ئه‌ڤرۆ نيوز:
راهێنه‌رێ هه‌لبژارتيێ عيراقێ يێ ته‌پا پێ، حه‌كيم شاكر، ته‌كست ل مه‌ترسيا هه‌ڤركيا هه‌لبژارتيێ وى ل گه‌ل يێ عومانى دكه‌ت، به‌لێ د هه‌مان ده‌م دا دبينيت كو سه‌ركه‌فتن ژى نه تشته‌كێ موسته‌حيله.
حه‌كيم شاكر گۆت: “عومان دياركر كو هه‌لبژارتيه‌كێ زيره‌كه و سه‌ركه‌فتن ل سه‌ر يا ب زه‌حمه‌ته، به‌لێ ژێ بۆرين نه‌يا ب موسته‌حيله ب تايبه‌ت پشتى ئه‌و ئاستێ باشێ شێرێن رافيده‌ين د ياريا كوێت دا پێشكێشكرى.
زێده‌تر گۆت: “هه‌لبژارتيێ عومان يێ ب زه‌حمه‌ته و خودان ياريكه‌رێن شاره‌زا و خودان شيانن و حه‌زا گه‌هشتنا قووناغا داهاتى يا قاره‌مانيێ يا هه‌يى”.
ئاشكه‌را ژى كر كو راهێنه‌رێ عومان ژى خودان هزره‌كا راهێنانێ يا گه‌له‌ك بلند، زێده‌بارى شاره‌زايا وى يا سه‌ره‌ده‌ريكرنێ ل گه‌ل ياريكه‌ر و هه‌لويستان و ياريێن چاره‌نڤيس ساز و گۆت: “ياريكه‌رێن هه‌لبژارتيێ عيراقێ يێ كاره‌كێ مه‌زن دكه‌ن دا كو خوه ژ ده‌ستێن عومان ب ره‌نگه‌كێ باش قورتال بكه‌ن و هزر د چارگۆشا زێرينا قاره‌مانيێ دا بكه‌ن”.
دا زانين ژى كو هه‌لبژارتيێ عيراقێ بۆ ڤێ ياريێ شێوازه‌كێ باش و پلانه‌كا ستراتيژى دانايه دا كو بشێت سه‌ركه‌فتنێ ل سه‌ر عومان تۆمار بكه‌ت.
ل هه‌مبه‌ری ئانتی و دژه كوردایه‌تیا دهاته دیتن ل ئه‌ڤرۆیا باشۆرێ كوردستانێ ئه‌و ده‌مه‌كه‌ك بوو مرۆڤێ هشیارێ وێ هه‌كه حكومی یان نه‌حكومی ، دهاته ده‌نگ ب مه‌رما راستڤه‌كرن و دروستبوونێ، ئه‌و مرۆڤێ هاتی په‌روه‌رده‌كرن ب پێشمه‌رگاتیێ، ئه‌و مرۆڤێ ته‌ماما شه‌هید و بریندار و خه‌باتكه‌رێن كوردایه‌تیێ ب سمبول و پیرۆزیێن خوه دزانت، ئه‌و مرۆڤێ باوه‌ری هه‌ی ب ناسیۆنالیزما ساخله‌م و دیموكراسی و ژیانێ، به‌لێ ڤی مرۆڤی دگۆت: ته‌ماما ستوونێن ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی ب ره‌هه‌ندێن وانڤه ل باشۆر د ئاست دا نینن و پڕن ژ: گه‌نده‌لی و شاشی و كێماتیان و گه‌ر ره‌وش هۆسا بمینه ئانكۆ سلاڤێن مرنێ ل شۆره‌شا باشۆرێ كوردستانێ به‌ر ب ده‌وله‌تبوونێ، به‌لێ ئه‌ڤ مرۆڤه دبێژیت: سیاسه‌ت و ئابوور و له‌شكر و كۆمه‌لاتی و په‌یوه‌ندیان و تیكهه‌لی و یاسا و ساخله‌می و زانین و زانست و ته‌كنولۆژیا و هشیاریا گه‌ف و مه‌ترسیێن ئاسایشی ب ناڤخوه و ده‌رڤه و گره‌نتیا ئاسایشی. .. . هتد، ب كیلۆمه‌تران ژ لۆژیكێ خوه د دوورن، د ده‌مه‌كێ دا دڤێت باشۆرێ كوردستانێ مفایی ل ده‌می وه‌ربگرت و خوه دروست بكه‌ت ژ روویێ ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی به‌لكو هه‌تا گره‌نتیكرنێ ژی، ژ به‌ر دوژمنێ وێ یێ مێژوویی:عه‌ره‌ب و تورك و فارس، چ ده‌مه‌كێ ره‌حمێ پێ نابن و نه‌مانا باشۆر ژ ئارمانجێن سه‌ره‌كی یێن ئاسایشا نه‌ته‌ویا خوه دزانن.
