رێزگرتنا شەھیدان گەلەک بلندترە ژ ھەر رێزگرتنەکا دن، شەھیدێن مە ئەڤرۆ دڤێت گۆرستانەکا تایبەت ھەبیت دا ل بەر چاڤێن مە بن ھەتا ھەتایێ، ئەڤ گۆرستانا ئەز دبێژم بلا یا جودا بیت ژ گۆڕێن دیتر و یا خەملاندی بیت ژ داروباری و گولان کو مینا بیرھاتنەکا مەزن بیت ب پەیکەر و داستانێن وان!

ل ھنداڤی باژێرێ دھۆکێ بلا تیژکێن رۆناھیێ ژ ناڤ ئاخا وان بلند بنە ئەسمانی دا ئەم بزانین و دا زارۆ و خێزانێن وان بێژنە بیانیان ئەڤە ئەون خودانێن ئازادیێ! ئەوێن ھەنێ ئەون ئەڤێن دوژمن شکاندین ل دۆرێن ڤی باژێری! دوژمن دێ ژ رۆناھیا وان ترسن!!! ئەم دڤێت روحا وان ل تارێن شەڤێ بکەینە تابلۆیەکا ھونەرێ ڕەنگێن ئازادیێ! بەس مخابن ما کی دێ پێ ڕابیت؟

پارەی وژدانا مرۆڤاتیێ سۆت و قەلاند! دێ مەسرەف لێ چیت…

خەونەکا ڤالایە ئەز پێ دئاخڤم، تنێ من ئەو خەونا دیتی و خۆزی من نە گۆتبا دا خێزانێن وان شەھیدان نەزانیبا.

ڕەجڤک و لەرزینا تبلێن من شەرمێ ژمن دبارینیت بەرامبەری شەھیدێ کوردینیێ ئەڤێن دھێنە بن ئاخکرن ب ڕەخ داپیر و باپیرێن من! دڤیابا گورێ تە وەکی یێ وان نەبا شەھید! تو نە وەکی ھەر مریەکی نە ل دەڤ مە و نە ل دەڤ خودێ! تو نە وەکی مریانی بەس ئەمین یێن وەکی مریان دبێ شیان و د بێ وژدان.. من ئەڤ جوداھیە د ناڤبەرا کێلیا دا نەکریە!، بەس خودێ ئەوێ جوداکری! ما بۆچی ئەم وی جودا ناکەین ل گوڕستانەکا جودا؟ دا ئەم باشتر و بلندتر ببینین؟ دا بزانین ئەڤە ھەمی وەکی ئێک نەمرینە! ما ئەڤێ سەرا (نەرگیلێ) و جگارێ مری وەکی شەھیدیە؟ گۆرستانا شەھیدان ھەمی ھەڤالێن ئێکن! سەرا دۆزەکێ یێن ل ڤێرێ! بلا ژێکدوور نەکەڤن و ل بەر چاڤێن مە بەرزە نەبن!. ھەر گوڕەکێ شەھیدەکی رەنگەکێ رۆناھیێ ژخوە بەردەتە رەنگێ شەڤا رەشا تاری.. خەونا ڕێزگرتنێ دێ کەنگی بیتە ڕاست؟

ھەتا بودجە د خەونەکا دن دا بھێت، بەلکی ببیتە ڕاست!

