ل سەر بھێتە دان، مە ئاریشە ل وێرێ نابیت، ژبەر مە گەلەک ھەڤال ل وێرێ ھەنە و ئەم گەشبینین کو ئەڤ پرۆژە دەرباز ببیت، ژبەر کو د.فوئاد حسێن و فەلاح مستەفا د سەرەدانا خوەیا چوار رۆژێن بوری دا بۆ ئەمریکا پتر ژ ٥٠ کومبوون کرن، ٤٠ ژ وان کومبوونان ل کەس سیناتور و کونگرێسمانان بوون، خوە ئێکێ ب تنێ ژی پێ نەخوش نەبوو و ل گەل ھندێ بوون کو چەک ب کوردان بھێتە دان و تاکە ھێزا دشێت داعش بشکێنیت ھێزا پێشمەرگەیە”.
رێڤەبەرێ پەیوەندیێن کۆنگرێس و کاروبارێن ئەکادیمی ل نوونەراتیا حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ل ئەمریکا بەحسێ ناڤەرۆکا پرۆژەی کر کو تێدا ھاتیە ” دڤێت د سێ سالێن بھێت دا، ئەمریکا چەکی پێدڤی بدەتە ھێزا پێشمەرگەی و ھەر نوکە و ھەتا سێ سالێن بھێت ھەکە کوردان پێدڤی ب چەکی کر، ئوباما دەستھەلات ھەبیت، رازی ببیت و گەلەک خالێن دی یێن گرنگ تێدانە”.
رێڤەبەرێ پەیوەندیێن کۆنگرێس و کاروبارێن ئەکادیمی ل نوونەراتیا حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ل ئەمریکا ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر کو دەنگەکێ نەرازیبوونێ بۆ ڤی پرۆژێ راستەخو دانا چەکان ب کوردان ل کونگریسی یێ ھەی کو دبێژن پشتی ھنگێ دێ کورد داخوازا سەرخەبوونێ کەن، بەلێ ” ئەم یێ دبێژنێ ئاریشا مە داعشە.”
سەبارەت وێ یەکێ کو ھەکە ئەڤ پرۆژە قانوونە سەربگریت، نابیتە ئەگەر کو سەروەریا عیراقێ پێشێل بکەت، کو بێی بەغدا رازیبوون بھێتە کرن، کاروان زێباری گۆت” ھەکە خوە ئەڤ پرۆژە دەرباز نەبیت ژی، دێ مەسجەکێ بۆ ئیدارا ئوباما و بەغدا و ھەڤپەیمانێن ئەمریکا ژی ھنێریت کو کورد پێدڤیا ب چەکی ھەی، ھەکە ھووین نەدەنێ، دڤێت یا پێدڤی بۆ پێشمەرگەی بھێتە کرن چونکو د پێدڤی نە.”
سەبارەت وێ یەکێ ھەکە ئەمریکا رازینەبوو چەکێ گران بدەتە کوردان، کانێ دەولەتێن دی یێن ھەڤپەیمانێن ئەمریکا دێ رازی بن، چەکێ بدەنە کوردان، کاروان زێباری گۆت” ئاریشە ئەوە گەلەک ئەو چەکێ ھەڤپەیمانێن ئەمریکا چێ دبیت، ھندەک پارچێن وێ ل ئەمریکا دھێتە چێکرن، وی دەمێ ئەمریکا ماف یێ ھەی وی چەکی نەدەت، ھەتا ب رێیا بەغدا نەبیت، بەلێ ھەر چاوابیت، ئەمریکا حەز دکەت چەکی بدەتە کوردان بەس دخوازیت ب رێیا بەغدا بیت، بەلێ دترسیت، ھەکە داعش ب دووماھی ھات، دێ کورد چ ل ڤی چەکی کەن.”
زێباری سەبارەت ناڤەروکا وێ نڤیسارا وەزارەتا پێشمەرگەی کو ھەیڤا ٩ دایە ئیدارا ئوباما بۆ دابینکرنا چەکی بۆ پێشمەرگەی گۆت” مە داخواز کریە ئەمریکا فرۆکێن ئاپاچی ببەتە ھەولێرێ، ژبەر کو ئەپاچی ژ وان فرۆکایە، کو ھەمەر و گەلەک چەکی ژناڤ دبەت و چو خوە ل بەرناگریت، مە لیستەکا ٥٢ جورێن چەکان ژ ئەمریکا داخواز کریە، کو ژ کلاشینکوفێ ھەتا دەبابە و توپا گران و ھەمەر و گەلەک چەکێن دی پێکدھێت کو چەکەکە دشێت داعش بشکێنیت.”
کاروان زێباری ئاماژە ب وێ یەکێ دا ژی کو ئەمریکا نووکە یا مژوولی ھندێ یە کو ھێزا پێشمەرگەی و عەشائیرێن سوننی و لەشکەرێ عیراقێ پێکڤە راھێنانان پێ بکەت و گۆت” ئیدارا ئەمریکا داخواز ژ کۆنگریسێ ئەمریکا کریە ١.٦ ترلیون دولار بۆ عیراقێ بھێنە مەزاختن، بۆ پێشمەرگە و عەشائیرێن سونی و سوپایێ عیراقێ کو دێ ب رێیا ١٢ لیوایان ئەڤ ھێزە راھێنان پێ ھێتە کرن و چەک پێ ھێتە دان و سێ لیوا دێ بۆ پێشمەرگەی بن کو دێ پێشمەرگەی کەتە ھێزەکا پێشکەفتی و نوکە دێ دەستپێکەت ھەتا ھاڤینا سالا بھێت داکو دەڤەرێن کەتیە دەست داعش بیننە دەر و مە داخواز کریە کو لیوایێن کوردان زێدە بکەن”.
رێڤەبەرێ پەیوەندیێن کۆنگرێس و کاروبارێن ئەکادیمی ل نوونەراتیا حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ل ئەمریکا سیاسەتا ئەمریکا ئەوە کو ژلایێ لەشکەری و ئابووری و سیاسی ھاریکاریا عیراقێ و ھەرێما کوردستانێ بکەت کو ژ ئالیێ سیاسی ڤە فشارێ ل بەغدا بکەت کو د ھەوارا ڤان ئاواران بھێت و بودجێ ھەرێمێ بمەزێخیت و گۆت” ھەر ژ وێ پرۆژێ کو باراک ئوباما سەرۆکێ ئەمریکا دایە کونگرێسی کو ١.٦ بلیون دولارا بۆ عیراقێ بمەزێخیت کو بەری سێ حەفتیان ئوبامای ئەڤ داخوازیە کریە، ٩٢ ملیار دولار بۆ ئاوارانە و بێ گومان دێ بەھرا پتر ژ ڤی پارەی بۆ وان ئاواران بیت یێن ل کوردستانێ ئاکنجی بووین، ژبەر کو خەلکەک ب رێژەکا زور ژبەر شەرێ داعش مولک و جھێن خوە ھێلاینە و ل کوردستانێ ئاوارەبووینە کو دڤێت چاڤدێری ل ژیانا ڤان کەسان بھێتە کرن و ئەمریکا بە، لەوما ھەکە کونگرێسێ ئەمریکا دەنگدان ل سەر ڤی داخوازا باراک ئوباما کر، وی دەمێ دێ د گەلەک بیاڤان دا گوھۆرین پەیدا بن ب تایبەت ھاریکاریکرنا ئاواران”.