به‌لێ ڤێ گۆتنا راستا كوردایه‌تی باندۆرا خوه كر و هنده‌كێ هشیاریا باشۆرێ كوردستانێ هات رۆژه‌ڤێ ب تایبه‌ت و گشتی، تایبه‌ت مرۆڤێ وێ ئێدی كوردبوونا وی چێبوو و زانی چ ژێ دهێت خواستن، ژ به‌ر هه‌وه راست بڤێت ئه‌ڤ هه‌ردو ژ ده‌ستدابوون و گشتی ئاماژه‌یێن باشتربوونا ستوونێن ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی ب ره‌هه‌ندێن وانڤه دهاتن دیتن و گه‌شبینی ب كاروانێ ده‌وله‌تبوونێ ڤه هات دیتن، هه‌ڤده‌م هنده‌ك مرۆڤ مان و وه‌ك ب كورده‌واری دهێ گۆتن (میه‌كێ خوه شاش نه‌كرن) و به‌رده‌وام بوون ل سه‌ر گه‌نده‌لی و مه‌لاقی و خوه‌فرۆشیا خوه.
به‌لێ تابلوێن كوردایه‌تیێ ل باشۆر دهاتن دیتن و شۆره‌شا وێ به‌ر ب ده‌وله‌تبوونێ، مه دیت د عیراقێ دا شیعه‌نیزم ب (مالكی) و سونه‌نیزم ب (داعش) هاتن باشۆر ب كۆژن، ئه‌ڤه د ده‌مه‌كێ دا باشۆر بێ گونه‌ه و ئه‌و باشتربوونا چێ بووی ل باشۆر هه‌كه مرۆڤ یان تشت ل هه‌مبه‌ری شه‌رێ (مالكی) و (داعش) خوه نه‌گرت و ده‌رئه‌نجام ب گشتی باشۆر هاته سه‌كه‌راتا مرنێ و باشۆر كه‌فته شه‌ر ل گه‌ل (مالكی) و (داعش) و گازیا ئه‌قلێ هشیارێ كورد ئه‌م هه‌می ببن پێشمه‌رگه و پێشمه‌رگاتیێ بكن ده‌ركه‌فت قادێ و باشۆری ل ده‌نگ هاتن و هزر بكه‌ن (فاخر به‌رواری) ب پیه‌كی ساخ و پیه‌ك لاستیكی، پێشمه‌رگاتیێ خوه به‌رده‌وامی دایێ، ل ڤێره: بزانبن چه‌ند پێدڤیا باشۆر ب پێشمه‌رگه و پێشمه‌رگاتیێ هه‌بوو و رۆژ رۆژا: هزر و هشیاری و هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یه ل باشۆرێ كوردستانێ و كوردستانا مه‌زن ژی، به‌لێ پێشمه‌رگه و پێشمه‌رگاتیێ و هه‌ڤده‌م به‌ره‌یێ نیڤده‌وله‌تی یێ دژه (داعش)، هاڤكێشه گۆهارتن و باشۆر شیا خوه ب ئاوایه‌ك هه‌ری باش ژ (مالكی) رزگاربكت و شه‌ر ل سه‌ر (عه‌بادی) مایه و ئاوایه‌ك باش ژ (داعش) رزگار بكن و ترسا وان دوور بكه‌ن، به‌لێ چاڤه‌رێ پترێ دئێت كرن ژ باشۆر و دیسا ژ كومه‌لگه‌هێ نیڤده‌وله‌تێ بۆ هندێ ترسا ئێك جاری نه‌مینیت ل سه‌ر باشۆر و ستوونێن ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی ب ره‌هنه‌دێن وانڤه ساخببن ڤه و هۆسا كاروانێ ده‌وله‌تبوونا باشۆرێ كوردستانێ ب رێڤه بچت هه‌تا دبتێ، لێ به‌لێ دگازیا ڤان هه‌ردو شه‌راندا پتریا باشۆریێن گه‌نده‌ل و مه‌لاق ل سه‌ر ئێكودویا خوه مان، هنده‌كان گه‌رده‌ن ئازایا خوه كرن ژ كوردستانێ و قه‌ستا ده‌رڤه كرن، هنده‌ك بوون تابۆرێ پێنجی، هنده‌كان تازه تۆرێن به‌رژه‌وه‌ندیان ل گه‌ل دوژمنان دروستكرن.