جەلال محەمەد سەبری

ھەکە مرۆڤ ژ نێزیک و ب ھووری تەماشەی بەرنامە و راپۆرت و ریپۆرتاژین کەنالێ (N.R.T) بکەت، ب تایبەت دەمێ کوردستان  تووشی ھێرشێن تیرۆرستیێن داعشێ بووین، ل ڤی دەمی کو کوردستان بەرھناگاری مەزنترین ھێرشا ھۆڤانە بوویە و باندۆرا وێ یا دیار و ئاشکەرا بوو ل سەر  ھەمی وارێن ژیانێ. کەنالێ N.R.T)) کو خوە ب تاکە کەنالێ سەربەخۆ و بێلایەن ددەتە نیاسین، ل ڤی دەمی  دیارکر کو نە کەنالەکێ سەربەخۆیە و نەیی بێلایەنە، ب دیتنا من یا دوور بوو ژ پێشەیا کارێ رۆژنامەڤانیێی. جارێ ئە م ژ رۆمالینا ڤی کەنالی دەسپێبکەین ل دوور روودانێن شنگالێ و وێ ھێرشا ھۆڤانە یا ب سەر کوردستانێ دا ھاتی و ب تایبەت ل دەڤەرا شنگالێ، ل دەسپێکێ مافێ ھەر کەنالەکێ راگەھاندنێ یە ل دووڤ شیان و شارەزای و سیاسەتا خوە رۆمالا ھەر روودانەکێ یان  بابەتەکی  بکەت ب تایبەت ڤان رەنگە رۆمالان کو وێنە و رواپۆرت و نوچێن نوو ژ بەرۆکێن شەڕی وەربگریت. لێ ب مەرجەکی نھێنیێن شەر و پیزانینان دیار نەکەت، داکو  دوژمن بۆ خوە مفای ژێ وەرنەگریت و ببیتە ژێدەرەک بۆ دوژمن و نەحەزان و پێدڤیە ل سەر ھەمی کەنالێن راگەھاندنێ ڤێ چەندێ ل بەرچاڤ وەربگرن و بۆ ڤێ چەندێ ژی رەنگە من و گەلەک ھەڤالان بۆچوون و تێبینی ل سەر پڕانیا کەنالێن راگەھاندێ ھەبن. ل ڤی دەمی و ب تایبەت بابەتێ رۆمالا روودانێن شنگالێ. وەکو دزانم د ڤان رەنگە شەڕان دا ب تنی وەزارەتا بەرگریا پێشمەرگەی مافێ ھەی وێنەێین بەرۆکێن شەڕی تۆمار بکەت ب شێوەکێ باش کو د بەرژەوەندیا وەلاتێ مرۆڤی دا بیت. ب ھەمی رەنگەکێ و پای ڤان وێنان بەلاڤە بکەت، ل سەر ھەمی دەزگەھێن راگەھاندنێ و ئارمێ وەزارەتا خوە ل سەر دابنیت. ھەر چەندە ئەڤە مە نە دیتیە، ل کوردستانێ ھەتا نوکە. لێ ئەڤە نە بابەتێ مەیە یا من دڤێت بێژم ئەوە کو کەنالێ (N.R.T) جارێ دەمێ کوردێن ئێزدی  ل سەر چیایێ شنگالێ ئاسێ بووین، پێشمەرگێن کوردستانێ و ب تایبەت  پێشمەرگێن پارتی دیموکراتی کوردستان ھەمی ھەولێن خوە خستنە کاری پێخەمەت رزگارکرنا ڤی خەلکی و ڤەکرنا رێیەکێ بۆ ھندێ بگەھنە سەر چایی. یێ شنگالی و برایێن ئێزدی رزگار بکەن و ب راستی ژی پێشمەرگە یێ سەرکە فتی بوویە د ڤێ چە ندێ دا و شیان بگەھنە سەرێ چایی و د ڤێ ھەوێدا چە ندین شەھید و بریندار کەتن ژ ئالیێ پێشمەرگەی ڤە و ھەمی جیھان دیدەڤانێ وێ چەندێ بوویە. ئەڤە ژ ئالیە کی ڤە، ژ ئالیێ دیڤە ئەو شەڕڤانیێن ئێزدی یێن ل سەر چیایێ  شنگالێ ماین و بەرخودان کری ھەمی کادر و و پێشمەرگێن پارتی بووینە و ھەتا کو ئەڤرۆ ژی  د بەردەوامن ل سەر بەرخودانا خوە مل ب ملێ پێشمەرگە ڤە، لێ ب تنی کەنالی (N.R.T) و ھندەک کەنالێن دی بەروڤاژی ھەمی جیھانێ  راپۆرتێن خوە چێگرن و نووچەیێن خوە بەلاڤە دکرن و ۆسا خۆیا دکر کو ب تنی شەڕڤانێن (یەپەکێ) شەڕی دکەن و چەند دیمەنێن شەڕڤانێن یەپەکی نیشادان کو ھندەک ژ وان ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ تۆمارکرینە و چەندین جاران دیار دکر کو شەڕڤانێن یەپەکی چووینە ناڤ شنگالی و خەلکێ شنگالێ رزگار کرینە و ئەڤ چەندە ژی نە راستە د ھەمان دەم دا ڤی کەنالی ھەول دا ب تنێ دیداران ل گەل وان برا ئێزدیان بکەن کو پەسنا  یەپەکێ بکەن و گلەیێ ژ پێشمەرگەی بکەن. دا بێژن پێشمەرگەی خیانەت ل مە کر و کوردان ئەم فرۆتین و ئێدی من نەڤێت ل کوردستانێ بژین و مە دڤێن بچین ئورۆپا و بوۆ چەندین جاران ئەڤە دوبارەکر؟ جارێ ئەو ھێرشا ھۆڤانە یا تیرۆستێن داعش ل سەر کوردستانێ گەلەک یا مەزن بوویە و ئەو چەکێن د دەستێ وان تیرۆرستان دا گەلەک یێ پێشکەفتی بوویە و یێ ھەمە جۆر بوویە. ھەکە بەراورد بکەی  ل گەل چەکێ پێشمەرگەی. لێ ئەڤە بابەتەکێ دی یە، بابەتێ من ئەوە کو د ڤێ رۆمالێ دا ئەوا (N.R.T) دکر یا دوور بوو ژ راستیێ، بەلکو بەرزەکرنا راستیان بوویە ل خەلکێ کوردستانێ، ئەڤە ژ لایەکی ڤە. ژ لایەکێ دی ڤە، بێ رێزی بوویە ل بەرامبەر خوینا وان ھەمی شەھیدێن پێشمەرگێن قەھرەمان ئەوێن خوینا خوە کرینە قوربانی ڤی خاکی، بێ رێزیە بەرامبەر کەسوکارێن وان شەھیدان. بێ رێزیە بەرامبەر ھەمی خەلکێ دھۆکێ کو دلێن خوە بەری دەرگەھێن مالێن خوە بۆ برا ئێزدیان ڤەکرینە و ئەڤ چەندە ب ئەرکێ خوە زانی!، ھەکە نە پا بۆچی ب تنێ دیدارێن ل گەل وان کەسان بووینە یێن گلەو گازندە ھەین؟ بۆچی ھەوە ئێک دیدار ژی ل گەل برا ئێزدیەکی نەکریە کو سوپاسیا پێشمەرگەی بکەن. سوپاسیا کوردستانێ بکەن، سوپاسیا خەلکێ دھۆکێ بکەن..

چوونا پێشمەرگەی ب بریارا سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ و ب رەزامەندیا پەرلەمانێ ھەرێما کوردستانێ و وێ پێشوازیا وەلاتیێن ھەرێما کوردستانێ و باکۆر و رۆژئاڤا بۆ پێشمەرگەی ھەر ل ھەولێرێ ھەتا کۆبانێ دکر گرنگیا پێشمەرگەی دیارکر بۆ ھەموو جیھانێ کا رۆلێ پێشمەرگەی بۆ بەرسنگرتنا پێشمەرگەی چەندا گرنگە.

گرنگ نرخاندنا ئەڤا ئەم دبێژین د وێ ئیکێ دا نینە کو ئەم کورد ڤێ ئێکێ بەحس دکەین بەلکو د وێ چەندێ دایە کو راگەھاندنێن جیھانی ب ھەموو جۆرێن خوەڤە بەحس ل گرنگیا پێشمەرگەی کریە و ژ وان ژی ئەڤان دەزگەھێن راگەھاندنێن جیھانی.

رۆژناما لۆس ئەنجولووس تایمز

رۆژناما  لۆس ئەنجلووس تایمز  ب مانشێتا “شەرکەرێن کورد  ب رێیا تورکیا بەر ب کۆبانێ ڤە دچن” و نڤیسایە  یەکەیەکا ھێزا پێشمەرگەی کو ژ ١٥٠ پێشمەرگان ب ٤٠ ترومبێلێن سەربازی ب چەکێن گران و ئۆتۆماتیکی و ھاون و توپھاڤێژ و مۆشەکێن بچووک بخوەڤە دگریت کو بۆ پشتەڤانیا شەرکەرێن کۆبانێ ھاتینە بەرھەڤکرن ب رێیا تورکیا بۆ کۆبانێ چوون و د رێ دا ھزاران وەلاتیێن کورد ب رێیا پیادە د پێشوازیا وان دا بوون کو ئەڤ ئێکە ژی سەرکەفتنا وان د شەڕێ دژی داعش دا دھەلسەنگینیت.

رۆژناما زەگاردیان

رۆژنامەیا زەگاردیان د رۆپەلێن رۆژناما خوە دا نڤیسایە کو ھێزەکا کوردان ل عیراقێ ھاتنە سنۆرێن تورکیا ھەتا کو د تورکیا دا بەر ب سووریێ ڤە بچن و دژی داعشێ شەڕی بکەن، کو ئەڤ ئێکە ژی پشتی وێ فشارێ دھێت یا ژ لایێ وەلاتێن نێڤدەولی ل سەر تورکیا ھاتیە سەپاندن ھەتا کو ب ڤێ ئێکێ رازی ببن پێشمەرگە بچیتە د کۆبانێ دا.