به‌لێ د شه‌ركرنا هاتیه كرن دا (فاخر به‌رواری) شه‌هید كه‌فت و به‌ری وی (سێ) برا و پێتر ژ سه‌ركرده و مێرخاسه‌كی دن و هێنا كاروانێ به‌رخودان و فیداكاریێ به‌رده‌وامه، ب ڤێ ئامارێن باشۆر یێن شه‌هیدبوونێ و ێرانكرنێ دوباره هاتن نووكرن جار دن ل بن سیبه‌را ئیسلامێ ل ده‌ڤه‌رێ ، و ئه‌قلێ شیارێ كورد دهێته خزمه‌تا ڤان پێشمه‌رگه‌یان بگره: گیانێ (فاخر) و هه‌موو شه‌هید و پیشمه‌رگه و خه‌باتكه‌رێن به‌ری وی و پشتی ویژی بهێن: هوون ساخن ل ده‌ف هه‌ر كورده‌ك ب روومه‌ت و مێژوویا نه‌ته‌وه‌یی هه‌وه دێ هه‌وه ل بیر بهینیت ب زێر، بلا باوه‌ریا هه‌وه هه‌بت ده‌وله سه‌رێ پێشمه‌رگه و پێشمه‌رگاتی دێ هه‌بیت تانێ كوردستان دبیته ده‌وله‌ت و هوون ل به‌رۆكێن شه‌ر و هه‌ڤژین و زارۆ و مالباتێن هه‌وه ژی نه‌خوارن و ڤه‌خوارن و جه‌ژن و خۆشی و ژیانا وه‌ك مرۆڤان، بزانبن هه‌موو سه‌ركه‌فتن و پیرۆزییه و د راستا گه‌نده‌ل و مه‌لاق و خۆفرۆشان ژی: دزانن هوون ل سه‌ر ئیكودویا خوه مان و ژیان هه‌وه باشتر ژ به‌رێ پێشوازیكر و زارۆیێن هه‌وه ل خواندن و خوه‌شێن خوه به‌رده‌وام بوون و هه‌وه بازرگانی ب پیشمه‌رگه‌ی و مرۆڤێن بووینه پێشمه‌رگه كرن و پانیزنخانه و ئوتێل و موتێل و پرۆژه و كۆمپانێن، هه‌وه ب گه‌نده‌لیێ بده‌ست خستین نه ئێخستنه خزمه‌تا شه‌ر، بزانبن پیێ لاستیكیێ شه‌هید (فاخر به‌رواری) به‌رسڤه‌ك بوو هه‌وه و سه‌رێ هه‌وه هه‌میان ل سه‌ر ئێك دئینیت، ب هیڤیا هوون ب وی پیێ بئێنه حوكمكرن ل دادگه‌ها كوردایه‌تیێ ل ده‌مه‌ك نێزیك، دا ببن نموونه بۆ هه‌ر كه‌سی و ئێدی ته‌ماما باشۆریان ببن پیشمه‌رگه و پیشمه‌رگاتیی بكن ل ئاشتی و شه‌ران ب مه‌رما ستوونێن ئاسایشا خوه ساخله‌م بكن و كاروانێ ده‌وله‌تبوونا خوه ب مه‌شینن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
باراك ئوباما سه‌رۆكێ ئه‌مریكا راگه‌هاند حكومه‌تا دیمه‌شقێ ئاگه‌هدار كریه گه‌فێ ل سه‌ر باله‌فرێن شه‌ری یێن هه‌ڤپه‌یمانا نه‌كه‌ت كو هێرشی دكه‌نه سه‌ر جهێن داعشێ ل سوریا.