رۆژناما ناڤھاتی زێدەتر دیاردکەت کو پشتی چوونا ھێزێن پێشمەرگەی بۆ ناڤ خاکا تورکیا ژ لایێ تیمەکا دەزگەھێ ھەوالگیریا تورکیا ڤە ل شوونا تیما سۆپایێ تورکیا پێشوازی ل پێشمەرگەی ھاتەکرن کو ئەڤ ئێکە ژی بۆ ھندێ بوو دا جیھان ھەموو بزانیت کو ھێزێن چەکدارێن تورکیا نەڤێت د ناڤ ئاخا تورکیا دا دیار بیت کو ئەو بەرپرسن بۆ چوونا پێشمەرگەی بۆ ناڤ ئاخا سووریێ.

ئاژانسا رۆیتەرز

ئاژانسا رۆیتەرز ب ناڤونیشانێن ھێزێن پێشمەرگێن عیراقێ بۆ تورکیا ب مەرەما بەلاڤبوونا وان ل سووریێ، کو ئەڤ ئێکە ژی پشتی رازیبوونا پەرلەمانێ کوردستانا عیراقێ و ل ژێر سیبەرا فشارێن نیڤدەولیێن رۆژئاڤا بوویە کو کارین تورکیا رازی بکەن ب دەربازبوونا پێشمەرگەی د ناڤ ئاخا تورکیا دا و پێشمەرگە د ڤێ رێیێ د ادێ بەر ب کۆبانێ ڤە چیت کو دەمەکێ زورە شەڕ تێدا دھێتەکرن

ئەڤێ ئاژانسێ ئاخفتنا “جین ساکی” ئاخفتنکەرێ ب ناڤێ وەزارەتا دەرڤەیا ئەمریکا بەلاڤکریە کو دیاردکەت ئەو پشتەڤانیا چوونا پێشمەرگەی بۆ کۆبانێ کریە و ب کارەکێ گرنگ ل قەلەم ددەت و دیاردکەت کو پێشمەرگە تاکە ھێزا زەمینیا ھەڤپشک و کاریگەرە بۆ ھەڤپەیمانان.

رۆژناما نیۆیۆرک تایمزا

رۆژنامەیا نیوویوورک تایمزا ئەمریکا نڤیسیە کو کوردێن عیراقێ چوونە رێزا شەڕکەرێن کۆبانێ دژی تیرۆرستان.

سی ئێن ئێن

دەزگەھێ ” CNN” راگەھاند کو پێشمەرگە بەر ب کوبانێ ڤە چوون کو سەر ب وەزارەتا بەرگریا پێشمەرگێ حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ یا نێڤ سەربەخوەیە ل باکۆرێ عیراقێ کو ئەڤ ئێکە ژی دێ ب رێیا تورکیا ڤە بیت و تورکیا ژی ڤێ ئێکێ ب گوھۆرینەکا مەزن دبینیت د سیاسەتا خوە دا.

ئەم نەتەوێن رۆژھەلاتا ناڤین ھەمبەری پێکئینانا رۆژھلاتەکا ناڤینا نووینە، ئەڤجا چ ب دلێ سەرۆک وەزیرێن تورکیا داوود ئەحمەد ئوغلۆ کو ئوغلۆ خودانێ بیردۆزیا (زیڕۆ پرۆبلێم) بیت یان نە!، چونکی ئەو نەخشێن بەری چەرخەکی د پەیمانا (فرسای ١٩١٩) ژ ئالیێ سەرکردێن دەولەتێن سەرکەفتی د شەڕێ جیھانیێ ئێکێ دا (لوید جۆرج، کلیمانسۆ و ویدرۆ ویلسۆن) ھاتینە نەخشەکرن، ب ئاوایەکێ سەرپێ و ب لەز ھاتینە دانان.

ئەڤجا ئەو دەولەتێن ل گۆر پەیمانا (فرسای) ھاتینە دامەزراندن رابوون گرۆپێن نەژادی و ئایینی و رەوشەنبیری یێن ژ ئێک جودا و ھەڤدژ ژ پاشمایێن قەوارێن دیرۆکی یێن کەڤنێن مێرنشین و دەولەتێن مەلەکی یێن نیمچە سەربخۆ دروست کرن، کو سنوورێن وان مێرنشین و دەولەتێن مەلەکی ب تنێ ھندەک ھێلێن جوگرافی بوون، کو زوو ب زوو و ب سەناھی دھاتنە بەزاندن، بێی کو ھزرەک یان رێزگرتن بۆ جوداھیێن نەژادی و ئایینی و مەزھەبی و رەوشەنبیری بھێنە کرن، بەلکو جوداھی خستە د ناڤ نەتەوێن رەسەن دا و ھەروەسا نەتەوە ل گەل ھەڤ کۆمکرن بێی ھیچ لۆژیک و بنەمایەکێ قانوونا مرۆڤاتی و دوور ژ ھەر رێزگرتنەکا نیشتمانی و نەتەوەیی و دیرۆکی و جوگرافی، لێ ب درێژیا چەرخەکی ب تنێ گرنگی ل سەر بەرژەوەندیێن داگیرکرنێ دکر و ستراتیژیەکا دومدرێژ بۆ دانا. ئەڤجا دەولەتێن رۆژئاڤا بۆ بجھئینانا ستراتیژیەتا خوە ل رۆژھەلاتا ناڤین ژ بەر ڤان فاکتەرێن ل خوارێ دیار گرنگی ل سەر تورکیا کر:

١- ب درێژیا  شەڕێ سار رۆژئاڤا دخواست ژ بنکەیەکێ سەربازی و ئیستخباراتی پتر ل سەر ئاخا تورکیا بدانیت.

٢- چونکی تورکیا ل گەل ئێکەتیا سوڤیێتی یا بەرێ ھەڤسنوورە، لەورا رۆژئاڤا ئەڤ فاکتەرە ب دەلیڤە زانی کو رادارێن خوە یێن سەربازی و ئیستخباراتی ژ بۆ لڤینێن سەربازیێن سوڤیێتی بکار بینن، ھەروەسا سازیێن خوە یێن راگەھاندنێ (رادیو، تەلەڤزیۆن و..ھتد) ب زمانێن نەتەوێن ئێکەتیا سوڤیێتی یا بەرێ ل دژی ھزرا ئیشتراکیێ (سوسیالیست) پەخش دکرن.

٣- چونکی تورکیا ئەنداما کارا یا پەیمانا ناتۆ بوو.

٤- ئێکەم دەولەتا ئیسلامی بوویە کو بێ ھەمبەر خزمەت پێشکێشی رۆژئاڤا کری.

٥- پێگەھێ وێ یێ جیۆلیتیکی یێ ھەری باش و (جیو- ستراتیژی) کو کونترۆل ل سەر تەنگیا (مچیق) (بسفۆر و دەرد نیل) دکر، کو دەریا رەش ب دەریا سپی ڤە گرێ ددەت، ھەروەسا ئورۆپا و ئاسیا ژی پێکڤە گرێ ددەت.

٦- دەرکەفتنا ئیرانێ پشتی نەمانا شاھێ ئیرانێ ژ ھەڤپەیمانیا رۆژئاڤا و نەمانا وێ وەکو پۆلیسێ کەنداڤی، ئەڤجا تورکیا ب وان ھەمی ئەرک و رۆلان ھاتە راسپاردن.

بەلێ پشتی دووماھی ھاتنا شەڕێ سار و نەمانا جەمسەرێ رۆژھەلات ب سەرکێشی یا ئێکەتیا سوڤیێتی یا بەرێ و تێکچوونا ھەڤپەیمانیا وارشو و گەفکرنا ئاڤا گەرم (ئاڤا تێھنشیر) ل رۆژھەلاتا ناڤین و دەریا سپی یا ناڤین و کەنداڤێ عەرەبی و بەرژەوەندیێن رۆژئاڤا، رۆل و ئەرکێن تورکیا  د سیستەمێ نوو دا ب دووماھی ھاتن، چونکی د زانستێ سیاسەتێ دا نە دۆستێن بەردەوام و نە دوژمنێن بەردەوام ھەنە، بەلکو ھەردەم بەرژەوەندیێن بەردەوام ھەنە!.

ھەروەسا تورکیا ژی دو شاشیێن کوژەک د سیستەمێ نوو یێ نێڤدەولەتی دا کرن:

١. دەمێ نەھێلایی ھێزێن سەربازیێن ئەمریکا سالا ٢٠٠٣ د ئاخا تورکیا را بچن ژ بۆ ژناڤبرنا رژێما سەدام حسێنی.