ئوباما د چارچوڤێ كونگره‌یه‌كێ رۆژنامه‌ڤانی دا ته‌ئكید كر ل یه‌ر به‌رده‌وامبونا هه‌ر وێ ستراتیژیا هه‌بوی به‌ریا نها ل به‌رهه‌نگاربونا داعشێ ل سوریا و گوت ژی: “چ پێداچون بو ستراتیژیی نه‌هاتیه‌كرن”.
سه‌رۆكێ ئه‌مریكا ئه‌و چه‌نده ژی دوپاتكر ئه‌گه‌رێ هه‌ماهه‌نگیێ ل گه‌ل حكومه‌تا سوریا بو روو ب رووی بوونا داعشی د رۆژه‌ڤێ دا نینه .
هه‌ژی یه بهیته گوتن به‌ریا نها سوریا گه‌فا هێرشكرنه سه‌ر باله‌فرێن هه‌ڤپه‌یمانان كربوو ئه‌گه‌ر هات و بێ هه‌ماهه‌نگی ل گه‌ل دیمه‌شقێ گورزێ ئاسمانی ل داعشی بهێته دتان.
لێ پاشی راگه‌هاند: “به‌رهه‌ڤه هه‌ماهه‌نگییێ ل گه‌ل جڤاكێ نیڤده‌وله‌تی بكه‌ت بو لیدانا تیرۆریستان ئه‌و هه‌لویسته‌یێ سوریا ژی ژلایێ ئه‌مریكا هاته ره‌تكرن”.
به‌رهه‌ڤكرن، ناجى به‌ده‌ل:
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پارێزگارێ كه‌ركووك، دكتور نه‌جمه‌دين كه‌ريم، راگه‌هاند كو ئه‌و يێ ئاماده‌يه بچيته په‌رله‌مانى به‌رسڤدانا په‌رله‌مانتاران ل سه‌ر دوسێيا بازرگانيكرنا په‌ترۆلێ ل گه‌ل داعش ل سنورێ پارێزگه‌ها كه‌ركوو، به‌لێ ب مه‌رجه‌كى كو ئه‌و روونشتنا په‌رله‌مانى يا ڤه‌كرى بيت و ب ره‌نگه‌كێ زيندى بهێته ڤه‌گوهاستن.
دكتور نه‌جمه‌دين كه‌ريم ل حه‌فتيا بۆرى د كۆنگره‌كێ رۆژنامه‌ڤانى دا ره‌تكربوو كو ئه‌و ره‌نگه بازرگانى ل سنورێ پارێزگه‌ها كه‌ركووك هاتبيته كرن و گۆت: “هنده‌ك كه‌س ل مال د پالدايى نه و بۆ خه‌لكى د ئاخڤن، دبێژن په‌ترۆلێ ددزن”. گه‌فێن ئاشكه‌را كرنا مێژوويا وان ژى كرن.
مالپه‌رێ ئێن ئار تى به‌لاڤ كريه كو نه‌جمه‌دين كه‌ريم بۆ هاولاتى گۆت: “يێ ئاماده‌مه بچمه په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ به‌رسڤدانا هه‌موو پرسيارێن په‌رله‌مانتاران ل سه‌ر بابه‌تێ بازرگانيكرنا په‌ترۆلێ ل گه‌ل داعش ل سنورێ پارێزگه‌ها كوركووك و په‌ترۆلا كه‌ركووك”.
كه‌ركووكى كو د هه‌مان ده‌م دا ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سياسيا ئێكه‌تيێ يه ژى دبێژيت: “ئه‌ڤ گۆتنه من يێن گۆتينه چه‌ند په‌رله‌مانتاران ژى كو ئه‌ز يێ ئاماده‌مه بچمه په‌رله‌مانى، به‌لێ ب مه‌رجه‌كى روونشتن يا ڤه‌كرى بيت دا وه‌لاتى ئێكسه‌ر گوهێ خوه بده‌نه پرسيار و به‌رسڤان”.
پارێزگارێ كه‌ركووك ته‌كست ل سه‌ر وێ چه‌ندێ كر كو بازرگانيكرن ب په‌ترۆلێ ل گه‌ل داعش ل سنورێ پارێزگه‌ها كوركووك نينه و گۆت: “پايسكله‌ك نه‌شێت ل زالگه‌هێن كه‌ركووك ده‌رباز بيت، چاوان دێ تانكه‌ر شێت؟”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پشتى چوونا هه‌ر ئێك ژ سه‌رۆكێ وه‌زيران و سه‌رۆك كۆمارێ عيراقێ، بڕياره سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ ژى بچيته ئيرانێ.
ب گۆره‌ى ژێده‌رێن ده‌نگوباسان مه‌ره‌م دێ ژ سه‌ره‌دانا سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌ران ئه‌و بيت كو ل گه‌ل هه‌ڤسۆيێن خوه يێن ئيرانى په‌يوه‌نديان خورت بكه‌ن و روو ب روويێ تيرۆرێ ببن كو ب ديتنا وان ئيرانێ رۆله‌كێ مه‌زن د ژناڤبرنا داعش دا هه‌بوويه.
پشتى ده‌ست بكار بوونا خوه وه‌كو سه‌رۆك وه‌زيرێن عيراقێ حه‌يده‌ر عه‌بادى سه‌ره‌دانا خوه يا ئێكێ بربوو وه‌لاتێ ئيرانێ و ل سپێده‌هيا وێ رۆژێ ژى ل گه‌ل عه‌لى سيستانى مه‌زنه مه‌رجه‌عێ شيعان كۆم ببوو، پاشان ژى سه‌رۆك كۆمارى ژى هه‌مان سيناريۆ ئه‌نجام دا و ئه‌ڤه سه‌رۆكێ په‌رله‌مانى ژى پشتى ل به‌رى دو رۆژێن بۆرى چوويه ده‌ف سيستانى دێ سه‌ره‌دانا ئيرانێ كه‌ت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێمێ راگه‌هاند كو راگه‌هاند كو سوبه‌هى دێ ئه‌سمانێ دهۆكێ هنده‌ك ئه‌ورێن كێم هه‌بن، پلا گه‌رماتيێ ژى دێ بلند بيت.
رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێمێ دياركر كو سوبه‌هى رۆژا سێشه‌مبى رێكه‌فتى 18\11\2014 دێ هنده‌ك ئه‌ور ل ئه‌سمانێ دهۆكێ هه‌بن و پلا گه‌رماتيێ ژى دێ بلند بيت وه‌كو هه‌ڤبه‌ركى ل گه‌ر رۆژێن به‌رێ و يا نزم ژى دێ نزمتر لێ هێت.
ئاشكه‌را ژى كريه كو ئاراسته‌يێ بايى دێ ل باكوورێ رۆژئاڤا بيت بيت ب ره‌نگه‌كى د ناڤبه‌را 10 هه‌تا 20 كيلۆمه‌تران د ده‌مژمێره‌كێ دا، ئانكو دێ ل سه‌ر خوه و ناڤه‌ندى بيت.
پلا گه‌رماتيێ يا پێشبينيكرى دێ بلندترين پله 19 بيت و نزمترين پله ژى بيته شه‌ش و ماوه‌يێ ديتنێ ژى دێ هه‌شت بۆ 10 مه‌تر بيت.
ئەڤرۆ، شاکر ئەتروشی:
ھونەرمەند سەمیر زاخۆیی ددیدارەکا تایبەتدا بۆ ئەڤرۆ دیارکر کو راستە دایک و بابێ وی ھەردو عەرەبن، لێ ئەو زاخۆیی یە و گۆت:ل دووماھیا سالا 1980 حکومەتا عیراقی یا وی سەردەمی باپیرێ من وەکو ( مەئمور نفوس) ژ مووسلێ ڤەگوھاستە باژێرکێ زاخۆ و دەمێ ھاتی ب خێزانڤە ل زاخۆ ئاکنجی بوو، پشتی کوڕێ وی کو بابێ منە ئەو ژی مەزن بووی باپیرێ من کچەک ژمووسلێ بۆ ئینا کو خەلکا (جبۆرێ) یە و ئەو بۆ دایکا مە و ئەم دو برا ل گەل سێ خووشکان ژێ ھەبووین و برایێ من کو ژمن مەزنتربوو ئەو نەمایە، خووشکێن منژی دشووکری نە و ھەر ئێک یا ل مالا خوە.
ھەروەسا گۆت: دەمێ خودێ ئەز دایم ئەز مالامە نێزیکی ریبارێ زاخۆ و ئەز بەردەوام ل گەل زارۆیێن وان ل سەر ریباری و ناڤ کولانێن تاخی دابووین، پشتی ئەز مەزن بوویم من گەلەک حەز ژوەرزشێ دکر و دووماھیێ ئەز بوومە گولچیێ یانێ و دوی دەمی دا ئەم گەلەک دھاتینە دھۆکێ و مە یاریا تەپاپێ ل گەل ھندەک تیمێن دی دکر و ژبەر زیرەکیا من وەکو گولچیێ یانێ دا ھندەک کەساتێن بەرێز کو ل وی دەمی دھاتنە پێش یاریێ دابێژن ئەوێ ھەنێ کیە ھوسا یێ زیرەک؟ دابێژنێ سەمیرە. کیژ سەمیر ؟ خەلکێ زاخۆیە و ئاھوسا ھێدی ھێدی ناڤێ من بوو سەمیر زاخۆیی
ئەڤرۆ:
سەرۆک وەزیرێن بەریتانیا بەرسڤا ناما کچەکا کورد ددەت کو ھەیڤا نەە یا ئەڤ سالە وی کچێ نامەک ل سەر ھێرشێن تیرورستیێن داعش و ئاوارەبوونا ھزاران وەلاتیێن ئێزدی و وەلاتیێن دی یێن عیراقێ بۆ ھەرێما کوردستانێ بۆ ھنارتبوو و داخواز ژێ کربوو ھەڤکاریان بگەھینتە خەلکێ کوردستانێ.
دەیڤد کامیرۆن سەرۆک وەزیرێن بەریتانیا رۆژا 16\11 بەرسڤا وێ کچێ د کو ناڤێ وێ ئامێد یونسی یە و ژیێ وێ 15 سالن و کامیرون داخوازا لێبورینێ ژێ کریە کو درەنگ بەرسڤا ناما وێ دایە.
کامیرون ئەو یەک ژی نڤێسی یە: زور سوپاس بۆ وی دەمێ تە بۆ نڤیسینا ڤێ نامێ تەرخان کری، سەبارەت رەوشا ئاوارێن ھەرێما کوردستانێ، تە پشتراست دکەم کو تێبینیێن تە دێ ب گرنگی وەرگرم و دێ چارەسەریان بۆ بینم.
ئەڤ کچا کورد د پشکەکا ناما خوەدا نڤێسییە “بەرێز دەیڤید کامیرون، ژیێ من 15 سالن، ئەز یا ل بەریتانیا ژ دایک بوویم، ھاڤینا ھەموو سالەکێ دچمە کوردستانێ، بەلێ ئەڤ سالە رەوشا ھەرێمێ گەلەک یا جودا بوو، ئەوا من ب چاڤێن خوە دیتی، ئەز نەشێم ژ بیرکەم، تو باش دزانی ل ھەیڤا تەباخێ وەرە، بەردەوام داعش ھێرشێ دکەتە سەر کوردستانێ، مووسل یێ داگیرکری و بەرێ خوە یێ دایە ھەرێما کوردستانێ کو ئارامترین جھێ رۆژھەلاتا ناڤەراستە و ب ھزارەھا خەلک یێ ئاوارەبووی و د کەمپادا یێ ئاکنجی بووی، داخوازێ ژ تە دکەم، ھاریکاریا وان بکەی، ژبەر کو داعش گەفەکا ب ترسە بۆ ھەموو وەلاتان”.
نيشاندان