٢. دەمێ قەبوول نەکری بچیتە د ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی یا نوو دا ل رۆژھەلاتا ناڤین د شەرێ جیھانیێ سیێ دا ل دژی تیرۆرێ کو ل گۆر بریارا (٢١٧٠) ھاتیە پێکئینان.

ئەڤجا ل گۆر ڤان ھەمی بوویەران ئەم وەکو نەتەوێن رۆژھەلاتا ناڤین ل ھەمبەری رێیەکا رۆھن و ئاشکراینە کو ژ دو فارگونان پێک دھێت و ھەر فارگونەک پرۆژەک ب خوەڤە گرتیە.

فارگونا ئێکێ: پرۆژەکێ مرۆڤیێ تمام و سەردەمە و ئاشتی و لێبۆرینێ ب خوەڤە دگریت، ھەروەسا ژ ئالیێ ئایین و بیروباوەر و بھا و ھێمایێن جوداڤە ئیعترافێ ب ئالیێ ھەمبەر دکەت و کورد سەرکێشیا ڤێ فارگونێ دکەن کو ژ سالا ١٩٩١ وەرە ل کوردستانا عیراقێ ب ئاوایەکێ زانستی دھێتە بەرجستەکرن، ھەروەسا ژ سالا ٢٠١١ وەرە ل کوردستانا سووریێ ژ ئالیێ کوردان ڤە دھێتە بەرحستەکرن. ھەتا کو ڤی پرۆژەی دیتن و بۆچوونا رۆژئاڤا ل سەر کوردان گوھارت، چونکی کورد ل جەم دەولەتێن رۆژئاڤا وەکو ھاڤیبووی و تێکدەر و رێگر ھاتبوونە نیشادان، لێ پشتی ڤی پرۆژەی ئێکسەر ژ وان سالۆخەتێن کرێت بۆ خودان پرۆژەکێ سەردەم یێ مرۆڤاتی ھاتنە گوھارتن، کو دخوازن دەولەتێن مەدەنی ل رۆژھەلاتا ناڤین ل سەر بنەمایێ نیشتمانپەروەریێ بھێنە دامەزراندن،  ھەتا کو کورد بووینە سەرێ تیرێ شەرێ جیھانیێ سیێ ل سەر تیرۆرێ، باشترین بەلگە بۆ ڤێ گۆتنێ ھەمی دونیا دبینیت بەرەڤانیکەرێن کۆبانێ و کوردستانا عیراقێ ب درێژیا پتر ژ ١٢٠٠ کیلومەتران د بەروکێن شەڕی دانە.

فارگونا دویێ: پرۆژەکە کو کەلتۆرێ وێرانکرنێ، خرابکرنێ، زۆلم، ھوڤاتیێ ب خوەڤە دگریت، ب ئاوایەکی ئەڤ پرۆژە ھیچ بنەمایێن زانستی و ئایینی و پرتووکێن پیرۆز مینا قورئانێ و ئینجیلێ و تەوراتێ و زەبۆرێ ب خوەڤە ناگریت. دیسا ھیچ ئایدولۆژی بۆ پێشکێشکرنا خزمەتکرنا وەلاتی و وەلاتیان نینە، بەلکو ل دووڤ ئایدولۆژیا چەرخێن ناڤین دچیت، مینا ئایدولۆژیا فاشست و نازیان ل ناڤینا چەرخێ بیستێ پەیرەو دکر. دەولەتا خیلافەتا ئیسلامی ل عیراقێ و سووریێ سەرکێشیا ڤی پرۆژەی دکەت کو ژ وەلاتیێن چەندین وەلاتان پێک دھێت و دەولەتێن ھەرێمی پشتەڤانیا ڤی پرۆژەی دکەن، ھەتا کو جێگرێ سەرۆکێ ئەمریکا (جو بایدن) ناڤێن سەرکردێن دەولەتا ئیسلامی بۆ جیھانێ ئاشکرت کرینە.

لەورا ل دووماھیێ دبێژم کورد خودان پرۆژەک و بەرنامەکینە و بەرەڤانیێ ژ تەناھی و ئاشتی یا نێڤدەولەتی دکەن. ئەڤجا پێدڤیە نەخشێن سیاسیێن رۆژھەلاتا ناڤین بھێنە گوھارتن.

و، حکمەت زێوکی: